ഇതാണ് ആ വേദന്റെ പരീക്ഷ:
അവൻ ഉപാദ്ധ്യായന്റെ സമ്മതപ്രകാരം ഗുരുകുലം വിട്ടു സമാവർത്തനംചെയ്തു ഗൃഹസ്ഥാശ്രമം സ്വീകരിച്ചു. സ്വഗൃഹത്തിൽ താമസിക്കുന്ന അദ്ദേഹത്തിന്നും മൂന്നു ശിഷ്യരുണ്ടായി. അദ്ദേഹം ശിഷ്യരോടു പണിയെടുപ്പാനോ ഗുരുശുശ്രൂഷചെയ്വാനോ ഒന്നും പറഞ്ഞിരുന്നില്ല. ഗുരുകുലവാസദുഃഖമറിഞ്ഞിട്ടുള്ള അദ്ദേഹം ശിഷ്യരെ ബുദ്ധിമുട്ടിക്കുവാൻ വിചാരിച്ചില്ല. 81
അങ്ങനെ കുറച്ചുകാലം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ ആ വേദനെന്ന ബ്രാഹ്മണനെ ജനമേജയനെന്നും പൗഷ്യനെന്നും രണ്ടു ക്ഷത്രീയന്മാർ ചെന്നുപാദ്ധ്യായനായിട്ടു വരിച്ചു. 82
അദ്ദേഹം ഒരിക്കൽ ശിഷ്യകാര്യത്തിനായിട്ടു പുറപ്പെട്ടു് പോകുമ്പോൾ ഉത്തങ്കനെന്ന ശിഷ്യനെ ഏല്പിച്ചു.* "എന്റെ ഗൃഹത്തിൽ എന്തെങ്കിലും ന്യൂനത വന്നാൽ അതു തീർത്തുകൊള്ളെണം." ഇങ്ങനെ ഉത്തങ്കനെ ഏല്പിച്ച് വേദൻ ദേശാന്തരം പോകുകയും ചെയ്തു. 83
പിന്നെ ശുശ്രൂഷാതൽപരനായ ഉത്തങ്കൻ ഗുരുവിന്റെ കല്പന നടത്തിക്കൊണ്ടു ഗുരുകുലത്തിൽ പാർത്തു. അങ്ങനെ പാർക്കുമ്പോൾ ഗുരുപത്നികളെല്ലാരുംകൂടി അവനെ വിളിച്ചിങ്ങനെപറഞ്ഞു: 84
"നിന്റെ ഈ ഗുരുപത്നി ഋതുകാലമായി. ഉപാദ്ധ്യായനോ അകലെ പോയിരിക്കുന്നു. ഇവളുടെ ഋതു നിഷ്ഫലമാവാത്തവിധം നീ പ്രവർത്തിക്കണം. ഇവൾക്കു വിഷാദമായിരിക്കുന്നു." 85
അവൻ ഇതു കേട്ടിട്ടു സ്ത്രീകളോടുത്തരം പറഞ്ഞു: "സ്ത്രീകൾ പറഞ്ഞാൽ ഈ അകൃത്യം ഞാൻ ചെയ്യില്ല. അകൃത്യമാണെങ്കിലും ഇതു നീ ചെയ്യണമെന്നു് ഉപാദ്ധ്യായൻ എന്നോട്പറഞ്ഞിട്ടില്ല. 86
കുറച്ചുകഴിഞ്ഞപ്പോൾ അവന്റെ ഉപാദ്ധ്യായൻ ദേശാന്തരത്തിൽ നിന്നു ഗൃഹത്തിലെത്തി. അദ്ദേഹം അവന്റെ ആ വർത്തമാനം മുഴുവൻ കേട്ടു സന്തോഷിച്ചു. 87
അവനോടു പറകയും ചെയ്തു: "ഉണ്ണീ ഉത്തങ്കാ, നിനക്കു ഞാനെന്തിഷ്ടമാണു ചെയ്യേണ്ടത്? ധർമ്മപ്രകാരം നീയെന്നെ ശുശ്രൂഷിച്ചു. അതുകൊണ്ട് നമ്മൾതമ്മിൽ പ്രീതിയും വർദ്ധിച്ചു. എന്നാൽ ഞാനനുവദിക്കുന്നു ഇഷ്ടമൊക്കെ സാധിക്കും. പൊയ്ക്കൊള്ളൂ." 88
അതു കേട്ടിട്ടവൻ ഉത്തരം പറഞ്ഞു. "ഇവിടെക്കു ഞാൻ എന്തിഷ്ടമാണു് ചെയ്യേണ്ടതു് ?. ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞുവരുന്നു. 89
