മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം199

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 199

1 [ദ്രുപദ]
     ഏവം ഏതൻ മഹാപ്രാജ്ഞ യഥാത്ഥ വിദുരാദ്യ മാം
     മമാപി പരമോ ഹർഷഃ സംബന്ധേ ഽസ്മിൻ കൃതേ വിഭോ
2 ഗമനം ചാപി യുക്തം സ്യാദ് ഗൃഹം ഏഷാം മഹാത്മനാം
     ന തു താവൻ മയാ യുക്തം ഏതദ് വക്തും സ്വയം ഗിരാ
3 യദാ തു മന്യതേ വീരഃ കുന്തീപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
     ഭീമസേനാർജുനൗ ചൈവ യമൗ ച പുരുഷർഷഭൗ
4 രാമ കൃഷ്ണൗ ച ധർമജ്ഞൗ തദാ ഗച്ഛന്തു പാണ്ഡവാഃ
     ഏതൗ ഹി പുരുഷവ്യാഘാവ് ഏഷാം പ്രിയഹിതേ രതൗ
5 [യ്]
     പരവന്തോ വയം രാജംസ് ത്വയി സർവേ സഹാനുഗാഃ
     യഥാ വക്ഷ്യസി നഃ പ്രീത്യാ കരിഷ്യാമസ് തഥാ വയം
6 [വൈ]
     തതോ ഽബ്രവീദ് വാസുദേവോ ഗമനം മമ രോചതേ
     യഥാ വാ മന്യതേ രാജാ ദ്രുപദഃ സർവധർമവിത്
7 [ദ്രുപദ]
     യഥൈവ മന്യതേ വീരോ ദാശാർഹഃ പുരുഷോത്തമഃ
     പ്രാപ്തകാലം മഹാബാഹുഃ സാ ബുദ്ധിർ നിശ്ചിതാ മമ
8 യഥൈവ ഹി മഹാഭാഗാഃ കൗന്തേയാ മമ സാമ്പ്രതം
     തഥൈവ വാസുദേവസ്യ പാണ്ഡുപുത്രാ ന സംശയഃ
9 ന തദ് ധ്യായതി കൗന്തേയോ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
     യദ് ഏഷാം പുരുഷവ്യാഘ്രഃ ശ്രേയോ ധ്യായതി കേശവഃ
10 [വൈ]
    തതസ് തേ സമനുജ്ഞാതാ ദ്രുപദേന മഹാത്മനാ
    പാണ്ഡവാശ് ചൈവ കൃഷ്ണശ് ച വിദുരശ് ച മഹാമതിഃ
11 ആദായ ദ്രൗപദീം കൃഷ്ണാം കുന്തീം ചൈവ യശസ്വിനീം
    സവിഹാരം സുഖം ജഗ്മുർ നഗരം നാഗസാഹ്വയം
12 ശ്രുത്വാ ചോപസ്ഥിതാൻ വീരാൻ ധൃതരാഷ്ട്രോ ഽപി കൗരവഃ
    പ്രതിഗ്രഹായ പാണ്ഡൂനാം പ്രേഷയാം ആസ കൗരവാൻ
13 വികർണം ച മഹേഷ്വാസം ചിത്രസേനം ച ഭാരത
    ദ്രോണം ച പരമേഷ്വാസം ഗൗതമം കൃപം ഏവ ച
14 തൈസ് തേ പരിവൃതാ വീരാഃ ശോഭമാനാ മഹാരഥാഃ
    നഗരം ഹാസ്തിനപുരം ശനൈഃ പ്രവിവിശുസ് തദാ
15 കൗതൂഹലേന നഗരം ദീര്യമാണം ഇവാഭവത്
    യത്ര തേ പുരുഷവ്യാഘ്രാഃ ശോകദുഃഖവിനാശനാഃ
16 തത ഉച്ചാവചാ വാചഃ പ്രിയാഃ പ്രിയചികീർഷുഭിഃ
    ഉദീരിതാ അശൃണ്വംസ് തേ പാണ്ഡവാ ഹൃദയംഗമാഃ
17 അയം സ പുരുഷവ്യാഘ്രഃ പുനർ ആയാതി ധർമവിത്
    യോ നഃ സ്വാൻ ഇവ ദായാദാൻ ധർമേണ പരിരക്ഷതി
18 അദ്യ പാണ്ഡുർ മഹാരാജോ വനാദ് ഇവ വനപ്രിയഃ
    ആഗതഃ പ്രിയം അസ്മാകം ചികീർഷുർ നാത്ര സംശയഃ
19 കിം നു നാദ്യ കൃതം താവത് സർവേഷാം നഃ പരം പ്രിയം
    യൻ നഃ കുന്തീസുതാ വീരാ ഭർതാരഃ പുനരാഗതാഃ
20 യദി ദത്തം യദി ഹുതം വിദ്യതേ യദി നസ് തപഃ
    തേന തിഷ്ഠന്തു നഗരേ പാണ്ഡവാഃ ശരദാം ശതം
21 തതസ് തേ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ഭീഷ്മസ്യ ച മഹാത്മനഃ
    അന്യേഷാം ച തദ് അർഹാണാം ചക്രുഃ പാദാഭിവന്ദനം
22 കൃത്വാ തു കുശലപ്രശ്നം സർവേണ നഗരേണ തേ
    സമാവിശന്ത വേശ്മാനി ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ശാസനാത്
23 വിശ്രാന്താസ് തേ മഹാത്മാനഃ കം ചിത് കാലം മഹാബലാഃ
    ആഹൂതാ ധൃതരാഷ്ട്രേണ രാജ്ഞാ ശാന്തനവേന ച
24 [ധൃ]
    ഭ്രാതൃഭിഃ സഹ കൗന്തേയ നിബോധേദം വചോ മമ
    പുനർ വോ വിഗ്രഹോ മാ ഭൂത് ഖാണ്ഡവ പ്രസ്ഥം ആവിശ
25 ന ച വോ വസതസ് തത്ര കശ് ചിച് ഛക്തഃ പ്രബാധിതും
    സംരക്ഷ്യമാണാൻ പാർഥേന ത്രിദശാൻ ഇവ വജ്രിണാ
    അർധം രാജ്യസ്യ സമ്പ്രാപ്യ ഖാണ്ഡവ പ്രസ്ഥം ആവിശ
26 [വൈ]
    പ്രതിഗൃഹ്യ തു തദ് വാക്യം നൃപം സർവേ പ്രണമ്യ ച
    പ്രതസ്ഥിരേ തതോ ഘോരം വനം തൻ മനുജർഷഭാഃ
    അർധം രാജ്യസ്യ സമ്പ്രാപ്യ ഖാണ്ഡവ പ്രസ്ഥം ആവിശൻ
27 തതസ് തേ പാണ്ഡവാസ് തത്ര ഗത്വാ കൃഷ്ണ പുരോഗമാഃ
    മണ്ഡയാം ചക്രിരേ തദ് വൈ പുരം സ്വർഗവദ് അച്യുതാഃ
28 തതഃ പുണ്യേ ശിവേ ദേശേ ശാന്തിം കൃത്വാ മഹാരഥാഃ
    നഗരം മാപയാം ആസുർ ദ്വൈപായന പുരോഗമാഃ
29 സാഗരപ്രതിരൂപാഭിഃ പരിഖാഭിർ അലങ്കൃതം
    പ്രാകരേണ ച സമ്പന്നം ദിവം ആവൃത്യ തിഷ്ഠതാ
30 പാണ്ഡുരാഭ്രപ്രകാശേന ഹിമരാശി നിഭേന ച
    ശുശുഭേ തത് പുരശ്രേഷ്ഠം നാഗൈർ ഭോഗവതീ യഥാ
31 ദ്വിപക്ഷഗരുഡ പ്രഖ്യൈർ ദ്വാരൈർ ഘോരപ്രദർശനൈഃ
    ഗുപ്തം അഭ്രചയ പ്രഖ്യൈർ ഗോപുരൈർ മന്ദരോപമൈഃ
32 വിവിധൈർ അതിനിർവിദ്ധൈഃ ശസ്ത്രോപേതൈഃ സുസംവൃതൈഃ
    ശക്തിഭിശ് ചാവൃതം തദ് ധി ദ്വിജിഹ്വൈർ ഇവ പന്നഗൈഃ
    തൽപൈശ് ചാഭ്യാസികൈർ യുക്തം ശുശുഭേ യോധരക്ഷിതം
33 തീക്ഷ്ണാങ്കുശ ശതഘ്നീഭിർ യന്ത്രജാലൈശ് ച ശോഭിതം
    ആയസൈശ് ച മഹാചക്രൈഃ ശുശുഭേ തത് പുരോത്തമം
34 സുവിഭക്തമഹാരഥ്യം ദേവതാ ബാധ വർജിതം
    വിരോചമാനം വിവിധൈഃ പാണ്ഡുരൈർ ഭവനോത്തമൈഃ
35 തന്ത്രിവിഷ്ടപ സങ്കാശം ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം വ്യരോചത
    മേഘവിന്ദം ഇവാകാശേ വൃദ്ധം വിദ്യുത് സമാവൃതം
36 തത്ര രമ്യേ ശുഭേ ദേശേ കൗരവസ്യ നിവേശനം
    ശുശുഭേ ധനസമ്പൂർണം ധനാധ്യക്ഷക്ഷയോപമം
37 തത്രാഗച്ഛൻ ദ്വിജാ രാജൻ സർവവേദവിദാം വരാഃ
    നിവാസം രോചയന്തി സ്മ സർവഭാഷാവിദസ് തഥാ
38 വണിജശ് ചാഭ്യയുസ് തത്ര ദേശേ ദിഗ്ഭ്യോ ധനാർഥിനഃ
    സർവശിൽപവിദശ് ചൈവ വാസായാഭ്യാഗമംസ് തദാ
39 ഉദ്യാനാനി ച രമ്യാണി നഗരസ്യ സമന്തതഃ
    ആമ്രൈർ ആമ്രാതകൈർ നീപൈർ അശോകൈശ് ചമ്പകൈസ് തഥാ
40 പുംനാഗൈർ നാഗപുഷ്പൈശ് ച ലകുചൈഃ പനസൈസ് തഥാ
    ശാലതാലകദംബൈശ് ച ബകുലൈശ് ച സകേതകൈഃ
41 മനോഹരൈഃ പുഷ്പിതൈശ് ച ഫലഭാരാവനാമിതൈഃ
    പ്രാചീനാമലകൈർ ലോധ്രൈർ അങ്കോലൈശ് ച സുപുഷ്പിതൈഃ
42 ജംബൂഭിഃ പാടലാഭിശ് ച കുബ്ജകൈർ അതിമുക്തകൈഃ
    കരവീരൈഃ പാരിജാതൈർ അന്യൈശ് ച വിവിധൈർ ദ്രുമൈഃ
43 നിത്യപുഷ്പഫലോപേതൈർ നാനാദ്വിജ ഗണായുതം
    മത്തബർഹിണ സംഘുഷ്ടം കോകിലൈശ് ച സദാ മദൈഃ
44 ഗൃഹൈർ ആദർശവിമലൈർ വിവിധൈശ് ച ലതാഗൃഹൈഃ
    മനോഹരൈശ് ചിത്രഗൃഹൈസ് തഥാ ജഗതി പർവതൈഃ
    വാപീഭിർ വിവിധാഭിശ് ച പൂർണാഭിഃ പരമാംഭസാ
45 സരോഭിർ അതിരമ്യൈശ് ച പദ്മോത്പലസുഗന്ധിഭിഃ
    ഹംസകാരണ്ഡവ യുതൈശ് ചക്രവാകോപശോഭിതൈഃ
46 രമ്യാശ് ച വിവിധാസ് തത്ര പുഷ്കരിണ്യോ വനാവൃതാഃ
    തഡാഗാനി ച രമ്യാണി ബൃഹന്തി ച മഹാന്തി ച
47 തേഷാം പുണ്യജനോപേതം രാഷ്ട്രം ആവസതാം മഹത്
    പാണ്ഡവാനാം മഹാരാജ ശശ്വത് പ്രീതിർ അവർധത
48 തത്ര ഭീഷ്മേണ രാജ്ഞാ ച ധർമപ്രണയനേ കൃതേ
    പാണ്ഡവാഃ സമപദ്യന്ത ഖാണ്ഡവ പ്രസ്ഥവാസിനഃ
49 പഞ്ചഭിസ് തൈർ മഹേഷ്വാസൈർ ഇന്ദ്രകൽപൈഃ സമന്വിതം
    ശുശുഭേ തത് പുരശ്രേഷ്ഠം നാഗൈർ ഭോഗവതീ യഥാ
50 താൻ നിവേശ്യ തതോ വീരോ രാമേണ സഹ കേശവഃ
    യയൗ ദ്വാരവതീം രാജൻ പാണ്ഡവാനുമതേ തദാ