കൃഷ്ണോപനിഷത്
ഉപനിഷത്തുകൾ

കൃഷ്ണോപനിഷത്

തിരുത്തുക


        || ശ്രീ ഗുരുഭ്യോ നമഃ ഹരിഃ ഓം ||

    യോ രാമഃ കൃഷ്ണതാമേത്യ സാർവാത്മ്യം പ്രാപ്യ ലീലയാ |
    അതോഷയദ്ദേവമൗനിപടലം തം നതോഽസ്മ്യഹം || 1||

ഓം ഭദ്രം കർണേഭിഃ ശൃണുയാമ ദേവാഃ ഭദ്രം പശ്യേമാക്ഷഭിര്യജത്രാഃ |
സ്ഥിരൈരംഗൈസ്തുഷ്ടുവാംസസ്തനൂഭിർവ്യശേമ ദേവഹിതം യദായുഃ |
സ്വസ്തി ന ഇന്ദ്രോ വൃദ്ധശ്രവാഃ സ്വസ്തി നഃ പൂഷാ വിശ്വവേദാഃ |
സ്വസ്തി നസ്താർക്ഷ്യോഽരിഷ്ടനേമിഃ സ്വസ്തി നോ ബൃഹസ്പതിർദധാതു |

        ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ |

        || അഥ പ്രഥമ ഖണ്ഡഃ ||

 ഹരിഃ ഓം | ശ്രീമഹാവിഷ്ണും സച്ചിദാനന്ദലക്ഷണം രാമചന്ദ്രം
 ദൃഷ്ട്വാ സർവാംഗസുന്ദരം മുനയോ വനവാസിനോ വിസ്മിതാ ബഭൂവുഃ |
 തം ഹോചുർനോഽവദ്യമവതാരാന്വൈ ഗണ്യന്തേ ആലിംഗാമോ ഭവന്തമിതി |
 ഭവാന്തരേ കൃഷ്ണാവതാരേ യൂയം ഗോപികാ ഭൂത്വ മാമാലിംഗഥ
 അന്യേ യേഽവതാരാസ്തേ ഹി ഗോപാ ന സ്ത്രീശ്ച നോ കുരു | അന്യോന്യവിഗ്രഹം
 ധാര്യം തവാംഗസ്പർശനാദിഹ | ശാശ്വതസ്പർശയിതാസ്മാകം
 ഗൃൺഹീമോഽവതാരാന്വയം || 1||

 രുദ്രാദീനാം വചഃ ശൃത്വാ പ്രോവാച ഭഗവാൻസ്വയം |
 അംഗയംഗം കരിഷ്യാമി ഭവദ്വാക്യം കരോമ്യഹം || 2||

 മോദിതാസ്തേ സുരാ സർവേ കൃതകൃത്യാധുനാ വയം |
 യോ നന്ദഃ പരമാനന്ദോ യശോദോ മുക്തിഗേഹിനീ || 3||

 മായാ സാ ത്രിവിധാ പ്രോക്താ സത്ത്വരാജസതാമസീ |
 പ്രോക്താ ച സാത്ത്വികീ രുദ്രേ ഭക്തേ ബ്രഹ്മണി രാജസീ || 4||

 താമസീ ദൈത്യപക്ഷേഷു മായാ ത്രേധാ ഹ്യുദാഹൃതാ |
 അജേയാ വൈഷ്ണവീ മായാ ജപ്യേന ച സുതാ പുരാ || 5||

 ദേവകീ ബ്രഹ്മപുത്ര സാ യാ വേദൈരുപഗീയതേ |
 നിഗമോ വസുദേവോ യോ വേദാർഥഃ കൃഷ്ണരാമയോഃ || 6||

 സ്തുവതേ സതതം യസ്തു സോഽവതീർണോ മഹീതലേ |
 വനേ വൃന്ദാവനേ ക്രീഡംഗോപഗോപീസുരൈഃ സഹ || 7||

 ഗോപ്യോ ഗാവ ഋചസ്തസ്യ യഷ്ടികാ കമലാസനഃ |
 വംശസ്തു ഭഗവാൻ രുദ്രഃ ശൃംഗമിന്ദ്രഃ സഗോസുരഃ || 8||

 ഗോകുലം വനവൈകുണ്ഠം താപസാസ്തത്ര തേ ദ്രുമാഃ |
 ലോഭക്രോധാദയോ ദൈത്യാഃ കലികാലസ്തിരസ്കൃതഃ || 9||

 ഗോപരൂപോ ഹരിഃ സാക്ഷാന്മായാവിഗ്രഹധാരണഃ |
 ദുർബോധം കുഹകം തസ്യ മായയാ മോഹിതം ജഗത് || 10||

 ദുർജയാ സാ സുരൈഃ സർവൈർധൃഷ്ടിരൂപോ ഭവേദ്വിജഃ |
 രുദ്രോ യേന കൃതോ വംശസ്തസ്യ മായാ ജഗത്കഥം || 11||

 ബലം ജ്ഞാനം സുരാണാം വൈ തേഷാം ജ്ഞാനം ഹൃതം ക്ഷണാത് |
 ശേശനാഗോ ഭവേദ്രാമഃ കൃഷ്ണോ ബ്രഹ്മൈവ ശാശ്വതം || 12||

 അഷ്ടാവഷ്ടസഹസ്രേ ദ്വേ ശതാധിക്യഃ സ്ത്രിയസ്തഥാ |
 ഋചോപനിഷദസ്താ വൈ ബ്രഹ്മരൂപാ ഋചഃ സ്ത്രിയാഃ || 13||

 ദ്വേഷാശ്ചാണൂരമല്ലോഽയം മത്സരോ മുഷ്ടികോ ജയഃ |
 ദർപഃ കുവലയാപീഡോ ഗർവോ രക്ഷഃ ഖഗോ ബകഃ || 14||

 ദയാ സാ രോഹിണീ മാതാ സത്യഭാമാ ധരേതി വൈ |
 അഘാസുരോ മാഹാവ്യാധിഃ കലിഃ കംസഃ സ ഭൂപതിഃ || 15||

 ശമോ മിത്രഃ സുദാമാ ച സത്യാക്രോദ്ധവോ ദമഃ |
 യഃ ശംഖഃ സ സ്വയം വിഷ്ണുർലക്ഷ്മീരുപോ വ്യവസ്ഥിതഃ || 16||

 ദുഗ്ധസിന്ധൗ സമുത്പന്നോ മേഘഘോഷസ്തു സംസ്മൃതഃ |
 ദുഗ്ദോദധിഃ കൃതസ്തേന ഭഗ്നഭാണ്ഡോ ദധിഗൃഹേ || 17||

 ക്രീഡതേ ബാലകോ ഭൂത്വാ പൂർവവത്സുമഹോദധൗ |
 സംഹാരാർഥം ച ശത്രൂണാം രക്ഷണായ ച സംസ്ഥിതഃ || 18||

 കൃപാർഥേ സർവഭൂതാനാം ഗോപ്താരം ധർമമാത്മജം |
 യത്സ്രഷ്ടുമീശ്വരേണാസീതച്ചക്രം ബ്രഹ്മരൂപദൃക് || 19||

 ജയന്തീസംഭവോ വായുശ്ചമരോ ധർമസഞ്ജ്ഞിതഃ |
 യസ്യാസൗ ജ്വലനാഭാസഃ ഖഡ്ഗരൂപോ മഹേശ്വരഃ || 20||

 കശ്യപോലൂഖലഃ ഖ്യാതോ രജ്ജുർമാതാഽദിതിസ്തഥാ |
 ചക്രം ശംഖം ച സംസിദ്ധിം ബിന്ദും ച സർവമൂർധനി || 21||

 യാവന്തി ദേവരൂപാണി വദന്തി വിഭുധാ ജനാഃ |
 നമന്തി ദേവരൂപേഭ്യ ഏവമാദി ന സംശയഃ || 22||

 ഗദാ ച കാളികാ സാക്ഷാത്സർവശത്രുനിബർഹിണീ |
 ധനുഃ ശാർമ്ഗം സ്വമായാച ശരത്കാലഃ സുഭോജനഃ || 23||

 അബ്ജകാണ്ഡം ജഗത്ബീജം ധൃതം പാണൗ സ്വലീലയാ |
 ഗരുഡോ വടഭാണ്ഡീരഃ സുദാമാ നാരദോ മുനിഃ || 24||

 വൃന്ദാ ഭക്തിഃ ക്രിയാ ബുദ്ധീഃ സർവജന്തുപ്രകാശിനീ |
 തസ്മാന്ന ഭിന്നം നാഭിന്നമാഭിർഭിന്നോ ന വൈ വിഭുഃ |
 ഭൂമാവുത്താരിതം സർവം വൈകുണ്ഠം സ്വർഗവാസിനാം || 25||

        || ഇതി പ്രഥമ ഖണ്ഡഃ ||
________________________________________

        || അഥ ദ്വിതീയഃ ഖണ്ഡഃ ||

ശേഷോ ഹ വൈ വാസുദേവാത് സങ്കർഷണോ നാമ ജീവ ആസീത് |

സോഽകാമയത പ്രജാഃ സൃജേയേതി |

തതഃ പ്രദ്യുമ്നസഞ്ജ്ഞക ആസീത് |

തസ്മാത് അഹങ്കാരനാമാനിരുദ്ധോ ഹിരണ്യഗർഭോഽജായത |

തസ്മാത് ദശ പ്രജാപതയോ മരീച്യാദ്യാഃ
സ്ഥാണുദക്ഷകർദമപ്രിയവ്രതോത്തനപാദവായവോ വ്യജായന്ത |

തേഭ്യോഃ സർവാണി ഭൂതാനി ച |

തസ്മാച്ഛേഷാദേവ സർവാണി ച ഭൂതാനി സമുത്പദ്യന്തേ |

തസ്മിന്നേവ പ്രലീയന്തേ |

സ ഏവ ബഹുധാ ജായമാനഃ സർവാൻ പരിപാതി |

സ ഏവ കാദ്രവേയോ വ്യാകരണജ്യോതിഷാദിശാസ്ത്രണി നിർമിമാണോ
ബഹുഭിർമുമുക്ഷുഭിരുപാസ്യമാനോഽഖിലാം ഭുവമേകസ്മിൻ
ശീർഷ്ണ സിദ്ധാർഥവദവധ്രിയമാണഃ സർവൈർമുനിഭിഃ
സമ്പ്രാർഥ്യമാനഃ സഹസ്രശിഖരാണി മേരോഃ
ശിരോഭിരാവാര്യമാണോ മഹാവായ്വഹങ്കാരം നിരാചകാര |

സ ഏവ ഭഗവാൻ ഭഗവന്തം ബഹുധാ വിപ്രീയമാണഃ അഖിലേന സ്വേന
രുപേണ യുഗേ യുഗേ തേനൈവ ജയമാനഃ സ ഏവ സൗമിത്രിരൈക്ഷ്വാകഃ
സർവാണി ധാനുഷശാസ്ത്രാണി സർവാണ്യസ്ത്രശാസ്ത്രാണി ബഹുധാ
വിപ്രീയമാനോ രക്ഷാംസി സർവാണി വിനിഘ്നംശ്ചാതുർവർണ്യധർമാൻ
പ്രവർതയാമാസ |

സ ഏവ ഭഗവാൻ യുഗസന്ധികാലേ ശാരദാഭ്രസംനികാശോ
രൗഹിനേയോ വാസുദേവഃ സർവാണി ഗദാദ്യായുധശാസ്ത്രാണി
വ്യാചക്ഷാണോ നൈകാൻ രാജന്യമണ്ഡലാന്നിരാചികീർഷുഃ
ഭുഭാരമഖിലം നിചഖാന |

സ ഏവ ഭഗവാൻ യുഗേ തുരിയേഽപി ബ്രഹ്മകുലേ ജായമാനഃ സർവ
ഉപനിഷദഃ ഉദ്ദിധീർഷുഃ സർവാണി ധർമശാസ്ത്രാണി
വിസ്താരയിഷ്ണുഃ സർവാനപി ജനാൻ സന്താരയിഷ്ണുഃ
സർവാനപി വൈഷ്ണവാൻ ധർമാൻ വിജൃംഭയൻ
സർവാനപി പാഷണ്ഡാൻ നിചഖാന |

സ ഏഷ ജഗദന്തര്യാമീ |

സ ഏഷ സർവാത്മകഃ |

സ ഏവ മുമുക്ഷുഭിർധ്യേയഃ |

സ ഏവ മോക്ഷപ്രദഃ |

ഏതം സ്മൃത്വാ സർവേഭ്യഃ പാപേഭ്യോ മുച്യതേ |

തന്നാമ സങ്കീർതയൻ വിഷ്ണുസായുജ്യം ഗച്ഛതി |

തദേതദ് ദിവാ അധീയാനഃ രാത്രികൃതം പാപം നാശയതി |

നക്തമധീയാനോ ദിവസകൃതം പാപം നാശയതി |

തദേതദ്വേദാനാം രഹസ്യം തദേതദുപനിഷദാം രഹസ്യം
ഏതദധീയാനഃ സർവത്രതുഫലം ലഭതേ
ശാന്തിമേതി മനഃശുദ്ധിമേതി സർവതീർഥഫലം ലഭതേ
യ ഏവം വേദ ദേഹബന്ധാദ്വിമുച്യതേ ഇത്യുപനിഷത് ||

        || ഇതി ദ്വിതീയഃ ഖണ്ഡഃ ||
        ഹരിഃ ഓം തത്സത്

ഓം ഭദ്രം കർണേഭിഃ ശൃണുയാമ ദേവാഃ ഭദ്രം പശ്യേമാക്ഷഭിര്യജത്രാഃ |
സ്ഥിരൈരംഗൈസ്തുഷ്ടുവാംസസ്തനൂഭിർവ്യശേമ ദേവഹിതം യദായുഃ |
സ്വസ്തി ന ഇന്ദ്രോ വൃദ്ധശ്രവാഃ സ്വസ്തി നഃ പൂഷാ വിശ്വവേദാഃ |
സ്വസ്തി നസ്താർക്ഷ്യോഽരിഷ്ടനേമിഃ സ്വസ്തി നോ ബൃഹസ്പതിർദധാതു |

        ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ |

        || ഇതി കൃഷ്ണോപനിഷത്സമാപ്താ ||

  || ഭാരതീരമണമുഖ്യപ്രാണന്തർഗത ശ്രീകൃഷ്ണാർപണമസ്തു ||