പരബ്രഹ്മോപനിഷത്
ഉപനിഷത്തുകൾ

പരബ്രഹ്മോപനിഷത്
തിരുത്തുക


പരബ്രഹ്മോപനിഷദി വേദ്യാഖണ്ഡസുഖാകൃതി .
പരിവ്രാജകഹൃദ്ഗേയം പരിതസ്ത്രൈപദം ഭജേ ..
ഓം ഭദ്രം കർണേഭിഃ ശൃണുയാമ ദേവാഃ .. ഭദ്രം പശ്യേമാക്ഷഭിര്യജത്രാഃ ..
സ്ഥിരൈരംഗൈസ്തുഷ്ടുവാം ̐സസ്തനൂഭിഃ .. വ്യശേമ ദേവഹിതം യദായുഃ ..
സ്വസ്തി ന ഇന്ദ്രോ വൃദ്ധശ്രവാഃ .. സ്വസ്തി നഃ പൂഷാ വിശ്വവേദാഃ ..
സ്വസ്തി നസ്താർക്ഷ്യോ അരിഷ്ടനേമിഃ .. സ്വസ്തി നോ ബൃഹസ്പതിർദധാതു ..
ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..
ഹരിഃ ഓം .. അഥ ഹൈനം മഹാശാലഃ ശൗനകോഽംഗിരസം ഭഗവന്തം പിപ്പലാദം
വിധിവദുപസന്നഃ പപ്രച്ഛ ദിവ്യേ ബ്രഹ്മപുരേ കേ സമ്പ്രതിഷ്ഠിതാ ഭവന്തി . കഥം
സൃജ്യന്തേ . നിത്യാത്മന ഏഷ മഹിമാ . വിഭജ്യ ഏഷ മഹിമാ വിഭുഃ . ക ഏഷഃ .
തസ്മൈ സ ഹോവാച . ഏതത്സത്യം യത്പ്രബ്രവീമി ബ്രഹ്മവിദ്യാം വരിഷ്ഠാം ദേവേഭ്യഃ
പ്രാണേഭ്യഃ . പരബ്രഹ്മപുരേ വിരജം നിഷ്കലം ശുഭമക്ഷരം വിരജം വിഭാതി .
സ നിയച്ഛതി മധുകരഃ ശ്വേവ വികർമകഃ . അകർമാ സ്വാമീവ സ്ഥിതഃ . കർമതരഃ
കർഷകവത്ഫലമനുഭവതി . കർമമർമജ്ഞാതാ കർമ കരോതി . കർമമർമ ജ്ഞാത്വാ
കർമ കുര്യാത് . കോ ജാലം വിക്ഷിപേദേകോ നൈനമപകർഷത്യപകർഷതി . പ്രാണദേവാ-
ശ്ചത്വാരഃ . താഃ സർവാ നാഡ്യഃ സുഷുപ്തശ്യേനാകാശവത് . യഥാ ശ്യേനഃ
ഖമാശ്രിത്യ യാതി സ്വമാലയം കുലായം . ഏവം സുഷുപ്തം ബ്രൂത . അയം ച പരശ്ച
സ സർവത്ര ഹിരണ്മയേ പരേ കോശേ . അമൃതാ ഹ്യേഷാ നാഡീ ത്രയം സഞ്ചരതി . തസ്യ
ത്രിപാദം ബ്രഹ്മ . ഏഷാത്രേഷ്യ തതോഽനുതിഷ്ഠതി . അന്യത്ര ബ്രൂത . അയം ച പരം ച
സർവത്ര ഹിരണ്മയേ കോശേ .
യഥൈഷ ദേവദത്തോ യഷ്ട്യാ ച താഡ്യമാനോ നൈവൈതി .
ഏവമിഷ്ടാപൂർതകർമശുഭാശുഭൈർന ലിപ്യതേ . യഥാ
കുമാരകോ നിഷ്കാമ ആനന്ദമഭിയാതി . തഥൈഷ ദേവഃ
സ്വപ്ന ആനന്ദമഭിയാതി വേദ ഏവ പരം ജ്യോതിഃ . ജ്യോതിഷാമാ
ജ്യോതിരാനന്ദയത്യേവമേവ . തത്പരം യച്ചിത്തം പരമാത്മാന-
മാനന്ദയതി . ശുഭ്രവർണമാജായതേശ്വരാത് . ഭൂയസ്തേനൈവ
മാർഗേണ സ്വപ്നസ്ഥാനം നിയച്ഛതി . ജലൂകാഭാവവദ്യഥാ-
കാമമാജായതേശ്വരാത് . താവതാത്മാനമാനന്ദയതി . പരസന്ധി
യദപരസന്ധീതി . തത്പരം നാപരം ത്യജതി . തദൈവ കപാലഷ്ടകം
സന്ധായ യ ഏഷ സ്തന ഇവാവലംബതേ സേന്ദ്രയോനിഃ സ വേദയോനിരിതി .
അത്ര ജാഗ്രതി . ശുഭാശുഭാതിരിക്തഃ ശുഭാശുഭൈരപി കർമഭിർന ലിപ്യതേ .
യ ഏഷ ദേവോഽന്യദേവാസ്യ സമ്പ്രസാദോഽന്തര്യാമ്യസംഗചിദ്രൂപഃ
പുരുഷഃ . പ്രണവഹംസഃ പരം ബ്രഹ്മ . ന പ്രാണഹംസഃ . പ്രണവോ
ജീവഃ . ആദ്യാ ദേവതാ നിവേദയതി . യ ഏവം വേദ . തത്കഥം നിവേദയതേ .
ജീവസ്യ ബ്രഹ്മത്വമാപാദയതി . സത്ത്വമഥാസ്യ പുരുഷസ്യാന്തഃ
ശിഖോപവീതത്വം ബ്രാഹ്മണസ്യ . മുമുക്ഷോരന്തഃ ശിഖോപവീതധാരണം .
ബഹിർലക്ഷ്യമാണശിഖായജ്ഞോപവീതധാരണം കർമിണോ ഗൃഹസ്ഥസ്യ .
അന്തരുപവീതലക്ഷണം തു ബഹിസ്തന്തുവദവ്യക്തമന്തസ്തത്ത്വമേലനം .
ന സന്നാസന്ന സദസദ്ഭിന്നാഭിന്നം ന ചോഭയം . ന സഭാഗം
ന നിർഭാഗം ന ചാപ്യുഭയരൂപകം ..
ബ്രഹ്മാത്മൈകത്വവിജ്ഞാനം ഹേയം മിഥ്യത്വകാരണാദിതി .
പഞ്ചപാദ്ബ്രഹ്മണോ ന കിഞ്ചന . ചതുഷ്പാദന്തർവർതിനോഽന്ത-
ർജീവബ്രഹ്മണശ്ചത്വാരി സ്ഥാനാനി . നാഭിഹൃദയകണ്ഠമൂർധസു
ജാഗ്രത്സ്വപ്നസുഷുപ്തിതുരീയാവസ്ഥാഃ . ആഹവനീയഗാർഹപത്യ-
ദക്ഷിണസഭ്യാഗ്നിഷു . ജാഗരിതേ ബ്രഹ്മാ സ്വപ്നേ വിഷ്ണുഃ
സുഷുപ്തൗ രുദ്രസ്തുരീയമക്ഷരം ചിന്മയം . തസ്മാച്ചതുരവസ്ഥാ .
ചതുരംഗുലവേഷ്ടനമിവ ഷണ്ണവതിതത്ത്വാനി തന്തുവദ്വിഭജ്യ തദാ
ഹിതം ത്രിഗുണീകൃത്യ ദ്വാത്രിംശത്തത്ത്വനിഷ്കർഷമാപാദ്യ
ജ്ഞാനപൂതം ത്രിഗുണസ്വരൂപം ത്രിമൂർതിത്വം പൃഥഗ്വിജ്ഞായ
നവബ്രഹ്മാഖ്യനവഗുണോപേതം ജ്ഞാത്വാ നവമാനമിതസ്ത്രിഗുണീകൃത്യ
സൂര്യേന്ദ്വഗ്നികലാസ്വരൂപത്വേനൈകീകൃത്യാദ്യന്തരേകത്വമപി മധ്യേ
ത്രിരാവൃത്യ ബ്രഹ്മവിഷ്ണുമഹേശ്വരത്വമനുസന്ധായാദ്യന്തമേകീകൃത്യ
ചിദ്ഗ്രന്ഥാവദ്വൈതഗ്രന്ഥിം കൃത്വാ നാഭ്യാദിബ്രഹ്മബിലപ്രമാണം
പൃഥക് പൃഥക് സപ്തവിംശതിതത്ത്വസംബന്ധം ത്രിഗുണോപേതം
ത്രിമൂർതിലക്ഷണലക്ഷിതമപ്യേകത്വമാപാദ്യ വാമാംസാദിദക്ഷിണകണ്ഠ്യന്തം
വിഭാവ്യാദ്യന്തഗ്രഹസംമേലനമേകം ജ്ഞാത്വാ മൂലമേകം സത്യം
മൃണ്മയം വിജ്ഞാതം സ്യാദ്വാചാരംഭണം വികാരോ നാമധേയം മൃത്തികേത്യേവ സത്യം .
ഹംസേതി വർണദ്വയേനാന്തഃ ശിഖോപവീതിത്വം നിശ്ചിത്യ ബ്രാഹ്മണത്വം ബ്രഹ്മധ്യാനാർഹത്വം
യതിത്വമലക്ഷിതാന്തഃശിഖോപവീതിത്വമേവം ബഹിർലക്ഷിതകർമശിഖാ ജ്ഞാനോപവീതം
ഗൃഹസ്ഥസ്യാഭാസബ്രഹ്മണത്വസ്യ കേശസമൂഹശിഖാപ്രത്യക്ഷകാർപാസതന്തു-
കൃതോപവീതത്വം ചതുർഗുണീകൃത്യ ചതുർവിംശതിതത്ത്വാപാദനതന്തുകൃത്ത്വം
നവതത്ത്വമേകമേവ .. പരംബ്രഹ്മ തത്പ്രതിസരയോഗ്യത്വാദ്ബഹുമാർഗപ്രവൃത്തിം
കൽപയന്തി . സർവേഷാം ബ്രഹ്മാദീനാം ദേവർഷീണാം മനുഷ്യാണാം മൂർതിരേകാ .
ബ്രഹ്മൈകമേവ . ബ്രാഹ്മണത്വമേകമേവ . വർണാശ്രമാചാരവിശേഷാഃ പൃഥക്പൃഥക്
ശിഖാവർണാശ്രമിണാമേകകൈവ . അപവർഗസ്യ യതേഃ ശിഖായജ്ഞോപവീതമൂലം
പ്രണവമേകമേവ വദന്തി . ഹംസഃ ശിഖാ . പ്രണവ ഉപവീതം . നാദഃ സന്ധാനം .
ഏഷ ധർമോ നേതരോ ധർമഃ . തത്കഥമിതി . പ്രണവഹംസോ നാദസ്ത്രിവൃത്സൂത്രം
സ്വഹൃദി ചൈതന്യേ തിഷ്ഠതി ത്രിവിധം ബ്രഹ്മ . തദ്വിദ്ധി പ്രാപഞ്ചികശിഖോപവീതം ത്യജേത് .
സശിഖം വപനം കൃത്വാ ബഹിഃസൂത്രം ത്യജേദ്ബുധഃ .
യദക്ഷരം പരംബ്രഹ്മ തത്സൂത്രമിതി ധാരയേത് .. 1..
പുനർജന്മനിവൃത്യർഥം മോക്ഷസ്യാഹർനിശം സ്മരേത് .
സൂചനാത്സൂത്രമിത്യുക്തം സൂത്രം നാമ പരം പദം .. 2..
തത്സൂത്രം വിദിതം യേന സ മുമുക്ഷുഃ സ ഭിക്ഷുകഃ .
സ വേദവിത്സദാചാരഃ സ വിപ്രഃ പങ്ക്തിപാവനഃ .. 3..
യേന സർവമിദം പ്രോതം സൂത്രേ മണിഗണാ ഇവ .
തത്സൂത്രം ധാരയേദ്യോഗീ യോഗവിദ്ബ്രാഹ്മണോ യതിഃ .. 4..
ബഹിഃസൂത്രം ത്യജേദ്വിപ്രോ യോഗവിജ്ഞാനതത്പരഃ .
ബ്രഹ്മഭാവമിദം സൂത്രം ധാരയേദ്യഃ സ മുക്തിഭാക് .. 5..
നാശുചിത്വം ന ചോച്ഛിഷ്ടം തസ്യ സൂത്രസ്യ ധാരണാത് .
സൂത്രമന്തർഗതം യേഷാം ജ്ഞാനയജ്ഞോപവീതിനാം .. 6..
യേ തു സൂത്രവിദോ ലോകേ തേ ച യജ്ഞോപവീതിനഃ .
ജ്ഞാനശിഖിനോ ജ്ഞാനനിഷ്ഠാ ജ്ഞാനയജ്ഞോപവീതിനഃ .
ജ്ഞാനമേവ പരം തേഷാം പവിത്രം ജ്ഞാനമീരിതം .. 7..
അഗ്നേരിവ ശിഖാ നാന്യാ യസ്യ ജ്ഞാനമയീ ശിഖാ .
സ ശിഖീത്യുച്യതേ വിദ്വാന്നേതരേ കേശധാരിണഃ .. 8..
കർമണ്യധികൃതഃ യേ തു വൈദികേ ലൗകികേഽപി വാ .
ബ്രാഹ്മണാഭാസമാത്രേണ ജീവന്തേ കുക്ഷിപൂരകാഃ .
വ്രജന്തേ നിരയം തേ തു പുനർജന്മനി ജന്മനി .. 9..
വാമാംസദക്ഷകണ്ഠ്യന്തം ബ്രഹ്മസൂത്രം തു സവ്യതഃ .
അന്തർബഹിരിവാത്യർഥം തത്ത്വതന്തുസമന്വിതം .. 10..
നാഭ്യാദിബ്രഹ്മരന്ധ്രാന്തപ്രമാണം ധാരയേത്സുധീഃ .
തേഭിർധാര്യമിദം സൂത്രം ക്രിയാംഗം തന്തുനിർമിതം .. 11..
ശിഖാ ജ്ഞാനമയീ യസ്യ ഉപവീതം ച തന്മയം .
ബ്രാഹ്മണ്യം സകലം തസ്യ നേതരേഷാം തു കിഞ്ചന .. 12..
ഇദം യജ്ഞോപവീതം തു പരമം യത്പരായണം .
വിദ്വാന്യജ്ഞോപവീതീ സന്ധാരയേദ്യഃ സ മുക്തിഭാക് .. 13..
ബഹിരന്തശ്ചോപവീതീ വിപ്രഃ സംന്യസ്തുമർഹതി .
ഏകയജ്ഞോപവീതീ തു നൈവ സംന്യസ്തുമർഹതി .. 14..
തസ്മാത്സർവപ്രയത്നേന മോക്ഷാപേക്ഷീ ഭവേദ്യതിഃ .
ബഹിഃസൂത്രം പരിത്യജ്യ സ്വാന്തഃസൂത്രം തു ധാരയേത് .. 15..
ബഹിഃപ്രപഞ്ചശിഖോപവീതിത്വമനാദൃത്യ പ്രണവഹംസശിഖോപവീതിത്വമവലംബ്യ
മോക്ഷസാധനം കുര്യാദിത്യാഹ ഭഗവാഞ്ഛൗനക ഇത്യുപനിഷത് ..
ഓം ഭദ്രം കർണേഭിഃ ശൃണുയാമ ദേവാഃ .. ഭദ്രം പശ്യേമാക്ഷഭിര്യജത്രാഃ ..
സ്ഥിരൈരംഗൈസ്തുഷ്ടുവാം ̐സസ്തനൂഭിഃ .. വ്യശേമ ദേവഹിതം യദായുഃ ..
സ്വസ്തി ന ഇന്ദ്രോ വൃദ്ധശ്രവാഃ .. സ്വസ്തി നഃ പൂഷാ വിശ്വവേദാഃ ..
സ്വസ്തി നസ്താർക്ഷ്യോ അരിഷ്ടനേമിഃ .. സ്വസ്തി നോ ബൃഹസ്പതിർദധാതു ..
ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ .. ഹരിഃ ഓം തത്സത് ..
ഇതി പരബ്രഹ്മോപനിഷത്സമാപ്താ..