ഉപനിഷത്തുകൾ/ശാട്യായനീയോപനിഷദ്

ശാട്യായനീയോപനിഷത് ഉപനിഷത്തുകൾ

ശാട്യായനീയോപനിഷത്

ശാട്യായനീബ്രഹ്മവിദ്യാഖണ്ഡാകാരസുഖാകൃതി .
യതിവൃന്ദഹൃദാഗാരം രാമചന്ദ്രപദം ഭജേ ..
ഓം പൂർണമദഃ പൂർണമിദം പൂർണാത്പൂർണമുദച്യതേ .
പൂർണസ്യ പൂർണമാദായ പൂർണമേവാവശിഷ്യതേ ..
ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..
ഹരിഃ ഓം ..
മന ഏവ മനുഷ്യാണാം കാരണം ബന്ധമോക്ഷയോഃ .
ബന്ധായ വിഷയാസക്തം മുക്ത്യൈ നിർവിഷയം സ്മൃതം .. 1..
സമാസക്തം സദാ ചിത്തം ജന്തോർവിഷയഗോചരേ .
യദ്യേവം ബ്രഹ്മണി സ്യാത്തത്കോ ന മുച്യേത ബന്ധനാത് .. 2..
വിത്തമേവ ഹി സംസാരസ്തത്പ്രയത്നേന ശോധയേത് .
യച്ചിത്തസ്തന്മയോ ഭവതി ഗുഹ്യമേതത്സനാതനം .. 3..
നാവേദവിന്മനുതേ തം ബൃഹന്തം
  നാബ്രഹ്മവിത്പരമം പ്രൈതി ധാമ .
വിഷ്ണുക്രാന്തം വാസുദേവം വിജാന-
  ന്വിപ്രോ വിപ്രത്വം ഗച്ഛതേ തത്ത്വദർശീ .. 4..
അഥാഹ യത്പരമം ബ്രഹ്മ സനാതനം
  യേ ശ്രോത്രിയാ അകാമഹതാ അധീയുഃ .
ശാന്തോ ദാന്ത ഉപരതിസ്തിതിക്ഷുഹു-
  ര്യോഽനൂചാനോ ഹ്യഭിജജ്ഞൗ സമാനഃ .. 5..
ത്യക്തേഷണോ ഹ്യനൃണസ്തം വിദിത്വാ
  മൗനീ വസേദാശ്രമേ യത്ര കുത്ര .
അഥാശ്രമം ചരമം സമ്പ്രവിശ്യ
  യഥോപപത്തിം പഞ്ചമാത്രാം ദധാനഃ .. 6..
ത്രിദണ്ഡമുപവീതം ച വാസഃ കൗപീനവേഷ്ടനം .
ശിക്യം പവിത്രമിത്യേതദ്വിഭൃയാദ്യാവദായുഷം .. 7..
പഞ്ചൈതാസ്തു യതേർമാത്രാസ്താ മാത്രാ ബ്രഹ്മണേ ശ്രുതാഃ .
ന ത്യജേദ്യാവദുത്ക്രാന്തിരന്തേഽപി നിഖനേത്സഹ .. 8..
വിഷ്ണുലിംഗം ദ്വിധാ പ്രോക്തം വ്യക്തമവ്യക്തമേവ ച .
തയോരേകമപി ത്യക്ത്വാ പതത്യേവ ന സംശയഃ .. 9..
ത്രിദണ്ഡം വൈഷ്ണവം ലിംഗം വിപ്രാണാം മുക്തിസാധനം .
നിർവാണം സർവധർമാണാമിതി വേദാനുശാസനം .. 10..
അഥ ഖലു സൗമ്യ കുടീചകോ ബഹൂദകോ ഹംസഃ പരമഹംസ
ഇത്യേതേ പരിവ്രാജകാശ്ചതുർവിധാ ഭവന്തി . സർവ ഏതേ വിഷ്ണുലിംഗിനഃ
ശിഖിനോപവീതിനഃ ശുദ്ധചിത്താ ആത്മാനമാത്മനാ ബ്രഹ്മ
ഭാവയന്തഃ ശുദ്ധചിദ്രൂപോപാസനരതാ ജപയമവന്തോ
നിയമവന്തഃ സുശീലിനഃ പുണ്യശ്ലോകാ ഭവന്തി . തദേതദൃചാഭ്യുക്തം .
കുടീചകോ ബഹൂദകശ്ചാപി ഹംസഃ
   പരമഹംസ ഇവ വൃത്ത്യാ ച ഭിന്നാഃ .
സർവ ഏതേ വിഷ്ണുലിംഗം ദധാനാ
   വൃത്ത്യാ വ്യക്തം ബഹിരന്തശ്ച നിത്യം .
പഞ്ചയജ്ഞാ വേദശിരഃപ്രവിഷ്ടാഃ
  ക്രിയാവന്തോഽമീ സംഗതാ ബ്രഹ്മവിദ്യാം .
ത്യക്ത്വാ വൃക്ഷം വൃക്ഷമൂലം ശ്രിതാസഃ
  സംന്യസ്തപുഷ്പാ രസമേവാശ്നുവാനാഃ .
വിഷ്ണുക്രീഡാ വിഷ്ണുരതയോ വിമുക്താ
  വിഷ്ണ്വാത്മകാ വിഷ്ണുമേവാപിയന്തി .. 11..
ത്രിസന്ധ്യം ശക്തിതഃ സ്നാനം തർപണം മാർജനം തഥാ .
ഉപസ്ഥാനം പഞ്ചയജ്ഞാൻകുര്യാദാമരണാന്തികം .. 12..
ദശഭിഃ പ്രണവൈഃ സപ്തവ്യാഹൃതിഭിശ്ചതുഷ്പദാ .
ഗായത്രീജപയജ്ഞശ്ച ത്രിസന്ധ്യം ശിരസാ സഹ .. 13..
യോഗയജ്ഞഃ സദൈകാഗ്രഭക്ത്യാ സേവാ ഹരേർഗുരോഃ .
അഹിംസാ തു തപോയജ്ഞോ വാങ്മനഃകായകർമഭിഃ .. 14..
നാനോപനിഷദഭ്യാസഃ സ്വാധ്യായോ യജ്ഞ ഈരിതഃ .
ഓംിത്യാത്മാനമവ്യഗ്രോ ബ്രഹ്മണ്യഗ്നാ ജുഹോതി യത് .. 15..
ജ്ഞാനയജ്ഞഃ സ വിജ്ഞേയഃ സർവയജ്ഞോത്തമോത്തമഃ .
ജ്ഞാനദണ്ഡാ ജ്ഞാനശിഖാ ജ്ഞാനയജ്ഞോപവീതിനഃ .. 16..
ശിഖാ ജ്ഞാനമയീ യസ്യ ഉപവീതം ച തന്മയം .
ബ്രാഹ്മണ്യം സകലം തസ്യ ഇതി വേദാനുശാസനം .. 17..
അഥ ഖലു സൗമ്യേത പരിവ്രാജകാ യഥാ പ്രാദുർഭവന്തി
തഥാ ഭവന്തി . കാമക്രോധലോഭമോഹദംഭദർപാസൂയാ-
മമത്വാഹങ്കാരാദീംസ്തിതീര്യ മാനാവമാനൗ നിന്ദാസ്തുതീ
ച വർജയിത്വാ വൃക്ഷ ഇവ തിഷ്ഠാസേത് . ഛിദ്യമാനോ ന
ബ്രൂയാത് . തദൈവം വിദ്വാംസ ഇഹൈവാമൃതാ ഭവന്തി .
തദേതദൃചാഭ്യുക്തം .
ബന്ധുപുത്രമനുമോദയിത്വാ-
   നവേക്ഷ്യമാണോ ദ്വന്ദ്വസഹഃ പ്രശാന്തഃ .
പ്രാചീമുദീചിം വാ നിർവർതയംശ്ചരേത
   പാത്രീ ദണ്ഡീ യുഗമാത്രാവലോകീ .
ശിഖീ മുണ്ഡീ ചോപവീതീ കുടുംബീ
   യാത്രാമാത്രം പ്രതിഗൃഹ്ണന്മനുഷ്യാത് .. 18..
അയാചിതം യാചിതം വോത ഭൈക്ഷം
   മൃദ്ദാർവലാബൂഫലപർണപാത്രം .
ക്ഷീണം ക്ഷൗമം തൃണം കന്ഥാജിനേ ച പർണ-
   മാച്ഛാദനം സ്യാദഹതം വാ വിമുക്തഃ .. 19..
ഋതുസന്ധൗ മുണ്ഡയേന്മുണ്ഡമാത്രം
   നാധോ നാക്ഷം ജാതു ശിഖാം ന വാപയേത് .
ചതുരോ മാസാന്ധ്രുവശീലതഃ സ്യാ-
   ത്സ യാവത്സുപ്തോഽന്തരാത്മാ പുരുഷോ വിശ്വരൂപഃ .
അന്യാനഥാഷ്ടൗ പുനരുത്ഥിതേഽസ്മി-
   ൻസ്വകർമലിപ്സുർവിഹരേദ്വാ വസേദ്വാ .. 20..
ദേവാഗ്ന്യഗാരേ തരുമൂലേ ഗുഹായാം
   വസേദസംഗോഽലക്ഷിതശീലവൃത്തഃ .
അനിന്ധനോ ജ്യോതിരിവോപശാന്തോ
   ന ചോദ്വിജേദുദ്വിജേദ്യത്ര കുത്ര .. 21..
ആത്മാനം ചേദ്വിജാനീയാദയമസ്മീതി പൂരുഷഃ .
കിമിച്ഛൻകസ്യ കാമായ ശരീരമനുസഞ്ജ്വരേത് .. 22..
തമേവ ധീരോ വിജ്ഞായ പ്രജ്ഞാം കുർവീത ബ്രാഹ്മണഃ .
നാനുധ്യായാദ്ബഹൂഞ്ഛബ്ദാന്വാചോ വിഗ്ലാപനം ഹി തത് .. 23..
ബാല്യേനൈവ ഹി തിഷ്ഠാസേന്നിർവിദ്യ ബ്രഹ്മവേദനം .
ബ്രഹ്മവിദ്യാ ച ബാല്യം ച നിർവിദ്യ മുനിരാത്മവാൻ .. 24..
യദാ സർവേ പ്രമുച്യന്തേ കാമാ യേഽസ്യ ഹൃദി ശ്രിതാഃ .
അഥ മർത്യോഽമൃതോ ഭവത്യത്ര ബ്രഹ്മ സമശ്നുതേ .. 25..
അഥ ഖലു സൗമ്യേദം പരിവ്രാജ്യം നൈഷ്ഠികമാത്മധർമം
യോ വിജഹാതി സ വീരഹാ ഭവതി . സ ബ്രഹ്മഹാ ഭവതി . സ ഭ്രൂണഹാ
ഭവതി . സ മഹാപാതകീ ഭവതി . യ ഇമാം വൈഷ്ണവീം നിഷ്ഠാം
പരിത്യജ്യതി . സ സ്തേനോ ഭവതി . സ ഗുരുതൽപഗോ ഭവതി . സ മിത്രധ്രുഗ്ഭവതി .
സ കൃതഘ്നോ ഭവതി . സ സർവസ്മാല്ലോകാത്പ്രച്യുതോ ഭവതി .
തദേതദൃചാഭ്യുക്തം .
സ്തേനഃ സുരാപോ ഗുരുതൽപഗാമീ
   മിത്രധ്രുഗേതേ നിഷ്കൃതേര്യാന്തി ശുദ്ധിം .
വ്യക്തമവ്യക്തം വാ വിധൃതം വിഷ്ണുലിംഗം
   ത്യജന്ന ശുദ്ധ്യേദഖിലൈരാത്മഭാസാ .. 26..
ത്യക്ത്വാ വിഷ്ണോർലിംഗമന്തർബഹിർവാ
   യഃ സ്വാശ്രമം സേവതേഽനാശ്രമം വാ .
പ്രത്യപത്തിം ഭജതേ വാതിമൂഢോ
   നൈഷാം ഗതിഃ കൽപകോട്യാപി ദൃഷ്ടാ .. 27..
ത്യക്ത്വാ സർവാശ്രമാന്ധീരോ വസേന്മോക്ഷാശ്രമേ ചിരം .
മോക്ഷാശ്രമാത്പരിഭ്രഷ്ടോ ന ഗതിസ്തസ്യ വിദ്യതേ .. 28..
പാരിവ്രാജ്യം ഗൃഹീത്വാ തു യഃ സ്വധർമേ ന തിഷ്ഠതി .
തമാരൂഢച്യുതം വിദ്യാദിതി വേദാനുശാസനം .. 29..
അഥ ഖലു സൗമ്യേമം സനാതനമാത്മധർമം വൈഷ്ണവീം
നിഷ്ഠാം ലബ്ധ്വാ യസ്താമദൂഷയന്വർതതേ സ വശീ ഭവതി .
സ പുണ്യശ്ലോകോ ഭവതി . സ ലോകജ്ഞോ ഭവതി . സ വേദാന്തജ്ഞോ ഭവതി .
സ ബ്രഹ്മജ്ഞോ ഭവതി . സ സർവജ്ഞോ ഭവതി . സ സ്വരാഡ് ഭവതി .
സ പരം ബ്രഹ്മ ഭഗവന്തമാപ്നോതി . സ പിതൄൻസംബന്ധിനോ
ബാന്ധവാൻസുഹൃദോ മിത്രാണി ച ഭവാദുത്തരയതി . തദേതദൃചാഭ്യുക്തം .
ശതം കുലാനാം പ്രഥമം ബഭൂവ
   തഥാ പരാണാം ത്രിശതം സമഗ്രം .
ഏതേ ഭവന്തി സുകൃതസ്യ ലോകേ
   യേഷം കുലേ സംന്യസതീഹ വിദ്വാൻ .. 30..
ത്രിംശത്പരാസ്ത്രിംശദപരാംസ്ത്രിംശച്ച പരതഃ പരാൻ .
ഉത്തരയതി ധർമിഷ്ഠഃ പരിവ്രാഡിതി വൈ ശ്രുതിഃ .. 31..
സംയസ്തമിതി യോ ബ്രൂയാത്കണ്ഠസ്ഥപ്രാണവാനപി .
താരിതാഃ പിതരസ്തേന ഇതി വേദാനുശാസനം .. 32..
അഥ ഖലു സൗമ്യേമം സനാതനമാത്മധർമം വൈഷ്ണവീം
നിഷ്ഠാം നാസമാപ്യ പ്രബ്രൂയാത് . നാനൂചാനായ
നാനാത്മവിദേ നാവീതരാഗായ നാവിശുദ്ധായ നാനുപസന്നായ
നാപ്രയതമാനസായേതി ഹ സ്മാഹുഃ . തദേതദൃചാഭ്യുക്തം .
വിദ്യാ ഹ വൈ ബ്രാഹ്മണമാജഗാമ
    ഗോപായ മാം ശേവധിഷ്ടേഽഹമസ്മി .
അസൂയകായാനൃജവേ ശഠായ
    മാ മാ ബ്രൂയാ വീര്യവതീ തഥാ സ്യാം .. 33..
യമേവ വിദ്യാശ്രുതമപ്രമത്തം
    മേധാവിനം ബ്രഹ്മചര്യോപപന്നം .
അസ്മാ ഇമാമുപസന്നായ സമ്യക്
    പരീക്ഷ്യ ദദ്യാദ്വൈഷ്ണവീമാത്മനിഷ്ഠാം .. 34..
അധ്യാപിതാ യേ ഗുരും നാദ്രിയന്തേ
    വിപ്രാ വാചാ മനസാ കർമണാ വാ .
യഥൈവ തേന ന ഗുരുർഭോജനീയ-
    സ്തഥൈവ ചാനം ന ഭുനക്തി ശ്രുതം തത് .. 35..
ഗുരുരേവ പരോ ധർമോ ഗുരുരേവ പരാ ഗതിഃ .
ഏകാക്ഷരപ്രദാതാരം യോ ഗുരും നാഭിനന്ദതി .
തസ്യ ശ്രുതം തഥാ ജ്ഞാനം സ്രവത്യാമഘടാംബുവത് .. 36..
യസ്യ ദേവേ പരാ ഭക്തിര്യഥാ ദേവേ തഥാ ഗുരൗ .
സ ബ്രഹ്മവിത്പരം പ്രേയാദിതി വേദാനുശാസനം .. 37..
ഇത്യുപനിഷത് ..
ഓം പൂർണമദഃ പൂർണമിദം പൂർണാത്പൂർണമുദച്യതേ .
പൂർണസ്യ പൂർണമാദായ പൂർണമേവാവശിഷ്യതേ ..
ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ .. ഹരിഃ ഓം തത്സത് ..
ഇതി ശാട്യായനീയോപനിഷത്സമാപ്താ ..