ഉപയോക്താവ്:Balasankarc/dictionary4

PHA

Occurs only in S. & foreign words.

ഫണം phaṇam & ഫടം S. (പടം). The expanded hood of a serpent ഫണരത്നശോഭി തം KR. ഫണി തൻ ഫണ ചക്രമേറി CC.

ഫണി S. a serpent, Cobra di capello ഫ. മെ ത്തമേൽ RS.

ഫയൽ E. file (jud.) ഫയലാക്കുക MR. — Ar. = പയൽ strong.

ഫയസ്സൽ Ar. faiṣal, Decision, settlement ജമാവന്തി ഫ'ലാക്കുക MR.

ഫലകം phalaγam S. ( ഫൽ to split= പിളക്ക). A plank, shield. — Tdbh. പലക.

ഫലം phalam S. (fr. പഴം? or പല I.). 1. Fruit, esp. of trees. ഫലങ്ങൾ വെച്ചു TR. (doc.) to plant fruit-trees. അഞ്ചുഫലം KU. 4. fruit-trees (ഉഭയം) & rice (നിലം). 2. result, produce, consequence ഇല്ലൊരു ഫ. ഇനി Bhg. it can't be helped. നാം ഏതും ചെയ്തിട്ടും ഫ. ഇല്ല TR. no use; with 1st adv. പറഞ്ഞെന്തു ഫ., അണ കെട്ടീട്ടു ഫ. എന്തു KR. നാം സ്നാനത്തിന്നു പോ യിട്ടു ഫ. ഇല്ല KN.; ഫലം ചെയ്കയില്ല Nal. will not avail. വൈരെ ഏറുക ഫലം ChVr. (=ഫ. വരും) only greater enmity will ensue. നീ ച തിച്ചൊരു ഫലത്തിനാൽ ചതിച്ചു നിന്നേയും Bhr. as a reward for. സ്വദുസ്സ്വപ്നഫ. നിരൂ പിച്ചു KR. the import of. മുന്നം പറഞ്ഞുതില്ലേ ഭവിഷ്യൽ ഫലം AR. did I not foretell what futurity would bring? 3. the product in math. ലംബത്തെ ഭൂമ്യർദ്ധംകൊണ്ടു ഗുണിച്ചാൽ ക്ഷേ ത്രഫ. വരും Gan.

ഫലകാംക്ഷ = ഫലാഗ്രഹം q. v.; greediness of gain.

ഫലത്രയം S. = ത്രിഫല.

ഫലപ്രദം S. fruitful. Bhg.

ഫലപ്രാപ്തി S. advantage.

ഫലമരം a fruit-tree തെക്കേദിക്കിലേ പോലേ ഫ'ത്തിന്നു പൊന്പണം നികിതി TR.

ഫലമൂലം S. vegetable food of anchorets ഫ. തിന്നു നടക്ക KR.

ഫലംവരിക to result മരണം ഫ'രും KR. ന ശിക്കേ ഫ'രൂ Bhr.

ഫലവാൻ m., ഫലവത്തു n. fruitful.

ഫലാഗ്രഹി desiring fruit or reward ഫ. യാ യകർഷകൻ Bhg.

ഫലാഫലം S. success and failure.

ഫലാശി S. living on fruits; so മുന്നേ ദിനം ഫലാഹാരങ്ങൾ ചെയ്തു Bhg.

denV. ഫലിക്ക 1. to yield fruit. വ്യാധിപോയി തെളിഞ്ഞീടും പുഷ്പിക്കും ഫലിച്ചീടും VCh. (a tree). 2. to take effect ആ മഹാപുണ്യം കൊണ്ടു നാരീഹത്യാഫലം ഫലിയാതേ പോം KR.; ശാപം ഫലിയാതേ പോയി Bhg.; അ വർക്ക് ഏതും ഫ. ഇല്ല (as a cure = പററുക). ചൊന്ന വാക്കു ഫലിപ്പാൻ പണി KumK. to get it fulfilled. ചികിത്സ ഫ. medicine to operate. 3. to succeed ദുർമ്മോഹം ഈശ്വ രജനേഷു ഫലിക്കുമോ താൻ CC. 4. to result എന്നു ഫലിച്ചിരിക്കും Gan. it follows that (math.).

part. pass. ഫലിതം produced, gained സർവ്വം ഫലിതമായ്വന്നു മനോരഥം Bhg. ഫ. നമു ക്കിങ്ങു ദണ്ഡത്താൽ തന്നേ ഉള്ളു KR.; also novelty ഫലിതം പറക B. = പുതുമ.

CV. ഫലിപ്പിക്ക 1. to cause to take effect പലവും പറഞ്ഞും ഫലിപ്പിച്ചും Mud. ശാപം ഫ. Bhg. കുപിതനായാലും മുദിതനായാലും ഫലം ഉടന്തന്നേ ഫ'ക്കുമവൻ KR. attain his object. 2. to turn to use വിദ്യയും ഫ'ച്ചാൻ; പുഷ്കരാക്ഷികൾ കോപ്പിട്ടെത്രയും ഫ'ച്ചു Bhr.

ഫലോദയം S. the setting in of the consequences; heaven.

ഫലോനൻ (ഊനം) disappointed V2.

ഫ്ലഗു phalġu S. (ഭള്ളു, പാഴ്). Worthless, ഫ. വാം വണ്ണംമെല്ലേ അരുൾചെയ്തു KumK. falsely.

ഫ്ലഗുനൻ S. = അർജ്ജുനൻ Bhr.

ഫസലി Ar. faṣl, Time, harvest; the official Fasli year MR. [It used to commence on the 12th July, but since some years it was changed to July 1st, f. i. 1282 begins on 1st July 1872.]

ഫാക്കണി തലങ്ങളിൽ തുളസീദളംകൊണ്ടു നി റെച്ച കുലവിച്ചു KumK.?

ഫാലം phālam S. 1. A ploughshare. 2. Tdbh. = ഭാലം S. the forehead ഫാ'ത്തിലാമ്മാറുതൂകിന ചോര CG.; ചെങ്കുനൽ തൂകുന്ന ഫാലവിലോ ചനൻ Siva. ഭൂതിയെ ഫാലദേശത്തു ചേർത്തു Bhr.

ഫാല്ഗുനം phālġunam & ഫാല്ഗുനി S. Aquarius; the month മീനം (astr.).

ഫു Pooh pooh.

ഫുല്ലം phullam S. (fr. പുല്ലു, പുളക്ക). Expanded, blown ഫുല്ലാംബുജം Nal.

ഫേനം phēnam S. Foam, froth ഫേനാശന ശീലൻ Bhr.

ഫേരവം phēravam S. A jackal ചെറിയ ഫേ. ഭുജിച്ച മാംസത്തെ പെരിയ സിംഹം താൻ ഭുജി ക്കുമോ KR.

ഫൌജദാരി P. fauǰdāri, Criminal (see പൌജ്).

BA

ബ occurs only in S. & foreign words, though വ replaces it often even in these.

ബകം baγam S. The crane, Ardea nivea = കൊക്കു, കൊച്ച PT.; also ബകോടത്തിൻറെ ധർമ്മം PT.

ബകുളം S. = ഇരഞ്ഞി.

ബങ്കളാവു H. banglā, A bangalow, thatched house, European house MR., also നക്ഷത്രമങ്ക ളാവു TrP. observatory. — (വെണ്കളാ B.).

ബങ്കളൂർ, വെങ്കളൂർ N. pr. Bangalore TR.

ബജാർ P. bāzār, & ബജാരി, ഭജാർ A "Bazar".

ബഡവ baḍ/?/ava S. A mare (myth.).

ബഡവാഗ്നി submarine fire. Bhg.; also വട വാഗ്നി V1. of jungle-fires & bonfires.

ബണ്ടർ baṇḍar (T. വ — bards, C. Te. Tu. baṇṭa warrior = ഭടൻ). N. pr. The Nāyar of the Tuḷu country.

ബത baδa S. Alas! സത്രപം ബത യാത്ര ചൊ ല്ലി ChVr. (= കഷ്ടം, ഹാ).

ബതൽ Ar. badal, Substitution (& വ —). ബതലിന്മേൽ കല്പന വാങ്ങി, ബതല്ക്കാരൻ MR. a proxy, also ബതലാൾ.

ബത്ത E. Batta fr. H. baṭṭā. An allowance in addition to military pay ബത്തശിപ്പായി MR. (also ഭത്തി), see വത്ത.

ബദരി bad/?/ari S. Zizyphus jujuba ബ. ഫലം = ഇലന്തപ്പഴം Mud., also = തുടരി.

ബദരികാശ്രമം N. pr. the old residence of the /?/shis (Bhg.).

ബദ്ധം baddham S. (part. pass. of ബന്ധ്). 1. Bound — ബദ്ധൻ a captive. ബദ്ധനാകിലു മുടൻ മുക്തനായ്വന്നു കൂടും AR. inthralled. ദു രാഗ്രഹംകൊണ്ടു ബദ്ധരായി tied, ത്വൽ ബദ്ധ ബുദ്ധിയാം എന്നേ Nal. my soul bound up with thine. 2. connected with: ബദ്ധമോദം = ജാതമോദം joyfully, ബദ്ധവിഷാദമാരായി CG., ബദ്ധബാഷ്പം etc.

ബദ്ധപ്പെടുക 1. to be tied, laid under a necessity. 2. to be in a hurry, hasten.

VN. ബദ്ധപ്പാടു 1. urgent business. പല കൂട്ടം ബ'ടുണ്ടു TR. troublesome concerns. ൨൧ ൯ തുടങ്ങി ൨൩ ൯ ഓളം അടിയ ന്തരത്തിൻറെ ബ'ടാകുന്നു the great time of the feast, most essential part. 2. haste, trepidation; ബദ്ധപ്പാട്ടുകാരൻ (& ടു).

ബദ്ധപ്പെടുക്ക 1. to bind as captives ബ'ത്തു കൊണ്ടു പോയി Anj. അയോഗ്യാഖ്യങ്ങളെ ബദ്ധപ്പെടുത്തു കളിപ്പിച്ചു കൊൾക Bhg6. to force. 2. to illtreat ഇവളെ പിടിച്ചെ ത്രയും ബ'ക്കുന്നതു AR. പരാജിതരെ ബ'രുതു Sk. pursue, press, (mod. ബദ്ധപ്പെടുത്തുക). ബദ്ധപ്പെടുവിക്ക to drive into precipitancy. കുടിയാന്മാരെ ബ. TR. to frighten out of their wits.

ബദ്ധൽ, വെത്തൽ V1. occupation etc. = ബദ്ധ പ്പാടു vu.

ബദ്ധ്വാ Ger. having tied (പരികരം 620).

ബധിരൻ badhiraǹ S. Deaf; f. — ര.

ബന്തർ P. bandar, Port, harbour കൊല്ലത്തു ബ. വിചാരം TrP. Master attendant's office. — also വന്തർ and കണ്ണൂരേ ബന്തലോളം TR.

ബന്തോവസ്ത് P. band-o-bast, Settlement, arrangement കോട്ട നല്ല വന്തസ്ഥാക്കി Ti. putting in good repair. വയനാടു താലൂക്ക് ബ ന്തൊവസ്താക്കി & താലൂക്കിൽ ബ. settle the district. ഇവിടേ ബെന്ധുവത്താക്കിയിരിക്കകൊ ണ്ടു അകത്തു കടപ്പാൻ വഴി കിട്ടാ TR. securing the frontier.

ബന്ധം bandham S. 1. A tie, fetter — chiefly of the soul's confinement in a body ബ'ങ്ങൾ എല്ലാമേ വേർ മുറിച്ചീടു CG.; സ്നേഹബ'ങ്ങൾ ഒഴിച്ചരരുളേണണേ Bhg 6.; ബ'വുമററു മുക്തനാ യേൻ AR. no more subject to the necessity of being born & dying. 2. affinity, cause ഓരോരോ ബന്ധേന KU. ബ. എന്നിയേ accidentally, abruptly.

ബന്ധകി S. a harlot ബ. യായ്വന്നീടും Bhr. (when marrying the 4th husband).

ബന്ധനം S. 1. binding; also of magic power നാഗാസ്ത്രബ. തീർന്നു AR. 2. a tie ബ. വേ ർവ്വിടുത്തു VetC. 3. connection അഴിഞ്ഞു നമ്മുടെ പൌരുഷബ. ChVr.

ബന്ധൻ V1. a partner, security (S. ബന്ധകം).

ബന്ധമോക്ഷം deliverance from ties. രാജാവി നെ ബ. വരുത്തുവിൻ SiPu. let loose; also fig. KumK.

denV. ബന്ധിക്ക 1. v. n. to be bound പർവ്വത പുത്രൻ ബ'ച്ചു കിടക്കുന്നു Mud. എന്ന ആശ യാൽ ബ'ക്കുന്നു VCh. held by the hope. സുവ ർണ്ണേന ബ'ച്ചകൊന്പു Nal. gilt. ബ'പ്പോരവ കാശം ഒഴിക്കൊല്ല Anj. do not shrink from duty. കാര്യത്തിൽ ബ. V1. to take part in a business. ചക്ഷുസ്സ് രൂപാദികളിൽ ബന്ധി ക്കുന്നു AdwS. വിഷയങ്ങളോടു ബ. Bhg. മു ക്തൻസദാ ബ'ച്ചു തോന്നിയാലും ബ. യില്ലേ തുമേ Bhg. 2. v. a. to tie, bind അവൾ മാലകൊണ്ടു മേനി (യെ) ബ'ച്ചാൾ; കാർക ഴൽ ബന്ധിപ്പാൻ CG. നമ്മെ ബ'ച്ചു സാധ നം GnP. സേതു ബ'ച്ചാൻ രാഘവൻ KR.

ബന്ധിപ്പിക്ക l. = ബന്ധിക്ക 2. as മായാദേവി ബന്ധിപ്പിച്ചീടുന്നു AR. ties. 2. CV. തന്നെ തത്ര ബ'ച്ചു PT. got herself tied to the pillar.

ബന്ധു bandhu S. (ബന്ധ്). 1. A kinsman, relation ബ. ൬ കരയുന്നതിനേക്കാൾ ഉടയവൻ ൧ കരഞ്ഞാൽ മതി prov. 2. a friend, protector ദൂരത്തേ ബ. prov. നിനക്കു ഞാൻ ബ. വായി ചൊന്നതു Mud. അവർക്കു ബ. വുണ്ടടിയങ്ങൾ CrArj. കൃഷ്ണനെ ബ. വായ്വരിക്ക an ally, ബ. വായിക്കൊൾക Bhr., ബ. വർഗ്ഗങ്ങളുമായി പാർക്ക to live among his people. എൻറെ വെന്തു TP. my love! (to man or woman). അവനെ ബ. വാക്കി എടുത്തോളുക TP. marry him.

ബന്ധുകൃത്യം the duty of an ally ബാ. എല്ലാം ചെയ്യേണം Brhmd.

ബന്ധുക്കാരൻ a relation, നമ്മളെ ബ. TR. connected with us.

ബന്ധുക്കെട്ടു a league, plot. ബ'ട്ടാക B. to conspire.

ബന്ധുത S. affinity ദീനർക്കു ബ. ചെയ്ക SiPu. to show affection, help.

ബന്ധുത്വം S, id. നിന്നുടെ ബ. Mud. thy friendship. ബ'വും സ്നേഹവും TR. alliance. നമ്മി ലുള്ള ഒരു ബ. മാറാതേ ഇരിക്കട്ടേ UR. faithfulness.

ബന്ധുമാൻ Bhr, having many relations.

ബന്ധുശത്രുക്കൾ ശത്രുക്കൾ ആകുന്നതു Bhg. false friends ബന്ധുശത്രൌദാസീനഭേദം Bhr.

ബന്ധുസ്വരൂപം Vl. a royal ally.

ബന്ധുരം bandhuram S. (& വ —) Undulating, handsome ബ'മായുള്ള മന്ത്രിമാർഭവന ങ്ങൾ KR. ബന്ധുരാംഗം Bhg.

ബന്ധൂകം (& ബന്ധുജീവം). Pentapetes phoenicia ഉച്ചമലരി red flowered, in Cpds. ബന്ധൂക സമാധരി Bhr.

ബന്ധ്യം bandhyam S. (ബന്ധ്). To be restrained. — ബന്ധ്യ f. barren, വ —

ബഭ്രു babhru S. "Brown", tawny; a N. pr. സുഭ്ര വായള്ളൊരു ബ. വിലാസിനി CG.

ബരാന്ത = വരാന്ത A "verandah".

ബരാവർ P. bar-ā-bar, Level, uniform;. right, arranged. ബർരായി = ശരിയായി.

ബർബ്ബരൻ S. A barbarian (L. balbutiens). ക ർബ്ബുരന്മാരോടു തുല്യന്മാരായ ബ'ന്മാർ Bhr. പ തിനാല്വർ ബ'ന്മാർ Bhg 12.

ബർഹിസ്സ് barhis S. (ബർഹ — L. vellere). Plucked grass, as cover of altars, Bhg.

ബർഹം S. a peacock's tail. — ബർഹി a peacock.

ബലം balam S. (ബൽ to live വൽ, വാഴ്). 1. Strength, valour, vigour ബലത്താലേ നില്ക്ക TR. ready for fight. താന്താൻറെ ബ. താന്താൻ നോക്കും TR. 2. force, power (opp. right) നേർവഴിക്കു വരുന്നതല്ല ബ. ഉണ്ടു oppression. ബ. കാട്ടുക to threaten. പ്രവൃത്തിക്കാരൻ ന മ്മോടു ബ. കാട്ടി നിന്നാൽ TR. to resist. ബ. ചെയ്ക to force. തരികയില്ല എന്നു കുറയ ബല ത്തിൽ പറഞ്ഞു undutifully, defyingly. ബലം കൊണ്ടും ദ്രവ്യം കൊണ്ടും സ്ഥാനത്തു കയറി TR. പ്രവൃത്തിക്കാരൻ ബ. പറഞ്ഞു നില്ക്ക ഒരു രാ ജ്യത്തും മര്യാദ അല്ലല്ലോ TR. contumacious servants are nowhere retained. ബലത്താലേ കെട്ടുക to marry by force. 3. troops, army ഡീപ്പുവിൻറെ ബ. രാജ്യത്തിൽ കടക്കയില്ല; മാപ്പിള്ളമാർ വഴി പോലേ ബ. തികെച്ചു TR. attacked in full force. ബ. അയക്ക, ബ. കല്പി ക്കേണം എന്നപേക്ഷിച്ചു TR. an auxiliary force. 4. adj. മഹാബലരായ രാജാക്കൾ Bhr.

denV. ബലക്ക: ബലത്തൊരുന്പെട്ടാൽ KR. strongly.

ബലക്കുറവു, — ക്കേടു, — ക്ഷയം weakness.

ബലപ്പെടുക 1. to be strong. ബ'ട്ടുവന്നു എങ്കിൽ തടുത്തു കഴികയില്ല TR. if they come with a force. 2. to abet രാജാക്കന്മാർ കുടിയാ ന്മാർക്കു ബ. TR. if foreign kings abet the subjects.

ബലപ്പെടുത്തുക to strengthen, confirm.

ബലബന്ധം force = നിർബന്ധം.

ബലഭദ്രർ & ബലദേവൻ N. pr. K/?/šṇa's elder brother CG. CC.

ബലവാൻ strong കുന്പഞ്ഞി ബ. എങ്കിലും; രാ ജ്യത്തേക്കു വന്ന ബ. രാജാവെന്നു ഭാവം TR. submit to the powers that be — ബലവത്തു n. — എന്നേക്കാളും ബലവത്തരൻ PT. stronger.

ബലവിക്ക B. to be firm, resist.

ബലശാലി S. strong, powerful.

ബലസ്സു So. = ബലം; ബലസ്സൻ V1. = ബലത്ത വൻ, ബലസ്ഥൻ strong.

ബലഹരി N. pr. a tune sung by K/?/šṇa CC.

ബലഹാനി, — ഹീനത weakness, — ഹീനൻ weak.

ബലാബലം S. strength & weakness, കാര്യങ്ങ ളുടെ ബ. അറിഞ്ഞു VyM. respective weight, ദുർബ്ബലപ്രബലത. ഗ്രഹങ്ങളുടെ ബലാബലവും ആയുർബ്ബലവും etc. നോക്ക No. (when a marriage is intended).

ബലാൽ S. Abl. 1. violently. ബ. കൊണ്ടു പോ വാൻ Brhmd. unwillingly. 2. for no reason കൊല്ലും ബ. അപരാധം എന്നിയേ Sah. in vain. അർത്ഥമാകിലും ബ. ഐശ്വര്യം എന്നാകിലും വിദ്യയാകിലും Bhr. possibly, perhaps (= ഓ). നാരായണേതി ബ. ചൊല്ലു കിൽ Bhg. uttering accidentally, not weighing the meaning. ബ. അവിടേ ഇല്ലാഞ്ഞു Brhmd.

ബലാല്ക്കാരം S. violence, detention, exaction, rape. ബ. കൊണ്ടടക്കി doc. conquered.

denV. ബലാല്ക്കരിക്ക to use force ബ'ച്ചു കൊണ്ടു പോം PT. ബ'ച്ചിട്ടും വരുത്തുക KR. to bring him anyhow — also ബ. ല്ക്കരണം കൊണ്ടു Brhmd.

I. ബലി bali S. (ബലം). Strong ബലികൾ അ വർ എങ്കിലും PT.; ബലികളോടു വൈരം കലര രുതു ChVr.; അതിബലികളായി KR. prevailed.

II. ബലി S. 1. Offering, sacrifice ഭൂതനാഥനു ബലി തൂകിനാൻ ചോര കൊണ്ടു Bhr. കഴുത്ത റുത്തു ബ. കൊടുക്ക VetC. — Chiefly obsequies performed by heirs, offering to crows on account of the deceased വെള്ളിപ്പാത്രങ്ങൾ ബലി യിടുവാൻ ആവശ്യമുണ്ടു TR. കുമാരകം ബലി കൊടുത്തു, വെട്ടി ബലികൊടുത്താകിൽ VetC. ബലി കഴിക്ക etc. — ബലി ഉഴിക to wave a basket of flowers round a possessed person; ബലിനീക്കുക to throw it away. 2. N. pr. a king of Daityas മഹാബലി Bhg.

ബലികർമ്മം (1) ഭർത്താവിന്നു ബ. പിണ്ഡദാനം മുതലായ്തു കഴിക്കാം VyM.

ബലികളയൽ offering a cock for the sick, to remove a ബാധ, also വെലികളക.

ബലിക്കുററി an altar ശൂദ്രൻ ബ്രാഹ്മണൻറെ ബ. ക്കൽ കൂട ബലിയിടേണം KU.

ബലിക്കൽ, വെലിക്കല്ലു an altar in or before temples = ബലിപീഠം, വേദി, തറ.

ബലിക്കളം a place of oblation.

ബലിപൂജകൾ ceremonies KU.

ബലിയെരിച്ചാല a sacrificial hall. ബ. യിൽ യോഗം KU. = യാഗശാല or see ബാലി.

ബലീയാൻ balīyāǹ S. (ബലി I.) Comp. Stronger.

Superl. ബലിഷ്ഠൻ strongest.

ബല്യം S. strengthening (of medic. GP.)

ബസരാപഴം Dates from Bassora or Basrah.

ബസ്സാദ് P. bad-zāt (low-born, evil-minded). = ഏഷണി, Slander. നുണയും ബസ്സാദും, വലി യ ബസ്സാദുകാരൻ. vu.

ബസ്സു 1. P. bas, Enougn = മതി. 2. Mpl. = വസ്തു.

ബഹളം bahaḷam S. (ബഹ). Dense, ample അതിബഹളഗുളുഗുളുരവത്തോടും PT4.

ബഹളിപിടിക്ക So., see ബഹുളി.

ബഹാദർ P. bahādur, Champion, hero, a title Ti. — also ഭാതൃ‍ & ബഹാതിരിവരാഹന് TR.

ബഹിസ്സ് bahis S. (& വഹി, L. & Gr. ex). Outwards, outside; besides ത്വം മമ ബഹി: പ്രാണൻ AR. my second I. (ബാഹ്യം). അന്ത ർബഹിർ വ്യാപ്തനായി Bhg.

ബഹിരംഗം S. external; publicity.

ബഹിരിന്ദ്രിയം external organs (opp. അന്ത: കരണം).

ബഹിർഗ്ഗമനം V1. going out.

ബഹിർമ്മുഖൻ S. turning away from essentials.

ബഹിഷ്കരിക്ക S. to expel, excommunicate അ വനെ ബ'ച്ച് ഏവം നിരൂപിച്ചു PT. consulted without him.

part. pass. ധാർമ്മികരാൽ ബഹിഷ്കൃതൻ Brhmd.

ബഹു bahu S. (ബഹളം). Much, many ബ. മ രിച്ചുതുടങ്ങിനാർ Bhg. ഇത്യേവം ബ. വിലപി ച്ചു CC. എന്നെ ബഹുവായി ചൊല്ലീടുന്നു Bhg. — Most used in Cpds. എനിക്കു ബഹുഗുരിക്കന്മാ രുണ്ടു Bhg.

ബഹുകരൻ S. a sweeper; ബഹുക്കാരൻ Vl. a spy?

ബഹുകാലം long time.

ബഹുചാരി Vl. a particular dance with comic dress.

ബഹുത്വം S. plurality മന്ത്രി രഹസ്യമായ വച നം ചൊല്ലുന്പോൾ ബ'മാക്കീടരുതു Mud. publish മായാമയമായുള്ള ബ'ത്വങ്ങൾ Bhg. (opp. the one reality).

ബഹുധാ S. manifoldly.

ബഹുനായകം S. having many princes. ദേശം ബ. Mud. ruled by an aristocracy.

ബഹുപുത്രൻ S. having many children ബ' നായി മേവി KR.

ബഹുഭക്ഷകൻ voracious.

ബഹുമതി see foll. ദ്വിജരിൽ ഏററം ബ. വരേ ണം ChVr.; അന്പിനെ ബ. യോടാദരിച്ചു AR. avoided respectfully.

ബഹുമാനം S. (മൻ) respect, honour, gift to inferiors KU. — ബ. പ്പെട്ട സർക്കാർ, കുന്പഞ്ഞി TR. Honorable; with & without ചെയ്ക to honor കാർമ്മുകിൽ വർണ്ണനെ എള്ളോളം ബ'വും വേണ്ട CC.

denV. ബഹുമാനിക്ക to respect, honor ബ' യാതേ disregarding, overhearing.

ബഹുമാന്യം 1. deserving of regard ബ' മല്ല PP. not to be minded. 2. dignity V1.

ബഹുലം S. (= ബഹളം) 1. dense, ample, numerous അവന്ന് അരികൾ ബ'മായുണ്ടായ്തു KR. 2. the dark lunar fortnight.

ബഹുവചനം S. the plural (gram.).

ബഹുവാക്കു common report എന്നു ബ'ക്കായി കേട്ടു TR. MR.

ബഹുവിധം S. various. ബ'മായി പോയി KU. fell into confusion.

ബഹുസമ്മതം S. general, approved by the majority ബ. അല്ല KU.

ബഹുളധൂളി (ബഹുലം) a tune ബ. എന്ന രാ ഗം KU.

ബഹുളി (T. വെകുളി wrath). 1. rutting, madness. ബ. ക്ലേശം frenzy. ബഹളിപിടിക്ക B. വേളിപിടിക്ക MC. to grow lustful, frightened as cattle. — ബഹുളിക്കാരൻ very rash, ബഹുളുക, ളി to fly into a passion V1. 2. ബ ഹുളി ആക്കുക No. to spread a rumour.

ബഹ്രദകൻ S. the 2nd class of Sanyāsis നട ന്നെങ്ങും ഉഴലുന്നവൻ ബ. KeiN2.

ബഹ്വർത്ഥവാചി Brhmd. of various meanings (as ശബ്ദം).

ബളിശം baḷišam S. (വള). A fish-hook. ബ. ഗ്രഹിക്ക, വിഴുങ്ങി മരിക്ക AR6. = ചൂണ്ടൽ.

ബാക്കി Ar. bāqī, Remnant, surplus ഉറു പ്പിക TR. & വാക്കി.

ബാഡ B. M. bāḍā (& വാടക, C. Te. Tu. bāḍige fr. വർദ്ധ or ഭാടം). Hire, rent as of grounds, houses, boats, cattle ബാഡെക്കുകൊ ടുക്ക to lease. പീടിക ബാഡകെക്കുവാങ്ങി, ആ നകളെ ഭാടകെക്കു കൊടുത്തു jud.

ബാഢം bāḍham S. (part. ബഹ). Dense, loud, strong ബാഢദു:ഖാർത്തനായി VetC.

ബാണം bāṇam S. 1. An arrow. ബാണത്തെ തൊടുത്തു, വലിച്ചു വിട്ടാൻ CG., esp. Kāmā's പഞ്ചബാ>. (the flowers of താമര, മാവു, അശോ കം, പിച്ചകം, കരിങ്കുവളയം). fig. കണ്മുനയാ യൊരു ബാണങ്ങൾ CG. 2. firework ബാ. അയക്ക to throw shells (mod.) ചക്രബാ. etc. rockets.

ബാണകൂടം a quiver; a hut of arrows ബാ. ചമച്ചിതു പാർത്ഥൻ SG.

ബാണഗണം, — ജാലം പൊഴിക്ക Bhr. arrow-showers.

ബാണൻ ("an archer") 1. an Asura, Bhg. 2. in Cpds. = Kāmā f. i. നാളീക — etc.

ബാണപ്പെരുമാൾ & പള്ളിബാണൻ N. pr. a ruler of Kēraḷa that introduced the Bauddha religion KU.

ബാണാർത്തി in Cpds. only f. i. പഞ്ച — Mud., ചെന്താർ — AR. etc. love- sickness.

ബാത്തു Port. páto, Ar. baṭ, A gander; goose, duck.

ബാദാം P. bādām, Almond; also ബദാം, വാ തം. (നാട്ടു ബാ. Terminalia).

ബാധ bādha S. 1. Pushing, pressing; affliction പൈദാഹത്താലുള്ള ബാധകൾ കളവാൻ KR., സൃപ്പബാ. PR., അഗ്നിബാ. ഉണ്ടാക VyM. = അഗ്നിഭയം conflagration. മലബാധെക്കു, മൂത്ര ബാ'ക്കു പോക to ease nature. ബാധയില്ലേതും ഇതിന്നു പാർത്താൽ, ഇതു ചെയ്താൽ ഒന്നിന്നും ബാ. ഇല്ല CG. no difficulty. ബാധനിവൃത്തിക്കായി

MR. for redress. 2. annoyance or oppression from invisible causes: ജപ — by mantram (ജ പിച്ചിട്ടു കയററുന്ന ബാ.), കൂട്ടു — possession by spirits കൂടും ബാ. തിരിപ്പാൻ ആധിക്യം കണി യാന്നത്രേ KU. (the means ബലികളയൽ & മാ ററൽ). ബാ. പിടിക്ക to be possessed; to remove possession, ബാ. ഒഴിപ്പിക്ക to exercise.

ബാധകം S. opposing, damaging. — എൻറെ ന ടപ്പിനെ ബാധകപ്പെടുത്തുനന തീർപ്പു MR. which obstructs my right of cultivation.

ബാധകാധിപൻ, ബാധാനാഥൻ, ബാധേശൻ PR. the unknown cause or author of an affliction.

denV. ബാധിക്ക 1. v. a. to vex, torment, annoy ക്ഷുൽപിപാസകൾ വന്നു ബാ. യാൽ Nal.; ബാധിച്ച കുംഭകർണ്ണൻ AR. troublesome. രാ ജാവു മൌര്യനെ ബാ'ക്കു Mud. attack. 2. to possess കാന്തനെ ബാ'ച്ചു കശ്മലൻ Nal. ബാ ധിച്ച ദേവത of 3 kinds എന്തുകാമൻ, രന്തു കാമൻ, ഭോക്തുകാമൻ PR. 3. v. n. to be afflicted V1. (part. pass. ബാധിതം).

ബാദ്ധ്യം 1. what is to be opposed. 2. C. duty & claim ബാദ്ധ്യപ്പെട്ടവനെ കൊണ്ടു സത്യം ചെയ്യിച്ചു സങ്കടനിവൃത്തി വരുത്തേണ്ടതു MR 222. the aggrieved party (= ബാധ). ഇ നിക്കു ബാദ്ധ്യം അല്ല No. unlawful = ന്യായ മില്ല.

ബാദ്ധ്യസ്ഥൻ having the duty പിതൃക്കൾക്കു ശേഷക്രിയ കഴിപ്പാനായി ബാ'ന്മാർ.

ബാന്ധലം bāndhavam S. (ബന്ധു). 1. Relationship. 2. M. temporary connection with Sūdra women ബാ. ഉണ്ടാക്ക, കഴിക്ക (the wife remaining in her ancestral home) = ഗുണ ദോഷം.

ബാന്ധവക്കാരൻ a husband, Anach. (ബാന്ധവ വീട്ടിൽ പോകുന്നവൻ).

ബാന്ധവൻ (1) = ബന്ധു f. i. ദീനബാ. KR. the ally of the poor. രാമനു നീ അതിബാ. AR. overfriendly. The sun in Cpds. with lotus f. i. നാളീകബാന്ധവൻ etc.

denV. ബാന്ധവിക്ക (2) to marry for a time ക്ഷത്രിയസ്ത്രീ മുതൽ ശൂദ്രസ്ത്രീ പര്യന്തം ബാ' ക്കാം ബ്രാഹ്മണർക്കു Anach. നായർസ്ത്രീയി നെ ചന്ദ്രയ്യൻ ബാ'ച്ചു പാർപ്പിച്ചു TR.

ബാപ്പാ H. bāp, P. bābā, The father, also വാപ്പ MR. ബാപ്പാൻറെ അനന്ത്രവൻ (jud.). ബാ പ്പയുടെ MR. (Mpl.).

ബാവ, pl. ബാവമാർ id. Mpl.

ബാലൻ bālaǹ S. (Tu. bala = വളർ to grow). 1. A boy, till sixteen years ബാലർ പടെക്കാ ക, ബാലശാപം ഇറക്കിക്കൂടാ prov. 2. a boatman, fisherman. 3. young, of different objects, f. i. a cocoanut-tree 5 years old, with 20 branches.

ബാല S. a girl, young woman (Cochi in KM. ബാലാപുരി).

ബാലം S. better വാലം = വാൽ tail ബാലേന ഭൂമിയിൽ തച്ചു തച്ചു AR. (monkeys).

ബാലകൻ S. a boy, childish.

ബാലഗ്രഹം childrens' fits സർവ്വബാ. ഒഴിയും Tantr.

ബാലചന്ദ്രൻ the increasing moon till പഞ്ച മി; the full moon just risen (comp. ബാല സൂര്യൻ).

ബാലത S. boyishness ബുദ്ധിക്കു ബാ. പയോയില്ല KR.

ബാലധി S. = ബാലം the tail ഹനുമാൻറെ ബാ. KR. ബാ'ക്കു കൊളുത്തുവിൻ AR.

ബാലബുദ്ധി, — ഭാവം childishness, so ബാലമ തി KR. childish.

ബാലവാതം slight winds SiPu., so ബാലവ്യജ നം SiPu. = flapper.

ബാലസൂര്യൻ, — ലാർക്കൻ AR., — ലാദിത്യൻ KumK. the sun just risen.

ബാലാഗ്നി 1. a commencing fire. 2. (ബാലം) fire about the tail RS.

ബാലാചലം = ചെറുകുന്നു N. pr. ശ്രീബാ. ത ന്നിൽ വസിക്കും ശ്രീദേവി SG., also ബാല ക്കുന്നു Sah.

ബാലാൻ a fish in tanks (S. ബാലൻ Cyprinus denticnlatus, see വാൽ) & ബാലത്താൻ.

ബാലായ്മ, see വാലായ്മ.

ബാലാശനം the first meal of an infant = ചോറൂൺ.

ബാലാൾ VyM. a young person.

ബാലി S. & വാലി tailed; N. pr. a monkey.

ബാലിശ്ശേരിക്കോട്ട, & ബാല —, വാലി —,

വാലു — (also ബാലിയേരിച്ചാല) KU. TR. capital of Kur̀umbiyātiri.

ബാലിക S. f. of ബാലകൻ a girl ബാ. മാർ CG.

ബാലിശൻ S. a boy, childish, a fool ബാ'ന്മാ രേ മനുഷ്യനായീശ്വരൻ AR. ബാ'ശാനാം പരോക്ഷ്യം Anj. — വാലിശവേല VyM. service (= ബാല്യം?).

ബാല്യം S. 1. childhood ബാല്യദശ, ബാല്യപ്രാ യം. ഞങ്ങൾപ്രതിപറയാഞ്ഞിട്ടായിരിക്കും നി ണക്കു പിന്നപ്പിന്ന ബാല്യം No. vu. unyielding temper. 2. childish ബാല്യന്മാരല്ല CG. ബാല്യക്കാരൻ a youth, Rāja's or nobleman's attendant = മുന്നാഴിക്കാർ, (loc. ബാലിപ ക്കാർ, ബാലിഭക്കാർ etc.).

ബാല്ഹികം S. & Bālhīγam N. pr. 1. Balkh, ബാ. രാജ്യം Bhr. 2. a horse from there.

ബാഷ്പം bāšpam S. & വ — (vapour). A tear ബാ. ചൊരിഞ്ഞു പറഞ്ഞു Nal. പുത്രമൂർദ്ധാവി ങ്കൽ ബാഷ്പതീർത്ഥാഭിഷേകം ചെയ്തു Bhr. ബാ ഷ്പമുഖിയായി KR. bathed in tears (fem.). ബാ ഷ്പാക്ഷനായി Bhg.

ബാഷ്പികം S. assafoetida ബാ. കടുതിക്തോഷ്ണം GP 78.

ബാഹു bāhu S. (L. brachium. G. pëchys). The arm നീണ്ടുള്ള ബാ'ക്കൾ CG. ബാഹുബലം, — വീര്യം etc.

ബാഹുകൻ S. a servant, dwarfish; N. pr. of Nala when transformed ബാഹുക്കൾ എത്രയും ഹ്ര സ്വങ്ങളാകയാൽ ബാ. Nal 4.

ബാഹുജൻ S. a Kšatriya, as born from Brahma's arms. ബാഹുജാധീശൻ Nal. a king.

ബാഹുല്യം bāhulyam S. (ബഹുല) Plenty പു ണ്യബാ. ഹേതുവായിട്ടു സ്വർഗ്ഗപ്രാപ്തി Adw S. ബാ'മാക്ക to spread a report.

ബാഹ്യം bāhyam S. ബഹി:). 1. External. ബാ ഹ്യനാമങ്ങൾ എഴുതുക Mud. to address a letter. ബാ'ത്തിന്നു പോക to ease nature. 2. carnal ബാഹ്യസ്മൃതിയററു വാഴുന്ന ധന്യൻ ബ്രഹ്മവിദ്വ രിഷ്ഠൻ KeiN.

ബിച്ചാണ H. bičhānā, Spread, in ബി. പ്പു ല്ലു the straw-bed of a horse.

ബിന്ദു bind/?/u S. & വി. — q.v. A drop, ബി. രസ്സ് N. pr. a holy tank KR.

ബിംബം bimb/?/am S. 1. The disk of the sun or moon ധൂളിയാൽ മിത്രബി. മറഞ്ഞു Bhr. 2. reflected image, figure; an idol. ബി'ത്തിന്നു ചാ ർത്തിയ വെള്ളികൊണ്ടുള്ള പാന്പിൻ പടം MR.

denV. ബിംബിക്ക to be reflected, as in water മുഖം ബി'ച്ച പോലേ Nal.

part. pass. S. ബിംബിതൻ CG. മണി നിലത്തിൽ ബി. നായിട്ടു തന്നെ കണ്ടാൽ CG. ത്രിഗുണ ബി'നായി Bhg.; നമുക്കുള്ളിൽ ബിംബിതം PT. I perceived (indistinctly).

ബിയാരി (Tu. byāri, bēri = വ്യാപാരി) No. A Māpiḷḷa മങ്ങലോരത്തു ബി. TR.

ബിസ്മി Ar. bismi 'llāh ( in the name of God). An incantation of Māppiḷḷas before killing sheep, etc. ബി. ചൊല്ലുക, കൂട്ടുക.

ബീ — see വീ —.

ബീജം bīǰam S. (or വീ —). 1. Seed, grain; semen virile. 2. germ, origin, algebra ബാ ലയും ത്രിപുരയും എന്നിവ മൂലമായ ബീജവും മന്ത്രങ്ങളും SiPu. elements, symbols. വൃക്ഷവും ബീജവും കാര്യകാരണം Bhg.

ബീജത്വം S. സംസാരവൃക്ഷത്തിൻ ബീ. കൈക്കൊള്ളും Brhmd. — നൃപബീജത്വം Mud. of royal seed.

ബീജാക്ഷരം S. the first syllable of a Mantra, sign manual മൂലമാം ബീ. എഴുതി SiPu.

ബീജം S. sprung from a seed അവൻറെ ബീ'ൻ = കുലസംഭവൻ Bhg.

ബീബി H. bībī, Lady കണ്ണൂരിൽ ആദി രാജാ വീവി TR.

ബീഭത്സം bībhalsam S. (ബാധ). Disgusting, loathful, terrible എത്രയും ബീ'രൂപൻ Nal.; ബീ'വേഷം Bhg.; ഘോരമായുള്ള ബീഭത്സാദി കൾ എന്ന കൂട്ടം Mud. devils?

denV. ബീഭത്സിക്ക S. to feel repelled, to loathe. ബീഭത്സു S. id. ബീ. ബാണങ്ങൾ Bhr.

ബീബു E. beam, ബീമ്സ് (pl. form as മൈ ലിസ്സ്) = വിട്ടം.

ബീരങ്കി MC. (Firengi = Frank?). A great gun, also ഭീ —

ബുത്തു P. but; An idol (ഭൂതം or ബുദ്ധ) ബുദ്ദു സേവിക്ക; കാപർ ബു. ഇസ്ലാമിന്നു കൂടിയിരി ക്കുന്നു (demon.)

ബുദ്ധൻ buddhaǹ S. (part. pass. of ബുധ്). 1. Awake, enlightened. 2. a sage, esp. Sākyamuni Bhg. ബുദ്ധമുനീമതം ആശ്രിച്ചു Mud. — ബുദ്ധം known.

ബുദ്ധി S. 1. understanding (higher than മനസ്സ് & ചിത്തം). എനിക്കു ബു. പോരായ്ക കൊണ്ടു TR. inconsiderately; so ബു. അറി യ്യ്ക V1.; ബു. വെക്ക prov. to grow wiser. ബു. യിൽ കൊള്ളിക്ക V1. to comprehend. മനസ്സു സംശയിക്കും ബു. നിശ്ചയിച്ചീടും Bhg. 2. advice. ബു. ചൊല്ക, കൊടുക്ക, also ബു ദ്ധികളെ പറക No. ഏവരോടു നിങ്ങൾ ബു ദ്ധി പറഞ്ഞിട്ടുള്ള vu. to warn, admonish, etc. 3. mind അവനു മുന്പിലേത്തു ബു. പോ ലേ അല്ല TR. he is somewhat deranged. ഭൂപതിക്കു ബു. പകർന്നു Nal.; also ബു. മറി യുക, അറിയായ്ക V. 4. feeling ബു. താപ മാംവണ്ണം വിളിച്ചു SiPu. in a way to move compassion. വിനാശകാലേ വിപരീതബു. prov. രാത്രിയിൽ പിടിപെട്ടു ബന്ധിച്ച തസ്ക രനു രാത്രി ശേഷത്തിങ്കൽ തോന്നീടിന ബു. പോലേ KR. ത്യജ രാക്ഷസബു. യേ AR. abandon the Rāxasas' way of thinking & feeling, the Rā.s' religion.

ബുദ്ധികെടുക to become stupid, ബു. യും കെട്ടു നിന്നു AR. (in consternation).

ബുദ്ധികേടു foolishness.

ബുദ്ധിക്രമം the right way of proceeding ഞാൻ നടക്കേണ്ടുന്ന ബു'ങ്ങൾക്കു കല്പന എഴുതുക TR.

ബുദ്ധിക്ഷയം id. ബു. പൂണ്ടു Si Pu. bewildered. ബു. വരുത്തുക V., also to offend one to the quick. എത്രയും ബു. നമുക്കുണ്ടു Nal. = ബുദ്ധി മുട്ടു.

ബുദ്ധിതിരക്കു (3) madness.

ബുദ്ധിപാകം humility. രാജാവിന്നു ബു. വരേ ണ്ടതിന്നു TR. to sober him down.

ബുദ്ധിപൂർവ്വം S. intentionally. ബു'മായി മരിച്ചു KU. committed suicide. ബു'ർവ്വേണ ചെയ്ത തല്ല TR. without bad intention.

ബുദ്ധിമതി S. 1. perfect understanding. ബു. പറക to admonish, warn. 2. f. of foll.

ബുദ്ധിമാൻ S. intelligent, wise, ബു'ന്മാർ, — മത്തുകൾ pl. Bhr.; also ബുദ്ധിശാലി.

ബുദ്ധിമാന്ദ്യം S. folly ബു'ത്തിന്നു നന്നു a. med. against insanity; so ബുദ്ധിഭ്രമം.

ബുദ്ധിമുട്ടു 1. perplexity, embarrassment. അ വർക്ക് എത്രയും ബു'ട്ടാക്കിനാൻ Nal. made them jealous. 2. distress കടക്കാരുടെ ബു. കൊണ്ടു വ്യസനം dunning. ബു'ട്ടി distressed, dispirited. ബു'ട്ടിക്ക to harass. ബു'ച്ചീടുക യോഗ്യമോ Si Pu. to drive out of one's wits.

ബുദ്ധിമോശം So. = ബുദ്ധിക്ഷയം.

ബുദ്ധിയുത്തരം (2) letter of a superior കൊടു ത്തയച്ച ബു. വായിച്ചു, ബു. കല്പിച്ചെഴുതി TR.

ബുദ്ധിയോട്ടം quick sense.

ബുദ്ധിവിലാസം = foll., sagacity Mud.

ബുദ്ധിവിസ്താരം genius അവൻറെ ബു. KU.

ബുദ്ധിസമ്മതം assent; also ബുദ്ധിസന്പാതം വരുത്തുക V1. to make to fall in with one's views = ബുദ്ധി ഒപ്പിക്ക.

ബുദ്ധിഹീനൻ = മൂഢൻ; ബു'നത folly.

ബുദ്ധ്യതിശയം genius — ബു'യയുക്തൻ V1. very intelligent.

ബുധൻ budhaǹ S. 1. Wise, a sage അറിവു കുറയുന്നോർക്ക് അജ്ഞാനം നീക്കേണം ബുധ ജനം; എന്നതു ബുധമതം AR. thus say the wise. 2. N. pr. the son of Sōma, Mercury. ബുധനാഴ്ച, ബുധവാരം Wednesday.

ബുധ്നം budhnam S. (L. fundus, G. bythos). Bottom, root.

ബുന്നു Ar. bun; Coffee, the plant ബുന്നിൻ തൈ വെച്ചുണ്ടാക്കി, ബുന്നുണ്ടാക്കി MR. (a ചമ യം) — now കാപ്പി is becoming more common.

ബുഭുക്ഷ bubhukša S. (desid. of ഭുജ്). Voracity ബു. ാസ്വഭാവം MC. hunger.

ബുഭുക്ഷിതൻ S. hungry പാരം ബു. എന്തു ചെ യ്യാത്തതു PT. പായസം കണ്ട ബു. CG.

ബുർമ്മ Port. verruma; see വെറുമ. A gimlet.

ബുറുസ്സ് E. brush.

ബുൽബുദം bulbud/?/am S. (budb —). A bubble = പോള Bhr.

ബൂട്ടുസ് E. boots Ti.

ബൂർച്ച Cork, ബൂച്ച് ഇടുക No. vu. = അടപ്പിടുക. T. പൂച്ചി.

ബേസ്പുർക്കാന bēspurkāna Syr. lat. The purgatory. Nasr.

ബൊംബായി N. pr. (Port.) Bombay. ചുകന്ന —, വെളുത്ത ബൊം. ഉള്ളി onions, ബൊം. പൂട്ടു etc.

ബൊമ്മ bomma (C. Tu. bombe. fr. ബിംബം?). A puppet, doll; loc. also ഭൊമന V1.

ബൃംഹണം b/?/mhaṇam S. (II. ബർഹ് L. farcio). Fattening GP., strengthening Bhg.

ബൃംഹിതം S. (III. ബർഹ് L. barrire) roar of elephants ഗജഗണ ബൃ'തശബ്ദം KR. ഹസ്തി ബൃ'ധ്വനി Brhmd.

ബൃഹത്തു S. (part. of ബർഹ്), f. ബൃഹതി large, stout, great ബൃഹത്തായ്വന്നു vu. — ബൃ ഹന്നദി KM. = പേരാറു.

ബൃഹച്ചരണം a class of Paṭṭars.

ബൃഹസ്പതി S. (& ബ്രഹ്മണസ്പതി the Lord of prayer & pious effort). N. pr. a God (also = ഗണപതി); the planet Jupiter = വ്യാഴം; a lawgiver രാജനീതിഗ്രന്ഥത്തിൽ ബൃ. വച നം TR.

ബൊണ്ടു E. bond, ബൊണ്ട് വകയിൽ വരുന്ന പലിശ TR. Government debt, (securities).

ബോട്ടു E. boat കപ്പലിൻറെ ഒരു ലാങ്കബോട്ട് TR. "a long boat."

ബോട്ടുകളി Trav. boat-racing.

ബോട്ടുകിളി ("port clearance"), a clearance given to a boat, ship.

ബോധം bōdham S. (ബുധ്). 1. Awaking, consciousness കുടിച്ചു ബോ. മറക്ക V2. to be fuddled. ബോ. കെട്ടു വീണു swooned. ബോ. മറന്നേൻ Bhr. I slept. ബോ. മറന്നു വിവശനാ യി Sit Vij. പോതം ഉണ്ടാവാൻ നന്നു a. med. ബോ. തെളിഞ്ഞു Sk. 2. understanding, insight കാര്യബോ —, ആത്മ —. 3. conviction, satisfaction. കുടിയാന്മാരുടെ ബോധത്തോടേ TR. with the concurrence of.

ബോധകൻ S. an informer, teacher.

ബോധകരൻ S. an awakener (= പള്ളി ഉണ ർത്തുവോൻ). — ബോധകരം instructive. ബോ ധകരസാധനം V2. an official letter.

ബോധക്കേടു insensibility, swoon; folly; also ബോധക്ഷയം വന്നു വീണു jud.

ബോധജ്ഞൻ having all his wits about him ബോ. എങ്കിൽ കഴിവുണ്ടു VyM.

ബോധം വരിക to come to his senses, to perceive, agree, to be satisfied.

ബോധം വരുത്തുക to bring to senses, convince. ഏവൻ എന്നു ബോ'ത്തിത്തരേണം Nal.; അനുജനെ ബോ'ത്തി TR.; അവ നെ പറഞ്ഞൊക്ക പോതം വരുത്തി TP. satisfied, persuaded him.

ബോധഹീനൻ S. unintelligent, Sah.

denV. ബോധിക്ക 1. v. n. to present or approve itself to the mind. ബോധിച്ചു I understand you; quite so; well. ബോ. യില്ലവൻ Nal. will not please. With Dat. എന്നു തങ്ങൾക്കു ബോ. രുതു TR. don't suppose. കുടിയാന്മാർക്കു വാക്കു ബോധിച്ചു കഴികയില്ല they will not believe; even double Dat. ആ അവസ്ഥെക്കു നിങ്ങൾക്കു ബോധിച്ചുവെങ്കില് if you have decided about it. ആ കാര്യത്തിന്നു ഇരുവർക്കും ബോധിച്ചു തീർന്നു TR. agreed about. With Loc. എന്നു സന്നിധാനത്തിങ്കൽ ബോധി ക്കും MR. you will perceive. ഇനി നിങ്ങ ടേ മനസ്സിൽ ബോധിച്ച പോലേ TR. do as you think best (= തെളിക, തോന്നുക). 2. v. a. to perceive, know, own ബോ. നീ എൻ വാക്കുകൾ VilvP.; നേർ എന്നു നാല രും ബോധിച്ചതത്ഭുതം Nal. fancied. നാം എല്ലാം ബോധിക്കുന്നു Bhg.; ബോധിച്ചുകൊ ൾ്ക be persuaded!

ബോധിതൻ S. (part. V. C.) instructed ഗുരുവി നാൽ ബോ. AR.

CV. ബോധിപ്പിക്ക 1. to make to understand, teach; with double Acc. പഞ്ചാക്ഷരം അടി യനെ ബോ. Si Pu. 2. to persuade. ലോക രെ ബോ'ച്ചു KU. gained over. 3. to inform, tell superiors (= ഉണർത്തുക). കുന്പഞ്ഞി യിൽ, സന്നിധാനത്തിങ്കൽ TR. to state to Government. താലൂക്കിൽ അന്യായം ബോ. MR. to complain. 4. to pay to Government മൂന്നാം ഗഡുവിൻറെ ഉറുപ്പിക സർക്കാ രിൽ ബോ., പണം കുന്പഞ്ഞിയിൽ ബോ'ച്ചു തരിക, തികെച്ചു ബോ. TR. to pay in full. മുളകു പാണ്ടിയാലയിൽ ബോ. to deliver up.

ബോധ്യം S. 1. what is to be known ബാല്യന്മാ രല്ലെന്നു ബോധ്യന്മാരായുള്ള സാദ്ധ്യന്മാർ എല്ലാരും CG. no more to be taken for children. 2. No. conviction, consent ബോ'മായി agreed to! നിണക്കു ബോ'മുള്ള ആൾ MR. = തെളിഞ്ഞ approved by you. എന്നു ബോ. വന്നാൽ if they find. എന്നു ബോ. വരുന്നു it appears clearly. ബോ. വരത്തക്ക convincing. സർക്കാരിൽ ബോ. വരുത്താൻ MR. to convince Government. അവൻറെ നടപ്പു നമുക്കു വേണ്ടുംവണ്ണം ബോ'മുള്ളതു pleases me. — ബോധ്യപ്പെടുക jud. = ബോധിക്ക.

ബോയി bōy (Te. Tu. C. bōvi). Palankin-bearers, fishermen പല്ലക്കു ഭോഗിനായക്കൻ TR. (writes a Rāja); vu. ബോയ്കൾ.

ബോർമ്മ Port. forno, അപ്പം ചുടുന്ന ബോ. MC. A baker's oven.

ബോൾ bōḷ No. A rice-cake; so ഉമിബോൾ — in Palg. ബോൽ a cake of pollard.

ബോള Port. bóla, — കളിക്ക V2. Bowling.

ബൌദ്ധൻ bauddhaǹ S. (ബുദ്ധ). 1. A Buddhist. 2. No. a Māpiḷḷa, So. a Christian V1. — ബൌദ്ധശാസ്ത്രം KU. a religion once triumphant in Kēraḷam, Buddhism; (mod.) Islam. ബൌദ്ധിമാർ Si Pu. Muhammedan women.

ബ്യാരി No. = ബിയാരി.

ബ്രഹ്മം brahmam S. (ബൃഹ്, ബർഹ്). 1. The power of praying; the Vēda ഗുരുവാൽ ഉപദി ഷ്ടമാം ബ്ര'ത്തെ മറന്നു KR. 2. theosophy താര കബ്ര. ഗ്രഹിപ്പിക്കും ൦രംശ്വരൻ Nal. in death. 3. the impersonal God ആസ്മീതിബ്ര. Anj. പൈ തലായ്മേവുമബ്ര'ത്തിൻ വൈഭവം, ബ്ര'മാം എ ന്നോടു കൂടും CG. ബ്ര'ത്തെ നോക്കീട്ടു കുതിക്കും ജീവൻ GnP. ബ്ര'ത്തെ പ്രതിപാദിക്ക Bhr. പ്രാപിക്ക VilvP. to be absorbed in the Absolute. ബ്ര'മായാ രണ്ടും ശബ്ദമേ ഉള്ളു Bhg. 4. Brahmanical ബ്രഹ്മക്ഷത്രങ്ങൾ KR. Br's. & Kšatriyas. ബ്ര. മായുള്ളൊരു മേന്മ CG. the glory of Br's.

ബ്രഹ്മകല്പിതം S. fate ബ്ര. നീകരുതാർക്കും KN.

ബ്രഹ്മക്ഷത്രിയർ title of the 36000 armed Brahmans ബ്ര'ർ അനുഭവിച്ചു കൊൾ്ക KU.

ബ്രഹ്മഘ്നൻ S. killing Brahmans ബ്രഹ്മഘ്നതാ പാപം VetC.

ബ്രഹ്മചര്യം S. 1. the state of a Brahman student സകല വിദ്യയും മഹൽബ്ര. ചരിച്ചു സാധിച്ചു KR.; ബ്ര. ദീക്ഷിച്ചു Bhr. (an ആശ്രമം). 2. chaste abstinence, as of a husband ബ്ര'ത്തോടിരിക്ക AR., of virgins ബ്ര'ത്തോടിരുന്നീടുകായിരത്താണ്ടും Bhr.

ബ്രഹ്മചാരി S. 1. a Brahman student PT. 2. a bachelor. ബ്ര. കളായി Bhr. chaste. ബ്ര'ത്വം chastity V1.

ബ്രഹ്മജ്ഞൻ S. a theosophist.

ബ്രഹ്മജ്ഞാനം ഉദിക്കുന്ന നേരത്തു കർമ്മവാ സന നീങ്ങും KumK. theosophy.

ബ്രഹ്മജ്ഞാനാർത്ഥികൾ AR. longing after theosophy.

ബ്രഹ്മണ്യം S. (ബ്രഹ്മൻ) Brahminical, saintly. ബ്രഹ്മണ്യനാകും മുനി KR.

abst. N. ബ്രഹ്മത്വം S. the state of Brahma or of a Brahman ഭക്തികൊണ്ടേ വരും ബ്ര' വും AR.

ബ്രഹ്മദന്തി S. Argemone.

ബ്രഹ്മധ്യാനം S. theosophy.

ബ്രഹ്മൻ S. 1. a man of prayer, Brahman. 2. the God Brahma (personification of ബ്ര ഹ്മം 3.) വിരമ്മൻ RC. പെൺ ഒരുന്പെട്ടാൽ ബ്ര'നും തടുത്തു കൂടാ prov.; also pl. hon. ബ്ര ഹ്മർ & ബ്രഹ്മാവു S. Nom. — ബ്രഹ്മാദിദേവ ഗണം പ്രാർത്ഥിച്ചു AR.

ബ്രഹ്മപരിപാലനം governing the universe & defending the Brahmans ബ്ര. ചെയ്യത്തക്ക രാജാവു Anach.

ബ്രഹ്മപ്രളയം the end of a period of Brahma (100 of his days = 1 മാസം, 12 months = 1 ആ ണ്ടു — ഇവ്വണ്ണം ബ്രഹ്മൻറെ നൂററാണ്ടു ചെ ല്ലുന്പോൾ ബ്ര. ഉണ്ടാം CS.).

ബ്രഹ്മമയം S. consisting of Brahma, Bhg.

ബ്രഹ്മരാക്ഷസൻ S. a kind of demons; a Paradēvata.

ബ്രഹ്മവാദി S. an expounder of the Vēdas, ബ്ര. കൾക്കു ഭേദം ഇല്ല Si Pu. they agree.

ബ്രഹ്മവിൽ or — ത്തു S. (വിദ്) a theosophist,

(Superl. ബ്ര'വിത്തമൻ Bhr.); 4 degrees of such ബ്രഹ്മവിദ്വരൻ, — വിദ്വരീയാൻ,— വി ദ്വരിഷ്ഠൻ KeiN.

ബ്രഹ്മസ്വം S. the property of Brahmans, land set apart for feeding them, ബ്ര. അട ക്കിത്തുടങ്ങി Bhr. usurped it. ബ്ര'സ്വമോ ഷണദോഷം, ബ്രഹ്മദേവസ്വാപഹാരങ്ങൾ SiPu.

ബ്രഹ്മഹത്യ S., — ത്തി Tdbh. VyM. murder of a Brahman ബ്രഹ്മഹത്യാദി ദുരിതങ്ങൾ AR.; the worst sin, also personified as a Nemesis ഒരു ബ്ര. വന്നു മാം ഗ്രഹിപ്പതിന്ന് എ പ്പോഴും ഭാവിക്കുന്നു മറ്റൊരുത്തർക്കും കാണ്മാ നില്ല Si Pu.

ബ്രഹ്മഹന്താവു S. a slayer of Brahmans; the worst criminal, Bhr.; also ആശ്രിതരെ ര ക്ഷിയാഞ്ഞാൽ അവൻ ബ്രഹ്മഹാ AR. അര ക്ഷിതാ'ബ്രഹ്മഹാ Bhr.

ബ്രഹ്മാണി S. the wife of ബ്രഹ്മൻ.

ബ്രഹ്മാണ്ഡം S. the mundane egg, universe (prov. അണ്ഡം തൊട്ടു ബ്രഹ്മനോളം = the world). — ബ്ര'ങ്ങൾ AR.

ബ്രഹ്മാനന്ദം S. the highest (mystical) joy ബ്ര' പ്രാപ്തിക്കു നേർവ്വഴി കാട്ടീടുന്ന ആത്മജ്ഞാ നം Chintar.

ബ്രഹ്മാലയം S. a Brahman house.

ബ്രഹ്മാവു = ബ്രഹ്മൻ.

ബ്രഹ്മി & പിരമ്മി MM. Clerodendrum Siphonanthus GP64. — നീർബ്ര. Gratiola amara.

ബ്രഹ്മിതം (prh. — ഹ്മത്വം?). വിചാരത്താൽ ബ്ര. അപരോക്ഷജ്ഞാനമുക്തിയും വരും Kei N 2.

ബ്രഹ്മിഷ്ഠൻ S. a thorough Brahman. ബ്ര'ന്മാ രായൊക്ക വസിച്ചു, ബ്രഹ്മിഷ്ഠമതികളായുണ്ടി വർ KR. the ministers.

ബ്രഹ്മോപദേശം S. divine instruction, theosophy മമ ബ്ര. ചെയ്ക Brhmd.

ബ്രാഹ്മം S. referring to Brahma or to Brahmans; a year of Br. whereof each day embraces a Kalpa (ബ്രഹ്മകല്പം). ബ്രാ'മായുള്ള മുഹൂർത്തത്തിങ്കൽ അനുദിനം ഉത്ഥാനം ചെ യ്ക VCh. — 2 Indian hours before sunrise ബ്രാഹ്മമുഹൂർത്തേ ഉണർന്നു Si Pu.

ബ്രാഹ്മണൻ S. (ബ്രഹ്മൻ) a Brahman. The 6 offices ഷൾകർമ്മം ascribed to them belong in Kēraḷa only to the ആചാര്യർ; the duties of the rest are thus enumerated പാട്ടം, സ മുദായം, അരങ്ങു, അടുക്കള, അന്പലപ്പടി, ഊ രായ്മ. He who may perform all Br. cere monies is called ഉത്തമബ്രാഹ്മണൻ.

ബ്രാഹ്മണി S. 1. a Brahman's wife; also ബ്രാ' ച്ചി. 2. the wife of a garlandmaker KN.

ബ്രാഹ്മണ്യം S. 1. an assembly of Br's. 2. Brahmanism ബ്രാ. കുറഞ്ഞു പോം Sah. ബ്രാ. ജന്മം കൊണ്ടേ സാധിക്കാവു Bhr.

ബ്രാഹ്മ്യം S. = ബ്രാഹ്മം.

ബ്രാഹൻ, see വരാഹൻ A pagoda (money).

ബ്രൂഹി brūhi S. (Imp. of ബ്രൂ to say). Tell, speak! ബ്രൂഹി തൽ കാരണം VetC.

BHA

ഭ occurs only in Sanscrit words, with slight exceptions (ഭള്ളു, ഭോഷൻ etc. fr. പ;in നാണിഭം, വാലിഭൻ, മാനിഭം, ഞെരിഭ്യം; it is however more liked by the language than ബ.

ഭക്തം bhaktam S. (part. pass, of ഭജ്). Apportioned; a meal = ചോറു.

ഭക്തൻ attached, devoted, in Cpds. as ശിവഭ. or നീലകണ്ഠൻറെ ഭ. Si Pu. his devout worshipper. തന്നുടെ ഭ. Bhr. ദേവിയുടെ ഭ. Anach. നല്ല ഭക്തന്മാർ Si Pu.

ഭക്തപരായണൻ, — വത്സലൻ S. kind to his faithful (God AR. Bhr.)

ഭക്തവാത്സല്യം ഭക്തന്മാർക്കു കണ്ടറിവാനായി AR. (God's) affection to the pious.

ഭക്തി S. devotedness, piety എങ്കലേ ഭ. Bhg. ഭ. മാത്രം ദരിദ്രന്നു മഹാഫലം Si Pu. ഭ. യാ ലേ മുക്തി prov. രാമഭ. മുക്തിയെ സിദ്ധി പ്പിക്കും AR. — ഭക്ത്യാ Instr.

ഭക്തിപൂർവ്വം by means of faith (opp. കർമ്മം, ജ്ഞാനം) — ഭ'കം Bhg. id.

ഭക്തിപ്രദം S. promoting piety, as കഥ. Sah.

ഭക്തിമാൻ S. & ഭക്തിശാലി Bhr. devoted, zealous.

ഭക്തിയോഗം S. zealous faith.

ഭക്തിസാധനം the means of devotion നവ വി ധം, viz. സജ്ജനസംഗം, മൽകഥാലാപം, മ ൽഗുണേരണം, മദ്വചോവ്യാഖ്യാതൃത്വം, മല്ക്ക ലാജാതാ ചാര്യാപാസനം, പുണ്യശീലത്വം, മന്മന്ത്രോപാസകത്വം, സർവ്വത്തിലുംമന്മതി, ബാഹ്യാർത്ഥവൈരാഗ്യം AR.

ഭക്ഷകൻ bhakšaγaǹ S. (G. phagein). An eater, glutton. പത്ര—, മൂല—, തോയ—, വായു ഭ'ന്മാർ Nal. devotees with different ways of living.

ഭക്ഷണം S. 1. eating, food, esp. any thing besides rice V1. 2. No. meal രണ്ടുനേരം ഭ'ത്തിന്നു തൃക്കൈയിൽ വന്നു പോവാൻ TR.; ഭ. നല്ല ഗുണമാക്കി Ti. said of a grateful servant (see ചോറു).

ഭക്ഷണമുറി, — ശാല a dining room.

denV. ഭക്ഷിക്ക to eat, dine രണ്ടുനേരം ഭ'ക്കേ ണ്ടത് ഒരുനേരം ഭ'ച്ചിട്ടും TR. however I ourtail my expenses, by giving up one of the 2 daily meals. മുനിമാരെയും ഭ'ന്നു AR. said of Rāvaṇa. — (part. pass. ഭക്ഷിതം).

ഭക്ഷ്യം S. eatable പാണിപാദങ്ങൾ്ക്കഞ്ചു നഖമു ള്ള പ്രാണികൾ ഭ'മായുള്ളതല്ലല്ലോ മുള്ളനും നല്ലുടുന്പുകൾ വാൾ്പുലി അല്ലയോ മുയലാമയും എന്നിവ KR4.; soഭക്ഷ്യാഭക്ഷ്യവും lawful & forbidden food. ഭക്ഷ്യഭോജ്യാദികളിൽ കൊ ടുക്കവശ്യം Tantr. in any food.

ഭഗം bhaġam S. (ഭജ്, ഭഗൻ giver, Lord). 1. Good fortune = ശ്രീ; love. 2. pudendum mul.; perinæium.

ഭഗന്ദരം S. (2) fistula in ano, or about the natural parts ഭ'രത്തിന്നു യോനി തന്നിൽ ഉ ണ്ടാം കുരു a. med.

ഭഗവതി S. (fem. of foll.). 1. Durga ഭ. സേവ KU.; ക്ഷേത്രത്തിൽ ഭ. യുടെ മുന്പാകേ അ ന്യായം തീർച്ച ആക്കുവാൻ നിശ്ചയിച്ചു, പ്രതി ക്കാരൻറെ സാക്ഷി നിശ്ചയിച്ചപ്രകാരം ഭ. യുടെ മുന്പാകേ പറയായ്കകൊണ്ടു TR. 2. a temple of Durga, vu. പകോതി hence Port. Pagode. ഇവിടേ ഭ. യിൽ ഒരു അടിയന്തരമാ കുന്നു TR.—മൂത്ത—, ഇളയ ഭ—. (vu. പോതി).

ഭഗവാൻ 1. blessed, glorious. 2. the Adorable പകലുദിക്കും ഭ. ആരെപ്പോലേ Pay. the sun. ഭ'നെ ഭജിക്ക KU. chiefly Višṇu; also Siva etc. in Cpds ഭഗവൽഭക്തൻ, ഭഗവ ത്ഭക്തി, ഭഗവദ്രൂപം etc.

ഭഗവൽഗീത N. pr. a theosophieal poem, represented as spoken by K/?/šṇa.

ഭഗണം bhaġaṇam S. (ഭം a star, fr. ഭാ). The host of stars, zodiac; also = 1/12 രാശി (astr.). ചതുർയ്യുഗത്തിങ്കലേ ഭഗണഭൂദിനങ്ങൾ, തികഞ്ഞ ഭ'ങ്ങൾ ഉളവാകും Gan.

ഭഗണൻ an astrologer, ജാതകഫലം ചൊല്ലി ഓരോരോ ഭ'ന്മാർ KR. (prh. ഭാഗണൻ?).

ഭഗവതി, ഭഗവാൻ, see ഭഗം.

ഭഗിനി S. (the happy) a sister.

ഭഗീരഥൻ N. pr. a king that brought Gauga from heaven down to the earth. Brhmd. — ഭഗീരഥപ്രയത്നംപോലേ prov. of Herculean tasks.

ഭഗ്നം bhaġnam S. (part. pass, of ഭഞ്ജ്). Broken ഭഗ്നശത്രുവാം നീ, പടജ്ജനം ഭ'മാക്കി Nal. defeated.

ഭാഗം S. 1. breaking. സത്യവാക്കിന്ന് ഒരിക്കൽ ഭ. ഇല്ല Si Pu. no breach of promise; rout of an army. 2. loss, interruption, prevention, ആശാഭ. disappointment, ഭർത്തൃശു ശ്രൂഷാഭ. വന്നു Bhr.

ഭംഗപ്പെടുക to be disconcerted, molested.

ഭംഗപ്പാടു V1. torment.

ഭംഗംവരിക to be defeated, interrupted നി ങ്ങൾ തുടങ്ങിന മംഗലകർമ്മത്തിൻ ഭംഗ മോ വന്നിതു CG. സ്നേഹത്തിന്നു ഭ. breach or loss of friendship. അവകാശത്തിന്നു ഭ. MR. a privilege to be invaded.

ഭംഗംവരുത്തുക to defeat, hinder, നിദ്രേക്കു ഭ. Bhr. to interrupt sleep, to awaken. യാത്രാഭ. preventing the journey. ഇഛെ്ശ ക്കു ഭ'കില്ല, ജനസ്ഥാനം ഭ'വാൻ Nal. to deprive of land. എൻറെ നേരിനെ

ഭ'ത്താൻ MR. to disprove my true evidence. ആജ്ഞെക്കു ഭ'ത്തി Mud. revoked the order.

ഭംഗി S. 1. incurvation, crooked or disguised way. 2. mere appearance, hence M. gracefulness അംഗനാമണിയുടെ അംഗഭ. Nal. ഭ. കലർന്നുള്ളൊരുപ്പലം, പാട്ടു, ഭ. കൾ എങ്ങു മേ തങ്ങിന പൂങ്കാവു CG. beauties. ഭ. തേ ടുന്നൊരു മംഗലരൂപം Bhr.; സോദരന്മാരെ മൃത്യുവരുത്തി ഏകനായി ജീവിച്ചിരിക്കുന്നതു ഭ. ഇല്ല AR. it is not fair. ഭ. ചൊല്കയും ഇല്ല Bhg. not to palliate, flatter. Often adv. & nearly explet. ഭംഗിയിൽ ചെന്നു CG., or S. Instr. ഭംഗ്യാ ചേർന്നു Nal., ചെന്നു KR. Anj. nicely. 3. Tdbh. (ഭംഗ S.) hemp = കഞ്ചാവ്.

ഭംഗികേടു deformity ഭ. എല്ലാം ചൊല്വാൻ Bhg 8. to speak improprieties.

ഭംഗുരം S. frail; crooked.

ഭജനം bhaǰanam S. (ഭജ് to divide, share, be occupied with). Worship, service കർമ്മങ്ങളും ഭ'വും തുടങ്ങി സമർപ്പിച്ചാൽ TR. — ഭജനപ്പുര a private residence in a temple B.

ഭജനീയൻ adorable ഭ'നെ ഭജിക്ക Bhr.

denV. ഭജിക്ക 1. to worship by vows, meditation, staying in temples, visiting holy places ഭക്ത്യാ ഭ. Si Pu.; കായേന വാചാ മ നസാ ഭ. നീ AR.; ലോകത്തിൽ നിന്നെ ആ ർഭ'ക്കും Arb.; ഭജേ Sah. I adore thee. 2. to love & serve (as a wife her husband). 3. to assume as one's portion ധൈര്യം ഭ ജിച്ചാലും; സ്ത്രീത്വംഭജിച്ചവൻ SiPu. changed into a woman. — (part. pass. ഭക്തം).

ഭജാർ MR. = ബജാർ Bazar.

ഭഞ്ജനം bhańǰanam S. (= L. frango). Breaking, destroying. ശരീരഭ. തുടങ്ങും ChVr. will kill. ശോകഭ. SiPu. removing grief.

ഭഞ്ജിക the breaking (of a tree സാലഭ. പോ ലേ Bhr.).

denV. ഭഞ്ജിക്ക l. = ഭംഗം വരിക V1. 2. = ഭം ഗം വരുത്തുക B. — (part. pass. ഭഗ്നം).

ഭടൻ bhaḍaǹ S. (=ഭൃതൻ, but compare പട). A soldier, servant.

ഭടവാക്കു rude, foolish talk (=പടു?).

ഭട്ടൻ bhaṭṭaǹ S. (= ഭർത്താ). Lord, title of learned Brahmans, (Tdbh. പട്ടർ).

ഭട്ടതിരി, vu. പട്ടേരി the highest class of Kēraḷa Brahmans; also called ഭട്ടാചാര്യർ teachers of philosophy, who restored Brahmanism after the Bauddha rule KU. — ഭട്ടാ ചാര്യൻgen. = Kumārilabhaṭṭa.

ഭണിതം bhaṇiδam S. Said, spoken (S. ഭൺ = Tu. പൺ).

ഭണ്ഡൻ bhaṇḍ/?/aǹ S. A jester; M. Tu. C. rude, obscene.

ഭണ്ഡാരം bhaṇḍ/?/āram (S. ഭാ — ). 1. A treasury as of kings ഭ'ത്തിൻ പണം ഇട്ട പോലേ prov., or of temples ഭ. പുക്കു പെരുക്കി TP. gave a present. ഭ. പെരുക്കാൽ തുടങ്ങിയോ, കഴിഞ്ഞോ? 2. treasure പണ്ടേതിൻ ഇന്നു പതിന്മടങ്ങുണ്ടു രാജഭ. AR. 10 times richer, അവനുള്ള ഭ. എല്ലാം, ഭ. ഒക്കക്കവർന്നു Mud. minister's & merchant's property. 3. smallpox (see പണ്ടാരം) ഭ'മായി പോയി ഭ. താഴ്ത്തിയോ.

ഭണ്ഡാരക്കുററി V1. the treasure of a king or church or (No. & So.) temple.

ഭണ്ഡാരപ്പിള്ളർ lower servants of the Cochi Rāja; soldiers.

ഭണ്ഡാരമഞ്ചി 1. ഭ. യിൽ വെക്ക Mud. royal treasury. 2. Trav. temple treasury.

ഭണ്ഡാരമോഷണം Mud. embezzlement.

ഭണ്ഡാരി, see പണ്ടാരി.

ഭത്തി H. bhatta, Extra allowance ഈ വകെ ക്ക ൧൦ റൂപ്പിക ഭ. ആക്കിക്കൊള്ളാം TR. (see ബത്ത).

ഭത്സനം, see ഭർത്സനം.

ഭദ്രം bhadram S. (ഭന്ദ് to shout from joy). 1. L. Faustus, happy. ഭദ്രമല്ലാതേ മരിച്ചിതു Si Pu. untimely end ഭദ്രങ്ങൾ എല്ലാം പറഞ്ഞും ചിരിച്ചും ChVr. light, agreeable talk, ഭദ്രതരം കുശല പ്രശ്നാദികൾ ചെയ്തു CartV. A. better, best. ഭദ്രേ f. voc. my good woman! ഭദ്രം well! Bhr. അസ്തുതേ ഭ. Sah. = നന്നായി വരിക. 2. T. M. safety, എല്ലാം ഭ. no fear! പദാർത്ഥങ്ങളെ ഭദ്ര പ്പെടുത്തിവെച്ചു secured. 3. M. cipher, nought,

esp. in Kauri calculations (= ശൂന്യം). ഭ. ഇട്ടു പോയി, ഭ. പോയി reduced to nothing.

ഭദ്രകർമ്മം S. a good work, Bhg.

ഭദ്രകാളി S. a form of Kāḷi (appeased by വട ക്കിനം ഭാഗംകഴിക്ക vu. in cases of cholera etc.).

ഭദ്രദീപപ്രതിഷ്ഠ S. a മഹാവ്രതം Brhmd.

ഭദ്രൻ S. a bull രുദ്രനെ കാണായി ഭ'നെ കാ ണായി CG.

ഭദ്രപീഠം S. a throne ഭ'ത്തിന്മേൽ ഇരുത്തി Mud.

ഭദ്രശീലൻ Mud. good-mannered.

ഭദ്രാക്ഷം the seed of Mirabilis Jalappa, used for rosaries (smaller than രുദ്രാക്ഷം).

ഭദ്രഭടാദികൾ Mud. N. pr. of a people (S. ഭദ്രർ).

ഭദ്രാസനം S. a throne അവനു ഭ. നല്കി CartV. A. (to a Rishi). ഭ'നാഗ്രേ ഞെളിഞ്ഞിരുന്നു ChVr.

ഭയം bhayam S. (ഭീ). l. Fear അധമനു മരണ ത്തിങ്കൽനിന്നു ഭ. Bhr. ഒരുത്തരെ ഭ. ഇല്ലെനിക്കു KR. കള്ളന്മാരുടെ ഭ. കൊണ്ടു TR. from fear of thieves. നയമായിട്ടും ഭയമായിട്ടും എഴുതി TR. with kindness & threats. 2. danger അഗ്നി ഭ., പ്രാണഭ., അഞ്ചുഭ. KU.

denV. ഭയക്ക, ന്നു T. So. to fear, Trav.

ഭയങ്കരം S. terrific, formidable. ഭ'ൻ a stout imposing person vu., ഭ'രി AR. fem.

ഭയപ്പാടു state of alarm, fright നമുക്കു ഭ'ടാ യിരിക്കുന്നു TR. ഭ. ഏതും ഇല്ലടിയത്തിന്നു KumK.

ഭയപ്പെടുക to be afraid, to dread; with Acc. Dat. Loc. Abl. രണ്ടിങ്കൽ ഭ. Bhr.

ഭയപ്പെടുക്ക to frighten മുഷ്കരമായി ഭ'ക്കും VCh. Nal. Bhg. — mod. ഭയപ്പെടുത്തുക (കുടിയാ ന്മാരോടു TR.); also നന്നെ ഭയപ്പെടുത്തിച്ചു & കുടിയാന്മാരെ ഭയപ്പെടീപ്പിക്കയും TR.

ഭയഭക്തി devoutness, devotion.

ഭയശീലൻ timid, a coward (opp. ഭയഹീനൻ).

ഭയാനകം S. terrific, Bhr.

ഭയാപഹം S. removing fear, അവനോടു പറ യേണം ഭ. VyM. consolingly.

ഭയാർത്തൻ S. tormented with fear.

ഭരം bharam S. (ഭൃ, L. fero, E. bear). 1. Bearing വ്യസനഭരഹൃദയം Mud. heavy with grief. — ഭര f. the earth. 2. a burthen, load; quantity. മൽഭ. കാര്യം AR. I have to perform my task. ഭരാഭരം തീർക്ക Sah. to remove the earth's load.

ഭരം ഏല്ക്ക to receive in charge, undertake. — ഭ. ഏല്പിക്ക to give in charge, commit to സുതന്മാരെ കൃഷ്ണനെ ഭ'ച്ചു Bhr.; കാര്യങ്ങൾ ചിലരെ ഭ'ച്ചു ചെച്ചു KU. ദേവന്മാരെ ഭ'ച്ചു VilvP. cast himself on the Gods; also അവ ങ്കൽ jud.; കാത്തു കൊൾവാൻ ഭ'ച്ചു Mud. entrusted them with the defence.

ഭരണം S. bearing, വൈരഭ. V1. wearing diamonds. ജഗദുദയ ഭരണ പരിഹരണ ലീല Bhr. preserving. കുഡുംബഭരണൈകസക്ത നായി AR. intent upon the support of the family. കപ്പൽഭ, ആടുഭ. attending to V1.

ഭരണി S. (pudend. mul.?) 1. the second constellation, Musca borealis. ഭ. വേല a Bhagavati feast, f.i. at Koḍungalūr in Kumbham, also ഭ. ത്തൂക്കം; ഭ. വാണിഭം V2. the fair at Koḍungalūr. 2. a large jar, as for oil; a vase പണം ഭ. യിലാക്കിക്കുഴിച്ചു വെച്ചു TR.

ഭരണ്യം S. wages, working for daily hire V1.

ഭരതൻ S. (supported) N. pr. Sakuntaḷa's son, Rāma's brother, etc.

ഭരദ്വാജൻ S. (sky-lark) a Rishi.

denV. ഭരിക്ക 1. to bear ശിരസ്സിൽ Si Pu. on the head; to support ഉദരം ഭരിപ്പതിന്നു ലഭിയാ ഞ്ഞു PT. അവരെ ഭ. Mud. to maintain. ഭരി പ്പോർ ഇല്ലാഞ്ഞിട്ടു മരിച്ചു V1. നിൻറെ ദേഹം തന്നേ ഭരിച്ചു UR. didst only feed thyself. പ ട ഒഴിച്ചു പോകായ്വാൻ ഭ'ന്നു ചിലർ കുലുക്കം എന്നിയേ Bhr. sustained the battle. 2. to marry ഞാനും അവരും ഇവൻറെ പുത്രിമാരെ പത്നിമാരായി ഭരിച്ചീടട്ടേ KR. 3. to rule അവനിഭാരം നീ ഭരിച്ചു കൊള്ളുക KR. ചേ ണാർന്ന പട ഭ'പ്പാൻ Mud. to command the army.

ഭരിതം S. (ഭരം 2) full of.

VN. ഭരിപ്പു government; superintendence of kitchen, (ഭരിപ്പുകാരൻ So.).

CV. ഭരിപ്പിക്ക to cause to support or rule ഭര തനു രാജ്യം കൊടുത്തു നന്നായി ഭ'ച്ചീടുക KR.

ഭർഗ്ഗൻ bharġaǹ S. (ഭർജ = G. phlegō to shine). 1. Siva. 2. So. a cheat.

ഭർഗ്ഗു fraud — denV. ഭർഗ്ഗിക്ക, ഭ'ച്ചെടുക്ക to defraud, embezzle B., (No. വർഗ്ഗിക്ക).

ഭർജ്ജനം S. roasting, frying വറുക്ക.

ഭർത്തവ്യം S. (ഭര) To be borne or ruled.

ഭർത്താവു S. 1. bearer, maintainer ഭർത്തൃപിണ്ഡാ ർത്ഥമായി KR. to thank his master. ഭർത്തൃ സൌഖ്യം വരുത്തും AR. a minister will benefit his king. ഭൂമിഭ. AR. a ruler. ഭർത്തൃശാ സനം അരുൾചെയ്തു AR. (Višṇu's decrees). തന്നുടെ ഭ. തന്നെച്ചതിപ്പാൻ നാരിമാർക്കും ദ്വിജന്മാർക്കുമന്ന്യേ നൈപുണ്യം ഇല്ല മററാ ർക്കും VetC. 2. vu. husband ഭർത്തൃനാശം കണ്ടപ്പോൾ രേണുക KU.

ഭർത്തൃത്വം ഉൾക്കൊണ്ടു Si Pu. married.

ഭർത്തൃശ്രൂഷ ചെയ്ക to be a faithful wife AR.

ഭർത്തൃഹീന a widow.

ഭർത്സനം bharlsanam S. (bharts). Blaming; abuse, menace ഭ. ഒട്ടും ഇല്ല Bhr. ഭ. ചെയ്യും വരനെ Sah.

denV. ഭർത്സിക്ക to rail, abuse (part. pass. ഭ ർത്സിതം S.); also വളരേ പരപ്പിൽ പറ ഞ്ഞാൻ വാനരന്മാരെ ഭർത്സിപ്പിച്ചിങ്ങനേ KR. (without caus. meaning).

ഭർമ്മം bharmam S. (ഭര) Wages; gold.

ഭല്ലം bhallam S. (= L. phallus?). 1. A kind of arrow (മഴുവന്പു). ഭ'ങ്ങൾ ഏഴും പ്രയോഗിച്ചു KR. 2. a bear = കരടി, also ഭല്ലുകം KR 3.

ഭവം bhavam S. (ഭൂ). 1. Birth. രണ്ടാം ഭവേ Si Pu. at my next birth. 2. existence, being in the world; the world ഭ. മാറുക, ഭവത്തെ പോക്ക KeiN. final absorption (= ജനിമോചനം).

ഭവസാഗരം S. the misery of successive births. ഭ'രാൽ രക്ഷിച്ചു കൊള്ളേണമേ AR. ഭ. കട ക്ക to pass the stormy sea of life. ഭവസാ ഗരബന്ധു ChVr. God as helping through. — also ഭവമൃതിസമുദ്രം Bhg. ഭവതോയധി യിൽ വീഴും VCh. to lead a life of stormy passions (= സംസാരസമുദ്രം).

ഭവനം S. 1. existence. 2. a mansion, house f. i. of a Nāyar ഭ. ഉണ്ടാക്കിച്ചു തരുവൻ Bhr. ന മ്മുടെ ഭ. പണി ചെയ്യുന്നതിന്നു TR. (a Rāja).

ഭവൻ S. a form of Rudra.

ഭവാനി fem. 1. a form of Durga, ഭ. ഗേഹം Bhg. her temple. 2. N. pr. the Bhawāny, a tributary of the Kāvēry, rising on the Koṇḍa range (Koondahs) in Vaḷḷuva Nāḍu.

ഭവാൻ bhavāǹ S. (part. of ഭൂ). The present one, hon. = thou. pl. ഭവാന്മാർ ChVr. ye. നമുക്കു ഭവാന്മാരേ ആധാരം ഉള്ളു KR. — fem. ഭവതി as ഭ. ഉറങ്ങി KR. In Cpds. ഭവൽ is both m. & f. ഭവദ്വാർത്ത AR. thy (Sita's) news. — ഭവ ദീയ രാജ്യം KR. thy kingdom. — ഭവാദൃശന്മാർ Bhr. men like you. ഭവാദൃശചിത്തം ChVr. a mind like yours.

ഭവിക്ക bhavikka (S. ഭൂ). 1. To become, to be = ഉണ്ടാക f. i. പതിക്കോരാപത്തു ഭവിക്കും എന്ന വൾ ഭയപ്പെട്ടു KR. to happen. 2. auxV. ആ യിഭവിക്ക = ആയ്തീരുക, ചമക. — നിന്നാൽ ജ ഗത്തിന്നു ഭ. പ്പെടുന്നു സുഖം ChVr. = simpl.

CV. പുല്ലിംഗയോഗം ഭവിപ്പിക്ക Si Pu. to change into a male.

ഭവിച്ചായം (see ആയം) futurity. എന്തുവാൻ ഭ. Nal. = എന്ത് ആയം ഭവിച്ചാലും whatever may betide.

ഭവിതവ്യം S. what is to be നീക്കാവതല്ല ഭ. ഒടുങ്ങുവോളം Anj.

ഭവിഷ്യത്തു S. (part. fut. n.). future, futurity ഭ'ത്തെന്തോ; ഇതത്രേ നിങ്ങളുടെ ഭ. the fate that awaits you. വഴിക്കേടിൽ (or കെട്ടു) നട ന്നവർക്കു വരുന്ന ഭ. ഇങ്ങനേ തന്നേ vu.

ഭവിഷ്യം S. adj. future ഭൂതവും ഭ'വും വർത്തമാ നവും ഇല്ല Vēdāntavak. ശേഷമുള്ളവർക്കും വരുന്ന ഭ. ഇപ്രകാരം തന്നേ TR.; ഭവിഷ്യ ജ്ഞാനം Bhg. foreknowledge. ഭവിഷ്യരാം മാഗധന്മാർ Bhg.

ഭവ്യം S. 1. present ഭൂതവും ഭവ്യവും മേലിൽ വരു ന്നതും AR. 2. = ആകുന്ന being as it ought to be, right, proper. ഭവ്യരാം അമാത്യന്മാർ PT. = മന്ത്രിശ്രേഷ്ഠന്മാർ; also vu. അവൻ

മഹാഭവ്യൻ good. ഭവ്യം നിനക്കു ഭവിക്കും Nal. = ശുഭം.

ഭഷകൻ bhašaγaǹ S. (ഭഷ് to bark). a dog.

ഭസിതം bhasiδam S. (part. pass. of ഭസ് to chew, devour). 1. Turned into ashes. 2. ashes ഇഭ്ദ. കുടിക്ക Mud. ശവം ചുട്ട ഭ. Si Pu.

ഭസ്മം S. 1. ashes ദേവകാരുണ്യം ഉണ്ടാവാൻ ഉത്തമം കാരണം ഭ. Si Pu. holy ashes. ശിവ പ്രീതി വരുത്തുവാൻ ചുടല ഭ'മേ നല്ലു (& ശ വഭ.) Si Pu. ഭ. ധരിക്ക, വെറും ഭ. തേക്ക Si Pu. ഭ. ഇടുക, തൊടുക, ഭസ്മക്കുറിയിടുക to rub ashes on the forehead, chest, as after bathing. — (ഭസ്മക്കൊട്ട, — സഞ്ചി to keep ashes in). 2. fig. = destruction ഭ'മായ്വരും ദാരിദ്യ്രം VilvP. മഹാപാപം ഭ'മാം Si Pu. 3. medicinal powder, calx പിശാചസംഭാ ഷണപീഡാപരിഹാരത്തിന്നായി ഭ. ജപി ച്ചു കൊടുത്തു Arb.

ഭസ്മകണ്ഠനന്മാർ Nal. devotees.

ഭസ്മപുണ്ഡ്യം ധരിക്ക Si Pu. = ഭസ്മക്കുറി ഇടുക (1); also ഭസ്മലേപനം.

ഭസ്മമാഹാത്മ്യം Si Pu. a treatise.

ഭസ്മരാശി S. a heap of ashes ഭ. കളായാർ KR. — ശാപം തട്ടി ഭസ്മശേഷനായിതു Nal. so that only ashes remained of him.

denV. ഭസ്മീകരിക്ക S. to reduce to ashes, as by a curse = വെണ്ണീറാക്കുക V2.; also ഭസ്മീ ഭൂത സഗരന്മാർ KR.

ഭസ്സ് bhas S. (√ = ഭർത്സ്). Menacingly വികൃത ഹാസങ്ങൾ കരുതി ഭസ്സെന്നടുത്തു ChVr.

ഭളാഭളാ Imit. sound, as of a dog drinking or lapping ഭ. ചൊല്വാനരുതലങ്കാരം KR.

ഭള്ളു bhaḷḷu (V1. പളു prh. fr. പഴു, പാഴ് or വളുതം, വള്ളു). 1. Ostentation, show ഭള്ളിനായി ഭസ്മം തേച്ച Si Pu. ഭള്ളുള്ള നിൻറെ ഭാവം അറി യാതേ KR. (says Bāli to Rāma). ഭ. പറഞ്ഞു Bhr. boasted. ഭള്ളുകൾ അവരോടു കൂടുകയില്ല CrArj. menaces. 2. exaggeration, lie ഭള്ളും പൊള്ളും. ഭള്ളല്ല VilvP. quite true! ഭ. കാട്ടുക, ഭാവിക്ക B. to counterfeit, trick.

ഭള്ളൻ vainglorious മഹാഭ.

ഭാ bhā S. (√ to shine, G. phōs). Light കന്യക യിൽ ധർമ്മഭാശോഭിച്ചേററം Nasr., better ഭാസ്സ്.

ഭാക് S. (ഭജ്). Partaking of, ഗുണഭാക്കായി Bhg.

ഭാഗം bhāġam S. (ഭജ്). 1. Part, portion എ ൻറെ ഭാ. my lot. മക്കളും അനന്ത്രവന്മാരും കൂ ടി ഭാ. ചെയ്തതു, തമ്മിൽ ഭാ. ചെയ്തു MR. divided the property = പകുതി. 2. side ഒരു പാ ത്തുന്നു TP. on one side; chiefly party അന്യായ ഭാഗമായി എഴുതിക്കാണുന്നു MR. savors of partiality for the plaintiff, അന്യായഭാഗമായി കല്പി ച്ചു; also അന്യായഭാഗം പറഞ്ഞു, ആ ഭാഗം തീർപ്പു കൊടുത്തു MR. in favor of. പ്രതിഭാ. നിന്നു jud. എൻറെ ഭാഗമുള്ള രേഖകൾ, പ്രതിഭാഗം സാ ക്ഷിക്കാർ MR. adj. = പക്ഷം . 3. fathom (T. പാ കം) ൨൦ പാകം നീളം Mpl. = ൨൦ മാർ. (പാവു).

ഭാഗക്കാർ (൨). എൻറെ ഭാ., ഇരുഭാ. MR. = പ ക്ഷക്കാർ.

ഭാഗധേയം S. 1. a share. 2. fortune ഭാ'ത്തെ വിശ്വാസം ഉണ്ടാകേണ്ടാ Bhr. ഭാ. കൊണ്ടു കാണ്മാൻ കഴിവന്നു Nal. ഭാ. പാരം ഉണ്ടു Bhg. = ഭാഗ്യം. 3. B. royal revenue.

ഭാഗവതം S. referring to ഭഗവാൻ (Višṇu); esp. N. pr. of the Purāṇa, Bhg. ഭാ'തധർമ്മം (ദ്വൈതഭ്രമം ഒക്കയും മിത്ഥ്യ എന്നും etc.). Bhg. — ഭാ'ന്മാർക്ക് ആനന്ദാമൃതോദയം SitVij. ഭാ'ന്മാരായ ഭഗവത്ഭക്തർ Bhg. worshippers of Bhagavāǹ.

ഭാഗി S. 1. sharing; partner തൻറെ ഭാഗിയാ യ N. = കൂറുകാരൻ MR. 2. = ഭാഗക്കാരൻ.

denV. ഭാഗിക്ക B. = വിഭാഗിക്ക.

ഭാഗിനേയൻ S. (ഭഗിനി) sister's son. ശൂദ്രനു ഭാ. പിണ്ഡകർത്താവു Bhr.

ഭാഗീരഥി S. (ഭഗീരഥ). Ganga ഭാ. ക്കായി പ റന്നു പോയി Sah.

ഭാഗ്യം bhāġyam S. (ഭാഗം). 1. Lot, destiny എ ൻറെ ഭാ. (Interj.), also എന്നുടെ ഭാഗ്യദോ ഷം Nal. ഭാ'ത്താലേ വീണു CG. 2. good fortune കാണായ്വന്നതുഭാ'മല്ലോ CG. very lucky. ജനകജ താനും അതിഭാ. ചെയ്തു കൂട പുറപ്പെ ട്ടാൾ KR. she chose a happy lot in accompanying R. അതു ലഭിപ്പാൻ നമുക്കു ഭാ. ഉണ്ടായില്ല TR. പാക്കിയം വിധി എനിക്കു കൂടി എങ്കിൽ TP. favored by fortune. ഭാ. ഇല്ലായ്കകൊണ്ടു TR. ഭാഗ്യനാശം കൊണ്ടു Anj. unluckily. ഭാ ഗ്യകാലം etc.

ഭാഗ്യക്കുറി a lottery (വെക്ക, കിട്ടുക); also ഭാ ഗ്യപരീക്ഷ.

ഭാഗ്യക്കേടു, — ദോഷം, — നാശം, — ഹീനത misfortune.

ഭാഗ്യപതി a fortunate man. Arb.

ഭാഗ്യവശാൽ S. happily.

ഭാഗ്യവാൻ, — വതി f. fortunate, lucky, happy.

ഭാഗ്യവതാം വരൻ ChVr. happiest; also ഭാ ഗ്യശാലി.

ഭാഗ്യോദയം S. good fortune ഭാ'യാൽ KR.

ഭാജനം bhāǰanam S. (ഭജ്). l. A vessel, as dish, cup പരിപൂർണ്ണമായിരിക്കുന്നു ഭാ. നൂറുണ്ടു Mud. 2. partaking of, worthy of (=പാത്രം). ഭാഗ്യത്തിൻ ഭാ. എങ്ങനേ ഞാനാവു, തൽകാരു ണ്യപൂരത്തിൻ ഭാ'മായ അമ്മ CG. ദേഹം ജരാ വ്യാധിഭാ. Bhg.

ഭാജകം S. the divisor = ഹാരകം f. i. രണ്ടു രാ ശികളിൽ വെച്ചു മേലേതു ഭാജ്യം, കീഴേതു ഭാ ജകം Gan. (see foil.).

ഭാജ്യം S. the dividend (see prec.) ദൃഢഭാ. ൧൭ ദൃഢഭാജകം പതിനഞ്ചു Gan.

ഭാടം bhāḍam S. (ഭട?) & ഭാടകം = ബാഡ.

ഭാട്ടം bhāṭṭam S. (ഭട്ട). A division of the old Kēraḷa Brahmans (2 others are പ്രഭാകരം & വ്യാകരണം) derived from one ഭാട്ടപ്രഭാകര വ്യാകരണൻ, whose shoe (മെതിയടി) is said to be preserved in തൃക്കണ്ണാപുരം, തൃക്കൽപുറം KU. (others = പാട്ടം usufruction).

ഭാട്ടൻ S. a follower of ഭട്ടൻ.

ഭാഡ (loc.) = ബാഡ.

ദാണ്ഡം bhāṇ/?/am S. (see പണ്ടം). l. A vessel, pot. 2. a bundle, load, package ആരും സ മ്മതിയാതുള്ള ഭാ'ങ്ങൾ TR. burthens. ഇവ എല്ലാം ഭാ'മായി കെട്ടിക്കൊണ്ടു Mud. വസ്ത്രഭാ. പേറി PT. (an ass). ഭാണ്ഡത്തപ്പാൽ parcel post (Banghy). ക്ഷുരഭാ. ഇങ്ങു തരിക PT. barber's bag. ഭാ. കെട്ടിയിടുക to load cattle (= മാറാപ്പു).

ഭാണ്ഡാഗാരം S. = ഭണ്ഡാരം q.v.

ഭാതൃ = ബഹാദർ 748., as കുന്പഞ്ഞിഭാതൃക്കു TR. ഭാദർ id. f. i. ഭാ. മുട്ടാളൻ a great clod-poll.

ഭാദ്രപദം S. (ഭദ്രപദ). A month = കന്നി.

ഭാനു bhāṇu S.( ഭാ).The sun ഭാനുമയങ്ങുന്നു Bhr.; also ഭാനുമാർ (shining).

ഭാനുവിക്രമൻ N. pr. the first Sāmanta ruler in Trav. KM.; title of the 4th in Calicut etc.

ഭാമിനി S. (ഭാമം S. light, rage). Radient, passionate f. (a wife).

ഭാരം bhāram S. (ഭർ). 1. Burden, load ഭാരേണ സന്തപ്തഭൂമിദേവി AR.; met. oppression എ ൻറെ ഭാ. നീക്കി വെച്ചു രക്ഷിക്ക, ഭാ. തീർക്ക TR. to relieve. ഭാരപ്പെട്ടു പോക to be hampered, molested. 2. onus, charge രാജ്യഭാ. ചെയ്ക = ഭരിക്ക. 3. a weight of 20 തുലാം, = Kaṇḍi ൬ ഭാ. വെടിമരുനനു TR. (see പാരം).

ഭാരക്കട്ടി a weight (കട്ടി 3, 195).

ഭാരക്കല്ലു a stone on a watering machine.

ഭാരത്തുലാം a main beam across rooms.

ഭാരയഷ്ടി S. = കാവടി.

ഭാരവാഹൻ S. a porter.

ഭാരതം bhāraδam S. (ഭരത). Referring to Bh. or the Bharatas. 1. = ഭാരതഖണ്ഡം, — വർഷം India. Bhg 5. Brhmd. 2. = മഹാഭാരതം the great epos of the Bharatas ഭാരതയുദ്ധം Bhg. ഭാ. വായിപ്പിക്ക kings to have that poem publicly read & explained (a costly performance).

ഭാരതി S. 1. a goddess, sometimes identified with Saraswati. 2. literary composition; word, speech പാഹി എന്നുള്ളൊരു ഭാ. CG. നാരിതൻ ഭാ. കേട്ടു Sk.

ഭാരി bhāri (ഭാരം). Heavy, serious; tall. ഭാരികം S. = ഘനത്തിരിക്ക Asht. f. i. the heart, a limb in sickness.

ഭാർഗ്ഗവൻ S. derived from ഭൃഗു, 1. as Parašurāma (ഭാർഗ്ഗവരാമൻ AR.) — ഭാർഗ്ഗവപുരാണം = പരശുരാമായണം KM. 2. a name of ശൂ ക്രൻ, regent of Venus ഭാ. മീനത്തിലും — നി ല്ക്കുന്പോൾ AR.

ഭാര്യം bhāryam S. (ഭര). To be supported. ഭാര്യ S. the wife ഭാ. യായി പിന്നാലേ SiPu. followed the other as a wife. ഭാര്യാപതികൾ husband & wife. — ഭാര്യാവാൻ = ഭാര്യയുള്ളവൻ.

ഭാലം bhālam S. The forehead, gen. ഫാലം.

ഭാവം bhāvam S. (ഭൂ, ഭവ ). 1. Coming into existence രണ്ടാം ഭാവേ, മൂന്നാം ഭാ. SiPu. = ജന്മം.

2. state, disposition പുംഭാ. പെൺഭാവമോടേ വസിച്ചു SiPu. മത്ഭാവം പ്രാപിച്ചീടാം AR. = തത്വാനുഭൂതി 426. — ൧൨ ഭാ. the influences of the 12 zodiacal signs, counting the ജനിച്ച രാശി for the first (astrol.); also likeness സിംഹ ഭാ'ത്തെ ചമെച്ചാൻ VetC. (out of the bones of a lion). 3. state of mind, emotion & its expression എനിക്കവനോടു പിതൃപുത്രഭാ. ഒരി ക്കലും ഇല്ല KR. I do not feel like a father. കോപിച്ച ഭാ. നിരൂപിച്ചാൽ ഭാവിച്ചതല്ല എന്നു തോന്നുന്നു Mud. his passionate manner looks not like feint. അവസ്ഥ എല്ലാമേ പറഞ്ഞു ഭാ. കൊണ്ടു Bhr. എങ്കലുള്ളൊരു ഭാ. എങ്ങനേ അ വൾക്കു KR. ദീനഭാ'ങ്ങളെ ഭാവിച്ചത് എന്തു Nal. why nourish base sentiments. Often with എന്നു as ഞാൻ എന്ന ഭാ.: താരിൽമാതല്ലയോ ഞാൻ എ ന്ന ഭാ. Sah. ഭാവം പകരുക of changes in the countenance etc. 4. liking, love, intention. ന മുക്കിനി ഭക്ഷണഭാ. ഇല്ല PT. no appetite. പോ വാൻ ഭാ. എന്നു കേട്ടു TR. എനിക്ക് ഒട്ടു യാത്ര യും ഭാ. ഇല്ല Nal.; ഭാ. നാരീജനേ Bhr. (Loc.) ഭാവക്ഷയം (3) visible disappointment ഭാ. പൂണ്ടു ചിന്തിച്ചു Nal.; ഭാ'ങ്ങൾ കേട്ടു CrArj. confession of helplessness.

ഭാവബന്ധനം (4) love അന്യനിൽ ഭാ. ഭവിക്ക Nal.

ഭാവം മനസ്സ് = മനോഭാവം f. i. അവരേ ഭാ. എ ങ്ങനേ TR. intention.

ഭാവവികാരം change of countenance.

ഭാവശുദ്ധി integrity of character.

ഭാവാനുബന്ധം (4) being inclined towards an object അവളുടെ ഭാ. ധരിക്കയാൽ Nal. ഭാ. വന്നു പോയി I am once bent on it. സിന്ധു രാജങ്കലോ ബന്ധിച്ചു നിൻ ഭാ'ന്ധനം Nal. ഭാവാന്തരം conversion (christ.).

ഭാവന bhāvana S. (caus. of ഭു). 1. Effecting; power of representing to oneself, imagination. ഭാ. തന്നാലേ പുല്കി CG. not bodily, ഭാ. യാലേ വന്ദിച്ചു Bhr. inwardly. In Vēdānta ബ്രഹ്മഭാ. is the realization of the All One, അസംഭാ. its first enemy, the fancy of the difference of things, സംശയഭാ. want of implicit reliance on the Guru, വിപരീതഭാ. the thought of body, I, world, as if they were realities, etc. KeiN. ഭാ. കൊണ്ടു തന്നേ സർവ്വവും ഉണ്ടാകുന്നു Bhg. 2. reflection, meditation മാമുനിമാർ മൌലി യിൽ ചേർക്കുന്നു ഭാ. യാലേ ഈ പാദപരാഗം, കേവലയായൊരു ഭാ. തന്നിലേ മേവി നിന്നു CG. confined himself to one meditation.

ഭാവി S. (ഭൂ) 1. future; fut. tense (gram.).— ഭാ. വാക്യം.prediction. 2. (ഭാവം) holding & expressing a sentiment പ്രിയഭാവിയായി രിക്ക VCh. — ഭാവിനി S. a fine woman.

denV. ഭാവിക്ക 1. to represent, exhibit, show കേട്ടില്ല എന്നു ഭാവിച്ചു Bhr.; കേട്ടതു ഭാവി യാതേ PT.; ശോകരോഷാദികളെ ഭാവിച്ചു Mud. (felt or feigned). കെട്ടി ഞാന്നു ചാവ തിന്നായി ഭാ. Mud. act as if you hanged yourself!; so neg. കാണാതേ ഭാ. to feign to believe yourself unseen. — കലശല്ക്കു ഭാ. MR. to show fight. രാജാവു ചിരിക്കുന്നതു പോ ലേ ഭാവിച്ചു കൊല്ലും though he appear to smile. 2. to assume (=അഹംഭാവം?). അ ന്യോന്യവാഞ്ഛിതം കൊണ്ടു ഭാ'ച്ചു ഘോഷി ച്ചു Nal. claimed each the preference for his choice. 3. to intend നാളെ സ്വയംവരം ഭാവിച്ചിരിക്കുന്നു Nal. സേവയും ഭാവിച്ചു Bhr. (a dog seeking a master). Chiefly Dat. ഊണിന്നു ഭാവിച്ചു KR. (=ഉണ്മാൻ). ഭക്ഷണ ത്തിന്നു ഭാവിക്കുന്പോൾ TR. പടെക്കു Bhr. സന്ധിക്കു ഭാവിക്കിൽ ChVr. resolve & prepare for. ഭാ. വേണ്ട അതിന്നിനി Sah. don't hope for it.

ഭാവിതം part. pass, of prec. (also: got, mixed). ഇതിപ്പോൾ വന്നതും എനിക്കു ഭാ. KR. hoped for.

CV. ഭാവിപ്പിക്ക f. i. അവർക്കു സങ്കടം മനതാ രിൽ ഭാവിപ്പിച്ചീടും Nal. I should grieve them (al. സംഭവിപ്പി —).

ഭാവുകം S. happy= ശുഭം, സുഖം.

ഭാഷ bhāša S. (L. fari). 1. Speech, language. 2. country dialect (opp. Sanscr.). ഭാ. യാക്കി, ഭാ. യായി പറഞ്ഞതു expressed in Mal. സീരം കരി എന്നു ഭാ. ചൊല്ലുന്നതേ Bhg. വൈദിക വിധി ഉണ്ടോ ഭാ. യിൽ ചൊല്ലീടാവു KR. ഭാഷാ

കേരളോല്പത്തി a K.U. in Mal. ഭാ. എന്നോർത്തു നിന്ദ്യഭാവത്തെ തേടീടൊല്ലാ Chintar. common language. 3. M., പാഴ Vl. (S. = definition) pattern, shape, rule ഒരു ഭാഷയിലത്രേ രൂപം Anj. (=ഒരു വക). ഭാ. ഇല്ലാത്തവൾ rather ugly. ഭാ. യാക to be settled, cleared up. ഒന്നും ഭാ. യാകയില്ല, കാര്യത്തിന്നു ഭാ. യായ്വരുവാൻ TR. to be mended. ഗഡുവിൻറെ പണം ഭാ. യാക്കി അയക്കാം TR. I will arrange. കാര്യ ത്തിൻറെ ഭാ. വരികയില്ല no improvement (= വെടിപ്പു).ഭാ. വരുത്തുക to reform, ഉഴുതു വെ ട്ടിത്തിരുത്തി നിലത്തിൻറെ ഭാ. വരുത്തിVyM.;

ഭാ. ഒപ്പിക്ക V2. to ape.

ഭാഷകേടു want of form or order.

ഭാഷക്കാരൻ B. an interpreter.

ഭാഷണം S. talk മധുരഭാ. Mud. — അതുകൊണ്ടു ഭാ'മായി മററുള്ളവർക്കെല്ലാം Bhr. scoffed.

ഭാഷാഭേദം dialectical difference, provincial synonym, etc.

den V. ഭാഷിക്ക to talk, esp. lightly പൈത ങ്ങൾ തങ്ങളിൽ ഭാ'ച്ചു നിന്നു CG. എലിയെ പാണിഗ്രഹണം ചെയ്താൽ ജനം ഭാ'ക്കും PT. will joke, mock, ഭാ'ച്ചു പറഞ്ഞു abused. — പാഴിക്ക V1. to jest.

part. pass. ഭാഷിതം uttered, speech കല്യാണ ഭാ, Bhg. നിന്നുടെ ഭാ. Nal.

ഭാഷി 1. speaking മധുരഭാ. Bhg. 2. talkative V1.

ഭാഷിണി f. in Cpds. അല്പഭാഷിണിമാർ AR.

ഭാഷ്യം S. a commentary, explanation. ഭാഷ്യവാ ർത്തികങ്ങളും കേൾ്ക്കായി SiPu. glossaries etc.

ഭാസ്, ഭാസ്സു S. bhās (G. phōs). Light ഹാസ ഭാസ്സും CC.

ഭാസം S. a kite or other bird കൃത്രിമഭാ. തീർത്തു Bhr.

ഭാസനം S. shining മമ ഹൃദി ഭാ. ചെയ്തീടേണം SiPu. — so ഭാസമാനൻ UR.

ഭാസുരം S. bright, resplendent അതിഭാ'മായ ആഭരണം Mud. ഭാ'രാംഗി VetC.

ഭാസ്കരൻ S. producing light, the sun പാക്കെ രായ നമ: RC. ഭാസ്ക്കരൻ രവിവർമ്മാവു (doc. പാറകരൻ) N. pr. the king who granted Anjuvaṇṇam to the Jews.

ഭാസ്കരാചാര്യർ the astronomer, author of സിദ്ധാന്തശിരോമണി, born A. D. 1114. ഭാസ്കരസുതൻ VilvP. Yama.

ഭാസ്വർ S. shining; the sun, AR.

ഭിക്ഷ bhikša S. (desid. of ഭജ്). 1. Begging ഭിക്ഷെക്കു പോക; ശത്രുവിൻറെ ഭവനത്തിൽ ഭി ക്ഷെക്കു ചെല്ലും VyM. (a curse). 2. alms ഭി. ഇരന്നല്ലോ ഭക്ഷണം Anj. ഭി. കൊള്ളുന്ന ജനം VCh. ഭി. തേടുക to collect alms before a temple, paying tithes of them. ഭി. ഏററു നടക്ക Anach, so ചോദിക്ക, എടുക്ക, കഴിക്ക; ഭി. കിട്ടിയതെല്ലാം ഭുജിക്ക Bhg.

ഭിക്ഷക്കാരൻ a beggar, also ഭിക്ഷവാണിയൻ V1.

ഭിക്ഷാപത്രം, ഭിക്ഷക്കത്തു (mod.) a begging-letter.

ഭിക്ഷാടനം S. going about begging ഭി'ത്തിന്നാ യാചാര്യനും വരും Sah. (loc. a begging tour). പന്തീരാണ്ടു ഭി. ചെയ്ക KN.

ഭിക്ഷാദാനം S. charity V1.

ഭിക്ഷാണം S. food received in charity ഭി. ന ല്ലൊരണം ഉണ്ടു GnP.

ഭിക്ഷാർത്ഥി Bhg. ഭിക്ഷാശി, ഭിക്ഷു, ഭിക്ഷുകരൻ S. a beggar.

ഭിണ്ണൻ bhiṇṇaǹ (aC. biṇ stout, Tu. buṇa pole). Stout, heavy അന്പങ്ങു ഭിണ്ണനും കൊ ണ്ടൊരുനേരം RS. the blockhead (Rāvaṇa). ഭിണ്ണാകാരം gross (fr. പിണ്ഡം).

ഭിണ്ഡിപാലം bhiṇ/?/ibālam S. (&ഭിന്ദി —). A short arrow shot thro' a tube= പിന്നെററു തടി RC; ഭി'ങ്ങൾ ഈട്ടികൾ SitVij. മുല്ഗരഭി' ലതോമരപാശങ്ങളും DM. etc.

ഭിത്തി bhitti S. (ഭിദ് L. findo, bite). l. = ഭേ ദനം. 2. a wall of earth or masonry, partition-wall കല്ലുകൊണ്ടു ഭി. MR. ചിത്തരബിത്തി മേൽ RC. a painted wall. ചിത്രങ്ങൾകൊണ്ടു വിളങ്ങി നിന്നീടുന്ന ഭി. കൾ, നീലക്കൽകൊണ്ടു പടുത്തു ചമെച്ചിട്ടങ്ങോലക്കമായൊരു ഭി. CG. ഭി. ക്കു താഴേ Mud. ആനകൾ ഭി. കുത്തിത്തകർത്തു Nal. ബ്രഹ്മാണ്ഡഭി. ഭിന്നമായ്വന്നിതോ Sk. (of a great noise), the firmament അണ്ഡഭി. യിൽ തട്ടി Sk.

ഭിന്നം S. (part. pass, of ഭിദ്). 1. burst, split

ഭിന്നമായി Bhr. (an egg). ഭി'മായൊരു ഹൃദ യോദരാന്തരേ DM. cleft, wounded. — ഭിന്ന മാക്ക to tear, scatter (often with ഛിന്നം) to wound, Sk. 2. different, diverse. 3. defeat ഭിന്നം വന്നീടും തവ Sk. 4. Tdbh. (C. ബിന്നഹം=വിജ്ഞാപനം) a petition TR.

ഭിന്നത S. division, sect; schism.

ഭിന്നമതികൾ (mod.) dissenters (Eccl.).

ഭിന്നഹീനം Bhg. freed from dualism.

denV. ഭിന്നിക്ക 1. to split, be scattered. 2. v. a. to rend ഭൂമിയെ കാൽകൊണ്ടു ഭി'ച്ചു KR.; also to cause difference V1.

VN. ഭിന്നിപ്പു discord V1.

CV. ഭിന്നിപ്പിക്ക V1. to oanse discord.

ഭിന്നോദരൻ (mod.) a step-brother, ഭിന്നോദരി a step-sister (having different _mothers_).

ഭിഷക് bhišak S. (bhišaǰ S. to heal). A physician ഭിഷക്കിനെ Mud. വിഷഭി. Bhr. ഭിഷക്കു കൾ Nid.

ഭീ bhī S. Fear (= ഭയം).

ഭീകരം S. terrific ഭീ'മായ കായം, അതിഭീ'മാ യ്വരും VCh.

ഭീതൻ S. (part. pass.) afraid ഭീതരായി നില്ലാ തേ CG. ഭീതനാം ക്ഷൌരകൻ PT. അസത്യ ഭീതനായി KR. fearing to break his promise.

ഭീതി S. fear കൊണ്ടകൈക്കു ഭീതി (opp. ആശ) prov. പ്രസാദം ലഭിപ്പാൻ ഭീ., വെന്തു പോം എന്നോർത്തൊരു ഭീ., ദോഷം ചെയ്കയിൽ ഭീ. Bhr. ഭീ. ജ്വരം പിടിപ്പെട്ടു വിറെച്ചു PT. ഭീതിദലോകം PP. hell.

ഭീമം S. awful അടവി ഭീമമായിരിക്കുന്നു KR.

ഭീമൻ N. pr., also ഭീമസേനൻ Bhr. the 2nd Pāṇḍu prince.

ഭീരു S. timid ഭീരുഭീരുവായുള്ള പേടമാൻമിഴി KR. my most timid wife. ഭീഷണിവാക്കു കൊണ്ടു ഭീരുക്കൾ ഭയപ്പെടും PT. cowards. വീരരിൽ ഭീരുവെ അകറേറണം VCh.

ഭീരുത, — ത്വം cowardice.

ഭീരങ്കി, see ബീ — (T. പീ— ). A great gun.

ഭീഷണം bhīsaṇam S. (caus. of ഭീ). Frightening മഹാവനം ഭീ. ഭയങ്കരം Nal. ദണ്ഡിയെ ക്കാൾ അതിഭീ'മായി CG. — അധികഭീഷണനായ കാശ്മീരനാഥൻ Mud. awful. ഭീ'മായുള്ള വാക്കു കൾ Mud. threats.

ഭീഷണി 1. a form of Kāḷi. 2. frightening ഭീ. കാട്ടുക, ഭീ. പ്രകാരത്തെ ചെയ്ക Nal. to terrify; esp. of threats ഭീരുവാം നിന്നുടെ ഭീ. കേട്ടപ്പോൾ SG നിന്നുടെ ഭീ. നമ്മോടു കൂടുമോ KR. thy menaces will not affect me.

ഭീഷ്മം = ഭീമം S. — ഭീഷ്മർ N. pr. son of Santanu.

ഭുക്തം bhuktam S. (part. Pass. of ഭുജ് I.). Eaten, enjoyed. ഭു. അവർക്കു കൊടുപ്പതിന്നു Pat R. a meal. ഭുക്തശേഷംS. orts.

ഭുക്തി S. 1. eating, a meal ഭു. ക്കു വ്യഞ്ജനം Sah. (necessary). 2. fruition, possession = ഭോ ഗം, അനുഭവം f. i. ഭുക്തിക്കാർ VyM. = അനു ഭോഗികൾ. — ഭക്തരെ രക്ഷിച്ചു ഭു. മുക്തികൾ ചേർക്ക Bhr. (= സ്വർഗ്ഗം).

ഭുക്തിശാലാന്തരേ ചെന്നു (2) Mud. entered the dining-hall.

ഭുഗ്നം bhuġnam S. (part. pass, of ഭുജ് II., Ge. biegen). Bowed, bent, curved.

ഭുജ S. the arm; the side of a geometrical figure (opp. ഭൂമി the base, & മുഖം). ഭുജകൾ രണ്ടും തങ്ങളിൽ കൂടുന്ന കോൺ, ഭുജെടെ തെക്കേ പാർശ്വം, ഭുജാകോടികളുടെ വർഗ്ഗ യോഗം Gan.

ഭുജ S. the arm (curve); ഭുജബലം AR. = കൈ യൂക്കു.

ഭുജഗം, ഭുജംഗമം S. a snake (ഭുജംഗി f. PT.).

ഭുജപത്രം, see ഭൂർജ്ജം, a birch.

ഭുജഭവകുലം S. Kšatriyas AR.

ഭുജാന്തരം S. the breast, chest Bhg.

ഭുജിക്ക bhuǰikka S. (see ഭുക്തം). 1. To enjoy ദിവ്യഭോഗങ്ങൾ നന്നായി ഭുജിച്ചു സുഖിച്ചാലും KR.; ഇവ്വണ്ണം ഉണ്ടായ സന്തോഷം എന്നോടു കൂട ഭു. VilvP. രാമൻ രാജ്യം ഭു'ക്കും വനപ്ര ദേശത്തെ ഞാൻ ഭു'ക്കും KR. നരകം ഭു. Bhg. 2. to eat.

CV. ഭുജിപ്പിക്ക to make to enjoy or eat മാർജ്ജാ രനെക്കൊണ്ടു ഭു. Bhg. വിപ്രരെ മൃഷ്ടമായി ഭു'ച്ചു SiPu. വരുന്നവർകളെ മൃഷ്ടമായി ഭു'ച്ചീ ടേണം KR. നിന്നെ ഭു'ച്ചീടാം Sil. I can help you to a meal.

ഭുജിഷ്യൻ S. (useful), a servant.

ഭുവനം bhuvanam S. (ഭൂ). The world ഭുവന ത്രയം & ൦രംരേഴു ഭു'ങ്ങൾ KR.

ഭുവനി T. M. the earth പുവനിക്കും എല്ലാം RC. ആരുള്ളു ഭു. യിൽ KR. ഭു. സ്ഥലം തന്നിൽ Pat R.

? ഭുവനത kingdom? ഭു. മുടിച്ചും ChVr. [al. ഭുവമപി].

ഭുവനേശ്വരൻ Lord of the universe ഭു. വിഷ്ണു AR.

ഭുപർവോകം (S. bhuvas, 2nd world, sky). The space between the earth & the sun.

ഭുവി bhuvi S. 1. Loc. of ഭൂ. On earth, Bhg. 2. T. C. M. the earth അടൽപ്പുവിതന്നിൽ, അന്പരവും പുവിയും നടുങ്ങും RC. ഭുവിയിൽ ഇറ ങ്ങിനാൻ PatR.

ഭൂ S. (to be ഭവിക്ക) the earth, ഭൂവാദി അഞ്ചും Anj. the elements. ഭൂവിങ്കൽ Bhr.

ഭുകന്പം S. an earthquake ഭുമികുലുക്കം.

ഭുഗോളം, — ചക്രം, — മണ്ഡലം S. the terrestrial globe.

ഭൂതലം AR., — ലോകം S. the earth.

ഭൂദാനം S. grant of land; burying.

ഭൂദേവന്, — സുരൻ S. a Brahman; f. ‍ഭൂദേവി Tellus.

ഭൂധരം S. a mountain.

ഭൂപതി, — പൻ, — പാലൻ S. a king, so ഭൂഭൃ ത്തുകൾ Mud.

ഭൂഭാരം S. 1. the burden earth has to bear പാതിയും പോയിതു ഭൂ. ഇന്നു AR. thro' the death of an enemy. 2. B. kingly government.

ഭൂവാസികൾ V1. inhabitants of the earth, men; = അന്പലവാസി (loc).

ഭൂതം bhūδam S. (part. pass. of ഭൂ). 1. Been, become in many Cpds. ഭൂഭാരഭൂതരായ (രാജാ ക്കൾ) Sah. സർവ്വലോകാധാരഭൂതയാം ദേവി DM. കാരണഭൂതൻ Bhg. ഭസ്മീഭൂതൻ KR. 2. past ഭൂതകാലം past tense (gram.) 3. an element പഞ്ചഭൂ. vu.; ഭൂതങ്ങൾ നാലേ ഉള്ളു എന്നാക്കി UR. (by inundation). 4. a being, ghost, pl. ഭൂതാ ക്കൾ Bhg. chiefly malignant, also guardian spirit പൊന്നു കാക്കുന്ന ഭൂ. പോലേ prov. 5. dress of a demon നാണംകെട്ടവനേ ഭൂ. കെ ട്ടും (കെട്ടിക്കൂടു) prov. = കോലം.

ഭൂതക്കണ്ണാടി (3) mod. a microscope.

ഭൂതക്കാൽ V1. a swelled foot (4).

ഭൂതഗ്രസ്തൻ a demoniac = ഉറഞ്ഞവൻ — [ഭൂതഗ്രാ ഹി (mod.) an exorcist].

ഭൂതത്താൻ (4) a demon, hon. (കരിഭൂ —).

ഭൂതനാഥൻ Siva, as worshipped on the Pāṇḍi frontier in ഭൂതപാണ്ഡ്യം KM.

ഭൂതപ്രയോഗം (4) conjuration.

ഭൂതപ്രേതപിശാചുക്കൾ ഒഴിയും Tantr.

ഭൂതബലി MC. (— യിൽ തൂകുന്ന അന്നം) & ഭൂത യജ്ഞം V1. sacrifice to demons.

ഭൂതസഞ്ചാരം & ഭൂതാവേശം possession by a demon; ഭൂതാവിഷ്ടൻ, ഭൂതഗ്രസ്തൻ possessed.

ഭൂതസ്ഥാനം a demon temple ചാലിയരേ ഭൂ. jud. = കാവു.

ഭൂതി S. 1. being; riches, prosperity ശക്രമന്ദി രത്തിൻഭൂതി Nal. തന്നുടേ ഭൂ. ഉണ്ടായതിൻ കാ രണം CG. ഭൂതിദയായുള്ള ഭൂമി CG. ഭൂതിസം വർദ്ധനം SiPu. creating wealth. 2. ashes, ഭൂ. യായിക്കിടക്ക Brhmd. burnt. 3. M. appetite, longing (V1. പൂതി sense, care) തൻറെ ഇഷ്ടത്തിന്നും ഭൂതിക്കും ഒക്കേണ്ടേ vu. പഞ്ചഭൂതി Anj. (മൺ — പെൺ — പൊൻ — തിന്പൂതി etc. see പൂതി).

ഭൂതേശൻ S. = ഭൂതനാഥൻ.

ഭൂദാനം, ഭൂപൻ etc., see ഭൂ.

ഭൂമി bhūmi S. = ഭൂ 1. The earth. 2. land, estate രണ്ടു മൂന്നു ഭൂമികൾ ഇരിക്കുന്നു ഇത്ര പൊ തിപ്പാട് എന്നു നിശ്ചയം ഇല്ല jud. കുററുക്കു പു റമുള്ള ഭൂമി അളന്നു TR. (of പറന്പു); നമ്മുടെ കല്പനെക്കകപ്പെട്ട ഭൂമി TR. my principality. 3. a place. 4. the base, as of a triangle ഭൂമി ക്കു വിപരീതമായിട്ടു ഭൂമിയോളം ഒരു സൂത്രം Gan. (= ലംബം).

ഭൂമികുലുക്കി "shaking the earth." 1. a big gun KU. 2. a bird Copsychus saularis. D.

ഭൂമിജൻ S. the planet Mars, ചൊവ്വ.

ഭൂമിപൻ S. a king CG. = ഭൂപൻ.

ഭൂമിപടം (mod.) a map.

ഭൂയ: bhūyas S. (Compar. of ബഹു?). 1. More, ദേവസേവാക്രമം ഭൂയോപി കേള്ക്കേണം SiPu. yet more. 2. again ഭൂയോപി ഭൂയോപി VetC. =

പിന്നേയും. — ഭൂയാൻ m. larger; ഭൂയിഷ്ഠം S. Superl. most.

ഭൂരി S. (fr. ബഹു?) much, many ഭൂരികളായ സൂരികൾ Anj.; ഭൂരികാരുണ്യവാൻ AR. ഭൂ രിലക്ഷീകരം SiPu. ഭൂരിയായിട്ടും സ്വല്പമാ യിട്ടും Bhg.

ഭൂരുഹം bhūruham S. (ഭൂ). A tree, VetC.

ഭൂർജ്ജം bhūrǰam & bhūrǰapatram S. A birch-tree, the bark of which was used for writing, & for winding round the Hooka-snake (vu. ഭുജപത്രം).

ഭൂഷണം bhūšaṇam S. Decorating; ornament മരുന്നുപെട്ടി വന്നതുകൊണ്ടു വളരേ ഭൂ. ഉണ്ടാ യി TR. helped to perfect the feast. നമ്മുടെ മാനമര്യാദ പോലേ നടത്തി തരുന്നതല്ലോ കു ന്പഞ്ഞിക്കു ഭൂ. TR.; ആയ്ത് ഒക്കയും അങ്ങേക്കു ഭൂ. എന്നുവെച്ചാൽ എനിക്കും ഭൂ. തന്നേ (epist.). ദൂ ഷണം പറഞ്ഞാൽ അതും ഒരു ഭൂ. Bhg.

ഭൂഷ S. id. ഭൂഷാദികല്പനം Nal. inventing ornaments.

ഭൂഷിതം S. (part. pass.) adorned, decorated.

ഭൃഗു Bh/?/ġu S. N. pr. The grandfather of Jamadagni, a Rishi.

ഭൃഗുനന്ദനൻ = ഭാർഗ്ഗവൻ KM.

ഭൃംഗം bh/?/ṇġam S. (ഭ്രമ്). A large bee = വണ്ടു f. i. ഭൃ'ങ്ങൾ ഉല്പലത്തിൽ ചാടുന്പോലേ (good omen), പാടിത്തുടങ്ങിനാർ ചിത്തം തെളിഞ്ഞ ഭൃ'ങ്ങൾ CG. — In compar. നിൻ അപാംഗമാം ഭൃംഗമണ്ഡലി Nal.

ഭൃംഗാരം S. a golden vase കാഞ്ചന ഭൃ'ത്തിൽ ത ണ്ണിനീർ എടുത്തു KR.; also ഭൃംഗാരകം Bhg.

ഭൃംഗാരാമം S. a garden for bees; met. വിദ്വൽ ഭൃ'മൻ AR. Rāma who is like a garden for truth-seeking bees.

ഭൃംഗാവലി S. a swarm of bees വണ്ടിനം.

ഭൃതൻ bh/?/δaǹ S. (part. pass. of ഭൃ = ഭരിക്ക). Maintained, hired; a servant.

ഭൃതി S. support, wages ഭൃതികൊടുത്തഥ ഭൃതിന യവനും KR.

ഭൃത്യൻ S. to be maintained, a servant ഭൃത്യജന ത്തെ അയച്ചു KU. ഭൃത്യപ്പണിക്കു സ്ത്രീയെ ഇ രുത്തി TR.

ഭൃത്യത S. servitude.

ഭൃശം bh/?/šam S. Intensely, quickly, often ദിവ സത്രയം കഴിഞ്ഞു ഭൃശം AR. (nearly expletive).

ഭൃഷ്ടം bh/?/šṭam S. (part. pass. of ഭ്രജ്). Fried.

ഭേകം bhēγam S. (ഭീ?). A frog. Tdbh. ഭേക്കൻ. മുഷകരന്മാരായുള്ള ഭേക്കങ്ങൾ PT. — ഭേകികൾ വെള്ളത്തിൽ ചാടും Bhg.

ഭേത്താവു bhēttāvụ S. (ഭിദ്). A splitter; traitor.

ഭേദം S. 1. fissure; division; sowing disoord. 2. difference വേഷംകൊണ്ടു ഭേ. വരുത്തു ക Nal. to distinguish. നമ്മളിൽ ഏതൊരു ഭേ. ഇല്ലേ TP. are we not of different rank? താങ്ങളും അവരും ഒരു ഭേ. ഇല്ലാത്തവണ്ണം TR. as if you both were one. അവരും പു ല്ലും ഭേ. ഇല്ല Nal. മൃത്യനും പശുക്കളും ഏതു മേ ഭേ. നാസ്തി PT. (with Nom.). കേശവ ശിവന്മാരിൽ ഒരു ഭേ. നിനെക്കൊല്ല Anj.; അവനാരേയും ഭേ. ഇല്ല Bhg. ഇല്ലൊരു ഭേ. എനിക്കാരും Bhr. I treat all alike, no preference. ഗോചണ്ഡാലാദിഭേ. സമത്വം എ ന്ന ഭാവം സിദ്ധിക്കേണം Bhg. 3. species, kind. 4. change, esp. for the better ഒട്ടും ഭേദമായിട്ടില്ല, ദണ്ഡത്തിന്നു ഭേ. വന്നാൽ, ദീ നം അസാരം ഭേ. ഉണ്ടു, ദീനം കുറഞ്ഞൊന്നു ഭേ. വന്നാൽ TR. ഭേ. വരുത്തുക to cure, improve. തീർപ്പു ഭേ. വരുത്തി MR. altered the decree (= മാററി).

ഭേദപ്പെടുത്തുക (mod.) to alter, amend.

ഭേദനം S. dividing. തൻ വചനഭേ. കൊണ്ടി പ്പോൾ Mud. succeeded in sowing dissensions.

ഭേദപ്പൊയ്കൾ (2) illusions based on the differences of things, KeiN.

ഭേദാഭേദങ്ങൾ (3) various items, നമുക്കുള്ള വ ഹെക്ക എടുക്കുന്നു ഭേ. TR. taxes etc.

ഭേദി S. 1. breaking. 2. dissolvent. അന്നഭേ., മാംസഭേ. digesting. 3. purgative; evacuating; looseness of bowels V1. (med. opp. to ഗ്രാഹി).

denV. ഭേദിക്ക 1. v. n. to be cleft, split കവ ചം ഭേദിച്ചു വീണു UR.; അന്പെയ്തു ഭേദിച്ചു പോയ മൃഗം Bhr.; ഭേരീരവംകൊണ്ടു കർണ്ണ

രന്ധ്രങ്ങൾ ഭേ. Nal.; മേദിനി ഭേദിക്കും KR. ഭേദിച്ചു പോക to disagree, be dissolved. 2. to be healed, mended ഇവ ചികിത്സി ച്ചാൽ ഭേദിക്കും VCh.; പേർത്തു താൻ പറ ഞ്ഞാലും ഭേദിയാ മൂർഖഭാവം KR. 3. to doubt ഉരെപ്പാൻ ഒരുവർക്കും പേതിക്കരുതായും പ രമാനന്ദവും നീയേ RC. 4. v. a. to split അശ്വങ്ങളെ ശരങ്ങളാൽ ഭേദിച്ചു KR. ഭവ നം ഭേദിച്ചു കളവു ചെയ്ക house-breaking.

CV. ഭേദിപ്പിക്ക f. i. അവരെ തമ്മിൽ ഭേദിപ്പി ച്ചീടും എന്നു പുത്രനെ ശങ്കിച്ചു Mud. he feared his son might contrive to divide them, cause disunion.

ഭേദ്യം S. 1. to be distinguished or changed, cured V1. 2. = ഭേദനം f. i. ഭേദ്യത്തെ ചെ യ്തീടിലും ഭേദിക്കയില്ല PT. disunion. 3. M. torture പലപ്രകാരേണ ഹിംസിച്ചു ഭേദ്യം ചെയ്തു TR. = ദണ്ഡപ്രയോഗം (like ഭേദി, it means to dissolve, break any obstinacy).

ഭേരി bhēri S. A kettle-drum = പെരിന്പറ, with അടിപ്പിച്ചാൻ Bhr. താക്കി, തല്ലുന്നു, മുഴക്കിച്ചു CG. തടിച്ച ഭേ. അടിച്ചു KR. — also പേരിക V1.

Compar. ഭേരി കോരും മൊഴിയാൾ, ഉരുപേരി കിളർ ചൊല്ലാൾ, ഭേരിമേൻചൊല്ലാൾ RC.

ഭേരിനാദം (പൂരിച്ചെങ്ങും CG.) & ഭേരീരവം Bhr. the sound of a kettle-drum.

ഭേഷജം bhēšaǰam S. (ഭിഷ). Medicine ഭക്തി ഒഴിഞ്ഞില്ല ഭേ. ഏതും AR.

ഭൈക്ഷം bhaikšam S. (ഭിക്ഷ്). 1. Begging കുന്തിയും ഭൈക്ഷകാലേ കാണാഞ്ഞു Bhr. 2. alms ഭൈ. ഏററു Bhr.

ഭൈരവം bhairavam S. (ഭീരു, but vu. ഭൈ രം = വൈരം anger). Horrid ഭൈ'മായ രൂപം KR. ഭൈരവരസം the emotion of horror, in po.

ഭൈരവൻ S. N. pr. a Sivamūrti, or Paradēvata, riding on a dog (worshipped in Saktipūǰa).

ഭൈരവി S. a form of Kāḷi പൂതന എന്നൊരു ഭൈ. CG.

ഭോ bhō S. (bhōs, Voc. of ഭവാൻ). Ho! ha! halloo! ഭോഭോജള ദുര്യോധന ChVr. Brhmd. fie!

ഭോക്താ bhōktā S. (ഭുജ്). An enjoyer, possessor. നീ രാജ്യഭോക്താവു AR. ruler in fact, not in name. കർത്തൃത്വഭോക്തൃത്വവും SidD. possession. — ഭോക്തുകാമൻ PR. wishing to eat.

ഭോഗം bhōġam S. 1. (ഭുജ് I.) Fruition, enjoyment അവളോടു ഭോ. ഭുജിക്കുന്നേരം KR. — crop, produce. 2. the right of possession f. i. of bunting V1. any part of a house or estate belonging to the Janmi. ദേഹഭോഗം a yearly present given by the tenant on കുടുമനീർ f. i. 10 cocoanuts, 1 jackfruit, 1 bunch of Arecas, 1 plantain bunch. രാജഭോ. etc. 3. hire, price of a woman V1. 4. (ഭുജ് II.) a snake's body & expanded hood.

ഭോഗപാത്രം genitalia.

ഭോഗഭൂമി l. = സ്വർഗ്ഗം. 2. a happy land (opp. കർമ്മഭൂമി).

ഭോഗശീല = കാമിനി; = ഭോഗസ്ത്രീ = ഭോഗിനി.

ഭോഗാഭിലാഷം sensuality ഭോ. എന്തിങ്ങനേ AR.

ഭോഗി S. (1) luxurious, a sensualist ഭാഗി കൾക്കു മോക്ഷത്തിന്നിഛ്ശയില്ല Bhg. (4) a serpent ചന്ദനക്കുന്നിൽനിന്നിറങ്ങുന്ന ഭോഗി കൾ CG.

ഭോഗിനി f. a concubine. — (see ബോയി).

ഭോഗിസത്തമൻ (4), ഭോഗീശൻ Bhr. = സ ർപ്പരാജൻ.

denV. ഭോഗിക്ക to enjoy (നാരിയെ KR.).

ഭോഗേഛ്ശ love of pleasure ഭോ. വിട്ടു Bhg.

ഭോഗ്യം S. fit to be enjoyed; usufruct.

ഭോജൻ bhōǰaǹ S. (ഭുജ്). Liberal; N. pr. a king of Ujjaini.

ഭോജനം S. eating ഭോ. കഴിഞ്ഞൊഴിഞ്ഞാശു പോകരുതു Bhr. food; a meal of rice etc.

ഭോജനപ്രിയൻ a glutton, gormand.

ഭോജ്യം S. edible, victuals. അന്നാദിഭോ'ങ്ങൾ ഭുജിപ്പിച്ചു Bhg.

ഭോഷൻ bhōšaǹ & പോഴൻ (aC. bō/?/a, C. Tu. bōra, C. Te. bōḍa hornless, bald, shorn). Fool ഐന്പതു ഭോഷന്മാരുടെ മുന്പനാം വന്പൻ KumK. a great fool. ദുർന്നയന്മാരെ ചെന്നു സേ വിക്കുന്നവൻ ഭോ. Nal. — fem. ഭോഷിണി po. ഭോഷത്തി Arb.

abstr. N. ഭോഷത്വം folly. ഭോ. ആയതെനിക്കു

Bhg. I was a fool. ഇത്തിരയും പോഴത്വം ഉണ്ടോ എനിക്കു TP. (അറിവില്ലാത്തവൻറെ പോഴത്തം & vu. — യ — prov.) — also ഭോ ഷത്തരം B.

ഭോഷം a local feast, chiefly of the 4th night after a Brahman's marriage.

ഭോഷത്തല loc. a block-head.

ഭോഷ്കു bhōškụ (see prec. & പൊയി. In S. ഭോഷ്കാരം wind from behind). Lie ഭോഷ്ക്കുണ്ടാ ക്കി PT,; സൈരന്ധ്രി എന്നൊരു ഭോ. പറഞ്ഞ തും Nal.; തവ കീർത്തികൾ ഒക്കയും ഭോഷ്കെന്നു ള്ളതു നിശ്ചയം KR. — ഭോഷ്കല്ല truly (inserted any where f. i.) നിന്നാണ ഭോഷ്കല്ലേതും Nal. ആ ഭാരം ഭോ'ല്ല നിണക്കു മുഴുത്ത പാരം CC.

ഭൌതികം bhauδiγam S. (ഭൂതം). Appertaining to demons or elements; a long trumpet; V1.

ഭൌമം bhaumam S. (ഭൂമി). Terrestrial ഭൌ. എ ന്നിരിക്കിലും VCh. — also ഭൌമ്യകൂലി Nasr. earthly reward.

ഭ്രംശം bhrahmšam S. Falling, as from a dignity സ്വസ്ഥാനഭ്ര. വന്നുപോം Bhg. = പാതിത്യം.

denV. ഭ്രംശിക്ക, part. pass. ഭ്രഷ്ടം.

ഭ്രമം bhramam S. (S. bhram, L. fremo). 1. Whirling, flying about & humming of insects. — In med. = ചുഴല്ച Asht.; കാലചക്രഭ്ര. പാർത്തുക ണ്ടാൽ Bhr. 2. straying, error ഭ്ര. വരുമാറു KR. so as to mislead the pursuer. 3. perturbation, confusion of mind അസാരം ഭ്രമമായി രിക്കുന്നു TR. somewhat deranged (= ബുദ്ധിഭ്ര.). മാനസേ ബാഹ്യാന്തരഭ്രമഹീനനായി Brhmd. (thro' Yōgam). ഭ്ര. കൂടാത്ത fearless. 4. surprise, stupor.

ഭ്രമ (S. ഭ്രമി) whirling പെരിയ കാലചക്രഭ്രമ യിൽ ഉഴന്നീടും, ജനിമൃതിഭ്രമയും ഒഴിയും KeiN. (read ഭ്രമി).

ഭ്രമണം S. whirling Vl.

ഭ്രമരം S. a bee.

denV. ഭ്രമിക്ക 1. to stray, wander about അ ങ്ങുമിങ്ങും ഭ്രമിച്ചു PT.; മഹീചക്രം ഒക്കഭ്രമി ച്ചവർ Nal.; to revolve as a wheel. 2. to be stupified ഭ്രമിക്കയും അരഞ്ഞാണം പറിക്ക യും MM. (symptoms of delirium). അതിന്നാ രും ഭ്രമിയായ്ക Bhg. let none despair. 3. to be amazed. ആദിത്യൻ എന്നു ഭ്രമിച്ചാർ CC. wondered at it as if it was the sun. 4. to be biassed, charmed അവൻറെ പ്രബലത കൊണ്ടു താലൂക്കകാർ ഭ്രമിച്ചു MR. 5. v. a. to fall in love with മാണികളും മടവാരെ ഭ്രമിച്ചീടും; കർത്തും ഭ്രമിക്കുമവൻ മഹാകർമ്മ ങ്ങൾ Sah. desire. അവളെ കണ്ടു ഭ്രമിച്ചു.

CV. ഭ്രമിപ്പിക്ക to stupify, astound, perplex ഓ രോരുത്തരെ പറഞ്ഞു ഭ്ര'ച്ചു MR. by threats.

ഭ്രഷ്ടൻ bhrašṭaǹ S. (part. pass. of ഭ്രംശ്). Fallen, degraded സ്ഥാന-, ജാതി-, ജന്മഭ്ര-.V1. outcast. രാജ്യഭ്ര'നായി deprived of crown or home. ഭ്ര'നല്ലാത്തവനെ പുറത്താക്കിയും ഭ്ര'നെ കൂട്ടത്തിലാക്കി രക്ഷിക്കയും Sah.

ഭ്രഷ്ടം (part. pass.) 1. fallen. 2. degradation, loss of privilege പ്രജകളെ ഹിംസിച്ചു ധർമ്മ ഭ്ര. ചെയ്വാൻ TR. to destroy their religion — vu. ഭ്രഷ്ടു f. i. അതിനാൽ ഭ്രഷ്ടിച്ചു Anach. no loss of caste. അന്പലങ്ങളെ ഭ്രഷ്ടു ചെയ്തു TR. defiled.

ഭ്രഷ്ടത excommunication, degradation.

ഭ്രാജിഷ്ണു bhrāǰišṇu S. (ഭ്രാജ് = അഭിരാജ L. fulgeo). Bright, splendid.

ഭ്രാതാവു bhrāδāvụ S. & ഭ്രാതൃ (ഭൃ). Brother. ഭ്രാത്രീയം S. fraternal.

ഭ്രാന്തൻ bhrāndaǹ S. (part. of ഭ്രമ്). 1. Roaming, confused. 2. mad; also N. pr. a Paradēvata ഭ്രാന്തജളബധിരാന്ധമൂകൈസ്സമം സഞ്ച രിച്ചു Bhg. walking with the mad, silly, blind, etc., the highest സന്ന്യാസം.

ഭ്രാന്തി 1. S. whirling, error, madness കാമ ഭ്രാ. etc. ജലസ്ഥലഭ്രാ. Bhg. fancying there is water where none is to be found. 2. M. (loc.) a mad woman ഭ്രാന്തികൾ B. ഭ്രാന്തി ച്ചി (better ഭ്രാന്ത, ഭ്രാന്തമാർ).

ഭ്രാന്തു Tdbh. delirium; madness. തന്നേത്താൻ മറക്കയും പിരാന്തു പറകയും MM. delirious, ഭ്രാ. പറയുന്നതു തീരും Tantr. ഭ്രാ. പിടിക്ക to go mad. ഭ്രാന്തുണ്ടിവർക്ക് എന്നു ചൊല്ലുവോർ CG. പുത്രഭർത്താവെന്നുള്ളൊരു ഭ്രാന്തുകൾ KR. absurd notions. — Hence ഭ്രാന്താളി, ഭ്രാന്താ ളിത്വം (loc.) madness.

ഭ്രാന്താ A Veranda മാളികമഞ്ചങ്ങൾ ഭ്രാ. തളങ്ങ ളും Sk.

ഭ്രാമരം bhrāmaram S. (ഭ്രമരം). White honey GP. (തേൻ 484).

ഭ്രൂ bhrū S. (G. ophrys). An eyebrow ഭ്രൂചലനാ ദികൾകൊണ്ടു സംഭാവനം ചെയ്തു AR. = പുരി കം ഇളക്കി, also ഭ്രൂസംജ്ഞ.

ഭ്രൂകുടി S. a frown.

ഭ്രൂലത an eyebrow (കലവില്ലു 275).

ഭ്രൂണം bhrūṇam S. (ഭൃ). The foetus, embryo ഭ്രൂണഹരനുടെ പാപം KR. (also ഭ്രൂണഹാ). — ഭ്രൂണഹത്യയും ചെയ്ക Bhg. to produce abortion.

MA

മ is often pronounced where വ is original (അതി ന്മണ്ണം from വണ്ണം; മിന fr. വിന; മണ്ണ & വണ്ണ); also vice versa (മസൂരി, മിഴുങ്ങുക). Initial മ is in other dialects also represented by ന (മയിർ, മയിൽ, മൊഴി).

മകം maγam 1. Tdbh. of മഘ. The 10th constellation (Regulus). മകമാം നാളന്നു KR. മകം പിറന്ന മങ്ക prov. 2. a feast shortly after ōṇam. 3. T. aM. Tdbh., of മഖം a sacrifice മകോദരന്മുടിവിനാലേ മകങ്ങൾ നൂറുടയവാ നോർ RC. pleased as with 100 sacrifices.

മകണി maγaṇi & മോണി The last dwarfish fruits of the plantain bunch. (T. മോണം = പഴവററൽ or fr. മകു, മകൻ).

മകൻ maγaǹ 5. A son, vu. മോൻ TR. മകൾ a daughter; pl. മക്കൾ children (esp. sons മക്കളും മകളരും Bhr.); com. ആൺ —, പെൺ മക്കൾ; also the young of animals ആനകളും പിടികളും മക്കളും കൂടി VilvP.

മക്ക (ൾ) ത്തായം, (Tdbh. of ദായം) the right of sons to inherit, as distinguished from മരു മക്കത്തായം, f. i. ഞങ്ങളുടെ മാർഗ്ഗം മക്കത്തായ മര്യാദ ആകുന്നു MR. (a Mussulman).

മക്കത്തായക്കാർ are Nambūδiri, Paṭṭar, Embrāǹ, Mūssaδ/?/, Iḷayaδ/?/, Tangaḷ, Nambiḍi, Kōmaṭṭi, Veišyaǹ, Nambiachaǹ, Chākyār, Aḍigaḷ, Piḍāraǹ, Poδuwāḷ, Viḷakkattar̀awaǹ, Īrankolli, Mūtta Cheṭṭiyaǹ, Kammāḷar, Tandaǹ, Ī/?/awar, Cher̀umar. Some Chāliyar, Jēḍar, Kaikōḷar, Kaṇiyāǹ; Tīyar (between Kaḍattuwanāḍu & Travancore).

മക്ക (ൾ) സ്ഥാനം title of some barons, as of Nīlēšvara Rāja under Kōlatiri KU.

മകയിരം maγairam & മകയിര്യം (S. മൃഗ ശീർഷം). The 5th constellation, head of Orion. മകീരം മുന്നൽ നടന്ന കന്നിയിൽ (astrol.).

മകരം maγaram S. 1. A marine monster, horned shark? 2. a sign of the zodiac (മ. വന്നാൽ മറിച്ചെണ്ണേണ്ട prov.), Capricornus മകരത്താൻ (hon.). 3. the 10th month (Jan. Febr.) കന്നി വിളയും മകരവിളയും TR. the crop of January. Soമകരപ്പൂപ്പു & മകരപ്പൂ 689, also മകരം വിള നെല്ലു മൂന്നു പോയി; മകരഞ്ഞാററിൽ (doc.); മകരസങ്ക്രാന്തി കഴിഞ്ഞിട്ടത്രേ മുളകു പറിക്കേ ണ്ടും മര്യാദ ആകുന്നു MR.

മകരകേതനൻ S. = കാമൻ & മകരദ്ധ്വജൻ.

മകരക്കുഴ a kind of earring ഇരിഭാഗം ചുമ ലിൽ അടിഞ്ഞൊരു മ. KumK.; the same appears to be മകരക്കുഴലിണ CC. Anj. (fish shaped?).

മകരതോരണം S. a wreath carried on poles.

മകരത്തുറാവു No. B. a shark.

മകരന്ദം S. the nectar of flowers ചന്ദ്രമകരന്ദ ഹരിചന്ദനം ChVr. പൂമ'മാം മഞ്ഞുനീർ CG.

മകരാക്ഷൻ S. blue eyed or large eyed? മകര നെടുന്തടങ്കണ്ണി, മകരമൈക്കൺ തങ്ങും നി ശാചരൻ RC. — a Rākšasaǹ AR.

മകരാലയം S. the sea, Brhmd.; also ഭയങ്കരിയാ യ മകരി AR.

മകരീവ് Ar. maghrīb, Sunset; evening prayer, 3¾ Nā/?/iγa after അസ്സർ. — com. മഹരിബ്.

മകാം Ar. maqām, A station, holy spot or tomb ആ മകാമിൻറെ അകത്തു Ti.

മകിഴുക maγi/?/uγa T. aM. To rejoice (C. Te. nagu or C. Te. Tu. maguḷu, to turn topsyturvy). മനവും മകിന്തു & മകിഴ്ന്തു RC. അലിഞ്ഞു മകി

ന്നവൻ, കാമാനുസരണത്തിന്നുൾക്കാണ്പു മകിഴു മാറാം അനുഭവസുഖം ആനന്ദമാകുന്നതു KeiN. മകിഴ് മരം S. മകുരം Mimusops elengi.

മകുടം maγuḍam S. (& മു —). 1. A tiara, crown മ. ചൂടും AR.; met. വനങ്ങളുക്കും ഭുവി തുനിക്കും മ'മായിരിന്ന പഞ്ചവടി RC. 2. a flat summit = മുകൾപ്പരപ്പു.

മകുടമണി S. a crest-jewel, fig. കുലമ. Nal. the highest ornament of his tribe. മകുടശിഖാ മണി V1. a honorific title.

മകുരം maγuram S. & മു — A looking-glass.

മക്ക Ar. & മക്കത്തു (also മക്കം നകർ Mpl.) Mecca; Western മക്കത്തിന്നു പുറപ്പാടാക, മക്ക ത്തു കപ്പൽ വെപ്പിച്ചു KU. മക്കത്ത് ഓടിക്ക.

മക്കച്ചോളം maize.

മക്കി Arabian, in സുന്നമക്കി, മക്കിഏലസ്സ് waist-ornament with a tube; മക്കിപ്പൂ wormwood.

മക്കം makkam (Te. Tu. C. maggam) A Eur. loom.

മക്കത്തായം, gee മകൻ.

മക്കന Ar. maqna', A veil മ. ഇട്ടു നടക്ക.

മക്കൾ p1. of മകൻ, മകൾ; prob. from മകു C. a child, see മകൻ.

മക്കുണം PT. = മക്വണം.

മക്രു Ar. makrūh, Suspected, what is neither halāl, nor harām.

? മക്ലോടൻ ശേർ A Seer used in Wayanāḍu & the neighbouring districts of Malabar; 2 മ. = 1 കാപ്പാടൻ ഒത്ത ഇടങ്ങാഴി or 1¼ ഇളയ തു (1 ഇളയതു = 2 Calicut Seers).

മക്വണം makvaṇam S. A bug മ. ഒളിച്ചു PT.

മക്ഷിക makšiγa S. (L. musca). A fly മ. പോ ലേ KR. മക്ഷികൾ പാടുന്ന പാട്ടു പോലേ CG.

മഖം makham S. (മഹ cheerful). A sacrifice മ ഹിതമാം മ. തുടങ്ങി CC. മഖത്തെ ചെയ്യിച്ചു KR.

മഖശാലയിൽ Bhr. (= യാഗം fr. മഘം?).

മഗധം maġadham S. South Behar, the native country of Buddhism.

മഗധൻ S. a bard മ'നുടെ കഥയിൽ രുചി വാരാഞ്ഞു Nal.

മഗ്നം maġnam S. (part. pass, of മജ്ജ്). Immersed. മുഖം മഗ്നരൂപമാക VyM. absorbed, as by distress of mind. നയനജലേ മ'നായ് വീണു BR. അഗ്നിയെക്കണ്ടു മോഹിച്ചു ശലഭങ്ങൾ മഗ്ന രായഗ്നിയിൽ വീണു; ആനന്ദമ. AR.

മഘം magham S. 1. a gift (മഹ). 2. = മകം KR. മഘവാൻ S. Indra.

മങ്ക maṇga T. M. (C. Te. Tu. manku infatuation, dullness = മങ്ങുക). A young, playful woman, coquet, also മങ്കച്ചി, pl. മങ്കയർ RC മഹാസ ങ്കടം മങ്കമാരായി പിറന്നാൽ SiPu. (= harlot). മാമലർമങ്ക, പങ്കജമങ്ക Lakšmi, മാമലമങ്ക Pārvati.

മങ്കിതം MM. see മങ്ങിതം.

മങ്കു, B. chaff, blighted ears. — മങ്കരി Trav. stunted rice, eaten parched = മന്നല & വന്ന ല q. v. — (or fr. Port, manco, deficient?).

മങ്കമക്കാപ്പൻ (CrP.) A kind of paddy.

മങ്കുലം, see മൺകലം.

മാംക്ഷു S. & മക്ഷു Ved. (L. mox). At once.

മംഗലം maṇġalam S. 1. Prosperous, മംഗല ജന്മം എടുക്ക. VilvP. good caste. മംഗലകാന്തി കലർന്ന രത്നങ്ങൾ Mud. = ശുഭം; blissful ദുഃഖ സൌഖ്യാദിയില്ലാത്ത മ'ൻ Sah. (God). മംഗലാ ത്മാവേ AR. (Voc. m.), മംഗലശീലൻ Mud. 2. welfare. മ'മസ്തു VilvP. farewell! മംഗലമാ കല്ലോ എന്നേ വെണ്ടു, മംഗലമാകെന്നു ചൊല്ലി പ്പണ്ടാർ CG. So മ. കൂറുക to congratulate. പൌരന്മാർ മംഗലവാദം ചെയ്താർ ഒക്കയും ഒ രു പോലേ KR. blessings, acclamations. മ. പാടുക to conclude a song with the usual good wishes. 3. joyful solemnity, marriage മ. കഴിക്കേണം അവൾ GnP. മ. നിശ്ചയിക്ക or കുറിക്ക SiPu. (= മംഗല്യം). 4. N. pr. of places, so ചേറമംഗലം, തത്തമംഗലം. etc.

മംഗലകർമ്മം 1. = ശുഭകർമ്മം. 2. marriage ചേ ദിപൻ തന്നുടെ മ. CG.

മംഗലക്കാർ guests at a marriage, so മംഗല പ്രശ്നം വെക്ക, മംഗലവാദ്യം മുഴക്കുക etc.

മംഗലപുരം, മങ്ങലൂർ N. pr. mangalur മംഗ ലോരത്തു ദിക്കുകളിൽ TR.

മംഗലപ്പായി No. a long narrow mat on which wedding guests sit. മ. വിരിക്ക = പന്തി പ്പായി.

മംഗലപ്പാല = ഏഴിലന്പാല Echites or Alstonia scholaris Rh. generally used in കർമ്മം; its wood is required for a seat in കല്യാണം, &

esp. for the ornamental pillars on solemn occasions.

മംഗലസൂത്രം 1. the nuptial string with the താലി (= ചരടു), പുത്രിക്കു മ. കെട്ടിനാൻ SiPu. 2. the ceremony of tying it round a girl's neck.

മംഗലസ്ത്രീ a married woman.

മംഗലഹാനി S. inauspicious മ. കളാം ദൂർന്നിമി ത്തങ്ങൾ Brhmd.

മംഗലഹേതു = മംഗല്യം 1. CG.

മംഗലി 1. a large earthen pan, huge jar or pitcher V1. മങ്ങലിക്കു പൂളു വെക്കുന്നതു പോ ലേ prov. 2. a musical instrument.

മംഗല്യം S. 1. auspicious മംഗല്യജാലങ്ങൾ തി ങ്ങിനിന്നെങ്ങുമേ CG. & മംഗലഹേതുക്കൾ under the best auspices. അഷ്ടമ'ത്തോടും Bhg. eight blessings or auspicious articles, അഷ്ടമ. വെച്ചു before a guest. മ'മാ ളുന്ന ദേവകി CG. happy. 2. the marriage token ശേഷമുള്ളവരെ മ. കഴിവാൻ TR. for the surviving princesses. മ. പോകരുതു Sil. let me not become a widow. മ. കെട്ടുക, ചേ ർക്ക, പാ൪വ്വതിക്കു മ. അണച്ചു കയ്പിടി കഴി ക്കേണം Sk. 3. the ceremony of begging rice for the first meal of an infant = നെല്ലി രക്കുക.

മംഗല്യധാരണം (2) Bhr. the tying of മംഗ ല്യസൂത്രം, marriage.

മംഗല്യവാൻ S. happy. മ'വതികളാം സുന്ദരി മാർ KR. happy or married.

മംഗല്യസൂത്രം S. = മംഗല്യസൂത്രം; മംഗല്യസ്ത്രീ യാക്കിത്തീർത്തു Anach. = മംഗലസ്ത്രീ.

മങ്ങലി, see മംഗലി.

മങ്ങാടി N. pr. m.

മങ്ങാട്ടു maṇṇāḍu N. pr. A fief (മൺകാടു?), hence മങ്ങാട്ടുനന്പി, മങ്ങാട്ടച്ചൻ, മങ്ങാട്ടുരാരി ച്ചമേനോൻ the hereditary minister of Calicut, with a domain of l2000 Nāyars (a കിരിയം) KU.

മങ്ങുക maṇṇuγa T. M. (from മഴു, മാഴ് Te. Tu. C. maṇku, see under മങ്ക). To grow dim, wan, pale സൂര്യനും മങ്ങിനാൻ KR. മങ്ങിക്ക ത്തുക (a lamp). മങ്ങിയനിറം faded. നേത്രങ്ങൾ മങ്ങിത്തുടങ്ങി Nal. (love-sickness). ഭയംകൊണ്ടു നേത്രം മ. ChVr. — fig. എന്മനം മങ്ങുകയാൽ CG. obscured, confused.

മങ്ങാതേ with undiminished brightness. മ. ഉള്ള സുവർണ്ണങ്ങൾ Mud. fine gold coins. മങ്ങാതേ നിന്നു പോർ ചെയ്യും Mud. = തളരാതേ. — മ ങ്ങാത പുത്രർ Bhr. excellent, splendid boys.

മങ്ങിക്ക rather freq. than CV. ദൃഷ്ടികൾ മങ്ങി ച്ചതു കണ്ടു Bhg 6.

മങ്ങിതം No. (So. മങ്ങൽ VN.). 1. dimness, fainting light, cloudy sky, also മങ്ങതം, മ ങ്ങുഴം & മങ്ങൂഴം (prov. T. മങ്കുലം & — ളം), loc. 2. aM. മങ്കിതം purulent matter. മരി യായ്കിൽ മങ്കിതവും ചോരയും നീരും വരും, നീരും മ'വും ഒഴുകി ഇരിക്കിൽ, മ'വും ചുക്കി ലവും രത്തവും ഉണ്ടാകിൽ MM.

മങ്ങ് Palg. a kind of tares growing in rice-fields (ചേററുകണ്ടം) when not under water.

മചകം mašaγam T. aM. (C. Te. Tu. dimness, anger = മയക്കം). മചകററുരെത്തു RC. = മയക്കം എന്നിയേ.

മച്ചം maččam 5. (Tdbh. of മത്സ്യം; also മെച്ചം). 1. A little piece of gold kept for a sample മ. എടുക്ക, നോക്കുക, വാങ്ങി. 2. So. a pattern, മ. പിടിക്ക to take a model, sketch, plan of anything B.

മച്ചകം maččγam (മച്ചു). A house or room with boarded ceilings മ'മാക്കി നാലു പുരകളും പണി തീർത്തു GnP. ഇഛ്ശതിരണ്ട മ. CG.

മച്ചന്പി So. (മൈ + തന്പി?). A brother-in-law.

മച്ചി mačči (T. മൈ barren, as പച്ച fr. പൈ Tu. bajji, C. banje fr. വന്ധ്യ). A barren woman പെററവൾ ഉണ്ണുന്നതു കണ്ടു മച്ചി കൊതിച്ചാൽ കാ൪യ്യമോ prov. പെറാത്ത മച്ചി VU.

മച്ചിയാർ title of മന്ദനാർ's mother.

മച്ചിങ്ങാ B. a withered fruit; or = മെ — V2.

മച്ചു mačču T. M. C. (Te. C. attachment, intimacy). 1. A boarded ceiling; apartment secured with stones to keep valuables V1. മ. പടുക്ക, ഇടുക, വെക്ക to ceil, board. 2. an upper story, മച്ചുന്പുറം B. space above the ceiling. 3. B. a rough kind of creeping plant.

മച്ചും മാളികയും 1. upper stories, fine rooms ഭവനത്തിന്നു മ. ഒന്നും ഇല്ല MR. സ്വപ്നം കാണുന്നതു മ. prov. (opp. ചാള). 2. stately appearance അവൻറെ മ. നോക്കുക കുടി പ്പാൻ വെള്ളം ഇല്ല vu.

മച്ചുനൻ maččunaǹ T. M. (T. maittunan, C. meiduna, Te. mar̀andi). The son of an uncle (mother's brother) or of father's sister മച്ചി നൻ Pay., മച്ചൂനൻ vu.

മച്ചുനൻപണം bridegroom's fee to the cousin of the bride.

മച്ചൂനബന്ധം മരിച്ചാലും മറക്കുകയില്ല prov. first cousinship.

മച്ചൂനിച്ചി daughter of mother's brother or father's sister, regarded as the proper bride for her cousin.

മജ്ജ maǰǰa S. (fr. മൃജ?). 1. The marrow of bones & flesh മാംസം പൊളിച്ചെടുക്കുന്ന നെയ്യ ല്ലോ മ. ആയതു. Nid. (2 നാഴി in the human body). 2. pith, sap തൈലം വൃക്ഷത്തിൻറെ മ. VCh. ലന്തക്കുരുവിലേ മ. GP 69. — pl. മജ്ജാ വുകൾ VCh. (fr. S. മജ്ജൻ). — (see മഞ്ജ).

മജ്ജനം maǰǰanam S. (L mergo). Diving, bathing, sinking ലജ്ജയാം കടലിൽ മ. ചെയ്തു PT.; fig. അവനിൽ മ. ചെയ്തൊന്നെന്നുള്ളം CG. = is merged in him.

മജ്ജനശാല = കുള — & കുളിപ്പുര a bath.

മഞ്ച maǹǰa (compare മഞ്ചി). 1. A great oil-trough (a coffin V1.), പത്താഴവും മ. യും ചെ ല്ലവും Anj. അംഗുലീയം അടയാളമായി ഭണ്ഡാര മ. യിൽ വെക്ക Mud. into the treasure box. 2. a sluice; large hole in old trees മ. യായി, മഞ്ചപ്പെട്ടു പോക trees to rot, become hollow. 3. a trap എലിമ.; also മഞ്ചിക കെണിക്ക V1. to entrap. കള്ളികൊണ്ടു മഞ്ച ചമെച്ചു a. med.

മഞ്ചം maǹǰam S. 1. A bedstead മഞ്ചോപരി VetC. തൂക്കുമ. a swinging cot. രത്നസിംഹാസ നവും രത്നമ'വും KR. a sofa? 2. a scaffold, platform, ഓരോരോ മ'ങ്ങൾ ചൂഴും ചമെപ്പിച്ചുCG. (for a spectacle). പൌരന്മാർ എല്ലാരും മ' ങ്ങൾ ഏറിനാർ CG.; മ. കരേററുക Nal. the dais. 3. an elevated shed of watchmen in cornfields.

മഞ്ചക്കഴുക്കോൽ a kind of rafters.

മഞ്ചണിക്കുന്ന നൂൽക്കോൽ part of weaver's loom.

മഞ്ചൽ Ar. manzil. 1. A stage, day's journey. 2. (fr. മഞ്ചം?) a light kind of litter.

മഞ്ചാടി maǹǰāḍi 5., also മഞ്ചാടിക്കുരു. A bean of the Adenanthera pavonina, weighing 4 grains, used as goldsmith's weight മ. ത്തൂക്കം = ൨ കുന്നി CS. മ. യിട for weighing diamonds; മ. നിറം കൊള്ളും ചെഞ്ചോരിവായ്മലർ KR.

മഞ്ചാരി (= മൺ ചാരി). No. wood facing, joined to door-frames, വളകുമ. another kind.

മഞ്ചി maǹǰi T. M. Tu. (also വഞ്ചി). A large sort of boat, single-masted Pattimar in coasting trade, holding 10 — 40 tons, Port. Manchua. മഞ്ചിക 1. So. a large basket. 2. = മഞ്ച 3.

മഞ്ചു maǹǰu 1. = മഞ്ചി f. i. മഞ്ചിൽ കയററി TR. 2. = മഞ്ഞു.

മാഞ്ചെട്ടി maǹǰeṭṭi T. M. (S. മഞ്ജിഷ്ഠ). Rubia Manjith, Bengal madder മ. പ്പൊടിയും MM.

മഞ്ചേരി N. pr. A village, once the station of a Mai. corps. മ. യിൽനിന്ന് ഒരുമിച്ചു കൂടിയതു prov. for casual acquaintance.

മഞ്ജ maǹǰa (S. ?) Foam അശ്വത്തിന്നുടെ മ. പതിച്ചു Cr. Arj. (fr. മഞ്ഞു? rather read മണ്ഡം). — In a print: അശ്വം തന്നുടെ മജ്ജ പതിച്ചു.

മഞ്ജരി mańǰari S. 1. A pearl (G. margarita). 2. a nosegay, flower-bunch പൂന്തൊത്തു 3. name of a poem.

മഞ്ജീരം mańǰīram S. An anklet മ. തന്നുടെ ശിഞ്ജിതം CG.

മഞ്ജൂ mańǰu S.(Te. mańči fine, good). Beautiful മഞ്ജൂതരം ഏവം ഉര ചെയ്തു ChVr. — Compar. മഞ്ജുഗീതം Bhg.

മഞ്ജുളം S. pretty, chiefly of speech മഞ്ജുള വാക്കു Bhr. — വാണി Bhg.

മഞ്ഞ mańńa (fr. മഞ്ഞൾ). Yellow or turmeric colour.

മഞ്ഞക്കച്ച = മഞ്ഞച്ചീല formerly much worn by Muckuwar & Mugayar women No.

മഞ്ഞക്കരു the yolk of an egg.

മഞ്ഞക്കാണി the gift of a father for undertaking a special job V1.

മഞ്ഞക്കുളി (Brahmans) 1 = മഞ്ഞനീരാട്ടം 1. 2 = മാസക്കുളി.

മഞ്ഞക്കൂരി a kind of fish.

മഞ്ഞച്ചീല cloth dipped or dyed in turmeric.

മഞ്ഞനിറം yellow colour.

മഞ്ഞനീർ 1. turmeric water. 2. water mixed with flowers given as token of the disposal of a freehold (പൂവും നീരും), or of adoption മ. കുടിപ്പിക്ക to adopt, മ. ചീട്ടു certificate of adoption. 3. vomited water, med.

മഞ്ഞനീരാട്ടം (1) 1. a ceremony peculiar to the 4th day of a Brahman marriage. 2. the മാസക്കുളി of Brahminichis (5th); its imitation for Goddesses f. i. in Koḍuṇgalūr for Pārvati, in Koḍumbu for Waḷḷi (4th day), etc.

മഞ്ഞപ്പക്ഷി the golden oriole MC.

മഞ്ഞപ്പാൽ cocoanut-milk with turmeric & sugar, given to new-born infants V1.

മഞ്ഞപ്പാവാട the yellow flag of a MahārājaV1.

മഞ്ഞപ്പിത്തം a kind of jaundice.

മഞ്ഞപ്പൂമരം Nyctanthes Arbor tristis.

മഞ്ഞപ്പൊടി turmeric powder.

മഞ്ഞമുണ്ടു No. Trav. = മഞ്ഞച്ചീല worn by children on ōṇam (loosing colour).

മഞ്ഞൾ mańńaḷ (T. Tu. mańǰaḷ). 1. Indian saffron, Curcuma longa, turmeric GP 76. also കൊച്ചിമ.; (വറട്ടുമഞ്ഞൾ dried). 2. yellow dye മ. പിഴിഞ്ഞതോ CG. — Kinds: കസ്തൂരിമ. Cure. Zerumbet, കുപ്പമ. Bixa orellana (from America) GP., മരമ. Curcuma xanthorrhiza GP. specific for eye-diseases (മരമ'ളിൻറെ വെള്ളം), വാടാമ etc.

മഞ്ഞളിക്ക to turn yellow നേത്രം മ'ച്ചു വരിക Nid. പിത്തം മ'ച്ചുള്ല നീർ VCh. water vomited. ശരീരം മ'ച്ചിരിക്ക = പീതത Asht.

മഞ്ഞു mańńụ (T. C. Te. mańǰu, aM. മഞ്ചു). 1. Dew, mist മ. പെയ്യുക (& അടിയുക No.). രാവു നടന്നു മ. കൊണ്ടു TP. ആദിത്യനെ കണ്ട മ. പോലേ Mantr. 2. snow മഞ്ചാർ കുന്നിന്മ കൾ RC. Pārvati. മഞ്ഞു കട്ടിയായുറെക്കുന്നു Bhg.

മഞ്ഞുളമാകും ശ്ലോകാർത്ഥം Mud., Tdbh. of മ ഞ്ജുളം q. v.

മട maḍa T. M. (C. Te. maḍu). 1. A hollow, hole as of snakes, rats എലിമടയിൽ പുക്കുകൊൾവി ൻ Bhr.; കടുവാമലന്പുലി കൂടും മട Anj. the cave of. 2. a sluice, flood-gate. 3. the name of different Iḍangāḷis പതിനാറാം മട or പാട്ട ഇടങ്ങഴി by which the Janmi is paid, holding nearly 5 Nā/?/i, പതിനെട്ടാം മട = വി ല്ക്കുന്ന ഇ. bazar measure of 4 Nā/?/i, ഇരുപതാം മട = ചെലവിടങ്ങാഴി by which servants are paid, little above 3 Nā/?/i. 4. a fold of cattle മടവെക്ക to fence in a piece of ground V1.; മടകൂട്ടുക, മടയിൽ കൂട്ടുക to bring cattle into the fold.

മടം maḍam (S. മഠം). 1. A Brahman college; = ഊട്ടുപുര V1.; a Brahman house പട്ടരേ മട ത്തിൽ കടന്നു TR. 2. a king's palace (മാടം); a public office in Trav. 3. T. C. Tu. Te. stupidity (= മദം? or as മടന്പു blunt).

മടപ്പള്ളി Royal hunting lodge മ. വെപ്പാൻ പിശകിവന്നോരോ പടുത്വമുള്ളവൻ ചമച്ചു KR. മ. ത്തങ്ങൾ TP. a minister of Cochin.

മടപ്പാടു a domain, royal farm; king's granary V1. 2.

മടപ്പുര a house with a kind of temple തീയ ൻറെ മഠപ്പുരെക്കൽ നേർച്ചക്കായ്ക്കൊണ്ടു പോ യി TR.

മടങ്ങുക maḍańṇuγa 5. 1. To be bent, മുന മ. KR.; to be folded ഇടത്തേക്കൈ അല്പം മട ങ്ങി shrunk, bent. 2. to double up, return മടങ്ങിപ്പോയാലും മഹാജനങ്ങളേ KR. ഞാൻ മ ടങ്ങിപ്പോരും (in company), നീ നാള മ. പ്പോ രേണം = വരേണം. മ. പ്പോകും (by myself). മ ടങ്ങിച്ചെല്ലുക a., (said of a person) = പോകുന്നു. b., ഞാൻ മടങ്ങിപ്പോന്ന സ്ഥലത്തിൽ തിരികേ പോക I go to a place a 2d time. മടങ്ങി back even with v. a. മടങ്ങി അയച്ചു MR. (better മ ടക്കി). 3. to return defeated, to retreat മ ന്ദനായി നിന്നു മടങ്ങുന്നേൻ CG. ashamed. മുട ങ്ങി കൈകാലും മടങ്ങി ബുദ്ധിയും KR.; മട ങ്ങാത്തത് എന്തു TR. why not give up your

claim? ഭോഷ്കു പറഞ്ഞാൽ മ. യില്ലെടോ Mud. I shall not yield. ഒടുക്കം വരുവോളം മടങ്ങായ് വതു രണ്ടാം ബുദ്ധിലക്ഷണം PT. മടങ്ങിയതും ഇ ല്ല TR. would not desist.

CV. മടങ്ങിപ്പിക്ക to cause to turn back (f. i. from evil ways).

മടങ്ങു 1. a fold. 2. a turn അറുമടങ്ങവനു ചി നം വളർന്തതേ, അതിൽ എണ്മ. വലിയ RC 6., 8 times. മുന്നേതിൽ മുമ്മ നല്ലതു (epist.). മടങ്ങിച്ചു id., ഇരിമടങ്ങിച്ചു RC.

VN. I. മടക്കം 1. folding. 2. return ഇങ്ങോ ട്ടു മ. എപ്പോൾ vu. അമ്മടക്കിങ്ങു മടങ്ങി, മ ടക്കത്തിന്നു തരാം; മ. തൊഴുതില്ല TP. farewell audience. തുരുമേനി നോക്കി മ. തൊ ഴുതു പോരികയും ചെയ്തു TR. മ. എഴുന്നെള്ളി TP. went back. 3. discomfiture എല്ലാ മൃ ഗങ്ങൾക്കും ഇതിനോടു മ. MC. are worsted. 4. a golden necklace (clasped) ഇളക്കം മ. Si Pu. മ'വും തിളക്കവും = ആഭരണം.

v. a. മടക്കുക 1. To fold, plait, bend കൈ ഒട്ടു മടക്കിപ്പൊങ്ങിക്ക for receiving liquids. 2. to turn back, give or take back കുടികൾക്കു നാണിയം മ. TR.; മടക്കിത്തരുവിക്ക jud. to order to give back. മടക്കിഅയച്ചൂടുകയും ചെ യ്തു TR. sent back. എടു ത്തുവെച്ച കാൽ മടക്കിവാങ്ങാതേ KR. മുതൽ മടക്കി വാങ്ങും jud. will demand back the deposit. പോയ കൂട്ടത്തെ മടക്കിക്കൊൾവൻ CG. I bring back. ത്യജിപ്പാൻ കാരണം പറഞ്ഞ എന്നെ മടക്കേണം Nal. take back. The Inf. adv. ആനക്കഴുത്തു മടക്കപ്പോ ന്നു TP. returned on the elephant. 3. to overcome. പണി മ to execute the commission. നി ൻറെ പട തട്ടിമടക്കിക്കോളേ, പൊയ്ത്തു മ. TP. (= സമർപ്പിക്ക). പടയെ, മാററാനെ മ. Bhr. KU. to rout; also to silence, refute, perplex.

CV. കൈക്കൂലി കൊടുത്തു നമ്മെ മടക്കിക്ക ആ കുന്നതു jud. succeeded in thwarting me.

II. മടക്കു 1. a fold, bent മൂന്നു മടക്കുള്ള ശീല V2. 2. a joint, knuckle, limb കൈയിൻറെ മ. MR. the wrist.

മടക്കുകത്തി, മടക്കത്തി a clasp-knife.

മടക്കുപുടവ double cloth, at marriages.

മടക്കുമണ്ട a cake of sugar & rice-flour (Cann.).

മടക്കുവാതിൽ a folding door.

മടക്കെഴുത്താണി a folding style.

മടക്കോല a folded leaf; a letter മ. മന്നവന്മാ ർക്ക് എഴുതി Brhmd. DN. a royal invitation — മ. ക്കാരൻ a letter-carrier.

മടന്ത maḍanda T.aM. C. (മടം 3). 1. A young woman (of 19 years T.) മടന്തയർ & മടന്തമാർ RC. പൂമ. മണാളൻ RC. Višṇu. 2. a strong wild yam.

മടന്പു maḍambụ M. (aC. Te. maḍame, see മ ടക്കു 2.). 1. The heel മടന്പൂന്നിപ്പണിപ്പെട്ടു ന ടപ്പാറുണ്ടു med. walking on the heels. 2. blunt edge, the back of a knife (= മാടു). മടന്പിരിന്പു the metal heel of a musket. മടന്പില്ലാതോര ന്പു Bhg.

മടയൻ maḍayaǹ 1. T. So. A stupid person (മ ടം 3). 2. who has a sort of private temple മടപ്പുര etc. No.

മടയുക, മടച്ചൽ (V1. a palm-leaf letter). To fold, braid — see മി —, മു —.

മടൽ maḍal T. M. Tu. (Te. C. maṭṭa). 1. So. A palm-bough, see മട്ടൽ. 2. a cadjan, palm-leaf as for thatching ഓരായിരത്തിന്നു ൭ ഉറുപ്പിക വില TR. (in 1796). പറന്പുതോറും ൩൩ മട ലോല എടുപ്പിച്ചു TR. (an arbitrary tax). 3. the husk of a cocoanut, coat of jack-fruits, etc. മ. അടർത്തുക to peel such. മ. തേങ്ങ a fresh cocoanut entire — മടൽപേടു (പേടു 704). — മ. പ്രാ യം stupid.

മടവ maḍava (T. മടവി fr. മടം 3. മടന്ത). A grown woman, say of 25 years മടവയിക്കു മു ന്പിൽ RC. before Sīta; pl. മടവയരുടെ നടു വിൽ, മടവയർകുലം, മ'രുടെ മണി KR. മറി വു മുഴുത്തുള്ള മടവാർ VilvP. മടവാരെ അടക്കു വാൻ CG. മടവാർപിള്ള മറുകരെക്കയക്ക വേ ണം Mpl. song . = women & children.

മടവി a servant girl (= ഇരിക്കുന്നവൾ), മ. ച മഞ്ഞാൽ വീട്ടിലേ അമ്മയാമോ Anj.

മടവാൾ B. Tirtāla (contr. മടാൾ), മടാക്കത്തി Weṭṭ. a hatchet, small axe.

മടി maḍi 5. (= മടങ്ങു) 1. Fold. 2. that par

of a cloth which hangs loosely from the girdle. മ. പിടിക്ക to seize by the waist. മ.യിൽ വെ ക്ക = to put into the pocket. മ. യിൽ കനം ഉ ണ്ടെങ്കിലേ വഴിയിൽ ഭയം ഉള്ളു prov. 3. the lap, bosom മാതാവെക്കണ്ടു മടിയിൽ കരേറി വാണു Nal., മകനെ നന്മടി തന്നിൽ ചേർത്തു CG., മ. യിൽ എടുത്തുവെച്ചു Bhg. (= തൃത്തുട മേൽ ഇരുത്തി), അടക്കയാകുന്പോൾ മ. യിൽ വെക്കാം prov. തിരുമടിയിൽ ഇരുത്തി KU. to honor as one's own son, as Rājas did to generals etc. 4. backwardness, aversion, shame തീർത്തിവ ചൊല്വാൻ മ. ഉണ്ടടിയനു Sah.; സേ വിക്ക എന്നതും എത്രയും മടിയത്രേ Mud. repulsive. ഇനിയും ജനനിജഠരം പൂവാനോ മ. ഉ ണ്ടേ CG.; പ്രാണനെ ത്യജിപ്പാൻ ഇങ്ങൊരു മ. ഇല്ല PT. no hesitation. മടികൂടാതേ PT. at once മ. എന്നിയേ VetC. — കുഴിമടി 280.

മടിക്ക 1. to be backward, averse ഞങ്ങൾ അ തിന്നു മടിച്ചില്ലല്ലോ CG.; കുലെക്കു മ. യില്ലേ തുമേ PT.; പേടികൊണ്ടു ഇതു മടിച്ചിതു നി ന്നോടു Bhr. would not grant thy request. 2. to doubt, despond സാദ്ധ്യമായ് വരാ എന്നു ശങ്കിച്ചു VilvP. മനം മടിച്ചു KR. 3. to grow tired, lazy.

മടിക്കാതേ without fear or doubt, with all the heart, unreservedly.

മടിക്കുത്തു (2) the girdle-knot, cloth tucked in at the waist ഒരു കൈ കഴുത്തിന്നും ഒരു കൈമ'ത്തിന്നും പിടിച്ചപ്രകാരം കണ്ടു jud. a wounded fugitive. മ. പിടിച്ചു വലിച്ചു കൊ ണ്ടു പോയി.

മടിക്കേരിക്കോട്ട N. pr. Mercara TR.

മടിക്ലേശം (3) = അരക്ലേശം a bubo.

മടിത്തോക്കു TR. a pistol = കൈത്തോക്കു.

മടിത്തോൽ Palg. a screw-driver (Carp.).

VN. I. മടിപ്പു a fold; complication; aversion, backwardness.

CV. മടിപ്പിക്ക to make backward or doubtful; to dissuade; to wean from.

മടിയൻ backward, undecided; lazy. മ. ഇര പ്പൻ, മ. മലകോരും prov.

മടിയുക 1. to be bent, coiled up. 2. to be lazy.

II. മടിവു laziness. മ. ഇളെക്കും Anj.

മടിവാതം V1. a female complaint.

മടിശ്ശീല 1. the end of the cloth used as purse; a purse രാത്രിമടിച്ചീല കൊണ്ടുപോവാൻ ഞെരിക്കും TR. പുത്തൻ മ'ക്കാരൻ KU. a person that has suddenly grown rich. 2. principal, stock മുളകുമ. TrP. superintendent of the pepper monopoly; also മുള കുമടിശ്ശീലസ൪വ്വാധികാ൪യ്യക്കാരൻ.

മടിശ്ശീലക്കാരൻ (1) 1. a treasurer. 2. rich.

മടു maḍu 1. T. C. Te. A deep place, pool. 2. M. (= മധു? see മട്ടു 3.) sweetness, honey മടുത്തൂകി നമൊഴിമാർ Bhr.; മടുത്തേൻ മൊഴിയാൾ RS. Sīta; മടുമലർകളഭം RC.; മടുമലർശരൻ CC. Kāma; മടുമലർശാരാരി ChVr. Siva; ചടുമടുമ ലർമിഴി SiPu. a girl; മടുമൊഴിമാർ Bhr.

മടുക്ക B. a tree.

മടുക്ക maḍukka (= മടിക്ക, മടങ്ങുക 3.). 1. To be foiled, tired of, to faint മനസ്സുമടുത്തു പോയി vu. കാണ്മാൻ മടുപ്പോരില്ല Nal. none will get enough of the sight. 2. to decline in price. 3. to loathe. വായിമടുത്തു പോയി no relish for it. മടുക്കനേ ഇരിക്ക V1. to have a disagreeable taste.

VN. മടുപ്പു backwardness, loathing; dislike — ബുദ്ധിമ. discouragement.

CV. മടുപ്പിക്ക to cause aversion, dislike. ഹൃദ യത്തെ മ. to discourage.

മടെക്ക B. (= മടിവെക്ക?) To labour diligently, Trav.

മട്ട maṭṭa T. C. Te. Tu. 1. A palm-branch, gen. മട്ടൽ. മട്ടലിടിഞ്ഞാൽ തെങ്ങാക, മട്ടലെണ്ണംകു ല No. 2. a certain measure of length ഒരു മട്ടെക്ക൫II ചൂടി Mpl. Cann. (= മട്ടു?).

മട്ടക്കണ a stick made of a cocoanut branch, (fishermen lose their caste, when struck, with it). അസ്സൽ ഉറുമിമ.

മട്ടച്ചാരം ashes from palm-boughs as used by washermen.

മട്ടം maṭṭam T. C. Tu. M. (fr. മദ്ധ്യം? or മട്ടു). 1. The rule, level of a bricklayer, carpenter's square മ. വെച്ചു കതെക്ക, മ'ത്തിന്ന് ഒപ്പിച്ചു vu.; met. അതിൻറെ മ. കിട്ടീട്ടില്ല No. = നിശ്ച

യം. കണ്മട്ടം B. certainty?, M. (ചൊവ്വിന്നും നി രപ്പിന്നും) approximate straightness, level (by guess). 2. solder വിളക്കുന്ന.; fig. മ. കൂടാതേ ചേരുമോ VilvP. how be reconciled without a mediator. 3. alloy മ. കൂട്ടി വെള്ളി ഉരുക്കുന്നു TR. മ. ചേർക്ക to alloy. 4. a pony മ ട്ടക്കുതിര.

മട്ടക്കൊന്പു B. a horn growing backwards or downwards (fr. മട്ട 1.)

മട്ടത്തരം maṭṭataram So. (മട്ട T. stupid, C. maḍḍa). Rusticity, awkwardness.

മട്ടി Te. T. So. (C. maḍḍi) clumsy, in മട്ടിപ്പാൽ coarse incense; മട്ടിപ്പണി Palg. rude workmanship; T. Palg. a blockhead.

denV. മട്ടിക്ക (T. v. a. to make circular), f. i. എന്നെ മട്ടിച്ചുകളഞ്ഞു loc. he played me a trick unawares = വട്ടത്തിൽ ആക്കി.

VN. മട്ടിപ്പു = തട്ടിപ്പു, ഇന്ദ്രജാലം.

മട്ടിപ്പുകാരൻ No. = മട്ടിയക്കാരൻ.

മട്ടിയം maṭṭiyam (T. a musical measure). Fiattery, obtaining consent by ruse.

മട്ടിയക്കാരൻ an irresistible flatterer; a trickster.

മട്ടു maṭṭụ 5. (മട്ടം). 1. Measure, limit. മ. ഇടുക to fix rules മട്ടില്ലാതാന KR. innumerable. മ ട്ടില്ലതൊരു കോപം KR., മട്ടററ മേല്ക്കെട്ടി Nal. immense, unbounded. ശീതം മട്ടിനു ഉണ്ടു No. is tolerable. മട്ടുള്ള temperate. മുന്പത്തേ മ. തെററി not within the former limits, opp. മട്ടി നു നില്ക്ക to know one's place; മട്ടിനു മീതേ പറയൊല്ല, മട്ടിനു മട്ടിനു (vu. മട്ടെക്കു) No. = ക്രമമായി. അമ്മട്ടും Bhg. so far. അള്ള എത്തി ക്കും മട്ടും Mpl. 2. (C. Tu. Te. maḍḍi, also H.) dregs, lees, sediment of oil, palm-wine (=കി ട്ടൻ V1., കള്ളിൻറെ അടിയൂറൽ). കള്ളിൻറെ മ ട്ടും കമ്മളിൻറെ പിട്ടും prov. = മത്തു. അവൻറെ മട്ടെടുക്ക to humble oneself below him. 3. T. palm-juice? see മടു 2., nectar മട്ടലർബാണൻ Kāma. മട്ടേൽമിഴി Bhr. with charming eyes. മട്ടോൽമിഴിയാൾ Sk. മട്ടോലും മൊഴിയാൾ Bhr.

മട്ടോലും വാണിമാർ CG. sweetly speaking. ? മട്ടോല Vl. wife of Brahmans & kings.

മട്ടെക്ക B. To be ashamed?

മഠം maṭham S. (see മടം, മട). 1. A Brahman college, Sanyāsi cloister (64 of which Parašu R. established in the 64 Gramās. KM.), also മഠപ്പാടു Anach. സന്ധ്യയും ചെയ്തു ജപിച്ചീടു വാൻ ഒരു മഠം KR. ആൺമഠം a monastery, കന്യക —, പെൺമഠം a nunnery (mod.) 2. the house of a Brahman, esp. Paṭṭar വേണ്ടപ്രകാ രം മ. കെട്ടി ഇരുന്നോളുവാൻ TR. — മഠപ്പുര see മടപ്പുര.

മഡ്ഡു maḍ/?/ḍ/?/a S. (മർദ്ദ). A drum = നെടുന്തുടി vu. മഡ്ഡു ഡിണ്ഡിമം നല്ല മദ്ദളം KR.

മണക്ക maṇakka T. M. (fr. മണം). l. To yield a smell, അപ്പം പഴക്കം മ. smells old, ചാണകം മ. smells after dung. പൂ നന്നായി മ. — എനിക്ക് ഒന്നും മ'ക്കുന്നില്ല. 2 v. a. to smell അവൻറെ വായി മണത്തു നോക്കു TR. അണെച്ചു മൂർദ്ധാ വിൽ മണത്തു ആസനം കൊടുത്തു KR. kissed, as a mother her son, = മുകരുക.

CV. മണപ്പിക്ക to cause to emit a smell or to smell. കാററഉ മ. to infect the air with a smell.

മണങ്ങു a bad sort of fish, pilchard; a bait fixed to a fish-hook V1.

മണങ്ങുക CG. = വ — (C. Te. T. maṇagu to be pliant, bent, to join).

മണന്തം (loc.) A churl.

മണം manam 1. T. M. C. Smell, good or bad മ. കിളന്ന കുക്കുലുവകിൽത്തടികൾ RC. മഴ പെയ്തിട്ടു മണ്ണിൻറെ മണം പൊന്തുന്നു No. So. മ. ഏറും നൽമാലകൾ Anj. മ. കേൾക്ക to smell. മ. കാട്ടുക to perfume. പെരുമണം = സുരഭി V2. നാലും ഒരു മ. ചേർക്കുന്നു TP. 2. reputation പണമുള്ളവനേ മ. ഉള്ളു prov. മ. കെട്ടവൻ V1. മണവും ഗുണവും ഇല്ലാത്തോൻ = നീചവൃത്തി ക്കാരൻ. 3. T. aM. wedding (Te. മനുവു, C. Tu. madive).

മണക്കളം seats for bride & bridegroom.

മണക്കോലക്കട്ടിൽ a Nāyar's bed, hon.

മണപ്പുര Vl. a chamber built for bride & bridegroom.

മണമാളൻ RC. a bridegroom, husband മല മകൾ മ. Siva.

മണവറ the bride-chamber. മ. ക്കട്ടിൽ V2. the bridal bed.

മണവാളൻ 1. a bridegroom, husband മലർ മകൾ മ. Bhr. 2. one of the Rāvāri or bricklayer caste അനന്തൻ മണാളൻ TR. — fem. മണവാട്ടി, — ളത്തി.

മണാളൻ id. പുത്രീമ'ൻറെ ശേഷക്രിയ Si Pu.

ശ്രീമ. HK. Višṇu. വാണീമ. Si Pu.

മണൽ maṇal T. M. aC. (മൺ). Sand = പൂഴി. മ. കൊണ്ടു കയർ കെട്ടുക Palg., പിരിക്ക No. trickishness. — adj. മണലൻ (ചിറാകു 365).

മണലാര്യൻ (CrP.) a kind of paddy.

മണൽകുന്നു No. a sand-hill. (so മണ(ൽ)ക്കണ്ടം).

മണ(ൽ)ക്കൂറു sandy.

മണത്തണ & മണത്തണ്ണ N. pr. the chief temple of Kōṭayaγam, sacred to കൊട്ടിയൂർ പെരു മാൾ, whose feast lasts 22 days from ചോതി of മേടം till എടവച്ചോതി. (മ. അടിയന്തരം ചെലവു TR.).

മണ(ൽ)ത്തരി a grain of sand; granulated particles.

മണ(ൽ)ത്തിട്ട a sand-bank കാളിന്ദി തന്നുടെ തൂമ. മേൽ, ആതപം ഏററു മ. മേൽ CG.

മണ(ൽ)പ്പാടൻ Onap. a cloth from Manapāḍu; മ. ഉള്ളി No. a small onion.

മണ(ൽ)പ്പുറം a sandy island തിരുനാവായ്മ. KU.

മണലമീൻ the mullet = കണന്പു.

മണലി a med. plant, also മണൽച്ചീര So. വാ തഘ്നം GP. Aspalathus Ind. Rh. Kinds: ചുവന്ന മ. GP. Smithia sensitiva, ചെറു മ. Dentella repens Rh. — കരിമണലി loc. a bad sort of small-pox.

മണലൂർ & മണലൂരപുരി Bhr. N. pr. the old capital of Pāṇḍi.

മണൽ വാരി So. No. measles.

മണാട്ടി maṇāṭṭi 1. A bride (see under മണം 3.). 2. a kind of frog (prh. T. മണററവള, മണല ത്തവള V1.).

മണാളൻ, see മണം 3.

മണി maṇi S. (fr. മണൽ?, മൺ). 1. A bead, grain നെന്മ., എണ്മ., കുണ്മ., കൃഷ്ണമ. etc. മണി പിടിക്ക to granulate. മ. ആക്ക to thresh. 2. a gem, pearl നവമണികൾ കൊ ണ്ടണിഞ്ഞു KR. = രത്നം; of different jewels ചാ പത്തിൻ മണി തൻ നിനാദം AR.; fig. അരക്കര ്‍മ. KR. the best of Rākšasas, Rāvaṇa. പെ ണ്മണിയാൾ Bhg. 3. gem-like, grain-like, as wattles on the throat of sheep; glans of penis, നിരുദ്ധമ. Nid. a kind of impotency. 4. little bells, worn as jewels മ. കിലുക്കുക; hence also Brahman's bell (an āchāram ഘണ്ടം S.), a gong ആനെക്കു മ. കെട്ടുക prov. മ. ഇളക്കുക, കിലുക്കു ക to ring a bell. മുട്ടുക, തട്ടുക, കൊട്ടുക to strike a bell. നാഴികമ. V1. a clock. 5. hour by the bell എത്ര മ. യായി 8 മണി. (mod.).

മണികാരൻ S. 1. a jeweller. 2. So. = മണെ കാരൻ a revenue officer. Trav. നഗരമ'നാം ചെട്ടി Mud.

മണിക്ക (4) to strike a bell, play lute, sing a child asleep കുഞ്ഞനെ മണിച്ചുറക്കി; മണി ച്ചുവിളിച്ചു joyful noise. തട്ടി അടിച്ചു മണിച്ചു വിളിച്ചപ്പോൾ KU. to a dog (or മണ്ടിച്ചു).ഉറു പ്പിക മ'ച്ചു നോക്ക No. to test coin by the sound.

മണിക്കങ്കണം SiPu. a fine bracelet.

മണിക്കഞ്ജകം S. the small-leaved Tuḷasi (S. പ്രസ്ഥപുഷ്പം).

മണിക്കട്ടിൽ SiPu. a royal bed.

മണിക്കണ്ടം (3) the wrist ഇടത്തേ മ'ത്തിന്നു മീതേ കൊത്തി jud. — മണിക്കണ്ടനീച്ച a large insect.

മണിക്കരിങ്ങാലി the root of a small bambookind.

മണികലശം Mud. a fine pot, (met.) ഗുണഗണ ങ്ങൾക്കു സതതം വാഴുവാൻ മ'ശനാം നൃപൻ = രത്നപാത്രം.

മണിക്കാതില an ear-ornament (7 or 9 goldbeads).

മണിക്കാൽ (3) 1. the ribs of a ship, boat. So. 2. a rope on which leaden bits (മണി) are strung, attached to a net to sink it. No.

മണിക്കിണറു Sil. a fine or deep well. — മണി ക്കിണറു W. of Tirunāvai, a well which received at the Mahāmakham (q. v.) feast the corpses of those who fell in cutting their way to Tāmuri's throne (ആനയെ ക്കൊണ്ടു ചവിട്ടിക്കും). (Tradition).

മണിക്കൂറു (5) an hour ൧൨ മ. പാർക്ക TR.

മണിക്കൂററു = മണിനാദം TP.

മണിക്കെട്ടു the wrist മ'ട്ടിൻറെ മേൽ മുഴങ്ങക്കു കീഴ് അളന്നാൽ a. med.

മണിഗേഹം KR. a royal mansion.

മണിഗ്രാമം N. pr. a village So. of Cochi, Port. Manicorte; seat of one of the 4 old trading communities (ചേരി), മണിക്കിരാമത്താർ മക്കൾ Pay.

മണിച്ചോററി Si Pu. a fine fan.

മണിജ്വാല S. the lustre as of jewels മ. മി ന്നുന്ന പൊന്നരഞ്ഞാൺ Si Pu.

മണിത്തയ്യലാൾ the best of women നല്ലാർ മ. Nal.

മണിത്തറ a theatre കളിപ്പതിന്നായി മ. കളും KR.

മണിത്തിരട്ടു B. granulation of gunpowder, sago, etc.

മണിത്തേർ SG., മണിത്തോൾ Anj. a fine chariot, shoulder.

മണിദീപം a royal lamp, met. സൂര്യവംശജ മ. KR. Rāma.

മണിനാക്കു (4) the tongue or clapper of a bell.

മണിനാദം the sound of bells, a good omen.

മണിനേരം (5) an hour.

മണിപ്പാറ B. black granite.

മണിപ്പൂണ്പു a royal girdle, fig. അർക്കാന്വയ ത്തിൽ മ. RS. Rāma.

മണിപ്പെട്ടകം Si Pu. an ornamented box.

മണിപ്രവാളം the K/?/šṇa Charitam CC.

മണിബന്ധം S. the wrist മണിവെന്തം ഒരു മർമ്മം MM. — the knuckles of a finger (loc).

മണിമയം S. set with jewels മ'മായ സിംഹാ സനം, തളിക etc. KR.

മണിമാല S. a necklace ഒരു പൊന്മ. Mud.

മണിമാളിക 1. an upper room in a palace മ. മേൽ CartV. A. 2. a belfry (mod.).

മണിമുടി a crown.

മണിമൈ RS. a fine body.

മണിയൻ 1. a kind of paddy in ചെന്താർ മണി യൻ CrP. — a kind of small-pox in മുത്താ റി —, അവരക്കമണിയൻ. 2. a large blue fly B., a small fly No. (also മണിയീച്ച).

മണിയം T. (aC. bearing of royal insignia) superintendence of temples, palaoes, villages. മണിയകാരൻ, മണിയന്പട്ടർ; also മണി യണി manager of an estate in behalf of the Janmi W. ["Maṇigār" is the headman in Tamil Rom. C. colonies & the assistant to the priest, Palg.]

മണിയറ a royal chamber മ. യിലക്കന്പുക്കാൻ Bhr.

മണിയാണി N. pr. a Nāyar caste, about corresponding with ഊരാളി or കോലയാൻ (647 in Taḷiparambu); providing milk etc. for temples ?

മണിയുക (4) sound, ring ഉറുപ്പിക മ'ണി ല്ല (loc.).

മണിവർണ്ണൻ Bhr. K/?/šna.

മണിവല V1. a casting net. (മണി also bits of lead tied on a net; see മണിക്കാൽ).

മണിവിളക്കു a fine lamp.

മണുമണുക്ക (മണം). To be brackish, to have a smell മണുമണുത്തവെള്ളം; also മണുമണപ്പൊ ട്ടൻ V1. an insipid, stupid fellow.

മണെഗാരൻ (in So. Canara) = അധികാരി f. i. മഞ്ചേശ്വരത്തേ മണെഗാരെ മുന്പാകെ jud. മ'ന്മാർ MR., (മണിയഗാരൻ C. = മണിയകാ രൻ TM.).

മൺ maṇ & മണ്ണു 5. (Te. mannu fr. manu to live, exist). 1. Earth, one of the 5 elements; soil ചേന്പിന്നു മ. കയററുക prov.; mud ക ണ്ണൻ മ. ഭുജിച്ചു CC. മണ്ണും പൊടിയും പാറുക prov. മണ്ണുവായിൽ V1. I cannot answer, am puzzled, disappointed, ഇരിന്പു മ. പിടിക്ക, — ടിച്ചു പോക to rust. In N. pr. of places മണ്ണൂർ, മണ്ണാരക്കാടു, മണ്കര etc. 2. a mud-wall, wall മ. വെക്ക = ചുവർ കെട്ടുക even of stone-walls (loc.). കള്ളർ പീടിക മണ്ണു നീക്കി TR. 3. earth, as opp. to heaven, മൺപുകന്തു RC. dead & buried (opp. വിൺപുകും). കാന്തിയെ വാഴ്ത്തു വാൻ മണ്ണിലും വിണ്ണിലും ആരും ഇല്ല CG. (see മൻ, മന്നു).

മൺകട്ട a clod, & മണ്ണാങ്കട്ട, മണ്ണിങ്കട്ട.

മൺകലം & മങ്കലം an earthen pot, so മണ്കി ണ്ണം & മങ്കി — CG., മങ്കിണ്ടി CG., മങ്കുടം earthen ware.

മൺകുതിര a horse of earth മ. യെ വിശ്വസി ച്ചു കയറി പുഴയെ കടക്ക (irony).

മൺകുമ്മായം mortar mixed with brick-dust etc.; also മൺചായില്യം B.

മൺകുഴിയൻ hunting name of ഉടുന്പു (huntg.).

മൺകൊട്ട a basket for carrying earth.

മണ്ട maṇḍa 5. (S. മണ്ഡം? rather Drav. മട). 1. The skull നിൻറെ മ. ഉടെക്കും, തലമ. പി ളർന്നു vu. 2. similar objects. കുന്തത്തിൻ മ., എഴുത്താണിമ the blunt end of; a cocoanut-branch (= മട്ട) മണ്ടക്കുരൽ V1. = തെങ്ങിൻറെ മണ്ട; earthen plate Palg. 3. broken grain, dough of riceflour Vl.

മണ്ടപം see മണ്ഡപം.

മണ്ടലം maṇḍalam 1. = മൺതലം T. aM. The earth മ. തന്നിൽ വീഴ്ന്തു RC. മണ്ടലേ Si Pu. 2. Tdbh. of മണ്ഡലം.

മണ്ടുക maṇḍuγa (T. to throng, Te. to blaze, rage). 1. To run, തിരുമുഖം കാണാൻ കൊതിച്ചു മ'ന്നു KR. മണ്ടിനാൾ അമ്മയും തൻ പിന്നാലേ CG. ran after him. മണ്ടി എത്തുക V1. to encounter. തങ്ങളെ ആണ്ടോനേമേൽ മാണ്ടേണം CG. would lord it over their lover, overrun him. മണ്ടിവന്നു gallopping straight on. 2. to run to escape, flee പേടിച്ചു മണ്ടി SG. തിരിന്തു മണ്ടിത് എണ്ടിശയും RC. മണ്ടിത്തിരിപ്പാൻ സമ ർത്ഥൻ PT. to escape. മണ്ടിപ്പിടിക്ക V1. to take to one's heels. പത്തു തലയുള്ളോൻ മണ്ടീ ടിനാൻ BR. 3. മണ്ടിയിട്ടിരിക്ക Vl. to be seated on the heels.

CV. മണ്ടിക്ക 1. to cause to run. മണ്ടിച്ചു വിളി ക്ക KU. as calling for a dog or servant. കുതിരയെ മ. to gallop a horse. 2. to chase വീരരെ മ'ച്ചു Bhr. എറിഞ്ഞു മ. PT. to drive off with stones. അതിൻ കാന്തിയെ കണ്ടിച്ചു മ'ക്കും CG. defeats.

മണ്ഡനം maṇḍ/?/anam S. 1. Dressing, decorating കന്യകാ തന്നുടെ മ. ചെയ്വാൻ CG. (for marriage). 2. jewels മ. ഒക്ക നുറുക്കി AR. മണ്ഡനനിരകൾ Bhr. gifts of trinkets. പൂവാ ടയാലുംനല്ല മ'ങ്ങൾകൊണ്ടും, കനവിയ മണ്ട നങ്ങൾ അലങ്കരിത്താർ RC.

മണ്ഡപം maṇḍ/?/abam S. (മന്നം). 1. An open shed erected for marriages & other feasts, adorned with flowers കല്യാണത്തിന്നു മ. ചമെ പ്പാൻ Sk. 2. an open temple or hall. മുഖ മ. a porch. നർത്തകീജനമാടും രത്നമ'ങ്ങളും KR. theatres. ആസ്ഥാനമണിമയമായ മ. KR. audience hall, office. പടമ. tents, barracks. 3. a mound in front of a pagoda, a raised shed in cornfields (= മഞ്ചം 3).

മണ്ടപത്തിൻ വാതിൽ 1. a Tahsildar's Katchēri in Trav. മ'തിക്കൽ ആവലാതി ചെയ്തു epist. 2. a Taluk, with about 12 പ്രവൃത്തി (32 മ. in Trav.) pl. മണ്ട പത്തും വാതുക്കലുകളും TrP.

മണ്ഡപിക S. a shed, shop.

മണ്ഡം maṇḍ/?/am S. Cream, സ൪വ്വരസാഗ്രം, canji, froth, see മഞ്ജ.

മണ്ഡലം maṇḍ/?/alam S. (fr. മണ്ഡലം q. v.). 1. A disk. ധാത്രീമണ്ഡലം AR. the circle of the world = ഭൂചക്രം; a circle സഖീമ'ലേ മേവും Nal. in the midst of her friends. ചോഴമ. the circle, province of Chō/?/a. പന്തിരണ്ടുടയ മ. അറിഞ്ഞിരിക്കുന്നു KR. the 12 circles or empires of India. In V1. a province of 40 leagues. മുനിമ. RS. a troop of Rishis. 2. a period of 40 days (for med. വ്രതം, ഭജനം etc.), ഈ മരുന്ന് ഒരു മ. സേവിക്കേണം; അരമണ്ട ലം സേവിക്ക എന്നാൽ കഷ്ഠം ശമിക്കും a. med. (= 20 — 24 days), കാൽമ. 11 days, മുക്കാൽ മ. 32 days.

മണ്ഡലി S. 1. a circle, heap, swarm ശത്രുമണ്ഡ ലീകാലൻ SiPu. ഭൃംഗമ. Nal. 2. a snake, generally coiled up മണ്ണു തിന്ന മ. യെ പോലേ prov. The large kind is not venomous; dreaded are the ചോര —, രുധി ര — (vu. കുതിര —), രക്തമ. whose bite produces sweat of blood; less poisonous are ചേനത്തണ്ടൻ — 389, പൈയ്യാനി or പയ്യാ ന —, ഉപ്പു —, തവിട്ടു — 438, മണ്ണു — & നീർ മ. V1. — 572, മദനമ — No.

മണ്ഡലേശ്വരൻ S. a sovereign, Bhg.

മണ്ഡിതം maṇḍ/?/iδam S. (part. of മണ്ഡനം). Adorned മ'തയായൊരു മാനിനി CG.

മണ്ഡൂകം maṇḍ/?/ūγam S. A frog മ'കവേഷേ ണ പുക്കു PatR. മ'കവേലയെ പൂണ്ടു നിന്നാൻ CG. — f. മണ്ഡൂകി.

മണ്ണ No. = വണ്ണ q. v. The calf of the leg നടു വേ മണ്ണക്കാൽമേൽ a. med.

മണ്ണാൻ, see വണ്ണാൻ A washerman, spider.

മണ്ണു maṇṇụ, see മൺ hence:

മണ്ണട്ട a grub, cricket മ. ആർക്കുന്നതു പോലേ prov.; an insect.

മണ്ണണിപ്പാന്പു Vl. a snake that seems to have mud on its tail.

മണ്ണൻ 1. earthy, = stupid എന്തോ മണ്ണ നീപോ Arb., rather T. 2. a small alligator തടാക മദ്ധ്യേ കിടക്കുന്ന മ. ക്രമേണ മൂത്തങ്ങൊരു നക്രമായി. 3. an inferior plantain kind (= പടുവാഴ), മ. പഴവും എനിക്കു വേണ്ടാ Anj. മ'നും ചിങ്ങക്കദളികളും BR. (to a parrot). തെക്കൻ മ. a smaller sort; other kinds നാ ട്ടു —, കാളി —. (also വണ്ണൻ).

മണ്ണാശ coveting land.

മണ്ണിടുക to bury. ആ തലെക്കു മണ്ണിട്ടു I have done with that affair.

മണ്ണീരൽ (loc.) lungs? (T. the spleen, milt).

മണ്ണുടയോൻ Palg. = ജന്മി.

മണ്ണുപ്പു bay-salt, salt found in brackish soil.

മണ്ണുവെട്ടി T. = കൈക്കോടു a hoe VyM. "Ma- mootti".

മണ്ണെണ്ണ rock-oil, Petroleum. (T. Kerosine & മൺതൈലം Petroleum).

മൺതാലം an earthen plate.

? മൺതെററ V1. = മണത്തിട്ട a sand-bank.

മൺപണി building of mud-walls.

മൺപലക a board put over a door- or window- frame to build up the wall.

മൺപവിഴം B. a counterfeit coral.

മൺപാത്രം an earthen vessel.

മൺപുര a house built of mud.

മൺമകൾ Pay. Sīta = ഭൂമിജ.

മണ്മയം V1. earthy. Anj.

മണ്മറഞ്ഞവർ the dead & buried (hon.). എൻറെ മ. my parents of blessed memory, also മ ണ്ണഴിഞ്ഞ അപ്പനമ്മാമന്മാർ KU. മ. കണ്ടോ ട്ടേ vu.

മൺവാശി V1. the good or bad nature of the soil.

മതക്കം T. aM. (fr. മദം). Surfeit, esp. overstock of market. V1.

മതങ്കം maδaṇgam S. An elephant മദം കിളർ മതങ്കനടയാൾ RC. മതങ്കജം ചെയ്കയും ചുംബി ക്കയും Brhmd. embrace?

മതം maδam S. (part. pass. of മൻ). 1. Meant. ബൂദ്ധമതം Bhg. thought of the wise. 2. an opinion, view (= അഭിപ്രായം). എന്നുടെ മതം കൊണ്ടു പോയി, സ൪വ്വദാ തവമതത്തിന്നു തക്ക വണ്ണം ആം Mud. please yourself; religion, sect ദേമ. God's will. മറുമതക്കാരൻ of an other religion. ശൈവമ., വൈഷ്ണവമ. etc.

മതത്യാഗം S. apostacy, — മതത്യാഗി pervert.

മതപ്പിരട്ടൻ a heretic, heresiarch (Christ.).

മതഭേദം S. 1. difference of opinion or religion. 2. partiality. 3. a different sect.

മതയുദ്ധം religious war.

മതശങ്ക (mod.) religious scruples, qualms.

മതസ്ഥൻ S. holding a view or system. (ഹിന്തു മ., അന്യമ.).

മതാചാരം S. the custom of a sect.

മതല്ലിക maδalliγa S. A paragon പുരുഷമ. = പുരുഷശ്രേഷ്ഠൻ Bhg.

മതി maδi. (മൻ). 1. The mind; in Cpds. minded as ദുർമ്മ., ക്രൂരമതികൾ, നഷ്ടമതികൾ Sah. 2. understanding ഞാൻ ബുദ്ധിക്കു മതി പോരാ തേ ഉള്ളവൻ; opinion, inclination ക്രൂരയായ മതി KR. (fem). 3. estimation. നിൻറെ മതിയും കൊതിയും കെടുവോളത്തിന്നു തിന്നുക satisfy thy appetite; taxes, esp. port dues V1. ഇറ ക്കുമ., ഏററുമ., കുത്തുമതി. f. i. അത്ര വെച്ചു ക ണ്ടാലും മതി പോരും KU. I shall be satisfied with so little tribute. 4. reasonable amount, enough, sufficient മ. ഇനി യുദ്ധം Bhr. പറ യാൻ അവർ മതി TR. they can tell. ചിലർക്കു തെളികിലും മ. Bhr. that will do. മതിയുള്ല മനു ഷ്യരാവാൻ Anj. able men. മതി ഉണ്ടെങ്കിൽ ഒക്ക മ. മ. VilvP. മതി മതി ഞാൻ ചൊല്ലിക്കേട്ടതു KR. പരിത്രാണേ ഊവാൻ മതിയല്ലാഞ്ഞിട്ടു KR. unable to rule (opp. മതിയാക q. v.). 5. T. aM. the moon (Tdbh. of മദി delighting or മസ, മാസ).

അരമതിയോടു തരമായ അന്പു, RC. crescent-like. കലമതി ചൂടുമണ്ണൽ (see മതിക്കല), പാലൊളി മതിച്ചെടയോൻ RC. so കുളിർമ്മതി, വെണ്മതി etc.

മതികാണ്ക (3) to find the right measure (പാ കം) or degree ഇവ വേവു വെച്ചു മ'ണ്ടു കൂട്ടി ക്കൊൾക a. med.

മതികെടുക (1) to lose consciousness മ'ട്ടുറങ്ങീ ടും AR. (= സുഷുപ്തി). മാരുതം മ'ടും നട RC. a rate of velocity that might astonish the wind. — മതികെട്ടവൻ silly.

മതികേടുപാരം നിണക്കു KR. folly.

മതിക്ക (3) to appraise, estimate, esteem മുളകു കാണാതതു മനസ്സുകൊണ്ടു മതിച്ചു ചാർത്തി TR.; എത്ര ഉണ്ടെന്നു മ'രുതാതോളം Bhr. — ൦രം വീട്ടിനു എത്രകൊല്ലത്തേ പഴക്കം മതി ക്കും; ആയാൾക്കു എത്ര വയസ്സു മതിക്കും vu.

VN. മതിപ്പു valuation. — കാണ്മതിപ്പു a random guess.

CV. ഏതൊരു പുരുഷനെ സ്ത്രീ മതിപ്പിച്ചീ ടാത്തു PT. gains his esteem (al. മോഹി പ്പിച്ചീ —).

മതിക്കല (5) the moon's digit മ. ജടെക്കണിയും അണ്ണൽ RC. Siva.

മതിതളിർ (1) the mind Si Pu. മ. ഇളകി CC.

മതിത്തെല്ലു (5) = മതിക്കല Bhr.

മതിനേർ (5) moonlike മ. മുഖിയാൾ Bhg. മ' രാനനേ KR. (Voc. fem.).

മതിപോരുക (4) to suffice. മ'രും വണ്ണം sufficiently.

മതിഭ്രമം (1) folly = ബുദ്ധിഭ്രമം Mud. error.

മതിമറന്നു (1) intoxicated, besides himself മ. കളിക്ക Bhr. AR.

മതിമാൻ S. intelligent, pl. — മത്തുക്കൾ Bhg. the wise. — f. മതിമതി.

മതിയാക (4) to suffice. കണ്ടാൽ മ. യില്ല KR. can never see enough, I am never tired of seeing. നീയോ ഇതിന്മ'കുമല്ലോ SG. capable of doing this. മതിയായുള്ളവൻ an efficient person. മതിയാംവണ്ണം, മ'വോളം sufficiently. — 2nd fut. മതിയാവു 1. will suffice. ആ ഉപകാരത്തിന്നു ഞാൻ എന്തു ചെയ്താൽ മ. KR. how can I render thanks. 2. with ഏ, must: രക്ഷിച്ചേ മ., പോന്നേ മ. PP. must come. ആശ്രിതരെ രാജാക്കൾക്കു പരിപാലിച്ചേ മ. Mud. രത്നം നീ കൊടുത്തേ മ., പോന്നേ മ' വിതു Bhr.

മതിയാക്ക to let suffice; to make an end of, leave off. അടിച്ചതു മ'ക്കി etc. മ'ക്കിക്കൊ ള്ളാം I will content myself with so much. സമ്മാനം തന്നേ മ. TP. don't give any more.

മതിയായ്മ capacity = പ്രാപ്തി (Mpl.).

മതി വരിക = മതിയാക, f. i. കേട്ടാൽ ഒട്ടുമേ മ' രാ Nal. Bhr.

മതിയം maδiyam (T. = മതി 5., Tdbh. of മദ്ധ്യം). The centre; pivot of a native door; door hinge ഇടു മതിയം; കീഴ്മതിയം 254, മേൽമതിയം; also = മെതിയം.

മതിൽ maδil T. M. (മൃദ് + ഇൽ?). Wall, esp. as surrounding a garden, house or temple മ. മാടുക KN. പടുക്ക to build a stone-wall. മാ മതിലിന്മീതുയർന്നു RC. മായാപുരീമതിലും കിട ങ്ങും തകർത്തു RC. rampart, വെണ്മതിൽ കോട്ട കിടങ്ങുകൾ Mud. പുറമ. തകർക്ക to effect a breach. നാലാം മതിലിന്മേൽ തിണ്ടിന്മേലേ നോ ക്കി TP. waited for him on the outer wall.

മതിലകം a place surrounded by a wall, temple മോയിലോത്തു ശാന്തിപൂജ അടിയന്തരങ്ങൾ കഴിപ്പിക്ക TR.

മതിലടി B. the foundation of any building.

മതിലരിയൂർ ചാത്തൻ N. pr. one of the 12 low caste sages.

മതൃക്ക, Tdbh. of മധുരിക്ക, as മതൃത്ത പാൽ prov. മതൃത്തതു GP. മതുർത്തിതു നാവും Bhr. delicious!

മൽ mal S. (mat = from me). My മൽക്കൈകൾ RS. മൽപ്രിയൻ, മദർത്ഥമായി KR. for me.

മൽകുണം S. = മക്വണം.

മത്ത matta 1. S. fem. of foil. 2. T. M. = മെത്ത a bed. 3. So. = മത്തൻകുന്പളം a pumpkin-gourd B.

മത്തൻ S. (part. pass. of മദിക്ക). 1. intoxicated, captivated ഐശ്വ൪യ്യമ. Brhmd. mad; a drunkard, Bhr. pl. മദ്യപാനം ചെയ്തു മത്ത രായേററവും Mud. 2. മ. കുന്പളങ്ങ a pumpkin ഒരു മത്തങ്ങ നിറയ മുത്തിട്ടു Arb.

മത്തകാശിനി S. looking delighted, f. മ. യായ ഭീമനായകി Nal. beaming.

മത്തഗജം (1) an elephant in a warlike mood Mud., or in rut =മദകരി.

മത്തഗാമിനി = ദന്തിഗാമിനി VetC.

മത്തത S. intoxication പാനമ. പോയി KR. മധുപാനം ചെയ്തു മ. പൂണ്ടു Bhr. (bees).

മത്തമതി S. blinded by passion മ. കളായി Sah.

മത്തവാരണം, മത്തേഭം S. a rutting elephant.

മത്തവിലാസം S. sensual pastimes.

മത്താപ്പു P. mah-tāb (moon-shine). Blue light.

മത്തി matti, Tdbh. of മത്സ്യം. 1. A small fish, Sardinia, used as manure. 2. N. pr. m. & f., മത്തിച്ചി f.

മത്തു mattụ 1. Tdbh. of മത്തം. Intoxication vu. മസ്തുas മ. പിടിക്ക, കയറുക, കുടിമത്തു etc. 2. Tdbh. of മഥി a churn-staff; a rammer. 3. So. a trap or snare for elephants മ. വെച്ചു പിടിക്ക MC. a cruel mode of catching them. മത്താന്പുല്ലു So. a grass in corn-fields. മത്തിക്ക So. to be sweet — VN. മത്തിപ്പു B. മത്തേഭം S. see മത്തവാരണം.

മത്സരം malsaram S. (മദ്). 1. Selfishness, envy ചൊല്ലു മ. കൈവിട്ടു Mud. ഇവങ്കൽ മ. Sah. 2. deep animosity അവനെ ഒടുക്കുവാൻ ഗാഢ മ. ഉള്ളിൽ വെച്ചുകൊണ്ടു Mud. ഞങ്ങളും അവ രും തമ്മിൽ മ. ഉണ്ടു MR. 3. rebellion. മത്സ രാദി V1. discord.

മത്സരക്കാരൻ 1. envious, contentious. 2. So. a niggard.

മത്സരി S. envious. മ. യായൊരു ദുസ്സഹൻ CG.

denV. മത്സരിക്ക 1. to envy, oppose മ'പ്പതി ന്നു മതിയാമോ PT. dare to fight. തമ്മിൽ മ'ച്ചു നില്ക്ക open enmity. 2. to rebel, ക ല്പനെക്കു മ'ച്ചു TR. revolted against Govt. കുന്പഞ്ഞിയെ വിശ്വസിച്ചു ടീപ്പുവിനോടു മ' ച്ചുTR. took up arms against Tippu.

മത്സ്യംmalsyam S. (√മദ്). Fish, Tdbh. മത്തി, മച്ചം. — കുളത്തിൽ മ. പിടിപ്പാൻ MR.; മത്സ്യഗ ന്ധം fishy smell Vl.

മത്സ്യാവതാരം one of Višṇu's incarnations, Bhg.

മഥനം mathanam S.( മഥ്). Churning, fig. അ വനെ പലപ്രകാരം മ. ചെയ്തു tried all with him.

denV. മഥിക്ക = കടയുക 1. to churn അവർ വലിച്ചുകൊണ്ടയച്ചുകൊടുക്കയും കൊടുത്തയ ച്ചു കൈക്കൊൾകയും — മഥിച്ചുലെച്ചേറ സം ഭ്രമിപ്പിച്ചും ധാവതിപ്പിച്ചും അങ്ങൊടിങ്ങൊടു പലവിധം ഭൂധരം അലപ്പിച്ചു മഥിച്ചു Bhg8. 2. to make fire by attrition അരണി കര ങ്ങളാൽ മ. Bhg.

CV. ദേവാരികളാൽ മഥിപ്പിച്ചാൻ Bhg8. set the Rākšasas to churn.

മഥിതം S. (part. pass.) churned; butter-milk.

മഥുര N. pr. K/?/šṇa's birthplace CC.

മദം ma/?/am S. (L. madidus). 1. Delight, intoxication = മത്തത. 2. elated spirits, passion. അർജ്ജുനൻറെ മദത്തെ പോക്കി humbled. — പോർമദം Brhmd. യുദ്ധമ. Bhg. ബലവാൻ ഞാൻ എന്ന മദമില്ല KR. = ഭ്രാന്തി; insanity. മ യിലും കുയിലും മ. തുടങ്ങി CC. rutting. 3. the juice that flows from a rutting elephant's temples മ. പൊഴിയുന്ന ആന KR. പെയ്തു മ. Bhr. മ. പൊട്ടുക B. മദപുഷ്കരം ഒഴുകി Bhg. മദകരി S. a rutting elephant & മദഗജം Bhr.

മദജലം (= 3), so ഗണ്ഡത്തിൽ തോയുന്നവൻ മദ തോയം CG., മദസലിലം ഒഴുകിന കരി Bhr.

മദനം S. lustful passion — മദനൻ Kāma. മദ നപടനായകൻ Nal. മദനശാസ്ത്രം കൂടേ ഗ്ര ഹിച്ചിട്ടുവേണം സ൪വ്വജ്ഞപീഠം കരേറുവാൻ KU. science of love. മദനലീലാദികൾ ചെ യ്ക Sk.

മദപ്പാടു rut, brim ആനെക്കു മ. ഉള്ളനേരം PT. മദംപാടിളകുക to be in rut Vl., മദന്പാടു ണ്ടാക MC., മദന്പെടുക B.

മദയാന a rutting elephant.

മദാളിക്ക T. aM. to grow rank V1.

denV. മദിക്ക 1 to be elated, intoxicated അ ൪ത്ഥം ഉണ്ടായാൽ മ'ച്ചപപോം ഏവരും Bhg. മദാന്ധനായി നീ മദിച്ചുപോകാതേ KR. കു ടിച്ചു മദിച്ചു നടക്ക vu. നാടു മതിച്ചും പടവ ന്നിട്ടും അല്ല കൊന്നതു TP. by an insurrection. 2. to be in rut ആനകൾ കാട്ടിൽ മ'ച്ചു പുളച്ചു കളിപ്പതു KR. — (part. pass. മ ത്തം).

മദിരം S . intoxicating, മദിര S. = മദ്യം f.i. മ ദിരാപാനം ചെയ്തു Bhr.

മദോൽകടം S. elated, rutting.

മദീയം madīyam S. My, mine (മൽ).

മദ്ദളം mad/?/d/?/aḷam (S. മർദ്ദളം). A. long finger-drum, tambourine (royal privilege). ഉരൽ ചെന്നു മ' ത്തോടന്ന്യായം prov. വീരമ. V1. drum of the Cochi Rāja.

മദ്ദ്യം mad/?/yam S. (മദ്) 1. Intoxicating. 2. spirituous liquor, palm-wine, etc.

മദ്യകുംഭം S. 1. a liquor vessel മ. എടുത്തു സേ വിച്ചു മദിച്ചു CC. 2. a drunkard.

മദ്യപൻ S. a drunkard മദ്യപകുലം തച്ചും കയ ർത്തും Anj.

denV. മദ്യപിച്ചുകൊണ്ടു നടക്ക to lead a drunkard's life.

മദ്യപാനം S. drinking liquors മ. ചെയ്ക.

മദ്യപാനി. — പായി a drunkard.

മദ്രം madram S. (joy) N. pr. A country, Bhr.

മദ്രാശി Madras മ. ചുവന്ന റുമാൽ jud.

മധു madhu S. (മദ). Mead, sweetdrink, honey, nectar മതുവാർന്ത പൂവിടെ RC. ഇളമധു കുടിച്ചു Mud. (a parrot). വണ്ടുമധുരസം ഉണ്ടു PT. മധു ഷൾപ്പദം ഉരുക്കൂട്ടി Bhr. കുടിപ്പിൻ മധുക്കളേ KR. (said to monkeys in മധുവനം); fig. മതു പൊഴിയും ചൊൽ, മതുമേൻചൊല്ലാൾ RC. അ ധരമധു ദേഹിമേ VetC.

മധുകരം S. a bee, & മധുപം f. i. മധുപാവലി Nal. a swarm of bees.

മധുപർക്കം S. milk with honey offered to guests AR4. ആസനവും മ'വും വിധായ Bhr 1. to a visiting Brahman.

മധുമക്ഷിക Bhg. a bee.

മധുമത്തൻ S. drunken നീ മ. KR. Bhr.

മധുമൊഴി & — യാൾ sweetly speaking f. VetC. പുത്തന്മ.

മധുലിട്ട് S. (lih) a bee.

മധുവാണി Bhr. = മധുമൊഴിയാൾ.

മധുരം madhuram S. (മധു). 1. Sweet. മധുരക്ക റി gruel mixed with sugar. മധുരസ്വരാന്വിതം Brhmd. of a വീണ. 2. sweetness ഇരട്ടിമ. = അതിമ. Glicyrrhiza; മ'ങ്ങളിൽ ഉത്തമം വായ്മ. prov. — മധുരത S. id.

മധുര S. 1. = മഥുര Muttra. 2. the capital of Pāndi, Madura.

മധുരക്കിഴങ്ങു So. = കപ്പ(ൽ)ക്കി — Convolvulus batatas Vl.

മധുരപ്പുളി Tamarindus Indica അതിന്മേൽ മ. യും ആമണക്കെണ്ണയും കൂട്ടി MM.

മധുരമൊഴി VetC. = മധുമൊഴി.

മധുരാധരി Bhr. sweet lipped, f.

denV. മധുരിക്ക & മധൃക്ക, മതൃക്ക to be sweet മധൃത്തിതു നാവും Bhr. മധുരിച്ചിട്ടു തുപ്പിക്കൂട Prov.

CV. മധുരിപ്പിക്ക to sweeten. — (part. pass. മധുരിതം).

മധുരിപു, — വൈരി, — സൂദനൻ AR. Višṇu, as slayer of the demon Madhu.

മധ്യം gen. മദ്ധ്യം madhyam S. (L. medium). 1. The middle. 2. the waist കൃശമാം മ. DM. 3. = നടു what is right, proper; middling.

മദ്ധ്യകാലം (astr.) the middle of an eclipse (between സ്പർശ — & മോക്ഷകാലം).

മധ്യദേശം S. 1. middle country, between Himālaya & Vindhya, Saraswati & Prayāga. 2. the waist മഞ്ജുളമായ മ. CG.

മദ്ധ്യമം S. 1. middlemost, central. മദ്ധ്യമഖ ണ്ഡം KU. Kōlanāḍu. 2. ordinary (neither ഉത്തമം nor അധമം). മ'മാക്ക to degrade. മ'ൻ a common person PT.

മദ്ധ്യമപുരുഷൻ S. the 2nd person (gram.).

മദ്ധ്യരാത്രി S. midnight.

മധ്യസ്ഥം S. 1. standing in the middle, neutral. 2. arbitration തർക്കമുളള നിലത്തേ വിളമ'മാ യി വെച്ചു, മ. വെച്ചവിള MR.

മദ്ധ്യസ്ഥത S. indifference; arbitration ച തിയനെ മ. യിലാക്കി TR.

മദ്ധ്യസ്ഥൻ S. 1. indifferent, neutral മ'നാ യിട്ടു നിന്നു കൊൾവാനുളള ബുദ്ധി ഉണ്ടാ കുന്നതല്ല CG. 2 a mediator, umpire മ'നായിട്ട് ഒരുത്തൻ പറഞ്ഞാൽ അസാ ദ്ധ്യം Nal. വ്യവഹാരം മ'ന്മാർ മുഖാന്തരം ഒത്തു തീർന്നു MR. a compromise effected by arbitrators.

മദ്ധ്യാഹ്നം S. noon, 6 നാഴിക between പൂർവ്വാ ഹ്ണം & അപരാഹ്ണം.

മദ്ധ്യേ S. (Loc.) 1. in the midst, between, മ. മാർഗ്ഗം = മാർഗ്ഗമദ്ധ്യേ. മദ്ധ്യേസഭാ Brhmd. in

court. മദ്ധ്യേരംഗം Bhr. 2. temporal കൊ ണ്ടുപോരുന്ന മ. TR. whilst. വിസ്താരമദ്ധ്യ യിൽ MR. as the case was proceeding യു ദ്ധം ചെയ്തു നില്പതിൻ മ. Bhg. ഇതിൻറെ മ TR. subsequently. മ. മ. നമസ്കരിച്ചു KumK. again & again. മ. മ. also from time to time ഇടയിടേ, ഇടക്കിടേ.

മന mana 5.(Te. മനു to live, exist). 1. A house മനയിൽ പുക്കു Anj., esp. of Brahmans, Nambutiris. മനക്കൽ ഇരിക്ക to be at home (Brahm.). മനകെട്ടി മലയാളൻ കെട്ടു prov. താഴേമന KU. authority of Nāyars. 2. a Brahman's wife, മനക്കുട her umbrella.

മനക്കൽ 1. a mansion, as ആഴുവാഞ്ചേരി മ. KU. 2. N. pr. the residence of a Tīyar baron മന്ദനാർ, q.v.

മനക്കോട്ടു കുഞ്ഞിരാമൻ N. pr. of a chieftain SiPu., UmV.

മനനാടു KU. a name of Kēraḷam.

മനയൻ N. pr. a caste കൊല്ലൻ മ. പെരിങ്കൊ ല്ലൻ huntg. (see മനയാളി).

മനയമ്മ the wife of മൂസ്സത്; housewife in Shaiva parlance.

മനയാട്ടി, മനയാൾ aM. housewife.

മനയാളി 1. N. pr. of a caste, ഊരാളി, see മ ണിയാണി. 2. = മലയാളി.

മനസ്ഥാനത്തു നായർ N. pr. a fief under Calicut. KU.

മനം manam, Tdbh. of മനസ്സു. 1. Mind ഒരു മന മായിരിക്ക etc. മ. അഴിഞ്ഞു Bhr. melted by love, അവളിൽ — VetC. he loves her. മ. മുറിഞ്ഞു we are no more friends. മ. പൊറുക്ക to have patience, to pardon. മ. ചേരുക to feel united. കളിവാക്കു മ. ചേരാതവരോടു പറകൊല്ല Anj. (also indisposed for it). മഹീപതിയുടെ മനവും ധരിച്ചാൽ VyM. have his opinion. മനമുളളവൻ resolute. മനമറിയാതേ without will or malice. മ. ചൊല്ലു B. supposition. കല്ലുകൊണ്ടോ മ. Bhr. the heart. 2. the stomach or appetite മ. കെ ട്ടു Mud. disgusted. മ. പിരിക, പുളിക്ക, മറിക nausea. മ. എടുക്ക = കാലുക.

മനക്കരുത്തു fortitude മ. ഏറും മൌര്യൻ Mud.; മ. ഇല്ല V2. pusillanimous.

മനക്കലകം perturbation of mind

മനക്കാണ്പു CG. will = അക—, ഉൾക്കാ—the mind.

മനക്കാതൽ id. മ. മയക്കിനീ, മ. മദ്ധ്യേ വസി ക്കേണം CG. also മനക്കുരുന്നു.

മനക്കേടു disinclination, aversion. V1.

മനക്കോൾ (loc.) strong emotion.

മനഗുണം = മനോഗുണം, as മ. ഉണ്ടായിരിക്കേ ണം (epist.)

മനതണ്ടു RC. the mind; so ചിന്തിച്ചു മനതാ രിൽ KR., മനതളിർ Bhr.

മനദോഷം V1. malice മ. കാട്ടുക (opp. മന ഗുണം. — മനദോഷക്കാരൻ No.

മനന്തിരിച്ചൽ, — ന്തിരുത്തൽ conversion, Nasr.

മനപ്പകർച്ച change (also distemper) of mind.

മനപ്പൊരുത്തം congeniality, harmony.

മനപ്രിയം V1. tender love.

മനമാടുക the heart to fail, cowardice.

മനമിടുക്ക് V1. firmness of mind.

മനന്പിരിച്ചൽ, — ന്പിരൾച, — ന്പുളിപ്പു, — മ്മറി ച്ചൽ nausea, met. aversion.

മനന്പോതം? Elsholzia paniculata, Rh.

മനയില MM., മനയോല GP 75. = മനശ്ശില S. red arsenic.

മനവിശ്വാസത്തോടേ SiPu. devoutly.

മനനം mananam S. (മൻ) Minding, consideration ശ്രവണവും മ'വുംKeiN.; also fancy മ. = മനസ്സിൽ ധരിപ്പതു VedD.

മനയുക manayuγa So. (T. rather വന) No. മനിയുക To fashion, form earthen ware, make as a potter. — CV. മനയിക്ക, f. i. കലം.

VN. മനച്ചൽ (fr. മന, മന്നു?). മനയുന്നവൻ = കുശവൻ.

മനസ്സു manassụ S. (manas, മൻ, L. mens, mind). 1. The intellect മനസ്സിലായി= ബോ ധിച്ചു understood, perceived, remembered, ആ യതു മനസ്സിലാക്കി TR. made himself acquainted with it. മനസ്സിൽ കിടക്കട്ടേ don't disclose it. മനസ്സിൽ ചക്കര prov. (opp. വായിൽ). മ'ൽ വെക്ക to recollect. As imaginative faculty it is distinguished from ചിത്തം & ബുദ്ധി. 2. will, attention, വീരനെ വനത്തിലാക്കുവാൻ മ. വെ ച്ചുളള മനുഷ്യൻ KR. who originated the idea

of. ഇക്കാര്യത്തിന്നു മ. വെക്കാഞ്ഞാൽ TR. if not attended to. മ. ഉറപ്പിക്ക to be determined, ഇളകുക to vacillate. മനസ്സറിഞ്ഞു on purpose. മ. കൊണ്ടു തന്നേ കേട്ടു TR. attentively. 3. inclination, bias. മ. ഇല്ല dislike. ഇവളിലുളെളാ രു മ. വിട്ടില്ല KR. love. മനസ്സിലുണ്ടാകയും വേണം TR. may you be pleased. സായ്പിനെ മനസ്സാക്കി gained him over. നിങ്ങളെ മ. ന മുക്കു വളരേ ഉണ്ടായിരിക്കയും വേണം, കുന്പഞ്ഞി മ. വളരേ നമ്മോടു വേണം, നിങ്ങളെ മ. എ ന്നോടുണ്ടെങ്കിൽ; സായ്പിന്നു മ. എന്നോടില്ലായ്ക കൊണ്ടു TR. friendship, opp. coolness, prejudice, etc. മ. തെളിക to be contented. കർമ്മ ത്തിങ്കൽ മ. ചെന്നു Brhmd. coveted, wished.

മനഃപിരിച്ചൽ B. marriage among Brahmans.

മനഃപീഡ S. heavy grief.

മനഃപൂർവ്വം S. spontaneously. മ'മായി ചെയ്ത പ ക്ഷം MR. deliberately. ജന്മിയുടെ മ'മായി, എന്നോടു മ'മായി സിദ്ധാന്തം വിചാരിച്ചു MR. unprovoked. — മനഃപൂർവ്വകമായി കളള സത്യം ചെയ്തു TR.

മനഃപ്രിയം S. love എന്നുടെ മ'ത്തിൻഫലം Bhr.

മനശ്ചഞ്ചലം 1. emotions & 2. fickleness of mind.

മനശ്ശില S. red arsenic, used for painting cheeks, for writing മന്നവൻ മ. കൊണ്ടെ ഴുതി KR. (see മനയില).

മനശ്ശുദ്ധി S. inward purity, sincerity.

മനസാ S. (Instr.) 1. with the heart, opp. വാചാ, കർമ്മണാ Bhr. 2. = മനസ്സാലേ, മന സ്സോടേ heartily, voluntarily.

മനസി S. Loc. in the mind — മനസിജൻ Kāma.

മനസിജകാലൻ CrArj. Siva.

മനസ്കൻ S. minded, in Cpds. വ്യഗ്രമ'നായി Bhg. troubled.

മനസ്താപം S. inward vexation, contrition. മ'പ്പെടുക to be sorry, to repent.

മനസ്തോഷം S. inward joy മ. വരുത്തുക Bhg.

മനസ്വി S. intelligent.

മനസ്സറെപ്പു disgust, antipathy.

മനസ്സലിയുക to be tender-hearted, to pity.

VN. മനസ്സലിവു compassion, pity.

മനസ്സംശയം misgiving, distrust.

മനസ്സാക്ഷി S. (mod.) conscience. (old: മ. യാം പരമാത്മാവെക്കണ്ടുകൂടാ Bhg 11.).

മനസ്സുകേടു unwillingness; disinclination.

മനസ്സുതിരിവു change of mind. മ. തിരിയുക.

മനസ്സുമുട്ടു distress, want നമ്മുടെ മ. കളും സങ്ക ടങ്ങളും ബോധിപ്പിക്ക, ചെലവിന്നു മ'ട്ടാ യാറേ, മ'ട്ടാക TR. straitened circumstances, also മനസ്സു മുട്ടിപ്പാർക്ക; മ'ട്ടിക്ക to harrass.

മനസ്സുരുക്കം tenderness, compassion.

മനസ്സുറപ്പു firmness or presence of mind.

മനാക്ക manāk S. (L. minus). A little.

മനാരം No. = മനോഹരം. Elegance പണിക്കു വെടിപ്പും മ'വും ഇല്ല.

മനാരക്കേടു No. inelegance, slovenliness.

മനിച്ചം maniččam Tdbh. (മനുഷ്യ). A servant, slave; മനിച്ചൻ V1. — [നരമനിച്ചർ Palg. people. ചെറുമനിയർ Palg. Er̀. = മന്ദജൻ bel.]

മനിതൻ aM. T. a person of rank (മനിതം S. known? good condition V1.).

മനിയുക No. see മനയുക.

മനിഞ്ഞിൽ V1. a fish; eel?

മനിൽ Manilla, in മനിൽകാര Mimusops dissecta, Rh.

മനിഷ്യം, see മനുഷ്യം.

മനീഷ manīša S. (മൻ). Intellect; മനീഷിമനു. wise.

മനു manu S. (മൻ) 1. Man. മനുവില്ലാതേ, മനു കുടിയില്ലാത്ത V2. uninhabited. 2. N. pr. the father of men; മനുക്കൾ AR. 6 or 7, 14 etc. successive Manus, (see മന്വന്തരം) Bhg.

മനുകാലം = മന്വന്തരം = 72 ചതുർയുഗം Bhg.

മനുകുലം S. mankind, & മനുജാതി Anj.

മനുജൻ S. man, മനിചൻ & മനിചെനം പെ ററു RC. (= മനുജനം).

മനുജാധിപൻ, — ജേന്ദ്രൻ S. a king.

മനുനീതി S. 1. Manu's institutes മനുധർമ്മം, മനുസംഹിത. 2. proverbial = strict justice.

മനുഷി S. a woman.

മനുഷ്യത S. man's nature മ. ലഭിച്ചാൽ ChVr.; mod. also humaneness.

മനുഷ്യൻ S. (human) man, മനുഷ്യജന്മം കിട്ടി യതിൽ ആരും ചെയ്വാറും ഇല്ല TR. how diabolical! മനുഷ്യപ്പുഴുവിൻറെ വരവു RS. worm of a man!

മനുഷ്യപ്പററു = മാനുഷഭാവം humaneness, affability.

മനുഷ്യം (=മനിച്ചം, or = മാനുഷ്യം) a servant, esp. of a king. മനിഷ്യം അയക്ക V1. to send an embassy. കോട്ടയകത്തു രാജാവിൻറെ മ'ത്തിൻറെയും N. നായരെയും പക്കൽ TR. deputy of the Rāja, for deciding a caste case.

മനുഷ്യാകൃതി S. human form = മനുഷ്യരൂപം.

മനുസ്മൃതി, മനുസംഹിത S. = മനുനീതി 1.

മനുക്ക manukka M. (Te. മനുചു to revive, preserve?). To pat, caress, soothe an elephant V1.

മനോകർണ്ണിക (manō = മനസ്സ് S.) Mind, Bhg. = മനതാർ, (S. മനഃകർണ്ണിക).

മനോഖേദം inward grief = മനോദുഃഖം ChVr.

മനോഗതം S. thought, wish നിന്മ. Bhr.

മനോഗുണം S. kindness, benignity V2.

മനോഗോചരൻ S. mere object of the mind. VilvP.

മനോജൻ S. = മനസിജൻ Kāma.

മനോജയൻ S. overcoming himself. മ'നാ യൊരു ശിഷ്യൻ SidD. abstemious; also മനോജയം Bhg.

മനോജവം S. swift as thought.

മനോജ്ഞം S. pleasing, fine.

മനോദോഷം S. malice; മ. വെക്ക V1. to keep anger.

മനോനിഗ്രഹം subduing one's own soul, Bhg.

മനോപാഠം learning by heart (opp. ഏടുപാഠം).

മനോപൂജ ചെയ്തു Bhg. inward worship.

മനോബലം S. strength of mind.

മനോഭവൻ S. Kāma = മനോജൻ, f. i. മനോഭ വക്ലേശം സഹിച്ചു Nal.

മനോഭീതൻ a coward നീ ഇത്ര മ. ChVr.

മനോമയം S. spiritual.

മനോരഞ്ജന S. friendliness, agreeableness മ. രഞ്ജന എങ്കിൽ ചാണകക്കുന്തിയും സ മ്മന്തി prov.

മനോരഞ്ജിതര് TR. (complimentary style) loved by all, popular, agreeable.

മനോരഥം S. heart's joy, wish മ. ചിന്തിക്ക (=മനോരാജ്യം), മ. സന്തതിക്കാകാ PT. to indulge in forming wishes & hopes മനോരമം S. delightful. മനോരമേ Voc. f. Mud. മനോരമ്യം winning, pleasing.

മനോരാജ്യം S. building air-castles മ. ചിന്തി ക്ക, വിചാരിക്ക; മൃഗങ്ങളും തൻറെ മ. കഥി ക്കും PT. വില്ക്കാം എന്നൊരു മ. ഉണ്ടായി MR. ഉളളിൽ ഓരോ മ. നിറെച്ചു SiPu.

മനോല No. = മനയോല, മനശ്ശില.

മനോവികാരം S. changing emotion. മ'മില്ലാ തേ V2. unbiassed.

മനോവിശ്വാസം S. self-confidence ൦രംശ്വര ന്മാർക്കുപോലും തൻ മ. കൊണ്ട തപസ്സ് ഒക്ക വേ പോയീടുന്നു Bhg5.

മനോവൃത്തി volition, Chintar (ഏകീകരിക്ക 166 App.

മനോവേഗം S. quick as thought.

മനോസംശയം Bhg 11. = മനസ്സംശയം.

മനോഹതൻ S. disappointed.

മനോഹരം S., മനോരം, മനാരം vu. 1. charming, captivating, lovely; f. മ'ര & — രി V1.; പത്മജാമനോഹരൻ AR. 2. elegance, cleanliness — മനോരക്കേടു slovenliness.

മനോഹാനി S. id. മ.യാം കടാക്ഷം Nal. a ravishing look.

മന്തം = മന്ദം as മ. മറിച്ചൽ B. forgetfulness. മന്തൽമീൻ the sole fish.

മന്താരം see മന്ദാരം.

മന്തി T. M. A blackfaced monkey, (see മന്തു 3.)

മന്തിരി & മന്തിരിയ mandiri (Tu. manderi = Ar. mandil a sheet, tablecloth). A coloured mat = പുല്പായി f. i. പൂമ. യെയും കൊണ്ടയിട്ടു TP. spread a mat; see പായി.

മന്തു mandu 1. S. (മൻ). A device; fault. 2. Tdbh. (മഥ, മന്ഥ) a churn-staff അവൾ തന്മന്തുമാ യ്ചെന്നു, മ'മായി തയിർ കടഞ്ഞു, മ. വലിക്ക CG. 3. So. a wooden beater; hence Elephantiasis കഷണ്ടിക്കും മന്തിന്നും ചികിത്സ ഇല്ല prov. (Coch.), മന്തുകാൽ; hence മന്തുകാലൻ, മന്തൻ having a swollen leg, (f. മന്തി).

മന്തുകോൽ 2. id. ആച്ചിമാരേ മ. കൊണ്ട് അടി കൊണ്ടോനേ! (song).

മന്ത്രം mantram S. (മൻ). Production of the mind. 1. a hymn, prayer, ശിവസ്തോത്രമ. ജപി ക്കും SiPu. മ. ജപിപ്പിൻ ChVr. pray! മ. കൊ

ണ്ടീഷൻ തളർന്ന പന്നഗകോപം CG. by charms. മ. ഓതുക to recite a text of the Vēdas or a formula. സർവ്വമന്ത്രശരീരൻ Sid D. (said of God). കിന്നരമ. ഞാൻ എങ്ങനേ സേവിപ്പു, വാസവമ' ത്തിൻ ധ്യാനം ചൊൽ CG. മ. ഉച്ചരിയാതേ തന്ത്ര ത്താൽ പിതൃകർമ്മം ചെയ്യും ശൂദ്രൻ Bhg.— മ. പഠി ക്ക T. Rom. Cath. to be catechumen. 2. advice, counsel മന്ത്രികളോടുകൂടി മ. നിരൂപിക്ക, തുട ങ്ങുക KR. ഇതി കംസമന്ത്രം CG. consultation. അലസന്മാരോടു കാര്യമ. ചെയ്യരുതു Bhr. മന്ത്ര മൂലം ജയം KR. ഉപായമ'ത്തെ ഗ്രഹിപ്പിക്ക VyM. to help thieves with advice. 3. a plan സ്വ ഛ്ശന്ദം അംഗനാമ. ഫലിച്ചിതു Nal. her self-devised plan.

മന്ത്രജ്ഞൻ S. versed in vedic lore; an adviser.

മന്ത്രണം S. consultation.

മന്ത്രതന്ത്രങ്ങൾ spoken formulas & silent gestures (the former belong to Brahmans); ceremonies.

മന്ത്രനിശ്ചയം S. the office of counsellor രാക്ഷ സാദികളെ മ'ത്തിങ്കലാക്കി Mud.

മന്ത്രപിണ്ഡം S. a charmed cake, Bhr.

മന്ത്രപൂർവ്വം S. 1. through texts. 2. oral worship as of Brahmans, തന്ത്രപൂ. of Sūdras. KU.

മന്ത്രബുദ്ധി V1. counsel.

മന്ത്രമണ്ഡപം S. a hall of consultation; മ'പി കയും തീർത്താർ Mud. (al. മ'വിലം).

മന്ത്രമൂർത്തി a demon who takes possession of a person by means of incantation = ജപിച്ചിട്ടു ഒരു മൂർത്തിയെ മറെറാരുത്തൻറെ മേൽ കയ ററുക No.

മന്ത്രയോഗം S. a council.

മന്ത്രവാദം S. (— വാസം vu.) incantation, sorcery with കളം, പഞ്ചവർണ്ണം etc.

മന്ത്രവാദി S. a magician, conjuror, chiefly of the Arya Paṭṭer class (Kēraḷam has 12 മന്ത്രക്കാർ, six for സന്മന്ത്രം to win the good Gods, 6 for ദുർമ്മന്ത്രം to coerce the ദുർദ്ദേവതകൾ KU.) — മന്ത്രവിദ്യ their art.

മന്ത്രവാൾ a blessed sword.

മന്ത്രവിശ്രയം S. confidence in counsel.

മന്ത്രശാല S. a place of consultation മ. യിൽ പുക്കു Bhr.

മന്ത്രശുദ്ധി വരുത്തുക MC. in blessing a victim etc. (= foll.).

മന്ത്രസേവ SiPu. prayer = ജപയജ്ഞം, മന്ത്രയജ്ഞം.

മന്ത്രസ്നാനം S. purification by formulas.

മന്ത്രി S. (whence "Mandarin", Port.) 1. Counsellor, minister നിറം ചേർ മന്തിരി മംഗല ങ്ങൾ RC. മന്തിലിമാർ Mpl. മ. ബോധം, ബുദ്ധി ചൊല്ക V2. മന്ത്രികൾ കൂടി മന്ത്രം തുടങ്ങിനാർ Mud. മന്ത്രിപദം 609. 2. the queen at chess.

abstr. N. മന്ത്രിത്വം തരിക Arb. to make minister.

denV. മന്ത്രിക്ക S. 1. to bless, pray ആത്മപൂജ മ'ച്ചു SiPu. recited formulas; എണ്ണ മ. a ceremony of Malayars against പ്രാക്കൽ & കണ്ണേറു. 2. to advice, consult മ'പ്പാൻ ചെ ന്ന മന്നവൻ CG. മ'ച്ചു ചതിപ്പാൻ ഉപായം PT. ഞങ്ങളിൽ ചൊല്ലുന്ന മന്ത്രങ്ങളെ മ. Vilv P. our secrets; hence: 3. to whisper ചെവി യിൽ, കർണ്ണത്തിൽ മ. PT.

മന്ത്രീമന്ത്രമണ്ഡപം Mud. half of consultation.

മന്ഥം mantham S. (മഥ്). 1. Churning; a preparation of തരിപ്പണം GP. 2. a churn- staff, Tdbh. മന്തു.

മന്ഥനം S. churning, euphem, coitus ഗോവി ന്ദനായി മേവുന്ന മന്ഥനം കൊണ്ടു — രുഗ്മി ണിയായൊരു പാല്ക്കടലിൽ CG. was Pradyumna begotten & മന്തന ചെയ്തു RC.

മന്ഥരം mantharam S. (മന്ദ). Slow, dull. മന്ഥര S. = കൂനി KR.

മന്ദം mand/?/am S. (Ved. മന്ദ് to linger) 1. Slow, lazy. മന്ദസഞ്ചാരി PT. a slow walker. മ.മ. PT. very slowly. മ. എന്നിയേ Brhmd. quickly. 2. dull. മ'വും തീരും Anj. stupidity. 3. moderated, weak, low. ആശ മന്ദമായ്വന്നു Sah. was diminished. സേവ, ആചാരം മ'യ്വന്നു CG. becomes disused, goes out of fashion.

മന്ദഗതി S. moving slowly; dull apprehension.

മന്ദഗുണം S. phlegmatic temperament V1.

മന്ദത S. slowness, dullness. — മന്ദത്വം ചിന്തി യായ്ക ഭവാൻ SiPu. don't give in!

മന്ദൻ S. see മന്ദം; also = ശനി Saturn.

മന്ദനാർ (prob. മന്നൻ) a Tīyar baron, considered as descendant of Kōlattiri & protector of outcast Brahman females, see മച്ചി യാരമ്മ, മനക്കൽ.

മന്ദഭാഗ്യൻ S. unfortunate മ'ഗ്യയാം എന്നെ Nal. fem.

മന്ദമന്ദം gradually, Bhr.

മന്ദരം S. N. pr. a holy mountain മന്തരമിചൈ മയിനാക വെപ്പ് എന്നു RC.

മന്ദഹാസം S. (& മന്ദസ്മിതം) a smile = പുഞ്ചി രി, with തൂകി, തൂമന്ദഹാസം പെയ്തു CG.

മന്ദഹാസി CC. smiling.

മന്ദാകിനി S. the heavenly Ganga, Bhr.

മന്ദാക്ഷം S. bashfulness ശകുന്തള മ'ക്ഷഭാവ ത്തോടും മന്ദം പോയി Bhr.

മന്ദാഗ്നി S. weak digestion, indigestion.

മന്ദാരം mand/?/āram S. 1. also മന്താരം, മ ന്താരു. Erythrina Ind. = മുരിക്കു, also a heavenly tree. 2. also Bauhinia variegata — പ്പൂ GP 67. — Kinds: കാട്ടു —, പെരുമ. a Bauhinia, ചുവന്ന —, രക്ത —, മഞ്ഞ — Bauh. purpurea, ചെക്കി —, ചെത്തി —, തെച്ചിമ. Poinciana pulcherrima Rh., വെളുത്ത മ. Bauh. candida Rh. (വെളള മ.). 3. T. aM. close, gloomy weather. — മന്തരക്കാടു (sic!) thick jungle, opp. പടൽക്കാടു open jungie V1.

മന്ദിക്ക mand/?/ikka S. = മന്ദം പിടിക്ക To become slow, dull, inactive as bowels. അസ്ത്രം മന്ദിച്ചിതേററവും Bhr. had spent its force. മന്ദിച്ചു വാങ്ങി Mud. retired slowly. ചൊന്നു മന്ദിച്ച നേരം CG. having done relating. വീ രൻ മ. to lose heart = മടുക്ക; മ'യാതേ പൂകി നാർ CG. = മടിയാതേ.

മന്ദിരം mand/?/iram S. (മന്ദ or മന?). Abode, temple, മഹാദേവമ'രേ Si Pu. ഏവൾ മന്ദിര ദക്ഷ Bhr. a good housewife. മന്ദിരവാർത്ത CG. = കോട്ടയിലേ ഉപദേശം prov. — അരവിന്ദമന്ദി രൻ AR. Brahma. — fig. യുവതിമതിമ. Bhr. object of thoughts.

മന്ദിലി mandil, A turban V1. (see മന്തിരി).

മന്ദുര mand/?/ura S. (മന്ദിരം). A stable ബന്ധന വാജികൾ മ. തന്നുളളിൽ വെന്തു RS.

മന്ദേതരം mand/?/ēδaram S. (ഇതരം). Quickly.

മന്ദോഷ്ണം S. tepid, lukewarm.

മന്ദ്രം S. deep tone, grumbling.

മന്ന manna T. & മെന്ന V1. The neck (S. മന്യ) in മന്നങ്ങ a young cocoanut V2., ഇള നീർ വന്നങ്ങയായി No.

മന്നൻ maǹǹaǹ T. M. (മന്നു). 1. A king വേട്ട മന്നൻ KU. (see വെട്ടം). മന്നവർ മ. Bhr. Yudhišṭhira. അരിമന്നർ Bhr. inimical kings. 2. a fool or cheat (= മന്ദൻ). 3. N. pr. m. (fem. മന്നി).

മന്നം T. aC. (T. മൻറം). 1. standing place, a place of judgment or discussion. അന്ന ത്തിൻറെ ബലവും ആയുസ്സിൻറെ ശക്തിയും ഉണ്ടെങ്കിൽ മന്നത്താലിങ്കൽ കാണാം prov. under the village tree, in the assembly of citizens. 2. B. (C. maṇḍe) a dram-shop. 3. So. a part of the plumage, pinion? വെ ളുത്ത, ചുവന്ന മ. MC 47. & 48.

മന്നവൻ T. M. = മന്നൻ king, മന്നവാ Bhr. Voc.

മന്നോർപുരാൻ RC; also മന്നാൻ V1. Višṇu. — മന്നവം V1. Lordship.

മന്നാടുക aM. (C Te. T. മൻറു fr. മന്നു 2.) to petition.

മന്നാടി (hou. — യാർ) a title of Sūdra (Vaišya?) landlords etc. from Chō/?/am, settled in & about Palg. Many still retain Mackattāyam, whilst others are intermixed with Nāyars (comp. W.) = foll.

മന്നാട്ടപ്പൻ., — മ്മ f. Palg. hon. title of Taraγas or മൂത്താൻ given by castes below them.

മന്നിടം (= മന്നു) the earth മ. പാലിക്ക Bhr. മ. കൈവിട്ടു വിണ്ണിലായി CG. മന്നിടസുര വരൻ, മന്നിടദേവൻ Mud. = ഭൂദേവൻ a Brahman.

മന്നു T. M. (Te. = മണ്ണു fr. മനു to live, exist). 1. earth മന്നിങ്കൽ HNK. മന്നിടേ ഭാരം ത ളർന്നു CG.; also ന്നുലകു Bhg. 2 a place of judgment or assembly (T. മൻറു = മന്നം) Palg. There are 3 kinds: a., places for transacting business N. മന്നത്തുനിന്നു എഴു തിയതു old doc. (at a time when there were no stamped ōlas). b., several places of

judgment for Iḷavars (of a more local character) esp. the one at Tēnkur̀išši (പന്തൽ ഇരിപ്പെക്കൽ മന്നു), where the head-men of their 8 ശേരി gather to decide weighty caste questions. മന്നത്തുമടി അഴിച്ചു കൂടാ prov. (dou't offer betel). c., some Bhadracāḷi temples f. i. ചിററൂർ മന്നത്തു കൂടുക (for കൊങ്ങൻപട); മന്നേററുക, — ററി ക്കൊണ്ടു പോക to take an infant for the 1st time to such a Bh. temple, placing it at the idol's feet & offering a sacrifice. വെടി ക ഴിക്കുന്ന മ. where fireworks are let off. മന്ന ത്തു കുടിക്ക Cher̀umars at the time of Vēla, (met. to be an open drunkard) — [comp. Ūru-, Panchāyati-, Dēvara- mandu in Coorg.] — മന്നിരവു. B. borrowing of jewels etc. 3. Ar. mann, a maund, weight of 32 pounds or 1/4 hundred-weight, 25 lbs. Madras; a Bengal M. 823/7 lbs. avoirdupois (Cochin).

മന്നും മന്നനാടിയും (മന്നാടി) jurisdiction of Brahmans, esp. in Veḷḷappanāḍu KN.

മന്നുക T. M. to stand fast, persevere പുകഴ് മന്നും മന്നവർ RC. (= ചേരും).

മന്നില mannila (Cochi — Er̀.), മന്നല Kaḍ, വന്നില, വന്നല & പന്നല No.; see വന്നല. — അമ്മായമ്മ വിരുന്നു വന്നു മന്നില കുത്തി കഞ്ഞി യും വെച്ചു song. നാഴി മ. എങ്കിലും തരീൻ (ask Cher̀umars). — മന്നിലരി (blackish, tasting bitter). മുറിമ. half empty, ഇളമ. empty paddy.

മന്മഥൻ manmathaǹ S. (freq. of മന്ഥ). Kāma മന്മഥകലാവിദ്യ Anach. — മ'കലാപി Siva — മ'മാൽ the passion of love.

മന്യ manya S. Tendon of the nape of the neck.

മന്യു manyu S. (മൻ). Courage; rage; grief.

മന്വന്തരം manvandaram S. (മനു). The period of a Manu, 14 of which form a കല്പം or one day of Brahma മ'ങ്ങൾ ആറും കഴിഞ്ഞു ഏഴാമതിപ്പോൾ (വിവസ്വൽ പുത്രൻ) Bhg8.

മമ mama S. Mine, to me (po.).

മമത 1. selfishness, rather മമത്വം q. v. 2. love, friendship താതനെക്കുറിച്ചെനി ക്കൊരു മ. ഇല്ല Mud. നാം തമ്മിൽ പെരു ത്ത മ. ആയി jud. നമുക്കു ബഹു മ'ക്കാരനാ കുന്നു Arb. — (മ. വെച്ചു dissimulated? V1.).

abstr. N. ‍മമത്വം 1. the feeling "it is mine", pride etc. തന്നുണ്ണി എന്നുളള മമത്വമോഹാദ ന്യപ്രകാരങ്ങൾ മറന്നിരുന്നാൾ CC. നമ്മിൽ മ. അധികം ഉണ്ടു Bhg. (opp. സമത്വം). 2. affection for one's own എന്നിൽ നിനക്കു മ. ഉണ്ടെങ്കിൽ, ജാതിമ'വും മിത്രബന്ധുത്വ വും KR. കാര്യാർത്ഥമുളള മ'ങ്ങൾ കാര്യം കഴി ഞ്ഞാൽ ക്ഷണംകൊണ്ടു വിട്ടുപോം Bhg. interested friendship. In Bhr. opp. സമത്വം.

മമ്മത് Ar. Muḥammad N. pr.

മമ്മറഞ്ഞ, see മൺമറ —.

മമ്മാലിക്കിടാവു formerly മമ്മാലിമരക്കാർ (Port.) N. pr. The Muhammadan chief of Caṇṇanūr, അറക്കൽ (In KM. called the son of a Bauddha woman Māli, who exchanged him with a Kōlattiri prince).

മയം mayam S. (മാ). Formed of, consisting of (= സ്വരൂപം). സർവ്വം വിഷ്ണുമ. Bhg. രാജ്യം ബൌദ്ധമയമായി, പട്ടാളമയമായി filled with; നാട് അവന്മ. under his control; also with M. പൊന്മ'ായ ചട്ട Mud., മണ്മ. V1., ചോരമ spots of blood. — f. മയി as ചിന്മയി ആകിയ ദേവി CG. 2. M. (T. മഴവു young, tender C. Te. masaka to become dim, mashed) softness as of cloth കൈക്കു മ. ഇല്ല V1. പട്ടിന്നൊത്ത മ. MC. മ. വരിക to become soft. മ. വരുത്തു ക to soften, supple. തൂവൽ നല്ല മ'മായിരിക്ക, so ആയുധം; met. to conduct oneself well. (= പതം). വില മ. cheapness (= നയം) V1.

മയങ്ങുക mayaṇṇuγa T. M. (C Tu. masku fr. മൈ & മഴു). 1. To grow dim or dusk നേ രം മ. V1. കനക്കവേ സന്ധ്യമ'മപ്പോൾ CC.; to be overcast മഴമുകിൽകൊണ്ടു മയങ്ങിപോയ മ തിബിംബം KR. 2. to be drowsy, giddy. ഉര ചെയ്തു മയങ്ങിനാൾ RC. fainted. പാരം മ'ന്നു മേനി എല്ലാം CG. എന്നതറിയാതേ മയങ്ങിനേൻ ഞാൻ Anj. I lived in error. 3. to be perplexed, infatuated. അമ്മയെ നോക്കി മ'൦ CG. (a hungry infant). കണ്ടു മ. (= മോഹിക്ക). ആന മ'൦ മരു ന്നു TP. to be charmed.

VN. I. മയക്കം 1. drowsiness, giddiness, swoon. മ'ത്തിന്നു കൊടുത്തതു മരണത്തിന്നായ്പോയി. 2. bewilderment, distraction.

II. മയക്കു 1. dusk, twilight ഇന്പം ഇയന്ന അ ന്തിമയക്കിൽ CG. 2. perplexity, doubt. മ യക്കില്ലേ = നല്ലതല്ലേ? മയക്കില്ല all right; it does not matter അതിന്നു മ. ഇല്ല TP.

v. a. മയക്കുക 1. To perplex, delude. മ റെറന്തിപ്പൈതൽ മയക്കി നിന്നുളളതും തെറെറന്നു ചൊല്ലുവിൻ നല്കാമല്ലോ CG. defrauded. 2. to fascinate കല്ലിനെപ്പോലും മ'൦ SiPu. മ'൦ ഉർവ്വ ശി KR. മൊഴികൊണ്ടു മയക്കിനാൻ എല്ലാരെ യും CG. ചിത്തം മ. Nal. ആനയേ മ. TP. to charm, entice. 3. (മയം) to prepare a new pot for usage by boiling in water. 4. to rub out, wipe off = മാച്ചുകളക (see മഴക്കുക). കല മ. to heal, loc. കോടി മ. = അഴുക്കാക്ക. 5. = വയക്കുക No. Er̀. f. i. കാടു മ.

മയൻ mayaǹ 1. S. (മാ). The artificer of the Asuras. 2. M. a trickster, juggler = മായൻ in മാമയൻ etc.

മയൽ mayal T. aM. (C. Te. masal). 1. Dimness, dusk മയലേ, see മയ്യലേ. 2. infatuation, charm of love V1.

denV. മയലുക, see മഴലുക and v. a.:

മയററുക to nod, coquet, fascinate മയററി വി ളിക്ക.

VN. കൺമയററു SiPu., also പുഞ്ചിരിക്കൊഞ്ച ലും കണ്മയററങ്ങളും നെഞ്ചിൽ തറെച്ചാൽ Si Pu.

മയാ mayā S.(Instr. Sing, of അഹം). Through me, മയാ ചൊന്നതു Sk. what I said.

I. മയി = മൈ, മഷി Ink, black മ. തൂർന്നണി ച്ചില്ലി RC.

മയിക്കലേ at dusk = മയക്കു, മയ്യൽ.

മയിത്തുത്ഥം a. med. see മയിൽ, മഷി.

മയിപ്പൽ Palg. dawn.

മയിന്പു 1. (V1. മയപ്പുനേരം) dusk. 2. So. rudder, paddle, also നൈന്പു.

II. മയി S. (Loc. Sing. of അഹം). In me. (po.)

മയിർ mayir̀ T. M. (C. നവിർ, fr. മയി). 1. Hair മ. കളയെല്ലാം a. med. as part of diet. പിറപ്പു മ. = പി. മുടി; rather aM. പുളകം ഏലും മ. RC. = മയിർക്കൂച്ചു, കോൾമ. horripilation. 2. (obsc.) crines pudendi, മയിരം Vl. മയിർകുണ്ണ 260 — മയിരൻ m., — രിച്ചി f.; ൦രം മയിരന്മാർ good for nothing (obsc.) 3. (loc.) semen.

മയിർപ്പടം B. woollen cloth.

മയിർപ്പടി Orris root, root of sweet flag (ഭൂത കേശം S.).

മയിർപ്പട്ടം a trinket worn on the head.

മയിർവാൾ a double-edged razor (also മ. ക്ക ത്തി); hence നിശിതമായ മയിർവാളന്പു (എ ടുത്തു) Bhr. a kind of arrow sharp as a razor.

മയിൽ mayil T. M. (T. C. ഞമലി, Te. നമലി, C. navil, Tu. maire fr. മയി). A peacock മൈഥിലി മ. പ്പെടപോലേ AR. മ. ആടുന്നു prov. spreads the tail; also ആടുന്ന മൈലും ChVr. മൈലുക ളോടാടും Bhg. മൈലുടെ കഴുത്തിന്നു VCh.

മയില (Tu. maire) grey; black-spotted മയില ന്മൂരി;മയിലിച്ചി f. spotted or grey cattle.

മയിലാഞ്ചി KR. Alhenna, Lawsonia alba (med. & used for dyeing).

മയിലാടി N. pr. a place in Trav.

മയിലാടൻ മഞ്ഞൾ a sort of turmeric.

മയിലാട്ടം strutting.

മയിലാപ്പൂർ St. Thomas' grave, Nasr.

മയിലാര (— രം?) V1. a certain trinket.

മയിലിനം a herd of peacocks മാമ'ങ്ങൾ RC.

മയിലെണ്ണ peacock's fat (med.).

മയിലെളളു a tree KR4. Vitex alata? Vangueria spinosa? (= തിലകം). കാട്ടുമ. Volcamera.

മയിലോന്പർ N. pr. a king enumerated between Maisūr & Chaḍakaraǹ KU.

മയിലോന്പി a. med. plant (see foll.) മൈലോ ന്പിടെ ഇല a. med.

മയിലോശിക Polycar pæa spadicea (or is this കാട്ടുമ.?) Antidesma silvestris മയിൽകോശി Rh. med. against poison. മൈലോശിഖയും വരിനെല്ലും കൂടിയോഗം വരുത്തി മെഴുവി ൻറെയകത്താക്കി Mantr.

മയില്ക്കണ്ണു? Odianthum melanoleucum, Ainsl.

മയിൽച്ചടി = മയിർപ്പടി.

മയി(ൽ)ത്തുത്ഥം & മഷി — a. med. sulphate of copper.

മയിൽപ്പണം a certain coin.

മയിൽപ്പീലി peacock's tail-feather.

മയിസൂർ N. pr.Maisūr (മഹിഷാസുരം); മ. വാഴ a kind of plantain.

മയിസൂരാൻ KU. the king of M. (കർത്തൻ, ഉട യവർ).

മയൂഖം mayūkham S. A ray വെയ്യോൻ മ'ങ്ങൾ RC.

മയൂരം mayūram S. = മയിൽ KR. A peacock.

മയൂരവർമ്മൻ N. pr. a king of No. Mal. who introduced Brahmans in Tauḷawa.

മയ്യം mayyam T. മൈയം = മതിയം, മദ്ധ്യം In carpenter's language നടുമ. centre, മ. വീണി രിക്ക = ഒത്തു, opp. തെററിയിരിക്ക.

മയ്യലി, മയ്യാരം V1. bamboo-compasses of carpenters.

മയ്യത്തു Ar. mayit, A dead body. ചോനകനെ ഓതി മ. എടുക്ക TP. to take to the burial ground (called മയ്യത്തുകാടു, — പളളി). മയ്യത്തുകട്ടിൽ a bier. Māpl.

മയ്യൽ mayyal T. M. 1. = മയക്കം, മയൽ. Perturbation; grief എനിക്കു മൈയൽ അകമേനി റെന്തു RC. പൂണ്ടാശു മയങ്ങിനാൻ ഏററവും Bhg. fainted. മ. തീർന്നുണർന്തു RC. from swoon. മ. കൊണ്ടു മാഴ്കും Nal. (= മോഹം). മ. കണ്ണാൾ Bhr. with bewitching eyes. 2. = മയക്കു twilight, darkness. മയ്യലേ V1. about dawn = എ തിരേ; in the evening B., മൈയൽ തട്ടുക 422.

മയ്യഴി N. pr. Mahe മ. ക്കോട്ടയിന്നു ൧൦൦൦ ചീതു പണം കാലത്താൽ തരേണം TR. (to Kōlatiri).

മയ്യാർ mayyār aM. (മയി, മൈ). Painted with collyrium മ. ക്കണ്മടവാർ, മ. തടങ്കണ്മടവാർ RC.

മരകതം maraγaδam S. Emerald (in M. constantly മരതകം).

മരം maram T. M. C. Tu. (Te. mrānu). 1. A tree അണ്മ, പെണ്മ. m. & f. palms, ചെറുമ. herb, plant. 2. wood, timber. മ. വെച്ചതു a cocoanut tree in the 6th stage of its growth, 6 — 10 years old, (also മ. കാട്ടിയ തെങ്ങു No. loc.), see ആനയടി,കുലെക്കടുത്തതു. 3. a certain drum. 4. stem of Jaffna tobacco, B.

മരക്കച്ചവടം TR. timber-trade.

മരക്കണക്കു CS. measurement of wood.

മരക്കയ്യിൽ a wooden spoon.

മരക്കരം CC. a wooden hand.

മരക്കറി curry made of green fruit etc.

മരക്കലം 1. a ship മ. അത്തിൽ ഒരു നൂറു ജനം KR. മ. ഏറി Pay. മ'ത്തിൽ ഘോഷം ഉണ്ടാ യി SiPu. = പളളിയോടം. മരക്കലയുപ്പു salt formed on the hulls of ships or on rocks in the sea, No. 2. a wooden vessel, churn.

മരക്കൽ, മരക്കലനാവു, a bird, diver.

മരക്കാതൽ the core, മരക്കാനൽ the shade of trees.

മരക്കാൻ & മരക്കയാൻ (T. Tu. മരക്കലൻ). 1. a steersman, sailor മരക്കയന്മാർ Pay. (also കൈയർ Pay.). 2. a commander; a rank among fishermen & Māppiḷḷas.

മരക്കാൽ 1. a stem, tree serving as support to vines. 2. crutches. 3. So. T. a measure.

മരക്കാവു a forest മ'വിൽ കളിച്ചു SiPu.

മരക്കിഴങ്ങു Jatropha Manihot = വേലി, ഏഴി ലക്കിഴങ്ങു, also പൂളക്കിഴങ്ങു.

മരക്കൂട്ടം a clump of trees, grove ചന്ദനമ TP.

മരക്കൂട്ടു B. the principal rafters & beams of a roof.

മരക്കൊട്ട a tub, bucket.

മരക്കൊത്തൻ a woodpecker, മരങ്കൊത്തി MC. B.

മരഞ്ചാടി a monkey.

മരണം maraṇam S. (മൃ). Dying, death മ. ഉണ്ടെ നിക്കു Anj. I have to die. Cpds. മരണകാലം, — വായു etc.; വിഷം മരണദം GP. deadly.

മരണപത്രിക, — സാധനം S. a will, testament.

മരണപ്പാച്ചൽ പായുക to run for life; to run at the top of one's speed.

മരണഭയം Mud. fear of death.

മരണവേദന, — സങ്കടം (= പ്രാണ —) agony.

മരണവേള Palg. = മരണസമയം.

മരണാന്തം S. ending with death പൈരങ്ങൾ എല്ലാം മ. KR.

മരതകം (constantly = മരകതം). An emerald മ രതകയസ്തംഭങ്ങൾ KR. മ'ല്ലു Bhr.

മരതി a Par̀ayar deity (= death?).

(മരം): മരത്തച്ചൻ a carpenter.

മരത്തണൽ shade, മ'ലിൽ ഇരിക്ക KR.

മരത്തല the top of a tree മ. കളാൽ എറിന്തു RC. used them as weapons.

മരത്തോപ്പു a grove. = മരക്കൂട്ടം.

മരപ്പട്ടി MC. a toddy-cat, pole-cat, Viverra Indica, also മരനായി B.

മരപ്പണി carpentry.

മരപ്പാച്ചി f. (പാച്ചി) Palg. a wooden doll for children or stuck up as a charm against the evil eye.

മരപ്പാവ a doll അവർക്കു മൈക്കണ്ണിമാർ മ. പോലെ SiPu.

മരഫലം fruit-trees മ. കണ്ടു ചാർത്തി TR. assessed Cocoanut, -Areca- & Jack- trees.

മരമഞ്ഞ Palg. a creeper, മരമഞ്ഞൾ വെളളം Palg. exh.

മരമുറി B. a granary.

മരവട്ട V1. a small grub (അട്ട).

മരവാഴ a parasite, Epidendrum, Rh. ആഞ്ഞ ലി — Aerides retusa, കാഞ്ഞിര — (= പറ കെട്ടി), തേക്കു മ. Cymbidium imbricatum, കാട്ടുതേക്കു — Cymbidum Limodorum, പൊ ന്നാന്പൂ — Vanda spatulata, ചാലിയപ്പൊ. Sarcochilos præmorsus, ചെറു പൊ. Cymbidium tenuifol., കാട്ടുപൊന്നാം മ. Malaxis odorata, മരത്തേമാല — Aerostichon heterophyll. or Polypod. adnascens.

മരവി (T. മരവൈ, C. Te. marige, Tu. marāi). a wooden trough or bowl, dish, etc. നായ്ക്കു കൊടുക്കും മരയീൻറകത്തു കഞ്ഞിയും ചോ റും കൊടുത്തു TP. to a dishonoured child.

മരവിരി (T. — വുരി fr. ഉരിക) a garment made of bark. മ. ധരിക്കുന്നെങ്ങനേ KR. how turn anchoret? (S. വല്ക്കല).

മരവിക്ക B. to become stiff like wood, benumbed, etc.

മരവെട്ടി, see മരോട്ടി.

മരവേലിക്കിഴങ്ങു Jatropha Manihot.

മരാമരം 1. a large tree പാപമായുളള മ'ത്തി ന്നു കോപമേ വിത്തു Bhr. 2. the Sāl tree വന്മരമായ മ. പൊരിച്ചാൻ KR. (the word is often repeated, to produce രാമരാമ).

മരാമത്തു Ar. marammat, Repairs; public works മ. ശിരസ്ഥദാർ TrP. (even in KR.); മ. പണി P.W.D.

മരാളം S. A flamingo (vu. = ഹംസം).

മരിക, (V1. മരകി) = മരവി.

മരിക്ക marikka S. (മൃ). To die, more hon. than ചാക f. i. മരിയാതേ തോററാർ, മരിച്ചു മരിയാ തേ Bhr. barely escaping (= ജീവന്മൃതം). മരി യായ്ക Mud. മരിച്ചു കളക to commit suicide. മരിച്ചേടത്തിൽ എനിക്കു സുഖം ഇല്ല TP. in hades.

VN. മരിപ്പു death അവിടേ മ. എനക്കു TP. മ. നേരത്തു CatR. പിറപ്പും മരിപ്പും prov.

CV. മരിപ്പിക്ക 1. to cause death, kill താതനെ മ'പ്പതിന്ന` ആൾ RS. 2. to keep until death, support through life (loc.).

മരിക്കം, see മരുക്കം.

മരിചം mariǰam S. Pepper (also മരീചം S.) = മുളകു.

മരിചി = കുഴൽ (loc.). മുട്ടും മ. യും ഉണ്ടു Drums & pipes (C. Tu. mavuri).

മരിഞ്ഞാലായിരിക്ക To be fretting, sighing (C. Te. marugu = മറുകുക).

മരിളുക mariḷuγa (= മരുൾ & മെരുൾ). To be frightened തിണ്ണം മരിണ്ടു പണ്ടം ബുദ്ധി താൻ CG. before Parašu Rāma.

മരീചി marīǰi S. A. ray of light.

മരീചിക S. mirage. = മൃഗതൃഷ്ണ.

മരു maru S. (fr. മറു?) A sandy desert, Marvar. മരുഭൂമികളിൽ ചിറ കുഴിക്കുന്നു KR. ചുട്ട മണ ലാം മരുഭൂമിയിൽ മുട്ട നടന്നു മുറയിടുന്നു UR. (in a hell).

മരുക്കൊഴുന്നു V1. Artemisia Vahliana?

മരുങ്ങു maruṇṇụ T. So. (C. maggal, Tu. margil). 1. Side, മ. തിരിക to turn to one side. ഇരു മരുങ്ങത്തു No. = ഇരുപുറത്തു. 2. tameness, friendliness. മരിങ്ങുഭാഷിതം V1. soft language. മ. വരുത്തുക to tame V2. 3. a Pulaya woman V1.

മരുങ്ങുക & മെ — (Te. maragu, C. maggu) to be bent one way, attached, accustomed, tame; also മെ — q. v.

VN. മരുക്കം attachment, tameness, experience. മെരിക്കം ഉണ്ടെത്രയും Arb. very tame.

മരുക്കുക, ക്കി 1. to tame, domesticate, also മരു ങ്ങിക്ക. 2. aM. to seduce, embrace V1.

മരുതു maruδụ (T. — തം). Terminalia alata, a timber stronger than teak, heavier than water. Kinds: കരിമ — & വെണ്മ — Chuncoa. Buch.; നീർമ — CG. Pentaptera arjuna (ഇന്ദ്രദ്രു S.); പെരുമ — & മുളപ്പൂമ — = മരാമരം 2.; താളി — = ചടച്ചി, പുല്ല — = വെണ്മ —, മഞ്ഞമരുതു, പു ഴമരുതു Palg.

മരുത്തു marut S. The God of wind (49 or 180 in number); wind.

മരുൽപതി S. Indra.

മരുത്സൂനു AR. Hanuman, also Bhīma.

മരുത്തൻ maruttaǹ 1. S. (മരുൽ) N. pr. 2. M. (മരുന്നു) a doctor or charmer, headman of Pulayars; N. pr.

മരുത്തോൻ, — ത്തോത്തി f. V1. id.

മരുത്തുവച്ചി T. Trav., contr. മരുത്തോച്ചി (M. towns) a midwife.

മരുത്താണി V1. a tree (= മയിലാഞ്ചി?).

മരുന്നു marunnụ T. M. C. Tu. (മരു T. & മൻറൽ = മണം). 1. Medicine, മരിന്തു RC. with സേവി ക്ക, മുറിക്കു മ. വെപ്പിക്ക MR., മൂർദ്ധാവിൽ മ. ഇ ടുക, വ്രണത്തിൽ മ. വെക്ക; മ. കുറിക്ക to prescribe V1. മ'൦ വിരുന്നും മൂന്നു നാൾ prov. ഭ്രാ ന്തിൻ മ. ഏതും തോന്നീല്ല CG. no remedy for. മ. കുടി കഴിക്ക TP. (= പുളികുടി). അവനെക്കു റിച്ചു മ. വെക്ക TP. (= മാരണം). 2. gunpowder (= വെടി —, കരിമ —). മ. പൊടി ക്ക TP. വെടി മ. പെട്ടിക്ക് തീ പിടിച്ചു മ. കൾ ഒക്കയും കത്തി പ്പോയി Ti. a cartridge box.

മരുന്നറ a powder-magazine.

മരുമകൻ marumaγaǹ T. M. Tu. (മരുവുക or Te. mar̀a, C. mari from മറി 1.). 1. Sister's son മക്കൾക്കു മടിയിൽ ചവിട്ടാം മ'ക്കൾക്കു വള പ്പിലും ചവിട്ടരുതു prov. 2. T. So. a son-in-law പാഞ്ചാലൻറെ മ'ക്കൾ ഐവർ Bhr. — മ രുമകൾ f.

മരുമക്കത്തായം (ദായം) inheritance in the female line, as practised by 17 Brahm. Illam in Payanūr, by Kšatriya, Tirumulpāḍu, Nāyar, Ūrāḷi, Āndōr, Paḷḷichaǹ, Kušavaǹ, Vyābāri, Kōlayāǹ, Chembōṭṭi, Pišāroḍi, Vāriyaǹ, Nambi, Teyambāḍi, Mārāǹ, Poδuvāḷ, Kūttunambi, Attikurichi, Uṇṇitiri, Erāḍi, Vaḷḷōḍi, Neḍungāḍi, Veḷuttēḍaǹ, Chāliyaǹ; Tīyaǹ (No. & Trav.)

മരുവകം S. (മരു). Vangueria, & an Ocymum മരുവകതരുക്കൾ Nal.

മരുവുക maruvuγa T. M. (= മരുങ്ങുക). 1. To become familiar; fondle, embrace V1. 2. to abide വാനവർപുരി മരുവിനളോ RC. has she gone to heaven; പുക്കുമരുവി sat. 3. poet. auxV. സുഖിച്ചു മരുവീടിന കാലം Nal. = വസി ക്ക, ഇരിക്ക, മേവുക to be. ആ ദ്വീപു തന്നേ ചു ഴന്നു മരുവുന്ന സമുദ്രം Bhg.

negV. മരുവലർ (1) enemies Bhr., also മരുവ ലാർ RC. & മരുവാർ കാലൻ RC.

മരുൾ maruḷ T. M. C. Te. (മഴു = മയക്കം). Frenzy, possessedness, evil spirit മ. എന്നു തോന്നും Pay. മ. ഇല്ലവർക്കു Mpl. no fright. — hence മരിൾ, മെരിൾ.

മരോട്ടി marōṭṭi & മരവട്ടി V1., മരവെട്ടി B. Hydnocarpus pentandra Rh., the oil-bearing fruit in a wooden shell: മ. യെണ്ണ കുഷ്ഠജിൽ, പാലോടു കൂടുന്പോൾ മരണദം GP.

മർക്കടം markaḍam S. (മരം or മറി കടക്ക). A monkey മർക്കടപ്രവരൻ AR. മഹാമ'ത്താൻ SiPu. hon.; മർക്കടാലങ്കുതൻ, — ലംബനൻ AR. Rāma as the ally of monkeys.

മർജ്ജൻ E. margin മ'നിൽ ചേർത്തു.

മർത്ത marta 1. (Ar. ?) A simile, explanation മ. പറക. 2. Syr. Lady മർത്ത മറിയത്തുമ്മാ CatR.

മർത്ത്യൻ martyaǹ S. (മർ). Mortal, man.

മർത്യജന്മികൾ AR. mortals.

മർത്യജന്മാർത്ഥം ലഭിച്ചു Bhg. the object of human life.

മർത്യപ്പുഴു worm of a man. — മർത്യാധമൻ KR.

മർത്യഭോഗം ചെയ്തു പോക KU.

മർത്യേന്ദ്രനാപത്തെത്തും Sah. a prince.

മർദ്ദനം mard/?/anam S. 1. Pounding, കാളിയമ്മ. CG. Bhg. bruising the serpent. ലംകാമർദ്ദനം AR. 2. rubbing, grinding, mixture, ingredients.

മർദ്ദളം S. A drum, Tdbh. മദ്ദളം.

denV. മർദ്ദിക്ക S. to bruise, maltreat; grind

down. എലിയുടെ ചോരയിൽ രസം മ'ച്ചാൽ Tantr. — fig. നാരിമാരുടെ ചിത്തങ്ങളെ മർദ്ദി പ്പിച്ചിട്ടവരെ വശമാക്കി Bhg.

മർമ്മം marmam S. (മർ & മറ?). 1. Vital member, mortal or dangerous spot ശരീരത്തിന്നു നൂറേറ ഴു മ. ഉണ്ടു (കൈ രണ്ടിന്മേലും 2X11, കാല് ര ണ്ടിലും 2X11, വയററിന്മേൽ 3, മാർ 19, പിന്പു റത്തു 14, in പൂണെല്ലു, കഴുത്തു, തല 37) MM. കുടു മെക്കു മീതേ മ. ഇല്ല, പശു കുത്തുന്പോൾ മ. നോ ക്കരുതു prov. ജന്തു മർമ്മണി നോക്കി ബാണ ങ്ങൾ പ്രയോഗിച്ചു, മ'ങ്ങളെ നോക്കി കടിച്ചു Bhg. മ'ങ്ങൾ തോറും മുറിഞ്ഞു Bhr. felt wounded all over. മ'ത്തിൻറെ എണ്ണ a. med. 2. a secret രാജ്യത്തിൻറെ മ'ങ്ങളെ ഉപദേശിക്കുന്ന വൻ VyM. മ'ങ്ങൾ ഞങ്ങളോടു പറഞ്ഞാൽ എന്തു ഫലം Bhr. മ'ളായുള്ള നർമ്മങ്ങൾ ഓതി CG.

മർമ്മഭേദി S. hitting the vital parts.

മർമ്മണി S. 1. a treatise on മർമ്മം MM. 2. a remedy for wounds മർമ്മാണി തഴെച്ചു, വെണ്ണ യിലരെച്ചിട്ടുവെച്ചു കെട്ടി TP.

മർമ്മവികാരം S. acute pains as from a wound.

മർമ്മസന്ധി S. union of joints പരിദംശിച്ചു മ. തോറും CC. all over.

മർമ്മി B. concealing a secret.

മർമ്മിക്ക to act spitefully. മ'ച്ചു പറക; മ'ച്ചു കുടിക്ക to vie with others in drinking.

മർമ്മോപഘാതം S. = മർമ്മഭേദനം Nal.

മർമ്മോപദേശം S. teaching secrets, esoteric doctrine Bhg.

മർമ്മരം marmaram S. Rustling sound പത്രമർമ്മരിതം Bhg.

മര്യാദ maryāda S. & മരിയാദ KR. vu. (= മരി യാതു, മറിയാതു?) 1. Limit, boundary. 2. custom, rule of society മ. പിഴയാതേ നടത്തുക Bhg. ശൂദ്ര മ. യും ബ്രാഹ്മണാചാരവും KU. (also മേൽമ. യും കീഴ്മ. യും). ഇണങ്ങുമ. V1. local usage. കുറുന്പ്രനാട്ടേ വസ്തുത കീഴ്മ. യിലുള്ളതു TR. the old system. ജാതിയിലുള്ള മ. പോലേ നടക്കും, മ. പോരും വണ്ണം conformably to caste rule. മ. പറക to expound the law. 3. propriety, decency, civility മ. കെട്ട നരൻ മുഖത്തിങ്കൽ മിഴിക്കയില്ല സജ്ജനം KR. പെണ്ണും പിള്ളയെ മ. കെടുക്ക TR. to ravish, dishonour. 4. customary present. സ്ഥാനം വന്നാൽ വളവർട്ടത്തു കോ ട്ടയിൽവന്നു കോലത്തിരിയെ കണ്ടു മ. വാങ്ങി ക്കൊണ്ടു പോകേണം TR. from the king. പ ന്നിയെ കൊന്നുള്ള നായർക്ക് മ. എന്തു TP. ചോന കർ മ. തരാഞ്ഞു TP.

മര്യാദം customary മലയാളത്തിൽ മ. അല്ല TR.

മര്യാദക്കാരൻ well behaved, courteous. — iron. = അടുത്തവൻ a barber No.

മര്യാദക്കേടു (see 3.) impropriety, outrage. ചില മ. കാട്ടി TR. മ. ചെയ്തു TP. impudence. പല അന്യായങ്ങളും മ'ടും ചെയ്തു TR. ruled tyrannically.

മര്യാദസ്ഥൻ MR. a person of character

മര്യാദാനുക്രമം V1. justice.

മര്യാദാപർവ്വതം S. the 8 mountains that mark boundaries, Bhg 5.

മർശനം maršanam S. (L. mulcere). Touching, handling.

മർഷണം maršaṇam S. (മറക്ക?). Forgetting, enduring — മർഷിക്ക = ക്ഷമിക്ക.

മറ mar̀a 5. (മറു), 1. A screen, shelter, covering സ്ത്രീകൾക്കു മാറിൽ മറ ഇല്ല Anach. കിണററി ന്ന് ആൾമറ കെട്ടുക MR. a wall of wells etc. മറ പററുക, പെടുക V1. to hide oneself. മറ യത്ത് ആട്ടുക to drive away. മറയത്തു പോക to be buried. ഏറത്തിളക്കിലോ പോകേണം മറ യത്തു Bhr. ശവം മറ ചെയ്ക to bury. മറെക്കു പോക, മറെക്കിരിക്ക to ease nature. ഓളെ മറയിൽ ഇരുത്തിച്ചോൻ TP. made the widow to live in retirement. 2. a secret, രണ്ടും മറ കൂടാതേ പറഞ്ഞു ChVr. openly. 3. Veda ജപി ച്ചാർ മറകളും AR. മറകളെ വീണ്ടാൻ Matsy. നാന്മറകളും KeiN. മുനിവർ തേടും മറ ഞാന പ്പൊരുൾ RC.

മറക്കലം (3) a Brahman's pot, prov.

മറക്കാതൽ (3) = വേദസരാം CG.

മറക്കാർ a king's body-guard.

മറക്കുട an umbrella carried as screen by high-caste women, കൈവളയും മ. യും പിടിച്ചു പറിക്ക Anach. to degrade such.

മറക്കുഴി So., മറപ്പുര (മറപ്പള്ള hon. of Rāja's) a privy.

മറപൊരുൾ, see പൊരുൾ, f. i. മറകളുടെ മ'ളു കൾ അറിവതിനു ചതുരൻ Bhr.

മറയവർ (3) Brahmans, മാമറയോർ Bhr.

മറാദ്ധ്യയനം (3) studying the Veda അനിശം നീചൻ മ. ചെയ്താൽ KeiN.

v. n. മറയുക 1. To disappear ധൂളിയാൽ മിത്രബിംബം മറഞ്ഞു Bhr. മറഞ്ഞു തപസ്സ് എ ല്ലാം Bhg. vanished, so ധർമ്മം മറഞ്ഞു AR. എന്തു മറഞ്ഞു കളഞ്ഞു Anj. 2. to hide oneself കുടി യാന്മാർ ഭയപ്പെട്ടു മറഞ്ഞു നില്ക്കുന്നു TR. ഓടി മറഞ്ഞുകൊൾ തിങ്കളേ നീ CG. hide thyself from Rāhu! — With absol. case കാടു മറഞ്ഞു പാർത്തു in ambush. വാതിൽ മറഞ്ഞുനിന്നു VetC. ഒരു മാവും മറഞ്ഞുനിന്നു വെടിവെച്ചു TR. from behind a tree. — With Loc. ശിലയിങ്കൽ മറഞ്ഞു ഭഗവാൻ VilvP. വാനിൽ മറെന്തു RC. നിന്നി ലേ നീ മറഞ്ഞെന്തിരുന്നീടുവാൻ AR. sink into thyself to evade my looks.

VN. മറവു shelter, cover, concealment തെളി വുള്ള കാര്യം കേവലം മറവായിവരുവാൻ MR. to hush up or make a muddle of it.

v. a. മറെക്ക 1. To hide, conceal, screen. മാറു മറെപ്പാൻ a cover for the breast, upper cloth. — With double Acc. രാജനെ അതു മറെ ച്ചാൻ Mud. hid it from the king. ദോഷങ്ങൾ ഒക്ക മ. (opp. ഗുണം ഗ്രഹിപ്പിക്ക) Bhr. to palliate. 2. to bury = മറചെയ്ക.

VN. മറെപ്പു, മറപ്പു a coverlet; shelter, protection.

മറം mar̀am T. aM. (മറു). Disagreement, war മറം കിളർ ഇലങ്കവേന്തൻ RC. —

മറവർ Maravas, the T. tribe of warriors.

മറക്ക mar̀akka 5. (മറു). 1. To forget മറക്കാ ന്തക്കതു പറയേണം, മതി മ. prov. ചിത്തം മ.; മറപ്പത് എന്തു Bhr. how forget. തന്നേത്താൻ മ. MM. to be delirious. തന്നേയും കൂട മറന്നാൻ CG. from love, anger, Bhr. തന്നേത്താനും മറ ന്തലറിവീണു RC. wounded. സൌഖ്യകാലത്തിൽ ആത്മാ മറക്കൊല്ല KR. don't forget thyself. തങ്ങളെ മറന്നുറങ്ങുന്നവർ Bhr. മറക്കാതേ ചെയ്ക to do considerately (Bhg. has മറവാതേ & മ റാതേ, മറായ്കയോ). 2. v. n. to be forgotten, to vanish from the mind സ്നേഹവും മറന്നിതോ Nal. ക്രീഡകൊണ്ട് എന്നുണ്ണിക്കു വിശപ്പു മറ ന്നിതോ Si Pu. Esp. with പോക f. i. പഠിച്ച ശാസ്ത്രം മനസ്സിങ്കൽനിന്നു മറന്നു പോകട്ടേ KR. (= മറയുക). നിന്നോടു മറന്നു പോയോ; പറ ഞ്ഞത് ഒന്നും മറന്നു പോല്ലേ TP.

VN. I. മറതി forgetfulness, അരണെക്കുമ. prov. മറതിക്കാരൻ forgetful.

മറപ്പാൽ to be weaned പിടിച്ചതു മറന്നിട്ടു മറ ന്നതു പിടിക്കും മുന്പേ വശമാക്കേണ്ടത് എല്ലാം വശമാക്കേണം prov.

CV. മറപ്പിക്ക to cause to forget അതു ശിക്ഷിച്ചു മാററി മറപ്പിച്ചു Bhg 7. തന്നെത്താൻ മ'ക്കും മദിരാമദം Bhg 11.

VN. II. മറവി = മറതി, failing of memory.

മറൽ mar̀al T. aM. = മറം, മറതി, Death; hence: മറലി the God of death, Yama മ. തൻപുരം അടാതോർ, മ. പ്പുരം പുകുന്തനൻ RC.

മറാഷ്ടകം TR., better മാറാട്ടി, മഹാരാഷ്ട്രം.

മറി mar̀i T. C. Tu. aM. (Te. maraka, fr. മറു) 1. Offspring, the young of animals, a colt V1. ചെമ്മറിയാടു. 2. a young deer പുള്ളിമാൻ മറിപേടയും KR. 3. a turn, fresh start, corner മ. തീർക്ക (see below); a side f. i. കുന്നിൻറെ അങ്ങേമറി No. the other or opposite side, പുഴ നീന്തി ൩ മ. വെക്കട്ടേ TP. sweep of the arms; time = വട്ടം; എത്ര മ. vu. അന്പതു മ. തൊഴുക RS. 4. a shift, turning round or inside, deceit. കുന്നിനും തോക്കിന്നും മ. ഇട്ടിരി ക്കുന്നു spoilt the sport by charms. 5. B. autumn. 6. = മറിച്ചൽ tumbling in play.

മറിക V1. (Te. C. = മരവി) a bullock's load.

മറികടക്ക (3) to jump over.

മറികടൽ the rolling sea മ. വന്തു RC.

മറികണ്ണൻ squint-eyed.

മറിക്കുന്നി Convolvulus pes-capræ.

മറിച്ചുഴിവു hair naturally curled, a whirlpool.

മറിതീർക്ക (3) to mark the dimensions of a building കോയിലകത്തിന്നു മ'ർത്തു KN. ചാ യ്പും മറിയും തീർക്ക to fix regularly & horizontally.

മറിമാൻ (2) a swift deer ചാടുന്ന മ'നിൻ മാം സം KR. പുള്ളിമറിമാനും വെണ്മഴുവും Sil.

of Višṇu മ. കണ്ണാൾ RC. മ. കണ്ണികൾ CC. girls with doe's eyes.

മറിമായ HNK. & മറിമായം (4) versatility, as of a God; twists & mazes; deceitfulness. മ. കാട്ടുക to delude.

മറിമായൻ Višṇu മ'നെ അറിഞ്ഞുകൊള്ളേ RC.

മറിമായക്കാരൻ K/?/šṇa; Nāradaǹ, met. a slanderer & ഇന്ദ്രജാലക്കാരൻ.

മറിയൻ shifting, untrustworthy V1.

മറിവാതിൽ (4) a trap-door.

v. n. മറിയുക T. M. (C. = മറക്ക). 1. To turn back, turn over. മറിഞ്ഞുനോക്കി AR., പിന്നോ ക്കം ഒന്നു മ'ഞ്ഞു നോക്കി Si Pu. looked back. മറിഞ്ഞു വീണു MR. fell over. മറിയേണ്ടിയിരുന്നു I was on the point of falling. കൃഷ്ണൻ കയ്യിൽ മ റിഞ്ഞു തുടങ്ങിനാർ KumK. went over to Cr. 2. to be upset വലിയ കാര്യം മറിഞ്ഞു പോമ്മുന്പേ വ ളരേ പീഡിച്ചു തിരിച്ചു കൊള്ളേണം KR. തോ ണി മറിഞ്ഞാൽ prov. കല്ലായി മറിഞ്ഞു പോം TP. will be changed into a stone. 3. to turn over & over മീൻ കടിച്ചു മ.; കടിച്ചുമ. coitus of cats. To tumble heels over head, to roll കീഴ് മേൽ മറിയുംവണ്ണം Bhg. കീഴ്മേൽ മറിഞ്ഞു വരുന്നു തിരകൾ Si Pu. — Chiefly of the rolling sea കടൽ ഇളകി മറിയുന്നു AR. സമുദ്രം കലങ്ങി മ. Sk. ആററുവെള്ളം പെരു കി മറികയാൽ മാർഗ്ഗങ്ങൾ മുട്ടി KR. അബ്ധിതന്ന ടുവിൽ മറിയുന്നവർക്കു HNK. weltering, floundering. ലോകങ്ങളും തലകീഴായ്മറികിലും KR. തെന്നൽ ചന്ദനക്കുന്നിന്മേൽ ചാല മറിഞ്ഞിട്ടു നിന്നു CG. the breeze rolling over the ghats.

VN. I. മറിച്ചൽ 1. turning over, returning, tumbling heels over head. 2. rolling; turning topsy-turvy. 3. deceit.

II. മറിവു 1. change. പഴേ നടെക്കു മ'വും പി ഴയും വരാതേ KU. infringement. 2. rolling, tumbling. 3. confusion, deceit ഇറ പാർത്തു കേട്ടാലറിയാമെന്തെല്ലാം മറിവുകൾ Mud. മ റിവോടു AR. cunningly.

v. a. മറിക്ക 1. To turn upside down. ഓലമ റിച്ചും തിരിച്ചും നോക്കി TP. reading a startling letter. ജലേ മ. CC. to throw, to welter. ശാപ വാക്ക് എങ്ങൾക്കു നേരേ മറിച്ചിന്നു വന്നു കൂടി CG. was reversed in our favour. ആ പുകണ്ണതു നേരേ മറിച്ചായിത് എങ്ങൾ മൂലം CG. the praise is falsified by our treatment. ചിലേടത്തു മറി ച്ചും വരും VyM. in inverted order. അതിൻറെ മറിച്ചായാൽ VyM. in the contrary case. മറിച്ച ളക്ക to measure across. 2. to turn back രാ ജ്യം മ'ച്ചു കൊടുപ്പാൻ TR. to give back. നാട് ഇങ്ങേപ്പുറം മ. to reconquer. മറിച്ചെണ്ണേണ്ട prov. don't count a 2nd time; മറിച്ചു treated even as conjunction മ. താൻ വാങ്ങുന്നതാകി ലോ KU. but if (on the other hand) he be the purchaser. 3. to attack, arrest ഞങ്ങളെ മറിച്ചിട്ടു. അവനെപിടിച്ചു മ. TR. 4. to confound, deceive. മറിച്ചും തിരിച്ചും പറഞ്ഞു prevaricated.

VN. മറിപ്പു 1. an upset. മ'പ്പിലായി bankrupt. തിരിപം മ'൦പറക subterfuges. 2. arrest, മ'പ്പിൽ പോയി imprisoned V1.

മറിപ്പൻ a kind of cholera = നീർത്തിരിപ്പു, നീ ർകൊന്പൻ, S. വിഷൂചിക, said to be produced by the landwind മ. മുറിഞ്ഞു മരിച്ചു No. മറിപ്പന്നായ മരുന്നു a. med.

CV. മറിപ്പിക്ക: കുരുസി മ'ച്ചു TP. caused to bring back.

മറു mar̀u 5. 1. Other; next; back again (see Cpds.). 2. secondines കുട്ടി പിറന്നു മറു ഇനി പിറന്നിട്ടില്ല No., പശു പെററു മറു വീണുവോ? 3. distinguished from the rest, spot, freckle, mole, wart കുതിരെക്ക ഒരു മറുവില്ല Bhr. മറു വറും വരുണൻ RC. മറുവില്ലാതൊരു മുകുരം CG. spotless. — fig. അവൻറെ മറു കണ്ണിൽ ആകുന്നു വോ No. = കൊതി he is greedy for every thing.

മറുകടം debt paid to one person & contracted with another.

മറുകടിഞ്ഞൂൽ (vu. — ഞ്ഞിൽ) No. the 2nd child.

മറുകര the other shore മ. കാണാതേ വലയുക Chintar. to see no escape. ദു:ഖത്തിൻ മ. പ്രാപിക്ക KR. ധനുർവ്വേദത്തിൻറെ മ. കണ്ട വൻ KR. = പാരഗൻ. — മ. സോമൻ Onap. cloth from the eastern coast?

മറുകാൽ 1. a prop. 2. another water-channel.

മറുകു mar̀uγụ T. aM. 1. A street വിണ്ടലർ മറു കണ്ടു മുറുകും വണ്ണം RC. 2. V1. = മറു 3.

മറുകുക T. M. C. Te. to flounder, welter (=മറി യുക). തീയിൽ കിടന്നു പൊരിഞ്ഞു മറുകിയും UR. ഉള്ളിൽ ഉണ്ടൊന്നു കിടന്നു മ'ന്നു Mud. to fret. ചിന്തപൂണ്ടു മ'ന്നു മാനസം KR. കേ ണു കിടക്കുന്ന വേഴാന്പൽ പോലേ വീണു മ. CG. ഉടൽ ഉരുകി മറുകി AR. from extreme pain. മനം ഉരുകി മ. മരുവുന്നു Mud. perplexed, distracted. ജഗദ്വാസികൾ മ. Bhr. പേടിച്ചു മ. Brhmd.

CV. മൃഗാക്ഷികളെ മറുകിച്ചു HNK. to disappoint, distract, drive to despair.

(മറു): മറുകുടി a house given to a newly married pair. Vl.

മറുകുന്നു the other hill (huntg.).

മറുകുരു B. relapse of small-pox.

മറുകുറി an answer. മ. എഴുതുക a reply V2.

മറുകുഴിക്കാണത്തോല MR. a deed of under-tenancy.

മറുകൂട്ടം a fellow-servant. മ'ം പിള്ള a fellow-writer B.

മറുകൂറർ RC foes.

മറുകൈ 1. revenge. 2. an antidote അതിന്നു മ. ഇല്ല = പ്രതിക്രിയ.

മറുക്ക T. M. 1. To resist, ചൊൽ മറുക്കുന്ന പിടിയാന KR. disobedient. കല്പന മറുത്തു ന ടക്ക TR. അഛ്ശൻറെ വാക്കു മറുക്കാതേ KR. അതിനു മറുത്തൊന്നു പറഞ്ഞീടൊല്ലാ BR. don't speak against. ഗുരമ'ത്തു ചൊല്കിലും ഉരെക്കും ഉ ത്തരം KR. to forbid. മറുത്തുര ചെയ്ക AR. to refuse. നൃപൻ നിന്നെ മ. യില്ല, വെറുത്തു ചൊ ല്ലിനാൾ ഭൂപനെ മറുത്തു KR. മറുത്തു നില്ക്ക to face the enemy. ജഗത്തുകൾ എല്ലാം മ'ക്കിലും KR. to oppose; with Soc. എന്നോടുമ. Vl. മറുത്ത കുഴി, മ. പ്രവൃത്തി a counter-mine. മറുത്തുത്തരം V1. contradiction. 2. to rebel കോട്ടയത്തു രാ ജ്യത്തു കുന്പഞ്ഞിയോടു മറുത്തിരിക്കുന്നവരെ അ മർത്തു TR. പ്രതിപക്ഷത്തിലുള്ളവരിൽ ചിലർ മറു ത്തിഹവരും Mud. will change sides (=മറിച്ചു). 3. to lay a wager മറുത്തു കുടിക്ക; മ. പായുക to race.

VN. മറുക്കൽ, മറുപ്പു opposition, refusal.

മറുചട്ടം കെട്ടുക to reform (a law).

മറുചാൽ ploughing across.

മറുജന്മം transmigration.

മറുതല the opposite party ഞങ്ങൾ നിനക്കു മ യായി CG. മ. കൾ Bhr. the opposite armies.

മറുതലക്കാരൻ an adversary = മാററാൻ, പ്ര തിയോഗി.

denV. മറുതലിക്ക to oppose, tease.

മറുതാക്കോൽ a false key മ. കൊണ്ടു (or ഇട്ടു) പൂട്ടു തുറന്നു MR.

മറുതീരം = മറുകര; മ'ത്തു ചെന്നു Bhr.

മറുത്തരം (better T. മാറുത്തരം) answer വദിക്ക സുന്ദര മ. KR.

മറുദേശക്കാർ MR. of another land, so മറുനാടു V1.

മറുനായി (3) a weasel (loc.)

മറുനാൾ the next day; preceding day = മറുദി നം KR.

മറുപക്ഷം the opposite party or opinion.

മറുപടി reply ഈ എഴുതിയതിൻറെ മ. വന്നാൽ, ഇതിൻറെ മ. എഴുതി അയക്ക TR.; also മറു വടിക്കത്തു TP.

മറുപണയം a counter-pledge.

മറുപത്ഥ്യം a seoondary, lighter regimen.

മറുപനി relapse of a fever.

മറുപാടു 1. the other side. 2. again മ. പി റക്ക, മ. പിറവി എല്ലാം കഴിഞ്ഞാൽ Nasr.

മറുപാട്ടം the counterpart of a lease or deed executed by a tenant to promise a certain rent MR209.212. (see പാട്ടച്ചീട്ടു). പറന്പി ൻറെ മ. jud.

മറുപിരി B. a male sorew.

മറുപിറവി transmigration.

മറുപിള്ള (2) the after-birth (with men).

മറുപുറം the other side. മ'ത്തു പോക Bhr. to change sides. അവനെ മ. ഇട്ടസൂയയാ Bhg.

മറുപോർ revenge.

മറുഭാഗി B. an opponent.

മറുമതക്കാരൻ Anach of another religion.

മറുമരുന്നു an antidote to allay the effect of any medicine.

മറുമാറു (3): തിരുമ. Bhr. K/?/šna's spotted breast.

മറുമാസം the past or next month.

മറുമുഖം an enemy; strange woman; മ. നോ ക്ക to commit adultery.

മറുമുടി a wig T.

മറുമൂലക്കാരൻ V1. a pedlar, trading with another's capital.

മറുമൊഴി an answer മ. ചൊല്ലി KR.

മറുരാജ്യം TR. a foreign country.

മറുരൂപം change of form.

മറുവാർത്ത Vl. a verbal answer.

മറുവില V2. a ransom.

മറുവില്ലാത CC. unique.

മറുവിളി an echo. മ. കേട്ടു TP. the cry.

മറുശീമ MR. another land.

മറുസംഘം an internal feud കുറുന്പ്രനാട്ടു മ. ഇല്ല KU.

മറെക്ക, see after മറയുക.

മററം mat/?/t/?/am So. Low ground near a river; a meadow.

മററു mat/?/t/?/ụ T. M. (C. mattu) obl. case or amplification of മറു. 1. Other മററു പലരും TR. മറെറാന്നാക്കി പരിഹസിക്കിലും GnP. to caricature. മററാരാലുമേ AR. എന്നോ മറേറാ വല്ല സംഗതികളും വിചാരിച്ചു MR., വല്ലവരെ കൊ ണ്ടോ മറേറാ എന്നെ വലിപ്പിക്കും MR. or in some other way. ആ വീട്ടിലോ മറേറാ somewhere else. സർക്കാരിൽനിന്നോ മറേറാ etc. മ ററന്യഭർത്താവെ തീണ്ടാതേ SiPu. 2. adv. besides മറെറനിക്കേതുമേ വേണ്ട വരം AR. ഇല്ല മററന്യക്ഷേത്രം Brhmd. 3. moreover ഉററാ രെയും മ. പെററാരെയും പിന്നേ ചുററമാണ്ടോ രേയും CG. then. പുത്രൻ എന്നാലും മ. മിത്രം എ ന്നാലും PT. സദ്വുത്തന്മാരോ മ. ദുർവൃത്തന്മാരോ DM. (C. = and, or).

മററന്നാൾ 1. after tomorrow, whereas പി റേറനാൾ is: next day; മ. & മററാൾ വരി ക നീ Si Pu. 2. = മറുനാൾ also the day before V1.

മററപടി moreover; used like: ഇനി ഒക്കയും (epist.) TR.

മററവൻ m.,— ൾ f. the other, & മറേറയവൻ.

മററിയാതി = മററജാതി otherwise ഞങ്ങളാൽ മ. വരികയും ഇല്ല TR.

മററും 1. etcetera. മ. പദാർത്ഥങ്ങൾ. and the other requisites. അർത്ഥം നശിച്ചുപോയതി നാലും മററും TR. & from other causes. 2. and then.

മറേറ (T. മറൈറ) as മ. പേരുകൾ the other people. മറേറവരെ1. acc. pl. the others. 2. (വര) in another direction KR.

മറേറതു n. the other. ആസനം കാണിക്കും മ. കാണിക്കും KR. obscene gestures of monkeys (= കാണിക്കരുതാത്ത ദേശം).

മല mala 5. (മൽ). 1. A mountain, higher than കുന്നു f. i. മാമലHimālaya & Mēru, Bhg. തിരു വില്വമാമല. 2. raised land, hill-land (= മ ലനാടു, മലയം); in N. pr. f. i. മലപ്പുറം. 3. that which lives or is found in mountains മലയാടു, മലഞ്ചേരട്ട, മലയിഞ്ചി etc. (see Cpds.).

മലക്കം (T. shaking) standing upright & bending the head backwards, B.; a kind of ചാ ട്ടം or മറിച്ചൽ No.

മലക്കാരി a deity of Kur̀ichiars.

മലങ്ക Malayāḷam KU.

മലങ്കരു a rivulet (doc.)

മലങ്കറി vegetables.

മലങ്കിളി, മലന്തത്ത a small parrot V1. MC.

മലങ്കുറവൻ (Mantr.) a tribe of Kur̀awas.

മലങ്കൃഷി hill cultivation.

മലങ്കൊളുന്പു B. a cultivated valley.

മലം malam S. (G. melas). 1. Dirt, excrement, മ. ഇളക്കുക to purge. മ. ഇളകായ്ക, മ. കെട്ടുക Nid. മ. പിടിത്തം V1. obstipation. മ'ത്തെ നി ർത്തുവാൻ Nid. to stop the evacuations. 2. excretions of the body. മുമ്മലം (= മലം മൂത്രം ശൂ ക്ലം) swallowed by accomplished Yōgis with arrack & arsenic; പഞ്ചമ. കൂട്ടി Tantr.; gen. ഏഴു മ. as ചെപ്പി, സ്വേദം, പീള, മൂക്കിട്ട, വാ യ്ക്കഫം, മൂത്രം, പുരീഷം; al. 12 മലം. 3. sin, defilement. ഇക്കലിമലം ഉള്ളിൽ പററായ്വാൻ a story to guard the heart against the corruptions of this age. Bhr.

മലദ്വാരം S. anus.

മലബന്ധം S. costiveneas.

മലബാധ S. inclination to go to stool, മലപാ തെക്കു പോക vu.

മലമൂത്രം S. മ'ത്രാദികൾ വീണു Bhr. (from fear).

മലശോധന S. evacuation എന്നാൽ മ. വരും MM. നിത്യം മ. വരും a. med.

മലക്കു Ar. malak, 1. An angel മലക്കുകൾ Mpl. 2. a king.

(മല) മലഞ്ചരക്കു hill-produce.

മലഞ്ചുള്ളി Zornia Ceylonensis.

മലഞ്ചോല a mountain-lake.

മലതാങ്ങി Sida lanceolata, B.

മലദൈവം, vu. മലോദൈവം = മലയുടയൻ.

മലനാടു & മലാടു (also മനനാടു) Malayāḷam KU.

മലനായർ = മലവേലന്മാർ Trav.

മലപിടിത്തം V1. feeling at home in a country, being conversant with it.

മലപ്പുറം mountain-side.

മലപ്പോത്തു a bison, കാട്ടി.

മലമകൾ, മലമങ്ക = പാർവ്വതി.

മലമുഴക്കി Homraius bicornis Jerd. the great hornbill, so called from its harsh cry & the loud flapping of its wings.

മലന്പടി അവകാശം = മലവാരം.

മലന്പണി forest-work.

മലന്പനി V2. jungle-fever.

മലന്പതി a secure residence, or sheltered village.

മലന്പള്ളം mountain side; land in a valley.

മലന്പുലി the royal tiger. കടുവാമ. Adj.

മലയം malayam S. (മല). The Western Ghats.

മലയജം S. sandalwood.

മലയകേതു Mud. successor of the mountain-king in Mud.

മലയടി the foot of a hill; a rook-splitting hammer V1.

മലയണ്ണൻ the Malabar squirrel MC. — also മലയണ്ണാൻ B.

മലയനുഭവങ്ങൾ the produce of the mountains (ഏലം ചന്ദനം മഞ്ഞൾ ഇഞ്ചി കണ്ടിവേർ ആന അരക്കു തേൻ മെഴുകു) TR.

മലയൻ 1. a mountaineer; the royal tiger. 2. N. pr. of a caste (384 in Talip.) musicians & conjurors, ചെറുജന്മത്തിന്നവകാശം ഉണ്ടു f. i. കുരു ഇരന്ന മ'ന്നു ചക്ക കൊടുത്താൽ prov. എവിടേ പോയി മലച്ചെക്ക നീ TP. — മല ക്കടി their house — മലയി a midwife.

മലയരയൻ a tribe of mountaineers in Trav.

മലയാം (= മാർയ്മ) in മ. പ്രവിശ്യയിൽ, മലയാം കൊല്ലം; also മലയാൻ എഴുത്തിൽ TR. in Malayāḷam writing.

മലയായ്മ or — ഴ്മ (മലയാളം) the Mal. language or customs.

മലയാളം the hill-country, Malabar.

മലയാളൻ 1. a Malayāḷi കർന്നാടകർ പറയുന്ന തിന്ന് ഉത്തരം പറഞ്ഞു നില്പാൻ മ'ളർ പ്രാ പ്തിയായ്വരികയില്ല TR. may not argue with the Canarese officials, pl. also മലയാളത്തു കാർ. — [In Tam. usage a Nāyar,* as തമിഴ ൻ used by Malayālis means a Veḷḷāḷan]. 2. a hill-tribe. *(comp. ex. മന 784.). മലയാളി id.

മലയുക T. C. Te., see വലയുക.

മലയുടയൻ N. pr. a Paradēvata of mountaineers.

മലയുടുന്പൻ a kind of paddy CrP.

മലയെരിമ 1. = മലപ്പോത്തു. 2. a hill moon-plant (Erycine?).

മലവാരം rent for felling timber.

മലർ malar T.M. aC. (sand, മളൽ C. = മണൽ). 1. Flour, farina, (നെന്മലർ) fried grain. (മലർ of Nellu, മലർ പൊരി of rice). മലർത്തവിടു = തരിപ്പണം f.i. മലരും മഞ്ഞളും ഇവ ഉണക്കി പ്പൊടിച്ചു MM. 2. a full-blown flower പൂമ ലർ, പുതുമ. Often fig. = താർ, തളിർ in അകമ., അടിമ., വായ്മ. etc. what is flower- like. 3. a rivet-head; a washer below the rivet-head ക ത്തിയുടെ, എഴുത്താണിയുടെ മലർ.

മലരടി (hon.) the foot നിന്തിരുമ. & അടിമലർ.

മലരന്പൻ VCh. Kāma = മലർവില്ലി.

മലർക്കാവു a flower-garden RS.

മലർക്കുല a flower-bunch നിറയിന്ന മ. തിങ്ങി എങ്ങും RC.

മലർക്കുറ = പൂവട f.i. മാമ. RC

മലർപ്പൊടി fried grain powdered.

മലർമകൾ, മലർമങ്ക AR. Lakshmi, also മലർമാതു CG.; മ'തിൻ കാന്തൻ Anj. Višṇu.

മലർമയം consisting of flowers മാരൻറെ മ. വില്ലു CC.

മലർമഴ flower-rain കല്പകമ. തുക. Bhg.

മലർമാല a flower-garland, Bhg.

മല്ലർവില്ലി RC., മലർവിശിഖൻ Nal. Kāma.

മലരുക T. M. 1. To be fried as grain, to open as a flower (hence ഉച്ചമലരി). 2. (T. മ ല്ലാരുക, C. malagu) to lie on the back മലർന്നു കിടന്നു തുപ്പിയാൽ മാറത്തു വീഴും prov. മലർന്നു കിടക്കരുതു superst. attitude of a corpse. ചേ ര മലർന്നു കടിച്ചാൽ prov. മ. വീഴുക to fall on the back (opp. കവിണ്ണു). ഞാൻ അതു കേട്ടു മല ർന്നു പോയി I was pinioned, defenceless, persuaded; Inf. വാതിൽ മലരത്തുറന്നു വന്നു TP. wide open. 3. to be concave, corolla-like താളം കണക്കേ മലർന്നിരിക്കും a. med. (cancer in the cheek).

VN. മലർച്ച, chiefly = വിടർച്ച expanding.

v.a. (മലർക്ക rare), മലർത്തുക 1. to fry grain. 2. to place on the back, lay open (opp. ക വിഴ്ത്തുക). കൈമ. to open hands to receive. കുടമലർത്തി വെച്ചു put the umbrella down, top below. Lower castes were in bye-gone days prohibited from: വേലിക്കു 4 അലകു കെട്ടിക്കൂട, അലകുമലർത്തി കെട്ടാനും പാടി ല്ല Palg. വായിമ. to yawn. ഉറുമ്മി മലർത്തി പ്പിടിച്ചു TP. held the sword with the edge upwards.

VN. in മലർപ്പുവിത്തു grain to be fried.

(മല): മലവഴി a pass over the mountains.

മലവാരം 1. a hill-produce = മലയനുഭവം, മല വരവു. 2. proprietor's rent from the same, or tax on it.

മലവാഴ 1. hill-plantains. 2. = മരവാഴ.

മലവാഴി l. = മലയാളി KU. 2. a hill deity.

മലവിചാരം the forest department.

മലവെള്ളം inundation KR. (see വിപത്തു).

മലവേലൻ a hill-tribe in Trav. = അരയർ.

മലശർ & — ശിയർ 1. a hill-tribe in Cochin = കാടർ, (S. മലജർ? or മലയരശർ). 2. = മ ലയർ D.

മലശോധന 1. superintendence of forests. 2. S. = മലശുദ്ധി (see മലം) evacuation of the bowels.

മലാക്ക Malacca, in പ്പേര; മലായി a Malay.

മലാമത്തു Ar. malāmat, Reproach; disgraceful.

മലിക maliγa T. aM. (മൽ). To abound, overflow തോടു പുനലാർന്തുമലിന്തത് എല്ലാപുറവും, ചോരിമലിന്തു ചോരുന്നു, മലിയും ഉരപെററ വൻ RC. far-famed. മലിപുകഴ്വികൾ RC.

മലിനം malinam S. (മലം). 1. Dirty, filthy, മ ലിന കാന്തി dim light. മലിനചിത്തന്മാർ VilvP. — മലിനി f. menstruating. 2. dark, black.

മലിനത S. filthiness, defilement.

മലിനവേഷൻ slovenly, Bhg.

മലിനീകരിക്ക to defile.

മലെക്ക malekka T. M. C. (മല). 1. To grow thick, swell ചത്തു ചത്തൊക്ക മ'ച്ചു കിടക്കുന്നു Bhr. dead elephants on the battle-field; perh. also to lie in heaps, form hills മലെക്കുന്നു ച ത്തു മറുതല എല്ലാം Bhr. സമുദ്രത്തിലുള്ള ജന്തു ക്കൾ ചത്തുമ. KU. 2. to grow thick or muddy, perturbed, perplexed പൊണ്ണൻ മ'ച്ചു മരുവു ന്നതു കാണ്മനോ ഞാൻ Anj. അവൻറെ കാര്യം കണ്ടു മലെച്ചു പോയി No. = അന്പരന്നു. 3. = മ ലർന്നു കിടക്ക B.

VN. മലെപ്പു = സംഭ്രമം perplexity, wonder.

CV. മലെപ്പിക്ക to confuse, seduce വ്യാപ്തികൊ ണ്ടു മ.; എണ്ണത്തിൽ, കണക്കിൽ etc എന്നെ മ. = തെററിച്ചു he put me out or confounded me.

മൽ mal 1. S. & Drav. √ = ബൽ, വൽ To be strong, whence മല, മലിക, മല്ലൻ etc. 2. = mat S. my. — Cpds. മത്ഭക്തി, മദ്ദത്തവരബലം AR., മച്ചരിത്രം Bhr., മന്മതിവൈഭവം Mud. 3. = മേൽ as തട്ടുമ്മലാമാറു = തട്ടിന്മേൽ.

മല്ക T. aM. to abound. വീഴ്ന്തവൻ മോകം മല്കി RC. swooned entirely (= മലിക, പെരുക).

മല്പാൻ Syr. Doctor of divinity, V1. teacher CatR.

മൽപ്പിടി malpiḍi (മല്ലു). 1. A strong grasp. 2. wrestling; showing one's strength മ'പ്പിടി ച്ചുടൻ എടുത്തു ഞെരിച്ചു RS.; also മ'ത്തം So. മല്പിടിക്ക 1. to wrestle, box. 2. to contend, vie with ബാലിക്കുമ'ച്ചീടുന്ന വൃക്ഷങ്ങൾ AR.

മല്പിടിക്കാരൻ a wrestler; athletic.

മല്ല malla T. M. Te. (S. മല്ലിക). An earthen cup, bowl, in Cpds. മല്ലപ്പോർക്കൊങ്ക, മല്ലത്തട ങ്കൊങ്ക CG. മല്ലനെടുങ്കണ്ണി, — ങ്കണ്ണാൾ RC. (see മല്ലമിഴി). (മല്ലച്ചക്കി Can. Tōṭṭy of soldiers).

മല്ലം mallam 1. = മല്ല or മല്ലകം S. A vessel of a cocoa-nut shell. 2. collyrium B. (fr. മലം?). 3. = മല്ലു, the ribs of a ship inserted in the keel (പാണ്ടി).

മല്ലൻ mallaǹ 1. S. (fr. മൽ; T. also). Strong, stout, athletic മ. പിടിച്ചേടം മർമ്മം prov. വി ന്ധ്യനെ പോലും വഹിക്കുന്ന മല്ലനും Nal. a giant. ഹസ്തിമല്ലൻ കഴുത്തേറി VetC. 2. a wrestler, boxer മല്ലരായുള്ളവർ മല്ലു തട്ടുന്നതു KR. No. 3. a rural deity set up on the border or on the ridges of ricefields in a മല്ലങ്കോടം (മ'ത്തേ കണ്ടം) & propitiated by the sacrifice of a fowl before sowing മല്ലൻപൂജ കഴിക്ക Palg. 4. N. pr. of a people; of a Perumāḷ who built മല്ലൂർ in Pōlanāḍu KM. 5. in തുരളയും (470) മല്ലനും a bad cold.

മല്ലു 1. (=മൽ stout). T. Te. M. wrestling മല്ലു കൾ തമ്മിൽ പൂട്ടിനാർ KR. (monkeys), നില്ലു നിൽ ഇനി മല്ലിൽ നല്ലോരവകതി പൊരു മാകിൽ എതിർതാവു RC. മ. തട്ടുക, കെട്ടുക, പിടിക്ക (see മല്പിടി). 2. (T. മള്ളു) rafters, side- posts, sloping beams resting on the വി ട്ടം, f. i. പുരമല്ലുകൾ കഴിഞ്ഞു പോയി KR. through fire. 3. the ribs of an umbrella? (in മല്ലാര്).

മല്ലക്കരം കൊണ്ടു‍. CG. with sturdy hands.

മല്ലടിത്താർ aM. the venerable foot അരചൻ, മുനീന്ദ്രൻ മ. RC.

മല്ലമിഴി (if not from മല്ല q. v.) powerful eyes മ. യിണത്തെല്ലു Bhr. മ. സീത RS.

മല്ലരംഗം (=മല്ലഭൂ S.) an arena for athletic exercises, Bhg. മല്ലവീരർ, — വാദ്യങ്ങൾ, — യുദ്ധം.

മല്ലഴി (മല്ലു 2.) scaffolding.

മല്ലാക്ഷി S. fine-eyed = മല്ലമിഴി f.

മല്ലാരി 1. S. K/?/šṇa, as destroyer of the wrestler. 2. T. aM. a certain tambourine V1.

മല്ലാർ aM. with ornamental ribs or flowers (മല്ലു 3. or fr. മല്ലിക). മ. തഴയ്ക്കുഴലി, മ. കുഴൽ നല്ലാൾ RC.

മല്ലി malli 1. T. = foll. 1. 2. N. pr. m. of I/?/avars Palg. (= foll. 3.). 3. So. a white dog = വെള്ളു.

മല്ലിക malliγa S. 1. Jasminum sarabac മുല്ല, also മല്ലി. Kinds: കാട്ടുമ. (വാനമ.) Jasm. angustifolium, അന്തിമ. Polianthes tuberosa, ചെണ്ടുമ. (in Wayanāḍu), രായമല്ലി loc. = അ ലസിപ്പൂ, വാടാമ. etc.; also നല്ല ശിവമല്ലിമാല SiPu. മല്ലിപ്പൂമലർ കാന്തൻ Bhg. Višnu. 2. S. = മല്ല. 3. = മല്ലു 1. ആ മല്ലികച്ചെട്ടി Arb. wrestler.

മല്ലിട A brass cover of breasts? (= മല്ലിക 2) കൊങ്കകൾ ചീർത്തു തളർന്നൊരു മ. സങ്കടമാണ്ടൊ ടിഞ്ഞീടുംവണ്ണം CG.

മവലുദ് Ar. maulūd, Chanting before the bier of a deceased person മ. ചെയ്യിപ്പിച്ചു, മ. ഓതി TR.

മശകം mašaγam S. (മശ് to hum). A mosquito, gnat മ'ങ്ങൾ കടിച്ചു KR.; also മശ f. i. മശകളുടെ നടുവിൽ മദകരി Bhg.

മശിർ T. Palg. vu. = മയിർ.

മശീഹ Syr. (Hebr. maš/?/ak/?/). The Messiah. യേ ശൂ മശിഹ.

മഷി maši S. (& മസി, Tdbh. മഴി, മയി, മൈ perhaps fr. മഴി). 1. Ink. 2. collyrium & any eye-salve ഇമ്മഴി എഴുതുക കണ്ണിൽ a. med. 3. soot. മ. തെളിക്ക to snuff a candle B.

മഷിക്കാരൻ an inkmaker; discoverer of thieves by means of അഞ്ജനം q. v.

മഷിക്കുപ്പി, — കൂടു an inkstand.

മഷിക്കോൽ — ക്കുടുക്ക 1. a pen. 2. a painter's brush ചാരു മ'ലും ചാടിനാൾ CG.

മഷിതുത്ഥം = മയിൽതുത്ഥം.

മഷ്ട = മട്ടു 2. Dregs.

മസുക്കാൽ Ar. mithqāl (= shekel); A certain weight, of 11¼ gold fanams CS.; Port. Metical, a gold coin.

മസൂരിക masūriya S. Nid. V2. & മസൂരി, വസൂരി (മസൂരം lentil = ചണപ്പയറു). Small- pox from the appearance of the pustules.

മസൃണം mas/?/ṇam S. Smooth, soft, unctuous മസൃണരുചി Nal.

മസ്കരി maskari S. (മസ്കരം a bamboo-stick). A Sanyāsi ഉത്തമനായൊരു മ. CG.

മസ്കീൻ Ar. miskīn; Poor, wretched, humble.

മസജിതു Ar. masjid, A mosque, മ'യിൽ പോ യി, Mpl.; also മഹജിദ് jud.

മസ്ത് P. mast (=മത്തൻ, മത്തു). 1. Drunk മസ്താ യ വസ്തു spirits. 2. wantonness, also മസ്പ= മദിപ്പു.

മസ്തകം mastaγam S. 1. The head, skull, മ സ്തകസ്ഥലം കുത്തിപ്പിളർന്നു Nal.; top. 2. the 2 projections on an elephant's forehead, which swell in the rutting season മത്തേഭം തന്നുടെ മ'ങ്ങൾ CG. (compared to കൊങ്ക) = മസ്തക ഭാഗം.

മസ്തു mastu S. = മണ്ഡം Cream.

മസ്തിഷ്കം S. the brain. = തലച്ചോറു.

മസ്സാല Ar. maṣāliḥ, Spices, curry-powder.

മസ്സാൽ Ar. mithāl, A simile, parable, story.

മസ്സാൽച്ചി P. mash'alchi, A torch-bearer; lamp-lighter, bearer. Arb.

മഹജർ P. mahzar, Statement of those who are present at an inquest etc. മ. ക്കാർ jud. മ. നാമ TR. a muster-roll. ഈ കാര്യത്തിൽ മ. സാക്ഷിക്കാരൻ, കണ്ടപ്രകാരം മ. എഴുതി jud.

മഹമ്മത് Ar. muḥammad. മ. കൊല്ലം TR. The year of the Hejra. (beginning A. D. 622).

മഹറോൻ Syr. Excommunication മ. ചൊല്ലുക, ഏല്ക്ക, തട്ടുക V1. also മാറോൻ ആക്കുക; വലിയ & ചെറിയ മഹറോൻ RomC. the greater etc.

മഹൽ Ar. maḥall, Residence, a palace ചില പണികളും മഹലും Ti. palace, (Loc. മഹല്ലിൽ). മഹൽദീവു Mpl. = മാൽദീവു. (മാൽ 4.).

മഹത്തു mahattụ S. (മഹ് to be great, mighty, L. magnus). Great, n. മഹത്തുക്കൾ the great. മഹതി f., as മഹതിയായുള്ള ദീ VyPr. — മഹ ത്തരം Comp. greater PT.

abstr. N. മഹത്വം S. greatness, majesty മ. ഏറും ൦രം ദിനത്തിന്നു Mud. a glorious day.

മഹനീയം S. praiseworthy, വാഴുന്ന മ'ന്മാർ KeiN. the illustrious.

മഹർലോകം S. the 4th of 7 upper worlds. Bhg.

മഹർഷി S. a great Rishi.

മഹസ്സു S. a feast, glory.

മഹാ mahā S. Great (മഹ), in many Cpds.; often contracted മാ; also with Mal. words, as മഹാകെട്ടവൻ very bad.

മഹാകാളൻ S. the great black Siva, മഹാ കാളി f. his wife.

മഹാകോടി ten trillions.

മഹാഖർവ്വം ten billions.

മഹാഗുരു S. a most reverend person.

മഹാജനം S. 1. multitude of people. 2. an eminent man.

മഹാത്മാവു S. magnanimous; noble or learned. മഹാത്മാക്കളാധാരമായുള്ളവൻ Bhg. supported by the charitable.

മഹാദേവൻ S. chiefly Siva; N. pr. m. — മഹാ ദേവി S. Pārvati. — (മഹാദേവർ 808.).

മഹാത്ഭുതം S. very wonderful.

മഹാധനം S. great riches, costly.

മഹാനദി S. a great river; N. pr.

മഹാനസം S. a kitchen.

മഹാനുഭാവൻ S. highly respected, most worthy person.

മഹാൻ N. m. (മഹന്ത്) a great man. pl. മഹാ ന്മാർ & മഹത്തുക്കൾ.

മഹാപാതകം S. = മഹാപാപം.

മഹാഫലം S. rich in results (see ഭക്തി) SiPu., most efficacious.

മഹാപുരാണം S. esp. Bhāgavatam.

മഹാബലൻ S. very powerful.

മഹാഭാഗൻ S. highly gifted, illustrious.

മഹാഭാരതം S. the great epos. Bhr.

മഹാമഖവേല S., vu. മാമാങ്ങം 1. the great feast of Kēraḷa celebrated during 28 days every 12th year (in കർക്കടവ്യാഴം see പൂയം) at Tirunāvāy; the throne was declared vacant & competitors admitted to fight for it, f. i. A.D. 1600 Jan. 30 Amorcos fell in cutting their way through the guards to the throne of Tāmūri; other records speak of the feast of 1695, the last seems to have been celebrated in 1743. മാമാകം കടവത്തു കണ്ട

പരിചയം കൂടയില്ല prov. no regard. 2. a similar feast at Kumbhakōṇam (celebrated f. i. March 1850), വൈഷ്ണവമായ മ. ചെയ്ക നീ UR.

മഹാമതി S. very clever.

മഹാമാത്രൻ S. a man of consequence.

മഹായജ്ഞം S. an essential sacrifice.

മഹാരഥൻ S. a great hero സഭയിങ്കന്നു മ. എങ്കിലും സമർത്ഥൻ എങ്കിലും വിളിച്ചന്വേ ഷിച്ചാൽ KU.; എന്നെക്കാൾ മ. PT. worthier.

മഹാരാജാ S. a great king, gentleman.

മഹാരാഷ്ട്രം S. Mahratta മാറാട്ടി.

മഹാർഹം S. very costly മ'വസ്ത്രങ്ങൾ ധരിച്ചു ശീലിച്ചോൻ KR.

മഹാലോകർ S. (& — ളോ —) the aristocracy.

മഹാശയൻ S. magnanimous, liberal.

മഹാസനം S. a throne, Nal.

മഹാസ്ത്രത S. archery മ. കൊണ്ടു മഹാൻ പി താവെക്കാൾ KR.

മഹി mahi = S. മഹീ. The earth, the Great One. മഹിതം S. (part. pass, of mah) honored. മ'നാ യ സുതൻ KR. മഹിതകുലം Mud. മഹിത ഗുണൻ VetC. nobler than.

മഹിമ S. (& മഹിമാ, as മഹിമാവിനെ VilvP.) greatness, majesty വിദ്യമ. ആർക്കും തിരി യാതേ പോം Sah. മഹിതകുലത്തിൻ മ. PT. നിൻ മ. കൾ എല്ലാം ഞാൻ അറിഞ്ഞിരിക്കുന്നു Bhr. (ironically).

മഹിഷം S. (powerful) a buffalo.

മഹിഷി S. a queen ഭൂപൻറെ മ. PT.

മഹിഷ്ഠം Superl. the greatest, Bhg.

മഹിള S. 1. a woman രാവണ പരിഗ്രഹമാകിയ മ. മാർ KR. 2. = പ്രിയംഗു, ഞാഴൽ V1.

മഹീ S. (f. of മഹ) the earth മഹീതലേ വീണു Bhg. — മഹീപതി S. a king. — മഹീസുരൻ S. a Brahman; — മഹീമയം earthen.

മഹീയാൻ Comp. greater, Bhg.

(മഹാ:) മഹേന്ദ്രൻ S. Indra. മഹേന്ദ്രാചലം the Northern Ghats, behind Gōkarṇam Brhmd. KM.; also the mountainous range on the Eastern coast between Kalinga & Kāvēri. Bhr.; or opposite to Ceylon AR 6.

മഹേശ്വരൻ Siva.

മഹോത്സവം S. 1. a great feast. മദ്യപാന മ' ങ്ങൾ തുടങ്ങുവിൻ ChVr. orgies. അവൻറെ യാത്രമ.; ഗമനമ'വഘോഷം കാണ്മാൻ ChVr. the grand spectacle of എഴുന്നെള്ളത്തു. 2. = the highest wish obtained, എങ്കിൽ മലയാളം മ. prov. a paradise. നിൻറെ മുഖം കണ്ടാൽ മ. vu., അതിമ. V1.

മഹോദയം S. prosperity.

മഹോദരം S. dropsy, എട്ടു (al. ഏഴു) ജാതി മ. a. med.

മഹോദേവർപട്ടണം (മഹസ്സ്) & മകോതേയർ പ. doc. = കൊടുങ്ങലൂർ N. pr. the old capital of Kēraḷam.

മഹൌഷധം S. a sovereign remedy, fig. ദേ വൻ പ്രസാദിപ്പാൻ മ. SiPu.

മഴ ma/?/a T. M. C. (മഴു). Rain, with പെയ്ക, ചാ റുക, ചൊരിക, പാററുക, ധൂളുക etc.; ഏല്ക്ക, കൊള്ളുക, കുടുങ്ങിപ്പോക. ചാറന്മ., പൊടിമ. പാററൽ drizzling rain. കന്മ. hail. പേമ. ഏല്ക്ക CG. ആ മഴയത്തു യാത്ര പുറപ്പെട്ടു TR. മഴയ ത്തുള്ള എരുമ prov. മഴ പെയ്യുന്നു കണ്ണുനീർ കൊണ്ട് അവർ KumK.

മഴക്കാറു, — ർ rainy clouds പൊങ്ങി, വെച്ചു V1.

മഴക്കാലം the monsoon.

മഴക്കാൽ a water-spout.

മഴക്കോൾ appearance of rain; a time of rain = മഴ മുട്ടിച്ചു പിടിക്ക.

മഴങ്കരു a rivulet of rain-water മഴയാലും മ. വിനാലും നദി നിറഞ്ഞ ഒഴുകുന്നു (= മലങ്കരു).

മഴത്താര (ധാര) continuous dropping.

മഴവെള്ളം rain-water.

മഴക്കുക ma/?/akkuγa So. = മയക്കുക (fr. T. മഴു ങ്ങുക, C. Te. Tu. masaku to grow dim, blunt). 1. To beat, wash, cleanse. 2. to protract, delay, confound.

മഴൽ ma/?/al = മയൽ q. v. Infatuation, hence മഴലുക f. i. തന്തതം മഴന്ന നീലനയനേ RC. also:

മഴറുക to bewitch നീഴ് കൺമഴറും തെളിമേൻ ചൊല്ലേ RC. — Hence: മഴററുക = മയററുക to fascinate ചാടുന്ന മീന

ങ്ങളായൊരു കണ്മിഴി ചാല മഴററിയെറിഞ്ഞു ചെമ്മേ CG.

മഴി ma/?/i = മഷി, മൈ (മഴു). Collyrium കണ്മിഴി തന്നിൽ മഴിയിട്ടു DN.

മഴു ma/?/u 1. √ 5. To grow dim, dull, blunt, whence മഴ & മയങ്ങു, മയൽ prh. മഷി & മാൽ 2. T. M. (Tu. മഡു) a mace; hatchet തുയ്യമ. വേന്തുമുനി ആനാൻ RC. = വെണ്മഴു വേന്തിയ രാമൻ Brhmd. ഇഷ്ടം മുറിപ്പാൻ അർത്ഥം മഴു, മഴുവിട്ടു മുറിക്ക prov. ആശാരിമ. carpenter's tools, taxed MR. കന്മുഴ stone-cutter's chisel. 3. red-hot iron for ordeals. മഴു എടുക്ക to undergo an ordeal, മഴു ചുട്ടെടുക്കേണം TP.

മഴുക്കാർ wood-or stone-cutters, pioneers. മ'രും ആശാരിയും TR. (for roads & bridges).

മഴുക്കുറ തീർക്ക to rough-hew, cut off the splint, get into tolerable readiness.

മഴുന്നനേ (1) ആക to grow blunt, — ആക്കുക to make blunt.

മഴുപ്പു a M. T. putting off a decision, resisting payment (= മഴക്കുക). മ. എടുക്ക to be intractable V1.

I. മാ mā S. 1. Prohibitive particle: not, G. më, f. i. തവമാസ്തു ChVr. may this not be thy lot! 2. M. Interj. of wonder, മാ, മമാ V1. bravo, as in theatres.

II. മാ, Tdbh. of മഹാ in മാപാപം, മാപ്പിള്ള, മാ മാങ്ങം etc. Often in aM. with Dravidian words മാവെള്ള very white V1. ഇമ്മാമരുന്നെല്ലാം RC.

III. മാ T. M. C. Te. The mango tree, Mangifera Ind. & മാവു, മാമരം; മാങ്ങ വീണാൽ മാക്കീഴ് പാടോ prov. വളർന്ന മാവിനെ കളഞ്ഞു വേന്പി നെ വളർത്തി KR. മാവും മരവും അടുക്കും prov. let by-gones be by-gones. Kinds: കപ്പൽ —, പറങ്കി — or പൊർത്തുകിമാ Anacardium Occidentale, കാട്ടുമാ Spondias mangifera = അന്പാ ഴം; തേന്മാ & പുളിമാ, കണ്ണിമാ GP68. ചുനയൻ മാവു (much ചുന 372); നാട്ടുമാ opp. ഗോമാ grafted. Parts: മാങ്ങ q. v. മാന്പഴം, മാന്പൂ med. GP66. മാന്തളീർ, മാങ്കൊട്ട; മാങ്ങക്കച്ച് 189, 2, b (Trav. തിര). — മാന്തോപ്പു KR.

IV. മാ T. M. (= മാവു flour) 1/20, കാൽ അഞ്ചൊ ന്നു മാവതാം CS. — കീഴ്മാവു the 5th part of a കീഴ്ക്കാൽ (= 1/6400). — അരമാ 1/40, declined അ ര മാവിൽ & കീഴരമെക്കു; = നാലുമാ = 1/5 CS.

V. മാ T. Trav. The after-birth, secundines, മാ വു വീണുപോയോ.

മാംസം māmsam S. Flesh; the muscles of the human body are said to weigh with the blood 100 പലം Brhmd. ഒട്ടുനാൾ ഉണ്ടു മാ. കൂ ട്ടി ഉണ്ടിട്ടു AR. meat- curry. പെററമ്മ മക്കളേ മാ. തിന്നുകയില്ല TR. a paternal Govt. cannot mean to destroy me.

മാംസപിണ്ഡത്തെ പ്രസവിച്ചു Mud. a lump of flesh.

മാംസവിക്രയദോഷം Anach. the sale of flesh, giving a daughter away for a consideration.

മാംസളൻ S. stout, robust; മാംസളാനന്ദം SiPu.

മാംസാദൻ, — ാശി S. a flesh-eater.

മാംസി, Tdbh. മാഞ്ചി GP 77. = ജടാമാംസി Indian spikenard.

മാംസോത്തരം S. food with meat; eating also meat V1.

മാംസോദനം S. (better — സൌ —) a pap with meat ഒരു മാ. പെരിക കാളിന്ദി തരുന്നതു ണ്ടുഞാൻ KR. (a vow of Sīta).

മാകണി māγaṇi C. No. M. (T. മാകാണം). Division of a district.

മാകാണി T. M. = 1/16. മാ. പ്പലിശ a rate of interest calculated in grain (= 1/16 Iḍanga/?/i per annum on the value of a fanam).

മാകന്ദം māγand/?/am S. (III. മാ) The sweet mango tree, 5th arrow of Kāma CG.

മാക്കം N. pr. f., see മാക്കോം.

മാക്കല്ലു mākallụ T. So. (മാവു flour). Slate-stone; soap-stone used for making vessels (ച ട്ടി 342), by Kaṇišas for കളം വരെക്ക = No. വെണ്ണക്കല്ലു. — hence perhaps:

മാക്കത്തിറ a ceremony after കുട്ടിയൂൺ; കുട്ടി ക്കു മാ. കഴിക്ക (T. മാക്കൾ men? or മാക്കാൻ).

മാക്കാണി mākāṇi (=മാകാണി) 1/16. മാ. വിടു കയില്ല not a fraction!

മാക്കാൻ mākāǹ So. A tomcat, esp. കാട്ടുമാ. = കോക്കാൻ a wild cat.

മാക്കിറി mākir̀i So. A frog in tanks, മാക്രിയു ടെ ശബ്ദം MC.

മാക്കീരക്കൽ Tdbh. (of ക്ഷീര?, കൽ). A collyrium from the calx of brass (=രസഗർഭം). ചുവ ന്ന മാ. തേനിൽ അരെച്ച് എഴുതിയാൽ കണ്ണിൻ പൂവും നരന്പും ഇളെക്കും a. med. vermilion? പൊൻ മാ. used by goldsmiths. see താർക്ഷ്യം 445.

മാക്കൊം & മാക്കം N. pr. f. വിറകില്ലാഞ്ഞിട്ടി താ മാക്കൊന്പാഞ്ഞു വരുന്നു Anj. (double entendre: മാക്കൊന്പ് ആഞ്ഞു വരുന്നു); Voc. മാ ക്കേ TP. — മാക്കപ്പോതി (കടയങ്കോട്ടുമാക്കം) a deified Nāyaričči worshipped for the sake of offspring (superst.). No. loc.

മാക്ഷികം S. (മക്ഷിക). The best honey GP.

മാഗധം māgadham S. Belonging to മഗധം q.v. മാഗധൻ S. a minstrel സൂതമാഗധജനം KR. = മഗധൻ.

മാഗധി 1. the Pāli dialect of Sanscrit. 2. the Sōṇa river മാ. എന്ന പേരാമാറിതിൽ ഒഴു കുന്നു KR.

മാഘം māgham S. (മഘ). 1. The poem of Māgha. 2. the month കുംഭം f. i. മാഘമാസത്തിൽ വ രും കൃഷ്ണയാം ചതുർദ്ദശി SiPu. (= ശിവരാത്രി), മാ'സത്തിൽ പൂയത്തുനാൾ KU.

മാങ്കോഴി A turkey, see വാൻ.

മാംഗല്യം māṇġalyam S. (മാംഗവ). Prosperity.

മാങ്ങ māṇṇa (മാ III., കായ്). 1. A mango fruit പച്ച മാ. medicinal, a. med. 2. mango pickle. 3. the heart or kidneys of animals തേങ്ങയും മാ. യും stomach etc. — ചെറുമാങ്ങ a Gratiola or Columnea, ചെറുമാങ്കൊട്ട a frutex. Rh.

മാങ്ങാക്കിളി the mango-bird, Oriolus.

മാങ്ങാച്ചൂടു Peat-pimples (partly caused by eating mangoes).

മാങ്ങാനാറി Didynamia gymnospermia മാ. കഴ ഞ്ചു a. med. Kinds: ചെറിയ — Columnea balsamica, വലിയ — Verbesina calendulacea Rh.

മാചി maǰi in മാചിക്ക (P. H. māǰū) The gall-nut, also മാജൂ. മാചിപത്രി Artemisia Indica T. So. C. Te.

മാചു māǰụ T. aM. (C. masu, see മചകം). 1. Filth, spot. മാചറുതേർ RC. spotless. 2. So. (C. Te. māsa, C. Tu. māye) the after-birth = മറു; മാ ശു B. also umbilical cord. (see മാച്ചു).

മാച്ചൽ māččal & മാച്ചിൽ T. M. 1. VN. of മായുക q. v. 2. (T. മററു S. മാർജന) a besom, broom, ചൂതുമാ. of rushes, പട്ടമാ. of Areca leafstalks (മാച്ചിപ്പട്ട.). കുററിമാ. stump of a broom, അടിമാച്ചിലും TP.

മാച്ചാൻ māččaǹ The clown or fool of the theatre, മാ. കളി low jests (fr. മാച്ചു?).

മാച്ചു māččụ (മാചു). 1. Filth, dirt as of the hands കൈമേൽ മാ. ഇല്ല; മാച്ചാക്കി soiled. കൃ മി ഉണ്ടാവാൻ മൂലം മാ. മെഴുക്കുകൾ Nid. മാച്ചു ദുർഗ്ഗന്ധം ഇല്ല ദേഹങ്ങളിൽ RS. — in metals മാ ച്ചേറിപ്പോയൊരു നല്പൊന്നു നന്നായി കാച്ചി നാൽ എങ്ങിനേ വന്നു ഞായം CG. 2. the after-birth V1. 3. മണിമകുടം മേവും മാച്ചറുത്തുല കിൽ ഇട്ടാൻ RC. hair? (T. മചിർ).

മാച്ച്കിഴി കെട്ടിത്തൂക്ക (2) Palg. to tie the secundines of a cow to a milky tree to ensure a good supply of milk from the cow (superst.).

മാച്ചുവള്ളി (2) So. the navel-string of a beast.

മാജൂൻ No., മാശുമം Palg., മാശനം T.A confection of hemp, sugar & cocoanut-milk = ക ഞ്ചാവപ്പം, — ലേഹം.

മാഞ്ചി māńǰi T. M. = മാംസി a. med.

മാഞ്ചെവി, see മാൻ.

മാട māḍa 1. T. So. (മടങ്ങു). A cow with horns bent downwards. 2. മാടകൾ ഉരുകുന്പോൾ അതിയായി എരിഞ്ഞീടും KR. in a conflagration = മാടം or മേട.

മാടം māḍam T. M. C. Tu. (മടം, മാടു). 1. A house with an upper story. മ'വും കൊന്തളവും തീർക്ക TR. tower on walls. മൌർയ്യൻ ഇരിക്കും എഴുനിലമാ. Mud. തൃക്കാരിയൂർ പൊന്മാടം KU. the T/?/. palace. ചുടരൊളി മാ. തോറും RC. = വെണ്മാടം women on every balcony, fig. പ ന്തിരണ്ടുണ്ടതിൽ മാ'ങ്ങൾ CG. in the അന്പലം of the human body. 2. a niche in walls; a hut of mountaineers or Pulayas in Trav. (= മണ്ഡപം 3). വിളഭൂമി രക്ഷിപ്പാൻ മാ. കെട്ടിച്ചു Bhg. in rice-fields; so മാടം വെക്ക Palg. (transportable & gen. on 4 poles) = കാവ (ൽ) ച്ചാള. മാടത്തിങ്കീഴിൽ N. pr. one of the 5 Kšatriya

families of Kēraḷa KU.; hence മാടഭൂപതി title of the Cochi king.

മാടനന്പി = മാടന്പി KU. a baron.

മാടപ്പിറാവു (2) a pigeon breeding in walls, also മാടപ്രാക്കൾ PT. കാട്ടു മാടപ്രാവിനു ടെ മാംസം ലഘു GP. കപോതമാം മാടപ്രാ വെന്ന പക്ഷി Bhg.

മാടാന്പി Palg. a palm-climbing caste below I/?/avars.

മാടന്പു a principality, shire Vl. 2. ചില മാ. വലുതായിട്ടുണ്ടു KU. (see തിരുമാ — ); prob. from മാടന്പി, മാടനന്പി 1. a lord of the manor, baron or earl, (72 in Cochi, 2 only under Kōlattiri = നാടുവാഴി KU.). രക്ഷെ ക്കും ശിക്ഷെക്കും മാ. മതി KU. 2. a kind of lamp (loc).

മാടവും കൂടവും = മച്ചും മാളികയും p/?/mp. മാടം വീണു പോയേടവും കൂടം വീണു പോയേട വും KU. royal income at failure of baronial succession.

മാടായി & മാടയേഴി N. pr. a capital of Kōlattiri, built by മാടൻ പെരുമാൾ KU. or the Bauddha Nasanga KM., now Payangāḍi (Port. Maravia as if from മാടവഴി?).

മാടാർ Er̀. carpenter as called by Cher̀umars. ( No. മേടർ).

മാടു māḍụ T. M. 1. = മടന്പു. The blunt side, back of a sword മാ. തിരിച്ചു തല്ലുക V2. മാടുചായ്വൻ വാൾ a curved sword. മാടുകാൽപ്പെട്ടിതു ഭാസ്കര പുത്രനു Bhr. 2. a hillock, raised ground (=മേടു?) മാടും മാമലയും ഒക്കെടുത്തു RC. മാടു കൾ ഗുഹകളും Nal. in jungle. മാടററം MR. as far as the hillock; a sand-bank, islet, shallow water. മാടൊത്ത കളുർമുല Bhr. മാടുകൂടുകൾ മണിത്തോരണശ്രേണികളും PT. artificial hills in a capital (=മേട?) — also mons veneris (obsc). 3. (T. മാ animal) an ox, esp. = കാള; മാ. മേയ്ക്കുന്നവൻ VyM. ആടുമാടു cattle; Palg. പശുമാടു a cow, കന്നും മാടും = കരിങ്കന്നും പശുവും.

മാടണി aM. hillook-like, stout മാ.ത്തോൾ വി ളങ്ങും മാരുതി, മാ. ക്കരങ്ങൾ RC. മാ. മുല യാൾ Si Pu.

മാടൻ (4) So. brutish, senseless.

മാട്ടാൻ a bullook-driver Vl.

മാടുക māḍuγa T. M. (C. to make, C. Tu. maḷ) 1. To build, construct ചെണ്ട മാ. = ചെ ണ്ടക്കുററിതോൽ പൊതിയുക.; ഒരു സ്ഥലം മാടി ക്കെട്ടി MC. fenced in. കന്നുകാലിമാ. to enclose. അകിഴ് മാ. V2. to entrench oneself. 2. to push in with the hand, raise earth മണ്ണു മാ. for levelling. പുത്തൻപെണ്ണു പുരപ്പുറം അടിക്കും പിന്നേപ്പെണ്ണു ഉണ്ടേടം മാടുകയില്ല prov. is too idle to sweep the floor after eating = അടിച്ചു തളിക്ക. അരുമാ. to bend the growing rice from the ridges into the field, നെൽമാ. (with ropes) to confine the crop within the ridges. ചാക്കുമാ. Vl. to fill the mill with what is to be ground. ശാന്തിമാ. to sacrifice. 3. to beckon with the hand മാടിവിളിച്ചു Nal. KR. in battle. പുടവ ഇട്ടു മാ. Vl. to wave a cloth for a sign. ഉറു മാൽകൊണ്ടു മാടി വിളിക്കേണം Ti. ചേൽ മാ ടും നീഴ്കൺ RC.? കരുതലരോടു പോരിടേ മാടി ഓടുക RC.? 4. (=വാടുക?) കണ്ണിന്തടം മാടിപ്പോയി No. lost its brightness.

മാടിപ്പുതെക്ക (2.) Tīyar women to cover their breasts with a cloth thrown over the left shoulder brought forward under the right arm & tuck in behind or in front, Cann. — Cal.

മാടോടു māḍōḍụ (മാടം). Tile of a roof അവർക്കു സുവർണ്ണം തകർന്നൊരു മാ. പോലേ SiPu. so cheap.

മാട്ടം māṭṭam C Tu. M. (മാടുക). 1. Making, enclosing, sorcery, (loc). 2. entrenchment; a mud-bank or -fort V2. 3. stroking off with the hand. 4. a large earthen or copper pot, chiefly for toddy കാക്ക മാട്ടപ്പാനിയിൽ നോക്കു ന്പോലേ Cal.

മാട്ട & മാട്ടുപാനി (Palg. loc. മാട്ടുകിഴായി of bamboo) a pot for extracting toddy.

മാട്ടു sorcery അവനെ മാട്ടാക്കിക്കളഞ്ഞു മാട്ടുബാധ possession by demons.

മാട്ടുക T. M. C. 1. to hook in. മാട്ടി വെച്ചു put into the stocks; fig. took him fairly in.

മാട്ടിയിടുക to make money. 2. to bewitch തെങ്ങു മാ. to secure a palm-tree by sorcery Vl., to tap it for toddy Cal., to hang a vessel to it B.

മാണം māṇam S. (T. glory). The bulbous root of Arum, plantain etc. (see മാണി2.).

മാണവൻ māṇ avaǹ S. (=മാനവൻ or മാ ണി. A boy, student, & മാണവകൻ PT.

മാണാക്കൻ No. loc. the temple-servant of a Muckwars' Bhagavati-temple; Wett. So. a disciple; friend of the bridegroom.

മാണാരി māṇāri (fr. മാൺ?). N. pr. A class of Sūdras.

മാണി māṇi T. M. C. Tu. 1. A manikin, boy, the child of Nambūtir; a young Brahman student മാ. കളും മടവാരെ ഭ്രമിച്ചീടും Sah. മാ. കൾ ഓതു മാറില്ല ഇപ്പോൾ CG. മാ. യായി ചെന്നു VilvP. Višṇu as dwarf. മാ. യരുവായ്വൻ RC. 2. membr. virile V1.; the clump of blossoms at the end of a plantain bunch; മാ. യില്ലാക്കുന്നവൻ a plantain without such Vl. (മാന്നി B., മാന്പു No.).

മാണിയൂർനന്പിടി N. pr. a baron with 600 Nāyars in Perimpaḍappu KU.

മാണിക്യം māṇikyam S. (മണിക). 1. A ruby. മാണിക്കം 1. id. മാണികക്കല്ലുകൊണ്ടു മാങ്ങ എറിയുന്നു prov.; any gem മാ'ക്കല്കളിൽ നീലക്കൽ നിന്നു വിളങ്ങും പോലേ CG.; fig. മന്നർ മാണിക്കം തൊടുത്താൻ RC. the best of princes. മാ'മായ വസ്തു V1. very precious. 2. N. pr. f. (& m.; also മാണിക്കൻ So.). 3. the hood of a serpent; the ripe berry of കോശക്ക; the edible pericarpium of ആ ന്പൽ etc.

മാണിമന്ഥം S. (മണി) rock-salt.

മാണ്ഡലികൻ S. (മണ്ഡലം). The governor of a province പാണ്ഡവരും കൌരവരും തൻ മാ'ന്മാരുമായി CG.

മാൺപു māṇbụ T. aM. (see മാൻ I., T. also മാൻറൽ = മയങ്ങൽ) 1. Glory, beauty മാനിനി മാരുടെ മാണ്പിനെ കാണ്കിലോ, മാൺപാർന്ന കാ ന്തി, മാൺപുററ പൂണ്പു CG. 2. see മാന്പു.

മാത māδa = മാതു in N. pr. as ചെറു മാത.

മാതംഗം māδaṇġam S. (മതംഗ). An elephant സിംഹത്താലടിപെട്ട മത്തമാ. പോലേ KR.

മാതംഗൻ S. a mountaineer, outcast മാതംഗ ജാതി VilvP.

മാതംഗി f. of prec, also Pārvati.

മാതലി S. Indra's charioteer.

മാതളം māδaḷam T. M. C. Tu. (S. also മാതുലം ഗം VetC). 1. Citrus medica, gen. മാതളനാര കം a. med. മാതളനാരങ്ങനീർ a. med. in GP 67. മാതൾനാരങ്ങാത്തൊലി, — കുഴന്പു, — അല്ലി. 2. a pomegranate അഞ്ചു മാതളന്പഴം VyM.; also മാതള T. f. i. മാതള തന്നിളവിത്തു കണക്കനേ പല്ലുകൾ CG.; മാതളേ Voc. KR. — Kinds: താളിമാ. pomegranate tree, നീർമാ. a Cratæva (tapia?).

മാതാമ്മ = മതാമ്മ Madam.

മാതാവു māδāvụ S. & മാതൃ (L. mater). A mother; Bhagavati.

മാതാപിതാക്കന്മാർ parents — മാതാപിതാദ്വേ ഷകന്മാർ Bhg. unnatural sons.

മാതാമഹൻ S. mother's father.

മാതിരി Tdbh. of മാതൃക a pattern, sample, specimen. ആ മാ. like that. മാതിരിപ്പാടു a kind of cloth imported from മാതിരി പ്പാക്കം.

മാതുലൻ S. a maternal uncle അമ്മാമൻ.

മാതൃക S. the original (പുത്രിക the copy). അ വരെ നിർമ്മിപ്പാൻ ഇവൾ മാ. യായി CG. pattern = മാതിരി.

മാതൃഘാതകൻAR. a matricide.

മാതൃപാരന്പര്യം S. = മരുമക്കത്തായം.

മാതൃബന്ധു S. relation by the mother or mother-in-law.

മാതൃവധം, — ഹത്യ S. murder of a mother, Brhmd.

മാതൃവഴി genealogy of maternal ancestors.

മാതൃസംഗം incest.

മാതു māδụ T. M.( മാതൃ). 1. A mother, lady, esp. N. pr. of Goddesses പുവനിമാതും പൂമാതു. RC. മലമാ. & അചലമാതിൻ പോർമ്മുല RC., മലർ മാ. & പാലാഴിമാ. CG., വാണിമാ. & മൊഴി മാ. etc. 2. N. pr. f. കുഞ്ഞിമാ. TP. — pl. മാ

തർ ladies. അമരമാതർ RC. എങ്ങളോട ഒപ്പുള്ള മാതരിപ്പാരിൽ മറെറങ്ങും ഇല്ല CG.( തുടങ്ങുക 1.)

മാത്ര mātra S. (മാ to mete). 1. Measure, മാ. യി ല്ലാത മോഹം VCh.; quantity in metre, a short vowel or half a short syllable, a moment മാ ത്ര ൪ ഒരു ഗണിതം Bhg3. 10 മാത്ര സമയത്തോ ളം നീട്ടിവിളിച്ചതു കേട്ടു jud. (10 മാത്ര = l ശ്വാ സം or വീർപ്പു?). 2. med. a dose, a pill. 3. a quarter Bhg. Gan.

മാത്രക്കോൽ measuring rod; a drumstick; staff of Yogis; pole or stool of mountebanks. മാ. ഏറുക to go on stilts.

മാത്രം S. (L. metrum). 1. measure, extent, ഗ ജമാ. of an elephant's size. കടുകിന്മണി മാ' മുള്ള ദോഷം Bhr. ശബ്ദമാത്രത്തെ കേട്ടു ശങ്കി പ്പാൻ എന്തുമൂലം PT. പ്രാണമാത്രത്തോടയ ച്ചാൻ KR. just alive = half dead. കൊല്ലുവാൻ മാത്രമുള്ള വിപ്രിയം KR. a dislike strong enough to lead to murder. നിന്നെച്ചൊല്ലി പ്പൊറുപ്പൻ മാസമാ. KR. ധനമാ. Bhg. the whole of the property. 2. only, merely ഈ മാ. & ഇത്രമാ. only this much. 3. but So. തരുവിക്കാം മാ. നേരം ക്ഷമിക്ക Arb.

മാത്സര്യം S. = മത്സരം. Envy. മാ. ആരും തുടരാ യ്കവേണം CC. let none quarrel with him.

മാത്സികൻ S. (മത്സം). A fisherman; also മാ ത്സ്യന്മാർ വന്നതു CG.

മാദകം, മാദനം S. (മദം). Delightful.

മാദേവർ hon. of മഹാദേവൻ q.v. (vu. മാതോർ) Palg. = തൃത്താക്കുരുവപ്പൻ, 478.

മാദൃശൻ S. (മൽ, ദൃശ). Like me.

മാദ്രി S. Mādri (മദ്ര), Pāṇḍu's wife.

മാദ്രേയൻ S. her son, Nakula or Sahadēva Bhr.

മാധവം mādhavam S.( മധു). 1. Made of honey മാ'മായ മധുപാനം ചെയ്തു Bhr. liquors. 2. the sect of Madhva or മാധ്വാചാര്യർ.

മാധവൻ S. = യാദവൻ 1. K/?/šṇa CG. Bhr. 2. N. pr. m.

മാധവി 1. his sister. 2. N. pr. f.

മാധുരം mādhuram S. (മധുര).Sweet മാധുരമാ രായ മാനിനിമാർ.

മാധുര്യം S. sweetness f. i. of speech മാധുര്യത രേണ പറഞ്ഞു കേട്ടു Bhg. ലൌകിക മാ'വും Nal. politeness,

മാധൂകരം S. collected alms Vl.

മാദ്ധ്വം S. see മാധവം.

മാധ്യന്ദിവം S. (മധ്യ). Noonday, adj. (see സ വനം).

മാന Ar. ma'nā, Signification, a simile, explanation അമ്മെക്ക് എന്തൊരുമാന പറഞ്ഞോ ളേണ്ടു TP. how shall I break the news to her.

I. മാനം mānam M. = വാനം. The sky q. v. in ചെമ്മാ., മാനംചാടി, മാനന്പാടി, മാനവിൽ. മാനന്തുവട്ടി, മാനന്തോടി TR. N. pr. place in Wayanāḍu.

II. മാനം S. 1. (മൻ). Self-confidence, pride മാ. നടിക്ക = അഭിമാനം; മാനമദങ്ങൾ അശേഷം ഒഴിച്ചു Bhg. passions. ഞാൻ എന്നും എനിക്കെ ന്നുമുള്ള മാ. കളക; എന്നോടു നേരായവരില്ലെ ന്ന മാ. Bhr. പെണ്ണുങ്ങളിൽ മാ. അടക്കും, മാ. ഇല്ലാതൊരു മാ. മനസ്സിൽ എഴുന്നു CG. self-conceitedness, prudery, bashfulness. 2. honor, rank, respectability, urbanity ബ്രാഹ്മണരെ മാ. കെടുത്തു ദു:ഖിപ്പിച്ചു TR. Tippu disgraced & persecuted them. മാ. ഇയന്നു Bhr. = മാന ത്തോടു courteously. മാനത്തിന്നു പായുക No. for honor's sake (cattle). 3. (മാ) measure = പ്ര മാണം, as മാഷാദിമാനം കണക്കു Nal. ചന്ദ്രമാ. calculation by the moon's motion. 4. prh. = മന്നം in വാനവർ എല്ലാരും മാനിപ്പാനായി മാ നത്തു വന്നു നിറഞ്ഞു CG. (or മാനം I.)

മാനക്കുറവു MR. dishonor, disgrace = അപ മാനം.

മാനക്കേടു id. മാനം കെട്ടും പണം നേടിക്കൊ ണ്ടാൽ മാ. അപ്പണം പോക്കിക്കൊള്ളും prov. മാ. അനുഭവിക്ക TR. to suffer shameful treatment.

മാനക്ഷയം S. id. നമ്മെ മാ. വരുത്തി TR. dishonored.

മാനനം S. honoring.

മാനനീയൻ S. honorable Nal.

മാനപ്രാണത്തോടേ പോരിക TR. to escape without loss of honor or life.

മാനഭംഗം S. disgrace ലജ്ജയും ലഘുത്വവും മാ' വും ഫലം Nal.

മാനമദം S. pride മാ'ങ്ങൾ അശേഷം ഒഴിച്ചു Bhg.

മാനമര്യാദ S. sanctioned privileges നമ്മുടെ മാ' ദെക്കു താഴ്ച വരികയില്ല, മാ. പോലേ നട ത്തിക്ക TR.

മാനമര്യാദസ്ഥയായ എന്നെ jud. a respectable person. f., — സ്ഥൻ m.

മാനം പോക്കുക to defeat മാനിന്നും മീനിന്നും മാനത്തെ പോക്കുന്ന കണ്ണിണ CG.

മാനവർജ്ജിതം S. ignoble, opp. മാനവാൻ m., മാനവതി f.

മാനവിക്രമന്മാർ N. pr. The 2 Erāḍi youths that founded the kingdom of Tāmūri KU. — മാ' മൻ title of Tāmūri, vu. മാനിച്ചൻ വിക്കീ രൻ; മാനവേന്ദ്രൻ title of the 2d Rāja, also കോഴിക്കോട്ടു മാനവേദ ഇളയ രാജാവു TR. മാനവേദചന്പു N. pr. a Bhāratam composed by a Tāmūri.

മാനശാലി S. highly honorable മാ. നളൻ Nal., മാ. യാം ബാലി KR.

മാനശീലൻ S. haughty; honorable.

മാനശേഖരൻ N. pr. a king of No. Mal. KM.

മാനഹാനി S. disgrace മാ. വരുത്തരുതു Anj. മാ. വരുമ്മുന്പേ മരിക്ക നല്ലൂ KR.

മാനവൻ mānavaǹ S. (മനു). Man, opp. വാ നവൻ God CG. — മാനവവീരൻ Mud. a king. മാനവപ്രവരനായ്വന്നവതരിച്ചീടും AR. Višṇu. മാനവം S. derived from Manu, as മാ'ധർമ്മം. മാനവി S. a woman.

മാനസം mānasam S. (മനസ്സ്). 1. Mental. 2. mind എല്ലാജനങ്ങൾക്കും ഒന്നല്ല മാ. VCh. taste. വള്ളിയിൽ മുളകു കാണാതേ മാ. കൊണ്ടു മുളകു മതിച്ചു TR. 3. = മാനുഷം 3.

മാനസതാരിടം the heart. Bhg.

മാനസനാഥ Bhr. = പ്രാണനാഥ the wife.

മാനസൻ in Cpds., f. i. പരിതപ്തമാനസന്മാർ AR. with a grieved mind.

മാനസപൊയ്ക Arb. = മാനസസരോവരം N. pr. a lake in Tibet.

മാനസാന്തരം repentance (Christ.).

മാനാത്തി mānātti Foreign washerman. (മൈ നാത്തൻ m. — ത്തി f.; also വൈ — & വയി — in Mahe).

മാനി māni S. (മാനം). 1. Haughty. 2. honorable മാനികളിൽ മുന്പുടയവൻ RC.

denV. S. മാനിക്ക to honor, pay regard to. ഉക്തികൾ മാനിയാതെ Bhr. disregarding. എന്നേ മാനിച്ചു പാർക്കും Bhr. will wait for my sake. അവളുടെ കൈയിൽ മാനിച്ചു നല്കി CG. politely.

മാനിതം S. 1. honored, respected. ദേവന്മാരാൽ ഭൂഷണങ്ങളാൽ മാനിതയായ DM. honored with presents. മാനിതരായ ബ്രാഹ്മണർ CG. 2. = മാനുഷം 2. an embassy (മനി ച്ചം), മാനിതം മുഹമ്മതു Mpl. song = റസൂൽ apostle.

മാനിതവ്യം S. to be honored.

മാനിനി (f. of മാനി) a woman, esp. high minded.

മാനിഭം (loc.) = മാന്യം honor; royal privilege or exemption. മാ. അറിയാത്തവൻ uncourteous V1.

മാനിയം 1. = മാന്യം. 2. = മാനുഷ്യം frailty.

മാനുഷം mānušam S. (മനുസ്സ്). 1. Human, humane; also mother's milk V1. വിദ്യയില്ലാത്ത വൻ മാനുഷപ്പശു V1. മാനുഷഭാവം കൊണ്ടു Bhr. humanely. 2. a high office or dignity, as held by the Tirumanachēri Nambūtiri KR. prob. representative of the king = മനുഷം, also മാനുഷ്യം. 3. a fee which the tenant gives to the Janmi for a parambu (corresponding with the കൊഴുപ്പണം & verging between the half & the whole amount of its പാട്ടം) W.; also called മാനസം & മാരിഷം, prh. fr. മാ ന്യം (as കാരിഷം fr. കാര്യം); of 2 kinds: പാ ട്ടത്താൽ പകുതിമാ. & പാട്ടത്തോളം മാ. of one year's പാട്ടം No.

മാനുഷൻ S. a man. — മാനുഷി S. a woman അവൾ മാ. യായി Bhr. മാ. മാരായ നാരി മാർ CG. മാ. കൾ Bhr.

മാനുഷ്യം S. the state of man, humanity.

I. മാൻ mān aM. T. (മന്നു, മന്നൻ, മൺ). A king in ചേരമാൻ KU., പെരുമാൻ Bhr.

II. മാൻ T. Te. C. M. A deer, buck, hart, gazel. (T. മാ animal); fig. മാനസമായ മാനിന്നു നല്ല കാനനമായി CG. a good subject to dwell on.

മാനേൽമിഴി RC. മാനേലും മിഴിയാളേ KR. മാൻ കണ്ണിമാർ Bhr. ഇളമാൻ കണ്ണാൾ RC. gazel-eyed (see പേടമാൻ doc.). Kinds: ആ ര്യമാൻ Bos gavæus, ഉഴൽ — (S. രുരു), കല — a stag, കടു — (ന്യങ്കു S.), കരു —, കദിർ — a camelopard (prh. ഖദിര —), കവരി —, കരിങ്ക വരി — (സുമരം‍ S.), കുറുൾ — (ശബരി), കൃഷ്ണ — the spotted Axis, ചെങ്കീരി — or പുള്ളി — Axis maculata (രോഹിത), പൊന്മാ., പെരുമാ. (വാ തമൃഗം) & വെൺപെരു —, മല — an elk, വരി — (രൌഹിഷം), വെള്ളമാൻ.

മാനുരിങ്ങു No. Cal. a timber-tree.

മാഞ്ചെവി Cacalia Kleinia.

മാന്തല 1. a deer's head. 2. = മകയിരം.

മാന്തൽ 1. So. No. A fish = നങ്കു or അണ്ണാക്കിൽ പററി No. = മന്തൽ. 2. VN. of മാന്തുക.

മാന്തളിർ māndaḷir T. M. C. (മാ III.). A mango-shoot, മാ. വർണ്ണം its colour, brown or purple? മാരൻ തൻ മാ. നേരൊത്ത പൂന്തകിൽ, മഞ്ഞൾ പിഴിഞ്ഞതോ മാ'രായതോ CG. മാ'ർപ്പട്ടു purple silk, മാ'ർപ്പച്ച a kind of green stone (B. മാന്താ ളിപ്പച്ച).

മാന്താർ id. മാ. ശരഭ്രാന്തിൽ നീന്തി CG. (= Kāma).

മാന്തോപ്പു a clump of mango trees (or deer- park?), മാനസം കുളുർക്കുന്ന മാ. KR.

മാന്തുക mānduγa (മന്തു?). To scratch with nails, claws, dig with the hand (with hoofs ചുര മാന്തുക horses, cattle, pigs), നായി വാതു ക്കൽ, വാതില്ക്കു മാ'ന്നു TP. മൂരി കുളന്പിനാൽ മാ., പന്നി മാ., പൂച്ച പിടിച്ചു മാന്തിയൂട്ടു etc. മറ ചെയ്ത ശവം മാന്തി എടുപ്പിച്ചു TR. exhumed. VN. I. മാന്തൽ scratching, a scratch.

II. മാന്തു 1. a scratch പുലിയുടെ കടിമാന്തും TR. 2. മാ. പിടിക്ക a certain itch.

മാന്തി a grate for cocoa-nuts, smaller than ചിരവ.

CV. മാന്തിക്ക, f. i. അവരെക്കൊണ്ടു മണ്ണു മാന്തി ച്ചെടുത്തു jud. had the corpse exhumed.

മാന്തികൻ māndriγaǹ S. (മന്ത്ര). A sorcerer മാ'നാകുന്ന യോഗി, മാ'കശ്രേഷ്ഠൻ Mud.

മാന്ദ്യം mānd/?/yam S. (മന്ദ്). 1. Sluggishness, torpor ബുദ്ധിമാ. 2. esp. = അഗ്നിമാ. indigestion, Tdbh. മാന്തം a children's disease, also മാന്തസന്നി fits from indigestion.

മാന്നി mānni l. = മാന്ദി (മന്ദ). An astrol. term; upper apsis of a planet's orbit (?) മാന്നികേ ന്ദ്രേ PR. 2. B. = മാണി 2.

മാന്യം mānyam S. (മാനിക്ക). 1. Deserving of honor or regard — മാന്യൻ respectable. 2. T. M. C. lands nearly or altogether exempt from tax സർവ്വമാ.

മാന്യമാനിത്വം S. 1. honoring the honorable Bhr. 2. high honor V1. — what is മാന്യോ ത്തരം വിചാരിച്ചു? VetC.

മാപാപം mābābam (മാ II.). A great sin; what a disgrace! Oh pity! V1.

മാപാപി a great sinner CG. (a curse V1.).

മാപ്പിള്ള māpiḷḷa (മാ II.). 1. T. M. A bridegroom, son-in-law V1. പെണ്ടിക്കു മാ. prov. 2. hon. title given to the colonists from the West, prh. at first only to their representatives നസ്രാണി —, ജൂത —, ചോനകമാ. Christian, Jew, Muhammedan. മാ. പോററിയ കോഴി prov. (= ഉമ്മ). എൻറെ മാ. യുടെ അന ന്ത്രവൻ TR. my husband's heir, says a Māpḷichi or Umma. f. മാപ്പിള്ളച്ചി.

മാപ്പു Ar. mu'af & മാഫ് Pardon, exemption. കുററത്തിന്നു മാഫ് കൊടുത്തുകൂടാ, കാര്യത്തിന്നു രാജാവ് മാ. ചോദിച്ചു, കാര്യം മാപ്പാക്കിത്തീർത്തു is condoned. നില്പുള്ള ഉറുപ്പ്യ മാപ്പാക്കിത്തന്നു TR. remitted, acquitted.

മാഫ് സാക്ഷി an approver.

മാമകം māmaγam S. My. മാ'ന്മാർ my people; the selfish.

മാമൻ T. M. Te. (S. മാമകൻ fr. മമ) mother's brother അമ്മാമൻ (father-in-law V1.).

മാമയൻ māmayaǹ (മാ II.). The great charmer (= മായൻ), മാമയപ്പൈതൽ K/?/šṇa CG.

മാമരം 1. a great tree. 2. a mango tree (മാ III.).

മാമറയോൻ 1. a great Brahman. 2. the moon. B.

മാമല Himālaya — മാ. മകൾ Si Pu., മാ. മങ്ക Anj. Pārvati.

മാമാങ്ങം & — ങ്കം = മഹാമഖം q.v. KU. the jubilee of Tāmūri.

മാമാതം = മഹാമാസം a great festival, any grand show er play പയ്യാവൂർ മാ. കാണ്മാൻ പോയി TP. അവിടേ മാ. ഒന്നും ഇല്ല vu. (= പുതുമ).

മാമുനി AR. hop. a great /?/shi.

മാമൂൽ Ar. ma'mūl, Established custom ജാതി അന്യായം മാ. പ്രകാരം തീർക്കുന്നു TR.

മാമോദീസ, — സ്സ Syr. ma'amōdīthā, Baptism മാ. മുങ്ങുക, മുക്കുക V1. 2.

മാന്പു māmbụ No. = മാണ്പു, മാണി 2. The flower at the end of the plantain bunch; tassel & other appendage of ornaments ചങ്ങല —, തുടർ —; a carved ornament depending from the capital (പോതിക) of wooden pillars in temples & manors. = വാഴമാണി.

മാന്പില്ലാക്കുന്നൻ a kind of plantain.

മായ māya S. (√ മയി in മയിൽ മയക്കു). 1. Infatuation, juggling, miraculous power, sorcery മായ തട്ടായ്വാൻ AR. മായക്കളിയോ കളിക്കുന്നതു TP. മായകൊണ്ടു രാക്ഷസി മറഞ്ഞു; ബഹുമായ യെ പ്രയോഗിച്ചു KR, 2, illusion, unreality of the world, personified as Brahma's wife മായാതൻ മായത്താൽ (cunning) മാനുഷനാ യൊരു മാധവൻ CG, ആത്മാനിർമ്മലൻ എന്നാ കയാൽ അനാദിയായ മായാതൻമലവിരഹിത നായി മേവീടുന്നു Chintar. മായാസങ്കടം മനുഷ്യ ജന്മത്തിങ്കൽ ആർക്കില്ലാതു AR. (see ആവരണം 92 & വിക്ഷേപം).

മായം S. & Drav. 1. dimness മാ. കളഞ്ഞു ഞാൻ കണ്ടുതില്ല CG. clearly. മാ. ചേർക്ക, കൂട്ടുക to adulterate oil, metals, etc. V1. 2. disguise, trick, juggling, hypocrisy കുറഞ്ഞൊരു മാ യത്തെ പ്രയോഗിക്ക PT. (= കൌശലം) cunning. മാ. ചെയ്ക to dissemble. മാ. തിരിക to vanish.

മായക്ക = മാചിക്ക V1. gallnuts.

മായക്കാരൻ a juggler, cheat, trickster.

മായൻ S. & മായകൻ id. esp. Višṇu, on account of his versatility, also മായവൻ. എഴുരണ്ടുഭു വനം അശേഷവും ചൂഴവേ നിറഞ്ഞീടുന്ന മാ യോനേ KumK. — മായൻ, മായാണ്ടി മായൻ വേലൻ etc. (Subrahmanya) N. pr. m. Palg.

മായവിദ്യ cunning sleights.

മായാതീതൻ having conquered over illusion മാ'നായി വാഴാം Bhg.

മായാനിർമ്മിതം built by magic. മാ'വിലം KR. an enchanted cave.

മായാപുത്രഗണം = കാമക്രോധാദി.

മായാപുത്രികൾ = ഋണഹിംസാദി AR.

മായാപ്രപഞ്ചം Bhg. the world as being an illusion or created by illusion.

മായാഭ്രമം a false idea, Bhg.

മായാമയം S. illusive, magical.

മായാമയൻ Višṇu Bhr. മായാപുരുഷൻ AR.

മായാമോഹം infatuation, fancy, avarice.

മായാവി S. a juggler, magician മാ. യായൊരു പക്ഷീന്ദ്രൻ Nal. മാ. കളോടടുത്തു Bhr. those cheats of Asuras.

മായാവികമതം (V1. മായാവാകമതം?) a sect that holds the unreality of creation.

മായി S. 1. wise, a trickster മാ. തന്നേയും സദാ ചേതസി കരുതുക VCh. Višṇu. 2, Tdbh. (foll.) N. pr. f. മായികുട്ടി etc.

മായിക S. (f. of മായകൻ), വിണ്ണവർ നായികേ മായികേ CG. invocation of Durga.

മായില & മായില്ല (loc.) = മേലാ Cannot.

മായുക māyuγa 5. (മയൽ, മായം). 1. To wear away, grow dim, to be effaced as എഴുത്തു etc. ശിരസി വിധിലേഖനം പോയി മാഞ്ഞീടുമോ * CrArj. മുന്നമേ മാഞ്ഞുപോയൊരു ശരീരം എത്ര യും ചിത്രമായ്വന്നു PrC. = മാഴ്ക. ആനനങ്ങൾക്കുമാ യ്ന്തിതു കാന്തി RC.; fig. ചിത്തഭ്രമം മായുമാറാ യില്ല Bhr. 2. to vanish അരികൾ അറപ്പോ യി മായിന്തു മുടിന്തു RC. died. ദസ്യക്കള് എന്നു ള്ള വാർത്ത മാഞ്ഞൂതായി CG. was disused. തേ ഞ്ഞാൻ മാഞ്ഞാനായിപ്പോയി vu. became imperceptible. *(in print: പോലേ വന്നീടുമേ).

VN. മാച്ചൽ vanishing, being blotted out; forgetfulness B.

v. a. മായ്ക്ക to efface, wipe off; to destroy ആ മായയെ മാച്ചുകളഞ്ഞു CG.; മായ്ക്കപ്പെട്ട മാർഗ്ഗം Mpl. an exploded church.

CV. ലോകങ്ങളും ഒക്കവേ മായിപ്പിച്ചു Sk.

മായ്പു V1. a spot as, of ink (മാചു).

മായോൻ, see മായവൻ.

മാരകം māraγām S. (caus. of മൃ). Killing.

മാരണം S. 1. id. മൌര്യൻറെ മാ'ത്തിന്നു തന്നേ Mud. മാ'മായശാപം Bhr. deadly. മാ'മായി തേ ദ്വാരകവാസികൾക്ക് ഏരകപ്പുൽ CG. ആറു ശിശു മാ. ചെയ്തു CC. 2. destroying by charms; sorcery മാ. പ്രയോഗിക്ക vu. മാരണക്രിയ, മാരണാദികൾ ചെയ്ക PR.

മാരൻ S. (killer). 1. Kāma പാരിച്ച മാരച്ചൂടു ണ്ടുള്ളിൽ CG. പൊങ്ങുന്ന മാരതുയർകൊണ്ടു RC. മാരപ്പടകൂടി Bhr. അവനോടു മാരോ ത്സവം തുടങ്ങി PT. 2. a husband (songs).

മാരമാൽ, മാരാർത്തി love-sickness, excessive lust മാ. പൂണ്ടു Bhg.; so മാരവികാരത്തോടു കൂടി ഇരിക്ക KU.

മാരയാൻ mārayāǹ & മാരാൻ N. pr. A caste of Antarǰāti; the higher section (ഒച്ചർ) perform purification (പുണ്യാഹം) for Brahmans = മാരയാൻപൊതുവാൾ, നായർപൊതുവാൾ; the lover sweep temple-courts, beat drums or make music കുത്തും തല്ലും ചെണ്ടെക്കു അപ്പവും ചോറും മാ'നു prov. f. മാരാത്തി TR.

മാരലോമ്യം? (opp. പ്രതിലോമം). The rule of marrying in one's caste, Bhr.

മാരി māri 1. S. (f. of മാരൻ). A Bhagavati മാരി യമ്മ, മാറമ്മ, മാലിയമ്മ. 2. a plague, esp. smallpox ജനങ്ങളുടെ അതിക്രമംപോലേ തന്നേ നാട്ടിൽ മാരിയും ചൂരിയും വരുന്നു vu. മാരിക്കു രുപ്പു 269. 3. T. Te. Tu. M. heavy rain. മാ. എടുക്ക, കേറിവരിക clouds to rise. മാ. ചൊ രിയുക, അടിക്ക, പെയ്യുക etc. മാരിക്കാലം No. = മഴക്കാലം. മാരിയാം മഴപോലേ ബാണങ്ങൾ പൊഴിച്ചിതു KR, അസ്ത്രമാ. ചൊരിഞ്ഞു Bhr. ചോരമാ. പെയ്തു KR. മാ. പോലേ വന്നാലും മഞ്ഞുപോലാകും prov. however boisterous at first. 4. a bore, intolerable person എനിക്ക് ആ മാ. വേണ്ട vu.

മാരിഷൻ mārišaǹ S. (മാർഷ). A venerable person; manager of a drama. Tdbh.

മാരിചൻ N. pr. m.

മാരിഷം = മാനുഷം 3.

മാരുതൻ māruδaǹ S. (മരുൽ). Wind ഏഴു മാ' ന്മാർ KR. (f.i. വായു, പ്രാണൻ, അനിലൻ, ജീ വൻ etc.). മാരുതത്തെല്ലു Si Pu. a light breeze; zephyr. മാരുതദേവൻ Bhr., (also വിബുധ ശ്രേഷ്ഠൻ) the giver of wisdom.

മാരുതി S. Hanuman KR., Bhīmasēna Bhr.

മാർ mār T. M. 1. = മാറു. 2. = അവർ (Te. വാർ). 3. Syr. Lord മാർപാപ്പാ CatR. = മാറാൻ; മാർപാ പ്പാകാലാണ Nasr.

മാർക്കളി mārkaḷi (T. — ഴി, S. മാർഗ്ഗശിര). The month Dhanu, Trav.

മാർഗ്ഗം mārgam S. (മൃഗ tracing). 1. A way ആ ശു മാ. ദേഹി AR. give way to me. പാളയം N. കോട്ട മാ'ത്തിൽ കൂടിക്കടന്നു TR. entered by N. 2. manner, mode മാർഗ്ഗമര്യാദ old custom. ഇമ്മാർക്കമേ doc. in this manner; esp. proper manner (= വഴിക്കേ). നിന്നുടെ വാഞ്ഛി തം മാ'മായി നല്കുന്നു CG. മാ'മായി പൂജിച്ചു Vil. duly. ധർമ്മമാ. നടത്തുക Bhg. കെട്ടുമാർഗ്ഗം wedlock, വെപ്പുമാർഗ്ഗം conoubinage (Nāyars). 3. religion ഭക്തിമാ. പറയാം Bhg. ബൌദ്ധമാ. ചേ രുക, കൂടുക, പുകുക to join. മാ. കൂട്ടുക to admit into a religion. മാ. പൊളിച്ചിട്ടല്ലേ പോയതു Palg. has renounced it. ആളെ ചിറപിടിച്ചു മാ. ചെയ്ത് ഇസ്ലാമാക്കി Ti. circumcised. മാ' ത്തിൽ വേണ്ടപ്പെട്ട കാര്യങ്ങൾ ഒന്നും പുരയിൽ ചെയ്യരുതു TR. interdicted of a Kāoi.

മാർഗ്ഗകല്യാണം Mpl. circumcision (കഴിക്ക).

മാർഗ്ഗക്കാരൻ a Roman Catholic; hence ഒരു ഒ ററ മാർഗ്ഗപ്പുരയും ഒരു തീയപ്പുരയും TR. a RC.'s house.

മാർഗ്ഗണം S. 1. seeking. 2. an arrow മാ. ഇ തു പഴുതേ പോം KR.

മാർഗ്ഗമാക്കുക to arrange, settle ഒക്കയും മാ'ക്കി ത്തരാം TR. മാർഗ്ഗമായാക്കുവാൻ CG. = വഴി ക്കാക്കുക.

മാർഗ്ഗവിധിപോലേ TR. according to the rules of the Koran.

denV. മാർഗ്ഗിക്ക to search അവരെ മാ'ച്ചു പോ രുവാൻ Nal. part. pass. മാർഗ്ഗിതം S. searched for, persecute.

മാർജ്ജനം mārǰanam S. (മൃജ്). Cleaning, wiping ഭൂതലം കരംകൊണ്ടു മാ. ചെയ്തു Nal. and മാർജ്ജന ചെയ്തു Vil. swept.

മാർജ്ജാരൻ S. a cat, considered a bad omen.

മാർത്തണ്ഡൻ mārtaṇḍ/?/aǹ S. & മാർത്താ ണ്ഡൻ, (മൃതാണ്ഡം a bird). 1. The sun മാ ർത്താണ്ഡകുലം AR. the solar line. — മാർത്താണ്ഡാ ത്മജപുരം പ്രാപിപ്പിച്ചു AR. killed the Rākšasas. മാ'നന്ദനദൂതസമുദയം Bhg. Yama's angels. 2. N. pr. the Trav. king. TR. doc.

മാർദ്ദവം mārdavam S. (മൃദു). Softness മാ'വസ്വ രൂപിണി Nal.

മാർവ്വു, see മാറു 2. — also മാർവ്വിടം The chest.

മാർഷ്ടി māršṭi S. (മാർജ്ജ). Cleaning V1.

മാറാട്ടി = മഹാരാഷ്ട്രം Mahratta Ti. ഒരു മാറാ ഷ്ടകൻ, മാറാഷ്ടകം എഴുത്തു TR.

മാറാൻ 1. Syr. mārāǹ, Lord. 2. a large inferior yam.

മാറാൽ mār̀āl (Cal.) മാറാല B., മാറാന്പൽ V1.2. Spider-web (S. മാർക്കടം?).

മാറു mār̀ụ 5. (മറു). 1. A change മാറുമാറസ്ത്രം ചൊരിഞ്ഞു നടക്ക Nal. again & again. 2. old മാർവ്വു T. the chest മണങ്കിളർ തുടം ഇണങ്ങും മണിമാർവ്വിൽ പൂണ്ടു RC. മാർവ്വത്ത് ഒന്പതു മർമ്മം MM. മാറു മറെപ്പാൻ തുണി, മാറിൽ മറ ഇല്ല സ്ത്രീകൾക്കു Anach. മാറെഴുതിയ പൊൻ nuptial ornament of Māpḷichis. അമ്മാറു കണ്ടാൽ CG. (of K/?/šṇa). മാറത്തടിച്ചു Mud., മാറത്ത് അലെക്ക TP. to beat the breast, mourn. 3. the measure of a man with extended arms (across the chest), a fathom മാ. വെച്ചിട്ടളന്നു, മാ. വെച്ചു വെള്ളം വലിക്ക TP. ഒരു മാ. നീളമുള്ള വേലിത്തണ്ടു etc. മാ. പിരിക്ക (No. fisher-men) to twist 3 — 6 strands (6 — 12! long) together.

മാറടപ്പു asthma.

മാറടിപ്പു 1. beating the chest. 2. contention So.

മാറളവു (3) a fathom.

മാറാടുക So. T. to derange, invert; animals to copulate B.

മാറാട്ടം 1. deranging, trick. ഉരുപ്പടി മാ. ചെയ്യു ന്നവർ VyM. counterfeit. പേരുമാ. change of name. ജന്മിമാ. dispute about lands. 2. copulation of animals.

മാറാപ്പു (T. a belt fastened round a porter's chest), a bundle, load തലമാ., തോൾമാ. etc. മാ. കാരും Nal. hawkers. അവനെ പിടിച്ചു മാ'പ്പായി കെട്ടി VetC. മാ'പ്പാക്ക to embale. മാ. കെട്ടുക to set out on a journey. ൧൧ മാ'പ്പിൽ ൧൧൨ കെട്ടുകള്ളപ്പുകയില TR. മാ റാപ്പഴിച്ചു കാട്ടീടേണം Mud.

മാറാം വെക്ക to put into one's place or office.

മാറിടം the chest വന്മാ. തന്നിലേ CG. ഏററം വിരിഞ്ഞൊരു മാർവ്വിടം SiPu.

മാറിടുക 1. to dispute. 2. to undertake.

മാറുതാലി, മാർതാലി (2) a strong leathern breast-plate used by I/?/avars when they climb palm-trees, Palg.

മാറുപതക്കം, മാർപതക്കം (2) the breast-plate of the Jewish high-priest (Script.).

മാറുപാടു So. change, perverseness, confusion.

മാറൊത്തകൊങ്ക VilvP. befitting.

മാറുക mār̀uγa 5.(മാറു). 1. v. n. To be changed, altered, നിറം മാറിയ വസ്ത്രം coloured, പല്ലുമാ. to get new teeth. ആൾ മാറിക്കാണ്കകൊണ്ടു വി ശ്വസിച്ചില്ല TR. on account of the change of the persons. പെൺപൈതൽ മാറിയശോദാ വ ളർത്തുള്ളൊരാൺപൈതലെ നിന്നെക്കാണാകേ ണം Anj. of (K/?/šṇa). 2. to change place, remove to a distance കൊച്ചിയിൽ മാറിപ്പാർക്കു ന്നു TR. ശരീരം മാറുന്പോൾ സുരലോകം ഏറും KR. ഞങ്ങളിൽ പറഞ്ഞു മാ. യും ചെയ്തു TR. (= ഭേദിച്ചു പോയി) disagreed. 3. to be healed, subside, cease, മാറാത്തവ്യാധി prov. incurable. മാറാത്ത കള്ളൻ incorrigible. എന്നാൽ കട ച്ചൽ മാ'ം a. med. ദീനം, അടി മാറി MR. അ ത് ഓർക്കുന്പോൾ മാറുന്നൂതില്ലിന്നും കണ്ണുനീർ CG. വെള്ളം മാറിയ തൈ weaned from watering. 4. v. a. to exchange, barter. തേറിയോനേ മാ റല്ല prov. do not disappoint. കോലം മാ. to disguise oneself. വിത്തു മാ. to sow (= place somewhere else). നാണിയം മാ. to get changed. Esp. with aux. V. പ്രവൃത്തി മാറിക്കൊടുക്ക TR. to make other appointments. മാറി എഴുതേണം VyM. write afresh (& മാററി എഴുതിക്ക). 5. to wash the face = മോറുക.

മാറിനില്ക്ക (2) to draw back, retire, keep aloof, abstain from interfering TR.

മാറിപ്പറക 1. to vary in speech, tergiversate. 2. = മറുത്തു പറക.

മാറിപ്പോക 1. to turn aside. 2. അവനു പണി മാ'യി the office passed out of his hands, or he got another employ. തങ്ങളിൽ മാ'കും V1. one might be taken for the other.

മാറിവെക്ക 1. to exchange, interchange. 2. to cheat.

മാററംVN. 1. change ആൾമാ വിദ്യ etc. see ആൾ മാ. വെക്ക (chess) to take a piece for one lost. പനിക്കു മാ. = ഭേദം is cured. എന്നെ മാ. ചെയ്തു തരേണം appoint to some other place. മാ. വരിക, അവി ടേക്ക് മാ. ആക (transferred officials). 2. barter, trade. മാററം ചെയ്ക Palg. to barter goods, esp. toddy for paddy; fig. അവന് അവിടേ മാ. ഉണ്ടു V1. he has to do with a woman. 3. diversity അതിന്നു മാ'മായി പറഞ്ഞു TR. contradicted it. വാക്ക് മാ. V2. retractation. ഉണ്ട ചോററിന്നു മാ. ചെയ്തു. Ti. treachery. ദിവാൻ നവാബിന്നു മാ'മായി Ti. foe. 4. reply മാ. കേട്ട വിളി ഏതു huntg.; adv. 5. aM. T. (C. mātu) a word ചത്തുവെന്നുളെളാരു മാ. കേൾക്കാം Pay. ഇമ്മാ. ഉരെത്തനൻ RC. tender word. അവൻ ചൊന്ന മാ. അറിയിച്ചാൻ RC. defiance.

മാററക്കാരൻ 1. a shroff V1., a petty merchant B. who barters goods for paddy. 2. unstable; a cheat; enemy.

മാററപ്പീടിക a shop where goods are bartered against produce (Palg.); toddy- shop Weṭṭ.

മാററൽ māt/?/t/?/al (VN. of മാററുക). Curing; esp. the dance & music of Malayars for driving out a demon or a disease ദേവമാററു.

മാററലർ enemies (= incurable?) Bhr.

മാററാണി a wedge; a nail used to drive out nails.

മാററാൻ an enemy, foe KU. = മാററലൻ.

മാററി a person who fails, unfortunate. — നമ്മു ടെ മാ'ത്വം ഒഴികയില്ല PT. my destitution. മാ'ത്തവും കൊണ്ടു പോന്നു ഞാൻ Nal. and I came off empty (V1. also enmity?).

മാററു T. M. 1. change, chiefly of raiment. വ ണ്ണാത്തി മാ. കൊടുക്ക KU. to supply clean clothes, the property of others, for removing imaginary pollution. ചാക്യാരെ ചന്തി വ ണ്ണത്താൻറെ മാ. prov. ൦രംററും മാ'൦ വിലക്കു ക, ൦രംററുന്നു മാ. പറക (= എതിർക്ക), എററും മാ'൦ ഇല്ലാത്ത ജാതി prov മാ. വസ്ത്രം; so മാ. കന്നു, മാ. കാള a relay of cattle, മാ. വാണി ഭം barter. 2. a degree of fineness, touch in metallurgy കീഴ്മാ. മേൽമാ. മാററന്തം difference in fineness CS. പൊന്നിൻ മാ. ഏററുക to refine (= ഊതിക്കഴിക്ക) V2. പ ത്തര മാ. ളള തങ്കം VCh. The purest gold (Mohar = 8 മാ., ornaments = 9 മാ.). മാറേറ റിയ പൊൻ, നല്ല മാ. ളള പൊൻ, മാ. കൾ ഏറിക്കാണും po. മാററു കുറെക്ക to debase, adulterate (also met.). കരിക്കൊരു മാററില്ല Nasr. equally valueless. 3. aM. C. Te. (= മാ ററം 4. 5.) a reply, word മാറെറടുത്തെടുത്തു രെക്കാം RC. I may relate one after the other. മാററണിപുകഴ് ചാന്പവാൻ RC. മാററുകി ളി V2. a decoy-bird.

മാററുക 1. v. a. to change, substitute. കല്പി ച്ചതു മാററി MR. altered the decree. പേരു നീ മാററീട്ടു കൊളേളണം Bhr. മാററിവെക്ക to place otherwise, separate. ചുമൽ മാററി ക്കൊൾക as bearers. നെൽ മാററിക്കൊടുക്ക to exchange for another sort. 2. to remove ആയുധത്തെ അസത്രേണ മാററിനാൻ UR. warded off. കല്പന മാററി നടക്ക TR. to transgress. എൻറെ ഉദ്യോഗം മാററി dismissed. ഒന്നു മാ'വാനായിട്ടു മലയനെ വരു ത്തി TR. to expel a demon, so ഉഴിഞ്ഞു മാ ററുക (തോററം ചൊല്ലീട്ടു) ദീനം മാററി വേ ഗം വരാം when cured. മാററി വെച്ചു കൊ ടുക്ക TR. To remedy.

മാറെറാലി (മാററു 3.) an echo. മാ. കൊളളുമാറു കരഞ്ഞു CG. So as to resound. എന്നിവറെറ ക്കൊണ്ടു മാ. കൊൾകയാൽ SitVij. എങ്ങും ഇട ചേർന്നു മാ. കൊണ്ടുതേ AR. from battle din. നിഴലോടും മാ. യോടും നിന്നു കളിക്ക CG. children.

മാല māla S. (മലം a line). 1. A garland, wreath, necklace, string of beads or pearls മാ. കെട്ടുക, കോക്കുക, ചൂടുക, നല്മാലകളും ചാർത്തി Anj. മാ ലെക്കു ചേർന്ന പെൺ 698. മാല ഇടുക to marry, esp. of a princess to choose her husband. എ ന്നേ മാലയിട്ടീട്ടും Si Pu. അവനെ & അവർക്കുNal. also മാല വെക്ക, & നിന്നെ അല്ലാതേ അവൾ മാല വേൾക്കുന്നതില്ല DN. Many kinds: ഇരുപ ത്തേഴു മാ., നാല്പത്തേഴു മാ., എഴുപത്തേഴു മാ., നൂറേറഴു മാ ChS. 2. what is like a necklace. മാല തൂങ്ങുന്നു a bull's dewlap (താട), വേഴാ ന്പൽ കാർമ്മുകിൽ മാലയെ കാണുന്പോലേ CG. a line of clouds. 3. T. M. Te. (മാൽ) night, darkness.

മാലം N. pr. a Paradēvata.

മാലക്കൺ (3) night-blindness, nyctalopia, നി ശാന്ധം, Nid 30. മാ'ണ്ണിന്നു മരുന്നു a. med.

മാലക്കാരൻ S., മാലാകാരൻ a florist.

മാലക്കാററു (3) the east wind B.

മാലതി S. Jasminum grandiflorum മാ. ‍കൊണ്ടു തൊടുത്തുളള മാലകൾ, മാ. തങ്കലേ വണ്ടു ചാ ടുന്പോലേ CG.

മാലവാർകുഴലി aM. wreath-wearing, f. & മാ'ൽ മൈതിലി RC. Sīta.

മാലാൻ No. = മാലാമീൻ; മാ'ൻറെ നെഞ്ഞത്തേ കറുപ്പുപോലേ to bear a grudge — മാലാൻ കുടുക്കി outwitting the മാ., very cunning.

മാലാമയക്കം (3) the gloom of night മാ. തുട ങ്ങിയ നേരത്തു CC. മാ'ക്കായ കാലം CG.

മാലാമല a mountain-chain f. i. വയനാടൻ മാ.

മാലാമീൻ the mullet (fish), Mugil cephalotus D., No. also മാലാൻ.

മാലാർപ്പണം S. = മാലയിടുക, കണേ്ഠ മാ. ചെയ്ക Nal.

മാലി S. 1. a florist; garland-wearer. 2. a coir-net കയററുവല V1., മാൽ No.

മാലിക S. = മാല 1.; fig. പെണ്മൌലിയാം മാ. യാ യൊരു ബാലിക CG. an ornament of her sex.

മാലികൻ V1. a wreathmaker.

മാലിനി S. (f. of മാലി), മാലിനിതാൻ എന്നും മാലാതൊടുക്കുന്നോൾ CG.

മാലാക, — ഹ Syr. Angel മാലാകമാർ വന്നു Genov., (comp. മലക്കു 799)

മാലികാന P.mālikāna, What is due to the mālik or proprietor, when set aside from the management of his estates; annual allowance to deposed Rājas = പത്തിനു രണ്ടു TR. (ജാ ഗീർ 405).

മാലിന്യം mālinyam S. = മലിനത. Dirty condition മാ. ചേർത്ത പത്രിക തുടെച്ചാൽ VyM.; also മനസ്സിൽ മാലിന്യത കൊണ്ടിരുട്ടാം VyM. ചേ തോദർപ്പണത്തിൻറെ മാ. AR.

മാലിമി Ar. mu'allim, Instructor, pilot, steersman മാലിമ്മിക്കണക്കു TR. navigation, also മാ ലുമ്മിക്കാരൻ V2.

മാലിസ്സ് P. mālish, Rubbing കുതിര മാ. ചെ യ്ക & ഇടുക (with കപ്പായി).

മാലേയം mālēyam S. (= മലയജം). Sandal മാ ലേയച്ചാറൂറും CG.

മാലോകർ mālōγar = മഹാലോകർ. The aristocracy of the land, people gen. മാ. എല്ലാരും CG. മാലോരെ ഒക്കത്തൊഴുതു TP.

മാൽ māl T. M. (Te. nal). 1. Black, തിരുമാൽ K/?/šṇa. നിന്നെ സ്തുതിക്കുന്നെന്മാലേ Tir. Anj. my God! 2. infatuation (fr. മഴു?), confusion, grief, sickness of mind മാലാൽ, മാൽകൊണ്ടു ചൊല്ലിനാൾ Nal. കൊണ്ട മാൽ ഒഴിവാൻ RC. മാലുകൾ Bhg. എന്നിൽ എവുന്നൊരു മന്മഥമാൽ‍ CG. മാരമാൽ passion. മാൽ ഇയന്നു Mud. മാൽ കൊണ്ടു വിഷണ്ണനായി നിന്നു AR. മാ ലേറി മാഴ്കായ്ക Bhr. അയ്യോ ശിവശിവയെന്നു മാൽ തേ ടിനാൾ Sit Vij. lamented. മാൽ പെടുക്ക Bhr. to afflict. 3. (= മാലി 2) a kind of net for carrying fruits, fishing, etc. മാൽ മിടയുക. 4. the Maladive islands മാലിലേ കോടി considered as fragments of a former continent.

മാല്യം mālyam S. 1. Flower, as fit for a wreath ശുക്ലമാല്യാംബരയായി KR. 2. = മാല f. i. പു ഷ്പം കൊണ്ടു മാ. തൊടുത്തു Bhr. മാ'ങ്ങളും കള ഭങ്ങളും തൂകിനാർ AR.

മാല്യവാൻ N. pr. a mountain range മാ. മുകൾത ന്മേൽ Bhr. മാ'നാദിഗിരികളെ KR3. near Pańčavaṭi.

മാവൻ māvaǹ N. pr. (C. = മാമൻ). A deity of Nāyars; a Māya.

മാവി (loc.) green stuff on stagnant water, also ഊർമാവി (fr. മാവു or മാചു).

മാവിലാവു māvilāvụ (T. māvilam) = വില്വം Cratæva മഞ്ചാടി മാവിലാവും മയിലെളളും KR4.

മാവിലായി N. pr. the hereditary chief of the Vēṇādu Nāyars.

മാവിലോൻ N. pr. a servile tribe, jungle-dwellers with masters, but not liable to be sold; they dance in temples, make baskets, അ ക്കര മാ. prov.; also മായിലോൻ = വേലൻ; മാവിലർക്കു തൊട്ടുകുളിയേ ഉളളു (Kavāi) and മാവൂലുവന്, മാവിലോക്കണ്ടൻ‍ No.

മാവു māvụ 1. = മാ III. A mango tree. മാവടു V1. a young mango tree. 2. = മാ IV. flour.

മാവരെക്ക‍ to grind corn.

മാവുത്തൻ H. mahāvat, (S. മഹാമന്ത്രൻ). An elephant driver, "Mahout" V1.

മാശി, മാശു, see മാച —.

മാശൂമം Palg. (T. മാശനം) = മാജ്രൻ.

മാഷം māšam S. A kidney-bean = ഉഴുന്നു; weight of 5 — 8 കുന്നി Bhg. മാഷാദിമാനം കണക്കു Nal. ഒച്ച അടക്കുന്നതിന്നു മാഴാതിനെയി നന്നു MM. (a prescription) = മാഷാദി.

മാഷകം S. id. തപ്തമാ. VyM. = വറുത്ത ഉഴുന്നു (an ordeal).

മാസം māsam S. (മാ, L. mensis). 1. Month. 2. a monthly ceremony for deceased ancestors etc. performed during the 1st year = ചാത്തം of Nambūtiris etc മാ. കഴിക്ക, വീട്ടുക, മാ. അടിയന്തരം കഴിക്ക; നന്പ്യാരുടെ അമ്മ മരി ച്ച മാ'ത്തിന്നു ഞങ്ങൾ പോയി TR. നമ്മുടെ ജ്യേ ഷ്ഠൻ തീപ്പെട്ട തിരുമാസഅടിയന്തരത്തിന്നു ൬ ഭാരെ വെടിമരുന്നു വേണം TR.

മാസക്കുളി menstruation (see തിങ്ങൾ).

മാസപ്പടി salary, wages മാ. ക്കു നില്ക്കുന്നവർ Ti. soldiers, = ചേകവർ V2.; മാ. നിന്നു ണ്ടായ ദ്രവ്യം VyM. മാ. ക്ക് എടുത്ത ആളുകൾ; ഞങ്ങൾക്കു മാ. യാക്കി വെക്കുന്പോൾ ചുരു ങ്ങിയ മാ. കല്പിച്ചു TR. മാ. ക്കാർ servants, peons. — മാ. also monthly school-fees.

മാസാന്തം S. the last day of the month. മാ. കണക്കു MR. monthly account or report. മാ' ന്തപ്പട്ടോല monthly abstract.

മാസാന്തരം monthly.

മാസാർദ്ധം S. half a month. മാ. നുന്പേ TR. a fortnight ago.

മാസികം 1. monthly. 2. = മാസം 2; also a ceremony performed 80 days after a relation's death.

മാസു māsụ (= മാചു?). A kind of dried fish.

മാസൂൽ Ar. maḥṣūl, Crop, produce, revenue.

മാഹാത്മ്യം S. (മഹാത്മ). 1. Dignity, glory വി ദ്യാമാ. കൊണ്ടു തൊഴേണം KN. തിരുനാമമാ' ങ്ങൾ കേട്ടാലും GnP. wonderful powers, peculiar virtue. കഥാമാ'ങ്ങൾ SiPu. ചൊല്ലീടുവൻ — രാ മമാ. എല്ലാം AR. 2. an eulogistic description കേരളമാ.

മാളം māḷam (T. = മാടം, C. māḷe, Tu. മാടെ = മട). No. a hole in the earth, wood, of snakes, scorpions etc. നീർമാ. entrenchment.

മാളി a cave. മുളളന്മാളി recesses of porcupines.

മാളിക 5. (& maḷiga C. Te. T.). 1. an upper story. ഏഴാം മാ. a tower. V1. വെണ്മാ. ഏ ഴുവേണം Bhr. balcony, terraced roof? മ ല്ലാർ ചെന്പൊൻ മാ. RC. 2. (also S.) a palace = മാടം.

മാളയം V1. A feast given the 6th day after a death.

മാളവം S. Mālva.

മാളുക = മാഴ്കുക f. i. മീടു പൂപോലേ മാളി മയ ങ്ങി TP. faled, withered.

മാഴം = മാഷം? in മാഴനീഴ് മിഴിയിനാൾ RC.; in T. മാഴ = beauty, M. (loc.) A mixture of water, flour & sugar മാഴനേർ മിഴിയാൾ Bhg 8.

മാഴ്കുക mā/?/γuγa T. M . (aC. māḷu, Ved. S. mark fr. മഴു). 1. To languish, grow faint മാഴ്കിത്തുട ങ്ങി സുരന്മാർ Bhg. കണ്ണിണ മാഴ്കിച്ചമകയും KumK. മനസ്സു Bhr. to pine, yearn പേടിച്ചു വശം കെട്ടു മാ., പുണ്പെട്ടു മാ., മാഴ്കിത്തളർന്ന മുഖ ങ്ങളിൽ തളിച്ചു CG. in swoon. അവൻ മാഴുന്നു, മാഴ്കുന്നു No. (rare) he faints. 2. to sleep, die; also മാളി.

മാഴ്കാത = മങ്ങാത unfailing, unremitting മാ' തേ നിന്നൊരു സേനയുമായി CG. splendid, efficient; മാ'തേ കാത്തുകൊൾക CG.

VN. മാഴ്കൽ & മാഴ്ച faintness, dullness; laziness.

? മാഴ്ചായി Palg. a bamboo-vessel tied to the spatha of palmyras to receive the toddy.

മികുക miγuγa 5. defV. To surpass, abound, be foremost ചെല്വം മികും മകരാക്ഷൻ, അഴ കുമിക്ക the finest. ഭുവിയിൽ മിക്കെഴും ഇലക്ക ണൻ, വെന്നിമിക്ക വന്നവൻ RC. കൊടുമമികും നിശാചരിമാർ RS.; past (like പുക്കു, പുകുന്തു) അരിവരര് മികുന്തതെലലാം‍൦. — Esp. adj. part. past മിക്ക 1. the greater part മിക്കുളള ജനങ്ങ ൾക്കു KR. അസുരകൾ മിക്കതും മണ്ടിനാർ Sk. മിക്കവാറും mostly, nearly all, almost entirely. 2. the chiefest മിക്കതായിവരും Sah. will become of first importance, will be left almost alone.

Inf. മിക = പെരിക, മികവും rather T.

VN. മികവു 1. eminence മികവായ്വന്നു ഭാഗ്യം Sk. മികവേലും ആയുതങ്ങൾ RC. മികവാ ർന്നുളള തെളിവു Anj. മികവേറും ഭദ്രഭടാദി Mud. മി. കാട്ടുക to perform wonders. മി. ആർക്കു വേണം mastery. 2. plenty, much മികവടി.

മികവിനോടു mostly, particularly; often nearly expl. മി. സുഖം ഉതകിന കള ത്രം PT.

മികക്ക in അവൾ പൊങ്ങുന്ന മാനം മികത്തു ചൊന്നാൾ CG. — and മികുക്ക in ചെയൽ മികു ത്ത പ്രതാപി RC. ഭക്തർകളിൽ മികുത്ത നീ Pay. to increase, be foremost.

VN. മികുതി plenty, greatness, profit. RC., V1. 2

മികെക്ക 1. to exceed, തന്നിൽ മി'ച്ചവരെ ക ണ്ടാൽ ആചാരം വേണം KU. superiors. രാ മൻ മി'ച്ചന്യായവും പഠിച്ചു KR. മികെച്ച പാതകി = കൊടിയ കൂനി KR. സന്തോഷി ച്ചിട്ടും ദുഃഖം മി'ച്ചതേ ഉളളു predominated. പിത്തം മികെച്ച തലനോവു, വാതം മി'ച്ചു തലനോകിൽ a. med. where gout predominates. മികെച്ച നടപ്പു No. extravagant expenditure. 2. to increase, thrive, prosper കേളി മികെച്ച = ഏറിയ Bhr. പോലനാടു മി'ച്ച നാടു KU.

മിക്കുക mikkuγa 1. = മുക്കുക II. T. (C. Te. mingu = മിഴുങ്ങു). To press, strain at stool താ രം കൊടുക്കുമ്പോൾ മിക്കിമിക്കി prov. മിക്കി മൂ ളിക്കളിക്ക cannot speak out freely. 2. = വി ക്കുക to stammer V1.

മിച miša T. aM. (മിചു = മീ). Height; above, on മണ്മിചയ്നിരത്തിനാനേ, തേർമിചയേറി, നി ലമിചൈ വീഴ്ത്തി RC.

മിച്ചം T. M. So. 1. more than enough, above average. മി. ആർക്കുണ്ടു V1. who gains by it? 2. surplus, remnant ദ്രവ്യത്തിൽ മി. ഉളളതു VyM. what remains in hand.

മിച്ചവാരം proprietor's rent after deducting the interest of money lent or advanced by the tenant. W. മി'ത്തിൽ കിടപ്പുളളതു VyM.

മിച്ചാരം id. മി'രപ്പരിചല്ല VyM. = പുറപ്പാട്ടുമ ര്യാദ (പത്തിന്നൊന്നാം മിച്ചാരപ്പരിചാം); മി'ത്തിന്നു കേൾപുണ്ടുരുൾപലിശയാം VyM. അവധിപ്രകാരം മി'ങ്ങൾ തീർക്കായ്കയാൽ, നി കിതി മി'ങ്ങൾ മുതലായതു കൊടുത്തു, അവന് എഴുതിക്കൊടുത്ത മി'രക്കച്ചീട്ടു MR.

VN. മിഞ്ചൽ surplus, remains of food laid by PP.

മിഞ്ചാന്പുറം, മിഞ്ചാന്പരം a balcony, veranda = പുറയില്ലി.

മിഞ്ചാരം No. = മിച്ചാരം; മിച്ചം 2.

മിഞ്ചി V1. a foot-ring.

മിഞ്ചുക T. Te. Tu. M. 1. to exceed, super- abound ശാസ്ത്രം മിഞ്ചിയും പഠിക്കുന്ന, മിഞ്ചു മാർ കൊടുപ്പവൻ KR. 2. to remain മി ഞ്ചിന ബാഹുക്കൾ നാലും CG. മി'ന കൈ കൾ Brhmd. മി'ന പട Bhr. (= ശേഷിച്ച). മിഞ്ചിപ്പോവാൻ RC. to survive. ചോറു മി ഞ്ചിത്തരേണം leave some to me. മിഞ്ചി ക്കൊടുക്കാഞ്ഞാൽ മീശവരികയില്ല prov. മി ഞ്ചിയ ശഹീത Mpl. the surviving martyr, = who failed in obtaining martyrdom.

v. a. മിഞ്ചിക്ക No. to leave fragments of food = എച്ചിൽ; to spare, save.

VN. മിഞ്ചിപ്പു V2. = മിച്ചം remainder.

മിട miḍa = മുട q. v. 1. A knot സഞ്ചിയുടെ മി ട നല്ലവണ്ണം കെട്ടി TR. മിട കാട്ടുക or കെട്ടു ക to frown, make a wry face, turn up the nose. 2. the crop of birds, No.

മിടയുക (B. മ —, T. C. aM. മു—) to plait, braid, twist, wattle തലമുടി മെടഞ്ഞിട്ടു നി ടിയ വേണി ധരിച്ചു KR.; with ഓല, പാ യി etc.

VN. I. മിടച്ചൽ plaiting etc.

II. മിടപ്പു a tuft of hair = കൊണ്ട.

മിടനൂക miḍanduγa No. (= മിടററുക fr. മിട റു q. v.). To jerk as with a lever (in order to remove something), to wrench കൊത്തി മി.

മിടമ miḍama (മിടു). Valour, prowess, skill നാ യാട്ടിൽ മി. കാട്ടുക, അടൽമി. കൾ Bhr.; also മിടമതയോടണഞ്ഞു ഭീമൻ Bhr.

മിടമൻ = മിടുക്കന് valorous മിടുക്കൻ Bhr.

മി'ന്മാരവർ RS. lusty babes.

മിടറു miḍar̀ụ T. M. (C. meṭre, Te. miḍa fr. മി ട T. to be compressed). 1. The throat മിടററി ടേച്ചൊൽ തുടിത്തു RC. voice stifled. ഇരിണ്ട മി ടറൻ RC. Siva. 2. So. T. a draught, gulp.

മിടററുക, മിടത്തുക (loc.) to wedge in കോടാ ലികൊണ്ടു പൂട്ടു മിടത്തി to force, open.

മിടല miḍala (മിടയുക). A screen or wicket, ōlas platted together.

മിടാവു miḍāvụ T. M. (= മിഴാ?). A large waterpot, ൦രംററുമി —.

മിടി miḍi M. C. (C. Te. miḍu to jump, snap). 1. A tap, rap, fillip; throbbing = ചലനം, തു ടിക്ക. 2. (C. Tu. young fruit), a small cucumber, before the flower falls off; legumes.

മിടിക്കൊട്ട (loc. = മിട?) a basket.

മിടിലക്ഷണം = ചലനശാസ്ത്രം ChS.

മിടിക്ക C. M. (T. മീട്ടുക). 1. to tap, fillip ക വിൾക്കു മിടിക്കേണം prov. 2. the pulse to beat, palpitate.

VN. മിടിപ്പു rapping; pulsation.

മിടിൽ = മിടി 2. very young fruit No.

മിടില B. = മിടറു, മിടൾ V1. The throat.

മിടുക്കു miḍukkụ (T. മിടൽ fr. മിട?, C. Tu. miḍu to jump), Strength, activity, dexterity മി. നന്നെന്നു സ്തുതിച്ചു മല്ലന്മാരെ KR. മി. വെ ച്ചു കാട്ടിൽ ഇരിക്ക Bhr. to retire from active life. മി. പറക V2. to boast.

മിടുക്കം id., കൈമിടുക്കം activity.

മിടുക്കൻ = മിടമൻ resolute, active, clever; f. മിടുക്കി B. &— ക്കത്തി. (T. മു'ൻ & മിണ്ടൻ).

മിടുക്കുക (T. മു —) to insist കടുത്ത വാക്കുകള് മടുക്കിച്ചൊല്ലിനാൾ KR. urged. കന്നു മി. No. = മുടുക്കുക Palg. to urge on.

മിട്ടാൽ miṭṭāl (C. Te. miṭṭa projecting). Rising ground, an alluvial bank മി. ഒട്ടും കടക്കുമതി നായുതില്ല RC. മി. കവിഞ്ഞുവന്നു AR. the seashore. പുഴയുടെ മി. കവിഞ്ഞു inundation.

മിട്ടാൽപ്രദേശം a shore മി'ത്തിറങ്ങി SiPu.

മിട്ടിൽ miṭṭil (see മിടി 2. miḷ, miṇ, C. Te. very small). A tadpole തവളമിട്ടിൽ No. (മൂടിൽ).

മിഠായി H. miṭhāi, Sweetmeats (മിഷ്ടാന്നം).

മിണുമിണുക്ക miṇumiṇukka T. M. To mumble, mutter (S. മിണ്മിണ).

മിണ്ടാട്ടം opening the mouth for speaking, മി. മുട്ടി became speechless. മി. മുട്ടിക്ക to silence. മി. മാററുക, വെക്ക to grow silent, reserved V1. 2.

മിണ്ടുക to utter, speak low, attempt to speak മിണ്ടീതില്ലൊന്നും Bhr. എന്നതു മിണ്ടൊല്ല എ ങ്ങളോടു CG. അവസ്ഥയിതു മി'രുതു PP. മി ണ്ടീ ചവിട്ടു തരും only one word more and! മിണ്ടാപ്രാണികൾ dumb creatures PP. മി ണ്ടിഉരുളുക to roll round a temple with shut eyes under the sound of sticks beaten by friends, ശയനപ്രദക്ഷിണം.

മിണ്ടാതേ (Te. minnaka) 1. without utterance, പുത്രിയോടുത്തരം മി. Nal.; മി. തന്നു VilvP. unasked. 2. Imp. be silent! don't stir! pl. മിണ്ടായ്വിൻ Bhr. 3. quietly. എങ്ങനേ മി. നിന്നുകൊൾവു CG. how remain indifferent, neutral? പോരിൽ ഭയംകൊണ്ടു മി' തിരിക്കയോ Nal. keep quiet; often = വെ റുതേ f. i. മി. വന്നു.

മിണ്ടി —, വിണ്ടിവീക്കം No. the mumps (even മിണ്ടാ —), see മുണ്ടി —.

മിണ്ണാണിമിണ്ണന് B. (or മുണ്ടി —). A worthless fellow.

മിതം‍ miδam S. (part. pass.of മിണ്ട). 1. Measured. 2. moderate. മിതമായി little. 3. moderation. മിതപ്പെടുത്തുക to regulate.

മിതഭാഷി S. a man of few words, KR. royal attribute.

മിതാശനം S. abstemiousness.

മിതി T. M. C. = മെതി q. v.

മിത്രം mitram S. (മിഥ്). A friend മി'മായുളെളാ രു നിന്നേ CG. മി'ത്തെ വഞ്ചിക്ക AR. മിത്രകാ ര്യത്താൽ മരിക്ക Mud. for a friend. ശത്രുപക്ഷ ത്തെ കരുതീടാത മി. VCh. a faithful ally.—pl. മിത്രങ്ങൾ & മി'ന്മാർ KR. അമാത്യരും മി'രും VCh., Ekad. M.

മിത്രജനം S. id. മി'നമനോരഞ്ജിതർ TR. (complim. address).

abstr. N. മിത്രത്വം S. friendship മി'മുളള ഭൂപാ ലർ Bhr. വിഭീഷണൻ ശത്രുമി. ആചരിച്ചു PatR. went over to the enemy — so മിത്രത കലർന്നു KR. friendly.

മിത്രൻ S. 1. the sun; Mithras മിത്രഭാ തേടുന്ന വാളുകൾ KR. 2. = മിത്രം as മി'നു കൊ ളളുമന്പെന്നു ശങ്കിച്ചു KR.

മിത്രപുത്രൻ Yama, മിത്രസുതാലയം പുക്കു VetC.

മിത്രഭേദം S. creating dissension between friends PT., partiality; (but ശത്രുമി. തിരിയായ്ക KR. not distinguishing between friend & foe).

മിത്രലാഭം S. acquisition of friends PT.

മിത്രവാൻ S. having friends മി. അത്ര വാണാൻ CC. with friends.

മിത്രാർത്ഥം S. for a friend's sake ജീവനം ഭൂപ നു മി'മല്ലയോ Bhg.

മിഥഃ mithas S. (മിഥ് to meet). Mutually.

മിഥില S. N. pr. capital of Vidēha, birthplace of Sīta KR.

മിഥുനം mithunam S. l. a pair സന്തതിമി' ത്തെ കൂടവേ കൊണ്ടുപോയി Nal. 2. മിഥുന രാശി Gemini, മിഥുനമൂല South-east. 3. the 3rd month June — July. 4. copulation മിഥുന ധർമ്മം പുത്രോല്പത്തിക്കേ ചെയ്യാവിതു KeiN. — also സമ്മോദം പൂണ്ട മിഥുനത്വം ലഭിക്കുംCG.

മിഥ്യാ mithyā S. (by exchange). 1. Falsely, in vain, gen. മിഥ്യയായിട്ടു; മിത്ഥ്യയെന്നുറെച്ചു KeiN. 2. = മായ f. i. മിത്ഥ്യ മറെറാക്കയും Bhr.

മിഥ്യയാക, — യായ്വരിക AR. to be frustrated. മി' യ്വരാ PT. will not be falsified. പ്രതിജ്ഞയെ മി'ക്കീടരുതു KR. don't render nugatory, fail to fulfil.

abstr. N. മിത്ഥ്യാത്വം S. untruth, unreality മി. പ്രസിദ്ധമായി. SidD.

മിത്ഥ്യാദൃഷ്ടി‍ S. atheism. V1.

മിത്ഥ്യാദേവന്മാർ false Gods.

മിത്ഥ്യാപവാദം S. calumny മി. ഉണ്ടാക്കിച്ചമെച്ചു Bhr.

മിത്ഥ്യാപ്രദൻ S. a prodigal V2.

മിത്ഥ്യാഭൂതം S. illusory മി. പ്രപഞ്ചം Anj.

മിത്ഥ്യാഭ്രാന്തി S. delusion മി. കൾ അവർക്കല്ല KeiN.

മിത്ഥ്യാമതി S. error, madness V1.

മിത്ഥ്യാർത്ഥം S. unreal അവററിനെ കരുതു മി VilvP.

മിത്ഥ്യാവസ്തു S. unreality, മി. എന്നറിയേണം SidD. mere appearance.

മിത്ഥ്യാവിലാപം S. hypocritical lamentation മി' ങ്ങൾ ചെയ്താൻ Bhr.

മിത്ഥ്യോത്തരം S. denying the charge VyM.

മിന mina (= വിന). 1. Work. 2. evil work = തീവിന, as മിനെക്കു പുറപ്പെടുക to attempt some evil. മിന കാണിക്ക to show a bad disposition.

മിനക്കെടുക 1. to idle away time. 2. to have leisure for nothing besides. നിത്യം ഈവ ണ്ണം മി'ട്ടിരുന്നു Bhg. behaved always thus. എന്തിന്നു മി'ട്ടു ഈ കാര്യം പറയുന്നു continually. ഇത്രനാളും മി'ട്ടു പഠിച്ചു Bhg. uninterruptedly.

VN. മിനക്കേടു being unoccupied; time & labor spent to no purpose.

മിനക്കെടുക്ക to cumber, interrupt work; make idle.

മിനിഞാന്നു minińāǹǹụ & മുനി — q.v. The day before yesterday V1., MR.

മിനി mini Little മി. നേരം V1. (ഉമ്മിണി, മിടി).

മിനുക്കം minukkam T. M. (5. മിൻ to shine). Shining, polish മി. ആക്ക, വരുത്തുക to plane, burnish. മി. ഇട്ട പുടവ V1. glazed cloth.

മിനുക്കു id. മി. കരു, ചാണ a polishing tool.

മിനുക്കൻ f.ക്കി — V1. finely dressed.

v.n. മിനുക്ക to be fine, glitter മിനുത്തു ചില വിന്ദുക്കൾ ഉണ്ടാം Nid 27.

മിനുക്കിച്ചി, (— നി —) No. = പകിട്ടുകാരി a coquette, see ab.

v. a. മിനുക്കുക to polish, varnish, make glitter, smoothen. മുഖം മിനുക്കി CC. cleansed the child's face; also നെയി തൊട്ടു മി. polished with a razor etc. Anach. മീടുമിനുക്കാം prov. മിനുക്കിപ്പറക to speak artfully, gloss over.

മിനുങ്ങുക, gen. മിനുമിനുങ്ങുക to glitter ഇള ന്നീർക്കുഴന്പു കുറുക്കി മി'ന്പോൾ വാങ്ങി MM.

മിനുതം V1., മിനുസം lustre, brightness.

മിനുസക്കാരൻ fashionable, gaily trimmed.

മിനുന്നനേ glittering; dazzling മി. വെളുത്തു Nid 29.; also പോളേക്കുളളിൽ മിനുന്നിട്ടു ചുട്ടു Nid 25.; and മിനുമിനേ.

മിനുപ്പു sparkling, മി. കൂടാതേ വന്നു Nid 34. not smooth.

മിനുസ്സു smooth, hypocritical words, humbug (loc.).

മിന്നരം No., better മു —; മി. കാണിക്ക to press forward = to be proud; = ഉമ്മരം, see foll.

മിന്നാരം Ar. menāra, A turret, light-house, "Minaret", also രണ്ടു മുന്നാരം Ti.

മിന്നാരത്തേ പല്ലു = ഉമ്മരപ്പല്ലു.

മിന്നുക minnuγa 5. (മിൻ). 1. To flash, shine, sparkle കൊണ്ടൽ മദ്ധ്യേ മിന്നുന്ന മിന്നൽ പോ ലേ Bhr. കൊളളിയും മിന്നിമണ്ടി Sil. ran with torches VetC. ഗണ്ഡസ്ഥലം മി. Bhr. 2. to have a sudden pain or stitch B.; വാൾ വീശു ന്പോൾ മി. V1.

VN. മിന്നൽ lightning തൂമി. നേരൊത്ത കൂറ CG. മി. കൊടി a flaah. മിന്നൽഒളി KR (180). മി. നല്ല സ്ഥാനത്താകുന്നു No. (rain may be expected); മി'ലുളള ഇരിന്പു brittle iron, scintillating when heated & beaten = പൊ ളളുളള ഇരിന്പു.

മിന്നൽപിണർ a flash of lightning മി. നി രമിന്നി Bhg.; fig. കൈവാളാകിയ മി'രു കൾ Bhr.

മിന്നാമിനുങ്ങു (T. മിന്മിനി) a fire-fly; often മി' ങ്ങ, as മി'ങ്ങയെപ്പോലേ പറക്കുന്നു Nal. മി' ങ്ങപ്പുഴുവും med. for eyes. — pl. മി'ങ്ങങ്ങൾ Nid 29. — once മി'ങ്ങിയിക്കാണുന്നതു PT.

മിന്നാണി No. a fop, swell (f. മിനുക്കിച്ചി).

മിന്നി 1. shining. മി. പ്പരിച a shield painted red B., മി. വാൾ a polished sword. 2. a gem in earrings; earring of Chēgon മി. ക്കുടു ക്കൻ (opp. പാണ്ടിക്കടുക്കൻ). മിന്നിക്കടകം Onap.

മിന്നിക്ക 1. V. freq. മിന്നി ച്ചുപോയി of flickering, unsteady light. 2. CV. to cause to flash or shine. 3. to guide an elephant.

മിന്നു 1. aM. lightning നീലമേഘത്തിൻ മി ന്നൊളി ചാലവിളങ്ങുന്നു KR. മിന്നും പതറീ ടും വിരവു RC. quicker than lightning, മി ന്നേരിടയാൾ, മിന്നിടക്കൊടി ജാനകി RC. slender like a flash of lightning. 2. So. = താലി 2.

മിരട്ടക, മിരട്ടൽ, see foll.

മിരളുക miraḷuγa (T. So. വി —, see മരുൾ, മു രൾ). To start, be shaken by fear പെൺപുലി യെ കണ്ട മാൻ മിരണ്ടതു പോലേ KR. CV. വാക്കിനാൽ മിരട്ടി KR. frightened. VN. മിരട്ടൽ No. (വി — Palg.) frightening.

മിരിയം miriyam Tdbh. of മൃഗം in വന്മിരിയം Tall game, huntg. name of elephant, tiger.

മിറ mira T. aM. Excitement; മിറുകിക്കിടക്ക to be much afraid, മിറുക്കവും ഇറുക്കവും നന്നാ യി തട്ടി greedy & nervous at the same time (No.).

മിറുക്കു B. a draught, gulp.

മിറുക്കുക, ക്കി to speak (low word).

മിറുമിറുക്ക to murmur, grumble. B. (= പി —).

മിറിശ, മ്രിശ Trav. So. vu. (? C. mirru strong, active) = ബലം, ഉയിർ f.i. മി. യില്ലാത്തവൻ sluggish, dull; മി. യുളളവൻ active, sprightly.

മിററം mit/?/t/?/am A front-yard വണിക്കിൻറെ മി ററത്തിരുന്നു PT.; better മുററം.

മിശി miši 1. S. Anethum, med. 2. means (perh. fr. മിച T. = ചോറു). ഒരു മിശിയില്ല Mpl. destitute.

മിശുക്കൻ wealthy (മിഞ്ചുക?) loc.

മിശ്രം mišram S. (L. misceo). 1. Mixed, mingled; mixture പുണ്യപാപങ്ങൾ മി'മാം കർമ്മം GnP.; Cpds. വിഷമിശ്രം Mud. etc 2. middling, as soil which is neither രാശി nor പശിമക്കൂറു

KU. 3. confusion, disorder. മകരത്തിലേനെ ല്ലു മി'മാക്കുവാൻ, മുതൽ എല്ലാം മി'മാക്കുന്നവർ who disturb the harvest, endanger property. നാട്ടിലുളളവർ തമ്മിൽ ഇടഞ്ഞു മി'ങ്ങൾ ഉണ്ടായി, നാട്ടിലേ മി. തീരും, തീർക്ക TR. to pacify the district. മി'മായ ഭവനം നന്നാക്കി TR. injured.

മിശ്രത S. 1. mixed state. 2. disorder നാ ട്ടിൽ മി. കൾ ഉളളതു TR.

part. pass. മിശ്രിതം S. blended. അശ്രുധാരാജ ലംകൊണ്ടു സുതാനനം മി'മാക്കി Nal. wetted.

മിസ്കീൻ Ar. miskīn & മ — Poor.

മിഷ്ടാന്നംmišṭānnam S. = മൃ — or മിഠായി.

മിഹിരൻ mihiraǹ S. & p. = മിത്രൻ The sun.

മിഹർബാൻ P. mihr-bān, A friend = മിത്രം.

മിളകു miḷaγụ T. aM. (C. meṇasu, Te. miryam, S. മരിചം) Pepper മി. അരക്കഴഞ്ചു, കാട്ടുമി ളകിൻ വേർ a. med. V1., see മുളകു.

മിളനം miḷanam S. Meeting (മിഥ?); part. മി ളൽകുണ്ഡലം CG., മിളൻമന്ദഹാസം Nal. tallying, fitting.

p. part. മിളിതം S. joined, united

മിളിയം A measure (=വിളിയൻ?) in ൪൦ മിളി യംകണ്ടം MR 264.

മിളിർ miḷir (C. T. thriving, budding, shining) in ചത്തു മിളുന്നുപോയി (loc.) a corpse to swell & decay.

മിഴാവു mi/?/āvụ l. (T. മുഴാ fr. മുഴങ്ങു). A great drum, നടമി. V2. a smaller drum. തെളിമിഴാ വോശ, മി'വൊലി കുമിറ Pay. നല്ലൊരു മി'വി ന്മേൽ മെല്ല വീണുറങ്ങുന്നു KR. — മിഴാക്കൊട്ടി, മിഴാവച്ചൻ a & rummer. 2. a large pot = മി ടാ. 3. (T. വിഴാ) തിരുമിഴാ a feast, holiday.

മിഴകു (T. മുഴവു) a drum മുരശുമി. പറ വലിയ പടഹങ്ങളും Nal.

മിഴി mi/?/i (Te. C. mir, miṇ = മിൻ; T. വിഴി, S. മിഷ). 1. Eyeball, pupil of the eye (vu. കുട്ടി). കനൽ മിന്നും മി. കളോടും Bhg. തിരുമി. ചു വന്നു RS. മിഴിയിണ ചാലച്ചൂവപ്പിച്ചു KR. in rage. കരിമീൻ എന്നപോലേ മി. കളും, തണ്ടാർ മി.കൾ Si Pu. 2. the eye മാരി ചൊരിന്ത നീർമി. യോടു RC. weeping. അംബുജമി. ക ളിൽ അഞ്ജനം ചേർത്തു, മി. കളിലകപ്പെടും will be seen Bhr. മി. തുറന്നുനോക്കി Bhg. വഴിയേ കാണുന്പോൾ മി. തണുത്തീടും KR. 3. in Cpds. = eyed ചഞ്ചലമിഴിയോടു Mud., മലമിഴിമാർ (or അമല, മല്ല?) CC, വരമിഴിയാൾ (or വ ര —) Bhr., വാരിജമിഴിയാൾetc. രാജമിഴി q. v. മിഴിക്കോൺ Anj. = കടാക്ഷം, so നിന്തിരുമി ഴിത്തെൽ Anj. ബാലവാസന്തസ്ത്രീയുടെ നീലമി ഴിമുന CG.

മിഴിപ്പെടുക to look at ഉണർന്നിട്ടൊരു നോക്കു മി'ടേണ്ടേ Mpl. song.

മിഴിക്ക 1. To look up. കൺ മി'ക്കുന്നതിൻ മുന്പേ Bhr. in less than a moment. കൺമിഴി ച്ചുകൂടാ രുധിരം കൊണ്ടു AR. 2. to look at അവളുടെ മുഖത്തു നാളെ ഞാൻ മി'ക്കുന്നങ്ങനേ KR. without shame. മുഖത്തിങ്കൽ മി. (see മ ര്യാദ 3). 3. to cast looks നയനം ഇരിപതി ലും കനൽ ചിതറുമാറു മി'ച്ചു AR. എന്നോടോ കണ്ണുമി'ക്കുന്നു prov. to stare; to open the eyes wide, look perplexed as in fever കണ്ണിണ പൊങ്ങിച്ചു വന്പിൽ മിഴിച്ചു CG.

VN. മിഴിവു f.i. മിഴിച്ചാലും അടെച്ചാലും ഇ ല്ലൊരു മി. KumK. (so dazzling the light).

മിഴുങ്ങുക mi/?/uṇṇγa (T. So. വി —, Te. mringu, C. Te. mingu, C. Tu. nungu). To swallow ഗു ളികയായി മി. a. med. മി'വാൻ വായ്പിളർന്നു AR. തീവ്രം മി'ങ്ങിനാൻ രക്ഷസ്സവളെ VetC. ആമോ ദം പൂണ്ടു മി. CG. to devour. വാരിമി. AR. to gulp down. പാവകൻ നമ്മെ മി. CG. (of fire), രാഹുവരുന്നു നിന്നെ മി'വാൻ CG. (to the moon). അരക്കർ പടയും മി. RC. ബ്രഹ്മാണ്ഡം മുഴുവനേ മിഴുങ്ങി രാമൻ KR.; also to swallow injuries ആയിരം മി. യാൽ ആണല്ല prov. — മിഴുങ്ങി പ്പറക to slur, speak inarticulately.

CV. മിഴുങ്ങിക്ക to absorb.

മീ mī (& മികു, മിചു, mid etc.) 5. To be high, above, see മീതു.

മീച്ചം B. ability, strength; (മീർച്ച V1. valor).

മീടു No. (T. മുകടു top) the face മീടു താറിയതു TP. തൻറെ മീടാകാഞ്ഞിട്ട് ആരാൻറെ ക ണ്ണാടി പൊളിക്ക, കണ്ണും മീടും (fig. 473 1. 2 a.) prov. മീടിട്ടു കുടിക്ക to sip like animals.

മീട്ടുക mīṭṭuγa 5. (മിടി). 1. To tap, fillip

2. to strike the wires of an instrument, play the lute etc. വീണകൾ തംബുരും മീട്ടിത്തുടങ്ങി VilvP., Bhg. = വീണ വായിക്ക.

മീട്ടു 1. with ഇടുക to knead = കുഴെക്ക. 2. മീ ട്ടും ഇരണ്ടു പലക വെച്ചാർ Pay. in ship building (C. Te. a lever). 3. obl. case of മീടു. മീട്ടുകൊട്ട (3) No. a muzzle = വായ്ക്കൊട്ട.

മീണ്ടുക mīṇḍuγa aC. No. (മിടത്തുക?) To draw out, pluck up the eyes, seeds from a jackfruit = ചൂന്നെടുക്ക (of പഴഞ്ചക്ക, വരിക്കച്ചക്ക യായാൽ ചുള ഇരിയുക No.).

മീഢം mīḍham S. (pass. part. of മിഹ്) Passed, as urine.

മീതു mīδụ T.M. Te. (മീ). The top; balance V1.;മീതിൽ above.

മീതേ above, upon പുരെക്കു മീ. വെളളം വന്നാൽ അതുക്കു മീ. തോണി prov. യോഗജ്ഞാന ത്തിൻ മീ. പ്രയത്നം മററു വേണ്ടാ Bhg. അ തിന്മീതേ നല്ലതില്ലേതും Bhr. beyond. തൊ ട്ടിൽ തന്മീ. കിടത്തി CG. on, in. തന്നുടെ മീ തവേ KR.

മീത്തൽ id. മാളികയുടെ മീ., കാട്ടിൻറെ മീ. പോയി to the top, up. കൈ മീ'ലോട്ടു കു ത്തി jud.

മീത്തു (C. mīsal). 1. the top മീത്തേഖണ്ഡം Gan. the upper part. പനിക്കു മീത്തായും ചാടും Nid. 2. first fruits, first handful of rice given to the cat; first portion of stolen property bringing disease to those that use it മീ. (&മീതു So. മാട്ട്) തിന്നുപോ യി No.; offering to demons (മീ. കൊടുക്ക i.e. തിറയാടുന്നവനു No.), family deities. മീത്താക to be set apart for sacred uses.

മീനം mīnam S. (fr. മീൻ). 1. A fish, also പൈ പെരുത്തീടിന മീനൻ CG. 2. Pisces മീനരാ ശി 3. the 12th month മീനമാസം.

മീനകേതനൻ S., മീൻകൊടിയോൻ Kāma.

മീനമൂല North-east.

മീനാക്ഷി S. 1. fish-eyed, a fair woman സ്നേഹ മില്ലാതുളള കൂട്ടം മീ. മാർ SiPu. 2. Kāḷi of Madhura; & N. pr. f.

മീൻ mīǹ 5. (VN. of മിൻ) glittering, sparkling. 1. A fish മീൻ ഓടുക, പായുക, നീന്തുക; പ ച്ച —, ഉപ്പു —, ഉണക്കു മീൻ —, മീൻവെടി വെക്കു വാൻ പോകും TP. മീ. വീശുക etc. 2. a star. മീ. വീഴുക a meteor. അവനികന്പവും അശനി ക്കൊളളിമീൻ KR.

മീൻ അങ്ങാടി a fish-market തങ്ങളുളളന്നും ചീ നം വിടു തങ്ങളെ പിറേറന്നു മീ. TP.

മീനാങ്കണ്ണി & മീനങ്ങാണി GP. (മത്സ്യാക്ഷി S.) an Asclepias or Hoya carnosa.

മീനിറകു fins. — മീൻകളളി scales.

മീൻകത്തി No. = മീൻ മുറിക്കുന്ന കത്തി.

മീൻകളളത്തി, മീങ്കൊത്തി No. = പൊന്മ.

മീൻകാൽ No. the oalf of the leg (So. വണ്ണ).

മീൻകിടാവു a young fish, small fry.

മീൻകുല fishing മീ'ലെക്കു പോക.

മീൻകൂടു — കൂട a fishing basket.

മീൻകൊത്തി 1. the kingfisher, Alcedo മീൻ കുത്തി,-കൂത്തി Vl. 2. a fishing spear.

മീന്നഞ്ചു Cocculus Indicus. Vl.

മീന്നാറുക the smell of flesh & blood വാൾ എ ല്ലാം ചിലമീ'റും prov.

മീന്നാറി a Sterculia ചന്ദനം ചാരിയാൽ മീ.

മണക്കുല്ല prov. = പൂതിയുണർത്തി.

മീൻപട Vl. (or — പടവു) fishery.

മീൻപരപ്പു a fishing spot.

മീൻപളള Nid. = കുഴ the calf of the leg.

മീൻപാച്ചൽ spasms in the extremities, as in cholera.

മീൻപിടിനായാടി a class of river-fishers.

മീൻവാർച്ച a small fry.

മീമാംസ mīmāmsa S. (desid. of മൻ). Investigation, N. pr. of the two philosophical systems പൂർവ്വമി — & ഉത്തരമീ —; വേദങ്ങളും മീമാംസക ളും Bhg.

മീറു mīr̀ụ (aT. മുയിറു). A large red ant തീക്കൊ ളളി മേലേ മീറുകളിക്കുന്പോലേ prov. കാട്ടിലേ മീററുകൂടൊക്കേ ഒടുങ്ങിത്തല്ലീ പ്രാണൻ പോകു ന്നെൻ അമ്മേ (song — an old school-punishment; തുവ 477); also നീറു loc.

മീറുക mīr̀uγa 5. (മീ or മുകറു). 1. To exceed, transgress പറഞ്ഞ പടി മീറാതേ Mapl. song; Palg. വാക്കു മീറി നടക്ക. 2. (മിറ) to rage.

മീലനം mīlanam S. (മിഴി) Winking ഉന്മീ. നിമീ.

മീവൽപക്ഷി So. The swallow, fr. മേവൽ q.v.

മീശ mīša Te. C. Tu. (H. mūčh fr. മിച T. V1. വീച, വീശ fr. വീചുക?). 1. Mustaches, whiskers കേരളത്തിൽ ആർക്കും മീശയില്ല Anach. മീ ശ സൂചിപോലേ VCh. — മീ. മുളെച്ചില്ല beardless; unfledged. മീ. കരിക്ക to singe the beard, an insult. മീ. പറിച്ചു Bhg. 2. feelers of insects, antennæ.

മീശക്കൊന്പു trimmed mustaches മീ. ഒക്ക കരിച്ചു RS.

മീശം, see വീശം.

മീളുക mīḷuγa T. aM. (T. M. വീളുക q.v., C. Te. miḍuku & Te. miṇuku to come to oneself, recover). 1. v. n. To return ചെന്നവർ മീണ്ടു വ രുവതില്ല Pay. മീണ്ടുവരുവൻ RS. 2. v. a. to bring back മീണ്ടു കൊൾവവർ ആർ എന്നോടു വിരിഞ്ചനോ ശിവനോ RC. or revenge? പക വീളുക q.v. ഇനിനിന്നെ മീളുന്നില്ല RS. I shall no more let thee go.

VN. മീൾച്ച returning, bringing back.

മു mu 5. (√ മുൻ). 1. Before, in front, chief; whence മുകം, മുതു, മൂക്ക etc. 2. three, in മു ക്കടു, മൂന്നു etc.

മുകം muγam 5. (മു 1., also Tdbh. of മുഖം). 1. The face, front. 2. the mouth ഇളന്നീർ മു. കൊത്തി TP. — the entrance of a house. 3. commencement, chief (see മുഖം).

മുകക്ക,(see മുകരുക). To smell, kiss സുതനു മുകപ്പതിനായി പൂകാട്ടി, മെയ്യിൽ മു. ഉണ്ണിക്കൈ മുകന്നൂതാവു CG. മുകന്തനൻ മൂർത്തിയിൽ RC. മുകന്നുനക്കി, മുത്തി, ചുംബിച്ചു No.

മുകക്കയറു a rein, halter, rope for cattle.

മുകച്ചെവി huntg. name of മുയൽ.

മുകത്തല 1. a crossway. 2. the right side of cloth.

മുകപ്പലക turret on a roof (വളഭി S.).

മുകപ്പെടുക to meet ഇറസ്സൂലെ മു'ട്ടു Mpl.

മുകടു mnγaḍụ T. M. (top). The head-end of a cloth B.

മുകട്ടുവള T. So. = മുകന്തായം.

മുകന V1. T. the forepart, മോന.

മുകന്തായം, see മുകൾ.

മുകപ്പു T. V1. frontispiece, esp. പളളിമുകപ്പു; shed before a house മുകപ്പും പൂമുഖവും; met. ദീനത്തിൻറെമു. No. vu. = കടുപ്പം.

മുകരുക muγaruγa T. M. (& മുകക്ക). To smell, kiss, caress തലയിൽ പലവുരു മുകർന്നു തനയ നെ, മു. ശിരസ്സിങ്കൽ Bhr. ചാലമുകർന്നു പുണ ർന്നു CG. (in c. Tu. mūsu).

മുകറു V1. 2. the face, forepart. മു. ചുളിഞ്ഞവൻ wrinkled, മോർ.

മുകറുക to go forward കാമം വളർന്ത മൈമുക റിച്ചെന്നു RC. (മീറുക).

മുകവൻ, മുഖവൻ faced, in Cpds. വാരണമു Bhg.

മുകവർ, മുകയർ muγayar M. Tu. C. (T. മു കക്ക to draw water, C. muga to bale out). A class of river-fishers, of old the carriers of Rājas; (vu. Sing. മൊകേൻ).

മുകൾ M. C. muγaḷ = മുകടു 1. Top. അശ്വസ്ഥം മു. ഏറി PT.; summit, ridge മലമു. കൊണ്ട എ റിന്തു RC. ഗിരിമുകളിൽ KR. 2. a roof മു. ഇ ടുക to thatch, finish. 3. adv. above മുകളിൽ.

മുകന്തായം, ഴം the highest beam of the house, ridge-beam, vu. മോന്തായം f. i. മു. വളഞ്ഞാൽ ൬൪ലും വളയും prov. മു. ഇടുക to finish thatching.

മുകളിക്ക to tend upwards, be overfull, to blow as a flower മു'ച്ചു കൂട്ടുക = രാശീകരിക്ക V1. 2. (C. to close as a flower) see മുകുളിക്ക.

മുകൾ എടുപ്പു an ornament on the gable ends.

മുകളോടു a ridge-tile.

മുകൾപ്പരപ്പു a summit, table-land മാളികമു' പ്പിൽ ഏറി RS.

മുകൾപ്പലക the wooden frame of a thatch.

മുകൾപ്പാടു the upper part പൊന്മല മു'ട്ടിൽ KumK.

മുകൾച B. = മുകരുക, മുകക്ക.

മുകാന്പു Ar. muqām (= മകാം.) A station, residence, the inner recess of a mosque മു. തുറന്നു സത്യം ചെയ്യിക്ക TR. വലിയകത്തു മുകാമ്മി യിൽനിന്നു സത്യം ചെയ്തു MR.; also മുകാന്പി a small shed for prayer. vu.

മുകിലൻ muγilaǹ 1. (മുക). Chief കൂട്ടത്തിൽ ആ കാള മു. loc. 2. P. mughul, Mogul; also മു കിളൻ, മുകിൾപാർശാവു.

മുകിൽ muγil 5. (മുകി T. C. to close as a flower, see മുകളിക്ക). A cloud കാർമ്മു. പംക്തിയിൽ ച ന്ദ്രൻ മറഞ്ഞു Nal. കാർമ്മു. മാലകൾ CG. ഇരുൾ മു. കുലം, മു. നിര RC.

മുകിലൊലി& മുകലൊലി RC. thunder.

മുകിൽവർണ്ണം black— മഴമുകിൽവർണ്ണൻ കയ്യാൽ & മുകിൽവദനൻ RC. K/?/šṇa.

മുകിഴ് muγyiḻ T. aM. C. a sprout, bud മുത്ത ണി മുകിഴ മുല നല്ലാർ, കുടുക്ക മൂ. പോലേ വട്ട മിലകും തല RC.

മുകുടം muγuḍam S., vu. മകുടം (fr. മുകടു) Crest.

മുകുന്ദൻ muγund/?/aǹ S. (മു'൦ = കുന്തുരുക്കം). Višṇu, prob. fr. മുകിൽ.

മുകുരം muγuram & മകുരം S. (bud = foll.). A mirror മറുവില്ലാത മു. തന്നിലേ മുഖം പോലേ CG. മുകുരമൌക്തിക, മുകുരച്ചെപ്പോടു സരി പോരും ജാനു KR. മാ'ച്ചേറീടും മു'ത്തിൽ നോ ക്കുകിൽ PrC.

മുകുളം S. a bud from മുകിഴ്.

മുകുളിക്ക = മുകളിക്ക to bud.

മുകുളിതം just opening.

മുക്കടു mukkaḍu (മു 2) = ത്രികടു; ചുക്കു, മുളകു, തിപ്പലി the 3 pungents.

മുക്കണ്ണൻ three-eyed; a cocoa-nut; Siva മു'ർ CG. മു'ർധനുസ്സു KR.; മുക്കണ്ണന്തിരി see തിരി. മുക്കണ്ണി a triangle formed by 3 dots.

മുക്കണ്ണിക്ക to be triangular, to place three sticks so that they support each other.

മുക്കവൻ, see മുക്കുക.

മുക്കവല meeting of 3 branches or ways.

മുക്കറ mukkar̀a (mukku C. to grunt). The lowing of cattle മു. ശബ്ദം, മു. ഘോഷങ്ങൾ PT. മുക്കിറ, മുക്രു, മൊക്കറ ഇടുക vu., മുക്കുറ B.

മുക്കളം mukkaḷam (മുഷ്കു, C. മുക്കു). Fullness of blood. ചോരമു. turgid, well fed, wanton state.

മുക്കാടി mukkāḍi (മു, 2. or മുക്കു). 1. A crossway; ford. 2. a place of Mukkuwas കോവി ല്കണ്ടി മു. MR.

മുക്കാടു 1. T. So. a veil over the head & face. 2. = മുക്കാടി

(മു 2) മുക്കാണി (കാണി) a fraction 3/80.

മുക്കാണിയൻ a class of Brahmans with the forelock, Palg. (fr. തൃച്ചന്തൂർ).

മുക്കാതം three kāδam.

മുക്കാൻ mukkāǹ Palg. (from II. മുക്കുക). The crow-pheasant — ഉച്ചമുക്കാൻ മുക്കി (so പതിററ ടി, at dawn & sunset) = ചെന്പോത്തു.

(മു 2) മുക്കാലം the three times or tenses.

മുക്കാലി 1. a tripod മു. പ്പീടം പല (ക) കൊടു ത്തു TP. a stool. 2. three stakes to which criminals are tied for a flogging. 3. മു ക്കാലിയും തൊടുപ്പും 489.

മുക്കാൽ 1/3, ഒരു മുക്കാൽ a 3 pie copper piece. മു'ല്ക്കുററിത്തോക്കു MR. a smaller gun. — മു ക്കാൽവട്ടം a temple of Bhagavati മു'ത്തേ ക്ക ഉദയം ചെയ്ത നിലം TR. മു'ത്തു കൂടുക So. = നിദാനമായ അന്പലത്തിൽ; Trav. a temple of Kongaṇimār; met. ground of a certain extent (താറു 2, 446), spiritual province or jurisdiction എൻറെ മു'ത്തു (No. said by Weliččapāḍaǹ when inspired).

മുക്കിഴങ്ങു 1. the three chief bulbs. 2. മു്ള് കി. Dioscorea sativa.

മുക്കിളിക്ക mukkiḷikka T. M. (C. Tu. to rinse the mouth). To bubble up, ferment.

മുക്കു mukkụ T. C. M. (മുൻ). 1. A corner മുക്കി ലൊളിച്ചു ശരിയാക്കുകയല്ലേ CrArj. ദിക്കുകൾ നാ ലിലും മുക്കുകൾ തന്നിലും Sk കന്നിയാം മു. Sk. point = മൂല, കോൺ. 2. a narrow lane (മുടു ക്കു). 3. noise made in straining (മിക്കു). 4. a dip, dive; dyeing of clothes. നല്ലു മുക്കു colour which keeps; ordeal of boiling oil (മുഴുക്കു).

മുങ്ങുക T. M. Tu. (=മുഴുകുക) v. n. to dive, മുങ്ങി നിവിരുക (in the bath); to plunge, sink കടത്തിൽ മുങ്ങി ഇരിക്ക, കളിയിൽ മുങ്ങി ര സിക്ക to be lost in, engrossed by, absorbed. സമുദ്രത്തിൽ മുങ്ങിപ്പൊങ്ങിക്കിടക്ക Bhg. പൊങ്ങിന കോപത്തിൽ, ആനന്ദത്തിൽ CG. ആഭരണങ്ങളിൽ മുങ്ങി Bhg.

മുങ്ങിക്കുളി bathing with immersion, as required for purification, Anach. ഭർത്താവെ മുങ്ങി ക്കുളിപ്പിച്ചു Sil.

മുക്കിപ്പിഴിച്ചലും ധാരയും (in an എണ്ണപ്പാത്തി in Karkaḍaγa & Tulā).

I. മുക്കുക v. a. 1. To dip, immerse, plunge

വെളളത്തിൽ മുക്കിത്താത്തി വധിക്ക VyM. to drown, as criminals. മുക്കിക്കുടിച്ചു CC. sipped. കുപ്പിയിൽ കൈ മു. MC. മാനിനി കുംഭവുമായി ജലം മുക്കുവാനായവൾ സംഭ്രമിച്ചു Pat R. സമു ദ്രം പുരത്തെ മുക്കി Bhr. 2. to dye. നീലം മു. to dye blue. കെട്ടി മുക്കിയ പായി 647 Palg. ചീല ചായത്തിൽ മു. etc. മുക്കിയവൻ a dyer V1. 3. = വിരൽ മു‍. an ordeal of boiling oil; to temper, steel iron f. i. ഇരിന്പായുധം = ഊട്ടു ക, തുകെക്ക, തോയ്ക്ക.

CV. മുക്കിക്ക, മുക്കിപ്പിക്ക.

മുക്കുവർ & കടൽമു. a class of fishermen, said to be immigrants from Ceylon, along with ൦രംഴവർ & മുകവർ KN. മുക്കുവത്തി & മുക്ക വത്തി, മുക്കുത്തി f. — മുക്കുവക്കുടി TR. their hut. — മുക്കോർ PT. pl.

II. മുക്കുക T. M. C. To strain, (ചക്കര തി ന്നുന്പോൾ നക്കി നക്കി താരം കൊടുക്കുന്പോൾ മുക്കി മുക്കി prov. unwillingly, reluctantly); to grunt, (മുക്കാൻ q. v. or ചെന്പോത്തു മു. Palg.); to make an effort, as in travail or when easing nature (esp. straining in അരിശസ്സ്, dysentery).— see മിക്കുക.

VN. മുക്കൽ & മുക്കം V2. straining, etc.

(മു 2) മുക്കുടി a domestic purgative മു. കൊണ്ടു ശമിക്കും ഇപ്പോൾ CG.

മുക്കുടിയൻ (മു 1) a confirmed drunkard B.

മുക്കുടുമി 1. a triple lock of hair. 2. a triple tendon let into a mortise.

മുക്കുററി a sensitive plant = തീണ്ടാർമാഴി.

മുക്കൂട്ടു mixture of sesame-oil, castor-oil & ghee, for anointing athlets.

മുക്കോൺ a triangle മു'ണു തന്നിൽ ബീജാക്ഷ രം എഴുതി SiPu. — മു'ണത്തേ ചിറ MR. triangular— മുക്കോണിച്ച കല്ലു.

മുക്കോലേപ്പെരുവഴി KR. see മുക്കവല.

മുക്തം muktam S. (pass. part. മുച്). Discharged. മു'മാം അസ്ത്രം Bhr. released. മു. എന്നുരചെ യ്താരണേശന്മാർ SiPu. declared her not guilty. സകല ജീവന്മാരും മുക്തരാകായ്വാൻ എന്തേ KeiN. emancipated, beatified— മുക്തകേശൻ Brhmd. with loose hair.

മുക്ത S. a pearl, & മുക്താഫലം, — മണി (Tdbh. മുത്തു); മുക്താവലി a string of pearls, so മു ക്തഹാരം AR.

മുക്തി S. = മോക്ഷം liberation, beatitude (4 i. e. സാലോക്യം, സാമീപ്യം, സാരൂപ്യം, സായൂ ജ്യം Chintar.); personified മു. യാം നാരി വ രുന്നതു പാർത്തു Bhr. ഉത്തമജാതിയാകും മനു ഷ്യജന്മത്തിലേ മു. ക്കുളളധികാരം Vedant.

മുക്തിസാധനം 1. ഭക്തി. 2. തീർത്ഥസ്നാനാദി തപോദാനവേദാദ്ധ്യായനക്ഷേത്രോപവാ സയാഗാദ്യഖിലകർമ്മങ്ങൾ AR.

മുക്തിയാറ് Ar. mukhtār (chosen). A commissioner with full power Ti.

മുക്ത്യാർനാമം a power of attorney, jud.

മുക്രി Ar. muqrī, A reader പളളിയിൽ മു. (his work: വാങ്കുകൊടുക്ക, ചത്ത വീട്ടിൽ കിതാബ് ഓതുക & കുട്ടികളെ പഠിപ്പിക്ക), Imām TR. മു. യുടെ കാര്യം നോക്കി jud.

മുഖം mukham S. (fr. മുകം). 1. The face, front മുഖത്തു നോക്കുന്പോൾ KR. മു. കെട്ടുപോയി Ti. put to shame. മു. കനപ്പിക്ക to frown, മു. കാ ട്ടുക to appear at court, pay a dumb visit, show courage (so പന്നിയും നായും മു. ഇട്ടു ക ടക്കായ്വാൻ VyM. intrude). മു. കൊടുക്ക to grant a hearing; to fondle, indulge. മു. നോക്ക to have respect of persons. എൻറെ മു. നോക്കി പ്പറഞ്ഞു TR. dared to tell me. മു. മുറിച്ചുപറക to speak impartially, sternly, മു.താഴ്ത്തി നാ ണിച്ചു VetC. 2. S. the mouth നിൻ മുഖത്തി ങ്കൽനിന്നു വീഴുന്ന വാക്യം Bhg.; opening പെ ട്ടിമു. തുറന്നു TP.; an entrance; hence moans (മു ഖേന) നാലുമുഖമായിട്ടു ചാർത്തി used 4 persons to survey & get their estimates. രാജ്യത്തേക്കു ചില പ്രയത്നം ചെയ്യേണ്ടതിന്നു ഈ മുഖത്തൂടേ വേണം TR. through me. 3. aspect, view. ഒരു മുഖമായിട്ടു തന്നേ ചാർത്തി TR. assessed impartially. ഈ വഴിക്ക് ഒന്നും മുഖം ഇല്ല no troops are seen! 4. direction മങ്ങലൂർ മുഖമായിട്ടു ൧൫൦൦൦ പൌജ് പറഞ്ഞയച്ചു TR. Towards. ദ ക്ഷിണമുഖങ്ങളാം മാർഗ്ഗങ്ങൾ Nal. 5. division of country വടക്കേ മുഖം തലശ്ശേരി തുക്കുടി TR.; Trav. consisted of 4 മു.; esp. the side of a

square which is opposite to the base or ഭൂമി Gan. 6. = മുതലായ in Cpds. മലയപതിമുഖ നൃപവീരർ Mud., ഇന്ദ്രമുഖാമരർ Bhr. (so പ്ര മുഖം).

മുഖക്കുരു pimples on the face.

മുഖഛായ S. resemblance of features.

മുഖതാവിൽ (Ar. muqābil or mutaqābil, but treated as Loc. of മുഖതാ) in the presence of മു. പറഞ്ഞു, മു. കേൾക്കേണം TR.; also എന്നു മുഖതാ പറഞ്ഞു.

മുഖത്തിട്ടടിക്ക No. to beat one s own child (without a cause) before somebody, implying thereby that the person deserved to be beaten.

മുഖദർശനം S. complaisance; complimentary present.

മുഖദാക്ഷിണ്യം S. partiality.

മുഖന്തിരിയുക to assume an unmistakable appearance; a disease to declare itself; a boil to be near suppuration.

മുഖപടം a silk cover of elephants V1.

മുഖപ്പണി shaving the face V1.

മുഖപത്മം S. 1. the face (hon.). 2. complaisance.

മുഖപരിചയം S. personal acquaintance.

മുഖപാഠമാക്കുക KR. to learn by heart.

മുഖപൂരണം a mouthful, rinsing water.

മുഖപ്പൂ, see മുകപ്പു.

മുഖഭാഗം ചെയ്ക to defeat, put to shame, Bhg.

മുഖഭാവം expression of countenance.

മുഖഭൂഷണം betel.

മുഖമണ്ഡപം the front porch as of a temple, കിഴക്കു മു. VyM. of a palace.

മുഖമായി, f. i. ഏതുപുറത്തു മു. നിന്നിരുന്നു, ചട യൻറെ നേരേ മു. നിന്നു jud. towards.

മുഖരം S. 1. talkative, foul-mouthed; — മുഖ രിതം resounding. 2. see മുഖാരം.

മുഖറൂർ (Ar. muqarūr) ചെയ്ക to appoint, മു. കത്തുTR.

മുഖവശ്യം enchantment by the power of countenance.

മുഖവളക്കല്ലു the finishing stone as of a pyramid.

മുഖവാട്ടം a sad countenance.

മുഖവാരം the front of a house, front veranda.

മുഖവാരിജവാസേ AR. Saraswati. (Voc).

മുഖവുര T., V1. preface.

മുഖശോഭ a bright look വാടീടും മു. VyM.

മുഖശ്രീ beauty of face.

മുഖസംസ്കാരം 1. perfuming the mouth. 2. head-ornaments.

മുഖസ്തുതി flattery; മു.ക്കാരൻ a flatterer.

മുഖസ്ഥമാക്ക = മുഖപാഠം.

മുഖാന്തരം (2) means, by means of എഴുത്തുമു. by a writ. സായ്പവർകളെ മു. അറിക, മദ്ധ്യ സ്ഥന്മാർ മു. തീർക്ക, ചന്തമു. ബോധിപ്പിച്ചു TR. to learn, settle, pay through N.കാളീമു. വെട്ടി VetC. sacrificed before K. രാജാവു മു. വെച്ചു തന്നേ പറയേണം TR. it must be discussed before the Rāja. അവനെ താലൂ ക്ക് മു. വരുത്തി MR. — With Cpds. വർത്തക മു. അടെച്ചു TR. obtained through merchants. വല്ലമു'വും anyhow. രാജമു'രേണ കാര്യം തീ ർന്നു VyM. (Instr.).

മുഖാമുഖമായി face to face & മുഖാമുഖിയായി.

മുഖാരം (മുഖവാരം) a front view, open view ഈ വഴി മു'ത്തിൻറെ തെക്കു (doc). കുന്നി ൻറെ മു. (hunting) also; മുഖരം.

മുഖി S. having a face, in Cpds. അമലമുഖി VetC., ഇന്ദുമുഖിമാർ CG. moon-faced, f. അ ശ്രുമുഖി etc.

മുഖേന Instr. (2) by the mouth or means of. ദേവമു. നേർ ഉണ്ടാക്ക KU. by ordeals, എഴു ത്തുമു. ബോധിപ്പിച്ചു through a letter. പല മു. യും അന്വേഷണം ചെയ്തു, കാര്യം സത്യം മു. തീരുന്നതു സമ്മതമോ MR. by an oath.

മുഖ്യം S. chief, primary, essential നിങ്ങളുടെ കല്പനമു'മായി വിചാരിച്ചു TR. വിസ്താരത്തി ന്നു മു. ആയിരുന്നു of prime importance. മറു ത്തവരെ അമർക്കേണ്ടതിന്നു മു'മായിട്ട് ഇവി ടേനിന്നും ഏതാൻ ആളുകളെ കൂട്ടി പ്രയത്നം ചെയ്യേണം TR. the best means. ഭാഗവത ത്തിൻ മു. കേൾക്ക Bhg. the quintessence. മുഖ്യത S. pre-eminence അത്രമു. യായുളള മാമു നി SiPu.

മുഖ്യസ്ഥൻ 1. a chief, head-man നാട്ടുമു'ന്മാർ TR. the principal inhabitants = മുഖ്യപ്പെട്ട

വർ V2. S. an assistant of അധികാരി No. മുഖ്യസ്ഥേശ്വരന്മാർ hon. jud.

മുഗ്ധം mugdham S. (part. pass. മുഹ്). 1. Infatuated, മു'രാം ഞങ്ങൾ CG. we giddy boys (opp. വൃദ്ധന്മാർ). 2, charming മുഗ്ദ്ധ f. a beauty മുഗ്ദ്ധഭാവം SG. മുഗ്ദ്ധഹാസം Bhg. = പുഞ്ചിരി; മുഗ്ദ്ധലോചനൻ Bhr. K/?/šṇa; മുഗ്ദ്ധസാക്ഷി f.; മു ഗ്ദ്ധേന്ദുചൂഡൻ Siva.

മുങ്ങുക, see bef. മുക്കുക I.

മുങ്കുടി (മുൻ) as ഒരു നാൾമു. One day before.

മുച്ചാൺ muččāṇ (മു 2) Three spans. മു.വടി a fencing stick മു.വടിപ്പയററു TP. മുച്ചിറി a harelip.

മുച്ചിറിയൻ harelipped, a Koḍagu king.

മുച്ചി muči (T. the crown of the head). The face, hence മുകം തിരിഞ്ഞ മൊച്ചിങ്ങ KU. a young cocoa-nut. (comp. മെച്ചിങ്ങ).

മുച്ചിയർ 5. (മുച്ചു C. Tu. cover = മൂടി) sheath-makers, stationers.

മുച്ചിലിക P. Turk. mučalkā, A penal agreement, a bond given to arbitrators മു.എഴുതി ക്കൊടുക്ക & മുച്ചുളിക്ക TR.

(മു2): മുച്ചുണ്ടു MC. a harelip = മുച്ചിറി.

മുച്ചുറ three coils മു. പ്പൊഞ്ചങ്ങല TP.

മുച്ചെവിടു three ears മു. കേട്ടാൽ prov.

മുച്ചൂടും muččūḍum No. T. (T. മുററൂടും) All over, everywhere (C. Tu. മുച്ചു to cover, shut).

മുച്ചൊൽ muččol aM, (മു. 1.) Renown, fame മു. പെററ ഉന്മത്തൻ, മു. ചേർപിരങ്കൻ, മു. ആ ളും നിന്നുടൽ RC.

മുജ്ജന്മം (മുൽ = മുൻ) former birth മുജ്ജന്മകർമ്മ പ്രാപ്തി SiPu., മുജ്ജന്മവാസന its results.

മുഞ്ചുക muńǰuγa To suck മുഞ്ചമുഞ്ചമേ കുചം വേദന പെരുകുന്നു Bhg 10. = മൂഞ്ചു, or S. Imp. of മോചിക്ക let off! (see മുഞ്ഞി).

മുഞ്ഞ muńńa (S. മുഞ്ജ Saccharum munja). Premna integrifolia (T. മുന്ന) med. മുഞ്ഞയില a poultice; the wood serves to produce fire by attrition. Kinds: കാട്ടുമു.,പെരുമു.,വെണ്മു Rh., കടൽമുഞ്ഞ = ചിന്ന 2, 363, പുഴമു.

മുഞ്ഞി = മുച്ചി Face (Trav. No. loc.) കർണ്ണാദിക ളുടെ മൊഞ്ഞി കറുത്തു Cr Arj. [hence: മുഞ്ചുക to suck, see ab. = മോഞ്ചുക Vl.]

മുട muḍa 1. T. C. Tu. M. = മിട, മുടി A knot സ ഞ്ചിക്കുളള നൂൽകൊണ്ടു മുടകെട്ടി TR. 2. (T. bad smell, C. virile spots) dirt as in cloth, salt, sugar, etc. പൊടിയും മുടയും, ചേറും മുട യും prov. തേച്ചു മുടകളക TP. V2. to scour.

മുടമുടകൻ Vl. a term of abuse. മുടയുക 1. = മി — q. v. 2. to be soiled, dirty Vl.

മുടം muḍam & മുടവു VN. (മുടയുക, muḍu C. Te. Tu. to tie into a bundle, shrivel, stiffen). Contraction of members as by landwind; lameness കാലിനു മുടവുളേളാർ PT. മുളളും മുടവും കൂ ടാതേ തെററിപ്പോക to escape unhurt. മുടകാലൻ lame-footed, said of birds etc.

I. മുടക്ക To limp, halt മുടന്നു നടക്ക PT. an ox. കാലയുടെ അയവു വരുത്തായ്കിൽ മുടന്നുപോം MM. will become lame.

മുടന്തൻ m., — ന്തി f. lame, also കൈമുടന്തൻ V1., hence (loc.) മുടന്തുക = മുടക്കുക, f. i. മുട ന്തീട്ടു നടക്കുക Nid.

മുടന്പല്ലു irregular teeth Vl. MC. മു'ല്ലൻ.

മുടവൻ m., — വി f. V1. lame. മുടവൻ കൊന്പ ത്തേ തേനിനെ കൊതിച്ചാൽ കിട്ടുമോ Palg.

മുടങ്ങുക muḍaṇṇuγa T. M. (see മുടു under മുടം). 1. To become lame, hindered, obstructed കഷ്ടം കൊണ്ട് ഒക്ക മുടങ്ങിക്കിടക്കും Bhr. the body. കൈയും കാലും മു. V2. deprived of the use of the limbs. ഹോമം ഇടെക്കു മുടങ്ങുകിൽ KR. യാഗം മുടങ്ങിപ്പോം, ഉത്സവങ്ങൾ മുടങ്ങീ ടും Sah. ഞങ്ങൾക്കു കർമ്മങ്ങൾ എല്ലാം മുടങ്ങി ക്കൂടി CG. പലിശ മുടങ്ങും നാൾ മുതലും വാങ്ങി ക്കൊൾക KU. പലിശ കൊടുക്കാതേ മുടങ്ങിപ്പോ യെങ്കിൽ TR. നമ്മുടെ ചോറു മുടങ്ങീതായി CG. our rice has been stopped; also impers. മാതാ വിന്നന്നു നുറുങ്ങു മുടങ്ങീതേ CG. she was somewhat thwarted. ചരക്കു മുടങ്ങി ഇരിക്ക to be unsaleable. 2. to desist (= മടങ്ങുക, opp. of തുടങ്ങുക). അന്നന്നു തുടങ്ങിയും അന്നന്നു മുടങ്ങി യും Bhr. desultory. വിത്തിടുന്ന സമയം വില ക്കി മുടങ്ങിപ്പോകയും ചെയ്തു TR. had to retire, was ousted from the field.

VN. I. മുടക്കം l. = മുടം. 2. hindrance, stop, suspension. eg. മു. വന്നാലും PT. however obstructed.

അതിനെ മു. ചെയ്തു Mud. forbade. അതിന്നു മു. പറക AR. to oppose it. കുടിക്കു ന്ന വെളളത്തിന്നു മു. വരാതേ without loss of livelihood. മി'മായി പോയതിന്നും നടന്നതി ന്നും നികിതി ഞാൻ കൊടുത്തു TR. paid taxes even for lands taken from me.

മുടക്കൻ the outer clasp of a box-lock. So.

II. മുടക്കു 1. = I. മുടക്കോല an uneven palm-leaf. 2. prohibition, suspension മുടക്കുചീട്ടു B.; മു ടക്കുചരക്കു merchandize damaged by remaining long in store. മുടക്കെന്നിട്ടു പൂട്ടി PT. arrested, shut up.

II. മുടക്കുക 1. To stop, impede, arrest, ജീ വിതം മുടക്കിനാർ Mud. stopped his salary. വ്രതം മുടക്കായ്കമേ AR. ഹോമം മദ്ധ്യേ മുടക്കി KR. ചാവതു മുടക്കായ്കിൽ Mud. prevent suicide. 2. to forbid പറന്പു മു'വാന് എന്തു സംഗതി‍ TR. = വിലക്കുക; മുടക്കായ്ക V2. permission. 3. to lay up, മുടക്കിവെക്ക to wait for a better market. പണം മുടക്കിയാൽ ലാഭം (B. to lay out or advance money).

മുടനൂ, മുടവു Lameness, see മുടം.

മുടി muḍi 5. (=മുട). 1. A knot, bundle of rice-plants. ഞാററുമുടി; ഇരുമുടിച്ചുമടു equipoised load, ഇരുമുടിക്കുല a bunch with stunted growth of the central fruits; the top-knot of hair. 2. hair of the head തലമുടി, with കൊഴിയുക, വീഴുക to grow bald, ഇറക്കുക,ചിരെക്ക,വടിക്ക കളക, കത്രിക്ക to shear, shave; ചായ്ക്ക,ചരിക്ക; ചീന്തുക,വാരുക to comb. മുടിയും പിടിച്ചടിച്ചു TR. 3. the head (തിരുമുടി) മുടിയിൽ ഇരുമുടി യും SiPu. അടിമുടിയൊടിടയിൽ അടികൊണ്ടു, മുടിയൊടടിയിട അവൻ അലങ്കരിച്ചു Mud. മുടി യിന്നടിയോളം മുറിഞ്ഞു Sk., മുടിമാല; a peak; the end, കണ്ടാലും അങ്ങടിയും മുടിയും ChVr. beginning & end. 4. a head- dress, tiara, crown. പൊന്മുടി ചൂടി വാണു KR. wore a crown. തോററം ഒക്കുവോളം മുടി പറിക്കരുതു (in the play വെളള കെട്ടുക). — മുടി അണിയി ക്ക, ചൂട്ടുക, ധരിപ്പിക്ക to crown.

മുടികാലൻ (3) a spendthrift, destroyer.

മുടിക്കെട്ടു (2) women's hair tied up. പച്ചമരുന്നു മു'ട്ടിൽ വെച്ചു TP. (for a charm).

മുടിക്ഷത്രിയർ (4) the higher class of Kšatriyas that resisted Parašu Rāma, see മൂഷികക്ഷ ത്രിയർ KU.

മുടിങ്കോൽ (Coch.) a goad for driving cattle.

മുടിമണി (4) a crest-jewel വില്ലാളികളിൽ മു. വിജയന് CrArj. (also മന്നവന്മാർ മുടിരത്നം Mud. most excellent)

മുടിമന്നൻ a crowned king. മു'ർ മന്നൻ RC. king of kings. മു'ന്നോർ Bhr.

മുടിയിഴ No. = തലനാർ.

മുടിയേററു B. coronation.

മുടിക്ക muḍikka T. M. (മുടി). 1. To tie up മുടി ച്ച കൂന്തൽ വീണു KR. 2. to finish, spend, destroy. വേണ്ടും നിയമങ്ങളെ മുടിത്തു പുനലാ ടി RC. fulfilled. കണ്ടവരെ കൊന്നു മു. Mud. അവനെ കൊന്നു മുടിക്കിൽ CG. ക്ഷത്രിയരെ മുടിച്ചു കളഞ്ഞു KU. ഇടിപൊടി മു. Bhr. മുടിച്ചു കളക to squander. ഭക്ഷ്യങ്ങളെ തൊട്ടു മു. TR. contaminated. ഇല്ലാക്കി മുടിപ്പു RC. (= തീർക്ക).

VN. മുടിപ്പു (C. Tu. muḍupu) 1. money tied up in a cloth, esp. for being presented. ആ പണം മു. കെട്ടി അയക്കാം TR. may be forwarded. മു.കെട്ടുക to collect taxes (= ഉണ്ടി കക്കലം). മു.അടെക്ക Adhikāri paying the taxes to the Tahsildār. വരാഹൻ മു. Arb. a moneybag. മോനോന്മാരെ മു. കഴിഞ്ഞു MR. 2. destruction V1. — മുടിപ്പാളി Palg. = foll.

മുടിയൻ a waster, prodigal ശ്രീമാൻ സുഖിയൻ - മുടിയൻ ഇരപ്പൻ prov.; very liberal. മുടിയന്തരം wastefulness.

മുടിയുക l. v. n. To come to an end. മുടിഞ്ഞു മര്യാദ AR. ഇല്ലം മു. TR. to be extinct. ശേഷി യാതേ മുടിയും Gan. is even, leaves no fraction. മുടിഞ്ഞുവോ I wish you were dead. മുടിഞ്ഞെഴു ന്നെളളുക, മുടിഞ്ഞേളുക to die (hon.). രാജ്യം മുടിവാനുളള പണി an atrocious act. മന്നിടം എല്ലാമേ പാഞ്ഞു മുടിഞ്ഞപ്പോൾ CG. could no more go farther. 2. aM. aux.Verb. = തീരുക, ചമക f. i. എന്തായി മുടിയിന്നിതു RC. how will it turn out. അതു കുററമായി മുടികയില്ല RC. 3. v. a. to tie up, as ഓല മു. = പൊത്തുക 2. to secure palm-trees.

VN. മുടിവു 1. end. 2. destruction, extravagance.

മുടിൽ muḍil 1. A thicket overgrown with grass മുളളും മുടിലും ഉളള കാടു V1. 2. a small fry, tadpole (തവള 437; No. മിട്ടിൽ).

മുടുകു muḍuγụ (C. Tu. shoulder). 1. Bracelet. 2. a woodbind to tie up sugarcanes.

മുടുകുക muḍuγuγa (T. to be thronged, in haste). To be distressed (Te. C. miḍuku), മു'ന്നിതെന്മ നം SiPu. മു'ന്നതെൻറെ മനസ്സു Anj.> മുടുക്കു T. M. a corner, narrow passage. മുടുക്കുക T. Palg. to urge on, f. i. cattle. കാള തോന മുടുക്കിയാൽ ചലിച്ചു പോം (No. മിടു ക്കുക).

I. മുട്ട muṭṭa T. M. & മൊട്ട So. C. Tu. (fr. മുടു). 1. An egg. മുട്ടക്കടുത്ത കോഴി a young fowl about to lay the first egg. മു. ഇടുക to lay, മു റിക്ക,വിരിക്ക to hatch eggs. മുട്ടകൾ വിരി യാഞ്ഞു ഒന്നിനെക്കൊട്ടി ഉടെച്ചാൾ Bhr. മു. പൊട്ടി. Bhr. — മു. ക്കരു, വെളള, ചുവപ്പു or ഉ ണ്ണി its contents. മു. ത്തോടു an egg-shell. കല ങ്ങിയ മു. a rotten or hatched egg. 2. No. obsc. penis.

മുട്ടക്കൂൺ a round mushroom.

മുട്ടക്കോഴി No. a laying fowl (never put to brood).

II. മുട്ട inf. of മുട്ടുക 2. T. M. As far as, all over അവനി മുട്ടപ്പാഞ്ഞടവി തേടും നീ Bhr. മരു ഭൂമിയിൽ മു. നടന്നു UR. (or = മുററ whole).

മുട്ടം muṭṭam (മുണ്ടം). A trunk, log of wood (= കീറാത്തമരം). മുട്ടമരങ്ങൾ കപ്പല്പണിക്കു TR. മുട്ടൻ 1. id. 2. a stout, obstinate, stupid person. 3. (മുട്ടുക) a ram = മുട്ടാടു.

മുട്ടാൾ, മുട്ടാളൻ (മുട്ടു) obstinate, (hopelessly) stupid.

മുട്ടാളത്വം, മുട്ടാൾപോക്കു obstinacy.

മുട്ടി muṭṭi T. C. M. (മുട്ടുക). 1. A hammer കൊ ല്ലൻറെ കൂടവും മു. യും TR.; also മുട്ടിക. 2. a short log or block ഒരു മു. പോലേ കിടക്കും Bhg. dying (= മുട്ടം). വിറകുമുട്ടി, ചന്ദനമുട്ടി etc. കീറാമു പറക to oppose strongly. കളളത്തി പ്പശുവിന്ന് ഒരു മു. prov. = തട്ട; also = bone എ ല്ലും മുട്ടിയും ഒക്കപ്പെറുക്കി TP. 3. Tdbh. of മു ഷ്ടി clenched fist, നീടുററ മുട്ടികരത്തണ്ടു, മുട്ടും മു.കളാൽ RC. 4. a vessel used for drawing toddy B., മുട്ടിപ്പാനി Palg.; തൂക്കുമുട്ടി a vessel for taking down toddy from the tree, Palg.

5. N. pr. m. മുട്ടിരാമൻ.

മുട്ടിക്കത്തി a block-knife.

മുട്ടിക്കാൽ knock-kneed, മുട്ടിക്കാലൻ.

മുട്ടിക്കുരണ്ടി B. a low seat or stool.

മുട്ടിവണ്ടി (2) a low, clumsy wooden cart made by വണ്ടിഒട്ടർ Palg.

മുട്ടു muṭṭụ. 1. A knob; joint or knot of cane, bamboo മുളമു.: വലയുടെ മുട്ടു കഴിഞ്ഞു പോം the knots of meshes No. 2. the knee & elbow (മുട്ടുകൈ). മുട്ടിന്നു വെളളം ഉളളു knee-deep. മു. കുത്തി നില്ക്കരുതു superst. മു. കൾ കു ത്തി CC. knelt. മു.കൾ കൊണ്ടു കുത്തി ഞെരി ക്കയും KR. മു. പിടിച്ചു നില്ക്ക CG. an infant learning to stand. കാലിൻറെ മുട്ടും ചിരട്ടയും 3. a prop, stay, support വാനം വീണാൽ മുട്ടി ടാമോ prov. വാഴമു. = ഊന്നു; stilts മു.കെട്ടി ആ ടുക; a dam, protection of river-bank. 4. impediment, stoppage (= മുടക്കം). മു. കെട്ടുക to make a bank or ridge, blockade; to shut up a place; a preventive charm തോക്കിന്നു മു. കെ ട്ടുക TP. so as never to hit. പെരുമാളുടെ മുട്ടാ കുന്നു TP. the God has bewitched it. 5. being nonplussed, perplexity, want ചെലവു കഴി ച്ചോളുവാൻ മു. തന്നേ, എനിക്കുറുപ്പിക മുട്ടായി രുന്നു, പണത്തിന്നു മു.ണ്ടു TR. ബുദ്ധിമു. etc. മുട്ടിന്ന് എത്തുന്നില്ല for this time of need. 6. knocking, tapping, butting. കൈമു. a clap. 7. music ഇടമു., പടമു. also = ചെണ്ട a drum. മുട്ടും ചീനിയും, മുട്ടുംവിളിയും prov. 8. dunning കടക്കാരുടെ മു. വളരേ കൂടി, അവൻറെ ആളും എഴുത്തും മുട്ടായി വന്നു TR. 9. in തല മുട്ടു 436 a glimpse (or മൊട്ടു).

മുട്ടടി RC. a weapon (മുൾത്തടി).

മുട്ടടെപ്പു (4) short breathing.

മുട്ടററം തൊഴുക (2) a deep bow before Gurus, KU.

മുട്ടാക്കു T. So & മൂടാക്കു a veil.

മുട്ടാടു (6) ram = മുട്ടൻ 3. — മുട്ടാട്ടം fight of rems.

മുട്ടാറു (4. 5.) a river with a short course.

മുട്ടാൾ (4. 5.) see under മുട്ടൻ.

മുട്ടുകണ്ണി (1.) No. a net wit meshes as large as a thumb.

മുട്ടുകാരൻ (7) a drummer, musician നാട്യവാ ന്മാരും നല്ല മു'രരും VC.

മുട്ടുചെരിപ്പു (2) boots V1.

മുട്ടുതല്ലി (6) Trav. knock-kneed = കൊട്ടുകാലൻ.

മുട്ടുതല്ലുക (4) Coch. knocking away the shores at the launch of a ship.

മുട്ടുതെരു (4) a lane without outlet V2.

മുട്ടുപണി (5) No. (ചെയ്ത, എടുക്ക) any urgent work, esp. repairs of agricultural implements by carpenter or smith.

മുട്ടുപാടു (4) arrest; (5) straits, want; (8) tormenting, importunity നിൻറെ മു. കൊണ്ട് എനിക്കു പൊറുതി ഇല്ല V1., from മുട്ടുപെടു ക (f. i. വാക്കിന്നു മു'ട്ടു, V1. was nearly convinced, could no more answer).

മുട്ടുപാത്രം (4) a vessel pledged till the performance of a vow.

മുട്ടുമറിപ്പു (4) arrest, detention for payment.

മുട്ടുമറുതികരുതനം V1. (മുട്ടുക?) household-stuff, utensils, see മുണ്ടുമ —.

മുട്ടുവഴി (4) a road without outlet V1.

മുട്ടുശാന്തി (5) to officiate as proxy for a priest ൨ മാസത്തിന്നു മു.ക്ക് ആക്കി MR. മു.ക്ക് ഏല്പിച്ചാൽ prov.

മുട്ടുക muṭṭuγa 5.മുട്ടു (g). 1. To be hindered, stopped, ചെറുനീരും പെരുനീരും മുട്ടിയാൽ a. med.; to meet with impediment, (= മുടങ്ങുക); to fail, want. വാക്കിൽ മുട്ടിപ്പോക to fail in argument. യുക്തികൾ മുട്ടി ശുക്രനു Bhr., വാ ക്കു മുട്ടിയാൽ ആഗ്രഹം പറക Bhr. to beg after pleading in vain. മുട്ടിയനിയമം ചെയ്വാൻ CrArj. interrupted ceremony. മുട്ടാതേ പൂജിക്ക AR. steadily. ഭക്ഷണത്തിന്നു മു.യില്ലൊട്ടും KR. മുട്ടു മാറില്ല മനസ്സ് ഒന്നിനാൽ ഒരുത്തർക്കും DN. perplexed. കാട്ടിൽകിടന്നു ചെലവിന്നു മുട്ടിക്കുഴങ്ങി TR. മുട്ടിയ സ്ഥലത്താരും ഇല്ല = കഴങ്ങുന്പോൾ TP. മുട്ടിത്തിരിക to rove about, stray in perplexity. Often impers. അവനു മുട്ടി is in straits. നായ്ക്കു കാഷ്ഠിപ്പാൻ മുട്ടും prov. മൂത്രത്തിന്നു, തൂ റാൻ മുട്ടുന്നു No. 2. v. a. to touch, തോണി കരമുട്ടി grounded. വാനോടു മുട്ടുമാറു RC. reaching. കഴുത്തോളം മുട്ടിയിരിക്കുന്നു V1. is filled to. ചുവർ മുഴുവനും വെച്ചു മുട്ടാതേ MR. to build up; also build up to another wall, join. 3. to dash against, knock, tap, butt തലമുട്ടി,തമ്മിൽ മുട്ടിക്കളിക്ക VyM. (rams, cocks). മുട്ടിഉടെക്ക to break a nut. മുട്ടിക്കൊൾക (with forehead). ചോ റും വെച്ചു കൈമു'ന്പോൾ prov. അവൻറെ മൈ ക്ക് ഇവൻ കൈകൊണ്ടു അവൻ കൊ ത്തിയതു jud.— കുടെക്കു മു. to fillip one's umbrella when one has knocked it unintentionally against that of another person by way of apology, to prevent future enmity. — ശത്രുക്കളോടെതിർത്തു മു'ന്നേരം Bhr. മന്നവരോടു മുട്ടിപ്പിണങ്ങിക്കതി ർത്തു നേരേ CG. attacked. ഞങ്ങളിൽ മുട്ടിപ്പറ ഞ്ഞു TR. in strong terms. കിടക്ക മുട്ടിവിരിക്ക TP. to beat out. വായുമുട്ടുന്നതിന്നു നന്നു a. med. trouble of. നേരം പോക്കുവാൻ മനസ്സു മു. to feel stirred up, disposed. നിങ്ങൾ ചെന്നു മുട്ടാ ഞ്ഞത് എന്തിട്ടു TR. why did you not urge, dun. 4. to strike as a bell, clock മണിമു. f. i. ഇന്നലേ ൩ മു'ന്പോൾ, പത്തു മുട്ടാറാകു ന്പോൾ TR. bef. 10 o'clock.

CV. I. മുടക്ക 1. to stop, hinder, block up (= മുടക്ക). വഴിമു., ബ്രാഹ്മണകർമ്മം മു. TR. പൂജയും മു'ച്ചു SiPu. 'നിയമം മു'ച്ചതു നീ CrArj. interrupt. കോട്ട വളഞ്ഞുവസ്തുവും തണ്ണീരും മു' ച്ചു Ti. തടുത്തു മു'ച്ചു AR. opposed. ശ്വാസം മു. to smother. 2. to press, harass ബുദ്ധിമു., ഞങ്ങളെ മനസ്സുമു'ച്ചു TR. dunned (പണത്തി ന്നു etc.). തരേണം എന്നു ഞങ്ങളെ കൊളേളമു., കുടിയാന്മാരെക്കൊണ്ടു ഉറുപ്പികെക്കുമു. TR. മു' ച്ചു പറക to urge a point. നിന്നോടുമു'ച്ചു നി ർബന്ധം ചെയ്യുന്പോൾ Mud. insisting on an avowal. 2. to make to hit, knock, dash, etc. 3. freq. = മുട്ടുക as മു'ച്ചു നടക്ക, പണിയുക V1. without rest.

II. മുട്ടിപ്പിക്ക (1) tohave stopped, blocked up. നാസികയോടു വായും അടക്കിപ്പിടിച്ചു ശ്വാ സത്തെ മുട്ടിപ്പിക്കും Bhg. — (2) to cause to knock, rap. കല്പന എഴുതി കിണ്ണം മു. TR. to cause to proclaim.

മുട്ടുങ്കൽ N. pr. a former nest of pirates No. of വടകര TR.

മുണുമുണേന Mumbling sound മു. ജപിച്ചു (loc.).

മുണ്ടം muṇḍam = മുട്ടം, Firewood, esp. lopped കീറിയ മരം (loc.). — Tdbh. മുണ്ഡം?— കാമു ണ്ടം = കാവടി SiPu.

മുണ്ടകം,മുണ്ടവൻ a rice of slow growth, reaped in Dhanu, yielding the best straw മു ണ്ടോംവിതെച്ചു MR. —Kinds: കരിമു.; വെ ളുത്ത —, കറുത്ത മുണ്ടകം, തിരുമുണ്ടോൻ Palg. exh. — മുണ്ടകൻപാല, മുണ്ടകൻ CrP. മു ണ്ടോത്തുവക വിത്തുകള്, (see മുണ്ടോൻ). — മുണ്ടകൻ B. wet land.

മുണ്ടൻ (see മുടം) 1. short, a dwarf. മു'നോ ദീ ർഘനോ Nal. കുറിയമു. V2. — also N. pr. m. So. (low castes). 2. dwarfish, മു. മുഖം MC. a short face. 3. the stem of a palm-tree that is tapped. മു. കൊട്ടി a Chēgon B. 4. B. millet.

മുണ്ടച്ചക്ക a small kind of jack-fruit; Ananas (loc. Fra. Paol.).

മുണ്ടച്ചി (= മുണ്ഡ) a widow മു. തൻറെ പിളള എന്നാലും ശാസ്ത്രം ചൊല്ലാം SiPu. Saukara- āčarya.

മുണ്ടത്തി V1., മുണ്ടി a short woman, also N. pr. f. So. (low castes).

മുണ്ടപ്പളളി CrP. a kind of paddy.

മുണ്ടവളളി Convolvulus grandiflorus — മുണ്ട വേർ കൈതവേർ a. med. (fr. മുണ്ടച്ചക്ക?).

മുണ്ടി 1. = മുണ്ടത്തി. 2. a curlew, egret = കൊ ച്ചു. 3. swelling of the glands of the neck. മു. നീർ the mumps. (vu. മിണ്ടിവീക്കം).

മുണ്ടിയൻ a forest deity said to afflict cattle & to be appeased by the killing of fowls & sheep (in great numbers near Nēmāri മു. കാവു) Palg.

മുണ്ടിച്ചി 1. = മുണ്ടച്ചി a widow. 2. N. pr. f.

മുണ്ടു muṇḍụ (മുടം) T. M. (Tu. bundle) 1. Anything short മുണ്ടുവാൽ MC. വീഴുന്ന മൂരിക്ക് ഒരു മു. കരി prov. 2. the short cloth of Kēraḷa men അഞ്ചു മുഴ മു. Anach. ഒരു മു.ചുററി ഒന്നു പുതെച്ചിരുന്നു MR. ഞാൻ ഇട്ട കുപ്പായത്തിലും ഉടുത്ത മുണ്ടിലും TR. മു. കൊടുക്ക to form a connection with a Sūdra woman (loc.) മു.കൊ ടുത്തു പാർപ്പിക്ക Trav. എറിഞ്ഞിട്ടു മു. കീറി, മു. വലിച്ചു കീറി TR. കൈമു., ചെറുമു. cloth for the privities.

മുണ്ടാറു B. = മുട്ടാറു.

മുണ്ടാണി a fraction 3/16, പതിനാറിൽ മൂന്നു = മുമ്മാകാണി.

മുണ്ടിക്ക (loc.) to become short; (B. also: to become great).

മുണ്ടുകാരർ 1. Native Christians, opp. Eurasians. Coch. 2. Lascars, common soldiers V2.

മുണ്ടുകാലൻ (see മുടം) short-legged. So.

മുണ്ടുപെട്ടി clothes-box മു. യിൽ സൂക്ഷിച്ചു MR.

മുണ്ടുമുറിപ്പുടവ V1. = കൈമുണ്ടു.

മുണ്ടും മുറിയും, മുണ്ടുമുറി, മുണ്ടുമറുതി (see മുട്ടുമ റുതി) = utensils, household-stuff, odds & ends, കട്ടക്കുട്ടി.

മുണ്ടെക്കൽ സന്ദേശം N. pr. a treatise.

മുണ്ടോൻ = മുണ്ടകം q. v. a sort of rice മുണ്ടോൻ നട്ടുമുങ്ങണം വിരിപ്പു നട്ടുണങ്ങണം prov., മുണ്ടോൻകൃഷി = മകരകൃഷി So.

മുണ്ഡം muṇḍ/?/am S. (fr. മുണ്ടം). 1. A pollard. 2. a bald pate, shaved ശിരസ്സു മു'മാക്കി PT. അവനെ മു'൦ ചെയ്തു വിട്ടു CC. സ്ത്രീയുടെ തല മു. ആക്കി, ചെയ്യിച്ചു VyM. (as widow). 3. the skull മുണ്ഡമാലയിൽനിന്നു ഒരു മു. മുഴങ്ങി Sk.

മുണ്ഡ S. a widow, with shaved head (മുണ്ഡച്ചി), മു. യായിരുന്നവൾ തന്നുടെ ഗർഭം Si Pu.

മുണ്ഡനം S. shaving the head ശിരോമു. ചെ യ്തു PT.

മുണ്ഡമാല S. a string of skulls നീണ്ടുവളർന്നുളള മു. CG.

മുണ്ഡി S. a barber; (loc.) a bald head.

മുണ്ഡിതം S. shorn, lopped മുണ്ഡിതകേശനായി CG.

മുത muδa T. M. (മുതു). Jungle-ground brought for the first time under cultivation. മു. ഇടുക to cover newly sown ground with leaves (പുത). മുതപ്പുനം old jungle, not burnt for a long time.

മുതക്കു maδakkụ (മുതലക്കിഴങ്ങു). A Convolvulus. Kinds: പാൽമു. Modecca palmata, ഓ രിലമു, കരിമു., വെണ്മു. Rh. മുതക്കിൻറെ കി ഴങ്ങു GP71.

മുതക്കുക V1. to float.

മുതപ്പു a buoy.

മുതല muδala T. Te. M. Tu. (C. Te. mosali). An alligator (from its prominent head).

മുതലക്കിഴങ്ങു = മുതക്കു med.

മുതലപ്പുഴ N. pr. river near Anjengo, swimming through which was treated as ordeal.

മുതലമൂക്കു Polygonum, വെളുത്ത — P. oriontale, ചുവന്ന — P. barbatum.

മുതൽ muδal 5. (VN. of മു 1.). 1. The beginning മുതൽഗഡു = ഒന്നാം TR. അവൻ മു. ആകുന്നു the chief person, a., cause. നിങ്ങൾ മുതലായാ രേ TP. you caused it. എന്തു മുതലായി പോന്നു TP. why? കണ്ടം മുതലായിട്ട് ആറിനെയും കൊ ല്ലിച്ചു TR. on account of. നീ മുതലായി ഞാൻ മരിപ്പാറായി, അവൻ മു. വർദ്ധിച്ചു (= മുന്പായിട്ടു, മുഖാന്തരം). b., since, from തുടങ്ങിയ മു. തീരു ന്ന വരേ MR. കഴിഞ്ഞു ൧൦ മാസം അഛ്ശൻ ക ഴിഞ്ഞതു മു. Mud. (see മുതല്ക്കു). 2. the blossom or catkin of Artocarpus, considered as first fruit (മീത്തു) & superstitiously plucked off മു. പറിച്ചു കളക; also ചക്കയുടെ ആണ്ട. 3. the principal or capital, stock in trade മു. നിറുത്തി പലിശ വാങ്ങുക KU. മു. ഇടുക to form a capital. മു. കൂട്ടുക to add to it. 4. property, money. മുതലുകൾ കട്ടു നടന്നു VetC. lived by theft. മു. ഉണ്ടാക്ക, നേടുക, ചരതിക്ക opp. അഴിക്ക Anach. അതിന്നു മു. ഉണ്ടായ്വരുന്നതല്ല TR. not saleable. കൈമു. property about the person. മുതലിന്നു ടയവർ പൊങ്ങന്മാർ KU. മുതലററു പോയി became penniless.

മുതന്മ T. aM. greatness V1.

മുതലവകാശം (4) inheritance, — ശി an heir.

മുതലാക (4) to be paid. അത്ര കൊടുത്താലേ ഞങ്ങൾക്കു മു'കും TR. that reimburses us. വിള നഷ്ടം വന്നതിനാൽ പാട്ടം മു.ായ്ക MR. could not get the rent. — (1) to be the first of a series, സിംഹം മുതലായവ the lion etc. = ആദി, തുടങ്ങിയുള്ള.

മുതലാളൻ (1. 4.) a chief man, proprietor.

മുതലാളി (1. 3. 4.) a proprietor, esp. of land. തോണിയുടെ മു. the owner; മു'കൾ the gentry.

മുതലായ്മ ownership, (see prec.).

മുതലി (1) hon. pl. മു.യാർ 1. a head-man esp. of Veḷḷāḷar. 2. the head of a Kurumba etc. family. 3. an elder, Māpiḷḷa priest മുത ലിൻറെ ഏകൽ TR.; മുസലിയാർ & pl. vu. മൊയലിയാക്കന്മാർ.

മുതലിക്ക = മുതലാക to be profitable V1.

മുതലെടുപ്പു revenue; levying taxes രാജ്യത്തേ മു. & സർക്കാർക്കു മു. ഇത്ര എന്നു കുടിയാന്മാരെ ബോധത്തോടു തന്നേ ആക്കേണം TR.

മുതൽകുറി No. (കുറി 4,271; മൊതക്കുറി vu.) the first drawing of the subscribed amount in a Kur̀i.

മുതല്ക്കു (1. b.) since. ഇന്നു മു. KR. henceforth. കണ്ട മു., കണ്ട നാൾ മു.; ൭൦ ആമതു മു. ൭൨ ആമതു വരെക്കും TR. from the year 970. — (3) മുതല്ക്കുമുതൽ the principal without interest.

മുതൽചെലവു receipts & expenditure.

മുതൽദ്രവ്യം (3) capital, stock.

മുതൽനഷ്ടം (4) pecuniary loss MR.

മുതൽപററു (1) the office of a head-man among Chēgōn, മു'കാരൻ.

മുതൽപലിശ (3) the principal & interest.

മുതൽപിടി (4) the office of treasurer മു. ക്കാരൻ.

മുതൽപേർ (1) a head-peon, loc.

മുതല്വൻ T. aM. a chief ഏഴുലകിനും മു'നാന മധുസൂദനൻ RC.

മുതിര muδira (foll.) Horse-gram (കൊള്ളു). മു. ഇത്തിരി ഉഷ്ണം GP. കാട്ടിൽ ഉണ്ടാം മു. GP. കറു ത്ത മു. നാഴി a. med. മുതിരവെള്ളം ചരിച്ചു ത ന്നു No. (to procure abortion).

മുതിരപ്പരപ്പൻ a kind of smallpox.

മുതിരുക muδiruγa T. m. C. Te. (മുതു). 1. To grow up, become mature മുതിർന്ന മരം, കുട്ടി, പെൺ (= തിരണ്ട), വയസ്സിൽ adult. ആ പെ ണ്കുട്ടി മുതിർന്ന പാകം വന്നാറേ TR. 2. (= മുൻ) to go forward, be beforehand. മുതിർന്നെഴുനീ ല്ക്ക to rise early V1. ലീല കാണ്മാൻ തിണ്ണം മു തിർന്നോർ CG. hastened. ആ കല്പന മുതിർന്നു നാം നടക്കയില്ലല്ലോ TR. evade. ചാതിരെക്ക് എല്ലാം മുതൃക Pay. to be ready. ചൊല്വതിന്നാ യി മു. SG. പോവതിന്നായി മു. CG. നകരം പൂ

വാനായി, നകർ പൂവിതെന്നു മുതൃന്താർ RC. undertook. 3. to make up the mind for കാ ര്യത്തിന്നായി മു., നിന്നെ ഞാൻ വെല്ലുവാൻ ഇ ന്നു മുതിർന്നു തുനിഞ്ഞു CG. ഹൃദയം ഒരുവരിലും അലിവോടു മുതിർന്നില്ല VetC. longed for. മുതിർന്ന ടുത്തു PT. resolutely. മുതിർന്നു പോർ ചെയ്തു ജ യം വരുത്തീടും KR. മു'ർന്നു ചൊല്ലി Bhg. boldly. മരിപ്പാൻ മു'ർന്നു offered.

മുതിർക്ക 1. v. a. to train up B., to bring on ആയോധനെ മു. Bhr. കൂത്താടു മുതിർക്കുന്നാൾ Pay. promoted. ദമയന്തിക്കു നൃപൻ പിന്നേ യും മുതിർത്തിതു കല്യാണം Bhr. arranged for her. 2. v. n. ശമിപ്പാൻ മുതിർത്താൻ, യുദ്ധ ത്തിന്നിനി മുതിർത്തീടുക Bhr. = മുതിർന്നു.

VN. I. മുതിർച്ച 1. growth, തലമു. tallness. 2. resolution, daring, readiness.

II. മുതിർപ്പു maturity. ദീനത്തിൻറെ മു. crisis, med. 2. perfection of exercise മൽക്കര മു. കൾ RS. as of the sword-arm.

CV. മുതിർത്തുക to forestall V2. കൂത്താടു മുതി ർത്തിനാർ Pay. = മുതിർക്ക.

മുതു muδu 5. (n. മു 1). 1. Old, മുതുമാൻ prov.; prior; മുതു നെല്ലിക്ക prov. ripe. 2. the stronger, upper part of animals, the back മുതു നിവിർന്ന നായർ KU. (opp. തല വഴക്കം ചെയ്യുന്ന നാ യർ).

മുതുകു 1. the back കുതിരമുതുകിൽ ഏറി (& മു കളിൽ) ആന കളിക്കും മു'കിലേറി CG., ഹ സ്തിനിമുതുകേറി Mud., എരുതിൻ മുതുകേറി AR.; വയറും മു'൦ പോലേ ഇരിക്ക V1. always quarrelling. 2. the spine of fish മുതുക ത്തെ മുൾ.

മുതുകാള an old bullock (ശിവൻറെ Anj.).

മുതുക്കൻ 1. an old man, മു. ബ്രാഹ്മണൻ Si Pu. 2. a pimple, blotch, comedones (= കാമക്കു രു med. No., മുഖക്കുരു So.), മു. (ഞെക്കി) മു ട്ടിപ്പണം മുന്നൂറു prov. small matters grow very large. — മുതുക്കി f. (of 2.).

മുതുക്കിഴങ്ങു a select bulb or yam.

മുതുക്കുല a choice bunch.

മുതുച്ചൊൽ an old saying.

മുതുങ്ങുക No. vu. = വിഴുങ്ങുക.

(മുതു): മുതുതല the bottom part, stronger part of a cadjan, also മുതുമുറി.

മുതുമ aM. T. a choice word (opp. പുതുമ) V1.

മുതുമുത്തപ്പൻ, — ഛ്ശൻ a great-grandfather, മു' ത്തച്ചി, മു'ത്തി V1. a great-grandmother.

മുതുവിപ്രൻ Si Pu. an old Brahman.

മുത്തഛ്ശൻ, — പ്പൻ a grandfather, also എ ൻറെ തന്ത മുത്തന്തമാരും MR.

മുത്തഛ്ശി, — ശ്ശി MR., — മ്മ a grandmother കാട്ടിലേ മുത്തച്ചി prov. — പര്യമല മുത്താച്ചി KU. a Bhagavati. (see bel.)

മുത്തതു = മൂത്തതു f. i. മൂർഖരായുള്ളവരിൽ മു. നീ CG.

മുത്തൻ an old man, f. മുത്തി. q. v.

മുത്താച്ചി No. 1. = മുത്തഛ്ശി. 2. (മു., തള്ള, വി ത്തു) No. = നട്ട വിത്തു the dried up husk of a bulb which has produced sed. 3. small red pimples on the body of infants.

മുത്തം muttam T. M. (= മുത്തു?). A kiss, see മുത്തുക.

മുത്തങ്ങ muttaṇṇa, old മൊത്തെങ്ങ MM. (S. മുസ്തകം, T. മുത്തക്കാചു). A fragrant grass with med. bulb, Cyperus rotundus, triceps. ക ഴിമു. Cyp. pertenuis, അമ്മാമൻമു., ആര്യമു., പേമു. Kyllingia monocephala.

മുത്തടി muttaḍi 1. The Triacanthus, a fish with 3 horns. 2. = മുട്ടടി, മുൾത്തടി Bhr.

മുത്തന്പി, മുസ്തന്പി A wood resembling ebony B.

മുത്തരം muttaram (S. mud + തരം). Joyful മു' മായിട്ട് അസ്ഥികൾ തൻ മെയ്യിൽ ചാടി CG. (when Siva ran).

മുത്തരി mutt-ari, Pearl-rice, teeth മു. പൊ ങ്ങിന മുഗ്ദമുഖം CG.

മുത്താറി muttār̀i, Eleusine coracana.

മുത്താറിമണി a kind of measles.

മുത്താഴം muttā/?/am (മു 1.). Breakfast.

മുത്തി mutti 1. f. of മുത്തൻ (മുതു). An old woman; a grandmother (Muckuwars, I/?/avars). മു. കൾ ഇരുന്നേങ്ങി Anj. പുരെക്കൊരു മു. prov. വലിയ മു. യമ്മ V1. a great-grandmother = മുതുമുത്തി. 2. T. loc. a kiss (മുത്തുക).

മുത്തിങ്ങൾ (മു 2). 3 months TP. മു. കഴിഞ്ഞു Pay.

മുത്തു muttụ 5.(Tdbh. of മുക്ത fr. മുതു). 1. A pearl മുത്തിന്നു മുങ്ങുന്നേരം, മുത്തിന്നു കൊണ്ടു ഉപ്പിന്നു വിററു prov. — met. എൻറെ മുത്തേ! a word of endearment to children, wife, husband = ഓമനേ; thence N. pr. m., so മുത്താണ്ടി, മു ത്തുവേലൻ Palg. 2. a kernel ആവണക്കു മു. 3. So. a kiss = മുത്തം.

മുത്തുക & മൊത്തുക (loc.) to kiss.

മുത്തണി adorned with pearls മു. മുലയാൾ Bhr., KR.

മുത്തുകുളി V1. diving for pearls.

മുത്തുക്കുട a royal umbrella; so മുത്തുക്കുലകൾ Bhr.

മുത്തുക്കോൽ കൈമേൽ പിടിച്ചാൾ അമ്മ Anj. a fine rod.

മുത്തുച്ചന്പാവു a pearl-coloured rice.

മുത്തുത്താവടം a pearl necklace.

മുത്തുപടം cloth interwoven with pearls.

മുത്തുമണി a pearl-bead.

മുത്തുമാല a pearl-string.

മുത്തെൾ (എള്ളു) a. med. plant = കുടകപ്പാല V2. water-cresses? മു. കഴഞ്ചു a. mod. മുത്തിൽ ശ്ലേഷ്മം കളഞ്ഞീടും GP 63.

മുത്തൈയ്യൻ Subrahmanya; N.pr. of Brahmans.

മുത്രഫ Ar. mu'tarfe, Declaration, tax on miscellaneous articles, houses, tools, etc. MR 279. = കത്തിചില്ലറ vu.

മുൽ mul S. (mud). Joy. മുദാ, Instr. gladly, മുദ ശ്രുക്കൾ KR. tears of joy.

മുദം id. അതിമുദം പൂണ്ടു, മുദങ്ങൾ ഭുജിക്ക KR. pass. part. മുദിതം rejoiced മുദിതമതി, അതി മുദിതനായി നടന്നുMud.

മുദിരം mud/?/iram S. A cloud.

മുദ്ഗരം, മുല്ഗരം S. = മുൾത്തടി A mace മു. കൊ ണ്ടു താഡിച്ചു AR.

മുദ്ര mudra S. 1. A seal, signet കൊത്തിക്ക TR., മു. വെച്ച് ഒപ്പിട്ടു Mud., വസ്തുവകയിന്മേൽ കുന്പ ഞ്ഞിയുടെ മു. ഇട്ടു TR. sealed up. 2. a stamp, mark, brand. മു. കൂടാതേ ഓടി ഗമിക്കിൽ Mud. a passport. മു. ഇടുക, കുത്തുക to impress the marks of Višṇu (ചക്രം, ശംഖു) ഭഗമുദ്ര etc. on shoulder, arms & face. അടയാളമു. വെക്ക VyM. മു. കുത്തുക to stamp a letter. 3. the ear-ring of a Yōgi shoolmaster. പളുങ്കുമുദ്രിക ഇടുക to become a Yōgi by putting on crystal ear- rings V1.

മുദ്രക്കടലാസ്സു stamp-paper.

മുദ്രക്കാരൻ, മുദ്രശിപ്പായി TR. a peon with a belt or badge.

മുദ്രപ്പറ MR. a stamped measure.

മുദ്രവാൾ a sword of office.

മുദ്രാങ്കിതം S. stamped, sealed.

മുദ്രാധാരണം S. bearing a sectarian mark made with a hot iron.

മുദ്രാധാരികൾ പരദേശത്തുണ്ടു Anach.

മുദ്രാരാക്ഷസം S. the poem of Chāṇakya, Mud.

മുദ്രാസാധനം jud. a deed on stamp-paper.

മുദ്രിക S. a sealing ring അംഗുലീമു. Mud.; sealed paper.

മുദ്രിതം S. sealed മുദ്രയാ മു'പത്രം Mud.

മുന muna 5. 1. (മുൻ). A sharp point (= അഗ്രം). വജ്രത്തിൻ മുനകൂട മടങ്ങും KR. മുനയുള്ളകത്തി a pointed knife. കണയും മുനയും hilt & point, legislative & executive power, KU. (in T. ഐമ്മുന living by sword, plough, pen, needle, distaff). 2. sharpness. അവനു മു. smartness. കേടററ കണ്മു. കാണ്കയാൽ CG. before his unerring sight. തന്പുരാൻ തൃക്കണ്മുന കൊണ്ടു ക ല്പിച്ചു PT. (= കടാക്ഷം). കണ്മണിമുനകളാൽ അ ന്പുകൾ എന്നു തോന്നും KR. 3. a promontory. മുനക്കരു So. an engraving tool.

മുനന്പു 1. a headland = മുന 3. 2. tip, കുല മുന ന്പു ചെത്തി കത്തികൊണ്ടു കുത്തുക No. vu. the head of the spadix of a cocoanut-palm. 3. N. pr.

മുനക്ക (T. മുനയുക) to go before, ശംഖുകൾ ചിഹ്നങ്ങൾ വന്പിൽ മുനന്നു തുടങ്ങി, കയ്യി ലേ ആയുധം നേരേ മുനന്നു CG. went forth.

മുനി muni S. (മുൻ). 1. Going before, excited. 2. a Rishi, saint or sage. [Palg. according to popular belief of titanic size, making nightly rounds = ഗുളികൻ in the No.? ഇതിൽ മുനിയു ടെ നടപ്പാണ്; മുനീശ്വരൻ, മുനിത്തന്പുരാൻ]. —

മുനിപ്പെരുമാൾ RS. Parašurāma.

മുനിക്കോട്ടം & — ക്കോടം (2) Palg. a fenced in image of a Muni.

മുനിഞാന്നു (1) the day before yesterday & മു നിഞ്ഞാന്നിന്നാൾ Bhr.

മുനിയുക T. aM. C. Tu. to abhor (the world), to be entranced, look sullen (den. fr. മുനി 2.). മാമുനിവർ RC. Rishis, മുനിവൻ Brhmd.

VN. തൻമുനിവുള്ളിൽ അഴിഞ്ഞു RC. silent anger.

മുനിവൃക്ഷം S. = അഗസ്തി 3.

മുനീന്ദ്രൻ, മുനീശ്വരൻ S. a great sage.

മുനിഷി Ar. munšī, A secretary; "Moonshee," teacher of language മുനിശി TR. തലോക്കിലേ മുൻഷി MR.

മുനിസി or മുനിസിഫ് Ar. munṣif, A judge, "Moonsif," district judge (of Talook in Mal., of Zillah in Trav.).

മുൻ muǹ 5.(VN. of മു. 1.), vu. മിൻ. 1. Priority in space and time, Loc. മുന്നിൽ (see below). 2. adj. first, former, മുങ്കാലം. 3. before ൧൪ഠഠഠ രാക്ഷസരെ മുങ്കൊന്നാൻ ഒരുത്തനായി KR. മു ന്നും പിന്നും vu.

മുൻകരം 1. the fore-arm മുങ്കരബലം RC. 2. former taxes.

മുൻകാൽ the fore-leg; shin.

മുൻകാഴ്ച pre-conception, & മുൽകാ —.

മുങ്കുട്ടി No. the first-born child = കടിഞ്ഞൂൽ.

മുങ്കുറി a type (Christ) = മുന്നടയാളം.

മുൻകൂറു money paid in advance.

മുൻകൈ fore-arm, മു. കുത്തിച്ചതെച്ചു Bhg. hand.

മുൻകൈസ്ഥാനം KU. a privilege.

മുൻകോപം quick & short anger.

മുങ്കോപി given to anger.

മുൻചൊൽ a former saying. — മുഞ്ചൊന്ന വേ ദാന്തപ്പൊരുൾ Tatw. aforesaid.

മുന്തല a forepiece മു. തുളെച്ചു (of rafters). ഇ തിന്നു മു. നേരിയോട്ടു സ്വരൂപം KU. pre-eminent. — No. also = മുതു — opp. ഇളന്തല.

മുന്തളി 1. = മുന്നിൽതളി sprinkling f. i. before Tāmūri & the Cochi-Rāja when they go to a temple. 2. = ഇടത്തളി the first sprinkling of a house after a death (7th or 9th day, also ഒന്നാം തളി).

മുന്തി So. T. the edge, skirt of a cloth = മടിക്കു ത്തു as മുന്തി അഴിച്ചപഹരിക്കുന്നവർ VyM. a cutpurse, മു. യറുക്കുന്നവൻ B. — മുന്തിഭേദ പ്പെടുത്തി ഉടുക്കുന്നു the foreskirt.

മുന്തിരി T. M. 1. a vine മുന്തിരിങ്ങാലത or — വള്ളി KR. also grape മു. ങ്ങാപ്പഴം GP 74., — ായ്പഴം SiPu. (S. ദ്രാക്ഷ). 2. മുന്തിരിക 1/320 അരക്കാണിയുടെ കാൽ vu. No.; കീഴ്മു. = 21 ഇമ്മി = ¼ കീഴ്ക്കാണി. — മേൽമു. = ¼ കാ ണി = 1/320 CS.

മുന്തുക aM. to overtake മുന്തിവരുമ പിഴ തീർത്ത രുൾ Pay. മുന്തി നടക്ക, പടെക്കന്നിട്ടു മു ന്തിപ്പുറപ്പെട്ടു Mpl. went forward, ദശമുന്തി protruded. മാറിന്നും മുളത്തിലും മു'൦ TP. reaches farther than. — മുന്തിയതു previous. മുന്തിയൻ a Paradēvata.

മുന്നം = മുന് as മു. ഞാൻ പറഞ്ഞതു, മു. ചൊന്ന മരുന്നു a. med. അരികൾ പുരം വളയുമതിൽ മുന്നം Mud. before (temp.).

മുന്നമേ before. ഉദിക്കുന്നതിന്മു'മേ പോയി Mud. ഉദിക്കുന്ന മു. Bhg. അവൻ വാഴും മു. യുള്ള രാജാക്കൾ KU. മു. യുള്ള നിറം പോകയില്ല Bhg. the original colour. മു പ്പോലേ PatR.; so മുന്നത്തേ vu.

മുന്നമ്മുന്നക്കാർ No. vu. those who go for the 1st time to a festiva1.

മുന്നട going before — സുഖമേ മുന്നടന്നു പൌ രന്മാർ KR. മു'ന്നതു former transactions. — മുനിജനത്തിനെ മുന്നടത്തിയും കൊണ്ടു KR. giving precedence. അന്യായക്കാരനെ മു'ത്തി ഈ വ്യവഹാരം നടത്തിക്കുന്നു MR. put forward, used as stalking-horse.

മുന്നടയാളം So. a type (Christ) = മുങ്കുറി.

മുന്നണി the van of an army മുന്പട.

മുന്നരങ്ങു a prelude, prologue, overture.

മുന്നർ the forepart of animals, opp. വയ്യർ.

മുന്നറിവു foreknowledge.

മുന്നൽ (& തിരുമു —) presence കൺ മു'ലാമാറു കാണായി CG. just before his eyes. മു. ന ടന്നു കൊണ്ടാർ, വായും പിളർന്നങ്ങു മു. ചെ ല്ലും CG. forwards.

മുന്നാരം Ar., A turret, see മിന്നാരം, മ —.

(മു2): മുന്നാൾ 1. three days; the 3rd asterism from that of the nativity, astrol. 2. (മുൻ) the principal, president. 3. മുന്നാളിൽ in former days.

മുന്നാഴി the daily allowances of 3 Nā/?/i അരി or നെല്ലു; pay, മു. തോഴി RC. paid attendants, ആൾക്കു മുന്നാഴിച്ച അരി അളക്ക, മുന്നാ ഴിക്കാർ നായന്മാർ TP.

മുന്നായ്മക്കാർ hirelings KU.

(മുൻ): മുന്നി = മുനന്പു a cape, headland.

മുന്നിക്ക so to incite, guide (elephants).

മുന്നിടുക to go forward, towards അതിനെ മു'ട്ടു നടന്നു (opp. പിന്നിടു), ഐന്പാടി മു. പോ വതിനായി CG. മു'ട്ടു മാധവൻ നിന്നതു കാ രണം Bhr. in defensive posture.

മുന്നിന്നു 1. standing before, defending. 2. = മു ന്നിൽനിന്നു as എൻറെ മു. before me.

മുന്നരിപ്പു former balance.

മുന്നിയമിക്ക to predestinate (Christ).

മുന്നിർണ്ണയം predetermination (Christ).

മുന്നിറുത്തുക to place before. തന്നെ മു'ത്തി RC. ദേവനെ മുന്നൃത്തി KU. അന്നടക്കം അന ന്തരവരെയും മു'ത്തി (doc.) produced as parties to the transaction.

മുന്നില precedence; a petty office in a hamlet.

മുന്നിലക്കാരർ VCh. Bhr. soldiers of fore-rank; petty officers. So.

മുന്നിൽ before (loc.) മു'ലും പിന്നിലും നടകൊ ണ്ടു KR. മുന്നിൽനില്ക്ക Sk. to withstand. മു ന്നിൽത്തളി KU. — (temporal) അഛ്ശൻറെ മു'ലിട്ടു നിന്നെ യമപുരത്തിന്നയക്കും Bhr. മു. വേണ്ടുന്നതു പിന്നേയായി പോയി KR. മു'ലേക്കാൾ VetC.

(മു 2): മുന്നൂറു 300.

മുന്നൂറൻ, മുന്നൂററൻ N. pr. a caste, Vēlaǹ or Pāṇaǹ — മുന്നൂററുകാർ (Coch.) Latin Christians from slave-castes, opp. അറുപത്തുനാ ലുകാർ Nāyar Christians, (see അഞ്ഞൂററു കാർ എഴുനൂററന്മാർ).

മുന്നൂൽ കൂട്ടുക to twist three threads together.

(മുൻ): മുന്നേ before (temp.) ഊക്കുന്നതിന്മു Bhr. മു. പ്പോലേ CG. മുന്നേക്കാൾ VetC.

മുന്നേയവൻ the former & മുന്നേവൻ, — വൾ Bhg. മുന്നേവർ പോനവഴിയെ ഇവനെ ഞാൻ നടത്തുവിതു RC. ancestors etc. (= I will kill him).

മുന്നേതിൽ ഏററം CG. more than before. അ തിൽ മുന്നേതിന്നു Mud.

മുന്നോക്കം forwards. തേരതു മു. ഓടിച്ചാൻ Bhr. drove on; so തേരു മുന്നോക്കി നടത്തുക KR. തുള്ളിനാൻ മു'ക്കിപ്പുള്ളിമാനും BR. — also മു ന്നോക്കിൽ ചെന്നു Hor.

മുന്നോട്ടു (പട്ടു) id. നാം മു. പുറപ്പെട്ടു പോയി TR. pressed forward. ശിപ്പായ്കൾ മു. ചെന്നു TP. attacked.

മുന്പട the van of an army, van-guard Vl.

മുന്പൻ the foremost, principal. അസ്ത്രശസ്ത്രത്തി ന്നു മു. ആക Brhmd. the best warrior.

മുന്പല്ലു the fore-teeth; fangs.

മുന്പാക to be first — മുന്പാകേ in presence of (കൊന്പൻറെ മു. വന്പൻറെ പിന്പാകേ prov. രാജാ മു. പ്പറഞ്ഞു TR.; also written തിരു മുംഭാഗേ V2.) — മുന്പായി = മുതലായി, മുഖാ ന്തരം, (ഓല മു. കാര്യം നടത്തുക through writing) — മുന്പായ = മുതലായ. (വഞ്ചനം മു. ശീലക്കേടു CG. ജംഭാരി മുന്പാം നിലിന്പർ Sah. രാവണൻ മുന്പായുള്ള രാക്ഷസർ AR.).

മുന്പായ വാക്കു former (rare).

മുന്പാണി No. vu. = നുന്പാണി 574.

മുന്പിടുക 1. to put forward. മു'ട്ട കാൽ പിന്നോ ക്കി വാങ്ങുക V1. to retrace one's steps. 2. to go first അവൻ അതിൽ മു'ട്ടു took the lead.

മുന്പിനാൽ formerly മു. കറാർ ചെയ്യുന്പോൾ TR.

മുന്പിന്നായിട്ടു before & after മു.൦ സമകാലത്തി ലും VyM.

മുന്പിൽ in front; first നീ മു. നീ മു. എന്നു തങ്ങ ളിൽ CG. ഞാൻ മു. ഞാൻ മു. CG. let me be the first. മു. ഞാൻ മു. ഞാൻ എന്നു പുറപ്പെട്ടു KR. each strove to be the first.

മുന്പിലേ former (ഇന്നു തൊട്ടു ൨൫ ആമതാം മു. ജന്മം SiPu. മു'ലേ പ൪വ്വം Bhr. the first chapter). പിന്നാലേ വന്നവർ മു. പോയി നാർ Bhr.

മുന്പിഴ a former sin മു. നിരൂപിച്ചിട്ടു ഇപ്പിഴ ചൊല്ലിക്കൊല്ലും KR.

മുന്പു 1. the front, presence തിരുമുന്പിൽ. 2. the foremost place കണ്ണിന്നും കൈക്കും മു. നിങ്ങ

ൾക്കിരിക്കട്ടേ KU. precedence. പൂജയ്ക്കു മു. എനിക്കത്രേ Bhr. the first claim. മാരണ ത്തിന്നു മുന്പുള്ലവർ പറയർ the most able sorcerers. സൃഷ്ടിക്കു മു.൦ പിന്പും മദ്ധ്യവും ബ്രഹ്മം തന്നേ Bhg. മു. പിറകു തന്നു advanced money. മു. മറിയുക to turn head foremost heels over head. — temp. വേദസമ്മിതമാ യ്മുൻപുള്ള ശ്രീരാമായണം AR. the former R. 3. resolution. കപടത്തിന്നു മു. തഴപ്പിച്ചു KumK. began to cheat.

മുന്പുന്നു (= ൽനിന്നു) in presence of നിന്നുടെ മു. ജീവൻ കളവാൻ SG.

മുന്പുറം the forepart, front.

മുന്പേ 1. before (loc), മു. ഓടുന്നവൻ a forerunner. 2. (temp.) അവനെകാൾ മുന്പേ പുറപ്പെട്ടു vu. വെക്കുന്നതിൻറെ മു., കല്പന വരുന്നതിന്മു. വിട്ടു TR. വീഴും മുന്പേ prov. ഉദിക്കമ്മു., ആണു പോമ്മു. Bhr. യാത്രയാകുമ്മു. TR. before you leave. —ഇതിൻറേ ൪ ദിവ സം മു., മരിക്കുന്നതിന്നു ൫ ദിവസം മു. MR. സന്ധ്യെക്കു ൩II നാഴിക മു. കുളിച്ചു SiPu. ഇപ്പോൾ ൨ഠ കൊല്ലം മു. തുടങ്ങി MR. for the last 20 years. സാക്ഷാൽ ശ്രീനാരായ ണൻ താനല്ലോ മു. പിന്നേ Brhmd. (of Rāma) was before & afterwards N. — മുന്പേ മുന്പേ vu. = പണ്ടുപണ്ടേ.

മുന്പെടുക to go foremost, advance മാരുതി മു' വോളം RC. to stop forth (& മുല്പെ —).

മുന്പോക്കം വരിക jud. to come in front of a Person. opp. പിന്പോക്കം. (പക്കം).

മുന്പോട്ടു (പട്ടു) forwards മു. പോവാൻ TR. നാ ലഞ്ചു കാലടി മു. ചെന്നു SiPu.

മുൻഭാഗം, see മുന്പാക & മുൽഭാഗം.

മുൻവിചാരം forethought.

മുൻ വില the first price മു. പൊൻ വില prov.

മുനിസിപ്പാൽ E. municipal.

മുപ്തി Ar. mufti, An expounder of law, officer of justice മുപ്തി സദ്രമീൻ MR.

(മു 2) മുപ്പതു 30. മുപ്പതറുക്കോടി KR. 360 Mill. monkeys. മുപ്പതിനായിരം 30000 Nāyars, archers, secondary to the പതിനായിരം, as താണ കിരിയം, അസുരജന്മം KU. — മുപ്പത്താറായിരം the 36000 Brahmans, ൧൪ ഗോത്രത്തിൽ who performed Kšatriya duties in Kēraḷa, under 12 heads (first ഇടപ്പള്ളി നന്പിയാതിരി) in 14 കഴകം (or 4 കഴകം, 10 ഗ്രാമം), enjoying the usufruction of the land (രാജാംശനീർ). മുപ്പ ത്താറായിരത്തിലുള്ളവർ രാജ്യം രക്ഷിച്ചു KU. —

മുപ്പത്തൈവർ the 35 tutelar deities of No. Mal.

മുപ്പല്ലി a trident, fork; a certain lizard.

മുപ്പഴം an aggregate of plantains, mangoes & jack-fruits.

മുപ്പറ three measures മു. ക്കൊട്ട; a certain amount of rent, 3 from 10, മൂന്നു പറപ്പാട്ടം.

മുപ്പാർ the 3 worlds മൂവുലകു; മു'രേ വെല്ലുവാൻ CG. മു'രിടത്തിൽ KU.

മുപ്പിരി three twists, threefold മു. ക്കയറു prov. മു. ക്കാരൻ.

denV. മുപ്പിരിക്ക cooking for two others. — മു'ച്ചിച്ചോതി prov.

മുപ്പുരം l. = ത്രിപുരം, hence മുപ്പുരവൈരി AR., മുപ്പുരാരാതി Bhg. Siva. 2. a grove; a burial ground of slaves.

മുപ്പൂ yielding 3 crops (689).

മുമുക്ഷു mumukšu S. (desid. of മുച്). Longing for liberation (മുക്തി). — മു.ത്വം ഇങ്ങനേ VivR. the state of such; also മുമുക്ഷ, f. i. മുമുക്ഷകളാ യ ആത്മാക്കൾ.

മുമൂർഷ mumūrša S. (desid. of മൃ). Desire to die.

(മു 2) മുമ്മടങ്ങു threefold.

മുമ്മാ 3/20; മുമ്മാമുക്കാണി 3/16 (= മുണ്ടാണി B.).

മുമ്മാല & മുമ്മാൽ V1. (മുൻ?) evening, twilight.

മുമ്മാസം three months, Bhg.

മുമ്മി a fraction = 3 ഇമ്മി.

മുമ്മുടി the Pope's tiara, Christ.

മുമ്മുന three-pointed മു. യായിട്ടുള്ള ശൂലം CG.

മുമ്മുല a cow with three teats; a royal income with ഐമുല KU.

മുമ്മൂന്നു 3X3; by threes.

മുമ്മൂർത്തി = ത്രിമൂർത്തി.

മുയൽ muyal T. M. (Tu. muyera, Te. nosalu, C. mola fr. T. മുയൽ activity). A hare, rabbit, esp. Lepus nigricollis കൊന്പുള്ള മു., ചൂട്ട കണ്ട മു. prov., മുയൽ ഇളക്കുക, ആട്ടുക. മുയ. ചോര യുടെ വർണ്ണം വന്നാൽ Nid. reddish.

മുയൽചെവി & മു.യൻ (so ഒരു ചെവി), a Ludwigia or Cacalia sonchifolia (similar മാൻചെവി), ശശകർണ്ണി S. a lettuce, Fra Paol.

മുയൽപ്പുൽ Agrostis linearis.

മുയൽ വലിപ്പു, മുയൽ കണ്ട വലിപ്പു V1. or മുയലി a dangerous kind of fits, epilepsy, attack of gout.

മുയിങ്ങുNo. vu. = മുഷിങ്ങു, മുഴുങ്ങു. (തീയമുയിങ്ങു (abuse) Offensive smell of body; മലയാള മു. = സ്വഭാവം).

മുയ്യ B. loc. = മൂശ.

മുയ്യു = മുഴു 2.

മുര mura S. Myrrh = കുറുകുലു Vl. (മുറൾ).

മുരം muram 5. (= മുറുമുറ, മുഴ). Roughness, rugged nature? മു. കൊൾ വിദ്യാധരർ, മു. മുഴങ്കഴൽ, മു. കിളർ കപികൾകോൻ RC. — മുന്നൂറു മുരന്തീയ രും, മുരങ്കള large & strong (song); No. മുരം നടത്തം, (— ക്കാരൻ) quick & much, so with കളി, ചിരി, കരച്ചൽ പേടി = വളരേ.

മുരത്തകാള a huge bullock.

മുരങ്കല്ലു very strong ground.

മുരങ്കളവു a daring lie; cock & bull-story.

മുരങ്കള്ളൻ a thorough thief.

മുരന്നെല്ലിക്ക = മുതുനെല്ലിക്ക prov.

മുരം വിടക്കു very bad, worse.

മുരം ശാഠ്യം intense obstinacy.

മുരാൾ? (എത്രയും മുറാൾ Arb. very stupid) read മുട്ടാൾ?

മുരചു murašụ S. മുരജം, A small drum, often with തിത്തി 452.

മുരട vu. see മുരുട.

മുരടു muraḍụ (T. C. Te. Tu. knotty, knobby). l. The stump, root, foot of a tree കാരമുരട്ടു ചീര മുളെക്കയില്ല, കൊന്പു തോറും നനെക്കേണ്ട മുര ട്ടു നനച്ചാൽ മതി prov. തൈയിൻറെ മുരട്ടു കു ഴിച്ചു MR. — മു.൦ നടുവും തലയും വെവ്വേറെ ചു ററിയളക്ക CS. (timber). മുരട്ടുവണ്ണം opp. തല വണ്ണം TR. — മുരടററു വീഴും Brhmd. 2. the foot (= അടി, ചുവടു). ചക്കിൻറെ മുരട്ടേ കുട്ടൻറെ ചേൽ prov. കെട്ടുകുററി മുരട്ടു or മുരട്ടിൽ No. (of a peg to tie cattle to). ഇരുവിരൽ കാൽ മു. a. med. അവൻ തൃക്കാൽ മുരട്ടു വന്നു വർത്ത മാനം ഉണർത്തിക്കും TR.

മുരടൻ 1. knotty. ചെവി മു. Vl. with rugged hanging ears 387. 2. stubborn, saucy, refractory. — മുരടത്വം B.

മുരടുക to be knotty, (to shrivel up B.) ഒക്ക മു രടിക്കിടക്കുന്നു Bhr. (description of a leper; see മുരുടി).

മുരണമരം knotty wood; മുരണക്കുററി, — മുട്ടി. മുരണൻ stubborn.

മുരൺ T. aM. fight, strength വടക്കോ മുര ണോടു കാപ്പാൻ (defend) ചെമ്മേ മുപ്പതി നായിരം RC. മു. ചേർന്തിനിയ ചെഴും കണ ങ്കുഴൽ RC.

മുരൺകിളർ excellent (വാണങ്ങൾ കനകം RC.)

മുരയുക murayuγa B. To be weary, harassed. മുരയിക്ക to tease (fr. മുറ?).

മുരരിപു, മുരവൈരി, മുരാരി S. Višṇu, as destroyer of a demon Mura.

മുരാരിനാടകം N. pr. a drama played by Chākyār in temples. Its author മുരാരികവി is most venerated, (see bel.)

മുരൽ mural T. M (sound T.). A tube, spout, മു'ലിൽ കൂടി വരും ജലം Coch.

മുരൽമീൻ the needle-fish T. Vl.

മുരവു B. Boundary (= മുറ?).

മുരളുക muraḷuγa (T. മുരൽ, Te. C. mora = മു റ & മുഴങ്ങു). 1. To hum, grunt, growl. മുരൾ അനക്ക to hem. അളിവൃന്ദം മുരളുന്ന ഘോഷം KumK. വണ്ടുകൾ കൊണ്ടാടി മുരണ്ടു Bhr. buzzed. ചൊക്കൻ മുരണ്ടു കുരെക്കും TP. dog to howl, snarl. പടങ്ങൾ കൂപ്പി മുരളും വിരിതും കേട്ടരുൾ മന്ന RC. 2. to shrivel, decay (= മുരടുക).

VN. മുരൾച (of 1. 2.).

മുരളി S. a flute, pipe കളമു. യും വിളിച്ചു KR., മു. യൂത്തു B.

മുരൾ muraḷ Buchanania latifolia. = പ്രിയാളു S.; also മുറൾ.

മുരാരി N. pr. m. l. = മുരരിപു. 2. മു. കവിക്കുതുല്യ നായിട്ടു മറെറാരു കവി ഇല്ല എന്നു ലോകപ്രസി ദ്ധം the author of the Murāri Nāṭaka. (see ab.)

മുരി muri V1. = മുരു q. v.; = മുരുപ്പു Moss.

മുരിക്കു murikkụ T. M. (& — രു —). Erythrina Indica, also ഉന്നമു. used as prop for pepper-vines, worthless as timber മു. ഉരിക്കാം, മുരി

ക്കോളം തടിച്ചിട്ടും ഉലക്കയോളം കാതൽ ഇല്ല prov. അവൻ ഒരു മു. പോലേ vu. (weak). മു രിക്കിന്തോൽ ഇടിച്ചു പിഴിഞ്ഞ നീർ a. med. മു'ൻ പൂ പോലേ മണമില്ലാത്തവൻ vu. GP 66. തനിച്ചെഴുന്തൊരു മു. പൂത്തു ധരണിക്കു കാന്തി വിളയും തരം RC. so a wounded hero. — Kinds: ചെമ്മു —, കരുമു. KR 4., പുന — (= പ്ലാശു), മു ൾ — Erythr. fulgens, വെണ്മുരിക്കു.

മുരിക്കഞ്ചേരിനായർ N. pr. a fief under Cōlattiri, holding the southern കാരിഷം.

മുരിങ്ങ muriṇṇa T. M. Hyperanthera moringa, Indian horse-radish (ശിഗ്രു S.; മു. ക്കുരുന്നും MM. GP 63., മു. പ്പൂ GP 66. — Kinds: ചെമ്മു —, പുന — (or മല —, കാട്ടു — ) Hedysarum sennoides, പുനൽ — Indigofera arcuata.

മുരിങ്ങനാടു (or — റി —) the 17th district of Kēraḷa KU.

മുരു muru (T. Te. tender, fine or മുരം rugged). An oyster, മുരിക V1., മുരുങ്ങ MC. B. (= ആളി). മുരുതോടു an oyster shell.

മുരുകെട്ടുക, പിടിക്ക adhering of oysters, barnacles, etc. to rocks, timber, vessels (foul bottom).

മുരുകൻ (T. younger son), Subrahmaṇya Sk. — N. pr. m. of Nāyars മു., മുരുകാണ്ടി, മുരു കേലൻ of I/?/avars.

മുരുചി perh. The gall-bladder ശശപിത്തവും മു. യും കൂടേ കഴുതമൂത്രത്തിൽ അരെച്ചു Tantr.

മുരുട muruḍa (T. drum). A drinking vessel of Sanyāsis, കമണ്ഡലു S., & in general use.

മുരുടുക muruḍuγa l. കഷ്ഠം കൊണ്ട് ഒക്ക മുരു ടിക്കിടക്കുന്നു = മുരടി. 2. മുരുടിപ്പറിക്ക to pluck by twisting, as cocoanuts (C. Te. muruču, to wrench fr. മുറുക).

മുരുണ്ടുക No. = മുരുടുക 2 f. i. തേങ്ങ മു., also മുരുണ്ടിക്കെട്ടുക (ചുറെക്ക 1, 374).

മുരുത്തു muruttụ B. The back-bone; bark of some trees മുരുത്തോൻ നാർ fibres made into pack-thread.

മുരുപ്പു muruppu (മുരു, മുരം). Uneven touch; moss, the inner side of skin or leather. മുരിപ്പു ചീന്പുക V2. to pare leather. മുഖക്കുരു മു. V2. marked with pox.

മുരുവൻ — No., മുരോൻ — Er̀., മുരന്പൻ അടക്ക Palg. a betel-nut in its 5th stage of growth (അരിയടക്ക So.).

മുരുളുക (loc.) = മുരളുക: വണ്ടു മുരുണ്ടു SiPu. വണ്ടത്താന്മാർ മുരുളും KR.; നായ് മു No. vu. to snarl.

മുറ mur̀a 5. (മുറു). 1. What is binding, law, custom, duty മറയും മുറയും = വേദശാസ്ത്രങ്ങളും; also turn മാസത്തിൽ ഒരു മുറ ഭക്ഷണമായി KR. (in tapas). മുറമുറയേ by turn. കോടത്തി മുറ എനിക്കറിഞ്ഞു കൂടാ jud. the ways of a court. മുറപോലേ വിസ്തരിക്കുന്നില്ല duly. മൂന്നാം മുറ മഹാരാജാവു Coch. the third prince. 2. customary lamentation, wailing (see മുരളു ക). പുലർച്ചമുറ, മോന്തിമുറ (I/?/avars) bewailing a dead person daily at dawn & sunset till ചാവടിയന്തരം & after it at dawn only (formerly for 1 year, now for 5 — 7 months). പുലമറ slave Pulayars bewailing the death of their masters. മുറ തുടങ്ങിനാൾ Bhr. അല യും മുറയും vu. സീതയേ മുറകൾ വിളിക്കവേ കട്ടു KR. മാമുറ ഏഴ, മുറ കോലിനാൾ RC. മുറ കരച്ചൽ shrieks, മുര ഇടുക to wail, complain, find fault.

മുറക്കാരൻ So. m., — രി f. a relation; having a turn of duty.

മുറകേടു irregularity, impropriety, disorder.

മുറജപം a costly ceremony in Trav. celebrated every 6th year, with fasting during 41 or 56 days, reciting the Vedas whilst standing in water.

മുറപ്പാടു V1. wailing.

മുറമ V1. custom T.

മുറമുറണ = മുരൾ or മുറൾ.

മുറമുറയായി 1. in regular order. 2. മു. ചമ ഞ്ഞു, മുറാമു. തുടങ്ങി നാരിമാർ Bhr. bitter lamentation.

മുറയോത്തു songs of the Pāṇḍavas, as sung by Vēlaǹ, Kaṇišaǹ, etc.

മുറവിളി lamentation ഇത്ഥം മു. കേട്ടു PT. ജന പദേശന്മാർ മുറവിളിക്കയും KR. മു. കൂട്ടുക. മുറവിളിച്ചയ്യോ പാപമേ Mud.

മുറം mur̀am T. M. C. 1. A fan or winnow to sift grain (തൂററുക), used as basket, (പഴയ മുറ ത്തിന്നു ചാണകം prov.), hence: 2. a measure ഒരു മു. കിഴങ്ങു vu., മു. കോരിപ്പൊന്നു തരും, മു. നിറച്ചപ്പം TP. തൻറെ ഒരു മു. വെച്ചിട്ടു ആ രാൻറെ അരമു. പറയരുതു prov. 3. a method of counteracting sorcery.

മുറച്ചെവിയൻ an elephant (huntg.).

മുറൾ mur̀aḷ, a perfume മുര S. = മൂറു Myrrh മ രത്തിൻ പശമുറളും PP.

മുറണ്ടു & തടിമുറണ്ടു B. = മുരടത്വം.

മുറാൾ Arb. stupid (see under മുരം).

മുറി mur̀i 5. (മുറു C. Te. Tu. to break = നുറു). 1. A fragment, (മുറിയും തറിയും 434 prov.), slice ആണ്മു. പെണ്മു. halves of cocoa-nut; a piece or കുത്തു of cloth (18 മുഴം by 2½); a room, chamber മൂന്നു മുറി വാണിഭപ്പീടിക MR. apartment; a parish, hamlet (part. of പ്രവൃ ത്തി Trav.; N. മണ്ടപത്തിൻ വാതുക്കൽ, N. പാ ൪വ്വത്യം, N. മുറി, N. െടത്തു ഇന്നാർ Trav.). — 1 മു റിക്കു പററിയ, 1 മുറിപ്പെട്ടതെങ്ങു; 5 മൂറിയായാൽ പീററ No. (see മുറിപ്പാടു). 2. a wound പൊ റുക്കുന്ന, മരിപ്പാന്തക്ക, കഠിനമായ മുറികൾ ചെ യ്തു, ഉണ്ടാക്കി, ഏല്പിച്ചു, അകപ്പെടുവിച്ചു TR. ന്ന ആൾക്കും മുറി ഏററിട്ടുണ്ടു MR. മു. കെട്ടുക, ഉണങ്ങുക TP. 3. T. M. a note, bond (= പ്ര മാണം, ഇണക്കു) a receipt. വ്യാജമായൊരു മു റു എഴുതിച്ചു Mud. (പണി 4, 603). മു. കുത്തിപ്പി രിക Anach. to divide family property by formally cutting the original deed. കൈമു. എഴുതി etc.

മുറികൂട്ടുക (2) to unite the lips of a wound, hence:

മുറികൂട്ടി Hedyotis auricularia, Rh. the leaves much used for wounds, a. med.

മുറിക്കതിർ (1) (a half-grown ear of corn) 30, നിറകതിർ 20, പഴം തട്ടിയാൽ 10 prov.

മുറിക്കത്തി (1) a broken knife.

മുറിക്കാരൻ So. (1) a villager.

മുറിക്കൈത്തോൽ (1. 2) a defensive armour for the arm Vl.

മുറിക്കൊള്ളി (1) No. a brand = കത്തിച്ചു ശേഷിച്ചതു.

മുറിത്തടി (1) a log.

മുറിത്തട്ടു the choir of a church V1.

മുറിത്തോണി a boat's half.

മുറിപ്പട്ടിണി (1) scarcity of food മു. കിടക്ക.

മുറിപ്പാടു (1) a measure of 4 കോൽ or 2 ആ നക്കോൽ f. i. വരുണനെ മൂന്നു മു. വാങ്ങിച്ചു Brhmd. ഒരു മുറിപ്പാടെടുത്ത തെങ്ങു No. = മുറിപ്പെട്ടതു q. v. — (2) a wound മു'ട്ടിൽ വെ ച്ചു MC. — (3) മുറിപാടു V1. conclusion of a bargain, transaction കാര്യത്തിന്നു മു. വന്നു.

മുറിപ്പാട്ടു half a song, opp. മുഴുവൻ പാ. prov.

മുറിപ്പെട്ടതു (1) stage of a palm-tree's growth, beyond ഒററ കാച്ചതു.

CV. മുറുപെടുത്തിളയ വേന്തൻ RC. (2) to wound.

മുറിമൂക്കൻ (1) having the nose cut off; half-nosed, prov.

മുറിമൊഞ്ചൻ (1) quickly angry B.

മുറിയകം (1) an apartment, chamber.

മുറിയിടുക (1) to cut in pieces; (3) to cast lots.

മുറിരാജൻ (1) half a king പെരുമാളായ മു. Mpl.

മുറിവാക്കു (1) an insult, provocation B.

മുറിവൈദ്യൻ (1) half a doctor മു. ആളെ കൊ ല്ലും മുറിയാചി (ഹാജി) ദീൻ കൊല്ലും prov.

മുറിക്ക mur̀ikka 5. (മുറി) 1. To break വില്ലു UR.; to interrupt ഇട മുറിച്ച് ഓടി ran to stop him. മുഖം മു. to affront. അറയും അന്പലവും മു. KU. to break into houses or treasuries. തങ്ങ ളിൽ കൊള്ളക്കൊടുക്ക മു. KU. to break off, discontinue. 2. to cut, wound എന്നെയും എയ്തു മു'ച്ചു AR.; ഗളനാളം UR., നാവു മു. to cut off. ബന്ധങ്ങൾ വേർ മു. CG. to cut down മരം; to mince; to conquer V1. കട്ട മുറിക്ക No. to make bricks. 3. to decide, settle വില മു'ച്ചു കൊടു ക്ക; ഇത്ര പണത്തിന്നു മു'ച്ചു ഇണക്കു കൊടുത്തു; ൩ പണം പാട്ടത്തിന്നും ൻർ പണം കാണത്തി ന്നും കൂടി മു'ച്ചു MR. (doc.)

VN. I. മുറിച്ചൽ So. a breach. ഓരിടമു. ഇല്ലാ തേ പനിക്ക Cann. without interruption; affront.

മുറിച്ചുകുത്തുക So. to wreath, plat. മുറിച്ചുകുത്തി any thing twisted (see മുറുക്ക).

CV. മുറുപ്പിക്ക to cause to cut down മരം MR.

മുറിയൻ cutting ഓലമു., കോന്തലമു. 315, തല മു., മൂക്കുമു.; വായില്ലാപാറേ ചങ്ങലമുറിയാ! chain-breaker! (praising the Kī/?/ūr god); uncivil, a provoker. — മു. ശക്കര molasses B. — മുറിയൻ loc. = മുറിക്കതിർ.

v. n. മുറിയുക 1. to break through, in pieces കടുക്കൻ മുറിഞ്ഞിട്ടുള്ള കഷണങ്ങൾ vu. തുള്ളി മുറിയാതേ മഴ പെയ്തു, ഇട മുറിയാതേ, മുറി യാത പനി No. പനി അനേകം നാൾ മുറി യാതേ ഇരിക്ക Nid. ഇടമുറിയാത്ത വാക്കു uninterrupted. എല്ലു മുറിക പണിതാൽ, പുല്ലു മുറിയ (നോക) ച്ചവിട്ടുക prov. തോൽ മുറിയ പ്പാഞ്ഞു huntg. broke through the bush. മുറി ക വരിക to come straight through. മുറിയ ത്തിൽ ഒരു വഴി a short cut. കണ്ണീർ മു. to burst forth. ബന്ധു മുറിഞ്ഞു പോം Mantr. will be lost. 2. to be wounded വെടി കൊണ്ടു മുറിഞ്ഞവർ, മു'ഞ്ഞു കിടന്ന ആളു കൾ the wounded; കണ്ണു കരുകര (— രു ത്തിട്ടു) മുറിഞ്ഞിട്ടെഴുതിക്കൂടാ No. (see-saw feeling in the eyes); often impers. with 2 & 3 Dat. പള്ളെക്ക് അസാരം മു., ഒരു മാപ്പി ള്ളെക്കു മു. യും ചെയ്തു TR. ആരെ അടിക്ക് ആകുന്നു അവക്കു മുറിഞ്ഞതു MR. — fig. അ വർക്ക് അതിനാൽ വളരേ മു'ഞ്ഞു deeply hurt. 3. to be decided വില V2.; to curdle as milk; to be scorched in frying B.

II. മുറിവു a breach; a wound നിന്നുടെ മു. പൊ റായ്ക Bhr.

മുറു = മുരം, Rough, rugged in മുറുമുറ q. v.

മുറുകുക mur̀uγuγa 5. (= മുടു). 1. To be twisted, coagulated, become stiff ചക്കര, എണ്ണ, മുറുകുന്നു V1. പോർ മുറുകുന്പോൾ Bhr. to grow hot. 2. to be tight, കാളയെ കെട്ടീട്ടു കഴുത്തിൽ കയറു മുറുകിപ്പോയി vu.; to be pressed അകം ഉരുകി മുറുകിയൊരു രാക്ഷസൻ Mud. overpowered. തന്നുള്ളിൽ ഉണ്ടൊന്നു സാക്ഷാൽ കിടന്നു മുറു കുന്നു* Mud. = തിങ്ങിവിങ്ങി (impelling him). ക ച്ചോടം മുറുകിപ്പോയി the bustle of a mart; to hasten നന്നായി മു. അടല്ക്കു നാം RC.; to close in battle N. നായരും ചേരൻ നായരുമായി വെടിവെക്കുവാൻ ഭാവിച്ചു മുറുകിയാറേ TR.; to be constipated B. *(al. മുറുകുന്നു 797.).

Inf. മുറുക 1. tightly. മു. പ്പിടിക്ക & മുറുക്കെന prov. to hold fast. (ശവം) മു. ത്തഴുകിനാൻ Bhr. KR. embraced firmly, affectionately. 2. quickly. നീ പോയി മുറുകെനവേ തിരി ന്തു RC. മു. നടക്ക, കൊട്ടുക V1.

VN. I. മുറുകൽ 1. a twist കണ്ടുതാവു കൊടി മൂ ക്കിൻ മു. Anj. 2. becoming tight, stiff; quick = foll.

II. മുറുക്കം 1. tightness, എണ്ണ മു. കൊള്ളാം (= കുറുക്കിയതു). കെട്ടിന്നു മു. ഉണ്ടു V1. is well tied; closeness (= ഇറുക്കം) എലിക്കു മു. ചേ രെക്കു വിളയാട്ടം prov. agony. 2. urgency, rigour. മുറുക്കമുറുക്കമായിട്ടു TR. most urgent. കോട്ടയത്തേ കല്പന മു'മായി നടത്തുക TR. strictly.

III. മുറുക്കു 1. twining, twisting തോൽ കൊണ്ട് അരമു. V1. a girdle; wreathing. മു'ക്കാണി So. T. a lute's pin. 2. writhing = മുറുക്കം agony (എലിക്കു മുറുക്കു). മുറുക്കുപാന്പു V1. & മുറുക്കൻ a poisonous snake. 3. a twisted cake. 4. So. eating betel, drinking മു. പെട്ടി, — സഞ്ചി.

IV. മുറുക്കൽ No. writhing, spasms; difficulty in breathing.

v. a. മുറുക്കുക 1. To twist, twine കെട്ടു മുറു ക്കുന്നേടം = മുറുക്കാണി, ഉപനാഹം S. പൂഞ്ചാ യൽ എല്ലാം മു'ക്കി CG. പൂഞ്ചേല മു KU. to wring out. 2. to tighten, pinion പാശം, ഉട ഞ്ഞാൺ; കാഞ്ചിയെക്കൊണ്ടു പൂഞ്ചേല മു. CG. മു'ക്കി or മുറുക്കക്കെട്ടുക to tie fast, കാച്ചുക stiffly V1. മുള്ളു പിടിക്കിലും മു'ക്കെന പിടിക്കേ ണം prov. യഷ്ടി തൻമദ്ധ്യേ മു'ക്കിക്കടിക്ക PT. അലകടൽ ചിറ മുറുക്കി RC. bridged over. 3. to clench the hand fast മുട്ടിയെ മു'ക്കി RC.; to shut the mouth വായ്മു'ക്കണ്ണി Anj. വാമു'ക്കേ ണം എൻ പൈതലേ CG. മുഖം മു'ക്കിനാൻ CC. 4. to press, urge മുറുക്കി കല്പന വന്നു strict. തറതറകൾക്ക് ഒക്കയും മു'ക്കി ആളേ അയച്ചു TR. for taxes. 5. v. n. to remain tight, firm വിൽപ്പിടിയും മു'ന്നതില്ലേതുമേ AR. 6. = മുറുക്കു 4.

മുറുമുറുക്ക V1. (Onomat.). To murmur, മു'ത്തു. മുറുമുറയായിരിക്ക to be rugged, hard, unpleasant to the touch V1., as ശീല opp. മയം.

മുറുവേൽ mur̀vēl aM. (വേൽ or ഏൽ?) T. മുറുവൽ A tooth നിലാവിൻ നേർ മു. മിന്നവേ ചിരിത്തു RC. ചാനകി തൂവും മുറുവേൽത്തെളി നിലാവൊലി വിളങ്കപ്പോയി RC.

മുററം mut/?/t/?/am T. M. (Tu. T. മുൻറിൽ fr. മുൻ). A frontyard, the court before a house നടമു. vu. മിററം; also നിലാമു. q. v. മു'ത്തേ മുല്ലെക്കു മണം ഇല്ല,മൂവർ കൂടിയാൽ മു. അടിക്കാ prov. — also മുററി (loc).

മുററിമുറം B. a small winnow (T. മുററിൽ).

മുററു mut/?/t/?/ụ T. M. 1. (മുറുക & മുടം). Thick, close, impervious, chiefly of hair-growth മുററു വാർ കുഴലാൾ KR. താടിക്കു മു.; മുററുകാടു No. a thicket. — luxuriant plants ഇലഗുണവും തല മു'൦ നോക്കേണം KU. of palm-trees. 2. (മുററു ക) the top, end മു.പെററിമയോർ RC. the highest Gods, or all Gods. 3. entireness. മു. വയററിലടിച്ചു കരങ്ങളാൽ KR. all over. കാളി യൻ കണ്ണനെ ചുററിനാൻ മുറം മുററും CG. prh. closely. മുററും ഇപ്പരമാർത്ഥം അന്വേഷിക്കേ ണം PT. quite. മുററും നൃപതിയായ്വാഴ്ക നീ ഊഴിയിൽ മറെറാന്നും അന്വേഷണം ചെയ്യ വെണ്ട തു Mud. mind your own business. മുററൂ ടും all over (മുച്ചൂടും).

മുററുക T. M. 1. (മുൻ, മുഴു) to grow ripe, entire, perfect. കരുനാടു (No. — ട്ടി) മു. Weṭṭ., Er̀. = ശക്തിയോടേ വളരുക. ഗർഭം മുററി KU. മു. യില്ല ഹോമം നമുക്കിങ്ങനേ AR. we shall not be able to perform. മുററിന ഭക്തി Brhmd. മുററീടും ഭക്ത്യാ VilvP. മുററിന ത വം ചെയ്തു RC. അവർ മുററി വിരിഞ്ഞവാ റെത്ര മനോരം KR. (said of horses). മു ററാത ബാലൻ Bhr. immature. മുററാത്ത abortive, insufficient. 2. (മുറുകുക) to be close. മുററി നില്ക്ക B. to be crowded.

Inf. മുററ wholly, entirely ചുററിനാർ മു. വേ RC. മു. ക്കാഞ്ചനപ്പട്ടം കെട്ടീട്ടിരിക്കും പരി കം RC. all around. മുററപിടിച്ചൊരു കാട്ടു തീ, മുററച്ചതിക്കും ചതിയനിവൻ CG.

V. freq. മുററിക്ക id. മുററിച്ച ഒലി RC. of an arrow.

മുല mula 4. (Tu. mīre, fr. മു, മുൻ). A woman's breast, udder. മുല കുടിക്ക. പേമുല ഉണ്ടു Bhr. ആ മു. തന്നേ കുടിച്ചു അമ്മ തൻ നന്മു എന്ന പോലേ CG. to suck. മുല വിടുക, മറക്ക to be weaned. മു. വിട്ടു മു. പിടിക്കുന്നതിന്നു മുന്പിൽ prov. at the time of learning. മു. മാററുക to wean. പശുവിൻ മു. കറന്നു KU. മു. ചുരത്തുക 373. a cow to give much milk. ഐമ്മു., മുമ്മു KU. മു. ചാഞ്ഞു RS. in pregnancy. വീണമു. prov.

മുലയുള്ള പെണ്ണിന്നു തല ഇല്ല TP.

മുലകുടി sucking the breast. മു. മാറി is weaned.

മുലക്കുട്ടി a suckling.

മുലക്കച്ച 1. a girdle മു. പെട്ടെന്നു പൊട്ടിപ്പിളർന ന്നു CG. 2. a breast- cloth മു. കെട്ടുക.

മുലക്കൺ a nipple, മു. കടിക്കുന്പോൾ കവിൾക്കു മിടിക്കേണം (fillip on the cheek!) prov. മു' ണ്ണിന്ന് ഇരുവിരൽ താഴേ MM. മുലക്കാണ്പു, — ഞെട്ടു Vl. id.

മുലക്കുന്നു a large breast RS. അണിമു.കൾ KR.

മുലക്കൂൽ No. (= മുലക്കീഴിൽ) at the breast കി ടാവെ ഞാൻ മു'ലിട്ടും പോററി, ഇനി നിങ്ങ ളെ മുലക്കൂന്നും പോററിക്കോളിൻ TP. said to a father-in-law.

മുലക്കോരകം young breast മു. പുല്കി RS.

മുലച്ചി having a breast കുത്തമു., തൊപ്പമു. V1. with full, fallen breast. തുള്ളിമു. കൾ RS. Rāxasis.

മുലത്തടം the breast മു'ത്തിങ്കൽ അണെച്ചു AR.

മുലപ്പടം breast-cloth, a bodice of Māpḷichis വിരിപ്പടം മു. Nal.

മുലപ്പാൽ breast-milk. പുണർന്നുടൻ മു'ലും ചുര ന്നിതു AR. (of a mother seeing her son again). മാതാവിൻ മു. കുടിച്ചു Bhr. പാൽ 652.

മുലയാൾ having a breast, as കച്ചേൽമു., പൊ ല്ക്കടൽമു., മുത്തണിമു മാത്തണിമു.; p1. കന ത്ത മുലമാർ etc.

മുലാജി Ar. mulāzim (servant). Service.

മുൽ mul (T. മുറ = മുൻ bef. ക, പ).

മുൽക്കഥ the previous history ഞാൻ മു. പറ ഞ്ഞീടാം KR.

മുൽക്കരം the forehand, elephant's trunk, VCh.

മുൽക്കാലം a former time.

മുൽക്കാഴ്ച see തിരുമുൽക്കാഴ്ച. 458.

മുൽഗരം, see mudgaram S. a mace.

മുൽപക്ഷം KR. the foreside.

മുല്പാടു 1. being before മു. വന്നു HNK. വന്ന തിൻ മു'ടേ CG. = മുന്പേ. 2. pre- eminence; the eldest Rāja of a dynasty; തിരുമു. 458.

മുൽപുകുക to advance in battle മു'ക്കെതിർകിക Bhr.; to enter first മു'ക്കു ചെന്നു Bhg.

മുൽപെടുകto be foremost ഭടവരന്മാരിൽ മു'ന്ന വർ KR.

മുൽപെട്ട a chief, leading (Nāyar) foremost.

മുൽഭാഗേ before മു. നടന്നു PT. (see മുന്പാകേ).

I. മുല്ല Ar. mullā, A schoolmaster, doctor of law, administered of oath മു. അല്ലിഖാൻ സാ ക്ഷി TR.

II. മുല്ല T. M. C. (C. Te. bundle). 1. = മല്ലിക S. Jasminum sambac നല്ല മു.; മുററത്തേ മുല്ലെക്കു മ ണം ഇല്ല prov. — Kinds: കാക്കമു. Pedalium murex Rh., കാട്ടു — Jasm. angustifolium (കാ ട്ടു — യില MM.), കുട — & ചക്കമു. Jasm. roseum, കുരുക്കുത്തിമു. Gærtnera racemosa (നീള കുരുക്കു ത്തികൾ മെല്ലേ പൂത്തു തുടങ്ങി CC.), ചീരക — Jasm. undulatum, ചെറു — Jasm. grandiflorum or പിച്ചകമു. (?);൦രംശ്വരമുല്ല 121. also = ഗരു ഡക്കൊടിa med. plant. 2. blunt end, as of a style (T. മൊക്കു) തേങ്ങാമു. prov. (opp. ഉ ക്കണ്ടം).

മുല്ലനാറി & മുല്ലപ്പൂനാറിയകിൽ = അകിൽ.

മുല്ലപ്പൂ a Jasmin flower GP 66. മു. ങ്കുഴലാൾ Anj.

മുല്ലബാണൻ Bhr. Kāma; also മുല്ലമലരന്പൻ ChVr. മുല്ലബാണാരിയാണ Sk, by Siva.

മുവ്വന്തി (മു 2): = മൂവന്തി V1.

മുവ്വെഴുവട്ടം Brhmd. twentyone times.

മുശിടു, മുശിര B. Bad smell of the body (T. മു ചുടു, മുചുടു = മീറു red ant). — മലയാള മുയിങ്ങു മ ണക്കുന്നുണ്ടു TP. looks like, savors of (മുഷിങ്ങു).

മുശു (Fr.) Monsieur, Ti. TR.

മുശുമുശുക്ക T. So. Bryonia scabra.

മുഷിക്ക mušikka (see മുഴി). 1. To trouble, vex തെല്ലും മു.ാതേ വളർത്തു PT. 2. So. to dirty.

മുഷിയുക (T. മുചി, also മുകിഞ്ഞിട്ടിരിക്ക TP.). l. To grow faint, weary, angry, to be in a pet ഇങ്ങനേ നിന്നു മൂഷികവേണ്ട CG. മു' ഞ്ഞു പാർത്തില്ലയോ PT. teased; sorrowful, മന്ദി രം തന്നിലേ മു'ഞ്ഞു ഞാൻ ഇത്രനാളും CG. I get impatient. 2. to be worn out, dirty, soiled മൂർദ്ധജങ്ങളും മു'ഞ്ഞെത്രയും മലിനമായി Nal. മു' ഞ്ഞ തുണി vu. പാരമ്മു'ഞ്ഞൊരു വസ്ത്രവും ഗാത്ര വും SiPu. neglected appearance. മുട്ടിമിഴിഞ്ഞുകി ടക്ക Genov. പൊടിവീണു മു'ഞ്ഞ ദർപ്പണം Nid.

VN. മുഷിച്ചൽ 1. wearisomeness. ആജീവനാ ന്തം മു. ഉണ്ടായ് വരാ Bhr. never get tired of it; dejection of spirits. 2. displeasure, disgust, pettishness അയക്കായ്കകൊണ്ടു നി ങ്ങൾക്കു മു. ആകുന്നു, നിങ്ങൾക്കു നമ്മോടു മു. തോന്നുക TR., ഭാവിക്ക, വിചാരിക്ക, വെക്ക.

CV. മുഷിപ്പിക്ക to tire, make dirty or displeased. മുഷുങ്ങു,—ഷി—No. vu. (see മുഴുങ്ങു, മുയിങ്ങു).

മുഷിതം mušiδam S. part. pass. (= മോഷ) Stolen.

മുഷ്കം muškam S. (fr. മുടു, മുട്ട? or dimin. of മൂഷ a mouse). The sorotum.

മുഷ്കു muškụ (Tdbh. or fr. മുഴുക്കു, മിടുക്കു, മുറു ക്കം). 1. Strength, vigour മുഷ്കേറും സിംഹം PT. മു. തുടർന്ന പത്മിനികാന്തൻ CG. 2. insolence, presumption മു. കളഞ്ഞു കരഞ്ഞു തുടങ്ങിനാൻ CG. മു. പറക = അമ്മരം; നായരെ മു. കൊണ്ടു TR. through his bad influenoe. അനേകം പ്ര കാരം മാപ്പിള്ളമാരെ മു. കാണ്മാനുണ്ടു TR. ണ്എലി കളുടെ മു. കൊണ്ടു സൌഖ്യക്കേടു vu.; മു. കാട്ടു ക B. to be stubborn.

മുഷ്കൻ So. stout, stubborn, violent.

മുഷ്കരം (S. with large testicles). 1. Strength (= മുക്കളം). മു'മായുള്ള മുത്തുകൾ തന്നീടാം CG. മുഷ്കരതരം ഞെരിച്ചൊടിച്ചു Bhg. irresistibly. മു'മായ ദണ്ഡു Sk. 2. power രണ്ടിന്നും മു. എ നിക്കുണ്ടു PP. മുഷ്കരപ്രഭുത്വം Nal.

മുഷ്കരൻ strong, self-willed മു.ായൊരു ദാന വൻ CG. പുഷ്കരൻ മു. Nal.

abstrN. മുഷ്കരത്വം So. power V1. CatR.

മുഷ്ടി mušṭi S. (see മുട്ടി). 1. The flst മു. ചുരു ട്ടിക്കൊട്ടുക, ക്കുത്തുക to box. മു. ഉരുട്ടിപ്പിടിച്ചു CG. മു. യും ബദ്ധ്വാ അടിച്ചു AR. 2. a handful of rice etc. മു. കൾ വാങ്ങുന്നതും VCh. begging.

ഒരു മു. യായിവാരിനാൻ (അവിൽ) CG. 3. a hilt, handle പൊട്ടിച്ചാനങ്ങതിൻ മു. ദേ ശം CG. of a bow. 4. a new cadjan അലേ ഖമുഷ്ടി (ക) = എഴുതാത്ത ഗ്രന്ഥം. 5. = മുട്ടം as ചന്ദനമു. 6. = മോഷണം theft V1

മുഷ്ടികമല്ലൻ CG. a boxer.

മുഷ്ടിയുദ്ധം S. boxing.

മുസലം musalam S. A pestle = ഉലക്ക, as വ ന്മു. CG. വന്പീടിന മുതലവുമായി RC.

I. മുസലി S. Balabhadra CG. CC.

II. മുസലി. 1. = മുതലി Te. M. An elder മുസലി യാർ MR. 2. also: = മുസ്ലിം as pl. മുസലിങ്കൾ Mpl. Moslems.

മുസുക്കാൽ, see മസുക്കാൽ.

മുസ്ത musta S. = മുത്തങ്ങ Cyperus rotundus GP 71.

മുസ്തി = മുപ്തി Mufti.

മുസ്ലിം Ar. muslim & മുസ്സല്മാൻ Ar. musalmān, A Muhammedan. pl. മുസലിങ്കൾ Mpl. (4 classes: Sayid, Sheikh, Paṭṭāṇi, Moghul).

മുസ്സാവ് Ar. muṣḥaf, Book, Qorān.

മുസ്സാവരി Ar. P. musāfiri, Travelling.

മുസ്സീവത്ത് Ar. muṣibat, Disaster, affliction.

മുഹത്യാർ = മുക്തിയാർ Ar. mukhtār, Ti.

മുഹറം Ar. muḥarram, Sacred; the first month, a Muhammedan festival.

മുഹുർ muhur S. (മുഹ് = മോഹ). Suddenly; a moment, repeatedly പ്രദക്ഷിണം കൃത്വാ മുഹു സ്ത്രയം Bhr. AR. മുുർമുഹു Bhg.

മുഹൂർത്തം S. 1. an hour of 48 minutes; also ൩II നാഴിക മു. CS. 2. a propitious hour = പൊഴുതു as നല്ലൊരു മു. ചൊല്ലുക, മു. വി ധിച്ചു AR. fixed it. വന്നിതു മുഹൂർത്താവസരം Brhmd. ഉത്രമാം മു'ർത്തനക്ഷത്രം AR. നാള മു. നിശ്ചയിച്ചിരിക്കുന്നു TR. മുഹൂർത്തമാത്രം വിചാരിച്ച ശേഷം AR. = നിമിഷം? 3. the feast, ceremony, marriage fixed for such a time ചോറൂൺ മു. കല്പിക്കുന്നു Bhr. TP. ചത്തവർ ശവത്തിന്മേൽ ബ്രാഹ്മണർ പുണ രുന്നു രണ്ടാം മു. എന്നുമതിന്നു നാമം ചൊല്ലും Nasr. po.

മുഹൂർത്തക്കാരൻ 1. an astrologer. 2. the chief adviser & manager of a feast, next friend.

മുഹ്യമാനൻ S. part. of മുഹ് bewildered സം സാരധർമ്മങ്ങളാൽ മു. Bhg.

മുള muḷa 5. (മുൾ). 1. A germ, shoot, young plant മുള ആകുന്പോൾ നഖം കൊണ്ടു നുള്ളാം, മുളയിൽ അറിയാം വിള prov. ബീജം മുളയാ യിലയായി Bhg. 2. a bamboo, also മുളക്കാ യൽ, the cane മുള വെച്ചതു bamboo grown to the thicknoss of an arm. മുള കട്ടപ്പെട്ടുപോക No. (പൂത്തുപോയി Trav.) = പരുവ 626. Kinds: പു ല്ലു — common bamboo, കരിങ്കണ massive b. 3. chilblains, external piles; polypus കണ്ണിൽ മുള പുറപ്പെട്ടാൽ, മൂക്കിൽനിന്നു മു. ഉരുകിപ്പോ കും a. med. 4. a peg, stake, പുരമുളകൊത്തി വലിക്ക TP. the roof; money stamp T. So. മുളകെട്ടുക to put moistened seeds to germinate.

മുളങ്കന്പു, — ങ്കാന്പു a bamboo-shoot.

മുളങ്കിളി MC. a kind of parrot.

മുളങ്കൂട്ടം MR. = ഇല്ലിക്കൂട്ടം, മുളക്കൂ. കൊത്തി മ റിക്ക etc.

മുളനാഴി a rice-measure മു.ക്കു മുറിച്ച പന്തിയിൽ prov.

മുളനെല്ലു bamboo-seed & മുളയരി.

മുളന്ദണ്ഡം the bamboo-staff of a mendicant.

മുളപ്പൂമരുതു Shorea robusta, S. സർജ്ജം.

മുളയൻ So. son of Pulaya; a Pulaya tribe.

മുളയാർ V1. a bamboo-chip, മുളയലക.

മുളയിടുക to moisten paddy etc. to germinnte.

മുളയേണി No. a bamboo with its branches cut short (കന്പു), serving as ladder.

മുളവിത്തു sowing seed already germinating.

I. മുളെക്ക 1. To germinate, shoot, grow up, as rice-plants (പൊടിക്ക of trees). വിത്തു മു'ച്ച് അരമുളമായാറേ MR. മു'ച്ച തേങ്ങാ GP69. മുളെച്ചു കാണായിത് അവൻ തല AR. മുലകൾ മു. SiPu. — ഇന്നലേ പെയ്ത മഴെക്കു ഇന്നു മുളെ ച്ച തകര prov. (children ought not to speak). നിൻറെ മുഖത്തു മീശ മുളെച്ചിട്ടില്ലേ you have no courage, fig. മു'ച്ചു മനേരഥം കാച്ചു ഫലിച്ചു Bhr. കാമത്തീ ഏററു കരഞ്ഞു ചമഞ്ഞീടും പ്രാ ണങ്ങൾ ആയാസം പോയി മു'ക്കുന്നു CG. to revive. ഒന്നഞ്ഞൂറായിരം മാരമാൽ മുളപ്പതിന്നാ യി CG. 2. v. a. of മുളയുക q. v. VN. മുളവു, മുളെപ്പു sprouting, germinating.

CV. മുളപ്പിക്ക to cause to spring up. ഭേദത്തെ മു'ച്ചു Mud. sowed dissension.

മുളം muḷam No. C. Tu. = മുഴം. A cubit ഉത്തരീ യം മു. വെച്ചുതുടങ്ങി, രണ്ടര മു. ഉള്ള മുണ്ടു Nal.

മുളകു muḷaγụ (T. aM. മിളകു, Tu. muṇači). Pepper, Piper nigrum മു. പറിപ്പാൻ സമ്മതി ച്ചില്ല, ധനുമാസം ൨൫൯ കഴിഞ്ഞാൽ മു. പറി ക്കുന്ന സമയം TR. പച്ചമു. GP. green, പൊള്ള മു. empty, കനവൻമു. full pepper V1. — Kinds: കപ്പൽ — Capsicum (വലിയ ക. Caps, longum), കാട്ടു — Piper longum, കാന്താരി —, കുരു — (or വെളുത്ത മു. ശ്രേഷ്ഠം GP 74.), ചീന — or വാൾ — (T. വാൽ So.) Piper cubeba. മു. കണ്ണിൽ തേക്ക, എഴുതുക etc. ways of torturing. — fig. എഴുതിയതിൽ കുറയ മു. കൂട്ടി കാരത്തോടേ എ ഴുതി doc.

മുളകുകഷ്യം, vu. മുളകിഷ്യൻ pepper-water or curry with vegetables.

മുളകുകൊടി a pepper-vine.

മുളകുചാറു, മൊളശാർ pepper-water without vegetables.

മുളകുചീത്തൽ (368) a comb of pepper berries.

മുളകുചെന്പാവു CrP. a kind of paddy.

മുളകുതണ്ണി T. = മുളകുചാറു, മുളകുനീർ (vu. മൊ ളേർ) No.

മുളകുതീനി MC. the Toucan.

മുളകുപോററി D. = കുയിൽ.

മുളഞ്ഞിൽ muḷaǹǹil V1., മുളഞ്ഞ B. The viscous juice of jack-fruits = വെളഞ്ഞീർ, also മുളിഞ്ഞീർ V1.

മുളയുക muḷayuγa l. (മുഴ T. cave, = നുഴ?). To creep in, retire, cattle to enter the stable ഒരു തൊഴുത്തിൽ മു'ന്ന പശുക്കൾ കുത്തുന്നതും വടുക്കുന്നതും prov.; also നരി മുളഞ്ഞിരിക്ക = പതിഞ്ഞിരിക്ക. his lair, Palg. So. 2. തൊടുപ്പു മു. B. to finish ploughing.

II. v. a. മുളെക്ക to gather, shut up as cattle for the night V2. (കന്നു തൊഴുത്തിൽ മു. Palg. So.)

മുളി muḷi T. M. 1. Scorched or dry. 2. the appearance of skin scalded and burst. മു. യുള്ള തല scabby. മു. വീണുപോക in leprosy.

മുളിക്കണ്ടം rice-ground not tilled, covered with grass; opp. മുളി നീക്കിയതു i.e. മുളിക്കണ്ട.

മുളിത്തൊലി (T. മുളരി firewood). Mimosa Sami, the sacrificial wood ശമി S.

മുളിയില (1) a dry plantain leaf.

മുളിയുക 1. to be scorched, torn as skin. മേൽ മു. 2. = മുടിയുക 3. (loc).

മുളിയോല (1) No. a dried cocoanut leaf that cannot be plaited, കണ്ണൻ കുത്തി ഓല So.

മുളുക്കി N. pr. Mulky, A Tuḷu principality

മുൾ muḷ 5. & മുള്ളു( മു l. = മുന). 1. Sharp-pointed, thorn, prickle മുള്ളിന്മേൽ ഇല വീ ണാൽ, മു. പിടിക്കിലും മുറുക്കനേ പിടിക്ക prov. മുഖത്തു മു. unshaved face. മു. വെച്ചതു stage of growth in bamboos or Chappnga. മുൾ തര ങ്ങുക 431.; fig. മു. പറക to speak sarcastically. 2. an iron pin, spur കാൽ മു. ധരിപ്പിച്ചു; a fork. 3. bones of fish & snakes മീന്മു. Nid.; the spine നിൻറെ മു. മുറിച്ചു കളയും, also നടുമു. 4. a washerman's comb or brush for straightening the threads of fine clothes. 5. B. the croup. (തൊണ്ടയിൽ മുള്ളു വന്നു No.)

മുൾക്കരം = mudgaram, a mace മുൾക്കരപന്തി RC.

മുൾക്കൊളുത്തു a flesh-hook.

മുൾതടി & മുത്തടി Bhr. id. an iron pestle with which elephants were armed മു. തന്നിൽ കിടന്നുള്ളോർ CG. (in hell).

മുൾപടൽ, — പടർപ്പു a thorn-bush.

മുൾമരം a thorn-tree.

മുള്ളങ്കി 1. മുൾക്കിഴങ്ങു radish. 2. a dear kind of cloth, മൂലകം S.

മുള്ളൻ 1. thorny, as plants. 2. porcupine, also മു. പന്നി Hystrix leucurus; മു'ന്നിറച്ചി GP. (good for cough). ഇത്തിൾ മു. a hedge-hog. 3. a rogue വേശ്യാസ്ത്രീകളിൽ മു'ന്മാർ ചെ ന്നു കൂടും PT. — മു. കുറുന്പർ N. pr. a caste.

മുള്ളാണി a sprig-nail — മു ത്തരന്തു the iron sting of a goad V1.

മുള്ളി 1. a small kind of Solanum മു. ക്കായി. 2. different plants: ഇരു — a Combretum, ചെമ്മു. T. Barleria prionitis, കുറു — Flacourtia sepiaria Rh. 3. a fish.

മുള്ളിട്ടു (അലെക്ക) Palg. (4) to dress fine cloth (പാണ്ടിവസ്ത്രം) with a brush made of ൦രം ന്തുമുൾ dipped in Gangee (the work of വെ ളുത്തേടൻ) = മുള്ളാടുക Trav.

മുള്ളില (or മുളകില?) Zanthoxylon rethsa. Rh. with seeds tasting like pepper.

മുള്ളിലവു Bombax heptaphyllum. Rh.

മുള്ളുകുത്തി 1. an instrument to extract thorns. 2. a kind of key B.

മുള്ളുപട്ടിൽ So. = പരുവ, മുളക്കായൽ.

മുള്ളുവല്ലി the cost of keeping up orchards.

മുള്ളുവാക്കു sarcasm, taunt.

മുള്ളുവാള a kind of fish.

മുള്ളെലി a hedge-hog V1. 2.

മുള്ളെല്ലു (3) the spine.

മുഴ mu/?/a (T. C. മുള cone of a boil). 1. Protuberance. ആനയുടെ മു. two projections on the elephant's forehead. കുന്നും മലയും കുഴിയും മുഴ കളും ഒന്നു പോലേ നിരത്തി Bhg. elevation; unevenness. 2. tumour, excrescence ഞെളിഞ്ഞ മാറത്തു വളർന്ന വന്മുഴ KR. rupture, chancre. തൊണ്ടയിലേ മു. goitre V2. ചന്ദനം മുഴയിൽ തേപ്പിച്ചു KR. മുഴ മേൽ തടകുക എന്നാൽ മു. ചാ ഞ്ഞുപോം MM. മു. പെളിയും a. med 3. rough, knotty, the teeth of a saw etc. V1.

മുഴന്തു B. a knot, protuberance on a tree.

മുഴമരം a turner's lathe, a piece in a loom etc.V1.

മുഴയൻ having a tumour or lump.

മുഴവടിയും (=കോടി) കഴുവടിയും (കുഴിയ —) hip-rafters & valleys, Palg.

മുഴെന knotty (wood), headstrong (man), Vl.

മുഴെക്ക to swell as tumour, rise in a wen വെ ളുന്നനേ മുഴെച്ചീടും Nid. (in the eye). — met. കിള മുഴച്ചേടം വാർന്നു കളക No. to cut off the bulging part of a mud-wall.

മുഴം mu/?/am T. Te. m. (മുളം M. Tu. C. fr. മുഴ, മുഴുക്ക). 1. Projecting joint. 2. a cubit, two spans. മു. ഇടുക, വെക്ക to measure with the forearm. മു. പോരാ the cloth is not long enough. ചാണിലും മുഴത്തിലും നിധി വെച്ചു KU.

മുഴക്കോൽ CS. 1. ആശാരിക്കോൽ carpenter's rod of 24 വിരൽ. 2. the constellation ഞെ ങ്ങോൽ.

മുഴങ്കാൽ the knee, also മുരം മുഴങ്കുഴൽ RC. മു ഴങ്ങാന്മേൽ മുഴ ഉളവാം a. med. മു. പൊട്ടി Bhr. മു'ലു കുത്തി CC. (= മുട്ടു) & ഇട്ടു knelt.

മുഴങ്കൈ the elbow തലയണ മേൽ മു. ഊന്നി Bhr.; also മുഴങ്ങെക്കു കീഴ് a. med.

മുഴപ്പാടു = മുഴം 2, measure of a cubit V1.

മുഴങ്ങുക mu/?/aṇṇuγa T. M. C. (Te. mrōgu & moragu). To roar, reverberate. ചെവിയിന്നു മു. ringing of ears = കേളായ്ക a. med. നിനാദങ്ങ ളെക്കൊണ്ടു ദിക്കുകൾ മു'ന്നു DM. മഹാമരം മു' ങ്ങിവീണു PT. വയററിൽനിന്നുമു. (before vomiting). പടമു'൦വണ്ണം Bhr.; also to thunder മു'കി ന്ന മൊഴിയാൾ RC; to bark മു'ാൻ നില്ക്കുന്ന നായി prov.; to make joyful noise ഗാനം മു' ന്ന ദിക്കിൽ കരച്ചൽ KR.

VN. മുഴക്കം a reverberating, rumbling, roaring sound, ഇടിമു. thunder. മണിമു. V1.

മുഴക്കുക v. a. 1. To beat or play an instrument മുഴുപ്പിൻ കാളശംഖും CrArj. 2. to make to resound ഭേരിദുന്ദുഭിഘോഷം പാരമായി മുള ക്കിനാർ KR. നാടു മു'ന്ന വാദ്യനാദങ്ങളും VilvP.

ചതു൪വ്വേദങ്ങളും മു'ക്കി വിപ്രന്മാർ KR.

VN.മുഴക്കൽ (also a curlew, loc).

CV. മുഴക്കിക്ക id. (1) പാരം മു'ച്ചാർ ഭേരിക ളും CO., പ്രസ്ഥാനവാദ്യം മു. Nal. തപ്പുകൾ കുഴൽ കൊന്പെന്നൊക്കയും മു'ച്ചു KR.

മുഴലുക = മുരളുക to buzz വണ്ടുമു. V1.

മുഴി mu/?/i 1. (T. മുളി see മുഴം). A knuckle, joint. കൈമുഴി നിന്നിളകുന്നു Vl. is disjointed. 2. a. M. (C. Tu. mu/?/i) vexation, see മുഷി & മുഴുക്ക.

മുഴിപ്പു 1. No. (T. moymbu, C. mnyya) the shoulder പുറവും മു'൦ അനക്കിക്കൂടാ after hard work. വലത്തു മുഴിപ്പത്ത് അരി ഇടുവി ച്ചു മറേറവൻ ഇടത്തു മു. KU. (coronation of Kōlatiri). ഇടത്തേ മൂയ്പിന്നു കൊത്തി (Becal). 2. sadness, anger = മുഷിച്ചൽ V1.

സങ്കടവും മു'൦ വന്നു കണ്ണീർ മുറിഞ്ഞു Ti.

മുഴു mu/?/u T. M. 1. Whole, entire പൊരുതേ മു ഴുവേഴുനാൾ കഴിന്തു RC. seven whole days.

മുഴുതു V1. = മുഴുവൻ q. v. 2. = മുയ്യു a tank-fish without scales, eel? 3. a cork (loc.)

കുപ്പി അടെച്ചിരുന്ന മുഴു എടുത്തു MC., മൂഴു V2. a stopper.

മുഴുകുക mu/?/uγuγa T. M. (Tu. murungu, C. muḷu, C. Te. muṇugu = മുങ്ങു). To sink under water ഉലകിടം ആഴവേ മുഴുകും Bhg. തോണി മുഴുകി പ്പതിച്ചു Si Pu.; to dive, be immersed. സീത അ ഗ്നിയിൽ മുഴുകി UR. (an ordeal); fig. ചോര യാൽ Brhmd. to bleed all over. കടത്തിൽ, പര മാനനന്ദത്തിൽ KR. ഭക്തിയിൽ മു. GnP. അതി ങ്കൽ മു. യില്ല won't plunge into it, hesitates.

CV. മുഴുകിക്ക = മുങ്ങിക്ക, മുക്കുക to bathe a child, plunge or immerse. Bhg.

മുഴുക്ക mu/?/ukka T. M. (Te. C. Tu. muggu smell of what is rotten fr. മുഴു = മൂക്ക). 1. To grow ripe, mature; fig. മുഴുത്ത കുടിയാൻ V2. thriving, wealthy. എനിക്കു ദുഃഖം മു. യാൽ Mud. അരചനു മാരമാൽ മു. Bhr.: so ഭക്തി, പീ ഡ, സങ്കടം AR., കലിയുഗം etc. to reach the highest degree. സുതനെ ഇളമയാക്കുവാൻ മ നം മുഴുത്തു KR. became resolved. 2. to grow thick, big; മുഴുത്തു പൊങ്ങും പുക Bhr.; to congeal പാൽ മുഴുത്തുപോയി. വെള്ളം മു. a drop which will not fall, മുഴുത്ത വെള്ളം V1. brackish water. മു'ത്ത കഞ്ഞി (opp. അഴഞ്ഞ, നേ ർത്ത) വിരകി മുഴുത്താൽ വാങ്ങി a. med. മുഴുത്തു പൊങ്ങീടുന്ന പുക Bhr. a thick smoke. മുഴുക്ക ത്തളിക്ക with cowdung rather stiff. 3. So. to reach അതുകൊമ്ടു, ശന്പളം മുഴുക്കുന്നില്ല does not suffice. ചോറു മുഴുത്തില്ല was not enough.

VN. I. മുഴുക്കു bigness ഏററം മു. ള്ള പുഴ V2. a strong current.

മുഴുങ്ങു (see മുയിങ്ങു& മുഷുങ്ങു) an offensive smell മീൻ മു. നാറുക, വിയർപ്പു മ. = മുശിടു 843.

VN. II. മുഴുപ്പു 1. completion; size മേരുശിഖ രത്തോളം മുഴുപ്പാളും അരക്കൻ RC. as tall as. 2. thickness, thronged state ലോക രുടെ മു. V1. crowd.

CV. മുഴുപ്പിക്ക 1. to bring to the highest degree, as ദുഃവം Bhg., മുട്ട to hatch, കാര്യം V1. to complete. 2. to condense, make bulky.

(മുഴു): മുഴുക്കുപ്പായം V1. a long gown.

മുഴുക്കൂട്ടർ Cal. = എല്ലാവരും.

മുഴുഗ്രഹണം B. a total eclipse.

മുഴുഞ്ഞായം perfeot loyalty മു'മായി നടപ്പാനേ മനം എനിക്കു KR.

മുഴുമതി the full moon മു. ഇതത്രേ RS.

മുഴുവൻ whole, entire അന്നു പകൽ മു. യുദ്ധം ചെയ്തു KU. ൬ സമസ്ത ജ്യാക്കളെക്കൊണ്ടു വൃ ത്തം മു. തികയും Gan. in arithm. (opp. fractions). തള്ളയിലും പെറുവാളിലും ഉള്ള മു. ഒക്ക ചില്ലാനമാക്കേണം CS. whole numbers. മു. ഉറുപ്പിക വലിയ സഞ്ചിയിൽ നിറെച്ചു jud. (opp. ½ & ¼ Rup.). Often മു'നും (vu. മുയനും മീമനും), ആദിയെ തൊട്ടു മു'൦ ചൊല്ലിനേൻ Bhg.; ബ്രഹ്മാണ്ഡം മു'നേ മിഴുങ്ങി രാമൻ KR.

മുഴുവനാക to be completed അവനു സന്ന്യാസം മു'ായതും ഇല്ല KU. — മു'ാക്ക to complete.

മുഴുവാരം B. in or on the whole body.

മുഴുവാൾ a complete man (തികഞ്ഞ).

മുഴെക്ക, see under മുഴ.

മൂ mū = മു 1. in മൂക്ക etc.; = മു. 2. in മൂവക etc.

മൂകൻ mūγaǹ S.(L. mutns). l. Dumb = ഊമൻ. 2. an owl, മൂഖങ്ങൾ & — ന്മാർ PT. see മൂങ്ങാ.

മൂക dumbness കൈവല്യനവനീതം മൂകയെന്നി യേ ഉള്ളോർ പഠിക്കിൽ KeiN.

മൂകാംബിക N. pr. a temple in Kannaḍa = കൊള്ളൂ ർVilv P. (& കൊല്ലൂർ?); also മൂകാംബി Si Pu.

മൂക്ക mūkka T. M. (= മുഴക്ക, മൂ 1). 1. To grow, grow old കൃഷ്ണനിൽ ൩ മാസം മൂത്തിതു ബലഭ ദ്രർ Bhr. is older. മൂവാമതിജടയിടെ അണി യും മുക്കണ്ണർ RC. young moon. 2. to ripen; ferment മൂത്തു പഴുത്ത ഫലം Bhr. നാരങ്ങ മൂ. KU. മൂത്തകൾ; of diseases, to culminate ശുക്ല സ്രാവം മൂത്തു അത്തിസ്രാവം, അത്തിസ്രാവം മൂത്തു രത്തസ്രാവം a. med. — വെയിൽ നന്നെ മൂത്തു പോയി. — fig. കോഴമൂക്കും Sah. അവൻറെ പുറെ മൂത്തുപോയി from stripes.

part. മൂത്ത old. grown (opp. ഇളയ). മൂ. മകൻ the first-born. മൂ. രാജാവ് the senior Rāja, കോട്ടയത്തു മൂ. രാ etc. TR. മൂത്തമ്മ an elder queen. മൂത്ത കാള = മുതുകാള. മൂത്ത വേളി a superseded wife.

മൂത്തതു n. 1. old, elder. 2. a lower class of Brahmans, higher than മൂസ്സതു D. 3. = മൂ സ്സതു q. v. 4. = അകത്തേ പൊതുവാൾ?

മൂത്തവൻ m. 1. elder, senior. 2. an elder brother. — f. മൂത്തവൾof 1 & 2.

മൂത്താൻ, — ാർ 1. an old Nāyar, senior. 2. a certain caste B. — [മൂത്താൻ Taraγǹn as called by I/?/avars, etc., pl. മൂത്താന്മാർ; മൂത്താർ Nāyars (fr. വിളക്കത്തല നായർ upwards) as called by I/?/awars = കൈക്കോർ Cann., കുറുപ്പാൾ Kad., കമ്മൾ Cal.].

മൂത്തോർ pl. l. = മൂത്തവർ as മൂ. വാക്കു prov. the advice of old men. 2. a title of barons in Kaḍattuwanāḍu & Pu/?/awāy, as കൂത്താ ട്ടിൽ മൂ. TR., often മൂത്തോൽ KU.

VN. മൂപ്പു 1. old age എന്നിൽ മൂപ്പിളമ എന്നി യേ അവനു കുറവില്ല RC. younger than I. മൂ. ചെന്നു, നല്ലവണ്ണം മൂ. എത്തി etc. മൂപ്പീ ന്നു (hon. = ിൽനിന്നു) an old man. മൂപ്പിളപ്പ മായൊരു പൂങ്കാരും, മൂപ്പേറീടും പെരുപാ ശൻ CrP. 2. maturity മൂ. ഇറക്കുക to pluck all the ripe fruit in a garden sold before delivering it over to the purchaser. മൂ. പററിയതു soil recruited by lying fallow. 3. seniority, a right of inheritance മൂ. ഏ ല്ക്ക pre-eminence aവാക്കിൽ തോററാൽ മൂപ്പിൽ താഴേണം prov. മൂ. എനിക്കയക്കയും വേ ണം Bhr. superiority. സുഗ്രീവൻ മൂ. വാഴ ട്ടേ (opp. ഇളമമായി വാഴിക്ക) KR. the position of first Rāja, മൂ. സ്ഥാനം വന്ന ത ന്പുരാൻ, തിരുമൂ. കിട്ടുക, വഴിമൂപ്പിൽ രാജാ ക്കന്മാരെ പട്ടം കെട്ടിക്കേണം KU. രാജ്യ ത്തേക്കു മൂപ്പായിട്ടുള്ള നമ്മുടെ ജ്യേഷ്ഠൻ, കോ ട്ടയത്തു മൂ'ായിരിക്കുന്ന രാജാവ്, കോട്ടയത്തു മൂപ്പുരാജാ TR. മൂ. എനിക്കയക്കയും വേണം Bhr. 4. = മുന്പു office of dignity, മൂ.വെക്ക to appoint to such.

മൂപ്പൻ m., — ത്തി f. 1. an old man (woman), senior, elder, president. മൂ'ന്മാരുടെ കൂട്ടം V1. the senate, നാട്ടു — a Governor. 2. the headman of a class, a title bestowed by Rājas on Tīyars or Māpḷas. 3. the senior Rāja പോർളാതിരി മൂ'നുമായിക്കണ്ടു* TR. = മൂപ്പു 3. 4. a caste of jungle-dwellers in Wayanādu, agrestic slaves. (* in Mahe).

മൂപ്പപ്പണം present or premium to landlord. W.

മൂപ്പാരി N. pr. a caste of masons കൽചെത്തു ന്ന — (743 in Talipar.), also മൂവാരി.

CV. മൂപ്പിക്ക to bring up, ripen.

മൂക്കു mūkk/?/ 5. (മു. prominent, മുകരുക). 1. The nose; parts: നിട്ടൽ, കൊടി, പാലം, ഓട്ട or തുള; തലയുള്ളന്നും മൂക്കിലേ വെള്ളം വററുകയി ല്ല prov. വിസ്മയം പൂണ്ടിട്ടു മൂക്കിന്മേൽ കൈ വെച്ചു നോക്കി CG. മൂക്കത്തു വിരൽ വെച്ചു തങ്ങ ളിൽ നോക്കി നിന്നാർ SiPu. perplexed, (also മൂ. തുളെക്കും KU. embarrassed), അവർക്ക് ഒരു മൂ ക്കിൻകൊടി വിയർത്തിട്ടും ഇല്ല they experienced not the least harm. മൂക്കിൽ കൈകുത്തി gave in, owned himself defeated. മൂ. നനഞ്ഞാൽ, മുങ്ങിയാൽ prov. മൂക്കൂടേയൂതും പ്രാണൻ ആ ത്മാവോ KeiN. മൂക്കു കൊഞ്ഞിച്ചു പറക V1. to speak through the nose. മൂക്കു ചീന്തുക, ചീററുക, പിഴിയുക, to blow the nose. 2. nose-like, nozle, beak മാങ്ങയുടെ, തേങ്ങയുടെ the stem-end. വെററില മൂ. നുള്ളി എടുത്തു TP. clipped the leaf.

മൂക്കടെപ്പു stoppage in the nose.

മൂക്കണാങ്കയർ & മൂക്കാങ്ക — the rope through a bullock's nose.

മൂക്കൻ long-nosed V2.; so പതിമൂ. 606., മുറിമൂ etc.

മൂക്കറയൻ 1. noseless, also മൂക്കറ, f. — ച്ചി. 2. speaking through the nose, as Chinese.

മുക്കററം up to the nose.

മൂക്കാൻതുള holes at the prow & stern of a boat to moor it or to drag it on shore.

മൂക്കിട്ട & മൂക്കുവിട്ട, മൂക്കിള (V1. — ക്കള) mucus of the nose മൂ. ചീന്തുക.

മൂക്കുകുത്തുക 1. to perforate the nose അരിഞ്ഞു കുത്തുക, a കല്യാണം; സ്ത്രീകൾക്കു മു'ന്നതി ല്ല Anach. 2. to fall on the nose.

മൂക്കുച്ചാരം a torture, pouring urine into the nose V1.

മൂക്കുത്തി a nose-ring (T. മൂക്കൊററി, C. Tu. മൂഗുതി).

മൂക്കുപടിയൻ V1. dirty-nosed.

മൂക്കുപറിയൻ N. pr. a foreign prince KU.

മൂക്കുപാലം the bridge of the nose.

മൂക്കുറയൻ = മൂക്കറയൻ 1.

മൂക്കുവാല്ച, മൂക്കൊഴുക്കു catarrh.

മൂക്കുവിട്ട = മൂക്കിട്ട.

മൂങ്ങ mūṇṇaā An owl, Bubo orientalis D., MC. = മൂകം & മൂങ്ങ, pl. രണ്ടു മൂങ്ങകൾ ചിലെക്കു ന്നതു Arb.; മൂങ്ങമൂളുന്നു MC., മൂങ്ങാക്കൂട്ടങ്ങൾ PT.

മൂങ്കിൽ mūṇgil T. Bamboo, in മൂങ്കി(ൽ)പ്ലാച്ചു split bamboo.

മൂചേട്ട mūšēṭṭa (മൂ 1., ജ്യേഷ്ഠ) = മൂദേവി, So. Uncleanness.

മൂച്ചി mūčči 1. = മൂത്തി An old woman. 2. an old mango-tree Cal.; Palg. Weṭṭ. a mango-tree in gen.

മൂച്ചു = മുച്ചി the face.

മൂഞ്ചുക mūǹǰuγa To lick, devour = മു —, മോ — q.v., f. i. മാങ്ങ = ൦രംന്പുക.

മൂഞ്ചി voracious; penem lingens ഊന്പി. obsc.

മൂജ P. mōza, Boots, stockings.

മൂടൻ, vu. = മൂഢൻ.

മൂട mūḍa 1. (T. Te. മൂട്ട fr. മുടു). A load, bale; esp. corn in straw-bundles for exportation, about 25 Iḍanga/?/is മൂടയരി, അരിമൂട, മൂടകെട്ടു ക. 2. a heap as of corn, straw പുൽമൂടെ ക്കിടുക. 3. fœtus born with a covering.

മൂടുകുത്തി, മൂടായി an iron instrument for tapping rice-bales.

മൂടയിട്ടറ TP. a rice magazine.

മൂടവള്ളി Ipomœa quamoclit.

മൂടവാതം = ഗർഭവാതം a. med.

മൂടൽ mūḍal T. M. (മൂടുക). 1. A covering മൂടി യ മൂ. നീക്കി നോക്കി KR. 2. dark sky കാ ലേയസന്പർക്കകാർ മൂ. പോകയാൽ Nal. the cloudy time occasioned by Kali. മൂ. മഞ്ഞു mist. 3. dullness, dissembling.

മൂടം (C. Te. മോടം) close weather V1.

മൂടി T. M. C. a cover or lid = അടെപ്പു.

മൂടു mūḍụ 1. (fr. മുടു under മുടം). The bottom f. i. of a dish ഇളനീരിൻറെ മൂടു കൊത്തുക (= കണ്ണു ള്ള ഭാഗം, al. = ആണ്മുറി). മുണ്ടിൻ മൂടരിഞ്ഞു KU. (the cloth-end holding rice). കാച്ചപാൽ ചേർന്നു ള്ള ഭാജനത്തിൻ മൂട്ടിൽ കോൽ CG. മലമൂട്ടിൽ SiPu. കാട്ടിന്നു മൂട്ടിൽ ചാടി CG. the thick of the jungle. തലയുടെ മൂ. the cranium with the brain. കൂട്ടിൻ മൂട്ടിൽ മുളെച്ചു പൊങ്ങിയെഴും മുന്നാഡി Brhmd. the posteriors as base of the three Nāḍi. മൂട്ടി. കുരുവും വീട്ടിൽ കടവും ആക prov. = ആസനം. 2. (C. East, see മുരടു) root, origin പെരുമരം തന്നുടെ മൂട്ടിൽ PT. under the tree. വൃക്ഷം മൂട്ടോടു മുറിച്ചു VyM. മൂടു പുഴുങ്ങുക bulbs to rot; seed & root of plants, പഴമൂ. seed left in the ground & growing the following year, see പടുമൂടു. 3. = മൂടൽ, മൂടി a cover. പെട്ടി യിൻറെ മൂ. തറെച്ചൂടുന്നു TP. to nail the lid on. ചക്കമൂ. the shed for a sugar-mill. കുന്തത്തിൻ മൂ. V1. the iron head of a lance; also = ചൂള a sort of oven for burning the dead Vl.

മൂടുപടം (3) a veil മൂ. എടുത്തു അന്നേരം കാ ണായ് വന്നു കന്യക Bhr., also മൂടാക്കു So.

മൂടുപടലം (3) film over the eyes, cataract.

മൂടുപല്ലക്കു a covered litter.

മൂടുപുടവ a wrapper, cloak.

മൂടുശീല (3) a curtain, wrapper. Arb.

മൂട്ടുപലക (3) a cover, lid MR.

മൂട്ടുമുറി (2) the bottom part of a tree.

മൂടുക mūḍuγa 5. (മൂടു). 1. To be covered കാർ മുകിൽ കൊണ്ടാകാശം മൂടി KR. ചോരയിൽ മൂടീതിരിവരും Bhr. both were covered with blood. മായയിൽ മൂടി മയങ്ങിക്കളിക്ക Bhg. മന്മ ഥമാൽകൊണ്ടു മൂ., ഇണ്ടൽ കൊണ്ടുള്ളത്തിൽ മൂ., മായയാ മൂടിന മാനസം, മദം കൊണ്ടു മൂ. CG. overwhelmed. മൂടിക്കിടക്ക; ഖിന്നനായി മൂടിപ്പു തച്ചിരുന്നു നിരൂപിച്ചു Mud. to cover one's self. 2. v. a. to cover അവനെ അന്പിനാൽ മൂടി Bhr. അവരെ ധരണീതലം കഴിച്ചതിൽ മൂ. Mud. buried them alive. മൂടിക്കിടക്ക prov. to drink secretly. മൂടിക്കളക, വെക്ക to conceal. അവ സ്ഥയേ മൂടി വെച്ചു MR. slurred it over, മൂടി പ്രവൃത്തിക്ക Vl. — VN. മൂടൽ q. v.

CV. മൂടിക്ക to cause to cover, & ദേഹം വെച്ചിട്ടു മൂടിപ്പിച്ചു Genov.

മൂട്ട mūṭṭa T. M. (T. also മുക്കട്ടു). A bug PT.

മൂട്ടുക mūṭṭuγa T. M. (T. മൂളുക to catch fire, see മുളി). 1. To kindle, nourish a fire തീ, വി റകു, ചണ്ടി മൂ.; to augment a quarrel V1. 2. to link, stitch together, patch, seam. തേങ്ങാ ക്കെട്ടിന്നവിടവിടേ മൂട്ടിക്കൊണ്ടു TR. വല മൂ.

No. to net or link together 2 edges of a (large) triangular net so as to convert it into a fishing net, വീച്ചുവല etc. (difft. fr. പിരയുക).

VN. I. മൂട്ടം (1) smoking out the musquitoes V1. II. മൂട്ടൽ (2) stitching.

മൂട്ടുചെരിപ്പു shoes which cover the toes, boots (മുട്ടുചെ — V1.).

മൂട്ടുപായി mats to be sewed together.

മൂട്ടെരിമ = ഓട്ടെരിമ So. an insect.

മൂഢൻ mūḍ/?/haǹ S.(part. pass, of മുഹ്). Dull, stupid, fool, idiot; f. മൂഢ & — ത്തി V1.; മൂഢര ല്ലാത്തവർ Mud., കഷ്ടമൂ. a perfect savage, മഹാ മൂഢൻ PT. monster! മൂഢകോപം എടുക്ക V2. to be stubborn.

മൂഢത, മൂഢത്വം S. foolishness, മൌഢ്യം.

മൂഢസൂത്രം a lesson keeper, book-mark മൂ. പു സ്തകത്തിൽ വെച്ചു.

മൂഢാത്മാവു a blockhead PT.

മൂണ mūṇa So. = മോണ The gums.

മൂതു mūδụ T. M.( മുതു). Prior, മൂതുവില the stem-part of a plantain leaf.

മൂത്തപ്പൻ, — ഛ്ശൻ 1. father's elder brother. 2. husband of an aunt, older than f. or m. 3. father's father അഛ്ശഛ്ശൻ (see മുത്ത പ്പൻ & പേരപ്പൻ); also അഛ്ശാഛ്ശൻ.

മൂത്തമ്മ l. the elder sister of mother or father. 2. the wife of father's elder brother. 3. mother's mother.

മൂത്താച്ചി a matron, father's or mother's mother = പേരമ്മ; മൂത്തി V2. a grandmother.

മൂത്താർ, മൂത്തോർ see മൂക്ക; hence: മൂത്തോരൻ & — ലൻ a jungle tribe; N. pr. m.

മൂത്തേടത്തു കോവിൽ (മൂക്ക) N. pr. a small principality So. of Cochin with മുട്ടം etc., the dynasty of which died out about 1600 A.D.

മൂത്രം mūtram S. (മിഹ്). Urine, with പെയ്ക, പടുക്ക, പെടുക്ക, പാത്തുക, വീഴ്ത്തുക f. i. മൂ. വീത്തു വാൻ കൂട സമ്മതിക്കയില്ല TR. (slight torture).

മൂത്രം താങ്ങുന്ന പാത്രത്തിന്നാകുന്നു വസ്തി എന്നു പേർ med.

മൂത്രകൃഛ്രം S. strangury, മൂത്തിറകിർച്ചം a. med.

മൂത്രച്ചൂടു inflammation of the urethra.

മൂത്രദോഷം gonorrhœa.

മൂത്രദ്വാരം S. the urethra.

മൂത്രമോചനം S. pissing മൂ. ചെയ്തു Nal.

മൂത്രവാർച്ച diabetes, & മൂത്രൊഴിവു.

മൂത്രാശയം S. the bladder.

den V. മൂത്രിക്ക to make water, അഹർപ്പതിക്കഭി മുഖമായി മൂ'ച്ചവൻ KR. (sinful).

(മൂ 1) മൂദേവി T. M. C. 1. the Goddess of poverty, Lakshmi's elder sister, Pandora. 2. any ugly, mischievous person.

മൂന്നു mūnnụ (T. മൂൻറു, C. മൂറു, Tu. മൂജി, Te. മൂഡു fr. മു, മൂ 2). Three ഒന്നായി നിന്നവൻ താൻ മൂന്നായി ചമഞ്ഞിട്ടു മുന്നം ഇക്കണ്ട ജഗത്തു ണ്ടെന്നു തോന്നിക്കുന്നു മൂന്നും കൂടൊന്നിൽ ചെന്ന ങ്ങടങ്ങും നേരം ഒന്നുമില്ലല്ലോ വിശ്വം Sid D.

മൂന്നരിയൻ, (മൂന്നെ —) So., മൂനേരി Er̀. = മൂന്നു അരിയുക i. e. ചുള, കുരു, ചവണി of കറിച്ച ക്ക, stage of growth of a jack-fruit in the 3rd month.

മൂന്നാം third മൂ. മാസം മരുന്നു കുടിച്ചു SG. (in pregnancy), മൂ. കാൽ the third quarter of the 60 Nā/?/iγas in a Nakšatra (30 — 45th നാഴിക). — മൂ. ഇടം = ഗുളികൻ.

മൂന്നാൻ a middle-man, surety മൂ'നെ നിശ്ചയി ച്ചു TR. പണ്ടാരി എന്നെക്കൊണ്ടു മൂ. നില്പാൻ ഒത്തിരിക്കുന്നു TR. bail.

മൂന്നാമതു 1. third. 2. = മൂന്നാമൻ f.i. മൂ'തായി ഇരുന്നു പറഞ്ഞു VyM.

മൂന്നാമൻ 1. a middle-man, neutral person, second മൂ. കൈക്കൽ വെച്ചു TR. 2. bail മൂ. നി ല്ക്ക, ഉറുപ്യയായിട്ട് എങ്കിലും ഒരു മൂ'നായിട്ടെ ങ്കിലും തന്നു ബോധിപ്പിക്ക TR. മൂ'നായി പറ യുന്നതാർ V1.; hence: മൂന്നാമസ്ഥാനം or മൂ ന്നായ്മ (fr. foil.) suretyship.

മൂന്നാളൻ = മൂന്നാൻ f.i. മൂ. പക്കൽ വെച്ചു TR.

മൂന്നാഴിപ്പാടു, see മു — KU. — മൂന്നാഴൂരി 3 Nā/?/i & one Uri; vu. മുന്നാവുരി.

മൂന്നു കാലജ്ഞത്വം Bhg. one of the 18 സിദ്ധി.

മൂന്നു കാൽ a whipping post.

മൂന്നുറുക്കു (മൂ 2.) = 3 നുറുകു, in huntg. മൂ. കൊ ടുക്ക.

മൂന്നേത്തേ the 3rd മൂ. പട്ടിണി കിടന്നു TP.

മൂന്നൊന്നു one-third TR. UR.

VN. മൂപ്പു of മൂക്ക q. v. (മൂപ്പൻ etc.).

മൂരി mūri T. M. 1. A bullock, ox മൂരി ചേർക്ക to yoke it. മൂ. യോടു ചോദിച്ചിട്ടു വേണമോ നുകം വെപ്പാൻ prov. 2. a high billow കടൽ മൂ. V1. 3. So. T. numbness, apathy, stiffness മൂ. കളക B., മൂരി വിടുക V1. to stretch oneself. ഞോള ചാടുക മൂരിയും Nid 22.

I. മൂരുക, രി Tu. M. To stretch oneself മൂരി ശരീ രത്തിൽനിന്നു ശരങ്ങൾ KR. his body bristled with arrows.

[മൂരിച്ചു വന്നു Mpl. Er̀. = നിവിർന്നു].

മൂരി നിവിരുക to stretch oneself ഉണർന്ന ഭാ വാൽ മൂ'ർന്നു ChVr. മാരൻ ആ നേരത്തു മൂ'ർന്നു CG. ദൂതൻ, രാക്ഷസൻ മൂ'ർന്നു KR.

II. മൂരുക mūruγa T. M. Tu. (T. C. മുരി = മുറി q. v.). 1. To cut, cut up a hog etc. മുല മൂർന്ന മൂലം AR.; to tap a palmtree for toddy (= ചെ ത്തുക). 2. to reap വിരോധിച്ച നെല്ലു മൂർന്ന തിന്നു ശിക്ഷയില്ല TR. മൂർന്നു മുറിച്ചു കൊണ്ടവന്ന നെല്ലു No.

മൂർക്കുക to sharpen മൂർക്കുന്ന, മൂർത്തുള്ള ബാണങ്ങൾ CG. കൂർത്തു മൂർത്തിരിക്കുന്ന നഖം Bhr.

VN. മൂർച്ച 1. sharpness, edge മൂ. യേറീടുന്ന കോൽ CG. ആയുധങ്ങളെ മൂ. കൂട്ടുവിൻ ഊട്ടുവിൻ ChVr. whet your swords! മൂർച്ചയില്ലാത്ത കത്തി a blunt knife. 2. keen sharp wit മൂ. ചാർച്ച അറിയാ prov. 3. time of reaping നേൽമൂർച്ച കൂടുന്നു harvest is near.

മൂർച്ചക്കത്തി (3) No. a sickle.

denV. മൂർച്ചിക്ക to become sharper ദീനം മൂ'ച്ചു, ഉൾക്കാന്പിൽ മദനമാൽ മൂ'ച്ചു Bhr. (S. മൂ ർഛിക്ക to grow vehement).

മൂർപ്പു So. sharpness — മൂർപ്പിക്ക to whet.

മൂർഖൻ mūrkhaǹ S. (മൂർഛ). 1. Blockhead, rude, vicious PT. = മൂഢൻ. 2. M. = മുറുക്കൻ a poisonous snake മൂ'നെ തിന്നുന്ന നാടു prov. (often മു'ൻ പാന്പു as ഉൾപ്പെട്ട മുള്ളും മു'ൻ പാന്പും എ പ്പേർപ്പെട്ടവയും doc). Kinds: എട്ടടിമൂ., എഴു ത്താണി —, കാട്ടു — Boa, കൈതമൂ. hedge-snake പുല്ലാഞ്ഞിമൂ. etc.

മൂർഖത, — ത്വം S. stupidity, obstinacy.

മൂർഖപുരം (doc.) a snake's abode (2).

മൂർഖമതി vicious മൂ. യായ കൈകേയി AR.

മൂർഛ mūrčha S. (to congeal, stiffen, see മൂരി 3.). Fainting, swoon; = അരുതായ്ക Asht. ഗർഭത്തിൽ നിന്നു നിർഗ്ഗമിച്ചിട്ട് 27 ദിവസം മൂർഛ്ശാവസ്ഥയേ പ്രാപിച്ചാൻ AdwS.

മൂർഛന S. 1. id. മൂ'നാ പൂണ്ടുതുടങ്ങി CG. from love-sickness. കാമത്തിൻറെ മൂ. നിമിത്തം Bhr. infatuation. 2. the 7th part of a scale (ഗ്രാമം); tone in music ഗ്രാമങ്ങൾകൊണ്ടും നന്മൂർഛനംകൊണ്ടുമായാനന്ദമാമാറു പാടി പ്പാടി CG.

denV. മൂർഛിക്ക (S. മൂർഛ) to swoon ഇത്തരം കേട്ടു മൂ'ച്ചു പതിച്ചു KR. മൂ'ച്ചു വീണു Bhg. മൂ'ച്ച കോപം Bhg. = മന്ദിച്ച. (opp. മൂർച്ചിക്ക under മൂരുക).

part. ക്ഷുൽപിപാസങ്ങൾകൊണ്ടു മൂർഛിതർ Nal. fainting.

മൂർത്തി mūrti S. (മൂർഛ or fr. മുറു or മുഴുക്ക condensation). 1. Solidity, matter. 2. form, shape, body തൻ മൂ. ത്യജിക്ക Bhg. to sacrifice his life; esp. of Gods & their emanations ശിവമൂ. കൾ, or images ദേവസ്ഥാനത്തു ദേവമൂ. യും പിടിച്ചു കൊണ്ടു പോയി, also ദേവമൂ. രൂപം TR. പര മാത്മാവവതരിച്ച മൂ. ഭേദങ്ങൾ Bhg. കാരണ മൂർത്തി the first cause = കാരണരൂപൻ; കാരു ണ്യമൂർത്തി, പരമാനന്ദമൂർത്തി AR. 3. a person ത്രിമൂ., esp. demon മന്ത്രമൂർത്തി q. v., മൂ. ദോഷം തട്ടുക ഇല്ല Tantr. മൂ. തുള്ളൽ, മൂ. യാട്ടം the dance of those possessed by spirits. 4. Tdbh. of മൂ ർദ്ധാ the head, ചാരിച്ചു മൂ. ക്കിടുക a. med. MM. മൂ. യിലും മുകന്നു RC. മൂ. പൊട്ടിച്ചിരിച്ചു മുകിൽ വർണ്ണൻ CC. മൂ. പിടിച്ചനുഗ്രഹിച്ചു or ഗുണം വരുത്തി TP.

മൂർത്തിമാൻ m. നരമൂ. Bhr. — മൂ. മത്തു n. S. having shape, Bhg.

മൂർത്തീകരിക്ക to assume a shape, be embodied. അസൂയതാ മൂ'ച്ചു വന്നു KR. incarnate envy.

മൂർദ്ധാ mūrdhā S. (മൂർത്തി 4 fr. മുററു?). The head, pate മൂ. പുകഞ്ഞു. prov. — Loc. മൂർദ്ധനി എറിഞ്ഞു AR. at his head. അചലമൂർധ്നി KR. on the top. മൂർദ്ധാവിങ്കൽ ഘ്രാണിച്ചു Sk. = ശിരസി മുകന്നു (parents their children).

മൂർദ്ധജം S. hair of the head മൂ. ഒക്കയും ചെ ന്പിച്ചു ഭീഷണം KR. മൂ'ങ്ങളും മുഷിഞ്ഞു Nal.

മൂർദ്ധന്യം & മൂർദ്ധനീയം S. the linguals, as pronounced at the top of the palate.

മൂർപ്പു, മൂർപ്പിക്ക, see under മൂരുക.

മൂറുക mūr̀uγa No. = മൂരുക II. f. i. കറിക്കു മൂ. To cut up vegetables.

മൂർവ്വ S. = പെരുങ്കരുന്പ, വെള്ളോവരം.

മൂല mūla T. M. C. Te. (Tu. മൂന fr. മുന, മുൽ). 1. Corner വീട്ടിൻറെ നാലു മൂലെക്കും നോക്കി Arb. ചേല തൻ മൂലയിൽ കെട്ടിനതെന്തു CG. രണ്ടു മൂലെക്കു നടുവേ ബന്ധകടി എന്നൊരു മർമ്മം ഉണ്ടു MM. മൂലെക്കിരുന്നു മുറയിടേണ്ട TP. 2. angle between ES. & WN. point of compass; മിഥുനമൂ. or തെക്കെമൂ. SE.; കന്നി, ധനു, മൂനമൂ. മൂലക്കല്ലു a corner-stone.

മൂലക്കഴുക്കോൽ No. a hip-rafter = കോടിക്കഴു ക്കോൽ.

മൂലത്തണ്ടു the spine.

മൂലം mūlam S. (fr. മുൽ, മുതൽ, മൂടു?). 1. Root, esp. ദശമൂ. (പാതിരി, ഞെരിഞ്ഞിൽ, കൂവളം, ചെറുവഴുതിനി, വെള്ളോട്ടുവഴുതിനി, കുമിഴ് with മുഞ്ഞ, പയ്യാന, ഓരില, മൂവില) med. roots, divided in പഞ്ചമൂ. & ഹ്രസ്വപഞ്ചമൂ. GP 59.; fig. മൂ. മുടിപ്പതരുതു RC. don't destroy entirely (മൂലഛേദം); also square root (see മൂലിക്ക). പാ ദപത്മങ്ങൾ മൂലേ നമസ്കാരം Bhg. 2. origin, മൂലത്തിലുള്ള കഥ, മൂലവും പാട്ടുമായി ഭേദം ഇല്ല KR. the original Sanscrit poem (opp. modern translation). 3. capital മുതൽ 3. 4. cause മൂ. മറന്നാൽ വിസ്മൃതി prov.; the essence, substance, എന്തു മൂ. why? ഇന്നതു മൂലമായിട്ടു Si Pu. therefore. ചൊല്ലുക വന്ന മൂലം KR. 5. (= മൂടു 1.) posteriors; hæmorrhoids രക്തമൂ. 6. the 19th constellation, extremity of Scorpion's head, inauspicious മൂലത്തിൻ മുതല്ക്കാലുമതുണ്ടു CC. മൂല ത്തിന്നാൾ MR. മൂ. രാക്ഷസനക്ഷത്രം KR.

മൂലകം S. radish = മുള്ളങ്കി.

മൂലകർമ്മം S. poisoning with roots, sorcery.

മൂലക്കുരു (5) piles.

മൂലഗ്രഹണി dysentery.

മൂലഘാതി (3) destroying the capital മൂ യായുള്ള വ്യാപാരം KR.

മൂലഛേദം eradication, entire destruction.

മൂലജന്മം (2) original property V2.

മൂലതത്വജ്ഞൻ Si Pu. knowing the very essence.

മൂലതായി original mother മൂലോകവാസികൾക്കു മൂ. യേ CG. Lakšmi.

മൂലധനം S. (3) the capital മൂ. ഇല്ല VyM.; also മൂലദ്രവ്യം

മൂലനഗരം S. a metropolis, residence.

മൂലനാശം S. total destruction മൂ. വരും prov.

മൂലപട്ടയം a lease granted to the purchaser of an estate constituting him absolute proprietor.

മൂലപ്രകൃതി S. primitive matter or nature മൂ. ആകുന്നതു നീ DM. ഞാൻ താൻ മൂ. AR. Sīta.

മൂലബലം S. the main body, garrison AR.; chief influence at court V1.

മൂലബിംബം S. the idol fixed in the heart of the temple.

മൂലഭാഷ (2) original language.

മൂലമന്ത്രം essential formula ദേവിയുടെമൂ. DM.

മൂലരോഗം (5) hæmorrhoids അർശസ്സു of 2 kinds: അന്തർഗ്ഗതം, വിനിർഗ്ഗതം a. med.

മൂലവർഗ്ഗം No. original proprietary right to an estate.

മൂലസ്ഥാനം & ശ്രീമൂ — chief residence, metropolis, as of Siva at Gōkarṇa KM.

മൂലാഗ്നി S. the inward fire. മൂ. കത്തുക to have strong appetite. ഉത്തമാംഗേ പിളർന്നുള്ള മൂ. യാൽ കത്തിയെഴുന്നു ദഹിച്ചു ലോകങ്ങളും PrC. of a devotee Hiraṇya.

മൂലാധാരം S. (5) the posteriors & hips.

മൂലാശനം (1) living on roots. Bhg.

മൂലിക 1. med. roots. 2. hemp മൂ. ധൂപിക്ക to smoke bang, or കഞ്ചാവു.

മൂലിക്ക = മൂലീകരണം to find the square-root CS. മൂലമാകുന്നതു വർഗ്ഗത്തിൻറെ വിപരീത ക്രിയ Gan.

മൂലോപദേശം principal doctrine.

മൂല്യം (3) value, price മൂ. തരാം എങ്കിൽ Si Pu. if you pay for it. ഇരിക്കട്ടേ മൂല്യപ്രകാര ങ്ങൾ എല്ലാം Si Pu. no need of haggling about the price.

(മൂ 2) മൂലോകം the three worlds മാൽ ഇയന്നീ ടുന്ന മൂ. വാസികൾ CG.

മൂവകപ്പൊരുൾ 3 kinds of meaning. Tatw.

മൂവഞ്ചു 3X5 = 15.

മൂവടി three steps മൂ. പ്രദേശത്തെ ഭൂമിയെ അ ർത്ഥിച്ചു Bhg.; a certain measure of time മൂ. ഓടിന വാരണം, മൂ. വചനിച്ചു Pay.

മൂവന്തി, മൂവ്വന്ധി, മോന്തി the three Sandhyā, 7½ Nā/?/iγa before & after sunset; evening. മൂ. കാളി the tutelar Deity of Calicut. മൂ. മേഘങ്ങൾ പാരാതേ പോകുന്നു CG.

മൂവർ three persons, the Trimūrti etc. മൂർത്തി കൾ മൂവരും കൂടി നിരൂപിച്ചാൽ song.

മൂവാണ്ടു three years ഒരു മൂ. ണ്ടേക്കാലമായി TP.

മൂവാറു 3 X 6 = 18.

മൂവാരി = മൂപ്പാരി (under മൂക്ക) N. pr. a caste.

മൂവിണ three pairs of bullocks V1.

മൂവിരൽ 3 inches മൂ. നീളം a. med.

മൂവില three-leaved, a Hemionites or Desmodium; S. സാലപർണ്ണി, ഗുഹ GP.

മൂവുലോകം Pay., മൂവുലകും = മൂലോകം.

മൂവെട്ടു 24, മൂവേഴു 21, മൂവൊന്നു three.

മൂവേലി RC. holding the trident, Kāli?

മൂവൊന്പതു ദിനം Bhg. 27 days.

മൂശ mūša 5. (S. മൂഷ fr. മൂചു C. Tu. to cover, T. press). A mould, crucible, also മുയ്യ B. മ ണ്മൂശ an earthen crucible. ഇരിന്പു മൂചയി ലിട്ടു Tantr.

മൂശകാരി, മൂശാരി a brazier, a tribe of the 5 കമ്മാളർ KN. മൂശാലിമൂശ MR. (taxed); also മുയ്യാലി B.

മൂഷികൻ mūšiγaǹ S. (മുഷ്; L. mus). A mouse മൂ. വിഷത്തിന്നു മരുന്നു a. med. (= എലിവിഷം). മൂ. മാർജ്ജാരനോടു പിണങ്ങുന്നു AR. (a bad omen). മൂഷികസ്ത്രീ PT.

മൂഷികക്ഷത്രിയർ N. pr. lower Kšatriyas that fled from Parašu Rāma, മൂഷികപ്പരിഷ (opp. മുടിക്ഷത്രിയർ) KU.

മൂഷികരാജ്യം N. pr. a part of Kēraḷa from Kannet/?/t/?/i to Kumāri, with Kulašēkhara's residence KU. (Others put കൂവരാജ്യം in its place).

മൂസു = മുശു Monsieur. മൂസുബൂസി Mr. Bussy Ti.

മൂസ്സതു mūssaδụ (fr. മൂത്തതു q. v. & below it). A lower division of Brahmans = ഊരിലേ പ രിഷ 151 who have left the കർമ്മങ്ങൾക്കാധി ക്യം to others & with Parašu Rāma's sins have taken on themselves the secular power ഭൂ മിക്കാധിക്യം — Brahmans who practise surgery are ranking with them.

മൂള mūḷa T. C. So. Marrow, brain V1.

മൂളി mūḷi T. Te. C. So. Maimed; having lost an ear മൂളിക്കാതൻ m., — ക്കാതി, കാതററ മൂ ളി f., നാഴിപ്പൊന്നു കൊടുത്താലും മൂളിപ്പെണ്ണു എനിക്കു വേണ്ടാ prov. (so മൂളിമാടു, — ആടു etc.); അറുമൂളി Palg. having lost both earlaps (അ റുപെട്ട മൂ. etc. abuse); a vessel with a broken neck മൂളീക്കോപ്പ, — ക്കിണ്ടി etc. Palg.; = കി ണ്ടി Mpl.; left alone V1.

മൂളിയൻ V1. No. Cal. a male monkey.

മൂളുക mūḷuγa Te. M. (see മുരളു, മുഴങ്ങു). 1. To groan, moan, mumble കുമന്മാർ മൂളും CG. വ യററിൽ or വയർ മൂ. Nid. rumbling of bowels. ചെവി മൂ. ears to tingle V2.; to buzz, as bees Bhg.; to hum a tune, as palankin-bearers, രാഗം മൂ. = ആലാപിക്ക (Brahmans). മൂണ്ടുപാ ടുക Palg. = വഴിപ്പാട്ടു. ആന മൂ. to bellow. ജാ തി ചാപല്യംകൊണ്ടു വാലെടുത്തടിച്ചുടൻ മൂളി യും KR. Hanuman, to give indistinct sounds. 2. = ഹുങ്കാരം assent with a "hem" അനുവാദം മൂളി agreed, gave leave with a hem or nod. വരുണൻ വഴി മൂളാഞ്ഞളവു വില്ലു വാങ്ങി UR. not to give way. ഇന്നു പെരുവഴി മൂളുന്നതില്ലെ ങ്കിൽ AR. ശകുനി എന്തു മൂളാഞ്ഞു സകലം സമ്മ തമല്ലേ CrArj. why did S. alone withhold his consent. നിനക്ക് ഒക്ക മൂളരുതെങ്കിൽ പാ തി രാജ്യം പകുത്തു കൊടുക്ക Bhr. ലേലം മൂളുക = വിളിക്ക, മൂളി or മൂണ്ടുകേട്ടു Palg. listened attentively.

VN. മൂളൽ 1. a hum, groan, whizzing noise. 2. a hem, as mark of content കട്ടവനോടു കട്ടാൽ മൂന്നു മൂളൽ prov.; also മൂളക്കം.

CV. മൂളിക്ക to cause to grant leave. അഗ്രജ നെക്കൊണ്ടു മൂളിച്ചില്ലതിന്നു Bhr. could not persuade. നിൻ തല പത്തും മൂന്നാളകം മൂ ളിപ്പൻ RS. I shall get them off.

മൂഴക്കു mū/?/akkụ = 3 ഉഴക്കു, f. i. ഇരുന്പിന്നു മൂ. ചോര പോയി prov. വെന്തു മൂഴക്കായാൽ, കുറു ക്കി മൂഴക്കാകുന്പോൾ വാങ്ങിക്കൊണ്ടു MM.

മൂഴി mū/?/i (T. a ladle). A sluice of rice-fields V1. see മുഴു 3.

മൃഗം m/?/ġam S. 1. A deer, മാൻ; f. മൃഗി. 2. an animal, wild beast, also m. ഘോരനായ മൃ. KR. 3. a quadruped.

മൃഗതൃഷ്ണ S. mirage കാനജലം, മരീചിക.

abstr. N. മൃഗത്വം V1. beastliness.

മൃഗപതി S. the lion.

മൃഗപ്രായം S. brutish; instinctively.

മൃഗയ S. (മാർഗ്ഗ) hunting മൃഗയിൽ അതികുതുകം ഇയലും മനസ്സ് VetC. മൃഗയ ചൂതുകളും അരു തു KR. മൃഗയാദികൾ പത്തു or ദശവർഗ്ഗങ്ങൾ the 10 temptations of a king AR.

മൃഗയു a hunter കൊന്ന മൃ. ക്കൾ Bhg 10.

മൃഗരാജൻ the lion, so മൃഗശാസന സന്നിധൌ CC.

മൃഗശീർഷം; Tdbh. മകയിരം q. v.

മൃഗശീലം, മൃഗസ്വഭാവം beastliness.

മൃഗിതം S. sought, pursued.

മൃഗേന്ദ്രൻ = മൃഗരാജൻ PT.

മൃഗ്യം 1. to be sought. 2. brute മൃ'മാം നിൻ ക്ഷത്രിയബലം (opp. ഹൃദ്യം spiritual) KR.

മൃഡൻ m/?/ḍ/?/aǹ S. (മർഡ) Merciful; Siva ഹര മൃഡശിവ Bhr.

മൃണാളം m/?/ṇāḷam S. The fibre of a lotus stalk പുത്തൻ മൃ'ങ്ങൾ CG.; also മൃണാളതന്തു, — സൂത്രം.

മൃതം m/?/δam S. (part. pass, of മൃ; L. mortuus). 1. Dead ജാതനായാൽ മൃതനാം Bhr. മൃതന്മാർ പ്രേതമായിട്ടു ബാധിക്കും PR. മൃതനാക്കി Sk. മൃ തസമനായ്വരും KR. 2. the particular inclination of each person V1.

മൃതപത്രിക = മരണശാസനം a will.

മൃതപ്രായം dead-like ജനങ്ങൾ ഒക്കയും മൃ'രാ യി KR.

മൃതസഞ്ജീവനി life-restoring, a remedy KU.

മൃ. ശാസ്ത്രം, also മൃതജീവനിവിദ്യ Bhr. an occult science.

മൃതി S. death ജനിമൃതി Bhg. മൃതിദേഹം നട ന്നണയും പോലേ Bhr. a corpse. — മൃതിപ്പെ ടായ്വതിന്നു RS. lest he die.

മൃൽ m/?/d (S. to trample on). മൃത്തു Earth, mud മൺ f. i. മൃത്തുകൊണ്ടംബികാമൂർത്തിയെ നിർമ്മിച്ചു DM. മൃൽപിണ്ഡമായ ശരീരം Bhg. മൃത്തിക S. clay, Bhg.

മൃത്യു m/?/tyu S. (മൃ). Death മൃ. തനിക്കില്ല എന്നു ള്ള ഭാവം Sah.

മൃത്യുഞ്ജയം S. overcoming death (= Siva), a great sacrifice resorted to in great danger. കൂട്ടു — lasts 7 days (fee 21 fanam). മാസ — a monthly ceremony performed on the നാൾ of one's birth (fee 3 fanam). മഹാ — a feast of Cochin Rāja, which in 1862 lasted 40 days. KU. മൃ'യാർച്ചനം ചെയ്തു VetC. in order to get a child.

മൃത്യുപുരം CG. Hades മൃ. പ്രവേശിച്ചു AR. മൃത്യു ലോകം പുക്കു Brhmd.

മൃത്യുശാസനൻ Siva, Si Pu. Brhmd. AR.

മൃദംഗം m/?/ḍ/?/aṇġam S. A tabor (മൃൽ).

മൃദു m/?/d/?/ụ S. Mild, soft (Tdbh. മെതു). മൃദുനാദ ങ്ങൾ തേടും വീണയും കുഴലുകൾ കാഹളങ്ങൾ AR. (opp. drums). വീണാഗാനമൃദുസ്വരം CrArj. മൃദുഹസിതം Nal. a smile. — f. മൃദ്വിയാം ഭവ തി Nal. — Compar. മൃദുതരം blandly. abstr. N. മൃദുത്വം S. mildness, gentleness.

മൃദുഭാഷണൻ Bhg. speaking gently.

മൃദുലം S. mild, soft. മൃ'മായുള്ള രക്ഷ gentle treatment. മൃദുലരസനിനാദം Bhr. മൃ'ല വാക്യം KR.

മൃദ്വാദികളായോരോ വാർത്ത പറഞ്ഞു Chintar. talked peacefully.

മൃധം m/?/dham S. War, battle V1.

മൃന്മയം S. Consisting of മൃൽ, clay.

മൃഷാ m/?/šā S. In vain, falsely.

മൃഷാകഥാവർണ്ണനം Si Pu. lying.

മൃഷ്ടം m/?/šṭam S. 1. (part. pass. of മൃജ്). Wiped, clean. 2. a rich meal, dainties മൃ. അഷ്ടി ക ഴിക്ക ChVr. മൃ'മായുണ്ണേണ്ണം AR. സിംഹവും മൃ' ത്തെ ഭുജിക്കായി PT. മാംസാദിയാൽ മൃ'മായൂട്ടു, മൃ' മാം അന്നം Bhr. മൃ'മായി ഭക്ഷണം കഴിഞ്ഞു vu.

മൃഷ്ടാന്നം S. a sumptuous entertainment മൃഷ്ടാ ന്ന പൂർണ്ണോദരന്മാർ SiPu. മ. കഴിക്ക vu. = നി റയ. So. മൃഷ്ടഭോജനം കൊണ്ടു തെളിഞ്ഞു Bhr.

മൃഷ്ടി S. neatness V1.

മെകളി = ബഹുളി (loc.).

മെക്കരിക്ക mekkarikka V1. To vomit.

മെച്ചം meččam (മെച്ചുക T. C. Tu. Te. to applaud fr. മി ച). 1. Excellency, superiority മെ ച്ചം ഏറും പുരക്കോപ്പുകൾ VCh. മെ'മായി കാട്ടാം surprisingly, Nasr. 2. remaining over & above = മിച്ചം. 3. the piece of gold kept as sample = മച്ചം.

മെച്ചമേ well, highly. അച്ശനെ മെ. നോക്കി ക്കൊണ്ടു intensely. മെ. ചെന്നു eagerly. മെ. ഞങ്ങളെ കൈവെടിഞ്ഞാർ decidedly. മെ. കൊല്ലേണം CG. by all means.

മെച്ചിങ്ങ (& മെളിച്ചിങ്ങ, മെളിച്ചിൽ No.) 1. a quite young cocoanut; മുഖം തിരിഞ്ഞ മെ. just peeping out of the പോള. — മയിമെച്ചി ങ്ങ (പാട്ടത്തിൽ ചേർക്കും No.) 2nd stage of growth (between മെ — & കരിക്കു); (= വെളി ച്ചിങ്ങ, വെച്ചിങ്ങ). 2. a very young palmyra fruit (Palg.).

മെടയുക V1., see മിട, മുട.

മെതി meδi (T. മി, C. Te. med & meṭ, Tdbh. of മൃദ്). 1. Treading on; treading out grain കൊയ്ത്തും മിതിയും V1. 2. = മെതിമരം f. i. a threshing machine, മെതിയും മുക്കാലിക്കാലും വലിച്ചു MR. (parts of ഏത്തം).

മെതിക്ക 1. To tread as loam, trample. — CV. പാഷാണം മെതിപ്പിച്ചു Sk. 2. to thrash നെ ല്ലു മെതിച്ചതും മെതിക്കാത്തതും MR. — CV. ൧൦൦൦ കററ മെതിപ്പിച്ചു മണിയാക്കി MR. 3. = മെ തിയുക to be assuaged, ദീനം മെതിച്ചു കാണു ന്നു vu. = ശമിച്ചു.

മെതിക്കല്ലു V1. a door-lintel.

മെതിമരം the step-board near or over a well, treadle of a weaver's loom etc.

മെതിയം 1. a plank over the door (see മതിയം). 2. pieces of wood by which oars are kept in their places V1.

മെതിയടി wooden shoes as worn by Brahmans & devotees KU. നല്ല മെ. തൊട്ടു പദങ്ങളിൽ KR. — സൂചിമെ. slippers with nails or needles in them for austerities' sake.

മെതിയാല V1. a kind of mortar.

മെതിയുക (= മൃദുവാക?). To be bruised പാ തി മെതിഞ്ഞൊരു താംബൂലം തന്നുടെ വായ്കൊ ണ്ടു നല്കി CG. തേങ്ങ അരെച്ചിട്ടു മെതിഞ്ഞില്ല No. bruised but not sufficiently ground.

മെത്ത metta 5. (മെതു & മെത്തു = മൃദു). 1. A matrass, bedding, quilt അതിമനോഹരമായ മെ. യിൽ ശയിക്ക KR. നന്മലർ മെ. തന്മേൽ Bhr. 2. a terrace. 3. a lever = ചന്ന Palg. — അവൻ പത്താൾക്ക് ഒരു മെ prov. (see മെ ത്തുക).

മെത്തപ്പായി a double mat (made of കൈതോ ല boiled in milk & water), the upper one being much finer than the lower, So. = അ ച്ചിപ്പായി No.

മെത്തശ്ശീല bedding.

മെത്താരണ B. a raised place to sleep on.

മെത്തുക mettuγa T. M. 1. (മികു). To rise high. മെത്തും ഉരചേർ famous. മെത്തിന തിറ മുറും അടലിൽ, വാളെ മെത്തിന തിറത്തോടു തക ർത്തു RC. 2. (C. Te. meṭṭu, T. മിതി) = മെതി ക്ക to jump, കുത്തിപ്പിളന്ന മാറിടം തന്നിലേ മെത്തി എഴുന്നൊരു ചോര CG. spirting. ഭക്ത രുടെ ചിത്തത്തിൽ മേന്മേലേ മെത്തുന്ന ഇരിട്ടു CG. settling on them. അ ചലം തന്നിൽ മെത്തി ഇരുന്ന ചെന്പരത്തി CG. spread. 3. in poet. usage = ചേരുക? വാർമെത്തും പടയുമായി Bhr. impetuous. പുത്തൻ തളിരായി മെത്തുന്ന ചോ രിവാ CG.

മെത്രാൻ & മേ — Syr. Metrān, a bishop, മെ ത്രാനച്ചൻ epist.

മെത്രാപ്പോലിത്താ a Metropolitan.

മെപ്പു meppụ (C. = മെച്ചം). N. pr. A Brahman-seat, No. of പള്ളിയാറു; മെപ്പുസ്മാർത്തന്മാർ a Brahman class.

മെയ mey 5., also മൈ, മേ (either = മേൽ fr. a മി. മിച surface, what covers the mind, or = മയി condensation). 1. The body അവ ൻറെ മെയ്മേലുള്ള പണ്ടങ്ങൾ, മെയ്മേലുള്ള മുതൽ പിടിച്ചു പറിച്ചു TR. രക്തം മെയ്യിൽ അണിഞ്ഞു Bhr. മെയ്യും കൈയും തളന്നെനിക്കു TP. നിശാ ചരർ മൈകളിൽ നിന്നുയിർ വേർപ്പെട്ടു വീഴ്കയും AR. അവൻറെ മെയ്ക്കിട്ടുവീണു Arb. attacked,

assaulted = മേല്ക്കിട്ടു, മെയ്യേറുക; കത്തിയുംകൊ ണ്ടയും ഞങ്ങൾക്കു മെയി തട്ടിയാൽ മാനക്കേടു ണ്ടു jud. (Mapl. Tersus Tīyar). മെയ്ക്കു തട്ടി touched, polluted. 2. a person കൊണ്ടമെ യ്ക്കും കൊടുത്തമെയ്ക്കും doc. (= ദേഹം). 3. substance, truth പൊയ്യല്ല ഞങ്ങൾ ഇച്ചൊന്നതു മെ യ്യെന്നു തേറിനാലും CG. മെയി തന്നേ very true. മെയ്ക്കടം (2. 3) a loan without pawn or mortgage.

മെയ്ക്കാവൽ a body-guard ൧൦൦ നായരും മെ. കൂടി KU.

മെയ്ത്തല on the body (Trav. മേത്തൽ); മെ. തൊടുക B. (= No. മേൽ തൊട്ടു നോക്കുക) to assault.

മെയ്ത്താലി an ornament ഞാന്മെ. Pay.

മെയ്ത്തൊഴിൽ gymnastic exercise (= മേനി വി യപ്പിക്ക) ൧൮ ആയുധവും മെ'ലും KU.

മെയ്ത്തോക്കു a musket with a short stock; a favorite gun കുട്ടിമെ., മെയ്ക്കുഴൽ തോക്കു TR.

മെയ്പിടിത്തം mollifying diseased limbs with ointments & stretching them.

മെയ്പൊൻ ornaments worn on the person.

മെയ്മറക്ക to lose oneself, to faint; to be intoxicated, passionate, desperate.

മെയ്മാററം alienation വില്ക്കയോ മെ. ചെയ്ക യോ jud.

മെയ്മേൽ 1. on the person മാല മെ. അണിയാ തേ Mud. (see മെയി 1.). 2. മെ. വരിക impers. to be possessed, inspired = ഉറയുക, ദർശനം, വെളിച്ചപ്പാടു.

മെയ്മേൽ കാണം (I/?/avars, vu. മെമ്മക്കണം) വെക്ക a present by the bridegroom's sister for the bride's father, consisting formerly of an imitation of gold, value 3 fanams & upwards, of some gold coin of greater value (similar to I. പരത്തൽ 2); the word is now applied to any gold coin given on this occasion with: കാണം കൊ ടുക്കട്ടല്ലേ & received with: കാണം പിടി ക്കട്ടല്ലേ. = പെൺകാണം No.

മെയ്യൽ 1. = മയ്യൽ q. v. 2. = മെയ്മേൽ 2. ഉണ്ണി യുടെ മെ. വന്നു TP. a Brahman boy was inspired.

മെയ്യറുതി death ദുഷ്ടരെ മെ. വരുത്തി Anj.

മെയ്യഴകു personal, true beauty. മെ'കുള്ള കാ ന്ത താത എന്നലറി Mud. fairest husband Bhr.

മെയ്യാക്കം strength & elasticity of body, selfpossession.

മെയ്യാരം (= ഹാരം or മെയ്യാഭരണം) ornaments worn on the person. മെയ്യാരപ്പൊന്നു ചമ യാഞ്ഞു TP. not dressed out.

മെയ്യാൽ KU. a privilege granted by kings.

മെയ്യിടുക to transfer property to another person.

മെയ്യുര (3) an oath ഒരു മെ. ചെയ്യുന്നേൻ RC.

മെയ്യേറുക to assault സ്ത്രീകളെ TR.

മെയ്യോളക്കം 1. = മെയ്യാക്കം. 2. bodily proportion B.

മെയ്വഴി (3) the true religion.

മെയ്ശങ്ക awe, modesty, honor.

മെരിളുക, see മെരുൾ.

മെരുകു meruγụ (& വെരുക q. v. Tdbh. മൃഗം? in T. Te. C. Tu. മെരുകു lustre, glittering = മിൻ). 1. The civet-cat, also കൂട്ടിൽ ഇട്ട മെരു prov. Kinds: കൊടിമെരു (with പുഴുകു), മര — or ക ള്ളുണ്ണിമെരു. (പുഴുകു 2, 688). മെരുകിൻ ചട്ടം So. its ventricle. 2. = പുഴുകു as മെരു ഓററുക, അണെക്ക to emit the civet.

മെരുങ്ങുക mēruṇṇuγa (Te. melugu & medugu, to associate with) = മരുങ്ങുക. To be tamed, attached കല്പകപ്പൂമലർ നണ്ണിനവണ്ടു താൻ മ റ്റൊരു പൂവിൽ മെരിങ്ങുമോ താൻ CG.

v. a. മെരുക്കുക f. i. കാട്ടാനയെ to tame = മ രുക്കുക.

VN. മെരിക്കം = മരുക്കം.

മെരുവം Tdbh. = മൃഗം (huntg.).

മെരുൾ meru/?/ (T. വെരുൾ, see മരുൾ). Fright കൊടുപ്പവും മെരുളും RC.

മെരുളുക to be scared. മെരുളും മാനേൽ മിഴി മാർ RC., വിണ്ണവർ തിണ്ണം മെരിണ്ടു നി ന്നാർ CG. No. മെരിണ്ടു പോക.

മെൽ mel 5. (Tdbh. = മൃദു, മെതു). Tender, slender മെല്ലിട കണ്ടു, മെല്ലിടയാൾ, മിന്നും പതറീടും മെല്ലിടമാർ RC.

മെലിയുക T. M. To grow thin, lean ശരീരം പെരിക മെലിയും a med. ചിന്തിച്ചുടൽ മെലി ക ChVr. മെലിഞ്ഞു പോയി emaciated.

VN. മെലിവു, മെലിച്ചൽ thinness, leanness.

മെല്ലുക 1. To be thin, fine മെല്ലിയതു So. 2. T. C. M. to chew, champ (loc.).

Inf. മെല്ലേ 5. gently, softly, slowly മെ. ചിരി ക്ക, മെ. തിന്നാൽ മുള്ളും തിന്നാം prov.; also മെല്ലവേ, മെല്ലനേ ഒഴുകും വെള്ളം prov. മെ ല്ലെന്നു മുഴുക്ക Nid. മെല്ലെന്നെടുത്തു പുണർന്നു CG. (her child).

V. freq. മെല്ലിക്ക id., മെല്ലിച്ച ശരീരം lean.

മെഹർബാൻ P. mihrbān (see മി —). A friend; മെ'നിക്ക വെച്ച് TR. (P. mihrbāngi) favouring.

മെഴു me/?/u 1. = മെഴുകു T. M. (C. Tu. mēṇa, C. Te. mayaṇa, fr. മിഴ് = മിൻ). Wax (a മലയ നുഭവം doc.). മെ. കാട്ടുക, ഇടുക to wax; മെ. പിടിക്ക to form a wax- mould, മെ. ചോർക്ക B. to melt the wax out of it. എണ്ണെക്കു പാകം — മെ. കണക്കേ ഉരുളുന്പോൾ വാങ്ങുക a. med. 2. C. T. Te. മെരു = മിഴ് polished, glittering.

മെഴുകുതിരി & മെഴുത്തിരി a wax-candle.

മെഴുകുശീല waxed cloth.

മെഴുക്കോൽ, -ക്കൽ = അന്തിത്തിരിക്കല്ലു a granite rosette let into the ground in the E. yard of a house, on which every evening a wick is burned & മാതോർ placed. Palg.

മെഴുനിലം = മെഴുക്കൽ, S. സ്ഥണ്ഡിലം.

മെഴുപാകം, see 1 & പാകം.

മെഴുമീൻ flying fish MC.

മെഴുമെഴേ (2) slippy, glibly; hesitatingly.

മെഴുസൂചി a needle of wax! കാര്യം മെ. കൊണ്ടു കുത്തിയ കണക്കനേ ഇരിക്കുന്നു vu.

മെഴുകുക me/?/uγuγa T. M. (fr. മെഴു 2. C. Tu. Te. mettu). 1. To anoint, wax, varnish ശർക്കര കൊണ്ടു മെ. to cover one's design with sweet words. 2. to daub a place with cow-dung ചെത്തി അടിച്ചു മെഴുകിത്തേച്ചു Anj. — തളം മെ. (the work of Ambalavāsi). KN. ക്ഷോണി മെ ഴുകി ദർഭകൾ വിരിച്ചു Bhg. smoothed by plastering with mud or chunam. കുമ്മായം കൊണ്ടു മെഴുകുന്നോർ Anj.

മെഴുക്കൽ, S. സ്ഥണ്ഡിലം a place levelled and smoothed for ceremonies, Brahmans' meals, etc.

VN. മെഴുക്കു anointing, varnish, daubing, polishing. മെഴുക്കെണ sesam oil. മെ. പിര ണ്ടതു lubricated with oil V1. 2. മാച്ചു മെഴു ക്കുകൾ Nid. എടുക്ക, കളക, ഇളക്കുക to take oil out of the skin etc.

മെഴുക്കനേ MC. quite smooth. കുങ്കുമം മെഴു ക്കന്നു പൂചും മാറു Bhr.

മെഴുക്ക me/?/ukka M. (C. mi/?/ir fr. മിഴ്). To shine with fat, thrive, grow stout മെഴുത്ത മുഖപ ത്മം RS. Sīta's face. പാരം ഉരുമ്മി മെ'ത്തു നില്ക്കും പാദനഖങ്ങളുടെ അംശജാലം, നേർത്തു പതുത്തു മെഴുത്തുള്ള ചേലകൾ CG. fine cloths.

VN. മെഴുപ്പു 1. lustre, brilliancy വാളിന്നു V1.; softness of words. 2. stoutness.

CV. മെഴുപ്പിക്ക = തടിപ്പിക്ക V2. to fatten.

മേ mē 1. S. Mine, to me നിശ്ചയം വന്നുമേ Bhr. 2. T. M. C. = മേൽ in മേക്കെട്ടി a canopy (പട്ടു മേ SiPu.). മേക്കലം the cover of a distil. മേ ക്കാതു the upper part of the ear, മേക്കാമോതി രം മേക്കാതില earrings of I/?/awattis; മേക്കി ടുക see മേൽ. 3. = മേയ് in മേക്കാരൻ a shepherd.

മേഖല mēkhala S. 1. A girdle, zone ഉടഞ്ഞാ ൺ. 2. a sword-belt. 3. the sacrificial string = പൂണൂൽ f. i. ഖണ്ഡിച്ചിതു ബഹു (al. ലഘു) മേഖലജാലവും AR 6. in a Hōmam during battle. 4. = foll. ക്രുദ്ധനായ്മേഖലാ കുത്തിപ്പറി ച്ചു Mud 2.

മേഖലപ്പുല്ലുthe Muńja grass [for അരഞ്ഞാൺ (of 3 ചുറ) of Brahmačāris] മേ. കൊണ്ടു ച രടു MC.

മേഘം mēgham S. (മേഹനം). A cloud കാറു കൊണ്ട് എഴുന്ന മേ., കാള മേ. a rain-cloud.

മേ. മൂടുക to be overcast V2.

മേഘഛന്നം S. cloudy (sky).

മേഘച്ചാർത്തു CC., മേഘജാലം S. a bank of clouds.

മേഘത്തണൽ shade of clouds മേ'ലിൽ ഇരുന്നു സുഖിക്ക PT.

മേഘനാദം S. thunder.

മേഘമാല S. gathering of clouds.

മേഘവർണ്ണം = മുകിൽവർണ്ണം.

മേഘവാർ a bank of clouds മേ. കുഴലായ ചോ ലയിൽ RC.

മേങ്ങുക (മേങ്ങി). Mpl. = മേടിക്ക.

മേചകം mēǰaγam S. (മഷി, മൈ). Black, dark മേചകകാന്തി Sah.

മേച്ചൽ mēččal, VN. of മേയ്ക്ക. 1. Grazing, pasture. മേ. പൂവാൻ CG. to find pasture. പശു ക്കളേ കാനനത്തിൽ മേ. പൂകിച്ചാർ Brhmd. 2. covering (പുരമേച്ചൽ), tiling the house. മേ ച്ചലോടു a house-tile, മേച്ച (ൽ) ക്കാരൻ a tiler.

മേച്ച (ൽ) പ്പുറം 1. pasture ground, a meadow V1. 2. a tiled roof.

മേഞ്ഞൽ V1. = മേച്ചൽ 2. covering with grass; a plough-beam = മേഴി.

മേട mēḍa T. M. (മേടു). 1. A raised place; tower വരുന്നതു കാണ്മാൻ ഇരുന്നു ഭൂപതി ഉയ ർന്ന മേടമേൽ KR. 2. an upper story മേട വെന്തു ഭൂമിയിൽ പതിക്കുന്നു, തരുണികൾ മേട യിന്നിറങ്ങി KR. മഹാമണിമേടകൾ മഠങ്ങളും PT. 3. a palace, = ഹർമ്യം VyM. മാളികകളും മേടകളും കെട്ടി Arb. a high house. 4. (മേ ടുക) a bell of cattle sent into the jungle. No.

മേടർ No. (മേടുക) a carpenter as called by Pulayars = മാടാർ.

മേടം mēḍam Tdbh. of മേഷം Aries; the first month മേടഞ്ഞായറു, മേടഞ്ഞാററിൽ TR. മേട മിടപമാസങ്ങൾക്കിടയിൽ KR.

മേടവിഷു the festival of vernal equinox.

മേടിക്ക mēḍikka = വേണ്ടിക്ക 1. To ask അംഗു ലീയം അവനോടു മേടിച്ചു സൂക്ഷിച്ചു Mud. കടം മേ. to borrow. 2. to take, buy, receive.

മേടു mēḍụ T. M. C. (മീ or മാടു, Te. mōḍu). 1. Rising ground, a hillock. കുന്നും മേടും hill & dale; മേടും പള്ളവും ups & downs. അകത്തു മേടു the seed- vessel or pericardium of lotus. 2. trouble, കടൽമേടു പെടുക V1. to be wrecked. വളരേ പാടും മേടും affliction.

മേട്ടുവഴി a causeway.

മേടുക mēḍuγa No. (= മിടി, വേടുക). To knock, as with finger. മേടി നോക്കിയാൽ അറിയാം prov. to try whether hollow or full. ആണി കൾ മേടിമേടി (al. പോടി) PT. to drive in, strike V1.

മേടി a piece of wood for striking gongs, a clapper (see മേട 4.), a tongue of iron = വാളം.

മേട്ടി mēṭi (Te. C. chief man = മേററി; or E. mate). A house-servant of foreigners.

മേണിക്ക, ച്ചു vu. No. = മേടിക്ക, see വേണ്ടിക്ക.

മേഢ്രം mēḍhram S. (മേഹ). Penis മേ. വീങ്ങു ക Nid.

മേതു mēδu aM. (മേ = മീ surface or Tdbh. of മേ ദിനി). The earth ഉടലോടുയിരും വേറായി അ മ്മേതിൽ വീഴ്ന്തനർ RC. മേതിൻ നിറഞ്ഞങ്ങു മീ തേ വഴിഞ്ഞൊരു ശീതം പൊറുക്കരുതാഞ്ഞു CG.

മേത്തൻ mēttaǹ B. A class of Muhammedans.

മേത്തൽ (loc.) = മീത്തൽ, also കുടയുടെ മേത്തു ചോരയുള്ളതു നോക്കി jud. Mpl. — മേത്തോട്ടു upwards.

(മേൽ): മേത്തട്ടു ceiling, upper story.

മേത്തരം the best sort, superior നീതിക്കെല്ലാം മേററരമാനനിശാചരൻ RC.

മേത്തലവായു Palg. sore eyes with head-ache (corr. fr. നേത്രവായു).

മേത്താവി Tdbh. = മേധാവി.

മേത്തോന്നി Gloriosa or Methonica superba, with poisonous root used by women (മേ' യും കിണറും ഉണ്ടു) for suicide.

മേത്രാൻ, see മെത്രാൻ.

മേദസ്സു mēd/?/as S. (മിദ് fat = മിൻ?) Marrow & fat (2 Iḍanga/?/is in the human body, Brhmd.) ഭൂമേ. the fat of the soil.

മേദകം S. vinous liquor for distilling GP.

മേദിനി S. the earth (aM. മേതു), മേദിനീദേ വി (AR.) — മേദിനീകൂററർ Bhg. princes.

മേദിനീപതി a king.

മേദുരം S. unctuous, smooth.

മേദുരശക്തി KR. a blank weapon.

മേധ mēdha S. (vigour). Understanding മേ. ന ല്കുക RC. (for writing poetry). മേ. പെരിയ വൻ V1. very learned.

മേധം S. (juice) a sacrifice, as അശ്വമേ., ന രമേ., ഹയമേധകർത്താ Bhr.

മേധാവി S. intelligent, clever, influential; a manager, overseer, leader, vu.

മേധ്യം S. (vigorous, fit for sacrifice) pure

വനം പുക്കു മേധ്യമൃഗങ്ങളെ കൊന്നു; മേ' മായിരിക്കുന്ന ധർമ്മം Bhg.

മേന, മേനക S. (woman) N. pr. The wife of Himālaya.

മേനവൻ, see മേൻ.

മേനാവു P. miyāna, A palankin മേ'വിൽ വെച്ചെടുത്തു Arb.

മേനി mēni T. M. (Te. menu = മെയി, മേൽ). 1. The body, shape മേനിയിൽകൊണ്ടു CC. touched. മേ. ചോര കണ്ടു VilvP. surface. മേദി നിക്കു മേനിയിൽ നോവു കുറഞ്ഞൂതായി CG. തി രുമേനി the king. മണൽകൊണ്ടു ചമെച്ചു ദേ വി തൻ മേനിയെ CG. an idol, likeness. 2. (മേൻ) beauty, excellence. മേ. തങ്കിന വെള്ളെകിറു RC. a fine tusk. നല്ല മേ. ഉള്ള ശീല V1. മേ. പറക So, to flatter, boast. മേ. വരു ത്തുക to polish. 3. a sample, sort, measure അടിച്ച മേ. So. new-coined money. കരമേ. കൃ ഷി higher sort of rice-fields. ഇപ്പണത്തിന്നു നൂററിന്ന ൪ മേ. പലിശ കണ്ടു doc. at the rate of. മൂന്നാംതരം നിലങ്ങൾ ൧൦ മേ. വിളയും (1st class ൨൦ മേ.) yield 10 fold. മൂന്നു മേ. നിലം returning 3 or 4 fold. TR. പത്തു മേ. ഉള്ള ക ച്ച V1. cloth worth 10 fanam. നൂറു മേ. കണ്ടി രിക്കുന്നു അളത്തത്തിന്നു ൬൦തേ ഉള്ളു 60 Idanga/?/is only. 4. the average article മേ. തെങ്ങു ഒ ന്നിന്നു തേങ്ങ ൫൦ കാണും, കമുങ്ങു മേ. ഒന്നു അ ടക്ക ൫൦൦ കാണും, മേ. കണ്ട വിള ൧൦൦ വിത്തി ന്നു നെല്ലു ൧൦൦൦ TR. 5. rank, honor അവ ർക്ക് ഓരോ സ്ഥാനവും മേ. യും കല്പിച്ചു കൊടു ത്തു KU. നമുക്കുള്ള സ്ഥാനവും മേ. യും മര്യാദ ഒക്കയും TR. (says a king). തവ ഹാനി വരും മേ. വരാ Ch Vr. — മേ. അറിയുന്നവൻ V1. courteous.

മേനിക്കാരൻ (5) honorable. തൻറെ പുതക്കാർ മേ'ർ TP. friends of the same age; ostentatious.

മേനികെട്ട dishonored.

മേനികേടുവരുത്തുക to dishonor; മേനിക്ഷയം പോക്കുക V2. to take revenge.

മേനിപ്പഴക്കായി (2) a good sort of plantain.

മേനിപ്പഴയരി (2) good rice.

മേനിപ്പാട്ടം (4) rent of land calculated on the average produce of different crops W.

മേനിപ്പൊറുതി (5) prosperity B.

മേനിവിളച്ചൽ (2) the best crop of any parcel of land W.

മേൻ mēǹ T. aM. (C. mēnu = മേൽ). What is above, superiority, excellence.

മേനവൻ a superior, title of Sūdra writers നാലു മേ'ന്മാർ TR. = എഴുത്തുകാർ, gen. മേ നോൻ (മേനക്കുടം (ങ്ങൾ) Palg. as called by lower castes); a minister, agent appointed by a Rāja with the gift of a style or palm-leaves; title of barons KU. — അംശമേ നോൻ etc. (mod.).

മേങ്കൈ authority.

മേങ്കൊങ്ക a fine breast പുണർ മേ. RC.

മേങ്കോയ്മ the highest power മേ. സ്ഥാനം.

മേഞ്ചാതി V1. (ജാതി) 1. excess. 2. fine words.

മേ. കാട്ടുക to flatter.

മേഞ്ചൊല്ലാൾ speaking nicely f. മതുമേ RC.

മേഞ്ചൊന്ന Bhg. = മേൽ ചൊല്ലിയ.

മേന്തടി upper timber B.

മേന്തോന്നി, (T. വേ —) = മേത്തോന്നി q. v.

മേനാൾ RC. = മേൽനാൾ.

മേന്നകയാൾ splendidly decorated f. Sīta, pl.

മേന്നകമാർ; also മേന്നകത്തയ്യൽ RC.

മേന്നടയാൾ walking nobly f. RC.

മേന്നോക്കി a superintendent, accountant, minister of Porḷātiri; also മേനോക്കിമാർ KU. title of barons മതിലഞ്ചേരി മേ. TR. (in Kōṭayaγattu), മേനോക്കു കൊടുത്തു KU. his office.

മേന്പെടുക V1. 1. to fall upon something. 2. to suffer bodily pain.

മേന്പൊടി V1. = മേൽപൊടി.

മേന്മ excellence, superiority. ആകായ്മയും മേ. യും ഇല്ലതിനാൽ KeiN. neither better nor worse for it. ദേവി തൻ മേ. യെ ചൊല്ലി ക്കൂടാ CG. മേ. യിൽ, — യോടേ well. മേ. വെടി V1. a royal salute.

മേന്മീശ B. mustaches.

മേന്മേൽ more & more മേ. വർദ്ധിച്ചുവരും, മേ. പ്രസാദിച്ചിതു Bhg. മേ'ലേ CG.

മേന്മൊഴിയാൾ RC. = മേഞ്ചൊല്ലാൾ.

മേപ്പടി = മേൽപടി. മേപ്പത്തൂർനാരായണഭട്ടതിരി N. pr. A sage.

മേപ്പാവു mēppāvụ (മേൽ). A loft, ceiling ച ന്ദനംകൊണ്ടു മേ. വിട്ടു TP.; a high building കൊതിക്കെൻറെ മേപ്പയിൽതട്ടി TP.; തച്ചോളി മേപ്പയിലും പോരുന്നു (പുതുപ്പണഅംശം മേപ്പ യിൽ ദേശം) TP.

മേപ്പുലം So. (മേയി). A pasture.

മേയം mēyam S. (മാ). To be measured. Bhg.

മേയ്ത mēyγa 5. (മെയി surface). 1. v. n. To graze, browse ആടു മേഞ്ഞ കാടു prov. ഭൂതല ത്തിൽ മേയട്ടേ CG. കോഴി ഒന്നിച്ചു മേയു ന്പോൾ TR. 2. T. M. (T. C. also vēy, Tu. C. bē) v. a. to thatch a house ഓല കെട്ടി പു ല്ലു മേഞ്ഞു jud. with grass; to tile ഓടു മേ., പുര മേ. (= പുതെക്ക).

VN. മേച്ചൽ (മേഞ്ഞൽ) see above. (858.)

v. a. മേയ്ക്ക To cause animals to graze or eat, to feed, tend അശ്വങ്ങളെ മേപ്പതിനായി, പശുവൃന്ദത്തെ മേച്ചു. Bhr.

CV. മേയ്പിക്ക 1. to cause another to feed cattle. 2. & പുര മേയിക്ക to get thatched.

മേയ്ക്കൂലി the hire of a shepherd or for tiling.

മേയ്പുകാരൻ B. a grazier, shepherd.

മേയാപ്പുര a temporary roof as for the monsoon അറുത്തുകെട്ടു കയററാതേ മേ. വെച്ചു കെട്ടുകേ ഉള്ളു TR. (also പെയ്യാപ്പുര opp. പന്തൽ).

മേയ്യ mēyya No. (= മേഷ). A flaw in a log of sawn or worked timber arising from its not having been properly squared.

മേര mēra T. Te. C. Limit; loc. = മേനി rate അ രപ്പണൺ മേരെക്കു നികിതി ഇട്ടിരിക്കുന്നു TR. at ½ fan. for each.

മേരു mēru S. (മീ, മേൽ). The fabulous mountain of the North മേരുവും കടുകുമുള്ള അന്തരം ഉണ്ടു നമ്മിൽ Bhr. വന്മേ. ക്കുന്നു താൻ എന്ന പോലേ CG. അഴകെഴും മേരൂർക്കുന്നു RC. മ ഹാമേതു സമാനധീരർ TR. (in complimentary address). മേരുപ്പു (മേരു T. sandiver, glass-gall). So. a med. salt ഏററം ലഘുവായുള്ള മേ. GP 73.

മേർക്കു mērkkụ T. So — മേല്ക്കു Westwards ഗുഹ തെക്കു മേർക്കും കിളർന്നിട്ടു KR.

മേല mēla So. Cannot (either V. neg. of മേൽ 3. = ഒല്ലാ, or corruption of വേല 3. "it is difficult" = അരുതു). ഉരിയാടുവാനും മേലാ, ഓടു വാൻ മേലാഞ്ഞു, നടപ്പാൻ മേലാതായി PT. മേ ലായ്ക weakness.

മേൽ mēl VN. of മീ (C. മ്യേൽ = മിയ്യൽ). 1. What is above, surface, body = മെയി, as മേലും കൈ യും നൊഞ്ഞിട്ടു നടന്നൂട No. vu. രാവണൻ ത ന്നുടെ മേലുകൾ ഒക്കയും കീറിപ്പിളന്നു KR. മേൽ ഇട്ടവസ്ത്രം the cloth you wear. മേല്ക്കു തേക്ക MM. (opp. മേലിലും തലയിലും a. med.). സൂത ൻറെ മേൽ തട്ടി VilvP. കൊടുത്ത് കൊണ്ടമേൽ doc. person (=മെയി 2). ചിനന്പു മേൽ അന ങ്ങുന്നതിന്നു ചാകുന്പോലേ കളിക്കും some bodily exertion; also = മെയ്മേൽ q. v. 2. adv. above, upon, on കുതിരമേലേറി Bhg. — Loc. termination, often shortened കോലാമൽ MR. വകയി ന്മന്നു നികിതി എടുക്ക, കണ്ടത്തിന്മന്നു പത്തിന്ന് ഒന്നര നെല്ലു TR. മെത്തമന്നെഴുനീല്ക്ക vu., മല മ്മന്നു TR. (= മേൽനിന്നു). എൻറെ മേ. പറഞ്ഞു charged me. ഇവരെ മേ. അന്യായം jud. against. അവൻറെ മേലാക്കി transferred property to; more, = പുറം as മുന്നൂററിന്മേൽ മുപ്പതു Bhr.; also above mentioned രസം മേൽച്ചാററിൽ അരെച്ചു a. med. in the same decoction. 3. superiority, excellence (Te. Tu. C. good) മേലും കീഴും ക ണ്ടു TR. allowing for good & bad years, taking an average. മേത്തരം etc. 4. futurity, afterwards മേലിൽ, — ലാൽ, ഇനിമേൽ henceforth. മേൽ വരുവാൻ ഇരിക്കുന്നതു V1. 5. T. M. West വടമേൽ മൂല, വടമേപ്പുറം NW., തെന്മേല്പുറം SW. മേലടി So. rent paid in kind; giving charge of cattle.

മേലധികാരം superior or supreme power, — രി etc.

മേലവൻ V1. a superior, owner = മേലാൾ.

മേലാക്കം elevation, promotion.

മേലാച്ചി Trav. a maid-servant.

മേലാട fine upper cloth of women.

മേലാൻ = മേലവൻ, pl. മേലാർ a superior, proprietor.

മേലാപ്പു an awning, canopy മുഗ്ധങ്ങളായ മേ. കൾ Bhr. മേ. കെട്ടി തിരവളെച്ചു Anj. പ ട്ടുമേ. പിടിച്ചു പ്രദക്ഷിണം (of തിരണ്ട പെ ൺ); also a mosquito curtain.

മേലായ്ക്കൂറു, (— ലാൻ or — ാൾ) the Janmi right ബ്രാഹ്മണർ തങ്ങൾക്കു മേ. കല്പിച്ചു (opp. കീ ഴായ്ക്കൂറു) KU.

മേലായ്പണം loc. said of കുടുമനീർ & of പാട്ടം.

മേലായ്മ. V1. property in trees & fruits (opp. കാരായ്മ as property of grounds, both embraced by അട്ടിപ്പേറു) So.; also മേൽക്കോ യ്മ, മേങ്കോയ്മ.

മേലാൽ (4) hereafter മേ. ഉള്ള കാര്യത്തിന്നു, മേ'ലും രക്ഷിക്ക TR. മേ'ലേക്ക് ഉണ്ടാകുമോ, മേ'ലത്തേ നടപ്പു MR. future.

മേലാൾ an overseer കൂലിക്കാരേ മേ. TR. the person in charge; a commissioner, സ മുദ്രത്തിൻറെ മേലാളായുള്ള ഹനുമാൻ RS. conqueror?

മേലു 2nd future (= വലിയൂ etc.) is above, is higher. Gan. അതിൽനിന്നു ലക്ഷം യോജന മേലു Bhg 5.

മേലും moreover, further.

മേലുര upper touch of gold.

മേലെഴുത്തു 1. direction of a letter; also title- page, heading of a chapter. 2. registry. Trav. വലിയ — chief secretary or registrar TrP. (മേ. പിള്ള Trav. the head of പണ്ടാര പ്പിള്ളമാർ 2.).

മേലേ 1. upwards ശവം മേലേ എടുപ്പാൻ jud. to exhume. 2. in Cpds. = മീതേ, മുകളിൽ; പർവ്വതത്തിൻ മേലേക്ക് എഴുന്നെള്ളി KU. ൨, ൩ കൊട്ട മണ്ണു മേലേക്കു മേലേ വെച്ചു one above the other. മേലേ കുറുന്പടി etc. upper. (4) മേലേക്കു hence forward. Nal. V1. — മേ ലേതു what is above or comes next (opp. കീ ഴേതു Gan.). ചുവന്നും വെളുത്തും കറുത്തിട്ടും ഉണ്ടെള്ളുകൾ അവററിൻ ഗുണം മേലേ മേ ലേതിന്നായ്വരും GP. each following sort better than the preceding.

മേലേടം (4) future part മേ. കഥ Mud. പാ ണ്ഡവചരിത്രം മേ. വചിക്ക Bhr. the sequel. വൈഷമ്യം കഥെക്കിതിൻ മേ. ഉണ്ടു Mud. henceforth.

മേലേരി 1. high-flaming fire. ഞാൻ ഒരു ചെ റിയ മേ. കടക്കേണ്ടതു a fiery temptation. 2. sacrificial fire-wood, fr. jack-trees മേ. കൂട്ടുക a funeral pile. മേ. ചാടുക = തീയാട്ടം.

മേലോക്കി (നോക്കി) upwards മുണ്ടു മേ. ച്ചാടി TP. കുത്തിയകത്തിമേ. എടുത്തു jud.

മേലോട്ടു (പട്ടു) upwards മേ. ചെന്നു.

മേൽക്കച്ച (1) a girdle.

മേൽക്കച്ചവടം wholesale dealing.

മേൽക്കഥ (4) പറയുന്നേൻ I go on with the story.

മേൽക്കരം So. additional Government share of crop; tax paid in advance.

മേൽക്കാച്ചൽ (1) fever-heat.

മേൽക്കാച്ചിൽ yam growing on yam.

മേൽക്കാട്ടം great demand, (കാട്ടം 233).

മേൽക്കാണം additional advance of the occupant.

മേ (ൽ) ക്കാതു the top part of the car, മേ. കുത്തു ക to men against ആന്ത്രവായു; to Tīyar & Muckuwar women No. of Telly. for ചിററു കാതു q. v.; also to Māpḷichis = അലിക്കത്തു കാതു; see under മേ 2.

മേൽക്കാററു (5) West wind V1.

മേൽക്കിരിയം higher Sūdras, as the പതിനാ യിരം of Pōlanāḍu. മേ'ത്തിൽ ഒരുമയും ശൂ രതയും നായ്മസ്ഥാനവും ഏറിയിരിക്കുന്നു നാ യർ KU.

മേല്ക്കീഴ് more or less, നിണക്കു ഒരു മേൽക്കീ ഴില്ലേ No. = ഗുരുത്വം you do not care for rank, age, etc.; headlong. മേല്ക്കീഴായി topsy-turvy. = കീഴ്മേൽ.

മേല്ക്കു (1) to the body പെണ്ണുങ്ങളെ മേല്ക്കിട്ട ഏറി, ഞങ്ങളെ മേ. പാഞ്ഞു ഞങ്ങളെ മറിച്ചി ട്ടു, ബ്രാഹ്മണസ്ത്രീകളെ മേക്കട്ട (sic) കയ്യേ റി TR. assaulted = മെയ്ക്കിട്ടുക. (5) West വ ടക്കു മേല്ക്കായി ഗമിച്ചു KR. ഇണ്ടൽപോം വഴി കിഴക്കു മേല്ക്കും ഇതമുറെറഴും മലയിര ണ്ടും അന്പും നമ: RC. (to the sun).

മേല്ക്കുമേൽ one above the other; (4) successively,

more & more = മേന്മേൽ; നല്ലതു വ രും മേ'ലിൽ Bhg.

മേൽക്കൂട്ടു a roof.

മേൽക്കെട്ടി an awning, tester, mosquito-net; see മേക്കെ —.

മേൽക്കെട്ടു a string tied over a lock.

മേൽക്കൊൾക (1) to be hit, affected by medicine.

മേൽക്കോയ്മ & — ങ്ക — sovereignty as of Perumāḷs KU.

മേൽച്ചീട്ടു direction of a letter, a label.

മേൽച്ചൊല്ലിയ (2) above-mentioned മേ. കല്പ ന TR. & മേൽ ചൊന്ന.

മേൽജന്മം (4) the next birth. ChR.

മേല്തട്ടു an upper room or story, ceiling, deck.

മേല്താഴ് outer lock.

മേൽനാൾ (4) future time ദാസനായ്വാഴുകു മേ. AR.; മേ. എല്ലാം UR. for ever.

മേല്പഞ്ചായം B. an umpire.

മേല്പട (4) the reserve of an army; (1) the upper part of a bank.

മേല്പടി the upper part of a door-frame; above, said, ditto (marked ടി ടി). മേപ്പടി കണ്ട ത്തിൽ jud.

മേപ്പടിയാൻ കയ്യിൽ TR. the same person.

മേല്പട്ടം bishop's office. Nasr.

മേല്പറഞ്ഞ (2) = മേൽച്ചൊല്ലിയ.

മേല്പാടം original copy B., cultivated high ground.

മേല്പാട്ടു the upper side, surface V1. = മേത്തരം V1.

മേല്പുടവ upper or outer garment.

മേല്പുര & മേപ്പുര a roof; an upper room.

മേല്പെടുക to be above, superior.

മേല്പെട്ടു, മേല്പട്ടു 1. upwards (മേ. എറിഞ്ഞു Bhr. മേ'ട്ടേക്കു പൊങ്ങി Bhr. നോക്കി VetC. മേ. ചാട്ടം tumbling). 2. henceforth (മേ. നല്ലവണ്ണം ഇരിക്കേണം മേ. കുന്പഞ്ഞിക്കു തന്നേ ആകുന്നു ഈ രാജ്യം TR.)

മേല്പെടുക്ക to set over, entrust KU.

മേല്പൊടി vehicle, adjuvant of medicine പഞ്ച താര മേ. ഇട്ടു a. med. strewed on, added. ഉഴക്കു ചീരകം മേ. യായി പൊടിച്ചിട്ടു, പശു വിൻ നെയി മേ. വീഴ്ത്തിക്കുടിക്ക MM.

മേൽപ്രകാരം as aforesaid.

മേൽഫലം trees, (grain, etc. produced above ground), opp. കീഴ്ഫലം as ചാമ etc. അ ന്നുണ്ണി ഫലങ്ങൾ 127. 2. doc. the future produce; opp. കീഴ്ഫലം the present one.

മേൽബലം (4) reserve, auxiliary force.

മേൽഭാഗം the upper side അതിൻറെ മേ'ഗേ KU. മേ'ഗേ കൊണ്ടു തിരിച്ചാൻ BR. (a chariot) upwards.

മേൽഭാരം depressing weight; misery of being in the body.

മേൽമണിയം So. superintendence.

മേൽമയിർ So. hair of the body.

മേൽലാഭം extra profit.

മേൽലോകം heaven.

മേൽവരവു extra income; (4) consequence.

മേൽവഴി upper way. ശീഘ്രം ഗമിച്ചവൻ മേ. യിൽ BR. through the sky.

മേൽവായി the palate.

മേൽവാചകം the heading, address of a letter.

മേൽവായിപ്പ an additional loan.

മേൽവാരം Government's share of rent.

മേൽവാഴി V1. a superior = മേലവൻ.

മേൽവിചാരം superintendence.

മേൽവിത്തു seed sown upon other seed.

മേൽവിരിപ്പു an awning.

മേൽവിലാസം address, superscription of a letter.

മേൽവെപ്പു possession by a high tenure മേൽ എഴുതി പറന്പുടെ മേ. ഒററിയും ഒററിക്കും പുറവുമായി നിങ്ങൾക്ക് എഴുതി വെച്ചു തന്നു (doc.) MR.

മേൽവെള്ളം freshes മേ'ള്ളച്ചാട്ടം.

മേൽശാന്തി, see ശാന്തി.

മേവുക mēvuγa T. M. (T. മേ to love, or = മരു വുക). 1. To be familiar, occupied with വേണു ന്ന വേലകൾ മേവി നിന്നാർ CG. 2. to be accustomed to a place & prefer it, abide തത്ര മേവുന്നഹോ മത്സ്യങ്ങൾ PT. വിബുധപുരിമേ വിനാൻ Bhr. കാലാലയം മേ. AR. went to inhabit Hades. അവർക്കു മേവാൻ ഗൃഹങ്ങൾ Sk. 3. So. T. to adjust, level V1. മേവിക്കൊടുക്ക to reconcile, prove B. 4. aux. V. = വസിക്ക,

ഇരിക്ക f. i. സുഖിച്ചു മേവീടിനാൻ, അറിഞ്ഞ ല്ലോ മേവുന്നു Bhr.

മേവൽ (So. T. love) dwelling, see മീവൽ.

മേവലർ aM. enemies മേ. തമ്മെക്കൊന്നു RC.

മേ'രെ പൊരുതു പുറത്താക്കി AR.

മേശ Ar. mēz, Port. mēsa (L. mensa). A table കൃമികളിൻ മേൽ മേശ കഴിക്കുന്നു MC. to live upon. (തേമേശ തിന്നുക, കഴിക്ക, കുടിക്ക vu. Europeans to breakfast).

മേഷം mēšam S. (= മേടം). A ram, Aries.

മേഷത്തൂർ ബ്രാഹ്മണൻ. മേഷത്തടികൾ, മേഷ ത്തോണടികൾ N. pr. a deified sage, born to Vararuči of a Par̀ayi KN.

മേഷ B. a hindrance, trouble; B. Palg. flaw.

മേയ്യ 860.

മേസ്തരി Port. mestre (L. magister). A Maistry, Arb. ആശാരി —, കൂലിമേസ്തിരി etc.

മേഹം mēham S. (മിഹ്). Urine, also = മേഹ രോഗം urinary disease. മേഹപടലം venereal spreading sores.

മേഹനം S. pissing; penis.

മേള mēḷa (Gr. melas). Indian ink; മേളയിൽ കളിച്ചു = മേളത്തിൽ KR.

മേളം mēḷam S. (മിൾ). 1. A band, esp. of musicians. 2. music, harmony താളത്തിൽ ഒത്തി നന്മേളങ്ങൾ ഗീതങ്ങൾ ഓരോന്നേ പാടിപ്പാടി CG. മേ. കൂടുക to unite in a concert, കൊട്ടുക to play. മേ. ഏറീടുന്ന പൈങ്കിളി Bhr. melodious. 3. joining fitly, joy മേളത്തിൽ ഉത്സവം ആരംഭിച്ചാർ, ചേല വെളുപ്പിച്ചു മേ. ഇയററുന്ന ദാസൻ CG. ഛേദിച്ചു മേളമോടൂഴിയിൽ ഇട്ടു DM. nicely. മേ. കലർന്നു ദഹിക്ക VilvP. to burn all over from fever.

മേളക്കാരൻ a musician.

മേളക്കൊഴുപ്പു B. a concert, symphony.

മേളതാളം equal time in music.

മേളനം S. union, assemblage.

മേളാങ്കം B. joy, pleasure.

denV. മേളിക്ക 1. To mix, as sugar in milk ഇളക്കി മേളിച്ചു Mud. വെല്ലവും പാലും തളി കയിൽ മേ'ച്ചു തരുവൻ DN. 2. to unite in harmony ഗാനം മേളിച്ചാർ (331) CG. 3. to live happily together സന്തതം അവളോടു മേ' ച്ചു PT. മാനിനിയോടു മേ'ച്ചു മേവിനാൻ Nal. മേളിച്ചു നല്കിനാൻ SiPu. gladly.

part. pass. മേളിതം = മേളം f. i. മന്ദമേ. പൂണ്ടു കുഴലൂതി Anj. & മേളമായി കു'തി Anj.

CV. മേളിപ്പിക്ക to combine harmoniously ഓ രോ വിദ്യാമേളങ്ങൾ മേ'ച്ചു Bhr.

മേളി = വേളി, ബഹുളി.

മേഴി mē/?/i T. aM. (C. mēḍi, mēḷi). The plough-tail V1.

മൈ mai 1. T.M. = മഷി, മഴി, മയി. Antimony; blackness മൈയാർ see മയ്യാർ. 2. = മെയ് C. Tu. Te. body ഓമന്നപ്പൂമൈ CG. 3. T. മൈമ barrenness, whence മച്ചി.

മൈക്കണ്ണി (1) with painted eyes f. മൈ. ക ണ്ണിൽ പാർത്തു Nal. മൈ. മാർ Bhr. (മയ്യാർ കൺ).

മൈക്കലേ = മയിക്കലേ, മയക്കിൽ at dusk.

മൈക്കോലവാർകുഴലാൾ CG. dark-haired f.

മൈതാനം P. maidān, A plain, flat, open field ഒക്ക മുറിച്ചു മൈ. ആക്കി TR. മൈതാനയിൽ എത്തി Ti. on the table-land.

മൈതുക maiδuγa aM. rather എയ്തുക; To get അതിൻഫലം മൈതുവാൻ ചമയുന്നത് ഇന്നേ RC 93. now you are to reap the fruits.

മൈത്തുക to be industrious. — മൈത്തൽ toil B.

മൈത്രം maitram S. (മിത്ര). Friendship മൈ. മറന്നു RS.; also മൈത്യ്രം.

മൈത്രി id. ഭൂസരൻറെയും മൈഥിലന് തൻറെ യും മൈ. യെ പൂരിപ്പാൻ CG. മൈ. രക്ഷി പ്പാൻ പണി KR.

മൈത്രീകരം S. gaining friends AR. (the Rāmāyaṇa is said to be such).

മൈഥില maithila S. Referring to മിഥില, f. i. മൈഥിലരാജ്യം AR.

മൈഥിലി Sīta.

മൈഥുനം maithunam S. (മിഥുന). Matrimony, coitus. — ശ്വാവിൻറെ മൈ. പോലേ prov.

മൈഥുനപരൻ Bhg. lecherous.

മൈഥുനമാസം = മിഥുനം.

മൈനാകം maināγam S. 1. = മൈനാൻ T. M. C. The docile parrot മൈന MC. Temenuchus pagodarum. 2. a mountain in Himālaya പ ർവ്വതാധീശ്വരൻ AR.

മൈനാത്തു So. A washerman. — മാനാത്തി 809.

മൈന്തൻ maindaǹ T. M. (മൈന്തു T. C. delusion = മയ്യൽ). 1. A boy. 2. a son RC. Mpl.

മൈന്പു No. = മയിന്പു Dusk മൈന്പിന്നു വന്നു.

മൈയൽ RC. = മയ്യൽ q. v.

മൈയാല No. dusk.

മൈയാരം maiyāram (മൈ 2.) = മെയ്യാരം.

മൈയ്യൻ (മൈ 1.) Palg. Er̀. (opp. മെയ്യൻ) a rogue.

മൈയ്യക്കള്ളൻ Er̀. a night-snap, night-thief = തഞ്ചം നോക്കി; Palg. an eye- servant.

മൈരേയം mairēyam S. Spirits from Lythrum blossoms മൈ'മാം വീരമദ്യം സേവിച്ചു CG. Bhr.

മൈൽ = മയിൽ q. v.

മൈല grey = മയില.

മൈസൂർ രാജാവു doc. = മയിസൂർ.

മൊക്കളം mokkaḷam No. (Mpl. മൊക്കു, loc. T. മൊക്കൈ a notch). A hollow in the edge or gunwale of a boat to insert a pin (= thole-pin), to which the oar is hooked.

മൊങ്ങ moṇṇa (C. Tu. manga) A monkey V1. = മൊച്ച?

മൊങ്ങു (മുഴങ്ങു?) howl, f. i. നായുടെ മൊ. കേട്ടു V1. Trav. മോങ്ങുക.

മൊച്ച močča 1. A light coloured monkey. 2. T. So. a Dolichos tetraspermus, B. മൊച്ച ക്കൊട്ട its peas (No. മൊച്ചക്കൊട്ടപ്പയറു = അ വര).

മോച്ചൻ (മൂത്ത?) 1. an old man, a big person (loc). 2. Palg. = നൊച്ചെലി, നച്ചെലി.

മൊച്ചിങ്ങ, see under മുച്ചി.

മൊഞ്ചൻ mońǰaǹ 1. No. (മൊയി). A strong, fine fellow = മിടുക്കൻ; f. മൊഞ്ചത്തി. 2. So. passionate.

മൊഞ്ചു l. No. beauty. 2. So. anger B.; moroseness V1. മൊഞ്ചും മൊട്ടും പറക, കാ ട്ടുക of discourteous, untractable manners V1. — മുറിമൊഞ്ചു B. precipitate anger.

മൊഞ്ഞി = മുഞ്ഞി The face (loc).

മൊട്ട moṭṭa T. M. C. Tu. (മുണ്ഡ). 1. A bald head ചിരെച്ചാൽ മൊട്ട prov.; a Brahman widow; a Māpḷa ഉപ്പു പുളിക്കൂലും മൊ. ചതി ക്കും prov. മൊ. അടിക്ക to shave the head completely. 2. = മുട്ട an egg.

മൊട്ടക്കുന്നു a bare hillock.

മൊട്ടക്കൊന്പൻ cattle having lost one horn or both.

മൊട്ടത്തലയൻ a Māpḷa.

മൊട്ടത്തൈ a cocoanut-plant before the shooting of തിരുൾ.

മൊട്ടപ്പശ So. the white of eggs used as glue.

മൊട്ടു moṭṭụ T. M. (Te. C. moggu, mogaḍa fr. മുട). 1. A flower-bud കുന്ദം തൻ മൊട്ടു, മുല്ല മേൽ ഉല്ലാസമൊട്ടുകൾ, പങ്കജമൊട്ടിൽ തണു പ്പുണ്ടു CG. ചെക്കി —, മഞ്ഞൾ — a. med. പൊന്മ ലർ മൊട്ടുകൾ പട്ടുകൊണ്ടു പൊതിഞ്ഞഭിമന്ത്രി ച്ച കലശങ്ങളാൽ അഭിഷേചിച്ചാർ KR. (in coronation), പൂ മൊട്ടിടുക. 2. a nipple മുലമൊ ട്ടു RS. മുലയിണ മൊട്ടുകൾ VCh. വാരിളം പോ ർമുലമൊട്ടുകൾ Bhg. 3. bud- like, the blunt end, a pommel പൊന്മൊ. കെട്ടിയ ചൂരൽ TR.

മൊട്ടന്പു a blunt-pointed arrow പാറപ്പുറത്തെ യ്ക മൊ. പോലേയായി SiPu. made no impression.

മൊട്ടുകൊന്പൻ (3) cattle with little or short horns.

മൊട്ടുവാൾ a long sword with brass-handle എറിഞ്ഞു പിടിക്ക Nāyar's play with it.

മൊട്ടുസൂചി (തൂശി) a pin.

മൊത്തം mottam T. Palg. The whole, total f. i. കൂലി മൊത്തമായി കൊടുക്ക = No. പൊത്ത നേ, മുഴുവനും.

മൊത്തുക mottuγa (T. Te. to strike, see മു —). 1. To kiss f. i. the hand, Genov. Mpl. എത്ര മൊത്തിയാലും ഒന്നു പൊത്തിക്കൂടാ prov. 2. So. to drink from a vessel B., to sip Vl. (മോകു, മോഞ്ചു).

മൊത്തി (C. mōti = മുച്ചി) 1. the face പാണ്ഡ വവൃഷ്ണികൾ ഒന്നായപ്പോൾ കർണ്ണാദികളുടെ മൊത്തി * കറുത്തു CrArj. from envy. 2. the calyx as of cocoa- nut തേങ്ങയുടെ മൊ. അ ടർത്തി, a receptacle of Compositæ; also മൊത്തടർന്നു വീണു. * (print: മൊഞ്ഞി).

മൊന്ത 1. So. T. a cruse, B. goglet, പിടി — narrow-mouthed, Arb. (see മോന്ത). 2. a thicket, the lair of a tiger, No.

മൊന്നാക്കൾ V1. Muham. priests (മുല്ല, മു ന്നാൾ?).

മൊയിലോം No. vu. f. i. ഇടക്കാടു, ചൊവ്വ മൊ. = മതിലകം.

മൊയ്മൻ moymaǹ (= മുഴുവൻ, or T. മൊയ് thronged). The central bulb of an arrowroot.

മൊരന്പുക morambuγa Palg. (T. മൊര /?/ = മൊറു /?/ = മുറു /?/) Dogs to snarl; men to hawk = മുരളുക.

മൊരി mori (= മുരി, മുളി). The rough outer bark, as of tamarind trees = ചുണങ്ങു; മൊരിയൻ having a dry skin. മൊരിച്ചുണങ്ങു dry scurf on the skin.

മൊരിച്ചൽ dryness of skin or bark. — മൊരി ക = മുളിയുക So.

മൊരിശി Mauritius മൊ. ക്ക് എഴുതി അയച്ചു Ti.

മൊറു മൊറുക്ക = മു — f. i. പിന്നേയും നായി ൻറെ പല്ലിന്നു മൊ'പ്പു prov. whets his teeth for more food.

മൊഹീയദ്ദീൻ Ar. muḥiṭ-ed-dīn, Fellow-believers, see യാ II.

മൊള്ളു moḷḷụ, മൊള്ള Urine.

മൊള്ളുക = വീഴ്ത്തുക V1. മൊള്ളാൻ പോകുന്നു (low) So., also No.

മൊഴി mo/?/i T. M. (Tu. C. Te. nuḍi fr. മുഴങ്ങു or C. muyyi exchange?). 1. A word മറു —, വാ —, തേൻ—, മധു — etc. 2. an argument, evidence മൊഴിക്കു തക്കതു വ്യവഹാരഗതി KR. the finding accords with the evidence. മൊ. ചൊല്ക to state, declare. എന്നുള്ള മൊ. ഉറപ്പാ യിട്ട് എടുപ്പാൻ പോര TR. statement. ശേഷം എടുപ്പാനുള്ള മൊ. എടുത്തു TR. collected evidence. 3. right, claim കുറെച്ചു ജയിക്കുന്നവ ർക്കു മൊഴി എന്നു കല്പിച്ചു KU. they made good their claim, are in the right. മൊഴിയും മൊ ഴിക്കേടും VyM. right & wrong. വഴി മൊഴി എങ്കിൽ prov. ഇല്ല മൊഴി ഭവാൻ എങ്ങളെ കൊല്ലുവാൻ Bhr. no just cause. പോരിന്നു മൊഴി എന്നിരിക്കിൽ KR. 4. divorce (loc. = ഞായം) മൊഴി എന്നുവെച്ചാൽ ഏതാൻ പണവും അരിയിൽ ഇട്ടു തുണിയിൽ കെട്ടി ആ പെണ്ണ് ഇനി മേല്പെട്ട് എനക്കാവശ്യം ഇല്ല എന്ന മന സ്സാലേ കൊടുക്ക (Mpl.) കെട്ടിയവളെ നീ മൊ. കൊടുക്കേണം, കെട്ടിയവനോടു മൊ. ചോദി ക്ക, കാതിയാർ മൊ. കൊടുപ്പിച്ചു, അവളെ ഉട മക്കാർ മൊ. വാങ്ങി TR. ഞമ്മളെ മൊ. തരേ ണം; മൊ. ചൊല്ലീട്ടില്ല, അവൻറെ മൊ. പറ യുംമുന്പേ MR. before he divorce her. 5. N. pr. of plants (മുഴി ?) കുറു —, ചെം —.

മൊഴിക്കേടു (3) wrong തമ്മിലുള്ള ദൌർബ്ബല്യ പ്രാബല്യവും മൊഴിയും മൊ'ം വഴിയും വഴി ക്കേടും ഓർക്ക Bhr. KR. to weigh the merits & demerits of a case.

മൊഴിപിഴ (3) transgression, മൊ. കൾ അറി വിച്ചു KR. reported misdemeanours.

മൊഴിമടക്കം (2) being nonplussed.

മൊഴിമാതു Saraswati, മൊ'തിനെ തൊഴുതു Bhr.

മൊഴിമാറു aM. a bond, എഴുതിവെച്ച മൊ'റാ ക കൈശ്ശീട്ടു TR.

മൊഴിമാററം failing in keeping one's word; transposition of words.

മൊഴിമുട്ടിക്ക V2. to nonplus, puzzle.

മൊഴിയുക T. aM. to speak ഇക്കഥ വിഷമിച്ചു മൊഴിഞ്ഞു Mud. സന്ദേഹനിവർത്തകം മോ' ന്നേൻ KeiN. മൊഴിഞ്ഞ വാക്കുകൾ Bhr.

മൊഴിവഴി (3) just behaviour അതിനും ഒരു മൊ. യിൽ ഇഹ നഹി നമുക്കെടോ Nal.

മോ mō (loc.) Mother കാരക്കൽ മോ Anj. N. pr.

മോകംTdbh. of മോഘം, മോഹം.

മോക്കുക mōγuγa (or മോഴ്ക?, മുകക്ക T. to draw water, C. moge). To drink, sip അവൻ മോണു not for thirst, as med. or for tasting; see മൊ ത്തുക, മോന്തുക.

മോയിക്ക 1. V. freq. മോയിച്ചു കുടിച്ചു sipped it out. 2. CV. to give to sip, as to a child, old man, patient.

VN. മോവൽ a gulp, രണ്ടു മോവലിന്നുണ്ടു enough for 2 draughts.

മോക്കണി (T. മൊ —; മുക —?) V1. A sack out of which horses eat.

മോക്താവു mōktāvụ S. (മുച്). A deliverer. മോക്ഷം S. 1. liberation അവൻ ചൊന്ന ശാ പവും മോ'വും CG. ബന്ധമോ'ങ്ങൾ Bhr. ഇതി പൂതനാമോ. CG. the story of P's deliverance. 2. final exemption from a life in the body, beatitude = മുക്തി, of 4 or 5

kinds സാമീപ്യം, സായുജ്യം, സാലോക്യം, സാരൂപ്യം (സാന്നിദ്ധ്യം V1.). സദാനന്ദ മോ'വും സർവ്വം ലഭിക്കേണം SiPu. മോക്ഷ കവാടം തുറന്നു വെപ്പാൻ Anj. (Yamā's angels). പാതി മോ. കിട്ടും KU. 3. letting go ആശുഗമോ. മുടിച്ചു Sk. left off shooting. 4. Nasr. ആകാശമോ. heavenly bliss, CatR.

മോക്ഷകാമികളായ (2) സിദ്ധയോഗീന്ദ്രന്മാർ AR. = മോക്ഷാർത്ഥി.

മോക്ഷകാലം 1. the month Vaišākha. 2. the last contact with the shadow etc., end of an eclipse.

മോക്ഷദം S. procuring beatitude, as a story, Sah. Bhg. സാക്ഷിയായി മേവും ആമോ ക്ഷദൻ CG. God.

മോക്ഷപ്രാപ്തി S. attaining bliss.

മോക്ഷവാസികൾ those in heaven, Nasr.

മോക്ഷവിളക്കു V1. a ceremony on the 3rd day after a death.

മോക്ഷസാധനം (2) bliss-bestowing (f. i. the AR.)

മോക്ഷാർത്ഥം (2) id. f. i. ഭൂമിയിലുള്ള ജന്തുക്കൾക്കു മോ. ഇനി ശ്രീരാമായണം ചമെക്ക AR.

മോക്ഷാർത്ഥി S. desiring bliss (52), മോ. കൾ Brhmd. So മോക്ഷേഛ്ശുക്കൾ Bhg.

മോഘം mōgham S. (മുഹ്). Useless, vain. മോ. എന്നിയേ PT. unfailingly.

മോങ്ങ് mōṇṇụ Kaḍ. (So. മാർങ്ങ). Plantain-suckers when very small (see കന്നു 2, 203). (നേന്ത്രമോങ്ങ് are not transplanted but boiled & eaten).

മോചകൻ mōǰaγaǹ S. (മുച്). A deliverer.

മോചനം S. liberating; liberation ജാതുഗൃഹ മോചനവൃത്താന്തം Bhr. പാപ—, ശാപമോ. ചെയ്ക.

denV. മോചിക്ക 1. to free, release എന്നെ മോ' ച്ചു വെച്ചു PT. എന്നെ മോ'ച്ചു കൊണ്ടു പാ ലിക്ക Nal. to save. 2. to dismiss മോ. ഇ ല്ലവർ Bhr. കാരുണ്യം നിങ്ങൾ മോ'ച്ചിതോ Nal. abandoned.

part. മോചിതം = മുക്തം set free.

CV. ബന്ധനത്തിങ്കൽ നിന്നാശു മോചിപ്പിക്ക Bhg.

മോഞ്ച mōnǰa V1. = മോണ Gums മോ. നാ ററം V2.

മോഞ്ചുക (Cal.) to suck = മൂ —, മോകുക.

മോടകം mōḍaγam (T. മോടു = മേടു, മുകുടു). Fragræa Zeylanica, Rh. മോടകത്തില, — ത്തിൻ തൊലി അരച്ചു a. med. — വള്ളിമോ. Anoistro- cladus?

മോടൻ CrP. (& മോടം) hill-rice = പറന്പത്തു നെൽ, വയനോക്കി f. i. തറയിലുള്ള പാരും മോടനും ഒക്ക വിരോധിച്ചു TR. — Kinds: വെള്ള, കറുത്ത, അരി, പൊററ, കല്ലാർമോടൻ Palg. Exh. വലിയ, ചെറിയ മോടൻ Er̀.

മോടി mōḍi 5. (fr. മുകടു or C. Te. mōṭa blunt). 1. High bearing, stateliness മോടിയായുടുത്തു, മോ. കൾ പലകൂടി ChVr. embellishments. ഞ ങ്ങളെക്കാൾ മോ. യായിരിക്ക Arb. grandeur. കോടിദിനേശന്മാർ കൂടി ഉദിച്ചൊരു മോ. കല ർന്ന പ്രകാശം SG. ചേടചേടീവടന്മാരുടെ മോ. Nal. ധനം ഒടുങ്ങും നേരം മോടിയും നശിച്ചു (comfort, luxury) പട്ടിണിയും അകപ്പെടും Chintar. മൂരിക്കു അന്നേരത്തെ മോ. ഇല്ല No. vu. looks lean etc. 2. fashion (C. mōḍike) മുന്പേത്ത മോടി dress, മോടി ഇങ്ങനേ ചില ചെട്ടികൾക്കു Nal. 3. anything placed by a conjuror who tries to prevent its being removed, മോ. എടുക്ക, വെക്ക.

മോടിക്കളി (3) No. = മോടിവിദ്യ.

മോടിക്കാരൻ haughty, ostentatious.

മോടിവിദ്യ (3) sorcery, legerdemain = ചെപ്പിടി.

മോട്ടം (see foll.) pride.

മോട്ടു mōṭṭụ T.C. Te. M. (see prec). Obstinacy, perverse pride. മോ. കാണിക്ക; മോട്ടുള്ള മൂരി No. a restive bullock = ശാഠ്യം.

മോണ mōṇa Tu. M. (T. = മുന). Gums, snout. കുത്തുക gums to pain V1. മുറിക്ക; also മൂണ, മോഞ്ച; മോണമേൽ ഒരു രോഗം Nid.

മോണയൻ m., — ണച്ചി f. (abuse.)

മോണി, see മകണി.

മോണു & മോണ്ടു കുടിക്ക No. f. i. an ഇളന്നീർ — see മോകുക & മോന്തുക.

മോണോലി Palg. Exh. a kind of paddy.

മോണ്ടം V1. the porch of a church മുകമണ്ഡ പം.

മോതിരം mōδiram T. M. (മുദ്ര?). 1. Ring നല്ല

മുദ്രമോ'ങ്ങളും VCh. കൈ — Si Pu. മോ. ഇടുക. 2. a collet, for high caste children മോ. & മുരൾ വെച്ചമോ. (girls), പാലക്കാമോ. (girls & boys), പുലിയൻമോ. 683 or പുലിയാമോ. (boys). മോ. കഴുത്തിൽ കെട്ടുക V1.

മോതിരക്കണ്ണി 1. toe's link or knuckle. 2. a small noose. 3. Hugonia mystax.

മോതിരക്കൂട്ടം V1. a necklace of jewels.

മോതിരക്കൈ a gentleman's hand മോ. കൊ ണ്ടു ചൊട്ടു കൊള്ളേണം prov.

മോതിരവള്ളി Artabotrys odorata.

മോതിരവിരൽ the ring-finger.

മോതുക mōδuγa 5. To dash against.

മോത Tu. No. a surge, rising of waves (smaller than തിര & larger than ഓളം; ഒളം മോ തുകയില്ല). മോതവീഴുക No. to ship a sea; fig. കോപത്തിൻറെ മോതെക്കു ഞാൻ ചെ ന്നതു at the height of his anger.

മോത്തു = മുഖത്തു TP.

മോദം mōd/?/am S. (മുദ്). Joy, delight മോദസാ ഗരത്തിൽ മുങ്ങി KR. മോദവും ഖേദവും. മോദേ ന (ബദ്ധ — AR.), മോദാൽ S. joyfully = മുദാ. മോദകം S. (delighting) sweetmeat മോദക പൂവാദി ഭോജ്യദാനങ്ങൾ Nal.

മോദകരം S. delightful മോദകര സ്തോത്രം VilvP.

denV. മോദിക്ക S. to rejoice മോദിച്ചു ചെന്ന വൻ Mud.

part. pass. മോദിതന്മാരായി CG. = മുദിതർ.

CV. മോദിപ്പിക്ക S. v. a. to delight ഋഷികളെ മോ'ച്ചു KU. ദ്രവ്യങ്ങളാലേ Bhg. അകതളിർ ജന്മികൾക്കു കളികളാൽ Bhr.

മോൻ vu. = മകൻ; What is പൊന്നില്ലാതഛൻ മോനഛ്ശൻ prov.?

മോന്ത mōnda 1. (C. mōti, Te. mōmu, T. mūńǰi). 1. The face പാഴൻറെ മോ. യേ കാണാതേ CG.; the snout ആലെക്കു വരുന്ന നേരത്തു മോന്തെ ക്കടിക്ക prov. വററു ആടിൻറെ മോന്തെക്കു പ ററി Arb. 2. (=മൊന്ത) a brass ewer to draw water, water vessel of kings. പിടിമോന്ത = കൂ ശ; പൊന്പിടി — TR.

മോന്തുക So. to sip, drink = മോകുക as കഞ്ഞി മോന്തിക്കുടിക്ക V2. to gulp down.

മോന്തി = മൂവന്തി Twilight മോ'ക്കേത്തത്തായം വെക്ക TP.

മോന്തായം = മുകന്തായം.

മോർ mōr 1. T. M. C. (Te. māru, C. mosaru). Buttermilk മോർചവർത്തു പുളിച്ചുള്ളു GP. മോര ്‍കിട്ടാത്തേടത്തു പാൽ കിട്ടുമോ. prov.; also മോ ററിന്നു വന്നോർ prov. നീർ മോർ കൂട്ടുക diluted buttermilk. — മോർക്കഞ്ഞി, -ർക്കാളൻ etc. 2. T. C. Tu. M. = മുകർ face മോരിൽ, മോററിൽ; മോ റും കണ്ണും; മോറുചീർക്ക the face bloats

മോറുക mōr̀uγa No.(V1.2. മുവരുക) To cleanse, scour metal vessels with ashes etc. കുരണ്ടുമോ റി TP. കിണ്ണം വടിച്ചു മോറി, കിണ്ടി തേച്ചു മോറി.

മോറാഴി, മോറായി the pommel of a knife, stick, etc. (മൊട്ടു).

മോലോം vu. = മതിലകം.

മോശം mōsam T.M. (Te.C.Tu. മോസം; Tdbh. of മോഷം). 1. Trick, deceit മോ. പററിച്ചുകള ക Arb. 2. fault, mistake ബുദ്ധിമോ. കൊ ണ്ട് ഒരു കുററം ചെയ്തു പോയാൽ ദണ്ഡം കല്പി ക്കരുതു VyM. നിങ്ങളോടു വാക്മോശമായി പ റഞ്ഞു പോയി TR. mis-statemcnt = അബദ്ധം; (തുകമോ. 1, 464, കൈമോ. 300). 3. loss മോ ചം വരുത്തുക Vl. by missing a fair opportunity etc.

മോശക്കാരൻ So. a trickster, blunderer; poor; (also sickly).

മോഷകൻ mōšaγaǹ S. (മുഷ്). A thief. മോഷണം S. 1. stealing അവൻറെ വീട്ടിൽ മോ. പോയി, വീട്ടിലുള്ളത് എല്ലാം മോ. പോയ്പോ കും. Arb. ഒരുവൻറെ വക മോ. പോയാൽ VyM. to be stolen. എലിമോഷണശീലൻMC. 2. removing മനോദോഷമോഷണം SiPu4. = മോചനം? 3. captivating ജനഹൃദയമോ ഷണൻ Bhr. K/?/šṇa.

denV. മോഷണിക്ക to steal മോ'ച്ചീടുന്ന കാലം ഇപ്പോൾ CG.

മോഷ്ടാവു S. a thief, hence:

മോഷ്ടിക്ക to steal മോ'ച്ചു പോയി VyM. was stolen. മോ'ച്ചിട്ടോ കൊള്ളയിട്ടി ട്ടോ TR.

മോഹം mōham S. (മുഹ്). 1. Fainting, swoon മോഹവും തളർച്ചയും med. സൂതികൊണ്ടുണ്ടായി

മോ. CG. exhaustion. മോ. തെളിഞ്ഞു Sk.2. fascination, infatuation അവർക്കു മോ. ഉണ്ടാക്കി മായാബലാൽ KR. led astray. 3. lust, love മോഹമൂർത്തിക്കകന്പടിസംസാരപ്രിയന്മാർ Nal. പിള്ളരെ മോ. പറഞ്ഞാൽ തീരും prov. can be talked out of their love. മോ. അഴിയുക, അ ഴിക്ക, തീർക്ക V1. nocturnal pollution. കീഴിൽ ഉള്ളതിൽ അവനു വളരേ മോ. ഉണ്ടു TR. wishes back the old times. അടിയന്തരം നല്ലവണ്ണം ക ഴിപ്പാൻ മോ. ഉണ്ടു TR.

മോഹനം S. infatuating, tempting മോ'മായു ള്ള പൂക്കുലകൾ, മോഹനഗാത്രിയായ തപതി Bhr. മോഹനരൂപി, മോ'മായ കഥാശേഷം Mud. വാനരമോഹനത്തിന്നു നിർമ്മിച്ചു KR. to bewilder the monkeys. മോഹനഗേഹ ങ്ങൾ KR. brothels. മോഹനജ്വരംപിടിക്കും Tantr. nymphomany — adv. പുളിനങ്ങൾ വെളുത്തു മോഹനം KR. lovely.

മോഹനീയം S. attractive മോ'യാംഗനാം ച ന്ദ്രൻ Nal.

മോഹാലസ്യം S. swoon. ദീനംകൊണ്ടു മുഖാ ലസ്യം (sic) ഉണ്ടായി TR.

മോഹി 1. bewildering. 2. lusting; a lover.

denV. മോഹിക്ക 1. to faint മോ'ച്ചു വീണു Bhg. 2. to be bewildered, fascinated ലംഘനം ചെയ്യാം എന്നാരും മോ'ക്കേണ്ട Nal. let none deceive himself. 3. to lust, love, covet അഹല്യയെ മോഹിച്ചു ചോദിച്ചപ്പോൾ KR. എന്നെ മോ'ച്ചീടൊല്ലാ Nal. കടപ്പാൻ മോ'ച്ചു Nal. With Loc. മത്സ്യം രസത്തിൽ മോ'ച്ചു ചെന്നു AR. മാലയിൽ Bhr.

part. pass. മോഹിതൻ S. infatuated (=മുഗ്ധം). മോഹിനീമോ. VetC. മായാമോഹിതർ VilvP.

CV. മോഹിപ്പിക്ക 1. to make dizzy നിൻറെ വേഗം എന്നെ മോ'ച്ചീടും KR. (to Hanumaǹ). സീതയെ മോ. AR. to deceive by sorcery. താതനെ മോ'പ്പാൻ മറഞ്ഞു Bhr. to excite his curiosity. 2. to allure, seduce, woo പുരുഷനെ VyM., സ്ത്രീയെ Bhg., എന്നെ മോ' പ്പതിന്നരുൾ ചെയ്കയോ Brhmd.

മോഹിനി S. (f. of മോഹി) a fascinating woman. — മോഹിനിയാട്ടം acting a female character (മോ. മുതലായ ആട്ടക്കാർ VyM.).

മോഹർ P. muhur (=മുദ്ര). A gold-coin, 15 Rupees.

മോഴ mō/?/a T. M. (Tu. C. bōḷa, like മൂളി, മൊട്ട). 1. Cattle without horns, or with horns turned കൊന്പൻ പോയതു മോഴെക്കും വഴി prov. കൊ ന്പേ പോകും വഴി മോഴെക്കെന്നില്ലയോ RS. female elephant. 2. So. Stupidity. മോഴ പി രട്ടുക to deceive B. 3. = മോത V1. a billow. മോഴക്കൊന്പൻ So. Palg. dodded or polled cattle.

മോഴവള a golden bracelet.

മൌക്തികം S. = മുത്തു f. i. മൌ. വിളയുന്നു VCh.

മൌഞ്ജി S. (മുഞ്ജ) A Brahman girdle മേഖലാ മൌ. ദണ്ഡും VCh.

മൌഢ്യം mau/?/hyam S. = മൂഢത Stupidity, caste prejudice, fanaticism.

മൌണ്ഡ്യം S. = മുണ്ഡത്വം KR. as a punishment of ambassadors.

മൌത V1. = മമത Dissimulation.

മൌത്ത് Ar. maut, Death മൌ'ായി പോയി died. മൌത്തളവിൽ Mpl. song. മൌത്ത് നവി Muhammad, opp. ഹയാത്ത്.

മൌനം maunam S. (മുനി). Silence, also with വ്രതം as religious exercise SiPu. മൌനവും ദീക്ഷിച്ചു ഹോമം തുടങ്ങിനാൻ AR. മൌനഭാവം ദീ. VetC. മൌ. പൂണ്ടു നിന്നു CG. മൌനവാസ ങ്ങളും Nal. of a deserted wife.

മൌനാനുവാദം S. silent consent മൌ'ത്തോടു Bhr. ഇക്കാര്യത്തിന്നു മൌ. അലം PT.

മൌനി S. silent.

മൌനീഭൂതൻ S. id. (part. Pass. of മൌനീ ഭവിക്ക) മഠത്തിൽ മൌ'നായിരുന്നു Chintar.

മൌർഖ്യം maurkhyam S. = മൂർഖത Stupidity, barbarous state of mind മൌ. കളഞ്ഞു ഭജിക്ക AR.

മൌലം maulam S. (മൂലം). Radical; indigenous, born in service മൌലർ എന്നവരുടെ പേർ KR. the garrison of Ayōdhya.

മൌലി S. 1. a hairlock, head-ornament പൂ പറിച്ചു മൌലിയിൽ ചൂടി CG. എൻപാദം തവ മൌ'യിൽ പതിഞ്ഞു Bhg. 2. a crown, fig. ശൂരർകുലമൌലി RC. മൌ. കളാം കു ലടാംഗനമാർ VCh. പെൺമൌലിമാരായ

വല്ലവിമാർ CG. നാരിമാർമൌലികേ CG. the best of its kind.

മൌഷ്കര്യം S. (മുഷ്കര). മൌ. കാട്ടി നടക്ക VCh. To behave insolently.

മൌഹ്രർത്തൻ s. = മുഹ്രർത്തക്കാരൻ.

മ്യാൽ myāl (C. = മേൽ, or മിട്ടാൽ?) So. Land watered by rain, on which rice-plants are sown tnickly.

മ്രാൽ mrāl (അത്തിമെരാൽ Rh.) Ficus excelsa മ്രാലിൻറെ കുരു GP 69.

മ്രിശ = മിറിശ.

മ്ലാനം mlānam S. Faded; languor = മ്ലാനി.

മ്ലാവു mlāvụ So. An elk MC.

മ്ലേഛ്ശൻ mlēččhaǹ S. Speaking indistinctly, a barbarian അനുദ്രുഹ്യുവിൻ മക്കൾ എല്ലാം മ്ലേ ഛ്ശജാതികൾ Bhr. മ്ലേഛ്ശനീചജാതികൾ എ ന്നാകിലും മുക്തി വന്നീടും, ഒല്ലാത ദുർമ്ലേ'ന്മാ രും ജീവന്മുക്തന്മാരം KeiN. gen. Mussulmans, Europeans, in CC. = യവനർ. മന്നിടം മ്ലേഛ്ശാ ധിപത്യമായ്വരും Bhg.

മ്ലേഛ്ശത S. barbarianism; abomination.

YA

യis initial in Dravidian pronouns (യാൻ, or ഞാൻ, യാവൻ); hardly in any verbal root. It changes readily with palatal consonants, as യവനൻ — ചോനകൻ, ജോനകൻ; (ചാമം fr. യാമം); അരയൻ, രായർ fr. രാജാ; ദശ മുഖൻ Tdbh. തെയമുകൻ etc. Initial യ is often found in the form of എ (യൌവനം — എവ്വനം SG.; എമൻ = യമൻ), of ഞ‍ (ഞാൻ fr. യാൻ), and even ന (യുഗം — നുകം). Some യ are derived from വ(ആയിരം fr. സഹസ്രം, C. സാ വിരം; അറിയിക്ക fr. അറിവിക്ക) by the influence of palatal vowels. Final യ is frequently dropped (as തേങ്ങായ്, തേങ്ങാ, തേങ്ങ; വായി & വാ).

യ S. Relat. pronoun in യഥ: യഥാ, യൽ, യാ വൽ etc. യന്പ്രതി രുചി ഭവതി അവൻ തന്നേ വല്ലഭൻ VetC. whom she likes.

യകൃൽ yaγ/?/l S. (L. jecur). The liver, Asht.

യക്ഷൻ yakšaǹ S. (യജ്). A demi-god, a Paradēvata യക്ഷരാജൻറെ പുഷ്പകം പോലവേ പല്ലാക്കു KR. Kubēra. ധരിപ്പെഴും ഇയക്കർ RC. f. യക്ഷി S., (vu. ലച്ചി) a nightmare, also nocturnal pollution യക്ഷിദ്രോഹത്തിന്നു ന ന്നുa med. ഒരു യ. പീഡ സഹിപ്പാൻ Anj. demoniacal possession; also written എക്ഷി യാമിവൾ KR. = രാക്ഷസി താടക.

യക്ഷിണി S. id. യക്ഷിണീപീഡെക്കു രക്ഷാ ചൊൽ എങ്ങിനേ CG.

യക്ഷ്മാവു yakšmāvụ S. (prec). Pulmonary consumption രാജയ'വും പിടിച്ചു Si Pu. രാജയ ക്ഷണാ മരിച്ചു Bhr.; also രാജയക്ഷ്മം പിടി പ്പെട്ടു മരിച്ചേൻ Si Pu.

യജമാനൻ yaǰamānaǹ S. (യജ്), 1. A person that institutes a sacrifice & pays for it. 2. a master, lord രാജാവ് ഒക്കയും അനുസരിച്ചു യജമാനസ്ഥാനമായിരിക്കയും ചെയ്തു TR. by indulging them the Rāja gained immense popularity. — mod. f. യ'നിച്ചി & — നത്തി.

യജിക്ക S. to sacrifice, worship പശുക്കൾ ത ന്നെ വധം ചെയ്തിട്ടു യജിക്കുന്നു, അശ്വമേധ ക്രിയയാ. യ Bhg.

CV. ജയിപ്പിക്കേണം നിങ്ങൾ എന്നെക്കൊണ്ടു KR. യജ്ഞങ്ങൾകൊണ്ടു യജിപ്പിച്ചു മുനിമാ രെ CG.

യജുസ്സ് S. sacrificial formula; the യജുർവ്വേദം Bhg

യജ്ഞം S. A sacrifice = യാഗം f. i. ആര ണർ ചൂഴുററു കൃഷ്ണയ'ങ്ങൾ കൊണ്ടു യജിച്ചു. ആ ജ്യത്തെക്കൊണ്ടു യ'ങ്ങൾ ചെയ്യുന്നു CG. ഭവാ നാൽ ഹനിച്ചീടിന യജ്ഞപശുക്കൾ Bhg.-fig. വിജ്ഞാനയ. കൊണ്ടു കേവലാത്മാനം ആത്മനി യജിച്ചു Bhg.

യജ്ഞശാലBhg. = യാഗശാല.

യജ്ഞസൂത്രം S. = പൂണുനൂൽ.

യത: yaδaḥ S. (യ). Whence; because, for.

യതി yaδi S. (യമ്). Subduer of passions, a Jaina beggar യതിവരനും ഭൂമിക്കും VetC. യ തിവേഷമായി Bhg. = സന്യാസി.

യതനം S. exerting oneself. ചേരുവാൻ യ. ChVr. trying to keep peace.

യത്നം S. effort, exertion ജയിപ്പാൻ യ. ചെ യ്തു etc.

denV. എത്ര താൻ യത്നിച്ചാലും അത്രയല്ലുളളു ബലം, വളരേ യ'ച്ചുപദ്രവം കളക, പ്രാ ണൻ തന്നേ യ'ച്ചു ധരിക്കുന്നേൻ KR. = പണിപ്പെട്ടു.

യഥാ yathā S. (യ). As, according to.

യഥാകാമം S. ad libitum യ. ഭക്ഷിക്ക Bhg.

യഥാക്രമം S. in order വയസ്സിൻറെ യ. KU.

യഥാഗതം പോയി as he came, so. — ഗമിച്ചു യഥാഗമം VetC.

യഥാതത്വം S. truthfully യ. കേട്ടാലും മമ ജന്മം Bhr.

യഥാതഥാ എന്നു പറയുന്നവൻ agreeing to every proposal.

യഥാന്യായം S. properly ഇരുന്നു യ. KR.

യഥാപുരം S. as formerly KR. യ'രേ Sk.

യഥാപ്രകാരം ആക്ക = യഥാസ്ഥാനം ആക്ക.

യഥാബലം S. = ആവോളം.

യഥായോഗ്യം S. fitly V1. Brhmd.

യഥാരുചി S. as you please യ. വല്ല ദിക്കിലും പോയി Nal.

യഥാർത്ഥം S. reasonable, true തെളിയിച്ചതു യ. അല്ല. MR.

യഥാലാഭേന ജീവിക്കുന്നു Bhg. to live upon that which one may get.

യഥാവൽ S. as it was; accidentally, spontaneously യ. ചെന്നു കണ്ടു KU.; vu. യഥാ വിലേ, യഥാലേ.

യഥാവിധി S. according to precept.

യഥാശക്തി S. as much as possible യ. മഹാ ഫലം prov.

യഥാശാസ്ത്രം S. according to scripture യജി ച്ചു യ'മായി Kr.

യഥാസുഖം S. comfortably ഇരുത്തിയ. Brhmd. വാണിതു യ. SiPu. യ'ത്തോടേ ഇറങ്ങി TR. safely.

യഥാസ്ഥാനം S. in proper state or place. യ' മാക്ക (& യ'ത്തിൽ), യ'പ്പെടുത്തുക to reform, restore.

യഥേഛ്ശം ഇരിപ്പതു VetC. &

യഥേഷ്ടം S. as one pleases, also യഥേഷ്ടയാ കുംവണ്ണം ഭുജിച്ചു KU.

യഥോക്തം S. as commanded കർമ്മം യ. അല്ലാ ഞ്ഞു Brhmd.

യഥോചിതം S. suitably ബോധിപ്പിച്ചെഥോ. PP. യ'മായിട്ടിരുന്നാർ KR. all in their proper places.

യൽ yad S. (യ). What, (L. quod), that. യദാ S. when = എപ്പോഴോ.

യദി S. if.

യദു yad/?/u S. N. pr. A king എതുനാതൻ Anj. the father of the Yādavas CG. CC.

യദൃഛ്ശ yad/?/ččha S.(യൽ, ഋഛ് to go). Following one's own will, spontaneous യ. ാലാഭത്തിങ്കൽ തുഷ്ടനായി Bhg. Instr. ഇന്നെദൃഛ്ശയാ KR. മ രിച്ചീടിനാൾ എ'യാ VetC. accidentally, providentially, abruptly, vu. എ'യാൽ.

യദൃഛ്ശിക്ക id. ഭൂതലത്തിൽ ദേവകൾ യ. യായ്വ ന്നു KR.

യന്താവു yandāvụ S. (യമ്). A restrainer, charioteer, Bhg.

യന്ത്രം S. 1. A machine, engine; mill, contrivance യന്ത്രപ്രയോഗം കൊണ്ടു by mechanical means. ആരുമേ കൂടാതേ വേണുവീണാദി കൾ ഗാനം ചെയ്യുന്ന യ. Bhg. musical boxes. 2. a necklace with amulet മന്ത്രരചിതയ'ങ്ങൾ ധരിപ്പിച്ചാൾ KR.; often എന്ത്രം & ഇന്ദ്രം Mantr. a copper leaf with cabalistic figures worn in the girdle V1.; also a writ, deed. 3. a plan, scheme. യന്ത്രഫലം result. 4. a bulwark കൊ ന്തളങ്ങൾ അതിചിത്രമാം യ'ങ്ങളും KR. 5. mysterious nameless articles ആ ഏ. ഇങ്ങോട്ടു കൊണ്ടുവാ that thing the name of which does not occur to me ആ എന്തിര മാച്ചിൽ etc. (see എന്തു 158).

യന്ത്രഉഴിഞ്ഞൽ, — ഞ്ഞാൽ a perpendicular round- about (with 4 cradles).

യന്ത്രക്കല്ലു a millstone.

യന്ത്രക്കാരൻ a mechanic; an engineer; also യന്ത്രപ്പണിക്കാരൻ.

യന്ത്രത്തോരണം Mud. a triumphal arch contrived so that a portion might fall.

യന്ത്രപ്പട്ടിക KM. an inscription.

യന്ത്രപ്പാലപങ്കതി AR. draw-bridges.

യന്ത്രപ്പാവ an automaton യ. കൾ തിരിക Mud. രാജസേവകന്മാരാം യ. കൾ എല്ലാം Nal.

യന്ത്രപ്പുളളു a target, a mark in shape of a bird.

യന്ത്രശബ്ദം S. the din of a mill യ. പോലേ ദന്തങ്ങളെ കടിച്ചു KR.

യന്ത്രി a contriver, schemer.

യന്ത്രികൻ a mechanic, driver യ നായ നളൻ Nal. (S. യന്ത്രകൻ).

denV. യന്ത്രിക്ക S. to contrive, scheme, plan മന്ത്രികൾ മന്ത്രിച്ചു മ ന്ത്രിച്ചു യ'ച്ചു Mud.

യന്ത്രിതം S. (part. pass.) 1. checked. 2. chained യന്ത്രിത തസ്കരൻ VetC. യ'നായ്ക്കിടക്കുന്നു PT. കാമാനലയ'ൻ VetC. tormented.

യമം yamam S. Restraining, refraining from enjoyments & passions. (Often with ദമം) ഹിം സ കൂടാതേ ഇരിക്കുന്നതു യ. അല്ലോ Bhg 11.

യമകം S. 1. alliteration, rhyme. 2. twins; also എണ്ണയും പശുവിൻ നെയ്യും med.

യമതാട So. (T. ച —, H. ǰam-dhar fr. യമൻ) a dagger; also മദ്ധ്യേവഹിച്ചോരെമതാട തന്നേ എടുത്തു Sk.

യമൻ S. 1. subduer, the God of death & Hades, യമദൂതർ his ministers, യമപുരി his residence. യമഭക്തി പൂണ്ടു യമപടം അഴകി നോടു നിവിർത്തി Mud. a picture of hell.

യമഭയം അകലുവാൻ SiPu. 2. twins യമ ന്മാർ CG. = Nakula, Sahadēva.

യമ — & യമലോകപ്പിരട്ടൻ "one who cheats the devil."

യമളം S. a couple. യ'ന്മാർ twins. യമളെക്കു ളള ലക്ഷണം Nid 3. a kind of hiccough.

denV. യമിക്ക S. to restrain, govern.

യമുന S. N. pr., the river Jamna CC.

യവം yavam S. (G. zea). Barley.

യവക്ഷാരം S. nitre യവഴ്ക്കാരം a. med. = ച വർക്കാരം.

യവനർ yavanar S. 1. Yavan, Greeks വീര രാം യ'ന്മാർ KR. പാരസീകന്മാർ യവനഗണ ങ്ങളും Mud. തുർവശുപുത്രർ യ'ന്മാരായിപ്പോയി Bhr. 2. often for Muhammedans & Europeans യവനേശ്വരന്മാർ Sāhibs; see ചോനകൻ, ജോ. —. In Syr. യവുനാ PP. a Greek.

യവാഗു S. (യവ). Fermented rice-gruel, പഴ ങ്കഞ്ഞി.

യവാതു MC. = ജ — A civet cat.

യവിഷ്ഠൻ Superl. of യുവാൻ. The youngest.

യശലകുശലന്മാർ T. Palg. = കുശലവ ന്മാർ (കുശം 277.).

യശസ്സു yašassụ S. (L. decus). Glory ഭഗവദ്യ ശസ്സിനെ ഗാനം ചെയ്തു Bhg; fame ജയിച്ചു യ. ലഭിച്ചവൻ KR.

യശസ്കൻ, — സ്വാൻ, — സ്വി S. famous.

യശോഹാനി വന്നു Bhg. we are dishonored.

യശോദ S. Bhg 10. K/?/šṇa's foster-mother (Tdbh. എശോദ 162.).

യഷ്ടാവു yašṭāvụ S. A. sacrificer (യജ്).

യഷ്ടി yašṭi S. A stick, staff, Tdbh. ഇട്ടി 104, ൦രംട്ടി 118. f. i. യ. യും പിടിപ്പെട്ടു VCh. using a staff.

abstrN. നമ്മുടെ യഷ്ടിത്വം എത്രയും കഷ്ടം PT. my stupidity.

I. യാ yā 5. = ഏ pron. inter. യാതു, യാവൻ.

II. യാ Ar. Oh! Ah! യാ മഹീയദ്ദീൻ എന്ന വിളി കേട്ടാറേ jud. cry of murder or alarm (see മൊഹീ —).

യാഗം yāġam S. (യജ്). A sacrifice ൧൨ സം വത്സരംകൊണ്ട് ഒടുങ്ങുന്നൊരു യാ Bhr. നാ ന്മറകളും യാഗങ്ങൾ ആറും പൊയ്യോ KeiN. യാ. കഴിപ്പാൻ അറിയരുതാതേ പോം Sah. മുട്ടിക്കി ടന്നൊരു യാഗത്തെ രക്ഷിപ്പാൻ Bhg. യാഗകാ ര്യത്തിന്നു സഭ കൂടുന്പോൾ Anach.

യാഗവാൻ S. a sacrificer യാ'നാം മുനി VetC.

യാഗശാല S. a place of sacrifice, Bhr.

യാഗാദികർമ്മങ്ങൾ all kinds of oblations etc.

യാഗാർത്ഥം S. for sacrifice നിന്നെ യാ. ബലി കൊടുക്കും VetC.

യാചകം yāǰaγam S. (യാച്). Begging ബാ ലകൻ തന്നുടെ യാ'ത്താൽ CG. യാ'മായി കൊ ടുക്ക VyM. alms.

യാചകൻ a beggar. യാചകപ്രിയകരൻ SiPu. kind to beggars.

യാചന S. begging, request; also യാചനാഭം ഗം ചെയ്ക Bhr. to repel a petitioner; (S. yāčńa).

യാചനം S. id. യാ. ചെയ്വാൻ കൂടിപ്പോയാൾ SiPu. യാ'മായിട്ടു ചൊന്നാൻ CG. — മറെറ ന്തു യാചനീയം SiPu. what else is to be asked?

യാചിക്ക S. To beg. അന്നത്തെ യാ. VetC. to ask. കല്പകശാഖിയോടു യാ'ച്ചു CG.; also of prayers ഇങ്ങനേ യാ'ച്ചു പൂജിച്ചു കുന്പിട്ടാർ CG. — part. pass. യാചിതം S. begged.

യാജകൻ yāǰaγaǹ S. (യജ്). A sacrificer.

യാജനം S. conducting a sacrifice, sacrificing by deputy.

യാജ്ഞവൽക്യൻ S. N. pr. a saint & legislator.

യാജ്ഞികൻ S. (യജ്ഞ) an institutor of sacrifice യാ'കദ്രവ്യസംഭാരം Nal.

യാജ്യൻ (part. fut. pass.) to whom sacrifices are to be offered യാ'നാം നാരായണൻ ഭക്തിയുളളവർക്കു സായൂജ്യമാം മോക്ഷത്തെ നല്കീടിനാൻ AR.

യാതന yāδana S.(യത്). Pain, torment, chiefly in hell യാ'നാദണ്ഡത്തിന്നു യോഗ്യത ഇവർക്കു VilvP. യാ'നാദേഹം Bhg. the body given to those in hell. സോദരന്മാരുമായി യാ. പൂണു ന്നേൻ CG. rather share hell with my brothers. നരകയാ. ഭുജിക്ക KR. നരകയാ. കഴിഞ്ഞന ന്തരം ദുരിതശേഷങ്ങൾ കിടക്കിലോ തരുതൃണ പക്ഷികൃമികളാദിയായി ധരണിയിൽ വന്നു പി റക്കയും ചെയ്യും KR.

യാതൻ yāδaǹ (part. pass, of യാ). Gone. എ വിടേക്കു യാതനായീടുന്നു Bhr. = പോകുന്നു. pl. യാതന്മാരായി PT. — Inf. യാതും നിയോഗിച്ചു PT. ordered to go.

യാതു S. (goer) a demon, Rākšasa ആറാം നാൾ ആകാശത്തിൽ കണ്ടിതു യാതുസൈന്യം KR. — also യാതുധാനൻ S. a goblin യാ'ന്മാർ പീഡിപ്പിക്കിൽ UR.

യാതു yāδụ 5. (ഏതു). 1. = യാതൊരു ദി ക്കിൽ ഇരിക്കുന്നു AR. = where? ഏതോ യാതോ 2. in translations used for rel. pron. (യൽ S.) as യാതൊന്നു കണ്ടത് അതു നാരായണപ്രതിമ HNK. യാതൊരു etc. — pl. യാവചില ബ്രാഹ്മ ണർ VyM. those Brahmans that; also യാ തൊരു ചിലർ KR.

യാത്ര yātra S. (യാ in യാതൻ). 1. Going യാ ത്ര ആക to set out, യാ. ആക്ക to despatch, ദൂതനെ ചൊന്നു യാ. യാക്കി CG.; also രാമം (Acc.) വനത്തിന്നു യാത്രാക്കുവാൻ RS. to banish. കൂളിയെ യാ. ആക്കി V1. drove out. — യാത്ര അ യക്ക to send off, accompany for a short distance. യാ. യും അയപ്പിച്ചു തേരതിൽ കരേറി നാൾ UR. got herself dismissed, took farewell; so യാ. ചൊല്ക, ഉണർത്തിക്ക KU. യാ. പറഞ്ഞു നടകൊണ്ടാൻ Bhr. said good bye. യാ. തൊഴുതു SiPu. or തൊഴുതു യാ. യും അരി വിച്ചു KR. യാ. വഴങ്ങി took leave. അവളോടു യാ. വഴങ്ങിച്ചു AR. — എപ്പോൾ യാ. AR. when do you intend to go? സായ്പും ഒന്നിച്ചുമണത്ത ണെക്കു യാ. ഉണ്ടു I am to accompany N. to M. 2. journey, voyage തലക്കാവേരിക്കു യാ. പുറപ്പെടുവാൻ TR.; esp. pilgrimage കാശി —, സേതു —, തീർത്ഥയാത്ര. — Tdbh. ചാത്തിര 354, ജാത്ര 405; vu. also ഇച്ചാത്ര this time.

യാദവൻ yād/?/avaǹ S. (യദു). A descendant of Yadu, K/?/šna CC.

യാദസ്സ് S. An aquatic animal.

യാദസ്പതി AR. the sea.

യാദാസ്തു P. yād-dāšt, A memorandum, NB., postscript യാ. എഴുതി MR.

യാദൃശം y/?/d//šam S. (യ). Which like.

യാനം yānam S. (യാ) whence (യയൌ, അയാ സീൽ CC. went). 1. Going യാ തുടങ്ങിനാൻ CC. started. യാനശക്തിയില്ല Brhmd. 2. a vehicle വാരണാശ്വോഷ്ട്രഖരഹരിശാർദ്ദൂലസൈ രിഭസ്യന്ദനമുഖ്യയാനങ്ങൾ AR. തൂമുത്തുപൂണ്ട യാ. CG. a chariot.

യാനപാത്രം S. a boat VetC.

യാപന S. (caus. of യാ). 1. Making (time) to go. യാ. എങ്ങനേ കഴിക്കും how subsist? 2. livelihood, maintenance; often യാവന കൊടുത്തയക്ക TR. to dismiss with pay or presents (ചാപണ, രാവണ id.). യാ. കൊ ടുക്ക provisions to slaves, soldiers; യാ. നോക്കുക V1. soldiers to prepare their meal (& യാ. ക്കു വരിക്ക V1.); യാ. ക്കൂറു V1. victuals. 3. different gifts തരകുയാ. tax

on brokers, അടിമയാ. remuneration by Rājas for certain hereditary services.

യാപനം S. spending time കാലയാ. ചെയ്വാൻ Nal. ഏകസംവത്സരം യാ. ചെയ്തു SiPu. = കഴിച്ചു.

യാപിക്ക S. = കഴിക്ക, to subsist V1. also യാവിക്ക.

യാപ്യം S. 1. removeable. യാ'ങ്ങൾ Nid. curable. 2. to be passed by, mean. 3. provender V1.

യാമം yāmam S. (യമ്). 1. Cessation. 2. the 8th part of a day, a watch of the night (= 10 നാഴിക, if only 3 യാമം are given to the night, as നടുയാ.). മുൻയാ., രണ്ടാം യാ., പാതി രാ യാ., നാലാം യാ. V1. അന്നേത്തേ രാത്രിക്കു യാമങ്ങൾ മൂന്നുളളതെന്നു ഗ്രഹിച്ചില്ല Nal. യാ. കാക്ക to watch. vu. ചാമം 2, 355. 3. highwater time. പതിനാലാം യാ. spring-tide at full moon, മുപ്പതാം യാ. at new moon, കൂടുക to set in, മുറിക to ebb V1.

യാമക്കോഴി 1. a cock crowing exactly 7½ Nā/?/ika before sunrise. 2. a jackal (loc.)

യാമത്തല (& ചാ —) highwater, neap tide.

യാമിനി S. (& ത്രിയാമ) the night.

യാമ്യം S. related to Yama, southern യാമ്യന്മാ രായുളള ശൂരന്മാർ CG. യാമ്യദൂതന്മാർ Bhg.

യാവൽ yāvat S. (യൽ). As much as, as far as. യാവത്തും all. യാവജ്ജീവം life- long. യാ വൽകന്യാകുമാരി KU. as far as K. കലപിക്ക യാ. പ്രമാണം Brhmd. say how far!

യാവന, see യാപന.

യാവൻ yāvaǹ 5. (യാ). 1. Who? = ഏവൻ; ബലഹീനനും യാവന്നുചിതം സമാശ്രയം PT. pl. യാവർ, യാർ = ആർ; f. യാവൾ. 2. = യാതു used for rel. pron. ദേവിയെ യാവൻ ഒരുത്തൻ പൂജിയായുന്നത് അവൻറെ പുണ്യങ്ങൾ ഒക്ക ഭ സ്മമാം DM. and ആർ ഒരുത്തൻ KR. യാതൊരു പുമാൻ Bhg. ഏവൻ ഒരുത്തൻ VyM.; fem. യാ തൊരു ദേവി വിഷ്ണുമായേതി ചൊല്ലപ്പെടുന്നു അങ്ങനേയുളള ദേവിക്കു നമസ്കാരം DM.; pl. യാ വർ എല്ലാം & യാവർ ചിലർ.

യാവാരി yāvāri, Tdbh. of വ്യപാരി, A caste of merchants in shops & ships, a contractor, dealer in salt-fish etc. (in Talipar. 59) KU. V1. —(vu. ജാവാരി 406).

യാഷ്ടികൻ S. (യഷ്ടി). A club-or staff-bearer, യാ'ന്മാർ ആട്ടി അകററിനാർ AR. peons.

യാൾ yāḷ (T. യാഴ് = വീണ) in യാള ്‍പ്പാണം, യാൽപ്പാണം Jaffna, യാ'ണക്കുട black silk umbrella, യാ'ണപ്പുതപ്പു a quilt, — പ്പുകയില tobacco.

യാഴി (T. യാളി fr. വ്യാളി S.). Alion; panther V1.2.

യിയാസ yiyāsa S. (desid. of യാ). Desire to go. യിയാസു wishing to go.

യുക്തം yuktam S. (യുജ്, യോജിക്ക; part. pass.). 1. Joined, ഭക്തിയുക്തൻ Bhg. = endowed with; occupied with, intent on ഗേഹാ ലങ്കാരത്തിങ്കൽ യുക്തയായിരിക്കേണം VCh. a wife needs to have taste for. തപ്തസ്വർണ്ണവും ശീതസ്വർണ്ണവും യു'മാക്കുവാൻ പണി SiPu. to solder. 2. fit, proper നീ ചൊന്നതു യ്'മത്രേ KR. you are right. വന്നതു യു. Bhg. 3. = ത ക്കം opportunity ചെയ്വാന്തക യ്'ത്തെ വിചാ രിച്ചു Ti.

യുക്തി S. 1. Junction, combination. 2. fitness, അതിന്നു യു. ഉണ്ടു that will do, very possible! plausible, quite conclusive. 3. use. ശാസ്ത്രയു. correct reasoning, വാൾയു. V1. 4. means, device, argument യു. കൾകൊണ്ടു സംശയം കളഞ്ഞു തെളിയിച്ചു Bhg. ബുദ്ധി തെ ളിയുമാറു നല്ല യു. കൾ ഉണ്ടായ്വരേണം VilvP.; യു. കൾ പറക to argue one with another. യു. കൾ മുട്ടി ശുക്രനു Bhr.; also advice യു. കൾ ചൊല്ലിത്തടുത്തു Bhg. warned. 5. a rhetoric figure, യു. കൾ V2. witticisms.

യുക്തിക്കാരൻ (2 — 5) clever, smart, witty.

യുക്തിഭംഗം impropriety; inconclusiveness. യു. ഉണ്ടു MR. (of disagreeing evidence).

യുക്തിഭാഗ്യം lucky conjuncture B.

യുക്തിഭാഷ a work on astronomy.

യുക്തിഭേദം unfitness, unjust inference.

യുക്തിമാൻ clever, quick-sighted. യു. പറഞ്ഞു രസിപ്പിച്ചു witty. യു. അറിയേണം VCh.

യുക്തിയുക്തം adapted for the occasion യു'ങ്ങ ളാം വാക്കുകൾ Bhg.

യുക്തിലേശാദികൾ VyM. circumstantial evidence.

യുക്തിവിരുദ്ധം unseemly അവനു പിണ്ഡാർപ്പ ണം യു. VetC.

യുക്തിസിദ്ധം perfectly adapted യു'ങ്ങളായ വാക്കുകൾ Trav.

യുഗം yuġam S. (L. jugum). 1. A yoke, Tdbh. നുകം. 2. a pair കു ചയു. Nal. പദ —, കര — Bhg. 3. age, period കൃതത്രേദ്വാപരകലി എന്നിങ്ങനേ 4 യു. KU. — 30 years are a month of the Gods, 12 such months their year, അ തു നാല്പത്തെണ്ണൂറുകൊണ്ടു കൃതയുഗമാം (4800 divine years), 3600 = ത്രേതായു., 2400 = ദ്വാപ രം, 1200 (രണ്ടറുനൂറാണ്ടു) = കലിയു. CS. അന്നു വാഴുന്ന രാജാവു നന്നെങ്കിൽ കൃയുഗത്തിൽ ന ല്ലതു കലിയുഗം prov. (219). വസിച്ചാൻ പലയു. Bhg. ആയിരംയു. കർമ്മം അനുഷ്ഠിച്ചും തന്നെ ത്താനറിയാ KeiN. യുഗന്തോറുമുളള പൂജാവിധി Bhg 11.

യുഗളം S. = യുഗം 2. a pair പാണിയു. Bhg.; also കരയുഗളി KR.

യുഗാദി vu. feast at New year.

യുഗാന്തം the end of an age or of the world. യുഗാവസാനത്തിങ്കൽ മറഞ്ഞൊളിക്കുന്നു വേ ദങ്ങൾ Bhg.

യുഗ്മം S. l. = യുഗളം a pair നക്ഷത്രയു. വിശാ ഖം KR. 2. an even number യുഗ്മരാശി യിൽ നില്ക്കിൽ PR. = ഇരട്ടപ്പെട്ടതു Gan. (opp. ഓജം or ഒററപ്പെട്ടതു).

യുങ്കം V1. = ചുങ്കം, യുങ്കപ്പുര etc.

യുതം yuδam S. (part. pass. of യു). Joined തുര ഗയുതരഥം AR. സേനായുതൻ Nal. accompanied by. ധർമ്മപത്നീയുതം വാണു SiPu. adv. with.

യുതാനം V1. caution, security യു. തിരിയുക, യുതാനിക്ക. (Port. ajuda help?).

യുത്ത് yut S. War; Loc. യുധി Bhr. in war, hence:

യുധിഷ്ഠിരൻ N. pr. the first Pāṇḍawa (firm in war).

യുദ്ധം S. 1. Fought. 2. war, battle ആ യുധം എടുത്തു യു. തുടങ്ങി, അരിചില്ലാനവും മരുന്നും മററുളള യുദ്ധച്ചരക്കുകളും TR. ammunition. യു. ഏററീടുവിൻ AR. give battle. യു. ഭരിക്ക Mud. to lead the battle. യുദ്ധകൌശല ങ്ങൾ (— ല്യങ്ങൾ Bhr.) അറിക Brhmd. to understand fighting (യുദ്ധസാമർത്ഥ്യം).

യുദ്ധബദ്ധൻ a prisoner of war, captive.

യുദ്ധഭൂമി Bhr. = യുദ്ധനിലം, യുദ്ധാങ്കണം a battle-field.

യുയുത്സു Bhr. (desid.) eager to fight.

യുവൻ yuvaǹ S. (L. juvenis), Young യുവാവു, യുവാക്കൾ m.; വിപ്രയുവതികൾ Sah. f., വിബു ധയുവതികൾ Bhr. heavenly virgins, പരയുവ തികാമം Nal.

യുവരാജൻ S. the heir apparent, a co-regent Voc. യുവരാജ KR. = ഇളയ രാജാ; hence: യു'ജത്വത്തിന്നവകാശം KR.

യുവസ്ഥം vu. = ഉപവസ്ഥം Pudenda.

യുഷ്മൽ yušmad, S. Your യു.പ്രസാദം VetC. വിശ്വാത്മാവിനു യുഷ്മടസ്മദ്വൈതങ്ങൾ ഇല്ല Bhg.

യൂകം yūγam S. A louse V1.; also യൂകികാവാക്കു PT. (bug).

യൂകിക = ഊഹിക്ക V1. So. T.

യൂഥം yūtham S. (= യുതം). A flock, herd.

യൂഥനാഥൻ a leader of wild elephants, a general, also യൂഥപൻ.

യൂദൻ m., യൂദത്തി f. A Jew, Jewess; also ജ്രൂദഭാഗം (Jew town) & ചൂതൻ Coch.

യൂപം yūbam S. A sacrificial post വില്വാത്തി ലാറു യൂ. ഖദിരത്താലുമാറു, 6 പ്ലാശു, 2 ദേവദാ രുവാൽ KR.

യൂയം yūyam S. You യൂ. കർമ്മമാരാഞ്ഞു കൊണ്ടു വന്നീടേണം VetC.

യൂഷം yūsam S. (L. jus). Pease-soup.

യെൻin alph. songs = എൻ My, യെന്പാപം HNK.

യോഗം yōġam S. (യുജ്). 1. Junction, connection, combination. ചാപശരങ്ങൾ ഒക്കവേ യോ. കൂട്ടി SiPu. brought together, got ready. 2. an assembly ബ്രാഹ്മണയോ. KU. (ruling council). എണ്മർയോ. of Kōlattiri. ഏറിയ ചോ കേനാൽ വന്നു കൂടി TP. for a feast. 3. assembling for war ആയുതക്കോപ്പോടേ ചോക ത്തോടേ പോരുന്നു, എല്ലാരും ജോകേന പോ രുന്നു in military array TP. യോ. തികെച്ചെത്തു വാൻ കുറിച്ചു, നാട്ടിലുളള യോഗത്തെ തികെച്ചു വെടിയും പടയും ഉണ്ടായി TR. called out the militia. 4. connexion, as of stars, conjuncture ദുര്യോ., സദ്യോ. astr. നിൻറെ തലവിതി ചോ

കം ഇതു TP. thy fate. ആ യോഗത്തിങ്കൽ വന്നു on that occasion, luckily. ദേവയോഗത്താൽ PT. accidentally. ദേവയോഗാൽ Nal. (see ദൈ —). ദേശയോ. കൊണ്ടു യാത്ര പുറപ്പെടുക എന്നു നിശ്ചയിച്ചു TR. on account of the state of the country. 5. means, rule, prescription നാരങ്ങക്കറിയുടെ യോഗങ്ങൾ കേൾപിച്ചു KU. the recipe. ഓരോ യോ'ഗത്തിൽ അല്ലാതേ തിപ്പ ലി തിന്നോലാ GP. ഗുളികയുടെ യോ., ഒരു യോ. എഴുതിക്കൊടുത്തു etc. — fig. means മൂന്നു യോ' ത്തെ മനുഷ്യർക്കു മുക്തി സിദ്ധിപ്പാനായി കല്പി ക്കപ്പെട്ടു (ഭക്തി, കർമ്മം, ജ്ഞാനം) Bhg. വൈരാ ഗ്യസംയുക്തനു ജ്ഞാനയോ. വിധിച്ചതു (വേദം) Bhg. 6. meditation, devotion & other ways of union with the Universal Soul ധ്യാനാദ്യഷ്ടാം ഗയോഗങ്ങൾ Bhg. യോഗമായതഷ്ടാംഗയോഗം (64) Chintar. മോക്ഷാർത്ഥികളായി യോ. ധരിക്ക Brhmd. Sah. സർവ്വഭൂതങ്ങളെയും ൦രംശ്വരാത്മ കമായി സർവ്വദാ സേവിപ്പതു യോ. Bhg 11. 7. acquisition of supernatural powers ഇന്ദ്ര യോ. അനുഷ്ഠിച്ചു, സീത ആകുന്നതു യോഗമായാ ദേവി AR. യദുവംശത്തെ ആരുമറിയാതേ യോ ഗേന പുരിയിൽ ആക്കിനാൻ Bhg. by magic. 8. the philosophy of പതഞ്ജലി Bhg.

യോഗക്കാർ (2) the members of an assembly.

യോഗക്ഷേമം (4) welfare.

യോഗനിദ്ര (6) absorption in meditation, light sleep as of Gods യോ. യും ഉണർന്നരുളിച്ചെ യ്തു AR. യോ. തുടങ്ങിനാൻ Bhg. God's rest after a മന്വന്തരം.

യോഗന്മാർ (2) members of council KU.

യോഗപട്ടം (6) state, rank of Yōgis, esp. of their chief, sitting on യോഗപീഠം at Gōkarṇa KU.

യോഗബലം (4) good fortune, യോ. കൊണ്ടു ചെയ്തു CG. was enabled to do.

യോഗവട്ടം (6. 7) = യോഗാഭ്യാസം.

യോഗംവരിക (4) to happen, esp. luckily. അവ്വ ണ്ണമേ യോ. Bhr. രാമനു കാണ്മാൻ യോ. AR. (= സംഗതി വരിക). ഇവളെ വിവാഹം ക ഴിപ്പാൻ യോ'ന്നു KN. With Nom. ആപത്ത നേകം യോ'രും തേ ChVr. യോ'രേണം സു രേശത്വം എന്നോർത്തു Nal. to be attained.

യോഗവിഷം B. a virulent sore (4).

യോഗശാസ്ത്രം (6. 7. 8) the science of Yōga.

യോഗാഗ്നി (6. 7) Yōgi's power of kindling a concentrated fire തന്നുടെ വിഗ്രഹം യോ. യിൽ ദഹിപ്പിച്ചു Bhg.

യോഗാചാര്യസ്ഥാനം KU. = യോഗപട്ടം.

യോഗാഭ്യാസം (6) practising Yōga, so യോഗാ സനം constant contemplation in different postures.

യോഗാർത്ഥം (1. 8) etymology V1.

യോഗി (6. 7) 1. practising Yōga, a devotee അഭ്യാസയോഗി Vednt. — യോഗിയാർ title of the chief Brahman at Trichoor. — യോഗീശ്വര ന്മാർ KU. ruling Sanyāsis. യോഗീന്ദ്രന്മാരാം മുനിമാർ AR. 2. a magician. 3. N. pr. a caste, esp. of schoolmasters (113 in Taḷiparambu, see ചോയി, മുദ്ര) യോ. ഗുരുക്കൾ who bury their dead in Sanyāsi posture. 4. (1) meeting in battle യോഗി പ്രതിയോഗി തമ്മിൽ പിരിയാതേ Bhr.; also plaintiff. 5. man (opp. woman) in ശാക്തേയം.

denV. യോഗിക്ക to unite, do well what one does V1.

യോഗിനി (f. of യോഗി) 1. a female devotee. 2. endowed with superhuman powers യോ. യായൊരു തോഴി CG. 3. woman in Sakti worship യോ. ഭോഗിനിയാകരുതു; esp. the priestess (representing Sakti) who receives യോഗിനിനമസ്കാരം (first from the women).

യോഗ്യം yōġyam S. (യുജ്). 1. Fit, worthy ക ന്യെക്കു യോ'നാം വല്ലഭൻ Nal. യോ'നായുളള തിവൾക്കിന്നാർ പോൽ & Gen. കന്യക തന്നു ടെ യോ'നായുളേളാൻ CG., also n. ഇക്കന്യാവി നെ മൂവരിൽ ആർക്കു യോഗ്യം VetC. which of the 3 deserves her. 2. capacity, decency യോ'മായുളളതേ കണ്ടു പൊറുക്കാവു Bhr. loyal warfare. യോ'ത്തിന്നു പോരാ unseemly. യോ ഗ്യക്കേടു = ഞായക്കേടു; ശാപയോ. ഉണ്ടായി Nasr. deserved to be cursed. 3. (യോഗം 4) fatality, risk യോ'ത്തിന്നു നില്ക്കുമോ can he meet death. മടിശ്ശീലയുടെ യോ. വിചാരിച്ചു TR. the risk of sending money. യോ'ത്തിന്നു

കൊടുക്ക to give on risk. യോ'ത്തോളം മുറി TR. dangerously wounded. യോഗ്യപ്പെടുക, യോ. പൊറുക്ക to hazard, undertake a responsibility. യോ'ത്തിലാക്ക to endanger. യോ. ഒഴിക്ക, ഇല്ലായ്ക V2. security. 4. what becomes a man. യോ. ചെയ്ക to demand satisfaction V1. ഒരു ചോക്കിയം എടുത്തില്ല TP. യോ. എടുക്കേണം എന്നു നായർ പുറപ്പെട്ടു TR. bent on revenge. യോ. തീർന്നു V2. I am revenged. 5. a sacrifice (of രുദ്രി).

യോഗ്യക്കാരൻ No. = യോഗ്യമുളളവൻ, പററിയവൻ.

യോഗ്യത fitness, worthiness, merit ഇരിക്കത്ത ക്ക യോ. KU. the right of voting. എൻറെ യോ. my dignity.

യോഗ്യഭാഗ്യം (3) adventure. യോ. പരീക്ഷിക്ക to try one's fortune.

യോജന yōǰana S. (യുജ്). 1. rather T. So. Reflection യോ. ചെയ്തു Arb. 2. a measure of distance (= 1 കാതം or 4 നാഴിക; al. = 2 or 4 കാതം), ഇരുനൂറു യോ. Brhmd. (ശതദ്വയ യോ. al. ഒരുനൂറു) from Gōkarṇa to Kumāri. Tdbh, രോശന V1.

യോജനം = യോജന 1. f. i. ഭോജനം പകുത്തു യോ. ചെയ്താൾ CG. reflected, counted.

denV. യോജിക്ക 1. To be joined ഇരുവരും കൂടി യോജിച്ചു എന്നെ തോല്പിച്ചു, എല്ലാവരും കൂടി യോജിച്ചു ബോധിപ്പിച്ചു MR. combined, conspired. ഇരുകക്ഷിക്കാർ തമ്മിൽ യോജിച്ചു കാര്യം തീർത്തു reconciled. രണ്ടാൾ യോജിച്ചു നി ലം നടന്നു MR. (=കൂറു). യോജിച്ച ചിത്തത്തോ ടും അർച്ചന ചെയ്ക Bhg. with collected mind. മാനുഷരുടെ ധർമ്മം ഒക്കയും എങ്കൽ തന്നേ താ നേ യോജിക്കും Bhg. will unite. 2. v.a. = കൂ ട്ടുക V1. to use, apply രഥത്തെ KR.

യോജിതം joined. (part.).

VN. യോജിപ്പു union, agreement ആ വാക്കുമാ യി യോജിപ്പില്ലാതേ കാണുന്നു MR. tallies scarcely. പ്രതിഭാഗം തെളിവിലേക്കു യോ ജിപ്പായി കാണുന്നു, അതിന്നു യോജിപ്പായി പറഞ്ഞു MR.

VC. യോജിപ്പിക്ക to join. രഥം യോ'ച്ചു Bhr. ordered the horses. മഹാരഥം നന്നായി ച മച്ചു യോ'ച്ചു നിർത്തി AR. (a minister for the king). അവനുടെ കണ്ഠം യോ'ച്ചു. CrArj. reunited. നിന്നെയും നൈഷധനെയും യോ' പ്പാൻ തുടങ്ങുന്നു Nal. to bring together.

യോജ്യം = യോജനീയം joinable. യോ'മായി കാ ര്യങ്ങൾ സാധിച്ചു Nasr. nicely.

യോജ്യത 1. connexion, association. ഭീതിമോ ഹാതദിസംഗയോ. കൊണ്ടു മനസ്സ് ഏതൊ രു വശം ചേരും Bhg. affected by the influences of fear & lust. 2. harmony, friendly feeling അന്യോന്യം യോജ്യതക്കേടുവരാതേ TR. disagreement.

യോതൃഷം vu. = ജ്യോതിഷം.

യോദ്ധാവു yōddhāvụ S. (യുധ്). A warrior നാനായോദ്ധാക്കളോടും VCh. ശൂരരാം യോദ്ധാ ക്കൾ Nal.; also യോധൻ, യോധകൻ, ചിത്രയോ ധി Brhmd. പർവ്വതവൃക്ഷോപലയോധികൾ AR.

യോനകൻ = യവനകൻ, ചോ —.

യോനി yōni S. (യു). 1. Vulva യോനിലിംഗ ങ്ങൾ ഒന്നിച്ചു സംബന്ധിച്ചാൽ Bhg. യോ. മല ർന്നു നീർ വരുന്നവർ a. med. യോനിമുഖം,— രോ ഗം (XX.); Nid. ശൂദ്രയോനിയിൽ പുത്രർ ഉല്പാദി ച്ചു GnP. മാനുഷയോനിയിൽ പിറന്നു, യോനി സ്പർഷവും ബാഹ്യവായുസ്പർഷവും കൂടി ജ്ഞാന വും പൂർവ്വസ്മൃതിയും നശിച്ചു പോം Brhmd. 2. origin ദേവയോ. of divine origin. അബ്ജയോ നി CC. Brahma. മേദിനിയിൽ അയോനിജ യായ്വുണ്ടായ്വരും AR. (Sīta). യോനികൾ നാലുണ്ട ല്ലോ Vednt. (അണ്ഡജം, ഉൽബീജം, സ്വേദജം, ജരായുജം).

യോനിജം S. born of a womb, opp. അണ്ഡജം, സ്വേദജം etc. VetC. യോ'ങ്ങളാൽ മൃത്യു എ ത്തായ്ക Bhg.

യോഷ yōša S. (ജൂഷ). Woman യോഷമാർമണി Nal.

യോഷിൽ S. id. യോഷിത്തുകളെക്കൊണ്ടും VCh. യോഷിതാംമണി Brhmd. യോഷിജ്ജ നം CG.

യൌതകം S. = യുതകം A dowry V1.

യൌനം S. = യോനിസംബന്ധം.

യൌവനം S. yauvanam (യുവൻ). 1. Youthfulness, marriageableness ഏണമിഴിക്കു തുട ർന്നിതു യൌ. VetC. became of age. എവ്വനം

(sic) പ്രകാശിച്ചു കാന്തിയും വളർന്നിതു SiPu. യൌ'മുളള പുരുഷൻ Sil. a young husband. 2. passions of youth യൌവനക്കൊടുങ്കാററു വർദ്ധിക്ക നിമിത്തമായി ദൈവബുദ്ധിയാം ദീപ ജ്വാലയും പൊലിഞ്ഞിതു SiPu. അവളെക്കൊ ണ്ടിപ്പോൾ യൌ. സഫലമാക്ക Mud. lie with her.

യൌവനകണ്ടകം pimples മുഖക്കുരു.

യൌവനലക്ഷണം breasts; beauty.

യൌവരാജ്യം S. dignity of യുവരാജൻ, f. i. യൌ'ജ്യാഭിഷേകം Bhr. KR. യൌ'ജ്യസ്ഥാ നം എല്ലാം നിർവ്വഹിച്ചു SiPu.

RA

ര is originally not initial in Mal. words (Tdbh. അരങ്ങു, അരക്കർ, ഇരവതി, ഉരുവു); the analogy of such Tdbh. has caused original ഇ to be dropped in രണ്ടു, രാ etc.

രക്കിക്ക Tdbh. = രക്ഷിക്ക f. i. രക്കിച്ചുകൊൾക MM.

രക്കു, രക്കുണ്ണി N. pr. m. (= രഘു?), രക്കി f. Palg.

രക്തം raktam S. (രഞ്ജ്). 1. Dyed; red. 2. attached to അവൾ എന്നിൽ രക്തയല്ല വിരക്തയ ത്രേ; (in Cpds. സ്ത്രീരക്തൻ = സക്തൻ). 3. blood, in the human body 4 അഞ്ഞാഴി; also pl. രക്തങ്ങൾ വർഷിച്ചു KR. (a bad omen). ഒഴുകീ ടിന രക്തക്കളി കണ്ടു ചിരിച്ചു Bhg. flow of blood. ര. ചൊരിക, കളക etc.

രക്തച്ചൊരിച്ചൽ flow of blood, bleeding.

രക്തപായി a blood-drinker. ര. കൾ നൃത്തമാ ടി Brhmd. demons.

രക്തപിത്തം hemorrhage, plethora with liver affections Nid., jaundice.

രക്തപ്രസാദം lustiness, healthy mien ര'മുളള സുമുഖത po. വെളളം ര'ത്തിന്നുത്തമം Nid.

രക്തബീജം 1. born from blood ര'ന്മാർ അസം ഖ്യം ഉണ്ടായി DM. 2. of red grains, pomegranate.

രക്തമോക്ഷണം venesection.

രക്തവാർച്ച issue of blood.

രക്തസംബന്ധം consanguinity.

രക്തസാക്ഷി witness of a murder; a martyr.

രക്തസ്രാവം bloody flux. a. med. രത്തസ്ലാവം.

രക്തക്ഷയം impoverished blood.

രക്താന്തനേത്രൻ AR. with blood-shot eyes.

രക്താഭിഷിക്തൻ Sk. covered with blood, wounded all over ര'നായി AR.

രക്താംബരം (1) red cloth.

രക്തി S. (2) attachment, = രാഗം.

രക്തേശ്വരി a Paradēvata.

രക്തോല്പലം S. red lotus, Nymphæ rubra.

രക്ഷ rakša S. (Gr. /?/lex, L. arceo). 1. Preserving, protection കുഡുംബര. ചെയ്യേണം VyM. യാഗരക്ഷ AR. പുരര. KR. defence of city. ഭൂതര. Bhg. care for living beings. അനുഭവ ങ്ങൾ വെച്ചതു ര. ചെയ്യാതേ MR. inattentive to his plants. എല്ലാ കാര്യത്തിന്നും ര. യായിട്ടുളള കുന്പഞ്ഞി TR. 2. remedy ര. ചെയ്തു തുടങ്ങി CG. tried every means. പല ര. കൾ ചെയ്യിപ്പിച്ചു വിപ്രന്മാരെക്കൊണ്ടു Bhg. ചില രക്ഷകൾ ചെ യ്തു Mud. (for ഗർഭരക്ഷ). ആകുന്ന ര. കൾ ചെയ്തു കൊൾക Bhr. cure; salvation as through an incarnation, Bhg. 3. an amulet, charm (ര. എഴുതുക on ōla), കഴുത്തിൽ ര. a talisman; ashes rubbed on the forehead. 4. Imp. രക്ഷ മാം ഭ ക്തപ്രിയ Sk. save me!

രക്ഷകൻ 1. preserving, saving ര'നായി CG., ആർത്തര. KR. saviour of the afflicted, ദീന ര. Sk. 2. a governor V1.

രക്ഷണം protection, preservation കൃത്യര. ചെ യ്ക Nal. (observe); of ധനം PT 1. = സൂക്ഷി ക്ക; ഗേഹരക്ഷണത്തിന്നു PT. = പാലിപ്പാൻ government, also രക്ഷണ V1.

രക്ഷണ്യം (S., through T.) salvation, mod. Christ.

രക്ഷത്തലം an asylum, കളളന്മാർക്കു ര. കൊടുക്ക യില്ല TR. harbour no thieves.

abstr.N. രക്ഷത്വം state of Rākšasas ര. ഉണ്ടാ യിരിവർക്കും KR.

രക്ഷസ്സു (ഋഷ്, രിക്ഷ to hurt) = രാക്ഷസൻ a

demon, goblin രാമസൂര്യൻ രക്ഷോവെളള ത്തെ ഒടുക്കീടും KR.

രക്ഷാകരൻ a protector, പ്രജാര. Bhr.

രക്ഷാകർത്താ a governor, viceroy ര. വായിട്ടു രാജ്യം രക്ഷിക്ക KU.

രക്ഷാപുരുഷൻ KU. the regent of old Kēraḷa, chosen by Brahman representatives for 3 — 12 years; the 18 headmen of the armed Brahmans (see മുപ്പത്താറായിരം).

രക്ഷാഭോഗം = രാജഭോഗം.

രക്ഷാംശം VyM. salvage (1/10).

രക്ഷാശിക്ഷ mild & just government ര. യിൽ ദക്ഷത VCh.

രക്ഷി a guard, keeper (അശ്വ—, ഗജ— Bhr.); a gardener KR. ര. കൾ ചതുശ്ശതക്ഷത്രിയർ KR. (in അശ്വമേധം), ര. വർഗ്ഗം etc.

denV. രക്ഷിക്ക 1. To preserve, keep ര'ക്കും ജനങ്ങൾക്കു ശിക്ഷിക്കാം എല്ലാരെയും KR. സ ത്യത്തെ ര. VetC. to keep an oath. സന്താപം മനക്കാണ്പിൽ ര'ച്ചു മേവി SiPu. nourished grief. മുതൽ ര. to administer. ആനയെ നോ ക്കി ര. MR. എന്നെ ര'ച്ചു കൊളേളണം TR. Support me. പ്രാണനെ ര'ച്ചു വല്ലേടത്തും പോ യ്ക്കൊൾക TR. fly for your life. മാംസപിണ്ഡ ത്തെ തൈലകുംഭങ്ങളുടെ അകത്താക്കി രക്ഷിച്ചീ ടിനാൻ Mud. 2. to observe ഗൃഹസ്ഥാശ്രമം ര. UR. = ധരിക്ക. 3. to rule മന്ത്രി രാജ്യത്തെ ര' ക്കിൽ VetC. — രക്ഷിക്കോൻ V1. a governor.

part. pass. രക്ഷിതം preserved മുനിയാൽ ര'നാ യി രാമൻ KR. — രക്ഷിതധനം PT. taken care of.

രക്ഷിതാവു a protector. വല്ലഭൻ ഉപേക്ഷിച്ചാൽ വല്ല ദിക്കിലും ഒരു ര'വുണ്ടായ്വരും Nal. a deliverer.

CV. രക്ഷിപ്പിക്ക f. i. ധർമ്മപുത്രരെക്കൊണ്ടു രാ ജ്യം ര'പ്പൂതും ചെയ്തു KU.

VN. രക്ഷിപ്പു T. salvation (obj.). eternal bliss.

രക്ഷോഗണം a number of Rākšas as ര'ണ ഭോജനം Bhg 5. a hell. (fr. രക്ഷസ്സു).

രക്ഷോനായകൻ AR. Rāvaṇa, head of രക്ഷോ വംശം AR. the tribe of Rākšasas.

രക്ഷ്യം deserving protection.

രഘു (=ലഘു rash). N. pr. A king. — ര. വംശം the Ayōdhya dynasty, N. pr. the epos of Kāḷidāsa. രഘുപതി, രഘുനന്ദനൻ etc. Rāma KR.

രങ്കൻ raṇgaǹ S. A beggar, miser.

I. രങ്കു S. a deer; spotted axis. കളിക്കും ര. പ്പൈതൽ CG.

II. രങ്കു H. (Tdbh. of രംഗം). Colour. രങ്കിടുക to paint, dye.

രംഗം raṇġam S. (രഞ്ജ്). 1. Colour, dye. 2. a stage, theatre; also രംഗസ്ഥലം, Tdbh. അരങ്ങു 47. മല്ലന്മാർ ര. തന്നിൽ ചെന്നു തുടങ്ങിനാർ CG. (spectators are മഞ്ചങ്ങളിൽ). സ്വയംവരത്തി ന്നു ര. തീർത്തു Brhmd.; also an area, battle- field. ചിത്തര. area of the mind. കല്യാണാലയമായ ര. Bhr. = ശ്രീരംഗം.

രംഗനാഥൻ Višṇu.

രംഗപ്രവേശം going on the stage.

രംഘനം raṇghanam S. Moving swiftly; death ര'ത്തിന്നുളള ബന്ധനം ഖണ്ഡിച്ചു PT 2.

രചന raǰana S. (രച്). Making (the hair); arrangement, literary composition. (V1. invention).

denV. രചിക്ക to construct, compose ഗദ്യപ്ര ബന്ധം ര. to write in prose. — രചിതം part. pass.

രജകൻ raǰaγaǹ S. (രഞ്ജ്). 1. A washerman Bhg. 2. N. pr. a low caste sage = വെളുത്തേടൻ.

രജതം raǰaδam S. (= അർജ). White, silver (L. argentum).

രജതഗിരി Sk. Himālaya.

രജനി S. 1. night. — ര. കരൻ moon. ര. ചരൻ a Rākšasa. 2. turmeric.

രജപുത്രൻ = രാജപുത്രൻ a Rājput.

രജസ്സു S. 1. air, vapour; pollen, dust പാദര. കൾ ഏററു Bhg. 2. the menses പത്നിക്കു ര. അടങ്ങിയാൽ Bhr. 3. the quality of passion, intermediate between സത്യം & ത മസ്സു (ക്രോധം, അഭിമാനം, ബഹുഭാഷിത്വം, ഡംഭം, മാത്സര്യം — രാജസഗുണം VCh.)

രജസ്വല (2) f. a woman in her courses.

രജോഗുണം (3) the 2nd quality Bhg. ര ജോഗുണി one who has it.

രജ്ജൂ raǰǰu S. (സ്രജ). A rope, cord ര. സപ്പ ധീപോലേ Bhg.

രഞ്ചകം rańǰaγam T. So. (H. രഞ്ജക priming powder). A powder-horn V1.

രഞ്ജനം rańǰanam S. 1. Colouring, dyeing. 2. conciliating, delighting.

രഞ്ജന = prec. 2. union, attachment. ജനര. popularity. സ്വഭാവര. V2. sympathy. ഗു ണങ്ങൾക്കു തന്നോടു ര. ഉണ്ടാക്കി വെക്കേണം Bhg.

denV. രഞ്ജിക്ക 1. to adhere. 2. to attach oneself, to be attached പ്രജകൾ അവനോ ടു ര' ച്ചില്ല Brhmd. ര'പ്പു ലോകം തങ്കൽ Bhr.

VN. രഞ്ജിപ്പു union, reconciliation.

CV. രഞ്ജിപ്പിക്ക 1. to attach, join പലകൾ (sic) ചമച്ചു നന്നായി ര'ച്ചുണ്ടാക്കേണം ജ്ഞാനമാ യുളേളാർ ഓടം VCh. പ്രജകളെ ര'ച്ചു Brhmd. മ്ലേഛ്ശ രേ ര'ച്ചു Mud. gained over. ജനത്തെ തങ്കലേ ര'ച്ചു Bhr. made himself popular. 2. to reconcile ഭിന്നരായ മന്ത്രികൾ ഉണ്ടാ കിലോ ര'ച്ചരുളേണം VCh.

രട്ടു raṭṭụ 5. Coarse, thick cloth (& ഇരട്ടുകൾ po. double-threaded sack- cloth), ര. കൊണ്ട് ഒരു വിധം മാറാപ്പു Nal.

രണം raṇam S. (delight, noise). Battle, ര. ത രിക Bhg. deign to fight with me! രണമുഖ ത്തു ധൂളിക്ക Tantr. battle-fleld. കൊന്നാൻ ര ണാങ്കണേ Bhg. രണാജിരേ, രണാന്തേ AR.

രണശിരസി AR. മഹാരണേ Mud. (Loc.) ര ണക്ഷോണി Brhmd.

രണരണകം S. regret.

രണിതം S. (part. pass. of രൺ) sound രണി തധനുരൊച്ച ChVr.

രണോത്സവം marvellous combat ര. കണ്ടു തെ ളിഞ്ഞു KR. (Gods). പാണ്ഡവന്മാരും കുരുവീ രരും തുടങ്ങി ര Bhr.

രണ്ടു raṇḍụ (T. ഇരണ്ടു, C. എരഡു Te. രെണ്ടു fr. ഇരു q. v.). Two ര. വാക്കില്ലെനിക്കു Nal. അവർ പറഞ്ഞ വാക്കു ൨ പ്രകാരമായി TR. did not agree. പറഞ്ഞാൽ ഇല്ല ര. Bhr. no equivocation. രണ്ടില്ലതിന്നു AR. no word to be lost about it. രണ്ടില്ലാതൊന്നാം Bhr. unique, sole.

ര. എന്നു ഭാവിച്ചിരിക്കേണ്ട ChVr. we will be a united family. ഇക്കാര്യം രണ്ടാൽ ഒന്നു തിരി യുന്നതിൻറെ ഇടെക്കു TR. till the matter be decided one way or the other. രണ്ടെന്നാലും ചൊന്നാൽ ആയതു തീർക്കാം CrArj. (i. e. എന്നാൽ സാദ്ധ്യമോ അസാദ്ധ്യമോ എന്നു വിചാരിയാ തേ) tell briefly. രണ്ടിങ്കലും Mud. രണ്ടേരണ്ടു only 2.

രണ്ടാക 1. to be divided, disunited. സത്യം മ യോക്തം മറിച്ചു ര'യ്വരാ AR. I shall keep my oath. 2. to bo doubled ശക്തിയും ഒ ന്നിന്നു ര'ായി ചമഞ്ഞിതിരിവർക്കും KR.

രണ്ടാക്ക to bisect, disunite.

രണ്ടാം second. ര. തരം 2nd sort. ര. പണി doing over again (prov.) ര. ചോറു 2nd course of rice. ര. മുഹൂർത്തം a matrimonial ceremony of Brahmans.

രണ്ടാമതു 2ndly, again കയറി ര'തും VetC. —

രണ്ടാമത്തേ secondary, the second, ര'ത്തേ തു. — രണ്ടാമൻ an assistant.

രണ്ടായിരം Bhg. 2000 = ൦രംരായിരം.

രണ്ടിക്ക 1. to be divided, disagree. 2. (loc.) = ഇരട്ടിക്ക.

രണ്ടുതറ N. pr. a district near Talachcri TR.

രണ്ടുനേരം twice a day.

രണ്ടുപക്ഷം two parties or opinions; doubtful.

രണ്ടുംകെട്ട neither good nor bad. ര. നേരം twilight. — രണ്ടുംകെട്ടവൻ a vagabond.

രണ്ടെക്കുരണ്ടുകണ്ടം പോക്കി TP. cut him just into 2 pieces.

രണ്ടൊന്നു doing 2 things at the same time.

രതം raδam S. (part. pass. of രം). Delighting in, intent on സംസാരലീലാരതർ Bhg.

രതി S. 1. pleasure ആത്മാവിങ്കലേ രതി VilvP. സ്വധർമ്മത്തിൽ സദ്രതി ഉണ്ടു KR. ഒന്നിലും ര. കൂടാതേ dejected. 2. Kāma's wife കാ മൻറെ വല്ലഭ രതി Bhr., രതിപതി Kāma. 3. coition രതിക്രീഡ SiPu. രതിക്രീഡയാ മരുവും Bhg. നിത്യരതിശീലേന രാജയക്ഷ്മാ വു പിടിച്ചു Bhg.

രത്നം ratnam S. (property). 1. A jewel, gem. രത്നങ്ങൾ ധരിക്കുന്നോർക്കു വിഷഭയം വരാ GP.

നവരത്നങ്ങൾ vu. രത്നകന്പളി a figured carpet. രത്നദണ്ഡം AR. a sceptre. രത്നകങ്കണം = രത്ന വള. നിറച്ചുളള രത്നകംദങ്ങൾ Mud. (= മണി കലശം). രത്നവർഷം തുടങ്ങി ഗിരികൾ Bhg. ര ത്ന സിംഹാസനം KR. 2. the best of its kind പുരുഷന്മാരിൽ വെച്ചു ര. നീ Bhr. അ വൾ സ്ത്രീര., അതു ശാസ്ത്രര. etc.

രത്നഭൂതം any thing extraordinary. ഗോര'ത Brhmd. a paragon of a cow. ര'ങ്ങൾ എല്ലാം രാജാവിനല്ലോ വേണ്ടു Brhmd. (as മുമ്മുല, ഐമുല).

രത്നാകരം a mine of pearls, sea ര. ശതയോ ജനവിസ്തൃതം AR. the sea to Lanka. കരു ണാരത്നാകരൻ AR.

രഥം ratham S. (ഋ, L. rota). A chariot, car രഥത്തെ യോജിക്ക KR. ചേർക്ക രഥങ്ങളിൽ അ ശ്വങ്ങൾ Sk. രഥത്തെ മണ്ടിക്ക Sk., നടത്തി Bhr. — മഹാരഥൻ q. v. (opp. ഞാൻ അർദ്ധര ഥനല്ല Bhr. half champion).

രഥകാരൻ S. a carpenter.

രഥതേർ force of chariots വാരണവാജിര'രാ ളാം പട CrArj.

രഥനേതാവിനെ ഉണർത്തി KR. the driver, charioteer.

രഥാംഗം a wheel, also രഥപാദം.

രഥി, രഥികൻ seated in a chariot.

രഥോത്സവം procession with an idol-car, as at Subrahmaṇya = തേർവലി.

രഥ്യ S. number of chariots (= തേർകൂട്ടം V2.); a carriage road ര. കൾ തർത്തു തളിച്ചൊക്ക യും ഒരുപോലേ KR.

രദം rad/?/am, രദനം S. (L. rodo, rado). A tooth.

രനൂകാമൻ S. Lecherous, PR. (രന്തും = രമി പ്പാൻ VetC.)

രന്ധനം S. overpowering, destroying.

രന്ധ്രം S. a hole, fissure PT. (fr. രദ് to rend).

രപ്പോടത്ത് E. report ര. എഴുതിച്ചെയ്തു jud.

രഭസം rabhasam S. (രഭ് to catch, clutch; L. robur, labor). Vehemence, eagerness മനസി തിരളും ഒരു ര., അകമലരിൽ നിറയും ര'വും അമർത്തു Mud. അതിര. PT. very quickly. രഭ സതരം ഇവിടേ വരുവാൻ Bhr.

രമ rama S. A wife; Lakšmi, രമാപതി Višṇu.

രമണം S. 1. delighting രമണാനി പറഞ്ഞു കൊണ്ടു CC. (pl. n.), hence രമണകദ്വീപിൽ Bhg. (island in Yamuna). 2. dalliance.

രമണൻ a lover, husband. രമണി a wife, mistress. VetC.

രമണപ്പൂ Rh. Sterculia guttata.

രമണീയം delightful ബഹുര'മായ സ്ഥലം Arb.; (also E. = revenue).

denV. രമിക്ക 1. To be delighted, to rest. അന്യചിന്തനം വെടിഞ്ഞന്വഹം രമിക്കുന്നു Nal. amuse themselves. നാസ്തികന്മാരാൽ ര'ന്നു ക ലി Bhr. ലോകപാലകന്മാർ രമിക്കുന്നതും രമി പ്പിക്കുന്നതും കണ്ടു KU. 2. sexual sport. എ ന്നോടു ര. KR. also അവനോട ഒരുമിച്ചു കാമം രമിച്ചു PT. (play Kāma).

CV. രമിപ്പിക്ക 1. to delight, entertain ജന ങ്ങളെ തണുത്തു നോക്കിയും രമിപ്പിച്ചു നന്നാ യി KR. (of Rāma). സുന്ദരിമാരെ ര. Bhg. to amuse. 2. sexually അവനെ ര. Brhmd. (a woman). പിന്നേ സുഖം ര'ക്കുന്നതുണ്ടു ഞാൻ Si Pu. എന്നെ നീ കാമം ര'ക്കിനി മുദാ KR.

രമീശൻ E. remission, ഒരു കൊല്ലത്തേക്കു ര. നിർത്തുക MR. to remit taxes.

രന്പം rambam T. C. (loc.) Much.

രന്പിക്ക (loc.) = രമിക്ക.

രംഭ rambha S. (grasping). 1. One of the Apsaras രംഭോരു ചാരുപ്രിയം Nal. 2. a plantain രംഭതൻബീജം ഏകം നട്ടതു മുളെക്കുന്പോൾ — വളം ഇട്ടു പാലനം ചെയ്താൽ കുല ഉണ്ടാം Chint.

രമ്യം ramyam S. (രമ്). Delightful, charming ജനങ്ങൾക്കു തമ്മിൽ ര. ഇല്ല kindliness.

രമ്യത contentment.

രയിത്തൻ Ar. ra/?/ayat, A subject, tenant സർക്കാർ ര'നായി TR. (vu. "Ryot").

രല്ലകം rallaγam S. = കന്പിളി.

രവം ravam S. (രു) Sound (യുദ്ധരവം Bhg.) രവണം crying.; a camel.

രവാന P. ravāna, A passport, custom-house certificate.

രവി ravi S. The sun രവയേ നമഃ Bhg. (Dat.). ഇരവികുലത്തിൽ ഇരാകവർ RC. — In N. pr. ര വിവർമ്മർ etc. kings of Kōlattiri, Trav. etc.

രശന rašana S. A rope, girdle.

രശീതി E. receipt & രെശീതി വാങ്ങുക TR. (= ശീട്ടു).

രശ്മി rašmi S. 1. A ray, beam സൂര്യനെ വേ റിട്ടു ര. ഗമിക്കും KR. (inseparable). രത്നങ്ങളു ടെ ര. കൾ CG. 2. a rein (രശന).

രസം rasam S. (L. ros). 1. Juice, as of plants ഇഞ്ചിര., കുങ്കുമര. VetC. (= ചാറു); esp. = കളളു f. i. ര. മധുരമായുളളു, പുളിച്ച രസമായ്വന്നാൽ GP 2. chyle ഉപജീവിച്ച ദ്രവ്യത്തിൻ സാരാം ശം ര. ആയതു Nid., also called രക്തവെളളം essential fluid, said to amount to 7 Ańńā/?/is Brhmd. 3. taste, flavour ഇരിന്പുര. കുതിര അ റിയും prov. ഇരതങ്ങൾ അറിയരുതാതേ MM. (a symptom). fig. നവനവര, ഇടയിട കലർന്ന നേ ത്രം Bhr. new tastes, emotions, charms; there are esp. nine tastes or sentiments in æsthetics ശൃംഗാരം etc.; കാമര. പൂണ്ടിരിക്ക VetC. to live in love. കാമസത്തോടു വസിക്ക Bhg. കലഹ ര. നടിച്ചു CC. 4. liking തമ്മിൽ ചില സംഗ തിവശാൽ ര. ഇല്ലാതേ വന്നു MR. were estranged. കൊല്ലിക്ക നിണക്കു ര. Bhr. 5. quicksilver രസഗുളിക etc.

രസകർപ്പൂരം (5) crude calomel.

രസക്കേടു insipidity, dislike.

രസജ്ഞൻ distinguishing tastes, in eating or in poetry. ഭാജനര. ChVr. a gormand. — നാവിന്നില്ല രസജ്ഞത Nid.

രസദം procuring tastes നവര. ആട്ടം RS.

രസൽ (part. of രസിക്ക) liking; രസദ്വിത്ത മാർ f. pl. greedy. Brhmd.

രസധാതു = 2. 4. വ്യാധി ഉണ്ടാകകൊണ്ട വൃക്ഷ ങ്ങൾക്കു ര. വും ഉണ്ടു VCh.

രസന the tongue, also നന്നായി പരന്ന രസ നവും VCh. രസനസ്തംഭനം അറിഞ്ഞു KR.

രസഭംഗം = രസക്കേടു, രസക്ഷയം.

രസഭസ്മം (5) calomel.

രസംകുന്നൻ (3) a kind of plantain, കുന്നൻ.

രസവൽ juicy, savoury.

രസവാദം (4) alchimy. — ര'ക്കാരൻ, രസവാദി an alchimist, chemist, physician, also രസ സിദ്ധൻ.

രസസ്ഥാനം a bedroom.

രസാഞ്ജനം (4) a collyrium.

രസാതലം (രസ = earth) a hell, പാതാളം Bhg.

രസായനം 1. an elixir, fig. ര'മായുളള കഥാമൃ തം Sk. രാമതത്വാമൃതമാം ര. AR. 2. chemistry.

രസാള curds with sugar & spices, = പച്ചടി GP 56. ര. യും പച്ചമാംസവും Bhr. രസാളാ ദി യോഗങ്ങൾ SiPu.

രസാളം a mango tree; = prec. V1.

രസികം tasteful. — രസികൻ a pleasant companion, a man of taste പാനം ചെയ്തു കൊ ൾക ര'ന്മാർ Bhg. — എന്നുടെ രസികത്വം നീ ധരിച്ചീടും Nal.

denV. രസിക്ക 1. to taste, relish, enjoy oneself ഓരോന്നു ചൊല്ലി രസിച്ചു KR. joked. 2. = രമിക്ക f. i. കളഭമൊഴിയോടു ര'ണം KR. 3. to roar.

part. pass. രസിതം rattling of thunder.

CV. രസിപ്പിക്ക to coax, please, entertain.

രസാല Ar. risāla, Sending. പണം വരുത്തി ര. അയക്ക TR. to remit.

രസൂൽ, റസൂൽ A. rasūl, Apostle, Muhammed.

രസ്ത P. rasta, A road രസ്ഥ മുട്ടിച്ചു Ti.

രസ്തു P. rasad, Store of grain, provisions of camp, (explained = വസ്തുക്കൾ). ര. ക്കൾ പിടി ച്ചു പറിക്ക, ര. ക്കളും സാമാനങ്ങളും കടത്തി, പാളയത്തിന്നു ര. ക്കളാദിയായിട്ടു സഹായിച്ചു TR.

രഹദാരി P. rāhdāri, Collection of duties on roads; passport specifying that the duties are paid, free access; (also രാധാരി).

രഹസ്സു rahas S. (രഹ് to quit). Loneliness, secrecy അന്യായമല്ലോ രഹസ്സല്ലാപം നമ്മിൽ Bhr. — (Loc.) രഹസികഥനം secret communication. രഹസി ചെന്നു കണ്ടു Bhr. in secret.

രഹസ്യം 1. secret. 2. a secret, mystery, Bhg. 3. assignation; connection with a mistress അവളെ അരികത്തു ര'ത്തിന്നു ചെന്നു TR. — രഹസ്യക്കാരൻ a lover, paramour (esp. with Sūdra females). അവൻറെ രഹസ്യ വീടു etc.

രഹിതം (part. pass.) left, bereft ന്യായര. MR.

unjust. ഭയര. fearless, ദോഷര'ൻ Mud. spotless. രഹിതകാമനായി & കൈതവര' നായി Bhg. വിദ്യാര'ൻ etc. unlearned. — With Soc. കാമിനിയോടുര'ൻ SiPu. separated from.

രാ rā (T. ഇരാ = ഇരവു q.v., C. iraḷ, Tu. irla, Te. rē). 1. Night, also രാവു പോയ്പുലർന്നപ്പോൾ Mud. ൧൦ നാഴിക രാവു ചെന്ന സമയത്തു jud. 2. by night അന്നേത്തേ രാവിന്ദ്രസുഖം ലഭിച്ചു CC. പകൽ കാടാക രാവു വീടാകാ prov. (during Tippu's invasion 1788, thro'. കാട്ടുനാ യന്മാർ). രാ. വീണ കുഴി, രാവുണ്ടുറങ്ങി Anj. after supper. Dat. പാതിരാക്കു Bhr.

രാക്കുണ്ണു night-blindness രാ. കാണാത്തതിന്നു മരുന്നു — എന്നാൽ രാ. കാണും a med.

രാകൂറു night ര'ററിൽ രണ്ടുമണി ആകുന്ന സ മയത്തു TR. at two A. M.

രാത്തൊണ്ടൽ going about by night. — ര'ല്ക്കാ രൻ a night-bird, thief, etc. (തെണ്ടൽ 479).

രാപ്പകൽ 1. one full day അഹോരാത്രം. 2. by day & by night, ര'ലായിട്ടു പ്രയത്നം ചെയ്ക TR. incessantly.

രാപ്പട്ടുടുത്തവൾ KR 5. black silk?

രാപ്പനി night-fever (പനി 611).

രാപ്പന്നി വെടിവെപ്പാൻ TP. = രാവുനായാട്ടു hunting by night.

രാപ്പെരുമാററം നടന്നു തുടങ്ങിനാൻ (കണ്ണൻ) CG. = രാത്തെണ്ടൽ.

രാവിലേ it being still dark, very early, in the morning.

രാവുപൂ Guettarda pretiosa, Rh.

രാവുറക്കം the usual sleep രാ'ത്തിലും കാണുന്നു രാമനെ KR.

രാക rāγa S. The full-moon രാകാശിനി Nal.

രാകാശശിമുഖി VetC. രാകേന്ദുമുഖി Bhr.

രാകുക rāγuγa M. Te. rāču, T. അരാ, ഇരാ (sec I. അരം). To file, rasp ഇരിന്പുലക്ക രാ കിയ പൊടി Bhg 11. (vu. past tense: രായി, ഇരായി 110. & രാവി).

രാക്കു filing രാ. പണി, രാ. പൊടി.

രാക്കുത്തൻ, — വു —, see റാവുത്തൻ.

രാക്ഷസൻ rākšasaǹ S. = രക്ഷസ്സ്, അരക്കൻ (46.). A demon, fiend ഇങ്ങുന്നു കുലപ്പെട്ട നര ന്മാർ എല്ലാവരും അങ്ങു രാ'രായി Bhg5. The മുപ്പത്തായിരം (KU.), the rulers of Ambikāpura (KM.), etc. are said to be of Rākšasa origin.

രാക്ഷസം fiendish, f. രാക്ഷസിയായാൾ KR. നിൻ ബുദ്ധി രാ'സിയത്രേ Bhr. രാക്ഷസോ ദ്വാഹം Bhg. marriage by abduction.

രാഗം rāgam S. (രഞ്ജ്). 1. Dye, colour രാഗമു ളേളാന്നിലേ രാഗം ചെല്ലൂ CG. women prefer in winter red clothes. 2. affection, love, ന മ്മിലേ രാ'ങ്ങൾ Bhr. our mutual love. പര സ്ത്രീ ഗമനം ചെയ്യേണം എന്നു വികല്പിച്ചു വ രുന്ന ചിത്തപ്രവർത്തിക്കു രാ. എന്നു പേർ Vednt. രോഗമല്ലേതുമേ രാ'മത്രേ CG. ക്ഷീണരാ. V2. chastity. ഉളളിലേ രാ. മെല്ലേ പുറത്തു പരന്നു CG. (also jealousy). നിഖിലജനരാ. വരുത്തു ന്നവൻ അവനിപാലൻ ChVr. a king is who gains the hearts. രാഗമാർന്നോരോജനം Mud. 3. affection, passion അഷ്ടരാഗങ്ങൾ വിട്ടു Bhg. 8 or 16 viz. രാഗം, ദ്വേഷം, കാമം (also avarice), ക്രോധം (resentment), ലോഭം, മോ ഹം, മദം (from എെശ്വര്യബഹുത്വം), മാത്സര്യം, moreover ൦രംഷ്യ, അസൂയ, ഡംഭം, ദപ്പം, അഹ ങ്കാരം, ഇഛ്ശ, ഭക്തി, ശ്രദ്ധ Sid D. രാ. മുതൽ അഹങ്കാരം അന്ത്യമായി 13 ചിത്തവൃത്തികളെ മു മുക്ഷുക്കൾ അശേഷം വിടുക വേണ്ടിയതു — ഇഛ്ശ ഭക്തി ശ്രദ്ധകളെ ആവശ്യമായി ചെയ്യേണം Vednt. 4. tune ആ രാ'ത്തിൽ ചെല്വു, പാടേണ്ടു KU. നാകനാരീജനേ രാ Nal. (? there are 32 tunes V1.). നേരററ രാഗങ്ങൾ ഓരോന്നു പാ ടി CG.

രാഗക്കാർ (4) songsters; singing birds MC.

രാഗഛായ (1) red colour.

രാഗദ്വേഷാദികൾ = 3.

രാഗവാൻ m., രാഗവതിയായുളേളാർ എനിക്കു KR. f. loving fondly.

രാഗഹീനൻ V2. chaste, pure-minded.

രാഗാദി = 3. sins രാ. വിഹിനൻ Bhg. രാ. പറക angrily, passionately. രാ. ക്കാർ illnatured, passionate persons.

രാഗി l. a lover രാ. കളാം ഞങ്ങൾ CG. 2. C. Tu. M. Te. Eleusine coracana = മുത്താറി (Tdbh. of രാജിക).

രാഘവൻ S. Descendant of രഘു, Rāma KR.

രാജൻ rājaǹ S. (രജസ്സ് or ഋജ്, L. regere). A king ജനകരാ., മഹാരാ., യുവരാ. KR.; so esp. in Cpds. രാക്ഷസരാ. AR., കാട്ടാളരാജനോടു Mud. രാജന്മാർ.— Nom. രാജാ, രാജാക്കന്മാർ In Kēr. 18 kings (5 Kšatriya, 8 Sāmanta, 4-6 Veḷḷāḷas) KU. നാട്ടിലേക്കു രാജാവല്ലോ കല്പിച്ചതു TR. രാജപക്ഷം പ്രജാപക്ഷം prov. TR.

രാജകം having a king; ദുഷ്ടരാജകരാജ്യം KR. (see അരാജകം).

രാജകരം royal hand or taxes പൊന്നാരത്തേ വീടും വകയും രാ'ത്തിങ്കൽ അടങ്ങിയിരിക്കു ന്നു TR. belongs now to the king.

രാജകാര്യം affairs of state; news.

മാജകുമാരൻ a prince.

രാജകുയിൽ a black bird MC.

രാജക്കുരു a carbuncle, Hyd. = ശരാവിക.

രാജചിഹ്നം symbols of royalty, regalia (18 in Kēr. വെഞ്ചാമര, ചിരുതവിളി etc. KU.). രാ'ങ്ങൾ നല്കി Bhr. (to the successor); also രാജലിംഗം V1.

രാജചോദ്യം B. tyranny.

രാജതം S. (രജത) made of silver.

abstr. N. രാജത്വം royalty, royal manners രാ ജ്യവും രാ'വും ഒക്കവേ ഉപേക്ഷിക്കും Nal. കംസപിതാവിനു യദുരാ. കൊടുത്തു) Anj. (രാജിതം Nasr. CatR.).

രാജദ്രോഹം high treason. — രാ'ഹി a rebel.

രാജദ്വാരം royal presence, അന്യായം അറി വാനായി രാ'ത്തിൽ ചെന്നു Chintar. to complain.

രാജധർമ്മം royal duty.

രാജധാനി residence of a king കോട്ടയുടെ നടുവിൽ രാ. ഉണ്ടാകേണം VyM.; N. മതില കത്തു രാ. ഉണ്ടാക്കി KU. കുലരാ. hereditary residence; in Kēr. 18 KU. — also capital city.

രാജനയങ്ങൾ politics, Bhr.

രാജന്യൻ a Kšatriya രാജന്യകുലം KR.

രാജപ്പട്ടം royal diadem; royalty രാ'ത്തിൽ ഇരുത്തുക TP. രാ. വാണു.

രാജപുത്രൻ a prince, Kšatriya, Rājput.

രാജപുരുഷൻ Mud. = രാജഭൃത്യൻ.

രാജഭണ്ഡാരം royal treasury or property ഇ പ്പശു രാ. അല്ല, രാ'രപ്പശു Brhmd.

രാജഭോഗം 1. income of state, taxes. ചതുർഭാഗം രാ. Bhr. originally belonging to Brahmans KU. രാ'മായ സക്കാർനികിതി MR. 2. royal insignia രാ'ങ്ങൾ = 18 ആചാരം, വിരുതു, രാജചിഹ്നം KU. 3. Rāja's share രാ. വക = പത്തിന്നു രണ്ടു TR.

രാജമാന്യം T. loc. royal രാ'ന്യരാജശ്രീ NN. To His Excell. NN. (TR. etc.; abr. രാ. രാ.).

രാജമാർഗ്ഗം a highway, also രാജവീഥി.

രാജമിഴി Palg. a defying look കുരുടനോടു രാ. മിഴിക്കാൻ പറഞ്ഞാൽ കേൾക്കുമോ prov.

രാജയക്ഷ്മാവു incurable consumption; also രാ' ക്ഷമപിടിപ്പെട്ടു മരിച്ചേൻ Si Pu. രാജക്ഷയം, രായക്കിഴയം a. med.

രാജയോഗം 1. kingly luck. 2. royal assembly.

രാജരാജൻ king of kings; God, Bhg.

രാജർഷി a royal or Kšatriya ascetic.

രാജവളളി Momordica = പാവൽ.

രാജവിരൽ the middle finger.

രാജശ്രീ His Excel (shorter than രാജമാന്യം).

രാജസം rāǰasam S. (രജസ്സ്). The 2nd quality, ostentatiousness കേരളസന്ന്യാസികൾ രാ. പ്ര മാണിക്കുന്നു Auach. രാ. കർമ്മമല്ലോ Bhg. (സ ത്വം = ജ്ഞാനം, താമസം = അജ്ഞാനം).

രാജസക്കാരൻ ostentatious.

(രാജ): രാജസൂയം a sacrifice performed by universal monarchs രാ'യജ്ഞാ പൂരിച്ചു CG. ൩൪ മാസംകൊണ്ട് ഒടുങ്ങുന്നൊരു രാ. Bhr 2. രാ. ചെയ്തു, രാ'യക്രതു കഴിക്ക Bhg.

രാജസ്ഥാനം kingship; a palace, court.

രാജഹംസം = അരയന്നം a flamingo.

രാജാംഗം what constitutes a real king, land, people, revenues, etc. പുരാണമായിട്ടു നവാ വും രാജാങ്കവുമായി TR. (said of Nizam).

രാജാജ്ഞ royal authority, രാ. യിൽ തന്നേ ഇ രിക്കേണം VyM. an obedient subject.

രാജാതിരാജർ a sovereign കൊടകുരാ‍. TR. (fr. അധിരാജൻ).

രാജാധിപത്യം rule, രാ. വന്ന കൊല്ലം TrP.

the year of accession. Also രാജാധിപ ത്വം ChVr.; രാജ്യാധിപ. q. v.

രാജാന്നം government pay ഗർഭപാത്രത്തിൽ ത ന്നേ രാ. ഭുജിച്ച ഭടന്മാർ KR.

രാജാഭിഷേകം coronation AR.; also രാജ്യാഭി —

രാജാംശം 1. share & rights of a king രാജാംശ നീർ പകർന്നു കൊടുത്തു KR. (to the 36000). 2. royal glory, signs of royalty വളർഭട്ടത്തു കോട്ടയിൽ രാ. ഏറ കാണ്കകൊണ്ടു KU. (= രാജാംഗം?).

രാജായ്മസ്ഥാനം KU. (formed = നായ്മ fr. ആളു ക) a dignity enjoyed by the പണിക്കർ of കോഴിക്കോടു.

രാജാർഹം worthy of a king.

രാജാസനം a throne രാ. വെടിഞ്ഞു SiPu.

രാജാളി T. M. a hawk, falcon Vl. 2. (also രാജ ക്കിളി or fr. ആളുക) രാ. പ്പക്ഷി Arb. (ഓ ട്ടുക 183).

രാജി rāji S. I. A line, row. II. Ar. rāżi, contented, agreed. രാ. കൊടുക്ക to settle a complaint by amicable arrangement. രാ. ആക്കി compromised it. രാജി കൊടുത്തു കളയേണം jud. രാ. ആക to be reconciled. എന്നോടു രാ. വാങ്ങി, രാ. ബോധിപ്പിച്ചു MR. retracted the case, (sec ന്യൂനം 588).— രാജിക്കടലാസ്സു, രാജി നാമം etc. (jud.).

(രാജ): രാജികം caused by (bad) government, as distress.

രാജിതം (part. pass.) shining, beaming, lustrous, f.i. രാ'കൌസ്തുഭം AR.

രാജിലം (രാജി) striped; Amphisbæna V1.

രാജീവം a lotus; a large fish; a crane.

രാജേന്ദ്രൻ an eminent prince.

രാജ്ഞി a queen, (Tdbh. റാണി).

രാജ്യം 1. Government, അവനു രാ. വന്നു Bhr. devolved on him. സർക്കാർക്കു രാ. ചെന്നപ്പോൾ TR. രാജ്യഭാരത്തെ വഹിക്ക KR. അന്നു രാജ്യ ഭാരം ചെയ്യുന്ന നമ്മുടെ ജ്യേഷ്ഠൻ TR. — രാജാ ധിപത്യം നല്കി VetC, — ലഭിക്കSiPu., — വന്ന കൊല്ലം TrP. — ബാലനു രാജ്യാഭിഷേകം ചെ യ്ക (അവനെ KU.) to crown. — രാജ്യാർത്ഥി KR. looking for the crown. 2. a kingdom, country, in India ൧൮ രാ'ങ്ങളും KR., vu. 56 രാ. (exclusive of Kēraḷa), even വയനാട്ടു രാ. TR. (= നാടു, ദേശം).

രാജ്യക്കാർ inhabitants.

രാജ്യപരിവർത്തനം a political revolution.

രാട്ടാമതു ശിപ്പായ്മാർ TR. Guards?

രാണി Tdbh. of രാജ്ഞി 5. A queen.

രാണുവം T. C. Te. An army (രണം?) V1.

രാതി rāδi S. Favor; favorable (opp. അരാതി).

രാത്രി rātri S. (രാ, തിരി). 1. Night. അർദ്ധരാ. midnight. 2. at night മാപ്പിളളമാരുടെ ഉപ ദ്രവം രാ. യായിരുന്നു ഇപ്പോൾ പകൽ പിടിച്ചു പറിയും തുടങ്ങി TR. — (vu. ഇരത്തിരി No. Cher̀umars, ചാത്തിരി, ലാസ്ത്രി Mpl.).

രാത്രിചരൻ a night-walker, fiend KR.; also രാ ത്രിഞ്ചരൻ.

രാത്രിജംa star.

രാത്രിന്ദിവം, രാത്രൌ ദിവാപി VetC. always.

രാധ rādha S. 1. N. pr. f. CG. CC. രാധാവല്ല ഭൻ K/?/šna. 2. വൈശാഖം.

രാദ്ധം (part. pass. of രാധ്) accomplished.

രാമച്ചം rāmaččam (S. C. ലാമച്ചം, ലാമജ്ജകം?). Cuscus grass. GP 76. Andropogon mnricatum.

രാമം rāmam S. 1. Dark. 2. beautiful.

രാമ 1. a fine girl V1. 2. N. pr. f.

രാമൻ N. pr. of l. പരശുരാ. Brhmd. 2. ശ്രീ രാ. KR. 3. ബലരാ. Bhg. Voc. രാമരാമേ തി ജപിക്കയില്ലാരുമേ Sah. — (vu. ചാമൻ, Mpl. ലാമൻ). രാമങ്കണ്ടൻ, രാമാണ്ടി N. pr. m. Palg.

രാമചന്ദ്രൻ = ശ്രീരാമൻ, vu. രാമേന്ദ്രൻ.

രാമച്ചീത്താ(ർ)മരം (T. ഇരാ — the bullock's heart, Anona reticulata, Winsl.) Palg. the soursop, Anona muricata.

രാമന്തളി N. pr. French fort on Mount ഏഴി A. D. 1750. TR.

രാമായണം the epic history of Rāma രാ. പാ ടി കേൾപിക്ക, രാ. കഥ പാടി, രാ. ഭാരതം കൊത്തിയ വള TP. (also രാ. വള V2. a bracelet with mythological figures). രാ. മു ഴുവൻ വായിച്ചിട്ടു രാമനു സീത ആർ എന്നു ചോദിക്ക prov. — The.whole R. is to be read esp. during Karkaḍaγm No., V/?/ščiγam

Trav. — Kinds അദ്ധ്യാത്മരാ. AR., കേ രളവർമ്മരാ. KR. (Vālmiki's); പാതാളരാ. PR., ബാലരാ. BR., രാ'സങ്കീർത്തനം RS.

രാമേശ്വരം the most celebrated fane in the So. കാശിരാ'രപര്യന്തം vu., കാവടിയുംകൊ ണ്ടു രാ'ത്തു ചെന്നു KU.

രാമോട്ടി N. pr. m. (= രാമകുട്ടി); so രാവുണ്ണി, രാമുണ്ണി etc.

രാമാനം rāmānam 1. (രാ) Night V1. 2. (P. rāh, road?) equipage, accoutrements രാ. ഒ ളിച്ചു Ti. = സാമാനം, also താമാൻ.

രായർ rāyar, (Tdbh. of രാജ‍ൻ pl. hon.). l. Title of some Northern Brahmans. 2. the Rāyar, dynasty of Ānagundi, esp. ആനകുന്തികൃഷ്ണ രായര് A.D. 1508-30 KU. 3. N. pr. of Nāyar, also രാരു, രാരപ്പൻ, രാരിച്ചൻ, രാരുണ്ണി etc. രായപ്പണം an old coin (33½ Reals, Port.), now രാശി.

രായസം C. M., രായശം T. secretaryship in native governments, രാ. എഴുത്തുകൾ എടുത്തു തരുവാൻ TR. (Palg. Rāj.), രായസക്കാർ So., രായസന്മാർ VyM. writers.

രാരി V1. A root; silver weight = 12½ gold-fanam.

രാരപ്പൻ, രാരു etc. N. pr. see രായർ 3.

രാവണ = ദാവണ, (V1. ചാവണ) or യാപന. The cloth given by a king to his servants, troops, as payment = മുണ്ടും പുടവയും KU. — also 350,000 നായർക്കു രാവനത്തലയും കൊടുത്തു (Col. KU.).

രാവണൻ rāvaṇaǹ S. (രവം). The king of Lanka KR.

രാവണനാടു, രാണാടു, രാമനാടു the 11th നാടു of Kēraḷa (with കരഗ്രാമം KU.). രാവണാട്ടു കരേ അദാലത്തിൽ TR.

രാവാരി = യാവാരി (Tdbh. of വ്യാപാരി). N. pr. A caste രായ ചാത്തുനായർ TR — ൭൧ന്നോളം പ റന്പടക്കി രാവരിച്ചോണ്ടിരുന്നു TR. (= വ്യാപ രിക്ക, നടക്ക); al. രാവാരിക്ക to cultivate.

രാവു, sec രാ.

രാശി rāši S. 1. A heap പർവ്വതോപമങ്ങളാം അന്നരാശികൾ KR. 2. a sum ഒട്ടു സംഖ്യ കൂ ടിയതിന്നു രാ. എന്നു പേർ Gan. — fig. accumulation of qualities തപോരാ. ഇവൻ Brhmd. പാപരാശികൾ വന്നു മൂടുവാൻ തുടങ്ങുന്നു SiPu. ഭാഗ്യരാശി Nal. സൌന്ദര്യരാശേ VetC. (Voc). 3. a sign of the zodiac സംവത്സരംകൊണ്ട് ഒ രു രാശി നീങ്ങും Bhg5. (Jupiter). രാ. സൂക്ഷം വരുത്തുന്നുവിപ്രൻ SG. settles the horoscope. ഇന്നിതു നാമിപ്പിറന്നൊരു രാ. ചൊൽ ഒന്നായി വന്നവാറെങ്ങനേ താൻ CG. under what unlucky star are we born! but strange, all are alike afflicted. രണ്ടും ഒരു രാ. വന്നുദിച്ചു TP. both diviners hit on the same sign. രാ. വെ ക്ക to try one's fortune. — Lucky signs are സ്ഥിരരാ. (ഇടവ, ചിങ്ങ, വൃശ്ചിക, കുംഭ), unreliable. ചരരാ. (മേട, കർക്കട, തുലാ, മക ര), middling ഉഭയരാ. (മിഥുന, കന്നി, ധനു, മീനം).

രാശികം (2) as there is a ത്രൈരാ., so a പ ഞ്ച —, സപ്ത —, നവ —, ഏകാദശരാശികം CS. rule of proportion.

രാശിക്കൂറു (1) poor, light soil, opp. പശിമ — KU. — രാ'റുളള പൊന്നു alloyed gold, opp. പ ശിമ — 633 [gold of any degree of fineness is said to be either രാ. or പാശിമ —]. (3) a sign of the zodiac. പകൽ ൧൦ നാഴികയോ ളം അഷ്ടമരാ. കഴിയേണം TR. (for a Rāja's journey അഷ്ടമരാ. is very much dreaded).

രാശിചക്രം the zodiac രാ'ത്തിൻ വേഗത്താൽ Bhg5.; also രാശിമണ്ഡലം.

രാശിപ്പണം (= രായപ്പ —) a coin said to have been made the Kēraḷa currency by Parašu Rāma KM. = 10 ചക്രം or = 1/3 Rup.

രാശീകരിക്ക (1) to accumulate V2.

രാശീശൻ, — ശ്വരൻ (3) the planet in a sign രാ'പൊരുത്തം astrol.

രാശ്യന്തരം (2) difference between 2 sums. Gan.

രാഷ്ട്രം rāšṭram S. = രാജ്യം A realm, f. i. of 100 provinces V1. രാ'ങ്ങൾ നഗരങ്ങൾ Bhr. പരരാഷ്ട്രമർദ്ദനം Bhr.

രാഷ്ട്രികൻ an inhabitant പൌരാര'ർ ഏവരും KR.

രാസം rāsam S. (രസ). A festive dance of cowherds രാസമായുളള ലീല, രാസക്രീഡാസമീ രിതാ CG. രാസകേളി Bhg 10.

രാസഭം S. an ass; & രാ'നായ്വന്നു CG.

രാസ്ന S. a perfume = അരത്ത (in a. med. വയ ന്പും രാസ്നാം ഇന്തുപ്പും sic!).

രാഹിത്യം rāhityam S. (രഹിത) f. i. സംഗരാ. Bhg. Sacrificing every attachment.

രാഹു rāhu S. (രഭ്). A Daitya, that "seizes" sun or moon & causes eclipses; ascending node (8th planet, invisible). ചന്ദ്രനെക്കാലാൽ ഗ്രസിപ്പതിന്നടുക്കും രാ. കണക്കനേ KR 6. രാ. ഗ്രാഹം, രാ. വേള an eclipse.

രാൾ rā/?/ S. & രാട്ട്, rāj A king, പക്ഷിരാൾ VetC.

രിക്തം riktam S. (part. pass. of രിച്). Emptied, poor.

രിക്ഥം S. inheritance, riches.

രിംഖണം riṇkhaṇam S. Slipping, crawling അങ്കണം തന്നിലേ രിംഘണം ചെയ്തു CG. (an infant).

രിപു ribu S. (cheating). An enemy സകലരി പുജയവും Bhg.

രിപുത S. enmity മയി രി. പെരുകി Mud.

രിഷ്ടം rišṭam S. (part. pass. of രിഷ് to hurt). Bad luck; good luck.

രീതി rīδi S. (രീ to run), l. Going, way, usage ചരിതരീതികൾ ഉരചെയ്ക Bhr. details. സ ന്താനഗോപാലരീതിയിൽ po. measure or rhythm. തുളളപ്പാട്ടിൻ രീ. യിൽ ചൊല്ക etc. അ വൻ നല്ല രീതിയുളളവൻ = പരിചയം; ആർക്കറി യാം നിൻറെ ദുർന്നയരീതികൾ Mud. evil designs. 2. rite, principle or sentence വേദി കൾ കൂടി ശാസ്ത്രരീതികൾ പഠിക്ക KR. കർമ്മം വൈദികരീതിയിൽ ചൊന്നവണ്ണം CG. എന്നുളള രീതി മനസി പതിഞ്ഞു Bhg. — രീതിപ്പെടുത്തു ക to arrange (= വഴി). 3. calx of brass, rust, alloy V1.

രുക്ക് ruk 1. S. ruj (to break). — രോഗം Sickness. 2. S. ruč splendour, lustre = ലോച, L. lux.

രുഗ്മം (S. rukmam) gold as ornament രു. അ ണിഞ്ഞ കട്ടിൽ CG. — രുഗ്മി m., രുഗ്മിണി f. N. pr. Bhg.

രുചി S. 1. light, beauty. 2. taste ചങ്ങലരു ചി ആന അറിയും prov. അതിൽ വളരേ രു. ഉണ്ടു is savory, I relish it. രു. നോക്കു ക to try. 3. liking, wish ഹൃദയരുചി ആചരിക്ക VetC. ധനരുചിയോടു വരിക Bhg. longing after presents. പരസ്ത്രീരു ചി പാരം നിണക്കു RS. യുദ്ധരുചി കിഞ്ചന നമുക്കു ChVr. മനസിയം പ്രതിരുചി ഭവതി VetC. whom she prefers. — opp. അതിൽ രുചികേടു.

രുചികരം S. palatable, savory, well seasoned. denV. രുചിക്ക 1. To be to one's taste, to please. രുചിക്കും വെളളം good drinking water. എന്നോടു സഖ്യം രുചിക്കുന്നെങ്കിൽ കൈ തരുന്നേൻ KR. ഇതു നിങ്ങൾക്കു രുചിക്കിൽ KR. 2. to approve അവൻ രുചിച്ചനന്തരം KR.

രുചിരം S. delicious, charming; often Compar.

രുചിരതരപുഷ്പപുരി Mud. രുചിരതരനേ ത്ര VetC. fine-eyed f.

രുച്യം S. = രുചിരം V1.

രുജൂ Ar. ruǰū' (turning towards). Conviction; brought home to, proved (jud.).

രുദിതം rud/?/iδam S. (part. pass. of രുദ്). Weeping സീതേടെ രു. കേട്ടിട്ടു RS. — രുദിച്ചു KR. = രോദിച്ചു.

രുദ്ധം ruddham S. (part. pass. of രുധ്). Obstructed, checked. — രുദ്ധനായ നിരുദ്ധൻ CG. imprisoned.

രുദ്രൻ rudraǹ S. (roaring). Rudra, a form of Siva; his wife രുദ്രാണി Si Pu.

രുദ്രാക്ഷം S. berries of Elæocarpus lanceolatus, used as beads for rosaries രുത്തിറാ ക്കത്തോളം വണ്ണത്തിൽ, ഉത്തറാക്കത്തിൻറെ മണിയോളം a. med. രു'ധാരണം V1. wearing a rosary. അരുദ്രാക്ഷൻ opp. സരു'ൻ ആയാൽ രുദ്രതുല്യൻ Si Pu. — രുദ്രാക്ഷക്കടു ക്കൻ = പാണ്ടിക്കടുക്കൻ.

രുദ്രാക്ഷമാല rosary of Shaivas MR.; also രു' ദാമം ധരിച്ചാൽ മഹാവ്യാധി നീങ്ങും Si Pu.

രുദ്രികൾ the six Brahmans that perform the യോഗ്യം sacrifice.

രുധിരം rudhiram S. (L. rufus, rutilus). Blood ഒഴുകി രുധിരോദവും, രുധിരജലം Mud. തീ ണ്ടായിരുന്ന രു. ഗർഭം അഴിഞ്ഞുപോയി ശേഷി ച്ച രു. നിന്നതു a. med. — രുധിരവാർച്ച = ഉതി രം വാർച്ച, രക്തസ്രാവം.

രുരു ruru S. A deer; a much dreaded animal സർവ്വജാതികളിലും അതിക്രൂരമായൊരു ജന്തു രു രു Bhg 5.

രുശ = രുഷ S. രുശതിവാക്കു V1. A curse.

രുഷ ruša S. Rage രുഷാ ഗമിച്ചാൻ CC. in rage. — രുഷ്ടനായി നിന്നു നോക്കി CG. enraged. (part. pass. of രുഷ്).

രുഹം ruham S. Growing. പങ്കേരുഹം morass-grown, lotus.

രൂക്ഷം rūkšam S. 1. Rough, rugged, harsh കൺ രൂ'മായി ചുവന്നു Nid. രൂ'മാം ശബ്ദങ്ങൾ Nal. (in jungle). രൂക്ഷമാനസനായ രാക്ഷസൻ Mud. സൂക്ഷിച്ചുകൊൾ എന്നു രൂ'മായുളള വാക്കു CG. രൂക്ഷകർമ്മം Bhg. awful. (sour, ദ്രാക്ഷ 515). 2. powerful, the virtue of a medicine കുതിര പ്പാൽ രൂ GP.

രൂക്ഷത S. uncouthness രൂ. ാഭാവംകൊണ്ടു കിംഫലം AR. രൂ. മായുളള (in print രൂക്ഷ ങ്ങളായുളള) മുഷ്ടികൾ ഏററു CG.

രൂഢം rūḍham S. (part. pass. രുഹ്). Grown; notorious മൂഢർ എന്നതു രൂഢമല്ലോ CG.

രൂഢി S. notoriety = പ്രസിദ്ധി, traditional signification.

രൂപം rūbam S. (Tdbh. ഉരുവു, perh. fr. ഉറു പ്പു). 1. Form രൂപങ്ങൾ ൧൨: ദീർഘം ചതുരശ്രം സ്ഥൂലഹ്രസ്വവൃത്തം അണുനീലം കൃഷ്ണകപില ശുക്ലപീതരക്തം VCh.; a figure. രൂ. എഴുതുക to paint, എൻറെ രൂ. എഴുതിഎടുത്തു drew my likeness. രൂ. കുത്തിയവള TR. 2. appearance, beauty, natural state. രൂ. കെട്ടവൻ degraded. 3. inflection of nouns & verbs സിദ്ധരൂപം. 4. a whole, esp. number (opp. അവയവം fraction). തികഞ്ഞിരിക്കുന്ന ഒന്നിന്നു രൂ. എന്നു പേർ Gan. 1, 2, 3 are രൂപങ്ങൾ CS. 5. perfection രൂ. ഇല്ലാഞ്ഞാൽ VyM. if not clearly proved.

രൂപകം S. a drama; a mode of beating time; a coin (see രൂപാ); = രൂപൻ f. i. ബോധ രൂപകജയ VilvP.

രൂപക്കേടു a lodge for an idol.

രൂപക്കേടു deformity, disorder.

രൂപഗുണം beauty.

രൂപനിരൂപണം ചെയ്ക SiPu. meditation on all the members of a God.

രൂപൻ (1. 2) in the shape of, consisting of ഓ ന്തൂരൂപനായി CC. ബീഭത്സരൂപരായി KR. സത്യരൂ. Bhg. altogether true.

രൂപമാക (1. 2. 5) to get a shape, become a whole. കാര്യം രൂ'കുന്നതിന്നു മുന്പേ TR. to be arranged, settled. രൂപമായി = വെടിപ്പായി. — The opp. രൂപമല്ലാതേ വരിക to get unsettled. ആയ്തു രൂ'തേ കണ്ടു പോയാൽ TR. if it cannot be effected.

രൂപമാക്ക (1) to model. (2. 5) കണക്കു രൂ'ക്കി arranged. കാര്യം രൂ'ക്കിത്തരാം TR. I shall settle.

രൂപവാൻ (2) well shaped രൂ'ങ്കൽ അഭിരുചി Nasr.

രൂപശാസ്ത്രം (1) a dramatic work.

രൂപാ(യി) a coin, Rupee ൦രംരണ്ടു രൂ. പ്രതിഗ്ര ഹം, പൊൻ രൂ. കൊടുത്തു PT. (No. ഉറുപ്പിക 143.). — Kinds: സൂർത്തി- (2 ഉണ്ട- or തുട്ടുരൂ., പരന്നസൂർത്തി), കുന്പനി-, വണ്ടിക്കുന്പനി-, തലവണ്ടി or വെളളിത്തലവണ്ടി രൂ. doc. (with a head,), കുളന്പു- (Ceylon); പൊന്നുരൂ (£).

രൂപി 1. having a shape, handsome ബീഭത്സ രൂപികൾ KR. — fem. ഘോരരൂപിണി, കാ മരൂപിണി AR.; abstr. N. രൂപിത്വം ഉ ണ്ടെന്നുളള ഗർവ്വം KR. beauty. 2. = സ്വ രൂപി consisting of; a Goddess is ആനന്ദ രൂപിണി DM. made up of joy.

denV. രൂപിക്ക to bring into a shape, express or prove; = നിരൂപിക്ക or സ്വരൂ —, f. i. അ രുൾ ചെയ്തതെല്ലാം രൂപിച്ചു ഞാൻ Bhg 12. laid it up, got it clear.

രൂപീകരിക്ക V1. to depict, declare, inform, conceive.

രൂപേണ (Instr.) by means of, രേഖാരൂ. തെ ളിഞ്ഞു proved by documents. ആധാരരൂ. ന ടക്കുന്നവൻ MR. cultivating on the strength of title-deeds.

രൂപ്യം 1. handsome. 2. wrought silver കാ ഞ്ചനരൂപ്യങ്ങൾ AR. coins; Tdbh. ഉറുപ്പിക Rupee.

രൂഷിതം rūšiδam S. (part. pass. of രൂഷ്).

Decorated; മൂഷികൻ തൻറെ കൊച്ചുകൈ ര ണ്ടും ജലംകൊണ്ടു രൂ'മാക്കീടുവാൻ എത്ര പാനീ യം വേണം PT. to cover.

രെഞ്ചിടുക To plaster, mortar = കപലാരിക്ക, (C. രഞ്ജണിഗ a basin for water in a wall).

രെമീശൻ E. remission, ഉറുപ്പിക രെ. നി ർത്തി MR.

രേ rē S. Oh! fie! woe! രേരേ ധൃതരാഷാട്രാത്മജ ChVr.

രേഖ rēkha S. (= ലേഖ). 1. A line, stroke as made with ashes on the forehead ശ്രീയും മൂന്നു രേഖാഫലം Si Pu. — ജലരേ. 404. 2. a writ, document, തന്പുരാട്ടി അവർകളുടെ കോവിലക ത്തേക്കു ചേർന്ന രേ. jud. കൃത്രിമരേ. false doc. MR. രേ., സാക്ഷി, അനുഭവം the 3 proofs of a claim. രേഖാമൂലം ഏല്പിക്ക, രേഖാരൂപേണ തീർപ്പു വരുത്തി MR. 3. a little ഭ്രാന്തിൻറെ രേ. V2. a touch of madness.

രേചകം S. (രിച്). A purgative.

രേചനം purging.

രേണു rēṇu S. Dust പാദരേ. ക്കൾ, രേ. സംഘ ങ്ങൾ ഗണിക്കാകിലാം Bhg.

രേണുക S. the mother of Parašu Rāma, Brhmd.

രേതസ്സ് S. (രി) flow; semen. ഊർദ്ധ്വരേതസ്സാം മുനി Bhr. high-born.

രേഫം S. (rattling) the letter ര.

രേവ rēva S. Narmada രേവയിൽ സ്നാനം Brhmd.

രേവതി (f. wealthy) the 27th Nakšatra, in Pisces.

രേഷിതം S. (& രേഷണം) The howl of jackal etc. V1.

രൈ rai S. (L. res). Wealth.

രൈവതം S. (രേവതി).The eastern(?), Vindhya CG. — രൈവതകം id. Bhr.

രൊക്കം rokkam T. M. C. Tu. (Te. രൂക, S. രോകം? lustre). Ready money ആറുപണം രൊഖം കൊടുത്തു, കൈരൊഖ൦ പണം (jud. So. Can.); No. M. റൊക്കം (ജാമീൻ 406).

രൊക്കു (H. rūkhāni). A carpenter's plane രൊ. കൊണ്ടു മിനുക്ക, also ലൊക്കിടുക V1. 2.

രോഗം rōġam S. (രുജ്). Disease; 44,448 in number VCh. രോ. എന്നും ഇളെച്ചീടാ PR. incurable. രോഗത്തിൽ കിടന്നു വലഞ്ഞു MR. രോ. കയനേ ഉണ്ടു No. vu.

രോഗശാന്തി cure, recovery നമ്മുടെ ശരീരത്തി ൻറെ രോ. കൾ ഒക്കയും കണ്ടു TR. the means employed.

രോഗി sick (രോഗഗ്രസ്തൻ, രോഗാർത്തൻ); f. രോഗിണി.

രോഗേതരം Sah. health.

രോചകം rōǰaγam S. (രുച്). Pleasing, stomachic ഗോരോചനം ഉണ്ടാക്കുന്നവർ രോചക ന്മാർ KR. druggist?

രോചനം S. 1. sharpening the appetite മദ്യം രോ. GP. 2. splendid, so രോചനീയാകാ രൻ SiPu.

രോചസ്സു (S. — ചിസ്സ്) light ഭാനുവിൻ രോ. കൾകൊണ്ടു KR. പ്രാലേയരോ. പോലേ സുഖാഗമം Nal.

രോജനാമ P. rōz-nāma A journal രോ. പ്ര കാരം തിയ്യതി വിവരമായിട്ടു TR.

രോദനം rōd/?/anam S. (രുദ്). Weeping. — രോ ദിതയായുളള സോദരി CG. lamenting. — രോ ദിക്ക = രുദിക്ക Bhg.

രോദസ്സ് S. heaven, sky & രോദസി നിറഞ്ഞു Brhmd.

രോധം rōdham S. (രുധ്). Obstruction സൂര്യനു ജീമൂതരോ. ഉണ്ടാക Nal. ശ്വാസരോ. Asht. = ശ്വാസം കഴിച്ചുകൂടായ്ക.

രോധനം, രോധിക്ക to obstruct അവൻ വന്നു പിണങ്ങുകിൽ രോധിക്കവേണം നാം CG. withstand. സ്വാലൻ കുണ്ഡിനം രോ'ച്ചു SiPu. besieged.

രോധസ്സു S. bank, shore.

രോധി checking (as മൂത്ര — med.).

രോപം rōbam S. (രുഹ് Caus.). An arrow.

രോപണം raising.

denV. രോപിക്ക VCh. cicatrizing.

രോമകം S. Rome. Bhg 5.

രോമ id. — ക്കാരൻ, — പ്പളളി, — മതം; രോമൻ കത്തൊലിക്ക & — ക്കു Roman Catholic.

രോമം rōmam S. (രുഹ്). Hair of the whole body. മൂന്നരക്കോടി രോമങ്ങൾ Brhmd. (in man). പക്ഷരോമങ്ങൾ Bhg. plumage. — രോ മാ എടുത്തു പിടിക്ക, രോമങ്ങൾ ഏച്ചു നില്ക്ക V1. horripilation.

രോമകൂപം S. a pore of the skin രോ'ങ്ങളൂ ടെ വേദനഘോരമായി or വേദനനിരവധി

രോമത്തിൻകുഴികളിൽ VCh.; also രോമ ക്കാൽ, — ക്കുത്തു, — ദ്വാരം V1.

രോമക്കൂറു hair of the head രോ'ററിൽ ഒരു മു ത്തു തങ്ങിപ്പോയി KU.

രോമശം S. hairy; also രോമമയം.

രോമഹർഷം, — ർഷണം horripilation from rapture = പുളകം; also രോമാഞ്ചം (vu. കൊ ളളുക), രോമാഞ്ചഗാത്രത്തോടു Bhg.; രോമാ ഞ്ചിതൻ etc.

രോമാവലി line of hair across the navel; also ശ്യാമളയായൊരു രോമാളി CG.

രോമന്ഥം rōmantham S. Ruminating = തേക്കി അരെക്ക.

രോഷം rōšam S. (രൂഷ്). Wrath, fury ഉളളി ലടങ്ങാത രോ. Bhr. രോഷേണ പൊരുതു AR. മറയരുതു രോ. ChVr. എൻരോ. തീർത്തീടുവൻ AR. revenge. ജ്വലിച്ചു രോഷാഗ്നി Mud.

denV. രോഷിക്ക to be wroth ഇവരെ രോ'ച്ചു കുല ചെയ്താൽ KR.

രോഹം rōham S. (രുഹ്). 1. Ascending രോഹാ വരോഹം വിചാരിക്ക ChVr. the ups & downs of life. 2. a bud.

രോഹി a tall tree (ആൽ); a gazelle.

രോഹിണി (f. red = രോഹിത). 1. the 4th Nakšatra, with Aldebaran ചിങ്ങമാം മാസ വും അഷ്ടമിരോ. നാൾ Bhg. CG. K/?/šṇa's birthday. അഷ്ടമിരോ. നോന്പുണ്ടെനിക്കു VetC. 2. N. pr. f. Balarāma's mother.

രോഹിതം rōhiδam S. (രുധിര). Red; blood.

രൌദ്രം raudram S. (രൌദ്ര). Terrific. രൌദ്രമാ യി നോക്കി threatening. രൌദ്രകർമ്മങ്ങൾ (as മന്ത്രവാദം), ഭർത്താവു രൌദ്രൻ എന്നാകിലും VCh. irascible.

രൌപ്യം S. = രൂപ്യം Silvery.

രൌരവം rauravam S. (രുരു). Formidable, a hell, Bhg 5. രൌരവാദി നരകം VCh.

R̀A

Initial റ occurs only in foreign words.

റക്കാബ് Ar. rikāb, A stirrup.

റജിസ്ത്ര് E. register — റജിസ്ത്രേഷൻ Registration.

റബ്ബി Ar. rabb. Lord, God.

റമിട്ട്‍ E. remit. — റമിട്ടാൻസ്സ് Remittance.

റന്പാന് Syr. A monk, recluse; റന്പാട്ടി a nun, V1.

റവെക്ക Port, rabéca, A fiddle.

റസൂലളള Ar. = റസൂൽ Muhammed.

റാക്കു Ar. /?/raq (essence). "Arrack", spirits ഒരു പാത്രം റാ. വാങ്ങു TP. കളളു റാ. വില്ക്കുന്നു, കളളു റാ. കുടിച്ചപ്രകാരം തോന്നി jud. റാ. വാണിഭം ചെയ്ക, റാക്കിൻ കുത്തക പാട്ടത്തിന്നു കൊടുക്ക TR. Kinds ചട്ടിറാക്കു between Kūḍakaḍav/?/ & Chāvakāḍ/?/, കിണ്ണത്തുറാക്കു No. of Kūḍakaḍav/?/, & So. of Chāvakāḍ/?/. കത്തുന്ന റാക്കു alcohol.

റാഞ്ചുക rāńǰuγa (see ആഞ്ചുക, ലാഞ്ചുക). 1. To stagger, range sidewards as drunkards, birds No. 2. So. v. a. to carry in the claws റാഞ്ചിക്കൊണ്ടുപോക V2. MC., റാഞ്ചുന്ന പക്ഷി കൾ birds of prey. പക്ഷികളെ വിലങ്ങിയും താ ഴേയും റാ'൦ MC. ആന ഇറാഞ്ചിപ്പക്ഷി V2. = ആനയാറി, — റാഞ്ചൻ B. a certain kite.

റാട്ടു r̀āṭṭụ 5. (C. Tu. also ലാട്ടു, II. rahṭā). A spinning wheel; water- wheel.

റാണി = രാണി Trav.

റാത്തൽ 5. (Ar. raṭl, Port, arratel). A pound of 12 ounces, = 4 പലം.

റാൻ r̀āǹ = ഇറാൻ (Te. റേൻ king = T. ഇറയൻ). Interj. of obedience in answering a king: be it so!

റാന്തൽ vu. = ലാന്തർ.

റാപിളി Ar. rāfiżi, A heretic, Shīa'. Ti.

റായി C. Tu. rāgi, Raggy, Cynosurus coracanus.

റാവുത്തു 5. A horseman, രാകുത്തൻ V1. Palg. & — വു — (living in Palg. distr.; f. രാകുത്തി ച്ചി, a class of Northern Mussulmans.

റാഹത്ത് Ar. rāḥat, Quiet, ease.

റിക്കാട്ടു E. record.

റിഗ്ഗുലേഷൻ E. regulation.

റിഫോട്ടു E. report MR.

റിവാജ് Ar. rivāǰ. Custom റി. പ്രകാരം; sale റി'ജിൽ കയററുക MR.

റൂമാൽ & ഉറുമാൽ P. A handkerchief.

റൂമി & ഉറുമി (143) Turkish (— കത്തി, — സുൽത്താ ൻ V1.).

റേസ്സ് Port. reis (pl. rea1). A small coin ൮൦ റേസ്സ് = 1/5 Rup. TR.

റൊക്കം, see രൊ —; റൊക്കവില TR. Buying with ready money.

റൊട്ടി H. rōṭi, Bread, also രൊട്ടി V1. biscuit (cakes of ഉഴുന്നു are called റൊ. GP 56.) & ഒ രോട്ടി Mpl. loc. = പത്തിരി.

റോന്ത Port. ronda. The round, night patrol ആയുധക്കാർ ഒറോന്ത പോയ നേരത്തു TR. ഒ. നടക്കുന്ന വെളളക്കാർ TP. ഒ. ക്കാർ etc.

റോൾ E. roll, Pulley.

ല occurs chiefly in S. & foreign words; Māpiḷḷas often pronounce ല where ര is original (ലണ്ടു, ലാസ്ത്രി = രാത്രി).

ലകാരം laγāram S. The letter L. — any tense or mode.

ലകുടം laγuḍam, Tdbh. of ലഗുഡം, A stick ല. പിടിച്ചു മണ്ടി അടികൂട്ടി Mud. യഥാല. AR.

ലക്കഡി H. 1. id. 2. N. pr. of places.

ലക്കം lakkam, Tdbh. of ലക്ഷം. Number. ല. പതിക്ക B. to number.

ലക്കോട്ടു A letter doubled up (റിക്കാട്ടു?).

ലക്ഷം lakšam S. (ലഗ്). 1. A mark; aim ല. മുറിച്ചു വീഴ്ത്തി Bhg. 2. a Lac = 100,000; also a Lac of millions of millions, മാലക്ഷം 1 Million of millions of millions CS. മൂന്നു ല. ജ പിപ്പിക്ക kings to get Višṇu's names (സഹസ്ര നാമം) 300,000 times repeated.

ലക്ഷണം S. 1. A characteristic mark പുരാണത്തിൻറെ ല. Bhg. 5 or 10 of the necessary contents of a Purāṇa. ബ്രഹ്മം സർവ്വലക്ഷ ണഹീനം Bhr. without attributes. അകത്തു പരുക്കേററ ല'ങ്ങൾ MR. symptoms of internal hurt. മരണത്തിൻറെ ല. etc. 2. sign of futurity, omen ഒത്തു ഭവാനുടെ ല. Nal. just as you predicted. ല. ചൊല്ലിനാൻ Bhr. foretold. ല. ചൊല്ലുന്നവൻ a fortune-teller (ദുർല്ല., സല്ല.). വൈധവ്യല. കാണുന്നതുണ്ടു Si Pu. (in ജാതകം). 3. rule, perfection, beauty ല'മുളള കോഴിച്ചാ ത്തൻ MC. a perfect cock. ല'മില്ലാത്ത മന്ത്രി കൾ PT. useless. — also adj. ലക്ഷണയാകിയ കന്യക CG. എന്നുടെ ലക്ഷണ Bhr. my dear!

ലക്ഷണക്കേടു (2) a bad star; (3) absence of the proper qualities.

ലക്ഷദീപം a religious illumination.

ലക്ഷദ്വീപം, — പു (2) the Laccadives = ദ്വീ പം 2, 517.

denV. ലക്ഷിക്ക 1. to observe, notice. 2. Tdbh. = രക്ഷിക്ക.

part. pass. ലക്ഷിതം perceived.

ലക്ഷീകരിക്ക to aim at വീരൻറെ ഗാത്രത്തെ ല'ച്ചു Sk. ല'ച്ചാർ RS. showed forth, extolled.

ലക്ഷ്മം (S. — ൻ) mark വീരല., രാജല.

ലക്ഷ്മണൻ N. pr. half-brother of Rāma.

ലക്ഷ്മി (auspicious sign). 1. The Goddess of prosperity. ല. അവങ്കൽ നില്ക്കട്ടേ, ല. യെ കെട്ടി നിർത്തി Mud. chained fortune to his person. 2. = ശ്രീ any success ഭാഗ്യല. ക്കും യോഗ്യല.ക്കും കാര്യല. ക്കും വീര്യല. ക്കും പുണ്യ ല. ക്കും കാരുണ്യല. ക്കും കാന്തൻ നീ KU. personification of attributes.

ലക്ഷ്മീപതി, — സഹായൻ Si Pu. Višṇu.

ലക്ഷ്മീവാൻ fortunate, handsome ല'നായുളള രാഘവൻ KR.

ലക്ഷ്യം 1. Deserving to be regarded പ്രാ ണനെ പോലും ല'മാക്കുകയില്ല Arb. will not spare (= ഗണ്യം). 2. aim, prize ല. പാർത്തു വലി കൂട്ടി Bhr. ല. കാട്ടിത്തന്നു, ല'ത്തെ ഭേദി ക്ക AR. മുക്തില'ത്തിന്ന് ഇവ ഒക്കയും ഭ്രമം തന്നേ Bhg. 3. a symptom, proof സംശയി പ്പാന്തക്കല'ങ്ങൾ MR. എന്തു ല'ത്താൽ എഴുതി, ആ ല'ത്താൽ ബോധിക്കും, കാണിച്ച ല'ങ്ങളാൽ

കണ്ടു, എന്ന് എനിക്ക് ഒരു ല. ഇല്ല MR. ലക്ഷ്യ രൂപേണ തെളിയിക്ക MR.

ലഗാം P. lagām, A bridle, ലഗാൻ, S. വല്ഗ.

ലഗുഡം laġu/?/am S. A stick, see ലകുടം.

ലഗ്നം laġnam S. (part. pass. of ലഗ് to adhere). 1. Attached. 2. the rising of a sign, ശുഭലഗ്നേ ജാതനായി, ഉത്ഭവിച്ചു കുംഭലഗ്നേ Brhmd. auspicious hour (opp. ദുർല്ല.), മകരമ ല്ലോ ല. പെരിക ശുഭമതു Bhr.; ല'ങ്ങളായി പ്ര കാശിച്ചു Nal. (sparks of a star or meteor).

ലഘു laghu S. (L. levis, G. 'elachys). Light, swift.

ലഘിമാവ് excessive lightness, Bhg.

ലഘിഷ്ഠം Super), lightest. ല'മായി ചൊല്ലിയ വാക്കു KR. contemptuous.

ലഘുതരം Compar. most trifling, wantonly ക ളിച്ചു ല. മദിച്ചു KR. പോർ ചെയ്തു ല. Bhg. ലഘുതര തല്ലു etc.

ലഘുത്വം 1. lightness. ശരീരലകത്തും ഉണ്ടാം a. med. elasticity. 2. levity, triviality കാ ര്യത്തിൻറെ, ദോഷങ്ങളുടെ ഗുരുല. പോലേ ദണ്ഡിപ്പിക്കേണം VyM. ല'ങ്ങൾ കാട്ടരുതു Bhg. obscenities. — so ലഘുതയായുളള വച നം KR. disgraceful, wanton.

ലങ്ക Lanka S. Ceylon ലങ്കാദ്വീപു & its capital ദ്വീപത്തിൻ മദ്ധ്യത്തിൽ ല. എന്നുളള പട്ടണമാ യതു KR. ൭൦൦ യോജനാ വട്ടമായുളള ലങ്കാപുരം AR. (T. ഇലങ്കുക to shine).

ലങ്കം (S. ലംഗം union or = രംഗം?). ചിതമായി ട്ടും ലെങ്കമായിട്ടും Ti. nicely.

ലങ്കട laṇgaḍa Tu. No. M. P. Limping, (S. ലംഗ).

ലങ്കർ p. langar, An anchor, നങ്കൂരം.

ലംഘനം langhanam S. 1. Passing over ന ദീല. 2. transgressing, exceeding ആജ്ഞാല. ചെയ്ക VyM. സത്യല. V1. perjury. ൦രംശ്വര പ്രകല്പിതം ല. ചെയ്ക Nal. to avoid one's fate. denV. ലംഘിക്ക 1. To pass over സിന്ധു വിൽ സേതുവും ബന്ധിച്ചു ല'ച്ചു UR. ഹേമാദ്രി ഭാഗങ്ങൾ ഓരോന്നേ ല'ച്ചു Nal. — fig. ദുഃഖാം ബുരാശിയും ല'ച്ചു പോന്നു നാം Nal. 2. to surpass ആകാശത്തെ ല'ച്ചു കാണാകുന്നു എഴു നിലമാടങ്ങൾ Nal. 2. to trespass കല്പന ല'ച്ചു നടക്ക TR. (= അതിക്രമിക്ക). നാഥൻറെ ആ ജ്ഞയെ CG. മര്യാദ ല. യോഗ്യമല്ല Nal.

part. pass. ലംഘിതം.

ലംഘ്യം to be passed over ല'മോ കാലസ്യക ല്പിതം Nal.

ലച്ചൻ laččaǹ (Tdbh. of യക്ഷ). A goblin, apparition in dreams etc., f. ലച്ചി.

ലജ്ജ laǰǰa S. Shame, bashfulness അതു കേട്ടു ല. യായി തല താഴ്ത്തി KR. — In Cpds. അത്യ ന്തലജ്ജനായി Bhg.

ലജ്ജക്കേടു impudence, disgrace.

ലജ്ജാകരം causing Bhame ആയ്ത് എത്രയും ല. Mud. — ലജ്ജാശീലൻ modost.

denV. ലജ്ജിക്ക = നാണിക്ക f. i. ഭക്തൻ പൊട്ടനെ പോലേ ല'ക്കും ചില നേരം Bhg.

part. ലജ്ജിതനായിട്ട് ഒന്നും പറയാതേ KR. ashamed.

abstr. N. ദാരിദ്യ്രതോലജ്ജിതത്വം ഭവിക്കുന്നു സ ത്വവും ല'ത്വത്താൽ ക്ഷയിക്കുന്നു VetC.

CV. ലജ്ജിപ്പിക്ക to shame.

ലട്ടു H. laṭṭū, A child's top = പന്പരം 614.

ലഡായി laḍāy H. Quarrel, ലഡായിക്ക.

ലത laδa S. A creeper, tendril തരുലതകൾ Nal. താംബൂലല. KR.

ലതാഗൃഹം a bower, also ലതാമണ്ഡപം Brhmd.

ലതാംഗി f. delicately shaped, Nal.

ലത്തീൻ Latin, ല'നിൽ PP.

ലന്ത landa 1. = ഇലന്ത 113. Zizyphus J. ല. ക്കുരു Nid. ല. ക്കുരു കൊണ്ടു കൂട്ടുവാന ഉണ്ടാക്കി Sil. ലന്തപ്പഴം Mud. ല. ക്കൊന്പു Tantr. 2. Holland ഒലന്ത KN. ല. ക്കാർ the Sūdras among Europeans. ല. ക്കോട്ടയിന്നു കാലത്താൽ എെയ ഞ്ചു കുത്തു പട്ടു തരേണം TR. (Caṇṇanur to Kōlattiri).

ലപനം S. Talking, blabbing.

ലപിതം (part. pass, of ലപ്) talked; voice.

ലബ്ബമാർ Lebbies, Muh. colonists on the So. Tami/?/ coast; also Muh. weavers. No.

ലബ്ധം labdham S. (part. pass. of ലഭ്). Got. ലബ്ധി acquisition സുഗ്രീവനു രാജ്യല. ഓരാതേ ലഭിക്കയും KR. (= ലാഭം), so മോക്ഷലബ്ധി etc.

ലഭിക്ക 1. v. n. To be got എനിക്കു ലഭിച്ചു = കിട്ടി; also aux. V. ചിൽസ്വരൂപത്തിൽ ചേർന്നു ല'ക്കേണം KumK. may I have a happy death. 2. v. a. to get സ്വർഗ്ഗത്തെ ല'പ്പാൻ KR. ശാപം ല'ച്ചു ഞാൻ, മനുഷ്യർ ദിവ്യഭാവ ത്തെ ലഭിക്കും Nal. മുന്നേപ്പോലേ മൂക്കിനെ ല. PT. — With 2nd Adv. ഞങ്ങളെ കാണ്മതിന്നു ല. യില്ല VilvP.

CV. ലഭിപ്പിക്ക to procure ചിന്തിച്ചവണ്ണം ല'ച്ചു Bhg.

ലഭ്യം obtainable ദുർല്ലഭമായതു ല'മാം Bhg. വല്ല തും ല. ഉണ്ടാകും I look for some profit. ഓ രോരുത്തരെ ഭ്രമിപ്പിച്ചു ല'ങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കി MR. extorted by threats. എന്നാൽ ല. ഇ ല്ലാതിരുന്നതു jud. no bribe.

ലന്പടൻ lambaḍaǹ S. 1. Greedy, intent upon പ്രിയാലാപല. Si Pu. 2. a libertine, ലലനാ ല. VCh.

ലംബം lamḃam S. 1. Pendulous ലംബോഷ്ഠ ന്മാർ = ചുണ്ടുതീങ്ങിയവർ AR. 2. a perpendicle കനത്തൊരു വസ്തു കെട്ടിയൊരു സൂത്രം തൂക്കു ആ സൂത്രത്തിന്നു ല. എന്നു പേർ Gan.

ലംബനം depending; a long necklace.

ലംബി hanging down.

denV. ലംബിക്ക to be suspended.

part. pass. ലംബിതം f. i. അംബരം തന്നിലേ ല'തയായി കാണായി CG. suspended.

ലംബോദരൻ pót-bellied, Gaṇapati Sk., Siva. Sah. (a glutton).

ലംഭനം lambhanam S. (ലഭ്). Getting.

ലമ്മി lammi (loc.) Lewd, dissolute.

ലമ്മാണികൾ C. Tu. M. (H. Te. T. ലന്പാടി) a caste of wandering dealers in corn, Banjārā H. = എരുതുകാർ, ചെണ്ടുകാർ Cann.

ലന്പാടികൾ (see ab.) taking goods fr. Wayanāḍ/?/ to the coast on pack-oxen. — ലന്പാ ടിക്കന്നു Palg. bullocks brought for sale from Koṇṇ/?/.

ലയം layam S. (ലീ). 1. Adhering, entering, പ്രകൃതി പരബ്രഹ്മണി ല. Bhg 12. will be absorbed in Br. 2. vanishing, destruction മേ ലിൽ ഒരു ല. ഇല്ലാത്ത സല്ഗതി Bhg. eternal. ലയകാലം = പ്രളയം; സർഗ്ഗവും സ്ഥിതില. Bhg.

denV. ലയിക്ക 1. To adhere, to be drawn in, dissolved in സ൪വ്വവും ലയിപ്പതെങ്കൽ Bhg. സായുജ്യം പ്രാപിച്ചു നിശ്ചലാനന്ദേ ലയിക്കും AR. ദേഹം പരമാത്മനി ചേർന്നു ലയിക്കേണം Bhr. പരൻ തങ്കലേ Bhg. ജീവൻ പരനോടു ലയിച്ചു വസിക്കും SidD. ബ്രഹ്മത്തോടു ലയിച്ചാ നന്ദിച്ചു Si Pu. 2. to be absorbed, lost in ചൂ തു പൊരുതു ല. Sk. കഥയിൽ ലയിച്ചുപോയി vu. കാ൪യ്യവിസ്താരേ മനസ്സു ല. യാൽ VetC. taken up with judicial duties. 3. to be sanctified. മോഹം തീർന്നു മനസ്സു ല. GnP. to vanish.

CV. ലയിപ്പിക്ക 1. to absorb ആത്മനി സ്വാ ത്മാനം യോഗേന ല'ച്ചു Bhr. ഇന്ദ്രിയം കാ രണങ്ങളിൽ ചേർന്നു ല'ച്ചുKumK. ഭഗവാനെ നിജമനോകർണ്ണികാഗ്രേ ല'ച്ചു Bhg. 2. to destroy എല്ലാം ല'ക്കുന്ന മഹേശ്വരൻ Bhg. 3. to allure, woo.

ലലനം lalanam & ലളനം V1. S. Dallying; lolling. — ലലനമാർ പ്രലാപിച്ചു KR. womon.

ലലാടം lalāḍam S. The forehead മൃത്യു വന്നു ല ലാടസീമനി നൃത്തകേളി തുടർന്നു ChVr.

ലലാമം lalāmam S. Mark (on the forehead of cattle etc.); an ornament.

ലവം layam S. (ലൂ). 1. Cutting, a fragment ലവലേശം പോലും സത്യം ഇല്ല vu. not a bit of truth. 2. minute division of time ലവസ മയമൊടു AR. in less than a moment (1/2000 Nā/?/iγa).

ലവംഗം S. the clove-tree & ഇല — (113) also രക്തലവങ്കം Vl. cinnamon, in Trav. ലൌ ങ്കപ്പട്ട.

ലവണം lavaṇam S. (= ര —). 1. Salt ലവ ണജലം കൊണ്ടവനെ അഭിഷേകം കഴിച്ചു RS. ലവണമേഹം ഉപ്പുകണക്കേ വീഴും a. med. (a disease). ലവണാംബുധി the sea. 2. handsome.

ലശൂനം lašunam S. Garlic, വെള്ളുള്ളി.

ലസത്തു lasat S. (part, of ലസ്). 1. Shining ലസൽചന്ദ്രബിംബം KR. 2. sporting, ലസ ത്തുണ്ഡം Bhr. a playful mouth.

part. pass, ലസിതം id. മണിലസിതഫണി, കുലശലസിതവിമലോദകം Bhg.

ലഹരി lahari S. 1. A wave. 2. intoxication ല. എടുക്ക, പിടിക്ക; ല. ക്കാരൻ tipsy. വചന പിയൂഷസുഖപാനമോദല. കൊണ്ടു ഞാൻ പര വശൻ Bhr. വാമലർതേൻ നുകർന്നീടും ല. യിൽ കാമനടനമാടും Bhg.

denV. ലഹരിച്ചിരിക്ക, ലഹരിച്ചവൻ V1. drunk.

ലഹള No. (H. lahra, whimsical, capricious?), a quarrel. ല. കാണിക്ക a rebellious spirit. മാപ്പിള്ളമാരേ ല. കൊണ്ടു riots. എല്ലാം തച്ചു ല. ചെയ്തു TR.

ലളിതം laḷiδam S. (part. pass. of ലല്). Dallying, playful, delicate, delightful കനകമണി ല. ഒരു മാലയും Mud. മണില'കന്ധരം Bhr. അതിലളിതകളേബരം Nal. ഈ ശാസ്ത്രം കുറ യ ല. (opp. ഗംഭീരം). ലളിതോക്തികൾ Nal. amusing talk, attractive fiction.

ലളിത a lovely woman; also = ദേവി (Sakti).

ലാകുക lāγuγa No.(T. ഉലാ — 144., Te. Tu. C. ലാഗു to jump). To take a walk, soar തന്പുരാൻ മാളികമുകളിൽ ലായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു vu.

ലാത്തുക (T. ഉലാ —), ലാത്തിനടക്ക V2. id.

ലാതുക V1. to leap. — ലാതു a caper.

ലാക്കു lākkụ Tdbh. (ലക്ഷം, H. dāg) = താക്കു 1. Aim, butt ലാക്കിന്നു കൊൾക V1. to hit. ലാ ക്കിൽ കൊള്ളിക്ക; ലാക്കിൽ ഉറപ്പിച്ചയച്ച ബാ ണം KR. ലാ. നോക്കുക to aim. മാരനന്പിന്നു ലാക്കായവൾ CG. കാമബാണങ്ങൾക്ക് ലാക്കാ യി Nal. നമുക്കു വേൽ ലാക്കിന്നു തട്ടിയതും ഇ ല്ല. — fig. ഉപായം ലാക്കിന്നു തട്ടി Mud. 2. = താക്കു facility for effecting a purpose, easy circumstances.

ലാക്കരി (loc.) = താക്കരി a great rogue (= തസ്കരൻ?).

ലാക്ഷ lākša S. Lac, അരക്കു (46), shellac.

ലാഘവം lāghavam S. (ലഘു). 1. Lightness കാർപ്പാസലാ. വാക്കിന്നുണ്ടു Sah. (so frivolous). 2. alleviation, intermission ലാ. വന്നീടാതേ പൊരുതു DM. 3. swiftness, dexterity ഹസ്ത ലാ. കാട്ടി KR. in wrestling, ലാ. ചേർന്ന കരം AR. 4. contempt ലാ. ഭവിച്ചീടും PT.

ലാംഗലം S. A plough; penis.

ലാംഗലി CG. Balabhadra, സീരി.

ലാംഗൂലം S. the tail, as of a horse Bhg., (ത ണുക്ക 1, 423).

ലാജം lāǰam S. Fried grain, മലർ f. i. at a marriage അനലസമ്മുഖം ലാജമോക്ഷം ചെയ്തു Nal. (the bride). ലാജങ്ങൾ പോലേ പൊരിഞ്ഞു CG. ലാജപായസപൂപാദി Bhg. (for പൂജ).

ലാഞ്ചുക & എലാ — 162 (C. Te. Tu. ലാഗു to jump). No. Water to shake, to spirt.

ലാഞ്ഛനം lāńčhanam S. A mark = ലക്ഷം f. i. തൽപാദലാ'നമാർഗ്ഗേണ പോയി Bhg. footsteps, ലാ'മായി ധരിക്ക CG. a blow treated as an honorable mark. പിഞ്ഛ എന്നുണ്ടൊരു ലാ. നെററിമേൽ Nal.

ലാഞ്ഛിതം marked, named ലാ'താനേകരത്ന പ്രഭ Brhmd. (part.).

ലാടം lāḍam S. 1. The sea-coast of Sindh, Lā/?/ (Larike of the Romans), ചില ലാടരും Nal. travelling beggars & Gipsy doctors, ലാടവൈ ദ്യന്മാർ paying yearly visits in Mal., called ധർമ്മവൈദ്യന്മാർ No. as they pretend to take payment for the medicines only (ലാടവൈദ്യം). 2. a certain inauspicious time (1 ofനവദോ ഷം). 3. T. C. Te. Tu. horse-shoe, as introduced from Sindh. ലാ. കെട്ടുക Arb., ലാടൻ ത റെക്ക vu. to shoe horses & bullocks. ലാടക്കാ രൻ a farrier.

ലാത്തുക, see ലാകുക.

ലാന്തർ E. lantern.

ലാപം lābam S. (ലപ്). Talk അവൻറെ ലാ പങ്ങൾ ചിത്തത്തിൽ ഏതും കടന്നില്ല Si Pu.; ദുഃഖലാ. കേട്ടു KR. wail.

ലാഭം lābham S. (ലഭ്). 1. Getting സല്ഗുരുലാ. ഉണ്ടായി, സന്താനലാ. ലഭിക്കും എല്ലാർക്കും Bhg. 2. gain, profit, ലാഭമോ കുറച്ചലോ കണ്ടതു TR. increase or decrease. കുന്പഞ്ഞിയിലേയ്ക്കുള്ള ചേ തവും ലാഭവും അറിയാം TR. ലാഭച്ചേതം പിരി ച്ചെടുക്കേണം VyM. share alike profit & loss. അവരവർക്കു വല്ലതും ലഭിക്കുന്നതു ലാ. എന്നു വെ ച്ചു നടക്കും TR. each counts gain what he can secure for himself. 3. cheapness ലാഭത്തി ൻറെ തരറാർ, ലാഭത്തിന്നു വാങ്ങുക jud. (അ രി വിലെക്കു വാങ്ങി വെച്ചു ലാഭത്തിന്നു വില്ക്കാം profitably).

ലാഭസ്ഥാനം the 11th sign of the zodiac counted from that just rising.

ലാഭാലാഭം = ലാഭച്ചേതം (2).

ലായം lāyam H. Te. C. Tu. T — ആലയം. A stable ലാ. കാര്യക്കാരൻ TrP. (over the horses). — കുതിരലായം a horse-stable.

ലാല lāla S. Saliva, ലാലാനീർ V2. (see ലാള —).

ലാലാടികൻ S. (ലലാടം) an attentive servant; idler, swaggerer.

ലാവണം lāvaṇam S. Salted. — M. T. Te. C. A list of soldiers, account-roll V1.; also ലാവ ണി, (H. lāw = army).

ലാവണ്യം S. (saltiness) loveliness, charm രൂ പലാ'ങ്ങൾ Nal. ദേവിതന മെയ്യുടെ ലാ. CG.

ലാവുക, see ലാകുക.

ലാസം lāsam S. (ലസ്). Dancing, gen. ലാ സ്യം, also of unseemly gestures ലാസ്യം കാട്ടി ച്ചിരിപ്പിക്ക VilvP.

ലാസിക S. a dancing-girl ലാവണ്യമായുള്ള ലാ. മാർ ലാളിച്ചു ലാസ്യം തുടങ്ങിനാർ CG.

ലാഹരി T. C. So. = ലഹരി Drunkenness, & ലാ ഹിരി.

ലാളനം lāḷanam S. (ലല്). Caressing, fondling പുത്രിയെ ലാ. ചെയ്തു വളർത്തു SiPu. പശുലാ. ചെയ്താൻ CC.

denV. ലാളിക്ക To fondle, dandle മകനെ ലാ. Bhr. കൈകൊണ്ടു മെല്ലവേ ലാളിപ്പാനായി CG. വാർക്കുഴലാളെ ലാളിച്ചു CG. ദാരങ്ഹളെ ചെന്നു ലാ. Nal. എന്നെ പരിപാലിച്ചു ലാളിപ്പാൻ ആർ Mud. — part. ലാളിതം caressed.

ലാളിത്യം S. loveliness f. i. of a cascade ലാ. ആ ണ്ടു ചുഴന്നതു കാണായി CG. ലാളിത്യശാ ലി CC.

ലിഖിതം likbiδam S. part, pass.; (രിഖ്) Written, scratched കുമരൻ ലിഖിതപുസ്തകം MM. (= എഴുതിയ). എൻറെ ലി. Genov. letter. ശിരസി മമ ലി. ഇദം എന്നേ പറയാവു Mud. = തലയെഴു ത്തു. — നരപതിലിഖിതൻ VyM. a writer.

ലിഖ്യപ്രകരണം N. pr. a book showing how documents are to be drawn up.

ലിംഗം linġam S. 1. A sign, mark ദേവലി'ങ്ങൾ ഇളകി വിയർക്ക AR. Sah. idols (an omen). ഈ രത്നലി. മമ പ്രാണതുല്യം SiPu. remarkable jewel (a കങ്കണം). 2. penis, phallus ശിവ ലി. SiPu.; also a fane of Siva. 3. gramm. gender: പുല്ലി. m., സ്ത്രീലി. f., നപുംസകലിംഗം neuter gender.

ലിംഗധാരികൾ Lingaites, a sect of Shaivas.

ലിംഗഹീനൻ V2. a eunuch ലി'ന്മാരെ കാവൽ വെച്ചാൻ Bhr. in harems (also ലിംഗഛേ ദകൻ).

ലിംഗാർബുദം a. med. a cancer.

ലിംഗി S. wearing religious marks, VyM. an ascetic; hypocrite (ലിംഗവൃത്തി).

ലിപി libi S. (ലിപ്, G. /?/leiphō). Writing. ശ കടകൃതലിപികൾ mud. the hand- writing of. നാനാഭാഷാലിപിജ്ഞാനം VyM. ഭാഷകൾ എ ല്ലാം അറിഞ്ഞീടേണം ലി. കളും VCh. alphabets. ജലസഹിതലിപിസദൃശം VetC. = ജലരേഖ.

ലിപ്തം S. (part, pass.) smeared, defiled.

ലിപ്സ lipsa S. (desid. of ലഭ്). Coveting.

ലീഢം līḍham S. (part. pass. of ലിഹ്). Licked.

ലീനം līnam S. (ലീ). 1. Adhering, cleaving to, sitting on, ചരണാരുണാംബുജലീനപാം സു AR. വൃക്ഷശാഖാലീനൻ KR. hid under. ച ന്ദനദ്രുമലീ. മലയാചലം ChVr. സ്കന്ധലീനങ്ങളാ യ ഭുജഗങ്ങൾ KR. 2. being absorbed, disappearing സ്ഥൂലവൃത്തികൾ ലീനമാകും Bhg. (through സൂക്ഷ്മസ്ഥാനം). — (part. pass.).

ലീല līla S. (ലല്, ലസ്). 1. Play, sport ലീല കൾകൊണ്ടു കളിക്ക & ലീ. കളെ കളിക്ക CG. ബാലന്മാരുടെ ചൊൽ ഉണ്മയല്ല ലീലയായ്പോം CG. ലീലയാവെന്നു KR. Sk. easily. നാരിമാ രോടു കൂടി ലീ. യാടി SiPu. 2. God's action ഭൂമി ദേവലീ. കൊണ്ടുണ്ടായി, the world is God's ലീലാവിലാസം Bhr. കൃഷ്ണലീ. K/?/šṇa's frolics & doings (he is ലീലാമാനുഷൻ Bhg.). സൃഷ്ടിസ്ഥി തിസംഹാരലീലകൾ നിത്യമനുകരിപ്പാൻ ഉള രായ ത്രയവർണ്ണികൾ Bhg.

ലീലൻ (in Cpds.) ആണുങ്ങൾ ആനന്ദലീല ന്മാരായി, മാനിനിമാർ ആനന്ദലീലമാർ CG.; appearing as ഗജലീലൻ elephant-like.

ലീലാവതി 1. an attractive woman. 2. N. pr. a mathematical treatise.

ലീസ്ത് E. list പേർ ലീസ്ത് പ്രകാരം (see പേരി സ്ത്) ലീഷ്ട് Arb.

ലുങ്കി P. luṇgi, A checkered cloth of Mussulman women.

ലുഞ്ചിതം luṇǰiδam S. (part, pass.) Plucked out, as hair.

ലുഠിതം, ലുണ്ഠനം S. Rolling on the ground, as a horse.

ലുണ്ടാകൻ S. 1. A crow. 2. a robber; better ലുണ്ടകൻ.

ലുപ്തം luptam S. part. pass. (രുപ്). Robbed, lost; plunder, loot.

ലുബ്ധൻ lubdhaǹ S. (part. pass. of ലുഭ). Covetous, greedy; a hunter; f. ലുബ്ധ & ലുബ്ധ ത്തി; also ലുബ്ധകൻ.

ലുബ്ധ് lubdh/?/, covetousness = ലുബ്ധത f. i. ലുബ്ധുള്ള.

ലൂട്ടു H. lūṭ, (ലുപ്ത). Plunder, "loot."

ലൂനം lūnam S. (part. pass. of ലൂ). Cut, as grass.

ലൂത S. a spider.

ലേക്യം vu. = ലേഹ്യം.

ലേഖ lēkha S. (ലിഖ്, രേഖ). A line.

രേഖകൻ S. a writer ഇഷ്ടനായുള്ളൊരു ലേ. Mud. a secretary.

ലേഖനം S. 1. writing ലേഖകന്മാർ ഓലയുമാ യി വന്നു ലേ. ചെയ്തു KR. സ്വരൂപത്തെ ന ഖംകൊണ്ടു ലേ. ചെയ്തു Nal. to scratch, draw on a leaf. S. ഭൂമിലേ. ചെയ്തു Bhg. (in perplexity). സ്ത്രീയിൽ ലേ. ചെയ്തു Nal. (irony). 2. stimulating, med.

ലേഖനൻ S. = എഴുതിക്കോൻ f. i. ലേ'നാം ഗുരു VCh.; ലേഖനി a pen, style.

ലേഖൻ a writer ഗണകലേഖന്മാർ Bhr.

ലേഖം S. a letter വ്യക്തമല്ലാത്തൊരു ലേ. എ ഴുതിച്ചു mud. (in ciphers).

ലേഖാതതി S. a book ലേ. വാങ്ങിക്കൊണ്ടു VilvP.

ലേഖിതം = ലിഖിതം.

ലേഖ്യം 1. deserving to be written or painted ലേഖ്യന്മാരായുള്ള ലോകരെ ല്ഖനം ചെയ്തു CG. 2. a document, രാജലേ. സ്ഥാനലേ. സ്വഹസ്തലിഖിതം ഇങ്ങനേ ൩ വിധം ലേ. VyM.

ലേഞ്ചി Port. lenço, A handkerchief.

ലേപം lēbam S. (ലിപ്). Smearing, plastering; a salve, ointment.

ലേപനം id. സ്വർണ്ണലേ. anointing with sandalwood, gold-dust, etc. (kings). കണ്ണിൻറെ പുറമേ ലേ. ചെയ്ക a. med. to rub.

denV. ലേപിക്ക to smear, rub in; fig. to succeed in a business V1.

ലേയം lēyam S. (G. leōn), Leo. astr.

ലേലം Port. leilaō, An auction ലേ. വിളിക്ക, കുത്തകലേലമായിട്ടു വില്ക്ക, ലേലത്തിൽ വിററു TR.

ലേലസ്സ്= ഏലസ്സു A waist-ornament ലേ. കെട്ടുക. (170.).

ലേശം lēšam S. (രിശ). A small quantity, bit, drop, tinge ശുഷ്കങ്ങളായ ഗോമയലേശങ്ങൾ CG. ഗുണലേ. some virtue. കാരുണ്യലേശേന VetC. (Instr.) ജ്ഞാനലേ. പോലും ഇല്ലാത്ത Bhg. ഇ തിൽ ലേശമാത്രവും സത്യം ഇല്ല MR.

ലേശ്, ലേസ് Port. = ലേഞ്ചി A handkerchief പണം ലേസിൻറെ വിളുന്പിലാക്കി Arb.

ലേഹം lēham S. (ലിഹ്, L. lingo). An electuary തിന്നുക med. ലേ. കൂട്ടുക V2. to make a confection. വില്വലേ. (for cough) etc. ലേഹ പാകം cooking.

ലേഹനം S. licking, ലേ. ചെയ്ക etc.

ലേഹ്യം S. food (of Gods); = ലേഹം (med.).

ലൈംഗം S. (ലിംഗം 2.). N.pr. a Purāṇam, Bhg.

ലൈല Ar. lail, Night ഒന്പതാം ലൈല തന്നിൽ Mpl. song.

ലൊക്കു, see രൊക്കു.

ലൊട്ട loṭṭa (Tdbh. of ലോഷ്ടം). 1. A clod. 2. empty, vapid C. Te. M. ലൊട്ടകാര്യം പറക garrulity.

ലോകം lōγam S. (in Ved. ഉലോകഃ fr. രുച്?). 1. A place, space, world ത്രിലോ. & മൂലോ. (also ൦രംരേഴുലകു). 2. man, mankind, folks. ലോകഭയം fear of public opinion. ലോകത്തെ അനുകരിപ്പാൻ AR. what an incarnate God does to accommodate Himself to men. 3. all, used as Super 1. ലോകശ്ലാഘ്യന്മാരായ മുനികൾ UR. ലോകസുന്ദരി AR. most beautiful. ലോക ദുർ ല്ലഭൻ VetC. whose like is hardly to be found. ലോകത്രയം രക്ഷിച്ചു AR. (Rāma) = ത്രിലോകം.

ലോകനം seeing വല്ലഭലോകനത്തിന്നുള്ള നേ രം Nal. finding again her husband (or ആലോ?).

ലോകനാഥൻ, — നായകൻ, — പാലൻ a king.

ലോകനാര്കാ‍പു N. pr. a temple in Kaḍatt. ലോ കർ ചെന്നീടുന്ന ലോ'വിൽ (Kāvūṭṭ/?/ song).

ലോകനിർമ്മാതാ the Creator.

ലോകപ്പശു (2) human cattle ലോ. ക്കളേ കുത്തു സഹിച്ചൂടാ prov.

ലോകപ്പിരട്ടൻ making fools of everybody.

ലോകപ്രസിദ്ധം (2. 3) known by all. ഇതി ലോ. VetC. so called.

ലോകബാന്ധവൻ the sun ഉദിക്ക Brhmd.

ലോകർ 1. people. 2. chieftains, representatives of the district. ലോ. കൂടുക assembly of the estates KU. ലോകരെ സമ്മതിപ്പിച്ചു TR. (often ളോകർ). ലോകരുടെ വാഴ്ച V2. aristocracy.

ലോകവാദം, — ശ്രുതി, — വാർത്ത common report.

ലോകശ്രുതൻ VetC. = ലോകപ്രസിദ്ധൻ.

ലോകസക്തി mod. worldly-mindedness.

ലോകാചാരം universal custom.

ലോകാധികാരിത്വം VetC. universal rule.

ലോകാനുകാരി (2) suiting men's taste, ലോ. കളായ വാക്യങ്ങൾ AR.

ലോകാനുകൂലം favour of men. ലോകാധിപ ത്യം ഭരിക്കേണം എന്നാൽ ലോ. വരുത്തേണമല്ലോ ChVr.

ലോകാന്തരം another world ജ്യേഷ്ഠൻ ചൊവ്വി ല്ലായ്ക വർദ്ധിച്ചു ലോ. പ്രാപിച്ചു TR. the king died. ലോ'ങ്ങൾ Sk.

ലോകാലോകം the mountainous belt around the world ലോ. കഴിഞ്ഞു; ലോ'ത്തിൽ എന്നി യേ സൂര്യൻറെ തേജസങ്ങതിൻ പുറമില്ലല്ലോ KumK.

ലോകിക്ക to estimate, value V1. — ലോകിതം (part.) seen, looked.

ലോകൈകസാക്ഷി (3) KR. the only witness to the whole world = sun, ലോകൈകസുന്ദ രി VetC. സർവ്വലോകൈകനാഥൻ KR. (& വിശ്വൈക —); so ലോകൈകവീരൻ etc.

ലോകോത്തമൻ Bhg. (3) the very best.

ലോകോപദ്രവം public calamity. — ലോ'വകാ രി AR. a tyrant (Rāvaṇa).

ലോക്യം & ലോകികം (corrupt. fr. ലൌകികം) politeness, adaptedness. ലോ. പറക to mediate, pacify (loc.).

ലോചനം lōǰanam S. (രുച്). The eye ദിവ്യ ലോ. കൊണ്ടു പാർത്തു KU. viewed graciously.

ലോചനൻ in Cpds. f. i. അരവിന്ദ —, പത്മ — AR. നാളികലോ'ൻ etc. lotus-eyed. — കഞ്ജന ലോചനത്വം AR.

ലോട്ടു lōṭṭu (C. Te. loss, C. annoyance). A game.

ലോധ്രം lōḍhram S. The Lodh tree ലോ'ങ്ങ ളായ മരങ്ങൾ നൽതേൻ ചൊരിഞ്ഞു CG. = പാ ച്ചോററി.

ലോപം lōbam S. (ലുപ്). Cutting off; elision (gramm.); = കേടു f. i. എന്നുടെ സത്യലോ. വ രും Bhr. I shall prove untrue. ധർമ്മലോ. വ രും to omit a duty.

denV. ലോപിക്ക v. n. to be cut off, disappear, f. i. in ജ്യോതിഷാരി (for — ഷകാരി) കകാ രം ലോപിച്ചു പോയി gram. ഉണ്ടായ ദുഃഖ ങ്ങൾ ഏകം ആലിംഗനംകൊണ്ടു ലോപിച്ചു രണ്ടു പേർക്കും Nal. the grief of both was brought to an end by one embrace. ക്ഷത്രി യധർമ്മം ലോപിക്കാതേ രക്ഷിപ്പൻ CrArj. without damage to.

ലോഭം lōbbam S. (ലുഭ്). Covetousness, one of the 8 രാഗം, defined as stinginess (സന്പാ ദിച്ച പദാർത്ഥങ്ങൾ തൃമമാനവും ചെലവിടുക യില്ല SidD.അദ്ധ്വരത്തിന്നു ലോ. വരാതേ ക ഴിക്കേണം KR. unstinted.

ലോഭി greedy, a niggard VCh.

denV. ലോഭിക്ക 1. to covet. 2. VC. to allure, entice away മായാമൃഗമായി നീ സീതയെ ലീലാഗമംകൊണ്ടു ലോ. വേണ്ടതു KR.

ലോമം = രോമം S.

ലോമശം hairy.

ലോർ Ar. zuhr, Noon, as prayer-time, ദോർ. (vu. also ലൊഹർ).

ലോലം lōlam S. (ലുല് to agitate). 1. Shaking, tremulous ലോലമാം നല്ക്കൊടി DN. ലോലാക്ഷി f. VetC. ലോലായതേക്ഷണേ VilvP. (Voc. f.). 2. cupidinous ലോലലീല etc. 3, M. very fine & minute ലോ. എഴുതി CG. painted exactly.

ലോ. ആക്കി pounded minutely.

ലോലത fickleness, wantonness. ലോ. തീർത്ത മാനസം CG. firmly resolved.

ലോലിതം shaking, fickle; flimsy.

ലോലുപൻ S. (freq. of ലുഭ്). Wishing,

desirous. — മൃഗലോ. Bhg. a hunter. അർത്ഥ ലോ'ന്മാർ, ഭോഗലോലുപയായ പുംശ്ചലി Bhr. abstr. N. ഭോഗലോലുപത്വം Si Pu.

ലോലുഭം S. = ലോലുപം.

ലോഷ്ടം lōšṭam S. A clod ഇനന്തു കല്ലെന്നും ഇന്നതു മുള്ളെന്നും ഇന്നതു ലോഷ്ടാദികൾ എന്നും തോന്നാതേ കണ്ടു നടന്നു VetC.

ലോഹം lōham S. (രുധ്, red). 1. Metal അഷ്ട ലോ. gold, silver, copper, iron, lead, പിച്ചള, ഓടു, ചിത്തനാകം; (also ളോഹം). 2. iron, in Ved. copper.

ലോഹിതം = രോ — 1. red ലോഹിതശ്വേ തകൃഷ്ണാദി AR. — നീലലോഹിതൻ Siva. 2. blood ദേഹലോ'ങ്ങളെക്കൊണ്ടു പിതൃത ർപ്പണം Brhmd.

ലൌകികം lauγiγam S. (ലോകം). 1. Worldly, secular, mundane. അവൻ ലൌൻ (opp. ജ്ഞാ നി). 2. popular, customary ലൌ. അല്ല നൂനം വൈദികം അതുമല്ല Bhr. neither usual nor scriptural. അവനു ലൌ. നന്നായറിഞ്]ു കൂടാ Arb. (opp. ശാസ്ത്രങ്ങൾ); കർമ്മങ്ങൾ ലൌ'ത്തി ന്നു ചെയ്യേണം Bhg. to please others, not for your own self. 3. honorable bearing, politeness of a perfect man of the world സ്ത്രീകളെ കൊന്നതു ലൌ. എന്നുണ്ടോ Anj. gentlemanly. ലൌ'മല്ലാതുള്ള വാക്കു PT. ലൌകികമാധുര്യം, ലൌ. വിട്ടു കയർത്തു പോയേൻ Nal. I grew impudent. ലൌകികാത്മനാ കനിഞ്ഞരുൾ ചെ യ്തു Bhr. condescendingly. 4. kind words, salutation ലൌ. കൂടാതുള്ള സൽക്കാരങ്ങൾ PT.

വ is next related to പ (വകു = പകു, വിഷഹാരി = പിടാരൻ, തറവാടു fr. പാടു), ബ (വാലിയം = ബാല്യം, വതൽ = ബദൽ), മ (മിന = വിന, മിഴുങ്ങുക & വി —, തിന്മാൻ). Initial വ is sometimes the result of a lost ഉ (വാദ്ധ്യാൻ, വാവു), sometimes it slides into ഒ (ഒല്ലാ = വല്ലാ, വണ്ണം, ശിവപുരം, ചോവരം); in composition it can be lost (വേണം, വരിക, വിടുക), or becomes യ (നെടുവിരിപ്പു, നെടിയിരിപ്പു). In several words it passes into ക (ചുവന്ന, ചുകന്ന; ചേ കം fr. സേവ) & vice versa (രാകുക, രാവുക). Of old it served to keep vowels asunder (അ വൻ = a + aǹ, അവിടേ, മിക്കവാറു).

വംശം vamšam S. 1. A bamboo വള്ളിയും വ' ങ്ങളും Nal. 2. family, race വ. അററു പോയി is extinct. മറയവർ വംശമേ മുടിച്ചീടും Bhr. Brahmans may destroy you with your descendants. വ. മുടിഞ്ഞല്ലേ TP. we are lost, the God seems to frown on us. 3. generation നൂറെറാ ന്നു വ'മായി വന്നു യദുക്കൾ Bhg. 4. nation, പരിന്തിരിസ്സു വ. (doc.) the French.

വംശകർത്താവു a progenitor വ'വായുള്ള പുത്രൻ വേണം KR.

VA

വംശക്കാരൻ a relation; of the same tribe or nation.

വംശചരിതം, — ത്രം genealogy, also വംശാനു ചരിതം Bhg., വംശപാരന്പര്യം, വംശാവലി Bhr. വംശവഴി etc.

വംശവാൻ having a (noble) family, നല്ല വം ശവതി fem.

വംശോത്ഭവൻ sprung from, as നന്ദവ Mud.

വംശ്യൻ 1. = വംശവാൻ. 2. belonging to a family, യദുവ. etc. Bhg. a son, ancestor.

വക vaγa 5. (വകു = പകു). 1. A division, kind, sort ഒരു വകയായിരിക്ക something unmentionable (euph. for bad). ഈ വഹ (sic! often) കുടിയാന്മാർ TR. such subjects. 2 an item, means മറെറാരു വക ഇല്ല, വെയിക്കാൻ എന്തു വക TP. വക കാണുന്നില്ല no livelihood. വക ഇല്ല no excuse etc. നിണക്കു വക പറഞ്ഞു TP. gave a hint. വകപോലേ according to one's ability. കഴിയാം വക TP. a maintenance. 3. property, stock. വകയും ഗതിയും ഉണ്ടു VyM. able to pay. വകയിന്മന്നു നികിതി കൊടുക്ക TR. മുളകുവകെക്കുള്ള നികിതി, പിഴവക, ക വർച്ചവക മുതൽ etc. different funds or kinds

of property; കണ്ടം പറന്പുകൾ സ്വന്തമായും പണയമായും വകക്കണ്ടങ്ങൾ, നന്പ്രിൽ മരം വക യും പാണ്ടിശാലയുടെ കൂലിവകയും കൂടി 18,395 ഉറുപ്പിക jud. 4. dependency, belonging to; of goods ക്ഷേത്രം വക ആധാരങ്ങൾ & ക്ഷേത്ര ത്തിലേ, എൻറെ വക ചില മുതൽ MR.; & of persons തനറെ വഹ ആളുകൾ TR. his creatures; also രാജാവിൻറെ വകയിലുള്ള ആൾ R's minister. നന്പ്യാരേ വഹയിൽ ൨ഠഠ ആൾ TR. adherents. അന്യായം വക സാക്ഷികൾ MR.

വകക്കാരൻ (1) of the same class. എൻറെ വ relation; (2) a partner; (3) a man of property മുവ്വായിരം ഉറുപ്പികയുടെ വഹക്കാ രനാകുന്നു jud.

വകതിരി division, distinction വ. കൂടാണ്ടു പല ജാതി ആളുകളെ കൂട്ടിക്കൊണ്ടു പോക TR. — വകതിരിവു sorting, discrimination. — വ'ഞ്ഞുപോക to be distinguished.

വകതിരിക്ക to sort, classify, discriminate വ' ച്ചുകേൾപ്പിച്ചു TR. explained fully. എഴു തി അയച്ച പോലേ വ'ച്ചെഴുതി വരേണം TR. give a distinct answer to my demands. വേദങ്ങളെ വകവകയായി തിരി ച്ചവൻ Bhr. sorted & compiled (Vyāsa).

വകത്തല (2. 3) income നമ്മളെ വകയും വ. യും തന്പുരാൻ പിടിച്ചടക്കി TP. (= ഭൂമിയും ഫ ലവും).

വകഭേദം a class മനുഷ്യരിൽ ഏഴുണ്ടു വ. Vednt.

വകമാററം alteration, putting one thing for another.

വകയാക (3. 4) to become one's own. നമുക്കു വ' യ്വെച്ചു TR. pledged to me. അവൻ നി ണക്കു വ'യി വെച്ചതാകുന്നു TP. he is to be thy husband.

വകയാക്ക (2) to provide means. (3. 4) to make over അവർ അടക്കിപ്പോരുന്ന ക ണ്ടങ്ങളും ഇങ്ങു വ'ക്കി എഴു തിത്തന്നു TR.

വകയിടുക (1) to sort.

വകയോല a kind of document given to temple-land-holders (വില്ലും വേലയും കറിയും കാഴ്ച യും ഒപ്പിച്ചു പരദേവതമാരുടെ വഴിപാടുക ളും കഴിച്ചു ശേഷം ുള്ളതിനെ വകയായി വ്യാപിച്ചു കൊൾക doc. = കൊഴുലാഭം).

വകവാടു (1) distribution, share V1.

വകവെക്ക (3, 4) to place to the account of, make allowance for കുന്പഞ്ഞിയിൽ നിന്ന് അവർക്കു വ'ച്ചു കൊടുത്തിരിക്കുന്നു TR. they have been pensioned.

വകയുക vaγayuγa (വക). 1. To divide ഉ ടൽ വാളാൽ വ., മെയിരണ്ടാക വകെന്താൻ RC. cut in two. ആയിരവും വകയിന്തു RC. രണ്ടാ ക്കി വകഞ്ഞു KN. മൂന്നായി വ. KU. (ദ്രവ്യം). വകഞ്ഞു കൊടുക്ക to have a work done by agreement, so much for each job. ൦രം പണി വകഞ്ഞെടുക്കാം കൂലിക്കു എടുക്കയില്ല No. contract work = മുറിച്ചു കൊടുത്താൽ, കരാർ. ഈ ശ്വരൻ അന്നം വകയാതേയായി withholds his blessings. 2. to compose. കവിവ., വകഞ്ഞു ണ്ടാക്കിയ കഥ V1. 2. Trav. any fictitious composition. 3. So. to make a watering trench round the foot of trees.

VN. വകച്ചൽ 1. distribution. തന്പുരാൻറെ വ. God's gift! 2. composition of a work, fiction V1. 2. 3. Government's share, 1/5 of the produce, paid in kind മുളകു പാതിക്കു വ. തൂക്കി, ഈ തറയിലേ വ. മുളകു, വകെ ക്കു വ. എടുത്തു, ഈ വകയിന്മേൽ ഉള്ള വാ രവും വ'ലും എടുത്തു, കുടിയാന്മാരോടു വ. വാങ്ങി TR. തനിക്കു ബോധിച്ച പോലേ വ. എഴുതി TR. assessed.

വകച്ച (ൽ) ക്കാരൻ TR. a revenue officer (prior to Haider's conquest).

CV. വകയിക്ക to accomplish a business (loc.)

വകല, — ഹ — & ബ — Ar. baghalah, A "baggala." (ship).

വകുക്ക vaγukka T. M. (= പകു) To divide.

VN. വകുപ്പു 1. kind, sort വസൂരി വ., ആകാ ത്ത വകുപ്പോ V1. 2. section, paragraph. മൂന്നാം വ'പ്പിൽ MR. under the 3rd head.

വക്ക vakka So. (വക്കു 2). A large elephant-rope. വ. യിട്ടു പിടിക്ക MC. used in catching wild elephants, dragging timber. വക്കത്താഴന്പു scar on the trunk of elephants by its friction.

വക്കൽ vakkal 1. (C. ബഗൽ = പക്കൽ). Side അവൻ വ. ഉണ്ടു MR. = വശം with, about him. എൻറെ വ. കൊടുത്തു. 2. see വക്കുക I.

വക്കാണം vakkāṇam (വക്കു 3). 1. Quarrel, struggle വ. തുടങ്ങിനാൻ PT. വ. മൃഗങ്ങളോ ടേററു Si Pu. (of hunters). അവളോടു വ. ഏററു മന്മഥൻ Nal. തമ്മിൽ വ. നന്നായുണ്ടു RC. 2. No. provocation by mimicry, dispute. 3. So. murder ത്വജ്ജനനം ഗ്രഹിച്ചാൽ വ. ഇഛ്ശിച്ചു വരും CC. (Kamsa).

വക്കാണക്കാരൻ quarrelsome. കാട്ടിന്നധിപതി വ. PT. (a lion) pugnacious.

denV. വക്കാണിക്ക to quarrel, provoke, mock.

വക്കാർ (H. bākhar, inclosure, P. bārkhāna magazine). A warehouse.

വക്കാലത്ത് Ar. vakālat. 1. Agency, commission. 2. = വ. നാമ power of attorney, വ'ത്തോടുകൂടി ഹാജരായി MR.

വക്കീൽ Ar. vakīl, a delegate, attorney, agent, ambassador രാജൻറെ വക്കീലി, വ'ല്മാർ TR. വ. മുഖാന്തരം അന്യായം ബോധിപ്പിച്ചു MR.

വക്കു vakkụ 1. (വക്കൽ). Brim, edge കിണ ററിൻറെ വക്കത്തു നിന്നു MR. സരസ്സിൻറെ വക്കത്തു ചെന്നു PT. വക്കടർന്ന കലം prov. (so വ. പറിഞ്ഞുപോയി) border of vessels, fields or clothes വക്കററ മുഷിഞ്ഞവസ്ത്രം CC. 2. hemp for nets (വക്കുക II.), sack-cloth etc. (= വല്ക്കം?) വക്കുനാർ; — കുച്ച് 255; also = വക്ക f. i. വക്കി ൻറെ പോക്കു V2. towing a ship. 3. B. rage of pigs വക്കിടുക.

വക്കരെ V1. (= വക്കുകരെ?) the sea-side.

I. വക്കുക vakkuγa So. To singe, burn slightly. VN. വക്കൽ. വിളവു വക്കിപ്പോയി, വക്കൽ ആണ Palg.; met. കുന്നു വക്കിപ്പോയി a calf stunted through want of milk etc. = വേനൽ ഓടിപ്പോയി Palg.

II. വക്കുക = വല്ക്കുക No. To catch fish, esp. ചൂണ്ടൽ കൊണ്ടു, (S. വലിശ fish- hook). വറേറാ നും വല വീതോനും prov.

വക്തവ്യം vaktavyam S. (വച്). Fit to be said. അതു വ'മല്ല Bhg.

വക്താവു S. a speaker നീ തന്നേ ധർമ്മകർത്താ താതനും വ'വുമായി Bhg. ശുദ്ധോക്തിവ Bhr.

വക്ത്രം S. 1. the mouth. 2. the face വ. കു ന്പിട്ടു Bhg. (= മുഖം താഴ്ത്തി). വക്തപ്രസാ ദം AR.

വക്രം vakram S. (വഞ്ച്). Crooked, bent ഒരി ക്കൽ നേരായിട്ടും ഒരിക്കൽ വ'മായും KR. (the course of a river). വക്രഗതിയെ ജനിപ്പിക്ക VyM. renders unreliable. വക്രബുദ്ധി of a tortuous mind, വക്രമതേ Mud.

വക്രത crookedness, tortuousness, dishonesty.

വക്രൻ S. (name of Saturn & Mars) വക്രനും ഉ ച്ചസ്ഥനായ്മകരംരാശി തന്നിൽ AR. = ചൊവ്വ.

denV. വക്രിക്ക 1. to be crooked, വക്രിച്ചുള്ള വാൽകൊണ്ടടിക്ക KR. (monkeys). വക്രിച്ച ദംഷ്ട്രങ്ങൾ KR. വ'ച്ചു വാങ്ങി Bhr. turned to escape. 2. to deal perversely. വ'ച്ചു കൊണ്ടുപോയി stole.

വക്രോക്തി V1. fraudulent speech, equivocation.

വക്ഷസ്സു vakšas S. (വക്ഷ് to wax; L. pectus). The breast, chest, വക്ഷസ്ഥലം AR. = മാ ൪വ്വിടം; വക്ഷസി Bhg. (Loc.). — പീനവക്ഷോജം Bhr. female breast, also വക്ഷോരുഹം Bhg.

വഗുതാധി Bagdad. Nasr. (& വ — സി).

വങ്കം vaṇgam Tdbh. of വംഗം S. 1. Bengal. വങ്കർ the Bengalees. 2. lead, tin (med. = വെള്ളീയം). വങ്കഭസ്മം sugar of lead, വങ്കാരം V1. tincal.

വങ്കാളം Bengal വ'ത്തേക്കു പോയി, വ'ള ഉറുമാൽ TR.

വങ്കണ vaṇgaṇa (വൻ, കണ). A jungle-shrub.

വങ്കടൽ an ocean പട വ. പോലേ വരുന്നു AR. സങ്കടവ. തൻകരയേറുവാൻ Bhg.

വങ്കുന്നു a great hill or mountain.

വങ്കുല V1. an awful murder; a torture.

വങ്കൊതി great desire വ. തീർത്തു CC.

വങ്കോൽ V1. a cudgel.

വങ്കി (loc.) A certain dagger (fr. Bengal? or T. crooked blade, വാങ്ങു).

വങ്കു vaṇgụ T. Trav. So. 1. A hole of rats, snakes, pigeons in wells.; Palg. a cave = ഗുഹ. 2. = വാങ്കു a bank.

വംഗം S. (Tdbh. വങ്കം q. v.) N. pr. Bengal, വം ഗദേശാധിനാഥൻ Mud.

വങ്ങണ = വങ്കണ.

വങ്ങുക vaṇṇuγ S. 1. To be singed (വക്കു ക I.). 2. B. to cut.

വചനം vaǰanam S. (വച്). 1. Speaking, speech, word വചമതുല്യവേഗി KR. (a horse). 2. gramm. number ഏകവ. Sing., ദ്വിവ. Dual, ബഹുവ. Plur.

denV. വചനിക്ക aM. to speak, talk മൂവടി നമ്മിൽ വ'ച്ച വചനം Pay. V1.

വചനീയം = വക്തവ്യം, വാച്യം Bhg.

വചസ്സു a word, speech സത്യമായ വചസ്സെ ങ്കിൽ VyM. വചോഗോചരമല്ല Brhmd. indescribable.

വചിക്ക to say, ചരിത്രം വ. Bhr.; to speak, Bhg.

CV. വാദ്യങ്ങൾ വചിപ്പിക്ക KU. to play.

വച്ച H. bačča, വത്സ, A child.

വച്ചിരം = വജ്രം.

വച്ചു = വെച്ചു of വെക്ക.

വജീക്ക V1. = ഉപജീവിക്ക.

വജ്രം vaǰram S. (വജ് to be strong). 1. A diamond, വജ്രതുല്യൻ SiPu. hard- hearted. കാ ഠിന്യം വ'ത്തോളം Bhg. ഉള്ളിൽ വ. prov. വ. സേവിച്ചു മരിക്ക suicide of kings. 2. a thunder-bolt, weapon of Indra. വ. ഏററദ്രി പോലേ വീണു Bhg. = ഇടിവാൾ. 3. വജ്രം കെട്ടി മറിയുക rope-dancers swinging themselves on a rope with small knives tied to the joints of their bodies. 4. Tdbh. വച്ചിരം T. a strong glue (of neats' hides) used in carpentry. Palg.

വച്ചിരവെകിറൻ RC. Rāvana.

വജ്രകരൻ; വച്ചിരകരൻ RC. Indra, so വജ്ര ധരൻ, വജ്രപാണി, വജ്രി.

വജ്രപാതം a thunder-clap ശ്രുതം വ'തോപമം Mud.; also വജ്രാഘാതം Bhr.

വജ്രായുധം (= 2) a weapon of the old Kēraḷa Brahmans, an ആചാരം KU.

വഞ്ചകൻ vańǰaγǹ S. (വഞ്ച് to wag). A deceiver. വ'നാമല്ലോ ഞാനും ചെമ്മേ CG. Ialso know how to cheat.

വഞ്ചനം deceit, roguery അഞ്ചന വർണ്ണൻറെ വ'ങ്ങൾ CG. വൈരികൾ വ. ചെയ്യും KR.

വ'മല്ലാതേ ഒന്നും ഉണ്ടായ്വരാ Sah. — mod.

വഞ്ചന id., വഞ്ചനാദി V1. cunning.

denV. വഞ്ചിക്ക 1. to deceive, trick, cheat. 2. to defraud, steal ഇപ്പൈതൽ വ'ച്ച പാൽ തയിർ വെണ്ണകൾ CG. മനം വ'ക്കും അധ രം Bhr.

part. pass. വഞ്ചിതമായൊരു പുഞ്ചിരി CG. sly, roguish.

CV. വഞ്ചിപ്പിക്ക f. i. മാനായി വ'ച്ചു രാവണൻ ഇങ്ങുവന്നു KR.

വഞ്ചാ = foll. 2. 4. (തിരുവഞ്ചാഴിമുഖം).

വഞ്ചി vańǰi Tdbh. of വംശി, 1. Bamboo; reed (also വഞ്ഞി q. v.) രഥങ്ങളും വ. പോലവൻ നേരേ നുറുക്കി KR. 2. a large boat വള്ളവും വ. യും SiPu. വഞ്ചി & വഞ്ചാവു Pay. വ. ക്കാ രൻ, വ. പ്പാട്ടു, വ. പ്പുര etc. 3. a girdle of dancing Malayars. 4. N. pr. the capital of the old Chēra kings, (=കരുവൂർ T.) whose name was transferred to the later capital of the Kēraḷa Perumāḷs (തിരുവഞ്ചിക്കുളം).

വഞ്ചിക B. (2.4) a treasury in Trav. = ഭണ്ഡാ രമഞ്ചി.

വഞ്ചിനാഗം B. a green snake.

വഞ്ചിഭൂ 1. Kēraḷa. 2. Travancore വ. വാസി കൾ KR. — വഞ്ചിഭൂപൻ (4) title of the Perumāls & of the Trav. Rājas, considered as their heirs KM., of a Kērala Varma Rāja VCh. വ'ഭൂപാലകൻ കേരളവർമ്മൻറെ പുഞ്ചിരിയും ബഹുമാനവും ഭക്തിയും കണ്ടു കിളിമകൾ ചൊല്ലിനാൾ PatR4.

വഞ്ചിമല N. pr. a peak in the So. ghats.

വഞ്ചിവണ്ടി (2) a sledge ഒരുവക വ. MC.

വഞ്ചിവിരുത്തി (2. 4) So. land granted rent-free on condition of providing boats for state-service.

വഞ്ചുകം (വൻ, ശുകം). aM. Noble parrot വ' കച്ചുണ്ടു, — ച്ചിറകു; വഞ്ചുകച്ചൊൽ RC. (of a woman).

Similar: വഞ്ചതിയുള്ള ശകുനി Bhr. — വഞ്ചര ക്കു a large cooking vessel in palaces — വഞ്ചി റ DN. — വഞ്ചോല പോലേ ഒലിക്കുന്ന ചോ ര SiPu.

വഞ്ചുളം, S. വഞ്ജുളം = അശോകമരം; വഞ്ചുളദ്വാദശി a feast.

വഞ്ഞി vańńi = വഞ്ചി l. A reed-rotang? Kinds: ആററുവ. Pterospermum acerifolium? a reed by the river-side, നീ൪വ. KR. Calamus rudentum, കല്ലൂ൪വ. (ശിലാഭേദം S.) med. in gravel.

I. വട vaḍa 5. (S. വടം). 1. A round cake made of ഉഴുന്നു GP 57. ദോശവട etc. 2. No. കൈകൊണ്ടു തുടച്ചാറേ ചിരട്ടിയിൽനിന്നു പോ രുന്നതു വട Cann.

II. വട 5. (fading, poor = വാടുക). North നർമ്മ ദാവടതീരത്തിങ്കൽ വാണു Bhg 8. അബ്ധിക്കു വ ടകരേ ചെല്ലും KR.

വടകാററു North wind Vl.

വടകിഴക്കു KR. North-east.

വടക്കൻ northern (f. i. അരിതെക്കൻ അല്ല വ. തന്നേ from the North), northerly, വ'൪ those of the North, വ'ങ്കാററു the North wind.

വടക്കൻപാട്ടു Cal. = തച്ചോളിപ്പാട്ടു.

വടക്കങ്കൂറു N. pr. a principality near Cochin, finally conquered by Trav. A. D. 1753.

വടക്കന്പെരുമാൾ KU. Kōlattiri.

വടക്കൻ or വടക്കിനം ഭാഗം കഴിക്ക No. to offer a sacrifice to ഭദ്രകാളി 758.

വടക്കൻഭാഗം കിഴിക്ക No. to dismiss by the back-door a deceased Nāyar's wife previous to his burial.

വടക്കിനി a room on the north side, വടക്കി നേതു id.

വടക്കു North, in or towards the No. വ. തിരി ഞ്ഞു Bhr. വ. നോക്കി the compass. വ. നാ ഥൻ Siva. വടക്കു കിഴക്കു NE., വടക്കുപടി ഞ്ഞാറു NW.

വടക്കേ northern (അതിനു വടക്കേതു Bhg.).

വടക്കോട്ടു (പട്ടു) northward വ. പോയ ആൾ gone towards Benares, = a lost man. വ'ട്ടേ ക്ക് ഒഴുകുന്നു Bhg 5.

വടഗിരി Mēru.

വടതി North, വ. ക്കാററു.

വടപ്പുറായിമൂല NW. (വടോറായി).

വടമകൾ Pay. Pārwati (?).

വടമർ T. a class of Paṭṭar (Palg.), ചോള (sic) ദേശത്ത് വടമർ (high).

വടമല N. pr. the mountain-chain No. of Palg.

വ. നായർ a low caste sage. വ. പ്പുറം തുക്കു ടി TR. a former district north of തെന്മലപ്പു റം (the old Palghaut Tāluq).

വടം vaḍam S. 1. A rope. വ. വലിക്ക drawing the idol-car. വടക്കയറു Vl. a rope of cow- hide (in plough), a dancing rope ; a think rope for dragging timber, Palg. 2. Ficus Indica വടമൂലേ Bhg. 3. = വടകം S. pulse ground & fried (വട I.).

വടകം (3), also = ഗുളിക VetC. a weight.

വടലി (T. a young palmyra). Bad betel V1.

വടവ S. see ബഡവ 745.

വടായി H. baḍāy Bigness, boast വ. പറക. ബഹുബഡായി — വടായിക്കാരൻ a big swell, braggart.

വടി vaḍi Te. C. Tu. M. (C. baḍi to strike, വ ൺ, വൾ round). 1. A stick, staff വ. കുത്തി യും പട കാണേണം prov. (though old). വടി യൂന്നിപ്പോക KR. വ. യും കുത്തിക്കുത്തി പുറ പ്പെട്ടു SiPu. 2. a club of armed Brahmans. വടിപ്പയററു KU., (മുച്ചാൺ 827). 3. a shaft കുന്തവ. തീർക്ക (Ambukollaǹ) KN. ഉരുളി൯വ. an axle-tree = തണ്ടു. 4. a stroke കുത്തും വ ടികളും എത്രയും ഏല്ക്ക Bhg. (from a bull). 4 T. (kitchen slang) a strainer, filter f. i. വടി കെ ട്ടിയ മുളകുതണ്ണി = വണ്ടുകെട്ടി അരച്ചതു.

വടിക്ക MC. 1. to strike പശുക്കൾ കുത്തുന്നതും വടിക്കുന്നതും prov., to kick, palg. = ചവിട്ടു ക; to strike a measure വടിച്ചളക്ക, opp. നിറയ V2.; വടിച്ചനാഴി, വടിക്കുന്ന കോൽ or പറയിൽ നെല്ലിട്ടു വടിക്കാന്തക്ക വടി jud. ൫ പറനെല്ലു വടിച്ചു തന്നേക്ക; വടിക്കേണ്ടും പാട്ടനെല്ലു പറ ൫ഠ MR. 2. (T. വഴിക്ക) to wipe off രുധിരം കൈകൊണ്ടു വ'ച്ചു വീ ഴ്ത്തി Bhr.; കുരുവിന്നു മരുന്നു വടിക്ക No. to rub with; to scrape, polish, shave (മുടിവ., താടിവ. No. = കളക). — വടിച്ചേററം see ഏ ററം. — (V2. to comb വടിപ്പു acomb).

വടിപ്പൻ 1. (i.e. പറ) loc. = a measure of 10 Iḍangā/?/is. 2. So. a strickle.

CV. വടിപ്പിക്ക to have the measure struck. വ'ച്ചു കൊള്ളുമാറു doc. to get oneself shaved etc.

വടിയുക T. M. (വഴിയുക) 1. to overflow, flow downwards, ebb, trickle. 2. So. to dry up.

വടിവട്ടം V1. front part of the house.

വടിവു Te. T. M. 1. form, size = വണ്ണം, manner, figure നരചിങ്ങവ. മാനാൻ, ഇളക്കവല്ലാവ. RC. so as to become unremovable. ആകാ ശത്തിൽ കാർവടിവു കാണുന്നു clouds are gathering. — Different kinds of handwriting: ഉരുണ്ട or പണവ. a round hand, പ രന്നവ. a free hand, കോൽവ. court-hand, chain-writing, ഗജവടിവു text- hand, ചതു രവ. (lawyer's hand, engrossing), approaching Tami/?/ letters, ചാഞ്ഞവ. leaning towards the left. 2. beauty വടിവായി ഉടുത്തു VetC. properly, nicely. വടിവിൽ കേട്ടു, വടിവി നോടു വന്നു etc. വടിവാണ്ടുകൊണ്ട വാഹ നം, വടിവാർ പള്ളിവില്ലു RC. 3. a current V1.

I. വടു vaḍu T. M. (=വടി 4?). 1. Mark of stripe, scar, wale പൊറുപ്പിച്ചു പുണ്ണും വടുവും മാച്ചീടിനാൾ AR. ചോരയുടെ വടു blood-stain. കാൽവടു foot-print, പാന്പിൻറെ വടു the trail of a snake. വണ്ടിയുടെ വ. impression of a wheel, indent. 2. a wart, mole, freckle. വ. ആക്ക to blot, വടുകിടുക So. to tattoo.

II. വടു. C. Te. Tu. Thin, poor. — S. a dwarf, Brahman lad, pupil വടുരൂപിയായി Bhg. (= വാമനൻ). വന്നതു കൊള്ളാം വടുക്കളേ SiPu. വടുവാകിന പുരുഷൻ PT. ഏതു വടുവിവൻ, ചണകജൻവടു Mud.

വടുക്ക Rh. Capparis baducca or Rheedii.

വടുകൻ vaḍuγaǹ 1. (C. ബഡഗ northern). A Telugu man. വടുകപ്പറ doc. a drum of barons. വടുകപ്പുളി pome-citron. വടുകു V1. the Telugu or Baḍaga language. 2. (വടു II.) a bondsman, f. വ'ത്തി; a renegade of Mapl, domestic slave. വടുവനു വടി prov.; ഞാൻ അ വൻറെ വടുവനോ. 3. (വടുകു = വടു) pitted with small-pox V2. 4. N. pr. m. & f.

വടുപ്പം (loc.) Tying 2 cocoa-nuts together (C. വടിക്ക also :"to lash").

വടുവൻ,— ത്തി, see വടുകൻ.

വട്ട vaṭṭa 1. (C. baṭṭal, T. വട്ടിൽ). 1. A cup, bowl; esp. perforated cup for a time-piece നാ ഴിക വ.548; also പങ്ങലവട്ട a travelling lamp, see വട്ടക, 2. T. aC. way മകൻ വ. പാഞ്ഞു പോയി went astray (loc.). 3. B. a common gum-tree.

വട്ടക 1. a basin, platter, censer of metal കൈ വ. (in യാഗം). 2. & വട്ടകപ്പലിശ a square shield ഓട്ടുപലിശ. in Bhadracāḷi temples.

വട്ടമലക്കം Trav. a gymnastic feat. (798).

വട്ടം vaṭṭam 5. (C. Te. വടു round = വൾ, or Tdbh. of വൃത്തം). 1. A circle, globe, roundness വട്ടമൊത്ത ചർമ്മം KR. a perfectly round shield. ൭൦൦ യോജന വ'മായുള്ള ലങ്ക AR. അ തിൻ വ. പൊക്കം Bhr. circumference & height. വ. opp. വിട്ടം Gan. വ'ത്തിൽ പാഞ്ഞുഴന്നു CG. frightened women, met. വട്ടത്തിൽ ആക്കിക്ക ളക No. = to fool, മട്ടിക്ക. 2. a cymbal, disk of sugar, potter's wheel, mill; broad space (മുക്കാൽ വ. 824). 3. adv. around തീക്കൊള്ളി കൊണ്ടു വ. വീയുന്ന നേരത്തു Bhg. വ. കൂടുക to meet in a circle, assemble. 4. assemblage of things, preparation ഓരോ വ'ങ്ങൾ കൂട്ടി Bhg. നെയ്യും തീയും വ'ങ്ങൾ കൂട്ടിക്കൊണ്ടു PT. for an ordeal. വ'ങ്ങൾ ഊട്ടിന്നു കെട്ടിച്ചുമന്നു PT. പ്രയാണ വ'ത്തിന്നു വിട വഴങ്ങി TR. left the work to prepare for his journey. ഒട്ടൊട്ടെ നിക്കും തുരഗങ്ങളോടുള്ള വ'വും വ്യാപാരമാർഗ്ഗ വും ഉണ്ടു Nal. I have some experience with horses. 5. aspect of things & circumstances. കലഹത്തിന്നു വ. warlike. സകലവും നല്ല കഴി ച്ചലിൻറെ വ'മായിരുന്നു all looked comfortably. കാര്യങ്ങൾ വർദ്ധനെക്കുള്ള വട്ടമായി TR. my prospects brightened. 6. time, turn പല വ., മൂവേഴു വ. KU. കൃഷിക്കുള്ള വ. time for agricultural labors. 7. agio in exchange= വട്ടി, interest on money-orders വ. നൂററിന്നു രണ്ടു TR. on Govt, paper. ചെല്ലാത്ത പൊന്നി ന്നു വ. ഇല്ല prov. വ. ഏറി കുറഞ്ഞു പോക (prh. fr. വൃദ്ധം).

വട്ടക്കൺ (1) a rolling or threatening, prominent eye വ. വിട്ടു തുടങ്ങിനാർ CG.

വട്ടക്കണ്ടം a roundish field.

വട്ടക്കണ്ണി 1. a ring to hold or tie something, f. i. jewels, a key-ring; handle of a drawer കാലിന്മേൽ വ. ഇട്ടു MC. — വ. തിരിയുക No. a play, turning round with shut eyes. 2. Palg. a tree.

വട്ടക്കയറു V2. a towing rope = വടക്കയറു.

വട്ടക്കളി V1. women's dance around a light.

വട്ടക്കാടൻ (2), വട്ടക്കാട്ടവൻ, വട്ടക്കാട്ടുനായർ KN. & വട്ടേക്കാട്ടുനായർ an oilmaker (= ക ച്ചേരിനായർ).

വട്ടക്കാരൻ (7) V1. a shroff.

വട്ടക്കൂറ Weṭṭ. = രുധിരമണ്ഡലി, പയ്യാനമണ്ഡലി.

വട്ടക്കോട്ട a round fort V1.

വട്ടംകൂട്ടുക (4) to prepare, തപസ്സിന്നു വ'ട്ടി resolved on & set about. മെത്തയും തൊങ്കലും ഇങ്ങനേ വർട്ടി ശയിക്കും ഭൂമീന്ദ്രൻ Nal. once used to all such aids of sleep.

വട്ടഞ്ചുഴലുക (3) to turn round വ'ലും കഴം Som. a whirlpool.—v. a. തീക്കൊള്ളി വ' ററുന്നു KR.

വട്ടണിക്ക T. aM. to go round V1.

വട്ടത്തൂൺ a round pillar, വ. മദ്ധ്യം പിളർന്നു Bhg.

വട്ടത്തൊപ്പിക്കാർ No. Europeans 490.

വട്ടന്തിരിക (3) to turn round കുന്നു വ'ഞ്ഞു ച മഞ്ഞു CG. (a miracle). വ'ഞ്ഞു തിരിഞ്ഞു മയ ങ്ങീട്ടു CG. (a playful bird).

വട്ടൻ So. a fritter of plantain slices; tick of cattle.— വ. കൊത്തി a species of Maina. — a kind of paddy: വെളുത്ത — , ഓങ്ങന് —, ‍അറുപതാൻ വട്ടൻ & വട്ടൻ Palg. exh.

വട്ടപ്പണം (7) a tax on merchandize ചരക്കി ന്മേൽ വ. TR.

വട്ടപ്പരന്പു Palg. = നെല്ലിടുന്ന പരന്പു 618.

വട്ടപ്പരിച a round shield ചുവന്ന വ. പോലേ മിഴികൾ RS.

വട്ടപ്പാലം B. a play of children turning round.

വട്ടപ്പുണ്ണു a leprosy with large white spots.

വട്ടപ്പൂന്താളി B. Indigo.

വട്ടപ്പോർ മുലയാൾ KR. f. full-bosomed.

വട്ടമന N. pr. the principality of Kārtiγa paḷḷi, (Batimena of Port.).

വട്ടമിടുക to describe a circle, go round. VC. കുതിരയെ വ'ടുവിക്ക.

വട്ടമോതിരം the rim of a round measure.

വട്ടംപിടിക്ക to move always round, be obstinate. ആന ചെവി വ'ച്ചു MC. (in running).

വട്ടം പോരുക (3) to go about dejected ഒട്ടു പോൾ ചിന്തിച്ചു വ'ന്നാൻ CG. (വട്ടം പൊ രുന്നുക V1.); to set about, try അതിന്നായി വ'ന്നീടേണം KR,; No. to strain every nerve.

വട്ടംവെക്ക to form a circle പണിക്കരോടു വ. യും (കുട്ടികൾ) TP. — to become roundish വട്ടേച്ച മുഖം V2. an oval face, see വട്ടിക്ക.

വട്ടവാശി (7) gain or loss in money exchange; the value of gold.

വട്ടളം No. a large cooking vessel, brass pan.

വട്ടാനം V2. = വട്ടക്കയറു q. v.

denV. വട്ടിക്ക: വക്രിച്ച ദംഷ്ട്രങ്ങളും വട്ടിച്ച മുഖ ങ്ങളും KR. round.

വട്ടി vaṭṭi 1. (വട്ടം, T. വട്ടിക). A round basket of (വട്ടിപ്പൂൽ grass), straw, leather or palm-leaves, പള്ളവ. large, of bamboo, കറുവ, small. 2. No. the belly, considered as rice-holder (നാ ണം 2, 541); വട്ടിയും തൂക്കി PT. the ox grew fat. 3. Tdbh. of വൃദ്ധി interest on money ഏറ വ. = ഉരുൾപലിശ KU. 4. rupture വട്ടിമേൽ വട്ടി ഉണ്ടു vu. (= paunch upon paunch).

വട്ടിക്കാർ D. lower Nāyars at Cochin.

വട്ടിയൻ, വട്ടിച്ചി pot-bellied, N. pr. m & f.

വട്ടിവയറു So. a pot-belly.

വട്ടിളം = വട്ടളം.

വട്ടു vaṭṭụ T. M. C. Te. (= വട്ടം). 1. A bali; round lump of metal (distinct from വാളം), of sugar (പനഞ്ചക്കര 610 = വട്ടം 2). വട്ടൊത്ത കൊങ്ക കൾ Bhr. CG. ചവിട്ടി ഉരുട്ടുവാൻ വ. കൾ ഉ ണ്ടാക്കും So. (വട്ടുകളി foot-ball). 2. B. No. the rim of a wheel. — വട്ടന or വട്ടെന ആക്കി മുറിക്ക to cut round.

വട്ടുവം T. aM. a betel-purse, portemonnaie V1.

വടൂരം a Sida, leaves used for fomentations (vu. പട്ടൂരം).

വട്ടെഴുത്തു the old Māpilḷa or Tamil alphabet (= കോലെഴുത്തു). വ'ത്തിൽ എഴുതിയതു TR. വ'ത്തിലുള്ള ആധാരം MR.

വട്ടോളിക്കാർ? MR 238. ൦രംശ്വരമംഗലത്തു വ. — [the officiating priest in the തിരുവ ളയനാടു temple is called വട്ടോളിമൂസ്സു (a degraded Piḍāraǹ); വട്ടോളി N. pr. a temple in പുഴായിദേശം].

വണങ്ങുക vaṇaṇṇuγa T. M. (Tu. C. baggu to stoop, Te. = ഒടുങ്ങുക). 1. To bend, bow വ' ങ്ങി നില്ക്ക to stand with the head bent. 2. to reverence, salute respectfully; with Dat. വി പ്രർക്കു വണങ്ങീടും ക്ഷത്രിയർ KR.; with Loc. തൽപദതളിരിങ്കൽ വ'നാൻ KR. നിലത്തു വ. CG.; with Acc. നിന്നെ ഞാൻ വ'ന്നേൻ PT.; also of mental adoration ദിനന്പ്രതി രാമൻ ജ നനിമാർ പാദം വ'ന്നെന്നു പറ KR. tell them, I daily make obeisance to them.

VN. വണക്കം 1. obeisance. 2. reverence, humility ശിഷ്യൻ വ'ത്തിൽ വല്ക്കലകൊടുത്തു KR.

വണക്കുക v. a. to bend So. T.

വണിക്കു vaṇikkụ S. (vaniǰ fr. പണി Ved. merchant). A trader ഇത്തരം വർക്കിൻറെ വാ ക്കു Nal.; pl. വണിക്കുകൾ Nal.; & വണിജന്മാർ KR. hence; വാണിജ്യം.

വണ്ടർ, see ബ —.

വണ്ടറ്, വണ്ട്ര Palg. vu. (T. വണ്ടൽ the mire in tanks). Dirt, filth വണ്ട്രായ്ക്കിടക്ക, വണ്ട്രപി ടിച്ചിരിക്ക to be soiled (comp. വണ്ടി 4 & പാ ന്തൽ).

വണ്ടവാഴി= രാസ്ന (see വണ്ടുവാഴ); N. pr. of a place.

പണ്ടാരങ്കോഴി KR4 Indian crane (T. വണ്ടാ നം heron). V1. pheasant (prh. = വണ്ടി 3.) (vu. പണ്ടാ —).

വണ്ടി vaṇḍi 5. (വൾ). 1. = വട്ടം Round in തല വണ്ടി രുപ്പിക q. v. 2. a wheel, the nave of a wheel ഓടുന്ന രഥത്തിൻറെ വ., തേർവ. ഘോഷ വും Nal. 3. a cart, bandy രാക്ഷസർ വ. തള്ളി നടത്തുന്നവർ Bhg 11. — Kinds: പെട്ടിവ. a coach, കോലാർവ. a common cart 319, മുക്കാൽ വ. id. the wheels' diameter being smaller, മു ട്ടിവ., കാൽവ. Cal. a wheel-barrow (കാൽ = leg).— വ. ക്കയറു, വ. ക്കാള, വ. ക്കുതിര. 3. aM. a bird (=പണ്ടാരംകോഴി bee-eater?). മയൂരം വണ്ടി പരന്തു കാകങ്ങൾ RC 85. 4. (T. മണി sediment) So. filth in വ. ക്കാരൻ, — പ്രവൃത്തി see bel.

വണ്ടിക്കടുക്കൻ an ear-ornament of men.

വണ്ടിക്കാരൻ a waggoner; (4) So. a cleaner of vessels in a temple, esp. in ഊട്ടുപുര.

വണ്ടിക്കോൽ shaft of a cart; measuring staff.

വണ്ടിത്താര 445, വണ്ടിച്ചാൽ wheel-tracks or -ruts.

വണ്ടിപ്രവൃത്തി (4) So. the work of cleaning vessels in temples, esp. in ഊട്ടുപുര.

വണ്ടിൽ T. aM. a cart, wheel തേുരുവ'ലോട് ഒപ്പമായി കാണാം KR. വണ്ടില്ക്കാരൻ TR.

വണ്ടു vaṇḍụ T. M. aC. (വൾ round or whirling). 1. A black bee, wasp, beetle വണ്ടിൻ പുറംപോലെ നിറം Nid. ദുഷ്ടൻറെ കായത്തി ന്നുള്ളിലേ വ. കൾ എട്ടും മരിച്ചിതന്നേരം PatR. pl. also വണ്ടുങ്ങൾ; hon. വണ്ടത്താൻ (തിരളുക 454). 2. വ. കെട്ടി അരിക്ക to filter through a cloth (=വടികെട്ടുക). — വണ്ടുകെട്ടുക to tie the mouth of a pot boiling over fire so as to cook something placed on the top of it by means of steam f. i. പുഴുങ്ങൻ അട, പുളിന്പുട്ടു etc. & ഇലവാട്ടുക (to steam leaves) med.

വണ്ടാർ like a swarm of bees കുഴലി Nal. വ. പൂങ്കുഴലാൾ Bhr. വ. പൂവേണി CG. വ. മണിക്കുഴലി CC. f. with long black hair. ഇരിണ്ട വണ്ടണി ചായലാൾ RC. വണ്ടാർമ ണിമുടിമാടം Pay. temple of tho Goddess.

വണ്ടിനം CG. a swarm of bees; also വണ്ടിണ്ട CG., പണ്ടിനിണ്ട RC.

വണ്ടുകൊല്ലി a bird (മധുഹാ, വണ്ടി 3.).

വണ്ടുവാഴ (So. വണ്ടവഴി) Ophioxylon serpentinum, also വാഴക്കുപ്പൻ loc.

വണ്ടോടു the shelly wings of a beetle (തേയാ ട്ടത്തിലും വേഷക്കളിയിലും കിരീടത്തോടു പ തിക്കും).

വണ്ണ vaṇṇa (No. മ—, fr. വണ്ണം 2.). 1. The calf of the leg കാൽവ. നോവും Nid. എളിയ വൻറെ വ. വലിക്കും prov. വിശന്നു വണ്ണ കഴെ ക്ക Trav. (through fasting). പശി എടുത്തിട്ടു വ ണ്ണെക്കു കയർ കെട്ടുക Palg. കാൽ വ. തടിച്ച

സ്ത്രീയെ എടുക്കരുതു superst. (=കണങ്കാൽ); also കൈവ. muscles of the fore-arm. 2. B. a woman recently delivered.

വണ്ണം vaṇṇam 5.(Tdbh. of വർണ്ണം?). 1. Shape, form, manner = വടിവു f. i. മുന്നേവ. വാഴുക നീ Bhg. ഇവ്വ. thus. ഇതിന്മ., അവ്വ., കൊണ്ട വ., (കൊണ്ടോണ്ണം & vu. കൊണ്ടാണ്ണം) as. ഒ രുവ. ആയതു ചെയ്തു ഞാൻ Bhr. to some degree. ഒരുവണ്ണം കഥ കഴിവോളം നേരം പറകെന്നു വന്നു Mud 6. at some length, to a certain extent. നല്ലോണം, കണ്ണിൽ പൊടികൾ വീണോ ണം വന്നാൽ Nid. മൃത്യു വരാത വ. & ഭീതി കൂടാ യും വ. തരേണം വരം Bhg. ആരാലും നോക്ക പ്പടാത്തതിന്മ. ഉള്ള തേജസ്സു, സംശയം തീരും വ. Bhr. so that, lest. 2. (T. വണ്മ = വ ളം) stoutness, thickness ബാലിവാലിൻറെ വ. ചൊൽ CG. വ'മുള്ള ഭീമൻ, ചൂരൽ TR. ൩൦ യോജന വ'മായി AR. വ. ചുറ്റിപ്പിടിച്ചു CS. measured round, as a tree. മുരട്ടുവ. വിരൽ ൩൩, തലവ. വിരൽ ൨൨ TR. തുടയോളം വ. പോരും, ശരീരം വ. ആയി, വ. വെച്ചു jud. grew stout. വണ്ണം തിരണ്ടു നീണ്ടുള്ള ഭുജം PrC. stout & long. വണ്ണത്തിൽ തറിക്ക to cut in large pieces. 3. Tdbh. colour, beauty, T. aM. വണ്ണക്കാരൻ (2) stout, corpulent.

വണ്ണത്താൻ (3) a washerman, of Rājas & other castes (൧൬ വയസ്സായാൽ) വ. വിടു തനിക്ക് ഒത്തതു prov.; (2) stout V1.

വണ്ണൻ 1. വ. പഴം So. (=മണ്ണൻ 3). 2. aM. (Tdbh.) നീരാഴിവ. RC. of sea-colour, blue, black.

വണ്ണാത്തി f. 1. the wife of loll, who removes the പുല of women KU. വ, ക്ക് എററും മാ ററും; വ. മാററും 814. (No. only f., in Palg. m. & f. wash.). 2. വ. പ്പുൾ, വ.പ്പീച്ചി the Mainati bird, Leucocerea albofrontata J., white-browed fan-tail.

വണ്ണാൻ (3) T. M. 1. a lower washerman & tailor, വ. തുറ 470. his washing place. പെ രുവ. a class practising മന്ത്രവാദം (fem. പെരുമണ്ണാത്തി TR.); in So. Also = പരവൻ. വണ്ണാന്തറ (loc.) washermen's quarters. 2. a small spider, also വണ്ണാച്ചൻ; വണ്ണാൻ വല കെട്ടി No.; വ. വലയിൽ കുടുങ്ങിപ്പോ യി cobweb.

denV. വണ്ണിക്ക So. to thicken, become stout.

വണ്ണേ (1. = വണ്ണമേ) nicely, freely, gratis. വ. കൊടുത്തു unasked, without ulterior views. വ. ഒരുത്തരും തരികയില്ല jud. വ. കുടിക്ക the pure medicine. വ. ക്കുളി mere bathing (opp. തേച്ചുകുളി) = പഴുതേ, വെറുതേ.

വത S. = ബത Alas! Oh!.

വതങ്ങുക T. aM. = വാടുത To wither; V1. വതക്കം.

വതൽ, വതിൽ = ബതൽ, Ar. badal, Substitution, നിൻറെ വ'ലായിട്ടു instead of. വ'ലാക്ക to give as hostage. വ. വെച്ചു substituted. — വ'ലാളന = വ. ക്കാരൻ V2.

വൽ val, vat S. 1. Like, as രാജവൽ. 2. n. of termination വാൻ, ധനവത്തു etc. ഹിമവ ഛ്ശിഖരം etc.

വത്ത vatta (C. batta corn, or II. Baṭṭā = വ ട്ടം 7. making up the deficiency). Batta ൬ ഉറുപ്പി ക വ. കൊടുത്തു, മര്യാദയായിട്ടുള്ള അമാനവും വ. യും വാങ്ങി TR. ചെലവിന്നു ബത്ത (746) കൊടുക്ക travelling allowance.

വത്തക്ക,— ക Port. Pateca Ar. bittīkh, The water-melon, Cucurbita citrullus. വ. കാ ർന്നു തിന്നുക No.

വത്താവി Batavia.

വത്തേരി E. battery. also in N. pr.

വത്തേൽ (& — ല & ബത്തോല) Port. batel, A sca-boat (larger than മഞ്ചു).

വത്സം valsam S. 1. (L. vitulus). Acalf, child വ ത്സന്മാരെ മേച്ചു Bhg.; ശ്രീവത്സം AR. (Višṇu); Voc. വത്സ Brhmd. (dear child to a pupil), എന്തിതു വത്സേ f. my dear (to a sister). 2. the breast വത്സലാഞ്ഛനവത്സം AR. =തി രുമറുമാറു 797 of K/?/šna. വത്സേപിടിച്ചു Bhg. = വക്ഷസി. 3. a year (G. etos, L. vetus).

വത്സനാഭം S. a poisonous root, Tantr. Aconitum ferox, used for suicide etc.; also വ'ഭി.

വത്സം (3) S. a year ംരംരാറുവ. Bhg.; a year of Brahma VCh.

വത്സലം (1) S. affectionate, fond പാദപങ്ക

ജഭക്തവത്സലം AR. (Višṇu ഭക്തം 755). വ'നായ ഭ്രാതാ KR.; സവത്സലാധേനു a cow with her calf (opp. വിവത്സലാധേനു തപി ക്കുന്ന പോലേ) KR.

വദ vad/?/a S. (വദ്). Imp. Speak! വദ വദ ബാ ലേ KR. — വദന്തി they say (കിംവ —).

വദനം S. the mouth, face. ഇന്ദുബിംബവദ നേ RC. Voc. fem.

വദാന്യൻ S. 1. munificent, liberal (അവദാ നം). 2. eloquent.

വദിക്ക to speak (part. pass. ഉദിതം), സത്യം എന്നിയേ വ. Nal. വാദ്യങ്ങളെ വദിക്കുന്നവർ Bhr. musicians. — Also VC. വാദ്യങ്ങളേ വദിപ്പിച്ചു CG.

വദാം, see ബാദാം.

വധം vadham S. 1. Murder പാപിയെ ഹുങ്കാ രംകൊണ്ടു വ. ചെയ്താർ Bhg. 2. capital punishment ബ്രാഹ്മണവ. ചെയ്യരുതു vu. കഴു ത്തിൽ വധമാല ബന്ധിക്ക Mud.; വധഭൂമി etc.; വധാർഹൻ deserving death.

denV. വധിക്ക to kill, execute നാളേ വ'പ്പാൻ കല്പിച്ചു KU.

CV. രാജാവു വധിപ്പിക്കേണണം VyM. കുമാരം വധിപ്പിച്ചു Bhr.

വധ്യൻ 1. deserving of death aദുഷ്ടനാകിലും ദൂതൻ വ. ല്ല എന്നു ശാസ്ത്രം KR. 2. led to execution വധ്യമാലയും അണിഞ്ഞു Mud. വ ധ്യചിഹ്നങ്ങൾ = കൊല്ലുവാനുള്ളാചാരങ്ങൾ Mud. — വധ്യത മററുള്ള ഭൂതങ്ങളാൽ അരുതു; so വധ്യാവധ്യവും KR.

വധു vadhu, (S. വധൂ fr. വഹ്). A wife, woman സ്വർവധൂവൃന്ദങ്ങൾ Nal. വധൂചിത്താനുവർത്ത കൻ an obedient husband.

വധൂടി S. a son's wife, a young woman വീടി ക ചുരുട്ടും വ. മാർ KR.

വനം vanam S. 1. A forest, jungle (=കാടു). നിനക്കു വ. തുന്ന VetC. = നീ കാട്ടിലായീടും you will be dethroned. 2. a grove, park വനഭംഗം ചെയ്തു AR. destroyed the park. 3. multitude കമലവ. etc.

വനക്രീഡ Bhg. pleasure-trip in a forest.

വനചരൻ a forester, demon.

വനജം grown in a jangle or park വനജവിട പികൾ AR.; also വനതരു etc.

വനദേവതമാർ hunting deities.

വനപ്രദേശം, വനഭൂമി woodland, forest.

വനമാല K/?/šṇa's garland of jungle-flowers. — വ'ലി Bhg. K/?/šṇa.

വനരാജാ the lion, Bhg.

വനവാസം 1. abode in jungle വ'സക്രീഡ കൾ ചെയ്തു KN. ആനവ'സക്കാടൂടേ TP. 2. retirement for holy purposes (വാനപ്ര സ്ഥാശ്രമം), വ. തുടങ്ങിനാൻ Bhg. (with wife & children).

വനവാസി a hermit; N. pr. Siva temple & residence of Ikkēri Rāja.

വനസ്പതി 1. a large tree, esp. without apparent blossoms, Ficus, Artocarpus, etc. ചൊല്കെടോ വ'തേ Nal. (Asōka tree) trunk. 2. an ascetic.

വനാന്തരം inner jungle, primeval forest ഭയ ങ്കരമാകിന വ. പ്രവേശിച്ചു Nal. വ. പുക്കൊ ളിച്ചു Bhg. വ'രക്കാടു V1. a thick jungle.

വനായു N. pr. a country famous for horses.

വനി living in jungle; a tree.

വനിക (dimin. of വനം) അശോകവ. യിൽ AR. a grove.

വനിത vaniδa S. (വൻ to ask). Solicited f., a wife. വ. യോടു VetC. mistress. — pl. വ. കൾ VCh. ഒളിവാർന്തിരിന്ത താർവനിതേ RC. Goddess.

വനീയകൻ, (vu. — പകൻ) a beggar.

വനീയം S. (വനം). Jungly വനീയത്ത് എങ്ങ നേ പോകേണ്ടു KR. (see വന്യം).

വനേ Loc. in a jungle. വനേചരൻ = വന ച —; also വനൌകസ്സ്.

വൻ vaǹ T. M. (in Cpds. = വൽ). Great, strong; see വങ്കടൽ etc., വഞ്ചുകം etc., so വന്തർക്കം etc.

വൻകച്ചോടം wholesale commerce.

വൻകാര്യം a serious matter പെൺകാര്യം വ. prov.

വൻകാററു strong wind.

വൻകുടിയാന്മാർ MR. great landholders.

വങ്കുററി (കുററി 3) a large outstanding debt, — ക്കാരൻ he that owes it.

വൻകോപം CG. wrath.

വൻതല KU. a cow's head.

വന്തിരിച്ചൽ a play of children, വല കെട്ടി പായ്ക.

വന്തീ jungle-fire ഓടി വരുന്നൊരു വ. CG

വന്തുണ strong help നിൻകരം വ. ആക CG.

വന്തേൻ wild honey.

വൻദാരുവൃന്ദം Brhmd. = വന്മരം.

വൻനെഞ്ഞൻ V1. hard-hearted.

വൻപിഴ the mass of sins വ. പോവാൻ അനു ഗ്രഹിക്ക Anj. Sah.

വൻപു 1.Greatness വൻപാർകുലിശം RC. വ. ററു വീണ ശൈലം, വന്പെഴും അൻപു CG. = വലിയ. 2. strength, stoutness. വ. കാട്ടുക & വ. കൾ കാട്ടി behaved insolently, threatened. കൈവിരൽമുക്കാനുള്ള വന്പുണ്ടാക്കിക്കൊണ്ടു PT. pomp, solemn preparation. 3. noble words വന്പോലും വാണി CG. nice-spoken f.; വ. പറക to boast, മൂഢരല്ലാതവർ വ. പറയുമോ Mud. to provoke, abuse; വ. കൾ നടിച്ച നീ Sk. boaster.

denV. വന്പിക്ക 1. to grow large, വന്പിച്ച mighty. വ'ച്ച മഹാഭാഗ്യം Bhg. വ'ച്ച ദേശം നല്കി Nal. 2. to grow arrogant, to vaunt വ'ച്ചു നില്ക്ക, വ'ച്ചു പുല്ലു BR.

വൻപൻ 1. the stronger, bravest പിന്നേ വ. വാഴുവാൻ അവകാശം KU. വ'നാം കൊന്പൻ PT. — Voc. വന്പ PP. O Lord! 2. proud, a boaster ആപത്തു വന്ന വ' ർക്കാപത്തു Bhr.

വൻപുലി TP. a large tiger CG.

വൻപൂപ്പു the chief piece of a game വ'പ്പിന്നു കത്തി വെച്ചു (huntg.).

വന്പേ So. Alas; ha! (Voc. of വന്പൻ q.v. & വൻപേ?).

വൻഭാരം CG. a great burthen.

വന്മദം intoxication of the mind Bhr. വ. കൊ ണ്ടു നല്ല കർമ്മങ്ങൾ ചെയ്യായ്കയും VCh.

വന്മരം a great tree വലിയൊരു വ. Sk.

വന്മഴ heavy shower; also fig. കരുണവന്മാരി HNK.

വന്മിരിയം = പുള്ളിപ്പുലിയൻ (huntg.).

വൻമോഹം excessive lust.

വന്തർ, see ബ —.

വന്തി P. bandi (imprisonment). വ. പിടിക്ക To detain anything for the payment of a debt. So.

വന്തോവസ്ത, see —.

വന്തൂക്ക് H. bandūq. A firelock.

വന്ദന vandana S. Praise, adoration പുലർകാ ലേ വ. ാദിയായ കൃത്യം ചെയ്തു KR. വ. യോടും നടന്നു Sk.

വന്ദനം S. 1. respectful salutation. വന്ദനമാല a wreath over the door to greet a revered guest (തോരണം). 2. praise, worship വാ നവർക്കിന്നു ഞാൻ വ. ചെയ്യുന്നു Nal. പ്രീതി യെക്കുറിച്ചു വ'ങ്ങൾ ചൊല്ലി thanked. ഗോ ക്കളെ ദേവവ. ചെയ്ക Nasr. to worship cows as Gods.

വന്ദനീയം praiseworthy വ'നാം ജ്ഞാനി Bhg.

വന്ദി a praiser, bard, panegyrist, വ. കൾ വാ ഴ്ത്തുന്ന വാർത്ത CG. (at a marriage feast), നി വാരണം 564; വന്ദിപ്രവരൻ Mud.

denV. വന്ദിക്ക 1. to salute reverently. വ'ച്ചു പോയിട്ടുടൻ Bhr. bade farewell. 2. to thank ഉപകാരത്തെക്കുറിച്ച അവനെ വ'ച്ചു. 3. to praise & pray ഭക്തി കൈക്കൊണ്ടു കൂ പ്പിത്തൊഴുതു വന്ദിച്ചുടൻ ജിതം ഇത്യാദിസ്തോ ത്രംകൊണ്ടു സ്തുതിച്ചു KR. ഗണേശൻ തുണെ ക്കു വ'ക്കുന്നേൻ Bhr. I pray. — (S. വന്ദേ Sah. I adore).

വന്ദിതൻ (part. pass.) praised, വ'ന്മാർ opp. നി ന്ദിതന്മാർ GnP. (praiseworthy = വന്ദ്യൻ).

വന്ധുരം = ബന്ധുരം.

വന്ധ്യം vandhyam S. (ബന്ധ്). Obstructed, unfruitful ദേവീവരം വ'മാകയില്ല SiPu. (= നിഷ്ഫ ലം rendered nugatory). കാമൻറെ സൌന്ദര്യ ത്തെ വ'മാക്കീടും നളൻ Nal. = to defeat, surpass. വന്ധ്യ f. a barren woman, വ. ാപുത്രൻ KeiN. an absurdity.

വന്നല vannala No. (വൻറല fr. തല). Grain rejected by winnowing (തൂററുക). — വ. ക്കഞ്ഞി a kind of sour gruel from grain fermented by lying on the stack, food for the great hunting day, 10th Tulā. (also മന്നില etc. 789).

വ. ശ്ശേരി N. pr. a Nambiḍi & his country (Port. & Jew. doc.).

വന്നായം PT. = ഭവിച്ചായം Futurity, see ആയം.

വന്നിങ്ങ, വന്നങ്ങ, see മന്നങ്ങ.

വന്നി vanni 5. (വന്യ?). Prosopis spicigera Rottl., ചെറുവ. a Mimosa (ശമി).

വന്നിയർ T. Palg. N. pr. A Tami/?/ tribe immigrated from Trichinopoly, വ'ൻ, വന്നിയച്ചെ ട്ടി; f. വന്നിയത്തി, — ച്ചെട്ടിച്ചി.

വൻപു, see വൻ. — വന്മ = വലിമ aM.

വന്മീകം S. (valmīγa = L. formica). An ant-hill = പുററു f. i. വന്മീകമധ്യതോ നിന്നു ജനിച്ചു AR.

വന്യം S. (വനം). Produced in a forest. വന്യ മാലയും ചാർത്തി, വന്യഫലഭുക്തനായി Bhg. വന്യചീരങ്ങൾ പരിഗ്രഹിച്ചു AR. (=വല്ക്കല).

വപ vaba S. 1. Caul, omentum. 2. fat = മേ ദസ്സും, synovia (mucous secretion of the flesh etc.) പിന്നേ വപയും എടുത്തു കാച്ചി മെല്ലേ പാർത്ഥിവൻ KR. the chief part of a sacrifice. ബ്രാഹ്മണർ ആട്ടിൻറെ വപ (al. വന്പ) നെ യ്യിൽ വറുത്തു ഭക്ഷിക്കും Anach.

വപനം S. sowing; shaving.

വപുസ്സു the body ബലത്തെ ഉണ്ടാക്കും പ്രാണങ്ങ ൾക്കും വപുസ്സിനും Nid. — Loc. വപുഷി VetC.

വപുർന്നാശം വന്നില്ല KR.

വപ്താ a sower, planter (വപ് to sow).

വപ്രം 1. a field. 2. a rampart വപ്രോപരി പാഞ്ഞു AR. (for defence). നാലു വ'ങ്ങളും ചമപ്പിച്ചു VetC.

വപ്പു vappụ (വൾപു?). 1. The projecting iron ring of a pestle വ'ം ചുററും (also മുന f. i. ചി ററെന്നു ചൊല്ലി മുന കുത്തുന്പോൾ എന്നിക്കെ ൻറെ ചാപ്പാ ചിരി വന്നോളും TP.). 2. a fork വ. കൊത്തിയ മരം No. a fork cut in wood (കവെച്ചം by nature). 3. the underlip, വ. കടി biting it. വപ്പു കടിച്ചു വലിച്ചു, തല്ലാൻ വന്നു No. (മപ്പു Trav.). — വപ്പി toothless (= തൊണ്ണൻ) hollow-cheeked, വ. പറയുന്ന വാക്കു വിശ്വസിക്കേണം.

വപ്പൂരവർ aM. a class of sailors (with പാണ്ടി യർ, ചോനകർ Pay.).

വമനം vamanam S. Vomiting വമനമലം വ ർഷിച്ചു Bhg. med. വമനഞ്ച വിരേചനം Nid.

denV. വമിക്ക to vomit വ'ച്ചിതു ചോരയും AR. വിഷം വ'ച്ചു Bhg.

വന്പു vambụ 1. No. (C. ബംബു). A bamboo, chiefly as measure of palm wine ഒരു വ. കുടി ച്ചു (= So. മുഴങ്കുററി). 2. = വൻപു (see വൻ). 3. (see വപ 2.) a part of the sheep's entrails.

വയം vayam 1. S. We കണ്ടുവല്ലോ വ. KR. 2. Tdbh. (വശം) dependence വയമാക്ക etc.

വയക്കുക vayakkuγa No. (= വഴക്കുക or fr. വയൽ). To bring into use, കാടു വ. (or പുനം 676) to clear jungle = വെട്ടി നിരത്തി സമമാ ക്കുക; also പുല്ലു വയക്കുക = ചെത്തുക.

വയനാടു (വയൽ). Wayanāḍu, one of the 5 അണഞ്ഞനാടു of Kērala KU., formerly under പുറനാട്ടുകര Rāja TR.— വയനാട്ടു കുലവൻ No. one of the Tīyars' chief tutelar deities.

വയന,വയനാവടി, see വഴന 1 & 2.

വയന്ത = വസന്തം.

വയന്പു vayambụ (T. വ ചന്പു S. വശ). 1.Acorus Calamus, sweet-flag GP 76. വെളുത്ത വ., വെ ൾവ. (വെണ്മയന്പു) a kind. 2. Orris root. 3. a fish.

വയൽ vayal (T. Te. C. Tu. open field), T. M. A rice-field = കണ്ടം; വ. പാട്ടം rent on rice-fields, often വൈൽ f.i. fig. = land, shore സന്തോഷ വാരിയിൽ മുങ്ങിന കഞ്ചന്താൻ സന്താപവൈ ലിലങ്ങായാനപ്പോൾ CG.— വയലിൽ കിടക്കുന്ന അയററിങ്ങൾ No. = Pulayars. — Famous fields in Malabar are: രാമങ്കുളങ്ങര —, കോലത്തു —, രാമനാട്ടുകര —, തൊണ്ണൂറാം വയൽ etc.

വയല (see വയറ) വ. ഇടിച്ചു പിഴിഞ്ഞ നീർ a. med.

വയറു vayar̀ụ (T. വയിറു, C. ബസിരു fr. വയ T. C. Tu. to long for). 1. The belly, stomach അടിവ., കുടവ., വയററുനുന്പലം, — വേദന TR. വ. കടിക്ക, കരണ്ടുക = മാന്തുക (a pain), വ. കാ ച്ചൽ hunger. വയററിന്നു പോക; വ. ഇളക്കം, വ. ഇളക്കുക to purge. പരിഭ്രമത്തോടേ വ' ററിൽ കൈവെച്ചു Bhr. (a coward in battle). 2. inside, receptacle of fruit-seeds (esp. gourds). ചുരങ്ങയുടെ വ. വെന്തു (by putting hot ashes into it); so മരത്തിൻറെ വ. or കുട്ടി; also പറന്പിൻറെ വ. = പള്ള 1, 634.

വയറ 1. meadow-grass, liked by cows. 2. a kind of താളി (വയറത്താളി). വ. ഉഴിക a

superstitious custom observed by Tāmūri's servants (വ. പ്പണിക്കന്മാർ) when bathing him. 3. = വശള.

വയറൻ m., — റി f. big-bellied. V1.

വയറരി Vl. a disease = വീക്കി; also: വയറി chiken-pox.

വയററാട്ടി So. a midwife = വേററി).

വയററു പാടിന്നു പോക (l) Palg. to go to work.

വയസ്സു vayassụ S. (strength). 1. Age മൂത്ത വർ ഇരിക്കവേ KR. older persons. വയസാ ബാലകനായി Brhmd. according to his age (opp. കർമ്മണാ). വ. ചെന്നു Anach. marriageable. വ. പുക്കു No. euph. to attain puberty. 2. years of one's life എത്ര വ.? answer: നാലഞ്ചു വയസ്സുള്ള പൈതങ്ങൾ Bhg. പത്തുവ. പ്രായമായി MR. വ. പ്രായം കു റഞ്ഞ കുട്ടി ആകകൊണ്ടു MR. ൨൨ വയസ്സിട യിൽ TP. within the 22 years I lived. ൮൦ വ. ചെല്വോളവും Bhg.

വയ: ക്രമം the order of age വ. കൊണ്ട് അവ നു രാജ്യം വരും KR.

വയസ്ഥൻ middle-aged; contemporary.

വയസ്യൻ contemporary ഞാനും വ'നും Si Pu. തരമായ വ'വോടു കൂടി CC. comrades. തന്നു ടെ വ'രോടു Bhg. play-fellows.

വയസ്വി, വയസ്സൻ an old man. വയസ്സോർക്കു ചോറു യോഗ്യം prov.

വയോധികൻ middle-aged Bhr. elderly. — വ' ക്യം വന്നു പോയി TR. he is too old (for his office). — fem. നടക്കവല്ലാഞ്ഞു വ'രമാർ KR.

വയോബലം V1. the strength of manhood.

വയോവസ്ഥാദിവികാരങ്ങൾ Bhg. changes by age etc.

വയി — വൈ —.

വയ്ക്കോൽ Straw, വൈ —.

വയ്യ = വഹിയാ. q. v. ഇത്ര ആൾവ. TR. cannot be granted. നടക്കാൻ വയ്യാഞ്ഞിട്ടു MR. വയ്യാ വേലിക്കാരൻ who raises a dispute without cause, an oppressor.

വയ്യർ (fr. വഴി) the hind part of any animal, opp. മുന്നർ.

വയീട്ടു TR. in the evening (വൈകുക).

വയ്യേ = വഴിയേ.

വയ്യോക്കി വന്നു KU. backwards.

വയ്യോൻ aM. the sun RC., see വെയ്യോൻ.

വര vara T. M. Te. (C. Tu. വരി fr. വരിക?). 1. A line, streak, furrow, wrinkle വ. കവി യാതേ V2. straight. വന്പിൽ അണഞ്ഞു വര പോരുന്നാൻ അയ്യോ CG. line of battle? rather Inf . = വരുവാൻ). 2. a square on a chess-board ഒരു വരെക്കു രണ്ടും കിട്ടി by one move. ഇന്നും ഒരു വര വെക്കെന്നാൻ Bhr. one play more 3. time, turn, measure ഇന്നേവരയി ലും, ഇന്നേവരയോളവും TR. till now (വരേ).

വരക്കോൽ carpenter's gage; a ruler (1-4 കോൽ in length).

വരക്കൽ N. pr. temple near Calicut. വ. വാ വിന്നു (of Tulā) വന്നില്ലെങ്കിൽ ബന്ധു മുറി ഞ്ഞതു അടയാളം prov.

വരത്തടിപ്പലക V2. a chess-board.

വരയൻ striped Vl.; വരയാടു sheep with streaks = മലയാടു.

വരയുക 1. (to limit). To disuse, abstain for a time പായും പടപ്പും വരെഞ്ഞോണ്ടു TP. (for a solemn task). മീനും വെററിലയും വര ഞ്ഞു നില്ക്ക (a vow). ഉപ്പും പുളിയും വരഞ്ഞിരി ക്ക med. കഴി വരഞ്ഞു നീർ കോരുവാനും കലം വ'ഞ്ഞു വെച്ചുണ്മാനും KU. കൈ വരഞ്ഞിരിക്ക No. to menstruate (esp. for the 1st time). — CV. വരയിക്ക V1. 2. = വരിയുക to draw lines കടത്തു വയിനാടൻ വര വരഞ്ഞു TP. (or — ച്ചു).

VN. വരച്ചൽ 1. abstinence, regimen മീൻവ. etc. 2. = കൈവ. menses, വ. മാറിയോ etc. 3. (foil.) drawing lines, being wrinkled.

വരെക്ക (C. Tu. Te. write). 1. To make lines, to rule a page. വരെച്ചതു furrowed ground. വ'ച്ച ശീല V2. prints. 2. to write കാൽവി രൽകൊണ്ടു ഭുവി വരെച്ചു Bhr. കാൽനഖംകൊ ണ്ടു നിലത്തു വ. CG. (in perplexity). വരെച്ചു കിടക്കുന്നു Nal.

CV. ചിത്രം വരെപ്പിച്ചു MR. had a plan sketched.

വരേ (3) until, as far as, up to. ഏതുവ. how long? കാണുന്നവരയും, തീർച്ച ആകുന്നവ. TR.; often Dat. ൧൦൦൦ ഉറുപ്യവരെക്കും കഴി

ച്ചു, പത്ത് ഇരുപതു വീടുവരെക്കും കുത്തിക്ക വർന്നു TR. as many as. ആ വരെക്കു & അ ന്നേവ. jud.

വരം varam S. (വൃ), l. Chosen, preferable, best വ. ഇണങ്ങിയ ശരം, വ. തികഴ് RC. excellent. 2. a boon, blessing, favour താൻ ഉണ്ണാത്തേവർ വ. കൊടുക്കുമോ prov. വ. വേണ്ടതർത്ഥിച്ചു കൊ ൾക SiPu. മൂന്നു വരങ്ങളെ വരിച്ചാലും Bhr.

വരദ്വയം (two boons) KR. ശാശ്വതമായ വ.

വരിക്ക VetC. വ. ഏകി RS.

വരദം (2) conferring boons. ഉഷ്ണഹാരിണിയാ യ വരദ KR. N. pr. a river. വരദനായോരെ ന്നോടർത്ഥിക്ക Bhg. chiefly one of the Trimūrtis.

വരദാനം granting a boon.

വരൻ (1) the best മൽഗുരുവരൻ VetC. കപി വര Voc. dearest monkey! 2. a wooer, husband.

വരപ്രസാദം (2) a gift, blessing V1.

വരകു varaγụ T. M. C. 1. Paspalum frumentaceum, വരകരി its grain. 2. a grass Panicum. 3. (C. Tu. ബരെ, T. വറ empty) a small empty pepper-grain. — [പുളിയവരകു Palg. exh.]

വരട varaḍa S. a goose ഇടികേട്ട വ. പോ ലേ RS. = അരയന്നം.

വരടി varaḍi Te. T. M. (വറു). 1. Dried cowdung for fuel, also വരളി, വരട്ടു ചാണകം V1. 2. a shrivelled body (loc).

വരടു (T. aC. വറടു) 1. No. dry grass, hay, straw. 2. a dry cocoanut (വറട്ടു & വരട്ടു തേങ്ങ). 3. dry. വരട്ടുകര hooping cough. വ'ട്ടുപിത്തം med. വ'ട്ടുകായിetc. വരട്ടുകാ ലം summer; dearth. — വരട്ടത്തല ascetic's matted dirty hair (ജട).

വരളുക (&വറൾ T. aM.). 1. To grow dry, parched, lean. വരണ്ട തേങ്ങ GP 69. (riper than പഴുത്ത, but not yet കൊട്ട —). വരണ്ട നാവു Bhg. വായിവരളും KU. വരണ്ടനിലം. 2. to be fried. — VN. നാവു വരൾ്ച Vl.

വരട്ടുക v. a. 1. to dry, heal a wound or sore സമുദ്രം വ'൦ RC. (Rāma). 2. to fry, grill കോഴിവ., ഇറച്ചി ചിതത്തി(ൽ) വരട്ടി TP.

വരണം varaṇam S. (വൃ). 1. Choosing, f.i. a princess her bridegroom വ. ചെയ്ക നീ Nal. വ. ചെയ്കയേക്കാട്ടിൽ മരണം നല്ലു CC. rather than marry. 2. covering, screening. ഗിരി പ്രജപുരിവ'ത്തിന്നുടെ പുറത്തു രാത്രിയിൽ ഇരു ന്നാർ KR. wall.

വരണ്ടുക varaṇḍuγa (T. വരൻറുക to sweep over the ground). So. To rake grass, weeds, etc hoe it up, harrow. Vl.

വരണ്ടി 1. Palg. a rake, വരണ്ടിമരം a rake drawn by cattle. 2. No. a scraper to remove barnacles from the hull of a ship etc.

വരത്തു (loc.) = വരുത്തു Coming കപ്പൽ വ. പോ ക്കായിരിക്കുന്ന പട്ടണം Trav.

വരത്തൻ (f. — ത്തി), — ത്താളി a stranger, uninvited guest V1.

വരന്പു varambụ T. M. (വര). 1. Limit. 2. a bank in rice-fields, low ridge അതിരും വ. ം doc. നീളേ കിളച്ച നടുവ. TP. ഇടവ. a small ridge, pathway. ചെറുവ.; ചിറവരന്പു for tanks. കാലി പൂട്ടി വരന്പിട്ടു MR. made the bank, വ. കുത്തുക to mend it after ploughing (also കൂട്ടുക); വ. കോരുക = വെള്ളത്തിന്നു ചാൽ ഉണ്ടാക്ക V2. ചിറെക്കു ചുററും വ. എടുപ്പിച്ചു Arb. വ. വഴി a causeway.

വരയുക, see വര.

വരവു = വരത്തു, see വരുക.

വരൾ, see വരടു.

വരാംഗം S. (വരം). 1. The best member, head. 2. elegant form.

വരാംഗന S. a fine woman.

വരാടം S. A cowrie-shell (കവിടി).

വരാടി a tune വരാടിയും തോടിയും പാടി Bhg 10. (So. T. വരാളി).

വരാന്ത Port. varānda (പ്രാന്തി, ഭ്രാന്താ).

വരാപ്പുഴ Verāpoli, seat of Syro-roman bishop & Carmelite mission (old വരാഹപ്പുഴ).

വരാൽ varāl T. M. A fish Ophicephalus striatus (fr. വര) GP58. (In Cal. പ്രാൽ = കണ്ണൻ, വിരാൽ Vl.)

വരാഹം varāham S. (L. verres). A hog; വരാ

ഹമൂർത്തി, വ'രൂപി Bhg. the boar incarnation of Višṇu.

വരാഹൻ 1. a gold coin, pagoda ബഹാദൃ വ. 4 Rup. 50 reas, പൂ വ. 3¾ Rup. 50 r., പറങ്കിവ. 3¼ (also പറങ്കിപ്പേട്ട വ.) TR. A. D. 1797. ഇക്കേറിവരാഹൻ 98, — ബ്രാഹൻ പണം, ൩൫ വിരാൻ വിലെക്കു കൊണ്ട പൊൻമൊട്ടു TR. 21/8 of weight Vl.

വരി vari 5. (= വര) 1. A line, rule=ചീർ f. i. വ. ഇടുക to make a line. ഒരു വ. straightly. വ. പിഴെക്ക to miss the line; ചെവ്വരി; വരി യിണ നീണ്ടിരിണ്ട കണ്ണാൾ RC. eyes marked with antimony. 2. a row താഴേ വ. പല്ലിൽ jud. അഞ്ചു വ. കല്ലു കെട്ടി courses, layers. വാഴവ. TR. വ. ഒപ്പിച്ചു KU. stood in array ഏഴുവരിച്ചൂതു തോററുപോയി TP. 3. a writ (=രേഖ) എന്നു പറഞ്ഞു കാണിച്ച വ. MR. a document. 4. tax, levy, contribution. വ. കൊടുക്ക to subscribe. വരി എഴുതുക Palg. to collect contributions. വ. പതിക്ക to assess (loc. = നികിതി). പുതുവരിക്കു നികിതി ചെയ്തു TR. തങ്ങൾതന്നേ മുതൽ വ. ഇട്ട്എടുക്ക to assess themselves. 5. a wild growing rice with rough beards eaten by /?/šis, Rājas on ഏകാദശി (S. നീവാരം). വ. ച്ചോറു Si Pu. 6. testicle വരിത്തുടയിൽ ഒരു മർമ്മം ഉണ്ടു, വ രിമൂലത്തിൽ ഒരു മർമ്മം, അവിടേ അസ്ഥി ആ ശ്രയമായിരിപ്പതു MM. വ. എടുക്ക V1. to geld. വ. പൊട്ടുക a rupture. ആന്ത്രക്കടച്ചൽ കൊ ണ്ടു വ. വീങ്ങി vu.; also penis. വരിക്കു ബഹു വേദന, വ. ക്കു മുറി കാണ്മാനില്ല TR. 7. aM. T. (Tdbh. of വാരി) the sea വരിയിൽത്തിര കണക്കേ, വരിതന്നിൽ തള്ളും തിര RC.

വരിക്കണക്കു (3) an inventory. വ'ക്കിൽ ചേർക്ക MR. official records.

വരിക്ക good, sweet (fruit), Tu. M. (&വഴുക്ക) the pulp of an unripe cocoanut. വ. പ്പി ലാവു superior jack-tree TP. തേനും വ. ച്ചു ളകളുമേ Anj. വ. മാങ്ങ etc.

വരിക്കണ്ണി a creeper, Smilax aspora.

വരിച്ചാർത്തു (1. 3) a list എണ്ണം കണ്ട് ഒരു വ. ഉണ്ടാക്കി TR.

വരിനിര (2) a row വ. ഒത്ത രദനഭംഗി KR. regular teeth.

വരിനെല്ലു (5) also med. വ'ല്ലിനുടെ വേർ GP.

വരിപ്പട a staircase.

വരിപ്പണം (4) tax, tribute.

വരിപ്പു So. a ledge; a raised ginger-bed വ. താങ്ങുക B. (to raise).

വരിമിഴിയാൾ (1) Bhr.

വരിമീൻ a carp, Cyprinus or Cybium D. V1.

വരിയൻ 1. striped വ. വള KU. വ. പുടവ V1. 2. the royal tiger തെങ്ങോലവ., നെടുവ. also വരിപ്പുലി.

വരിയാക്ക (2) to place in a line or row വ'ക്കി നില്പിച്ചു TR. = അണിഇട്ടു.

വരിയാത്തു T. So. rhubarb വ. കിഴങ്ങു.

വരിയുക 1. To draw lines. 2. to tie a net-work of strings, wire ഭരണി വ; to bind lathes over a leaf-roof etc. 3. to bind tightly കാലും കരവും വരിഞ്ഞുറക്ക കെട്ടി Bhr. കള്ള നെ വ'ന്ന പ്രകാരം jud. കാലും കരവും വ'ഞ്ഞു കണ്ടറ തന്നിൽ പിടിച്ചു തള്ളി Mud. 4. to cut, slash as fish for salting. — VN. വരിച്ചൽ.

വരിയോല (3) a writ, deed ഒരു വ. അങ്ങോട്ടു കൊടുത്തയച്ചു, ബ്രാഹ്മണർ എഴുതിയ വ., കൊടുത്തുവരുന്നവകെക്കു എഴുതിയ വർയ്യോല, വ. പടിക്ക TR. ഗ്രാമക്കാർ കൂടി ഒരു വ. എ ഴുതിച്ചു VyM. an agreement.

വരിവെള്ളം B. a stream of water after rain.

വരിശാസനം (3) perpetual assignment of land, free of rent, to Brahmans, favourites, etc. reverting to the donor on failure of heirs to the assignee.

വരിക, see വരുക.

വരിക്ക I. & വരിപ്പു, see വരി.

വരിക്കII. varikka S. (വരം). 1. To choose ഒരുബ്രാഹ്മണനെ വ'ച്ചു KU.; to wish, prefer, വസിഷ്ഠനെ പുരോഹിതനായി വ'ച്ചു Bhr. അ വനോടു വ. Bhr. & വരദ്വയംകൊണ്ടു വ'ച്ചു ഭൂ പനെ KR. asked him for. നാകനാരീജനം വന്നു വ. യും Bhr. to woo on the battle-field. 2. to accept, take.

വരിച്ചകം (വരിച്ചു T. transverse rods fr.

വരിയുക 2). A Hibiscus with acid fruit V2. also പനിച്ചകം, vu. വരിച്ചികം.

വരിഷം = വർഷം f. i. പൂവ. ചെയ്താർ Bhg.

വരിഷ്ഠം varišṭam S. l.Superl. of വരം. The best അവനിസുരവ'ർ VetC. അവർക്കു വ'ൻ ഞാൻ Nal. the chief, മുനിവരിഷ്ഠ KR. ബ്രഹ്മവിദ്വ രിഷ്ഠന്നു രണ്ടിന്നും ഭേദം ഇല്ല ChR. 2. Superl. of ഉരു the largest.

വരീയസ്സ് Compar. f. i. ബ്രഹ്മവിദ്വരൻ ബ്ര' രീയാൻ, ബ്ര'രിഷ്ഠൻ KeiN755.

വരു varu (Tu. bari, വരന്പു). Boundary, border ചോലകളുടെ ൪ പുറവും അഴു കുത്തി വരു തിരി പ്പാൻ സ്ഥലവുംകൂടി എഴുതി കൊടുത്താൻ MR. (= അതിർ കിളെപ്പാൻ). വരു വെട്ടി doc.

വരുകുക, കി to mark a limit in measures V1.

വരുക varuγa 5., vu. വരിക, Imp. വാ 1. To come (opp. പോക, ചെല്ക). വന്നറിയാഞ്ഞാൽ ചെന്നറിയേണം prov.; to return home കുളി ച്ചുവന്നാൽ ഉണ്ക a. med. അങ്ങാടിയിൽ പോയ്വ., ജന്മിയായിട്ടു കണ്ടുവ., പോയ്വരട്ടേ 722. ഞാൻ വരട്ടേ = പോകട്ടേ, സൂക്ഷിച്ചോ, താമസിക്ക, (also obsc). ഞാൻ വരേണ്ട സമയം ഏതാകുന്നു when do you wish me to come? 2. to arrive (= ചേരുക), to attack അനന്തരവന്മാർ ആ പറന്പോടു വ. യില്ല എന്നു TR. so as to prohibit the descendants from claiming it. 3. to happen ഞാൻ ഇരിക്കേ വരുന്നതല്ലിതു ChVr. വരുന്നതു വരട്ടേ. 4. to be obtained, received നന്പൂതിരിയുടെ കണ്ടം ദേവസ്വത്തിലേക്ക് എ ങ്ങനേ വന്നു TR. came to form part of. പാഠം വരുമോ possess, know.

auxV. (വ is dropped in കൊണ്ടരാം Mud. കൊണ്ടന്നു PT.) കൊണ്ട്വരാം Mud. 1. desirableness of an action (opp. പോക). മു ന്പനായ്വ. Bhr. (a blessing). സ്വർണ്ണമായ്വരാ. 2. a longer process കൊല്ലായ്വരും Bhr. എ ന്നു വരികിൽ = എങ്കിൽ; ൩൦ ഉറുപ്പിക ഉള്ള തു പോരാതേ വരുന്നു jud. will (eventually) not suffice. 3. continuance of action പ രിപാലിച്ചുവരേണം KU. ദുഷ്ടരെ വധിച്ചുർവ്വീ ഭാരം തീർത്തു വരുവിൻ Bhr. എഴുതിവ. TR. to write always. 4. with Nouns often = ആക, പെടുക f. i. അതു ചേരും വന്നുപോ യി is lost. പകൽ അറുതി വന്നു, എന്നതി പ്പോൾ നിശ്ചയം വന്നു Bhr. ഫലം വ., സം ഗതിവ., അതു കഴിവരാ Bhg. വിശ്വാസം വരായല്ലോ Mud. cannot be trusted.

വന്നുകൂടുക (3) to happen.

വന്നുപോക (3) to come about, happen undesirably. അങ്ങനേ വ'യി vu. കൊന്നത് അറിയാതേ വ'യതു by a mistake. വന്നുപോ ട്ടേ let it come, if unavoidable, I am ready for it. വിപ്രിയം നൃപന്മാർക്കു വ'വതിന്നു Mud.

VN. I. വരൽ in വരലുണ്ടു use to come.

വരവര gradually നിശാചരന്മാർ വ. മുടിന്തു RC. (as they severally came).

II. വരവു (1) coming അവൾ നായന്മാർ വരുന്ന വ. കണ്ടു TP. ശബരി രാമൻ വരുന്ന വ. പാ ർത്തിരുന്നു VilvP. — (4) income, receipts വ രവിന്നു സമാനം ചെലവുമതു വേണം ChVr. with kings. പറപ്പുനാട്ടുന്നു വ. പണം TR. the revenue collected in P.

വരാത്ത (1. 3) impossible (old വാരാത). — (4) unattainable വ. കാര്യം മോഹിക്കരുതു KU.

III. വരായ്ക 1. neg. not coming. 2. No., vu. വരായ്യ (ആളുക) income, receipts മറ്റൊരു വ. ഇല്ലായ്കകൊണ്ടു, അദാലത്തിലേ വ. നൂ ററിന് ആറു കണ്ടു TR. വളരേ വരാഴിക ഉണ്ടു Ti.

IV. വരുത്തു (So. വരത്തു q. v.) coming ഇന്ദ്രജ യിത്തിൻ വ. കണ്ടു RC. വരുത്തിലേ RC. in attacking.

CV. I. വരുത്തുക 1. to cause to come or happen. വരാത്തവനെ വരുത്തിയവനും etc. (blessing) വരുന്നവനെ (neg. CV.) വരാതാക്കിയ വനും etc. (curse) of the Payāvūr priest. — വരുത്തും ക്രിയ the art of making a snake to return to its bite that it suck out the poison. ഇക്കഥ ഒക്കവേ ലോകത്തിൽ വ'വൻ VilvP. I shall introduce, publish. — To bring on one (സൌഖ്യം, ദു:ഖം) വരുത്താവതൊക്ക വ. Mud. do with me as you are permitted. 2. to fulfil, accomplish കാമിച്ച വസ്തുവ' വൻ CC. അങ്ങനേ വ'ത്താതേ അയക്ക Sk.

let them off lest these menaces be fulfilled. നിന്നുടെ കാര്യം വ'ന്നതുണ്ടു ഞാൻ Nal. 3. to find, solve a problem (also ഉണ്ടാക്ക). അ തു വരുത്തും പ്രകാരം CS. ജ്യാശരങ്ങളെ വ. പ്ര. Gan. (in math.). 4. with Nouns like auxV. 5. to make (= ചെയ്ക, പെടുത്തുക), അവർക്ക് അമർച്ച വരുത്തി & ദുഷ്ടന്മാരെ അ മർച്ച വരുത്തി suppressed. ബോധം, പഞ്ച ത്വം വ. Mud. അവരെ അപായം വ'ത്തി TR. അരചന്മാരെ അറുതി വ. Bhr.

II. വരുത്തിക്ക to fetch പട്ടക്കാരനെ വ. VyM. മന്ത്രികൾ ഒക്കവേ വ'ച്ചു KR. സാക്ഷിയെ വ'ക്കും TR. വഹ്നിയുടെ പുഷ്ടിവ'ച്ചാൻ KR.

III. തൻറെ മുന്പാകേ വരുത്തിപ്പിക്കുവാൻ TR.

വരുമാനം income വാരത്തിന്നു കൊടുത്താൽ ൫൦ ഉറുപ്പിക വ. Palg. So. No.

വരുംകാലം the future; also gramm.

വരുംകൊല്ലം next year.

വരുവാനുള്ള future, വ. തു Bhg. പോക്കാമോ വ'ള്ളാപത്തു Mud. the fate decreed.

IV. വരുവിക്ക T. Trav. = വരുത്തുക.

വരുണൻ varuṇaǹ S. (വൃ). l. Uranus, the Deity of the heaven. Ved. 2. Neptune, the God of water & rain; the ocean; western. Brhmd. KU.

വരുതി varuδi So. (വരദി C. Tu. news, report fr. H. birad fame?, Ar barāt, order; or വരു ക?). 1. Report. 2. command, proclamation വ പ്രകാരം ജനങ്ങൾ കൂടി Trav.

വരുത്തം varuttam T. M. (T. വരുത്തുക to be in trouble, വറു & വരു T. C. Tu. poor). 1. Trouble, toil, affliction. 2. esp. sickness ൩ മാസമായി വ'ത്തിൽ കിടക്കുന്നു, തടിക്ക് അ സാരം വ. TR. അവനു പാരം വ.; also വരത്തം പോയ്നോക്കുക TP. (fr. വരുക 3?). — ഓളേ വരുത്തം ഇനിക്കു പററി No. vu. caught a disease from (or met. 1.)

വരുമ, see വെറുമ, H. Port. A gimlet.

വരൂഥിനി S. (വരൂഥം defence, feuder round a chariot). An army, Bhg.

വരെക്കും, വരേ, sec വര.

വരേണ്യം varēṇyam S. (വൃ, വരം). Superior. Voc. വരേണ്യ KR. ജനശരണ്യവരേണ്യ VetC. most noble protector!

വരേന്ദ്രൻ S. (വരം) the best of the good, Bhg.

വരേരി No. vu. = വരഞ്ഞിരിക്ക, f. i. മരുന്നിൻറെ വ. ഉണ്ടു I must keep diet = നല്ലിരിക്ക 535.

വരേരി ഇരിക്ക to fast (a vow).

വർക്കത്തു Ar. barakat, (വരുക്കം V1.). Blessing; riches; fortune, luck (= ശ്രീത്വം); extraordinary. രോഗം പിടിച്ചാൽ ശരീരത്തിൻ വ. വേഗം ക്ഷയിക്കും PT. വംശശുദ്ധിയും ഇല്ല കണ്ടാൽ വ. മില്ല PT. ഒരുമെക്കു ഒന്പത് വർക്ക ത്ത് prov.

വർക്കസ്സ് Port. barca; A sea-boat, bark, കട ലിൽനിന്നു വർക്കാസ്സ് ഒഴുകിക്കൊണ്ടു വരുന്നു TR. a long-boat, ship's boat.

വർക്കോപുലോഞ്ചി B. Sapindus laurifolius = ഉഴിഞ്ഞു.

വർഗ്ഗം vargam S. (വ്രജം or fr. T. C. Te. varisa line). 1. A class; row of letters കവർഗ്ഗം the Gutturals; ചവ. etc.; section of a book; ഏകവ. ാകുന്ന മാനുഷവൃന്ദം Nasr. caste. 2. sex സത്രീവ'ത്തിന്നു a. med. 3. assemblage of similar things ത്രിവ., ദശവ'ങ്ങൾ (= മൃഗയാക്ഷാദികൾ) KR.; crowd ദേവതാവ. തുണെക്കും Nal. മിത്രവ ർഗ്ഗം AR. 4. a square in arithm. തന്നേത്ത ന്നെക്കൊണ്ടു പെരുക്കിയതു വ. ആകുന്നു CS. വ'ത്തെയും ക്ഷേത്രരൂപേണ കല്പിക്കാം Gan. can be represented geometrically. മൂന്നിൻറെ യും നാലിൻറെയും വർഗ്ഗാന്തരം ഏഴു Gan. the difference of the squares of 3 & 4 = 16 — 9 = 7. 5. No. M. C. Tu. property, or a special tenure, freehold. ഭൂമിക്കു രാമരേ പേരിൽ വ. ആകുന്നു (Nīlēšwara). Often without ൦ f. i. വ ർഗ്ഗയായി വന്നു കൂടും ദോഷം Bhg 11. (fig. your birth-right). മഠത്തിന്നു വർഗ്ഗ ആരേ പേരിൽ ആകുന്നു? മഠത്തിൻറെ സ്ഥലത്തിന്നു വർഗ്ഗ N. പ ട്ടരേ വ'ത്തിൽ സർക്കാർ നികിതി ൨11 ഉറുപ്പിക കൊടുത്തു വരുന്നു jud.

വർഗ്ഗക്കാരൻ (1) of the same class കടുവായും തൻറെ വ'രെ തിന്നുകയില്ല Trav.

വർഗ്ഗിക്ക (4) to square, multiply with the same number CS. — വർഗ്യം the square root, Gan. —

No. = ഭർഗ്ഗിക്ക to purloin, embezzle അതിൽ നിന്ന് ഏതാനും വ'ച്ചുവോ vu.

വർച്ചസ്സ് varčas S. Vigor, lustre, light.

വർജ്ജനം varǰanam S. Turning off, abandoning, avoiding വ. ചെയ്ക Nal. സർവ്വകാമവ. Bhg.; esp. religious abstinences സ്ത്രീസംസർഗ്ഗ വ., അഭ്യംഗവ., താംബൂലവ. SiPu.

വർജന്യകാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാതിരിക്കേണം Bhr. improper.

വർജ്ജിക്ക to quit, avoid, eschew പുളിവ. a. med. അശുദ്ധിവ. KU. — part. വർജ്ജിതം Bhg.

വർജ്യം (& വർജ്ജനീയം) 1. to be avoided. വ' കാലം unlucky. എന്തെല്ലാം വ. what diet to be observed? 2. censurable, improper വർജ്യാവർജ്യം ചെയ്ക to distinguish between good & evil KR.

വർണ്ണം varṇam S. (വൃ). 1. Color, varnish. Tdbh. വന്നം V1. 2. caste, tribe വിപ്രാദി നാലു വ'ങ്ങൾ SiPu. വർണ്ണകർമ്മം മററുള്ള ജാ തിക്കില്ല Bhr. (= നാലു വ'ത്തിൻ പ്രവൃത്തി, വ ർണ്ണധർമ്മങ്ങൾ Sah.); also പന്തിരുകുലവ. KU. — വ. ഒപ്പിക്ക Gan. to reduce fractions to the same denomination. 3. letter ഗല്ഗദവ'ങ്ങളാൽ ചൊല്ലിനാൾ UR. അവ്യക്തവ'ങ്ങളാം വാക്കുകൾ Bhg. infant's talk. വ്യക്തവർണ്ണസ്വരമന്ത്രം AR. 4. praise; a musical mode.

വർണ്ണക്കിളി (1) a certain butterfly.

വർണ്ണനം & വർണ്ണന description, esp. highly colored; praise, Bhg.

വർണ്ണനീയൻ നൃപൻ Nal. to be extolled.

വർണ്ണഭേദം (2) variety of caste or color; സുല ്‍ത്താൻറെ കല്പനയിൽ ഹിന്തുജാതികൾ ഒക്ക യും വ. വരുത്തി പാർത്തപ്പോൾ TR. change of caste & religion.

വർണ്ണാചാരം (2) caste-customs.

വർണ്ണി (2) belonging to a class. (in Cpds.) ഇത്ര യവ. കൾ ഒന്നു തന്നേ ദൃഢം Bhg. Trimūrtis. നാലു വ. കൾ‍ persons of the 4 upper castes.

denV. വർണ്ണിക്ക 1. to paint. ശ്ലോകാർത്ഥം ഇങ്ങ നേ വ'ച്ചു Nal. explained. 2. to describe, extol, praise കഥ വർണ്ണിച്ചു ചൊല്ക Sah. to tell (in poetry). — part. വർണ്ണിതം.

വർത്തകം vartaγam S. (L. verto). 1. Occupation, trade. 2. quail, Perdix diceca?

വർത്തകൻ 1. a merchant, trader T. C. Tu. Te. 2. being or moving in (= വർത്തി).

വർത്തനം moving, living (സംസാരവ. Bhg.); occupation. — വർത്തനി a track, rut, way.

വർത്തമാനം (vu. വറത്താനം കേട്ടു TP.) 1. present; gramm. വ'നകാലം. 2. occurrence ക്രീഡിക്കും വ. കണ്ടു Genov. വ. പോലേ പറഞ്ഞു TP. 3. the news of it നടന്ന വ., ഇവിടത്തേ വ. (heading of official reports). വ. മനസ്സിലാകയും ചെയ്തു TR. intelligence, contents of a letter (= അവ സ്ഥ). വ. കേട്ടു TP.

വർത്തി 1. abiding in പിതൃശാസനവർത്തിനി f. VetC. 2. the wick of a lamp.

വർത്തിക്ക (to turn, move about), to behave, stay, live ലോകേ വ'ച്ചു Bhg. ഞാൻ മറേറപുറം വ. യില്ല Bhr. = നില്ക്കയില്ല.

വർത്തുളം S. round. — വർത്തുള a whirl.

വരർമാവു S. 1. way; Loc. വർത്മനി Bhg. ഉദ്ദിഷ്ട വർത്തമനാ ചെന്നു Brhmd. 2. (eyelid) a disease Nid 25.; enclosure, as of piles etc.

വർദ്ധകം vardhaγam S. Increasing, strengthening.

വർദ്ധന increase ഈ വക നടപ്പു വ. യാവാൻ, ആപ്രവൃത്തികൾ വ. വരാതേ ഇരിപ്പാൻ MR. to spread, be encouraged.

വദ്ധനം 1. growing. 2. causing to increase. ഭക്തിവ. Bhg. (as a കഥ) helping on piety. 3. perquisites of servants V1.

വർദ്ധമാനം (part. pres.) increasing, thriving.

വർദ്ധി augmenting, Bhg.

denV. വർദ്ധിക്ക to grow, increase, prosper. കു ടികൾ വ'ച്ചു വരുവാൻ TR. ശ്ലേഷ്മം വ'ച്ചു തലനോകിൽ a. med. by predominance of phlegm (= മികെക്ക).

part. വർദ്ധിതം as വർദ്ധിതമോദനായി CG. still more rejoiced.

CV. വർദ്ധിപ്പിക്ക to raise, increase നമ്മെ വ'ച്ചു PT. (= പോററി). സമാധാനസൌഖ്യം വ ർദ്ധിക്കുമാറാകട്ടേ (epist.). തങ്ങളാൽ വ'പ്പെ

ട്ടൊരു ജനങ്ങൾ PT. brought up. ദുർവ്യവഹാ രം വ. MR. to promote, encourage, spread.

വർമ്മം varmam S. (വൃ). 1. Armour, mail ബന്ധി ച്ച വർമ്മയുധാദിയോടും Bhr. വർമ്മചർമ്മങ്ങളി ലും ചതുരൻ VCh. — fig. ദൈവം ഇന്നൊരു വ' മായി നിന്നീവന്നെങ്കിൽ Mud. if God is not his shield. 2. (No. loc.) = മർമ്മം.

വർമ്മൻ a cognomen of Rājas കേരളവ., രവി വ'ർ etc. KU.; often contracted കുഞ്ഞോമൻ, ഉണ്ണമ്മൻ etc.

വർമ്മിക്ക (2) to be endangered V1.; to vie.

വര്യം varyam S. (വരം). Preferable, excellent വിപ്രവ'ന്മാർ KR.

വർഷം varšam S. (& വരിഷം = വൃഷ്ടി). 1. Rain വർഷസമയം അവിടേ വെള്ളം നില്ക്കുന്നു, വർഷ ക്കുറവിനാൽ MR. വർഷധാര ഏററു Bhg.; fig. ബാണങ്ങളാൽ വ. തുടങ്ങിനാൻ KR. a shower of arrows, ഊഢപ്രമോദാശ്രുവ. ചെയ്തു Si Pu. 2. the monsoon, year വ. തോറും, വർഷാന്തരം, വർഷാവധി every year. വറട്ടുവ. a dry year. 3. a division of the continent നവവ'ങ്ങൾ, ഭാരതവ. (the 9th) Bhg 5.

വർഷ S. rainy season (= വർഷകാലം, വർഷർത്തു), വ. യാം ഋതു Bhg.

വർഷാഗമം (1. 2) = വർഷാരംഭം.

denV. വർഷിക്ക 1. v. n. To rain. 2. v. a. to shower പുഷ്പങ്ങൾ വരിഷിച്ചാരമരകൾ Bhr. ബാണങ്ങൾ തരുക്കളും വ'ച്ചാർ ബഹു വിധം SitVij. ശൂലാദികൾ വ'ച്ചാർ അസുരർ DM. അ വർ ശരനിര വ'ച്ചു Bhr.; also with Acc. of the person berained പുഷ്പങ്ങളാൽ വ'ച്ചു രാമനെ Bhg.

CV. വർഷിപ്പിക്ക 1. to cause rain വ'ച്ചീടും ഇ ന്ദ്രൻ Bhr. 2. = വർഷിക്ക 2. പൊടി വ' ച്ചാൻ UR.

വർഷിഷ്ഠൻ (വർഷ്മ) greatest, highest; aged.

വർഷോപലം S. hail വ. ഉറെച്ചാലിവാകുന്ന പോൽ Bhg.

വർഷ്മം S. height, size, surface, body (also വർഷ്മാവു).

വറ var̀a T. M. (വറുക്ക q. v.). 1. Frying, വ. കലം a frying pan. 2. a gum or glue, വ. തേ ക്ക to varnish B. 3. a part of the capstan (loc.).

വറകോഴി a kind of bird B.

വറം var̀am No. C. Tu. 1. (വറു). Drought, scarcity വെള്ളത്തിനനു വളരേ വ. ഉണ്ടു, അവന് ഓര റവും ഇല്ല വ'വുമില്ല no want; also വറതി No. vu. = വറുതി. 2. see അറം.

വറൽ (Cann.) a dry dish, fried curry വറലും ഇട്ടു, also വറവു ചേർക്ക (Cal. = T. വറ).

വറവു (= വറം) 1. frying, see prec. 2. drought, famine. 3. dry season.

വറടി var̀aḍi T. M. (C. Te. empty വറു). A barren woman പെററവൾ ഉണ്ണുന്നതു കണ്ടു വ. കാതം പാഞ്ഞാൽ എന്തു ഫലം prov.

വറടു = വരടു 3. dry, as fruit വറട്ടു തേങ്ങ, വ. മഞ്ഞൾ a. med. (& വറണ്ട മഞ്ഞൾ MM.).

വറളി = വരടി 1. So. dried cow-dung (for fuel), Palg. also വറട്ടി തല്ലുക = പരത്തുക.

വറളുക T. M. 1. To dry up, grow dry ജലം വറണ്ടുള്ള കുളം KR. വായിൽ നീരു വ'ണ്ടു പോം VyM. തൊണ്ട വ'൦ KU. ഉണങ്ങി വ'ണ്ട ജിഹ്വ AR. a parched tongue. തീർത്ഥം വ'ണ്ടു പോം PT. തോൽവ. Palg. Cann. the skin to shrink, chap. 2. a wound to be healed. 3. to grow very lean.

VN. വറൾ്ച drying up (as of നാവു), bodily heat V1.

വറട്ടുക 1. to dry up, parch ഊഷ്മതകൊണ്ടു വ'ട്ടിച്ചമച്ച ഗ്രീഷ്മകാലം CG.; fig. തൽകുലം വറട്ടി ധർമ്മം ചെയ്ക prov. 2. to fry, grill.

വറു var̀u T. M. (C. Tu. bari, Te. bare = വെറു). Empty, poor, dry. വറുക്കുഴന്പു decoction from parched medicines (opp. പുഴുക്കു). വറുപൊരി യെൾ Pay., see foll.

വറുക്ക T. M. To fry, grill, parch കാകോ ളമാം തീയിലിട്ടു വറുത്തു കറുത്തു ഞാൻ Nal. നെ ൽവ. to parch rice in order to free it from husk (worse method than പുഴങ്ങുക). വറുത്ത രി Anj. വറുത്തെള്ളും Mud. (offered to a parrot). നെയ്യിൽ വ'ത്തു ചുക്കാന്പോൾ a. med. വറുത്തി ടുക (& വ. ചേർക്ക) to season with spices (vu. വറ —). വ'ത്തിട്ടിട്ട് ഉടലും പോഷിപ്പിക്കും Bhg. (in hell). നാവറുത്തു കടുഭാഗേ വറുത്തീടേണം (po.).

വറുക്കുപാത്രം V1. a frying pan.

വറുതി T. M. C. Tu. 1. drought, heat. 2. famine, poverty. കോഴി വ. ആക scarcity, scarce; opp. അടിയുക. — (vu. വറതി).

വറുത്ത fried. വറുത്തുപ്പേരി fried fruit. വറു ത്തെരിശ്ശേരി a certain kar̀i.

വറുമ T. M. poverty, misery V1.

വറുവു 1. with ചേർക്ക, see വറവു, വറൽ (loc.). 2. വറുവോടു the potsherd used for നെല് വറുക്ക.

വറോൻ (= T. വറിയോൻ?) poor or thievish, when starving? ചോറും വെച്ചു കൈ മുട്ടു ന്പോൾ കാക്കച്ചി വ. (വരും) prov.

വററു vat/?/t/?/ụ (C. batta, Te. vaḍlu rice fr. വ റു). 1. A grain of boiled rice from which the water is strained off ഒരുവ. പോലും ഉണ്ടായി രുന്നില്ല Arb. വ.ള്ള കഞ്ഞി V1. rice-water with some rice in it. 2. past tense of വല്ക്കുക.

വററുക T. M. (Te. vadṭṭu, C. battu, Tu. bačču). 1. To grow dry കോരിയാൽ വ'മോ സ മുദ്രം, മൂക്കിലേ വെള്ളം വ. ഇല്ല prov. നീർവ ററ (Inf.) ഉണങ്ങേണം (a പരുവം, f. i. of medicines) dry on the outside, not sufficiently so to be reduced to powder. തൊണ്ട വററിവീ ണു ചത്താൻ Mud. (fr. poison). — fig. കൈ വററിപ്പോയി has nothing more to give. 2. to be decocted, evaporated, reduced. 3. a wound to heal ഇതുകൊണ്ടു ചലം വററായ്കിൽ MM.

VN. വററൽ 1. drying, evaporation. 2. dried fruits as വ. മുളകു. — നീർവററൽ മീൻ No. contr. നീരാററൽ (a പരുവം in drying).

CV. വററിക്ക 1. to dry, lay dry മീൻ വ. V1. (salted fish). 2. to drain, evaporate നീർ വ'ച്ചുതേക്ക a. med. വററിച്ച മീൻകറി No. a thick kar̀i.

വല vala 5. (വൽ pull, as വല്ക്കുക, or വൽ strong). 1. A net. വ. തുന്നുക, കെട്ടുക to make, വ. അടെക്ക to mend nets. വ. ഇടുക, വീശുക to cast, വ. വെക്ക to set a net. വലകരയാക്കി ക്കളക fishers refraining, or being prevented from, going to sea. Kinds: — for fishing in the sea: പെരു —, ഓടു — (parts: കടങ്ങാണി — 191., കീ (ഴ്) —, മേ (ൽ) —, കച്ചു —,), തിരണ്ടി —, തുറാവു—,; sea-shore: ആച്ചു—,; sea & river: കര — or വീച്ചു — (kinds: പററിയ —, മുട്ടുക ണ്ണി —, തിരുത —, 456, തെളിഞ്ഞു —, മാലാൻ—), ചവിട്ടു—; river: കണ്ടാടി—; river, tanks, etc.: കോരു —, ഉണ്ട — (ഉണ്ടാല), പിടി — Cal.; ചെ റുവല MR. (taxed). 2. web മണ്ണാൻവ. vu.; ഊർണ്ണനാഭി തന്തുനാവ. കെട്ടും Bhg.

വലകെട്ടിപ്പാച്ചൽ (& ആല —) No. a play.

വലക്കണ്ണു the meshes of a net.

വലക്കാരൻ 1. a fisherman. 2. hunter. 3. (വ ലം) a clever man.

വലപ്പാടു 1. the extent of a net. 2. a fisher-village.

വലമണി metal weights fixed to nets (മണി ക്കാൽ 777).

വലയൻ, — ച്ചി a caste of hunters.

വലം valam 5. (വൽ). 1. The right or strong side. ഇടവ. all around. 2. reverential salutation by circumambulation (പ്രദക്ഷിണം). നാ യാട്ടുവ. ceremony of starting for a hunt; a procession, Nasr.

വലംവെക്ക (2) to circumambulate അഗ്നിയെ വ'ച്ചു Sk. (in marriage). രാമൻ ധനുസ്സിനെ KR. ചിതാവ. funeral procession, ദശരഥ നെ തൊഴുതു പരിചോടു ൩ വ'ച്ചഭിവാദ്യം ചെയ്തു KR. bidding farewell to a father. ഊർവ. marriage- processions of Brahmans, Nāyars, Tamulians, Palg. നാടുവ. as a new king.

വലഘാട്ടീരൽ B. the liver (— പ്പാടു?).

വലങ്കവംശം or വലങ്കർ a class of Chāliyar, serving Gaṇapati (opp. ഇടങ്കർ).

വലങ്കൈ RC. the right hand (വ. കൂട്ടക്കാരർ TR. see ഇടങ്കൈ); also വലങ്കരത്താൽ കൊ ടുത്തു Bhg.

വലഞ്ചെവി the right ear വ. ക്കപ്പുറം KR.; so വലഞ്ചുമലിൽ Tantr. കുണ്ഡത്തിൽ അഗ്നികൾ പാരം എഴുന്നു വലഞ്ചുഴന്നു CG. (auspicious).

വലത്തിടുക (1. 2) to go to the right & circumambulate. വ'ട്ടുപോകേണം (when mecting a fire, light, cow, banian-tree).

വലത്തു Obl. c. (1) വ. കണ്ണാടുന്നു Bhr. വ. കൈ ക്കാരൻ right-handed. — (2) വ. വെക്ക to circumambulate

ക്ഷേത്രം മൂന്നു വ'ച്ചു SiPu. അ വനെ വ'ച്ചാൻ RC. മേദിനിതന്നേ വ'ച്ചു CG. a newly crowned king. മാതാവിനെ ൩ വ' ച്ചു AR. With Dat. അഗ്നിക്കു ൩ വ'ച്ചാൻ SiPu.

വലത്തൂടേ on the right side.

വലത്തേ (in Cpds.) വ. തൃക്കണ്ണിൽ Mantr.

വലത്തേതു sword (ഇടത്തേതു shield) TP.

വലത്തോട്ടു towards the right f. i. ഇടത്തുനി ന്നു വ. എഴുതുക.

വലന്തിരിക്ക to turn right about CC.

വലഭാഗം (& വലത്തു ഭാ., വലപ്പാടു) the right side, place of honor വ'ത്തു നിറുത്തുക KU.

വലമുല the right breast ബ്രഹ്മാവിൻവ. Bhr.

വലന്പിരി (പുരി) 1. turning to the right hand, as വ. ശംഖു a rare conch. വ. ക്കയർ (opp. ഇടന്പിരിക്ക —) Trav. 2. Helicteres Isora. വ. ക്കായി Palg.

വലന്പോരുക = നാടുവലം വെക്ക f. i. വ'വാൻ പോരാ Bhg.

വലച്ചേവൻ or — യൻ N. pr. A foreign potentate defeated by Tāmūri, KU.

വലപ്പം V1. a sort of chalk.

വലയം valayam S. (വള) A bracelet.

വലയഗ്രഹണം an annular eclipse. (astr.)

വലയുക valayuγa (വല or rather = മലയു Te. C., മലെക്ക). 1. To be straitened, pressed, distressed വലകളിൽ വീണു പോയ്വലയാതേ VCh. not to be miserably caught in nets of illusion. നടന്നു വലഞ്ഞു Mud. tired by walking. വലക എന്നു വന്നു arrived exhausted. 2. to wander about അബ്ധിയിൽ വ'ന്ന തോണി KR. tossed about. വലഞ്ഞുഴന്നു Bhr. roamed; esp. പ്രപഞ്ചകാര്യങ്ങളിൽ പേയായ്വ'ഞ്ഞു പോകായ്ക വേണം Bhg. not to be taken up with. അംഗ നമാരിൽ വ'ഞ്ഞാൽ, കണ്ടുവ'ഞ്ഞു Anj. to be enamoured.

VN. വലച്ചൽ 1. distress, വ. തീർപ്പാൻ Bhr. fatigue; poverty. 2. S. pawning, loss. 3. dim sight.

v. a. വലെക്ക 1. To distress, vex, imprison, as for debt. എന്നെ വ'ക്കാൻ വേണ്ടി MR. to my annoyance. കാരാഗൃഹേ ബന്ധിച്ചു വ'ച്ചു Mud. അടെച്ചു വ'ച്ച് എഴുതിച്ചു TR. forced by tortures to sign. ഭിക്ഷുക്കളെയും വലെക്കും (കാ മൻ) Sil. ഭൂതമോ പിശാചമോ ചേതസ്സിൽ കട ന്നിരുന്നു വ'ക്കുന്നു Nal. to plague. 2. So. to pledge.

CV. നിന്നെ വലെപ്പിച്ചു Genov. caused sufferings

വലാക valāγa S. A small crane കാർമ്മുകിലോ ടിണങ്ങിക്കളിക്കുന്ന ഓമൽ വ. കൾ കാണായി CG.; also വലാഹ CG.

വലാഹകം S. a cloud നീലവ'കനേർ നിറമാ ണ്ടുള്ളോൻ CG. a mountain & a demon. ത ൻവ. ഏറി Brhmd 9. (car?).

I. വലി vali S. A wrinkle, fold of the skin on the abdomen. മാന്ദ്യമായുള്ള വലിത്രയം മാ ഞ്ഞുപോയി ശൂന്യമായ്വന്നു മെല്ലേ CG. (by pregnancy).

II. വലി M. (T. Te. Tu. C. = വൽ). 1. An effort, pull, dragging പിടിയും വ. യുമായി TR. Esp. of shooting അന്പു തൊടുത്തു വ. കഴിച്ചയച്ചു, അ ന്പു വലിച്ചു വ. ഏററി ബാലിവായിലാക്കായുടൻ വ. കൈവിട്ടു KR.; rowing etc.; a draught കൾ. 2. spasm സർവ്വാംഗം വ. യും പിടലിക്കു നോവും a. med. throe, panting. 3. mod. a train വലി കൾ എത്തുകയും പുറപ്പെടുകയും.

വലിക്ക 1. To draw, drag, (ഇഴെച്ചു വ.), മരം വ. (elephants), തട കെട്ടി വ. to harrow. (loc.) അകത്തോടു വ. (shutting a door). പുരവ'പ്പാൻ പറഞ്ഞാൽ ഇറയേ വ'ാവു prov. pull down. അടിച്ചു നിൻറെ തോലും വലിച്ചു കളയുന്നു നോ ക്കു (says a schoolmaster). തേങ്ങാവ. No. (മാ ങ്ങ Palg.) to pluck. ശക്തി നന്നായ്വലിച്ചെറി ഞ്ഞു Sk. flung; also to shoot ഫാലത്തു നേരേ വ'ച്ചയച്ചു, with double Acc. ബാണസഹസ്ര ത്തെ നന്നായി വ'ച്ചയച്ചീടിനാൻ ദേവനെ Sk. വ'ച്ചു കൂരന്പെയ്തു Bhr. — വലിച്ചുവിഴുങ്ങുക to absorb, swallow. ചുങ്ക, ചുരുട്ടു etc. വ. to smoke. വ'ച്ചു കൂകിയാൽ കേൾക്കും jud. aloud. — In writing: ചുറെച്ചു (ീ), കുനിച്ചു (ദ്രാസ ള; കനി ക്ക 263), മേല്പെട്ടു (/?/) വലിക്ക. 2. to row (തണ്ടു) വലി Imp. 3. v. n. to have spasms, throes അങ്ങും ഇങ്ങും വ'ക്കും MM. (in a wound). ചെന്നി വ. a. med.

CV. വലിപ്പിക്ക 1. to cause to pull ഭൃത്യന്മാരെ ക്കൊണ്ടു ശകടം വ'ച്ചു PT. ആനയെ കൂട്ടി വ. TP. ആനകൊണ്ടു പിടിച്ചു വ'ച്ചു AR. ആനയുടെ കാലിൽ കെട്ടി വ'ച്ചു വധിക്ക VyM. to drag to death. ചരക്കു വ'ച്ചു TR. had the fruits of an orchard taken down. 2. to make to row ഒഴുകുന്ന തോണി കരവ' ച്ചു TR.

VN. I. വലിപ്പു 1. drawing, pulling (= ചാമത്തല surf). 2. spasm; pain ഉൾവ., മുയൽവ. etc.; also വലിച്ചൽ. 3. a drawer.

വലിന്പു (loc.) a sack, pocket.

വലിയുക 1. T. aM. To be excited ഇവൻ എന്തെന്നെയും വലിഞ്ഞടൽ കരുതിനതു, എന്നും വ'ഞ്ഞിവളെ എയ്തരുതരക്കൻ RC. 2. to be drawn on or down. തോൽ അഴച്ചലില്ല ഒക്ക വലിഞ്ഞു പിടിക്കുന്നു med. (thro' swelling), tight. വെള്ളം വ. to be sucked in, absorbed. വിമാനം വലിന്തിതു കയിലനോക്കി RC. disappeared or fled towards Kailāsa. വ'ഞ്ഞു പോ യി vanished. പായ്വലിഞ്ഞോടുക Pay. to sail. കട്ടിവ. to creep. 3. spasmodic pain വലിക ക്കുത്തുക Nid.

വലിയേ Inf. forcibly, suddenly, without cause.

II. VN. വലിവു the current, absorption, rapidity; palpitation etc.

വലിശം, ബളിശം S. a fish-hook.

വലു, വൽ val 5. (= ബലം). 1. Strong, powerful. 2. (= വൾ) great, grown; see വൻ.

വലിങ്ങന in greater measure, larger pieces (opp. ചെറുങ്ങന).

VN. I. വലിപ്പം 1. greatness, power വ'ത്തിൽ ഒരു ഘോഷം കേൾക്കായി KumK. = വലിയ. dignity ഓരോരോ സ്ഥാനവും വ'വും കൊടു ത്തു KU. (= മഹത്വം). 2. pride വ. കാട്ടുക TR. വ. ഭാവിക്ക; പുറത്തു വ'വും അകത്തു ഇ രപ്പും prov. (= വൻപു q. v.).

II. വലിമ 1. (real) greatness; stature, size. V1. 2. power (= വലിവു), also വന്മ.

വലിയ, (n. വലുതു)) great, large, strong. വ.ഛ്ശൻ father's elder brother VyM.; also = അമ്മാമ ൻ. — വലിയപ്പൻ eldest uncle, grandfather (so വ. മ്മ).

വൽ before vowels (aM.) വല്ലടലിൽ, വല്ലാഴി കടന്തു, വല്ലുടൽ RC; വല്ലടി T. V1. violence, sacking.

വല്ക്ക, see വക്കുക To catch fish (fr. വല, വലിക്ക?).

വല്പു (T. strength) prh. A fortified position, hunter's lodge, or enclosure; a corral. വല്പക ത്തു ൻ വാതിൽ ഉണ്ടു; the game killed വലി പ്പിൽ കൊണ്ടു വന്നേക്ക. The നായാട്ടാചാരം comprises കുന്നാചാരവും വല്പാചാരവും; the leader of the latter is called വലുപ്പിൽ കാര ണവർ, വല്പിൽക്കാരർ (huntg.).

വല്ക്കം valkam S. (വൃ). Bast or inner bark, cloth made of it; also ജാവല്ക്കലങ്ങളാൽ, വല്ക്കലാ കൊണ്ടു വന്നു KR. (= മരവിരി). — പഞ്ചവല്ക്കാ ദികുഴന്പു (of the skin of നാല്പാമരം 546 & ക ല്ലരയാൽ) med. an electuary.

വല്ഗനം valganam S. (വല്ഗ് to bounce). Gallop, jump. വ. ചെയ്കയും അങ്ങുമിങ്ങും CG. combatants on foot.

വല്ഗിതം S. a horse's gallop.

വല്ഗു S. handsome, pretty. വ. ദർശന, വ. സ ല്ലാപിനി Nal. fascinating. f.

വല്ലു vallụ 5. (= വൽ). To be able, strong; def.V. of which past t. വേർവ്വിടുപ്പാൻ വല്ലീല്ലാ രും, നാഥനു കാനനപാലനം വല്ലീല്ല CG. could not preserve. — fut. ചൊല്ലീടുക വല്ലുമാകിൽ C. S. (& വല്ലുകിൽ) if thou canst. വില്ലെ വെ ല്ലുവാൻ വല്ലും VCh. may well rival Kāma's bow. (1st pers. എന്തു ഞാൻ ചൊല്ലവല്ലേൻ CG. what can I say; also neg.). — Inf. കൊല്ലും വി ജയനെ വല്ലെന്നാലും CrArj. however strong he be, or anyhow, mod. Inf. താങ്ങുവാൻ ഉററ വർക്കും വല്ലുകയില്ല Bhg. will not be possible.

വല്ല 1. Inf. (see prec). 2. adj. part. able (see വല്ലപ്പോത്തു); possible, any. വ. നാൾ, വ. പ്പോഴും at any time. മരിക്കവ. വണ്ണം KR. anyhow. (so വ. ജാതിയും, വ. വിധത്തിലും). പോകവല്ലേടവും Bhg. anywhere (& വ'ടത്തും). വല്ലതും n., വല്ലവനും, വല്ലവർ any. 3. = വല്ലാ cannot, must not.

വല്ലപ്പോത്തൻ (2) hunting name of deer. വ ല്ലാനപ്പോത്തു hunting name of bison (കാട്ടി).

വല്ലാ (= ഒല്ല) 1. Is not strong or able മുതു മാൻ ഓട്ടം വ. prov. മലയാളത്തിൽ ഇരിക്ക വ. ഞ്ഞു KU. could not. വ. ഞ്ഞുഴലുന്നു Anj. to be miserably off. ചൊല്ല വ. യ്കിലും Anj. though unspeakable. 2. ought not, must not. ൦രംശ്വ രന്മാർ ചെയ്തതൊക്കയും ചെയ്യവല്ല Bhg. Gods not to be imitated in all things. 3. the 1st pers. കൂപ്പുക എന്നി മറെറാന്നു വല്ലേൻ CG.; 3rd pers. plur. ആരും പോകവല്ലാർ none could go. ഒന്നുവല്ലാർ CG. good for nothing.

വല്ലാതേ 1. disabled മിണ്ടുവാൻ വ. CG. not able; ഏതുമേവ. CG. understanding nothing. helplessly. വ. ചാകുന്നതെന്തിന്നിപ്പോൾ SG. വ. മരിച്ചു in despair. മരിക്കുന്ന നേരത്തു മർത്യനു വ. തോന്നും KR. feels perplexed, miserable. അവൻ വല്ലാതേ ഇരിക്കുന്നു No. he is badly off (also has degenerated etc.). 2. different from what ought to be വ'തു ള്ളൊരു മന്ത്രി CrArj. dangerous, disastrous, wicked. ജന്മത്തെ വ. യാക്കീടൊല്ലാ Anj. don't destroy (= നിഷ്ഫലം).

വല്ലാത്ത 1. helpless. വല്ലാതെ ബാലന്മാർ AR. we poor boys (or bad boys). 2. = ഒല്ലാത്ത bad, vicious, dangerous മുഖം ഒരു വ. ചേ ലായി കാണുന്നു jud. a wicked look.

VN. I. വല്ലായ്ക V1. trouble, disgrace.

II. വല്ലായ്മ 1. distress അവിടത്തേ ഇല്ലായ്മയും വ. യും അറിയാമോ poverty. 2. fault, crime കൊന്നീടിൽ വ. യാമല്ലോ CG. വ. വന്നാൽ പൊറുക്കെന്നതേ ഉള്ളു Mud. your wrong. വ. വന്നതെല്ലാം മെല്ലെന്നു ക്ഷമിക്ക jud. വ. വന്നതെല്ലാം മെല്ലെന്നു ക്ഷമിക്ക CrArj. വ. കളെ ക്ഷമിക്ക PT. വ. ചൊല്ലി കാക്കൽ വീഴുവിൻ Brhmd. confess!

വല്ലിച്ച V1. = വല്ല, വാച്ച any.

വല്ല 1. what is good, proper വല്ലും വല്ലായ്മയും ചെയ്തു KU. 2. = വല്ലി 1.

വല്ലുവോൻ 1. able കൊല്ലുവാൻ വ'ർ AR. 2. = വല്ലവൻ any, വല്ലോനും. 3. see under വല്ലി.

വല്ലം vallam (S. പല്ലം see വള്ളം). 1. A large basket, to hold grain, grass, charcoal. വ. ക ണക്കേ വയറു RS. വ'ത്തിന്നകത്താക്കി PT. വ ലിയവൻറെ വ. തുറക്കുന്പോൾ prov. ഇല്ലവും ചെല്ലവും വ'വും വർദ്ധിക്കും SiPu. ആലവ. etc. 2. the belly ഇല്ലം നിറെച്ചാൽ വ. നിറെക്കേ ണം prov. 3. a place for watering fields (loc.).

വല്ലവട്ടി So. a basket or safe = വള്ളം 2 (നി റ 559); so ചപ്പുവല്ലോട്ടി (contr.)

വല്ലകി vallaγi S. A lute, വീണ.

വല്ലഭം vallabham T.M. (വൽ, വല്ലു). 1. Power, might വല്ലവമുള്ളതോ മടവാരിൽ നിനക്കേ RC. വ. എഴും നിരൃതി RS. വ'മോടു യുദ്ധംചെയ്ക Bhr. കോപം അകറ്റുവാൻ വ. ആർക്കുമില്ല PrC. വ. ഉള്ളവനു പുല്ലും ആയുധം prov. വ. ഉണ്ടെ ന്നാകിൽ പൂരണം ചെയ്യും KR. 2. capacity, sense. വ'മോടതു വാങ്ങുക Mud. Be prudent & take it.

abstr. N. വല്ലഭത്വം 1. So. majesty. 2. S. love. വല്ലഭൻ 1. M. powerful വ'ന്മാരായുള്ള വാന വർ KR. 2. S. favorite, a husband, master വല്ലവീ വ. CG. K/?/šṇa. വല്ലഭപ്രാണ Bhr. a wife that will not survive her husband. 3. S. the chief herdsman (വല്ലവൻ).

വല്ലഭ S. f. beloved, a wife, mistress.

വല്ലയം T. aM. a javelin; a hole, burrow V1.

വല്ലരി vallari S. (= വള്ളി). 1. A creeper വ. ജാലങ്ങൾ മരങ്ങളെ പിടിച്ചു പൂണുന്നു CG. In Cpds. (= കൊടി) പുരുവവ. യിണ വളഞ്ഞിള കി RC. 2. a flower-bunch, compound pedicle (= പൂന്തൊത്തു, മഞ്ജരി).

വ. പ്പറ or വല്ലിപറ a cymbal. S. ഝർഝര.

വല്ലവൻ 1. S., f. വല്ലവി. A herdsman = വല്ല ഭൻ 3. CG. 2. M. see വല്ല.

വല്ലി valli 1 .(= വല്ലു). Proper subsistence given in kind to slaves or day- labourers വ. & വല്ലു കൊടുക്ക V2. (measured with വല്ലിപ്പറ, — ഇട ങ്ങാഴി). കിടപ്പുനിലം നടത്തുവാനായി വേണ്ടു ന്ന വിത്തം വ. യും മൂരികളും കൊടുത്തു TR. വ. പപ്പൊഴുത്തി = കൂലിപ്രവൃതി. 2. S. = വള്ളി q.v.; കല്പകവ. VCh. = വൃക്ഷം.

വല്ലായൾ a slave ഉടമക്കാർ Mpl. song, VyM.

വല്ലോൻ 1. see വല്ലുവോൻ. 2. (വല്ലവൻ?).

a head-man of Pulayas V1.; pl. വ'ന്മാർ; f. വത്തി.

വവം V1. A drumstick (loc).

വവ്വായി, വവ്വാലി (loc.) a fox (T. വവ്വുക to snatch).

വവ്വാൽ T. Trav. Palg. a bat = കടവാതിൽ.

വശം vašam S. l. Wish, will മുങ്കാലും പിങ്കാ ലും ഒരുവ. തന്നേ നീക്കുക MC. (gait of giraffe). power നെയ്വാൻ വ. ഇല്ല TR. എനിക്കതും വ. ഇല്ല VetC. cannot, don't know (= ശീലം). 2. subjection, dependence, being tamed or mastered കോപത്തിൻ വശത്തിനെ പ്രാപിക്കാ മോ KR. ആനയെ, ദേവിയെ വ. വരുത്തുക KR. അവളെ വശത്താക്കി obtained. സ്ഥലം എൻറെ വ'ത്തിൽനിന്ന് അവൻറെ വ. ആയ്ത എങ്ങനേ MR. how did it change its possessor. കൈവ. 3. side നാലുവശത്തിലും അയൽ VyM. ഇരുവ'ത്തും ഇരു പാട്ടുകാർ, മുൻവ. Trav. കി ഴക്കുവ., കീഴ്വശത്തു MC. 4. adv. through, with: പണം കൃഷ്ണൻറെ വ. കൊടുത്തയച്ചു, അ വൻ വ. കൊടുത്തയച്ച എഴുത്തു TR. അവൻ വ. ഉണ്ടു MR. (= വക്കൽ).

വശ S. a woman, wife (see വശൻ); a cow.

വശംകെടുക 1. to be disabled as by age, sickness, fatigue കൈകാൽ വ'ട്ടു മുടങ്ങി Anj. ദേഹം ഏറ ഉലഞ്ഞു വ'ട്ടു, വലഞ്ഞു വ'ട്ടു VetC. 2. to be bewildered നീന്തിത്തളർന്നു വ'ന്നൂത യ്യോ CG. എങ്ങളിൽ ഇന്നിവൻപാരം വ'ട്ടാൻ CG. quite enamoured of us (= പരവശം).

v. a. വശംകെടുക്ക to disable വ'ത്തീടൊല്ലാ Anj. കിടാങ്ങളെ നുള്ളിയുണർത്തി വ'ക്കും CG. will drive mad.

വശക്കേടു being disabled, disorder of body or mind വ. കൾ ഉണ്ടായി ശമിച്ചാൽ Nid. വ. എന്നു കേട്ടുഴറി വന്നു ഞാൻ Mud. to utter distress. വ. മമ ശമിപ്പിച്ചായി Bhr.

വശക്രിയ = വശ്യപ്രയോഗം.

വശഗം S. obedient, subject ഈ ശരീരം കർമ്മ വർമല്ലോ Bhg. — so മായാവശഗതൻ Sah. സുന്ദരീവർഗ്ഗം നിണക്കു വ'തം AR. are at thy service. — വശഗേന്ദ്രിയനായ്വാണു Bhr. having subdued the senses & organs.

വശത S. 1. subjection. 2. dexterity, practice, use. 3. regularity, industry V1.

വശൻ S. subject, subdued അവനു വ'നായി VetC. വ'നല്ലെന്നു വന്നുകൂടി CG. turned out disobedient.

വശപ്പെടുക to be subdued etc. (= വശമാക).

വശപ്പെടുക്ക Bhg. to subdue.

വശമാക 1. to come into one's power or possession, മാനസം അന്യവ'യി Bhg. under foreign influence. ഭൃത്യനു വ'യ്വന്നിതു രാജ്യം Mud. 2. to be learned വശമായിട്ടില്ലേ? പാഠം വശായി vu. — negV. എനിക്കു വശ മല്ല not mine, not mastered; (also = ഇല്ല) നടപ്പാൻ വ'ല്ല cannot. നടപ്പാൻ വ'ല്ലാഞ്ഞു.

v. a. വശമാക്കുക to subdue, master, bring under influence, teach. അന്യവ. to abalienate. ദേവകളെ ബലത്തിനാൽ തന്നു ടെ വ'ക്കി KR.

വശള T. M. C. (Tdbh. of വത്സല). Portulaca oleracea GP64. വെള്ളവ. Basella alba. — വശളപ്പുൽ Rh. Malaxis.

വശാൽ S. Abl. (2. 4) through ചില സംഗതി MR.

വശാനുഗൻ S. = വശഗൻ f. i. തവ വ'ൻ AR.

വശി S. 1. ruling. 2. having subdued the senses വശിയായിട്ടുള്ള മുനിഗണം KR.

abstrN. വശിത്വം = ത്രിഗുണങ്ങളിൽ അസം ഗത്വം Bhg. a Siddhi; self-possession, power of subjecting all to oneself.

denV. വശിക്ക to will, rule? ഭാവനകൊണ്ടു വ'ച്ചു നിന്നീടുന്ന ഗോവിന്ദരൂപൻ CG.

വശീകരം Adj. Subduing സ്ത്രീകൾക്കു വ.

Tantr. = വശ്യം. enticing, enchanting; വ'ക്കാ രൻ a charmer — വശീകരിക്ക to subdue, gain, enchant. കാമലീലകൾകൊണ്ടു ശൂദ്രനെ വ'ച്ചു SiPu. — അവനെ വശീകൃതമാക്കി CC. got hold of him; so വശീകരണം; അംഗനാവശീകാര പ്രയോഗം Nal. art of gaining women.

വശ്യം S. 1. governable, docile, obedient വേ ശ്യക്കു വ'നായി SiPu. 2. = വശ്യാർത്ഥം a philtre, enchantment അശ്വങ്ങൾക്കാകുന്ന വ'ങ്ങൾ എന്തു CG. ലോകവ., സ്ത്രീവ., ആ മരണാന്തവ. Tantr. വശ്യപ്രയോഗം.

വഷളം vašaḷam (V1. വഴലൻ q. v.). Bad, foul, spoiled. വ'ൻ wicked. എന്നെ വഷളായി പറ ഞ്ഞു, വളരേ വഷളത്വമായി പറഞ്ഞു abused. — വഷളാക്ക to corrupt, deprave.

വഷൾ vašaṭ S. Exclamation in sacrifice. വഷൾക്കാരം.

വസ vasa S. Fat, bacon (see വപ). വാസകൾ മുന്നാഴിയും VCh. in the human body; മാംസം പുഴുങ്ങി ഊററി എടുക്കുന്ന നൈവസ Nid. fat of broth.

വസതി vasaδi S. (വസ്). 1. Stay during night, abode തവ വ. ക്കു പെരിക നല്ലൊരു ഗിരി KR. 2. the night വ. തന്നിൽ ചെന്നു KR. 3. (loc.) useful, commodious, homely.

വസനം S. 1. dwelling, വസനാർത്ഥം Bhg. = വ സിപ്പാൻ. 2. cloth, Nal.

വസന്തം S. (വസ് to shine, L. ver) 1. spring, March-May (2 months) വന്നു വ. വിളങ്ങി വനങ്ങളും Si Pu. നല്ക്കാലവ. അക്കാലം വ ന്നു KR. വ'ക്കാലം; വസന്തക്കാററു SW. wind, considered as causing small-pox. 2. a plague, dysentery വ'ജ്വരം; വ'ക്ലേ ശം V1.

denV. വസിക്ക 1. To dwell. മനസ്സിൽ വ' ക്കും TR. I cannot get it out of the mind. 2. to sit വ'ക്കേണം ഭവാൻ അരുതല്ലോ നില്പാൻ Mud. 3. auxV. = ഇരിക്ക, f. i. കരഞ്ഞു വ'ച്ചു Bhg. wept on.

CV. വസിപ്പിക്ക 1. to settle, place നിന്നെ സ്വരാജ്യേ വ'ക്കും Nal. മുന്നം ഇരുന്നവണ്ണം വ'ച്ചു Bhg. സ്വർഗ്ഗത്തിൽ സുഖിച്ചു വ'ച്ചാൻ UR. — fig. ൦രംശ്വരനെ ചേതസി വ'പ്പാൻ എന്തുപായം SiPu. 2. to make to sit പീ ഠാന്തേ വ. CC. രത്നാസനാഗ്രേ വ'ച്ചു Si Pu. enthroned. ആസനേ Bhg.

വസിഷ്ഠൻ S. richest; N.pr. a Rishi.

വസു S. 1. weal, wealth. വസുധ the earth. —. വസുദേവൻ N. pr. K/?/šṇa's father. 2. a god or demi-god വസുക്കൾ എണ്മരും, ഉന്പ രിൽ വന്പുതേടും വ. ക്കൾ Bhr. (333 or 8).

വസുന്ധര S. 1. the earth = വസുധ, വസുമ തി. 2. a time of great mortality (വ.ായോ ഗം Mars, Jupiter & Saturn meeting in one sign), see വസന്തം 2.

വസുവാസി, വസ്വ —, (വചുവാശി T.) a medicine or spice V1.

വസൂരി vasūri, (മ — S.) Small-pox of many kinds: ആനച്ചിറിയൻ, അമരി, കല്ലമരി, മുതിര പ്പരപ്പൻ, എഴുത്താണിക്കുത്തൻ, കണ്കുഴിയൻ, ആനയടിയൻ, കൊത്തന്പാലരി മണിയൻ (778), ചക്കമുളളൻ etc.; വസൂരിചപ്പുക 346. = അമരുക. വ. മുറിച്ചുവെക്ക, കീറിവെക്ക, കുത്തുക to vaccinate, as കുരുപ്പു (mod.).

വസൂൽ Ar. waṣūl; Collection, the revenue collected (opp. വാക്കി).

വസ്തി vasti S.1. The bladder വത്തിമുറിഞ്ഞാൽ MM. 2. a bag made of bladder, serving as syringe ധാരയും വ. യും ഉത്തമം, വ. പിടിക്ക മുതലായ ചികിത്സകൾ Nid. injections. വ. ക്രി യ, വ. പ്രയോഗം med. (* മൂത്രം 850.).

വസ്തു vastu S. (വസ്). 1. Substance, matter. പരാപരവ. VilvP. the Absolute. ഇതത്രേ വ. true, real. വ. വല്ല എന്നു പറഞ്ഞു TR. no price, very cheap. അവനെക്കൊണ്ടൊരു വ. വരാ ChVr. he will not avail. 2. thing, property അവൻറെ വ.വിൽഅർഹതയുള്ളവർ VyM. heirs. വ. സംബന്ധമില്ലാതാക്കുക TR. to dispossess, disinherit. വ. വിനേൽനിന്ന് വ. നോക്കിക്ക ണ്ടു പത്തിന്നു രണ്ടു ഇങ്ങു തരേണം എന്നരുളി ച്ചെയ്തു TR. ഒരു വ. കിട്ടി something, അതാത വ. അതാതസ്ഥലത്തു വെക്കേണം No. vu. a place for everything & everything in its place. 3. weighty action വ. വായി ഗമിപ്പതിന്നാർ Sk. as ambassador. ബുദ്ധിസംസ്കാരത്തിന്നായി എ ത്രയും വ. ചെയ്താൻ Bhg. strove for. ചില വ. ചെയ്വാൻ ഭാവം ഉണ്ടു, ഏററങ്ങളായിട്ടു ചിലവ. ചെയ്തു TR. fought. ചിലവ. എന്നോടും വന്നു പോം TR. I shall not keep quiet. അടിയനു വേണ്ടിയൊരു വ. വേണം Bhr. 4. provender കോട്ട വളഞ്ഞു വ. വും തണ്ണീരും മുട്ടിച്ചു Ti. — വ.

വും ശുദ്ധിയും (Sāktēya's) liquor & meat.

വസ്തുത reality, full truth of a matter ചോദി ച്ചാറേ ഉള്ള വ. പറഞ്ഞു jud. related accurately; contents വായിച്ചു വ. അറിഞ്ഞു.

വസ്തുമുതൽ (2) property. വ'ലുകൾ ഒഴിച്ചു വാ ങ്ങിപ്പോയി TR. real property. അവിടേ ഉ ള്ള വ. കൊണ്ടുപോയി chattels. വ'ലും സ്ഥാ നവും പിടിച്ചടക്കി TR. dispossessed me. So വസ്തുവക.

വസ്ത്രം vastram S. (L. vestis). Cloth, clothes വസ്ത്രാഭരണം; വസ്ത്രഭോജനം = അന്നവ. maintenance, വ. കൊടുക്ക a substitute for marriage, six pieces (മുറി) being annually given, the first with the knowledge of the local authorities. — വസ്ത്രവാൻ well dressed.

വസ്സി Port. vaso; Vessel, basin.

വഹ, see വക.

വഹം vaham S. (വഹ്, L. veho, G. 'echō). Driving, bearing, conveying (ജലവഹൻ PT. a cloud). — വഹനം id. — ജനനീവാക്കു മനസി വഹനീയം ChVr. to be borne.

വഹിക്ക 1. To convey, drive, bear മഹാ ദു:ഖം വ'ക്കുന്നു ദേവി SiPu. ഞാൻ തവ പത്നി യെ വ'ച്ചീടുന്നേൻ Bhr. I marry; രാജ്യം വ. മു ന്നേപ്പോലേ Sk. rule. ജയശ്രീയേ വ'ച്ചു VetC. gained. സാരാത്ഥ്യം വ. Bhr. to undertake. വി നയം ഇന്നിയും വ'ച്ചുകൊൾക KR. to hold. നി യോഗം വഹിപ്പതു VetC. to obey. 2. to be able വഹിക്കുന്ന പോലേ തരും ദ്രവ്യം എല്ലാം SiPu. — Neg. V. എനിക്കു പിടിക്കുകയും വഹിയാ TR. ഏതും ഉരിയാട്ടം ആരോടും വ. യായ്ക Bhg. (a curse). വഹ്യാതകർമ്മങ്ങൾ തുടങ്ങിയാൽ Bhg. intolerable, (see വയ്യാ).

CV. ഇവ ഒട്ടകങ്ങളെക്കൊണ്ടു വഹിപ്പിച്ചു Nal. had conveyed.

വഹിത്രം S. a boat.

വഹിസ്സ, see ബഹിඃ .

വഹ്ന S. fire (m., but അത്യന്തശീതളയായിതു വ. യും AR. f.) = അഗ്നി as conveying gifts to the Gods.

വഹ്യം S. a vehicle.

വള vaḷa 5. (വൾ, S. വലയം). 1. A ring, round cake of cow-dung etc. 2. a bracelet (കൈ—, കാൽ—, തോൾ—, വരിയൻ—, ഒഴുക്കൻ—). തരി വളകൾ വിരിവളകൾ Nal. വലങ്കൈക്കിട്ട വ. TP. രണ്ടുകൈക്കു ൨ വളയും കൊടുത്തു TR. വ. കഴിക്ക, ഊരുക. (പൊള്ള 720). 3. the crossbars that support the rafters of a roof, wooden needle driven into the rafters (below 2; near the corners above 1). ചതിരവ., വ. യും പിടിച്ചവിടേ നില്ക്ക TP. in the veranda. 4. a snake's skin വ. അഴിക്ക MC. വ. കഴിച്ച പാന്പു V1. the slough.

വളകഴിപ്പൻ (4) a venomous snake with black & white rings, വളയപ്പൻ.

വളക്കത്തി V1. a scimitar.

VN. I. വളച്ചൽ crookedness, arching, enclosing.

വളച്ചെറുമൻ Er̀. Palg. = പുലയൻ.

വളത്തടി KR. a certain weapon.

വളതട്ടുക (3) to drive wooden needles into the rafters of a roof. വ. ട്ടിയപുര; ആനനട നാലും കൊത്തിത്തൂണിട്ടു തുന്പിക്കൈകൊത്തി വളയും തട്ടി TP.

വളപ്പുര an arched cabin on a boat.

വളപ്പുഴ a small worm (വളം 2).

വളഭി S. a bower or turret on a roof മണിവ. യുടെ മുകളിൽ Nal. വളഭീഷുനിരക്കവേ ആ നന്ദിച്ചു KumK.

വളയം (& വലയം S.) 1. a bracelet. 2. the larynx (or temples?) വ. വീങ്ങുക Nid 30. — വ. വട്ടക (B. വളയർ വട്ടക) a spittoon, bird-cage; see വളർ.

വളയക്കം a round slice of a cocoa-nut.

വളയപ്പൻ = വളകഴിപ്പൻ.

VN. II. വളയൽ l. surrounding, rings on the inside of an umbrella. താമരവ. lotus-stalk MM. വ. ക്കുരു സ്ത്രീവർഗ്ഗത്തിന്നുണ്ടാവു a. med. boils round the loins. വ. പാന്പു the venomous ring-snake. 2. T. arm-rings (of glass), hence: വ. ഉപ്പു Nitrum soda. 3. a hoop held breast-high ഒന്നാം വ'ലിൽ പാ ഞ്ഞു (in കളരി) TP.

വളയുക 1. v. n. To bend, be curved വ' ഞ്ഞ കത്തിക്കു തിരിഞ്ഞ ഉറ prov. വളഞ്ഞ ദേ ഹൻ Bhr. crook-backed — neg. വളയാത്ത തെ ങ്ങില്ല prov. 2. v. a. to surround. എൻറെ അടു ക്കേ വ'ഞ്ഞിരുന്നു jud. sat around. സിന്ധു പോ യി വളഞ്ഞുള്ള ഭൂമി KR. അവനെ ചെന്നു വളയ TP. ആളെ അയച്ചു പുര വ. TR. to besiege. കോ ട്ട വ. KU. കോട്ട വ'ഞ്ഞാർ ചുഴലവും KR.

VN. III. വളവു 1. a bend, curve, arch. കൽവ. V2. bomb-proof. അവളുടെ വ. നിവിർന്നു പോ യി Bhg. = കൂൻ; വ. തടി crooked timber. വ. പടി a curved wood fixed on the top of a baggage boat. 2. T. So. = വളപ്പു 2. V1.

a. v. വളെക്ക 1. To bend, vault വ'ച്ചു കെ ട്ടിയാൽ എത്തിനോക്കും prov.; to enclose, coil up. 2. v. n. വളെച്ചുവന്നു PT. I came round about. തെക്കോട്ടു വ'ച്ചു പടിഞ്ഞാറേ ചെന്നു, വളെച്ചിട്ടു പെരുവഴിയൂടേ വരുവാൻ KR.

IV.വളപ്പു 1. bend as of a way, arch = വളവു. 2. No. enclosure of a house, compound, premises വ'പ്പിൽ കൊത്തുന്നതു prov. വ. ക ളിൽനിന്നു തെങ്ങു മുറിക്ക TR.

വളവെക്ക (1. 2) No. to put a plate supported on a pad or ring (made of the roots and stalks തിര ആക്കിട്ടു) of ൦രംശ്വരമുല്ല on the stomaoh (വയററിന്മേൽ വളെച്ചു വെക്ക) of a patient, when he is covered up. Poisonous black matter (വയററിൽ അക പ്പെട്ടു പോയ വിഷം) is said to be found, after some time, on the bottom of the plate = കൈവിഷം എടുക്ക (superst.)

വളം vaḷam (T. strength, fertility വൽ). 1. Manure വ. ഇടുക, കൂട്ടുക to manure. കടച്ചിച്ചാ ണകം വ'ത്തിന്നാകാ, (met. so children's wisdom etc. = silence !), വ'ത്തിന്നു തഞ്ചം വേണ്ടാ prov. കുടിവളം sweepings etc.; ചാണകം ചി ക്കി വളം ആക്കി (= പൊടിവളം). വ'മതിൽ മുളെച്ചെഴും വാഴ പോലേ ChVr.; fig. plenty of resources, help ദോഷത്തിന്നു വ. ആയി vu. — (Palg. = ചാണകം cow-dung, വളപ്പിര ട്ടി = വളം, വരളി). 2. a small worm (വള പ്പുഴ) B.

വളങ്കടി (2) itching bite of a worm B.; chilblain, kibes V1.

വളപ്പാടുള്ള നിലം fertile soil.

വളർ vaḷar (വൾ = വൽ). 1. Great, strong ആ ണു പോകാത വ. കപ്പലുകൾ Bhr. വ. പള്ളി യറ പൂവാൻ RC. majestic. വ. ഗംഗ Anj. 2. a large beam; a smaller beam put on the main beam of a roof. 2. a big stick പച്ച വ. ഒന്നു കൊത്തി TP. ആനക്കാരൻറെ വ. MC. longer than തോട്ടി with an iron head. ആന യെ വിററാൽ വളരും വില്ക്കേണമോ prov. വ. മാമല പോലേ തടിച്ചു KR.; also a weapon വ. ശൂലങ്ങൾ RC. (or = 1). 4. a jungle-squirrel. 5. a boat larger than വഞ്ചി.

വളർത്തടി (3) or വളതടി q. v. KR 3.

വളർപ്പട്ടണം N. pr., S. വൃദ്ധിവുരം KM. residence of Kōlattiri after Māḍāy had been forsaken വളർഭട്ടത്തു കോട്ട KU. വളർവട്ടത്തു കോയി ലകം TR. വളോടത്തു കോട്ടയിൽ വാണവ രും വാണവരേ അനന്തരവന്മാരും (are yearly cursed by the officiating priest at Pāyāwūr); now ruins.

വളർവട്ടക V1. a spittoon (& വളയർവ. — B.)

വളരുക T. M. Tu. C. 1. To grow, increase വളർന്തതോല്പരം RC. വാലിന്മേൽ വളർന്ന തീ പിടിപ്പിച്ചു KR. large. കാഞ്ഞു വളരുക 238. — Inf. വളര, വളരേ much, many, very. അവ ർക്കു വ'രേ കണ്ടുള്ള സങ്കടം TR. 2. auxV. to become ഋണപാതകന്മാരായ്വ'ം ജനങ്ങൾ VCh. = തീരുക.

v.a. വളർക്ക 1. To bring up, foster, rear, train പെററുവളർത്തുള്ളൊരമ്മ CG. അവൻറെ വളർത്തമാതാവു CC. എടുത്തു വളർപ്പൂതും ചെയ്തു KU. adopted. എച്ചിൽ കൊടുത്തുവളർത്ത കാകൻ Bhr. വളർത്ത (vu. വളത്ത) കാടു jungle left to grow. 2. to augment ആയാസം, ആനന്ദ ത്തെ വളർപ്പവൻ Anj.

വളർത്തുക id. 1. to raise, rear കുഞ്ഞനെ വള ർത്തി TR. അഗ്നിവളർത്തിപ്പതിക്കും Sk. 2. to indulge, augment ദുഷ്കൃതം, മോഹത്തെ വള ർത്താതേ VCh.

VN. I. വളർച്ച growth, tallness, stature. വ. യിൽ എത്താത്ത കന്നു No. vu. not full-grown. രണ്ടു വയസ്സിൻറെ വ. കാണുന്നു seems to be 2 years old. — So വളർമ്മ. — II. വളർപ്പു & വളർത്തൽ bringing up.

വളവളാ എന്നു T. M. (Onomat.) The sound of babbling.

വളി vaḷi T. M. (= വലി?). Breaking wind അ ധോവായു (low), ഇട്ട വ. കണ്ടിയിൽ പോകുമോ prov. — വളിക്ക id. V2. (B. to fast, betray

shame. — വളിപ്പു mouldiness. — വളിച്ചി one who betrays confusion, a fool).

വളിഞ്ഞിയൻ vaḷińǰiyaǹ & — ള—No. (T. വള്ളിചു neatness?). The caste of barbers & hair-cutters (f. i. of Mugayars), വണ്ണത്താനും വ'നും കൃഷി അരുതു prov.

വളുതം valuδam (T. വഴുതു, or=വളവു?). A lie =പൂളം; വ. പറയുന്ന ജീഹ്വ, ഈ വാർത്ത വ'മ ത്രേ, കുരളയും വ'വും പറകൊല്ലാ Anj. — വളു തക്കാരൻ a cheat.

വളുസം So. id. വളുസവാർത്ത Nasr. — വ'സാ ക്ഷി V1. perjury.

വളോടം vu. = വളർപ്പട്ടണം.

വൾ, വള്ളു vaḷ T. M. (round, encompassing; aC. ring). 1. The groove in which the ramrod is fixed. 2. (T. thong) stalks of palm-leaves to stitoh an umbrella with. 3. (=വളുതം) lie, whence ഭള്ളുV1.

വള്ളം vaḷḷam T. M. (Tu. C. large corn-measure). 1. A canoe, boat of one trunk, in size between തോണി & മഞ്ചി; വള്ളക്കാരൻ,— ത്തുടർ‍, — പ്പടി, — പ്പലക, — പ്പാട്ടു etc. — വ'ത്തടി B. timber roughly out in shape of a canoe. 2. = വല്ലം, a large bamboo basket holding 200 — 400 പറ of rice. 3. a small measure നരന്തച്ചാറു മൂവ., ഇരിവ. ഉപ്പു a. med. (S. weight of 2 or 3 കുന്നി).

വള്ളൽ vaḷḷal T. aM. (encompassing?). 1. A liberal king, munificent അയോത്തി നകരാളും വ., വ. തൻ ജനകൻ RC. വ. ഇറസൂൽ നെ ബി, വ'ലാന നബി കോജ Mpl. song. 2. B. being bulged in, prh. പള്ളം? 3. = വള്ളി Convolvulus repens ചെറുവ. Hydrolea Zeyl. Rh.

വള്ളി vaḷḷi T. M. C. Tu. (S. വല്ലി fr. വൾ). 1. A creeper, vine; fig. വ. കൊടുക്ക, എടുക്ക an earnest. 2. No. the pepper-vine കുഴിച്ചി ട്ട വ. നോക്കായ്ക TR.; also കുഴിവ. pepper newly planted, നുകം പതിഞ്ഞതു of the height of a yoke; usually sorted as ശിശുവ., അഫലംവ., ഫലം വ. TR. വ. വെട്ടുക, കൊത്തിവലിക്ക (rebels' action). വള്ളി ചോർന്നു 398. 3. the mark of ഇ (—ി), ചുറെച്ച വ. of ൦രം (— ീ). 4. കാതിൻറെ വള്ളി (വക്കു) the expanded ear-lobe of females. 5. വള്ളി T. Palg. Subrahmanya's wife, N. pr. f., hon. വള്ളിയമ്മ, വള്ളിച്ചി (അച്ചി).

Kinds: കാട്ടു — Dioscorea bulbifera, ക'പ്പൂര— Lavandula carnosa, നൂൽവ. (or പന്നിവ.) Dalbergia scandens, കപ്പൽവ. = വള്ളിക്കിഴങ്ങു; വട്ടവ. Cocoulus orbiculatus Rh. (see under വള്ളൽ). വള്ളിക്കാഞ്ഞിരം = ചെറുകാഞ്ഞിരം.

വള്ളിക്കാണം So. earnest money.

വള്ളിക്കാതു No. the rim of the external ear (from the anthelix to the lobe).

വള്ളിക്കിഴങ്ങു Convolvulus batatas പെരുവ. Dioscorea alata. B.

വള്ളിക്കുടിൽ a natural arbour വ'ലിൽ കിടന്നു, വ'ലകം പുക്കു SiPu.; so വള്ളിക്കെട്ടിൽ ഒളി ച്ചു KR.

വള്ളിക്കൊടി (2) the pepper-vine.

വള്ളിക്കൊട്ട a basket of creepers.

വള്ളിത്തടം (2) 4—5 (വള്ളിത്തവ) pepper-shoots planted together.

വള്ളിത്തുള a hole in timber or a boat for dragging it.

വള്ളുവൻ vaḷḷuvaǹ T. M. (വള്ളൽ?). 1. A priest of the Par̀ayas; a low caste sageവള്ളു വച്ചാത്തൻ, വള്ളോൻ who wrote the വള്ളുവ ച്ചിന്തു. 2. a caste of slaves, ranking above the വേട്ടുവർ, famous for the beauty of their women (വള്ളുവത്തി), never seized by alligators (prov.), occupied with കൂലിപ്പണി, മന്ത്രവാദം, fishing & ferrying.

വള്ളുവനാടു N. pr. a district, originally ruled by വള്ളുവക്കോനാതിരി of the ആർങ്ങോട്ടൂർ dynasty (വള്ളുവക്കോയില്പാടു), who had received Chēramān's shield, the charge of the Mahāmakham & 10000 Nāyars, but was dispossessed by Caliout. KU. വ'ട്ടുകരേ തുക്ക ടി TR.

വള്ളോടി N. pr. a class of noblemen, = വള്ളുവ നാടി?, as വള്ളുവയടി നന്പിയാതിരി Port.

വള്ളൂരം vaḷḷūram S. Dried meat, salt-fish V1.

വഴ va/?/a V1. A beam serving as bridge.

വഴങ്ങുക va/?/aṇṇuγa T. M. C. Tu. (വഴു). 1. To

follow suit, yield നാലാൾ പറഞ്ഞാൽ നാടും വ ഴങ്ങേണം prov. മാപ്പിള്ളമാർക്കു വഴങ്ങി നായർ ഇരിക്കയില്ല TR. മിഞ്ചിപ്പോവാൻ ഞാൻ വഴ ങ്ങേൻ RC. I shall not oringe for my life. കെ ട്ടുവാനായി വഴങ്ങി നിന്നു CG. submitted to be bound. വഴങ്ങിയവൻ a vassal, അങ്ങോട്ടു വ. subject to your Highness. തൃക്കാക്കൽ വ'വാൻ അവസരം ഉണർത്തിച്ചു KU. begged for an audience. ആയുധം വ. Nāyar's salute. മാർപാപ്പാ യ്ക്കു കീഴ്വ. CatR. — എന്നോടു പറയേണ്ട അതു അവൻറെ കൈയിൽ വഴങ്ങി No. (vu. വയിങ്ങി) it's his concern. 2. to bend (= വണങ്ങുക) to be flexible, wither. So. 3. v. a. to ask humbly യാത്ര വഴങ്ങിപ്പോന്നു KU. രക്ഷികളോടു വിട വഴങ്ങേണം PT. 4. to grant a favour. വഴി വ. to give way. പോവാനായുള്ളൊരു വാതിൽ ഞങ്ങൾക്കു വ'ണം CG. (said to an elephant-driver). എന്തൊരു വരം വഴങ്ങി VilvP. പെണ പിള്ളയെ ഇന്നെനിക്കായ്വ'ണമേ CG. താർബാ ണൻ വ'യാൽ by Kāma's permission. വഴങ്ങീല്ല ങ്ങുപോരുവാൻ CG. did not allow to return, Bhr.

VN. I. വഴക്കം 5. (1) Submission, obedience അവൻ എനിക്കു നല്ല വഴക്കമാകുന്നു No. vu.; വാ ഴുന്നോരേ വ. V2. loyalty, വ. വീഴുക to rebel. വ'മില്ലായ്ക contumacy. നാടും വ. ചെയ്തു കൊടു ത്തു KU. gave as fief. ൧൨൦൦ നായരെ വ. ചെയ്തു to subject. അവരെക്കൊണ്ടു വ. ചെയ്യിച്ചു KU. made to serve. — (2) തലവ. bowing the head. തലവ. കല്പിച്ച നായർ opp. മുതു നിവിർന്ന നാ യർ (= വണക്കം) KU. — (4) വ. വാങ്ങുക to obtain the consent.

വഴക്കാളി (fr. foll.) V2., വഴക്കുകാരൻ a plaintiff.

II. വഴക്കു (T. So. intercourse, use). 1. Law-suit വ.പറക, അടിക്ക to claim, വ.തീർക്ക to settle it. വ. അററു is settled. വ. ഇടുക to complain. ഈ അവകാശവ. ള്ള മുതൽ MR. അവനോടു വ. ഉടക്കുവാൻ RC. നാന്മുഖനോടു വ. പൂണ്ടാർ CG. 2. quarrel, grudge എന്നോടു പിന്നേ വഴക്കാ കോല്ലാ, കേണു കൊണ്ടന്നു വഴക്കായിപ്പോയി ഞാൻ CG. I grew sulky. വ. ഉണ്ടാമോ ജന നിക്കു Bhg. can a mother bear grudge? വ. ചെയ്തതെല്ലാം Bhr. their revenge.

വഴക്കുക So. to bend, subdue, subject, tame അവർക്കു കീഴ് വഴക്കിക്കൊടുത്തു PP. (see വയക്കുക).

CV. വഴങ്ങിക്ക (3. 4) വിട, യാത്ര വ. Bhr. to get oneself dismissed, take humble leave.

വഴങ്ങില (2) a dried plantain-leaf.

വഴന va/?/ana 1. Laurus Cassia, Trav. വയന (leaves used for താളി, in toddy- drawing) = കറുവ. So.; കാട്ടുവ. = കരിവേലപ്പട്ട No., മോർ വ. B. 2. a knotty tree; വയനാവടി B. a stick from it.

വഴല va/?/ala T. No. A kind of snake. കരുവ. a black species with hood & deadly red eyes. (aM. T. വഴലൻ languishing, foolish, silly — വഴലത്വം nonsense, indecency V1., whence വഷൾ).

വഴി va/?/i T. M. C. (=വരി fr. വഴു). 1. Way, road, path വഴിയിന്നു Mud., വഴിമന്നു vu. (ഇൽ, മേൽനിന്നു) on. ചെത്തുവ., പെരുവ, വെട്ടുവ. a highrway. ഓരോവ. പോവോർ, പലവ. ഒലി ക്ക Bhr. (കൈവ.). വ. കൊടുക്ക, നല്കുക, മൂളുക, വിടുക to let one pass. വ. അടെക്ക to stop the way. Often of distance ൬ കാതം വ. നാടു KU. 2. succession & the way you came; backwards വ. മറിഞ്ഞു നോക്കി TP. looked back. വന്ന വ. യേ പോയി Bhr. returned. അരശു വ. കൊണ്ടു പോന്നു KU. retired. അവൻറെ വ. യിൽ പോകട്ടേ may he follow him. അനു സരിക്കാത്തവൻറെ വ. ക്കു പോയീടും KR. may he fare like that one. 3. manner, means ഈ നാട്ടു വ. യോടു കൂട. through this land. ചുരം വ. വന്നു TR. സങ്കടം പോം വ. Bhr. (= ആറു). വരുന്ന വ. തോന്നിയില്ല TR. it does not look as if they will come. ഉറുപ്പികെക്കു വ. ഉണ്ടാ ക്കേണം find a mode to liquidate the debt. ഒരു വ. കല്പിക്ക TR. to provide a livelihood. 4. usage നാട്ടിൽ വ. provincial customs. നല്ല വ. a good religion; esp. proper course, right behaviour. വ. എന്നിയേ നടക്ക Bhr. to behave ill. opp. വഴിക്കു നടക്ക = ക്രമത്തിൽ. ഇത്ര ഒരു വഴിയും മൊഴിയും തിരിയുന്നവൻ or തിരിയാ ത്തവൻNo. vu. (see bel. 926.).

വഴികാട്ടി a guide, director.

വഴികെട്ടിക്കളക (1. 3) to obstruct one's livelihood.

വഴിക്കരി provender for a journey.

വഴിക്കലേ (4) well ഉറുപ്പിക വ. പിരിയുന്നില്ല, വ. ഉള്ള ഞായം പറക TR. a good excuse.

വഴിക്കാരൻ a traveller; (4) well behaved V1.

വഴിക്കു on the way മാരുതിയെ വ. കണ്ടു KR. met him. ഏടുകളെ വ. വഴിയേ കോത്തു കെട്ടി MR.— (2) successively. വഴിക്കേ straightly, properly.

വഴിക്കേടു (4) impropriety (also വഴിക്കേടു നട ന്നവൻ vu., വഴികേടുള്ളവർ RC. immoral). വഴി എങ്കിലും വ. എങ്കിലും GnP. rightly or wrongly (see മൊഴിക്കേടു). വ'ടായ്വന്ന അധ ർമ്മം KR. വ. കേട്ടു പൊറുത്തു കൂടുമോBhr.

വഴിച്ചെലവു travelling expenses, വ'വിന്നു ബ ത്തം travelling allowance.

വഴിച്ചേരി So. a bye-path as of smugglers.

വഴിച്ചോറു (see വഴിക്കരി), വ. ൦ കെട്ടിപ്പുറപ്പെ ട്ടാർ KR.

വഴിത്തെററു an error; വ. ക to go astray.

വഴിത്തടവു hindrance in the way.

വഴിത്തല 1. road-side. 2. a junction ( = വഴി ത്തിരിച്ചൽ).

വഴിത്താര (ധാര) a trodden path.

വഴിത്തിരി touch-line, train of a cracker.

വഴിത്തിരിവു knowing the way; also = വഴി ത്തല 2.

വഴിത്തുണ a companion.

വഴിനട Nid. travelling, — ഇവരോടു വഴി നടക്കുന്പോൾ KU. going on.

വഴിനടപ്പു walking; a frequented road.

വഴിനോക്കി (2) backwards, വയ്യോക്കിൽ അങ്ങനേ ചാടും TP.

വഴിപറക (3) to account for. നികിതിപ്പണ ത്തിന്നു വ'യാതേ TR. pay off in small installments. — (4) to set aright, blame, instruct.

വഴിപാടു (വഴിപ്പെടു) 1. obedience, homage. 2. race, lineage. 3. offerings of rice, fruits, etc. of which the greater part returns cooked to the donor (വ'ട്ടുകാർ). വ. നിവേ ദിച്ചു, കഴിച്ചു, വെള്ളിത്തട്ടു ഭഗവതിക്കു വ. വെച്ചു TR. ചെറുവാട വ'ടും കൊണ്ടു വന്നു TP. വ'ടിൻറെ കൂറു the priests share. വ. വാങ്ങിക്കൊടുക്കKU. duty of Pur̀apodnvāḷ.

വഴിപിണങ്ങുക V1. to lose the way =വ. തെ ററുക, പിഴെക്ക.

വഴിപിഴ missing the way; (4) transgression, irregularity, encroachment. വ. തീർക്ക KU. to remedy such; also an old tax. ജന്മക്കാ രോടു വ. ചോദിക്കയില്ല TR. (നാട്ടിൻ വ. ക്കു വരും മുതൽ KU. fines for infringing old customs).

വഴിപോക to walk ഞങ്ങൾ വ'കുന്പോൾ & ജന ങ്ങൾ വഴിക്കു പോകുന്പോൾ jud.

വഴിപോക്കൻ a traveller.

വഴിപോരുംവണ്ണം (3) as much as possible വ. അന്നദാനം കൊടുക്ക TR.

വഴിപോലേ (3. 4) properly, correctly.

വഴിപ്പണി working at roads, as prisoners വ. ചെയ്യിക്ക.

വഴിപ്പെടുക (2) to follow, obey, pay homage കൊടുപ്പാൻ വ., സത്യത്തിന്നു വ'ട്ടില്ല MR. did not agree to the oath. വാണു വ'ട്ടു KU. succeeded & agreed to the conditions of the Brahmans. — (4) to be converted. — വ'ത്തു ക to regulate, convert.

വഴിമരുന്നു a train of gunpowder.

വഴിമാറുക to step aside, വ'ററം.

വഴിയന്പലം an inn നല്ല വഴിയിലന്പലം KR.

വഴിയാക (3. 4) to come right. കടം ചോ ദിച്ചാൽ വ. യില്ല TR. would be useless. വഴിയായി by means of (ഞാൻ വ & എൻവ വ.). ബുദ്ധിവ. യിknowingly; also accordingly (2).

വഴിയാക്ക (4) to accomplish കാര്യം ൪ ആൾ കണ്ട പ്രകാരം വ'ക്കിത്തരാം to settle. മുട്ടിച്ചു ഏതാൻ പണം വ'ക്കി obtained payment. അതിന്നു വ'ക്കിച്ചു നടത്താൻ TR. to afford redress, relief.

വഴിയും മൊഴിയും തിരിക്ക (4) to decide disputes about honor & right നാല്പത്തീരടിയിൽ നിന്നു വ'ച്ചോളുക, വിവാദം ഉണ്ടായാൽ അ തിൻറെ വ'പ്പാൻ അങ്കം കറെച്ചു കൊൾ്ക KU.

വഴിയൂട്ടു feeding travelling Brahmans.

വഴിയേ (1) ഏതൊരു വ. നീ പുക്കിതു Bhr. = വഴിയായി. — (2) after, behind പറക്കുന്ന തിൻ വ. പോക prov. to pursue. വ.വരും later. വഴിയെന്നേ പോന്നു followed TP.—(4) = വഴിക്കേ properly കർമ്മങ്ങൾ വ. ടെയ്ക ഇല്ലാരും VilvP.

വഴിയോട്ടു (2) backwards. യുദ്ധം ചെയ്തു വ'ട്ടാ ക്കി TR. drove back. വ. വാങ്ങുക to recede. fig. നാൾക്കു നാൾക്കു വയ്യോട്ടു No. vu. no improvement; so വഴിയോക്കി (നോക്കി, പട്ടു).

വഴിവരിക (4) = വഴിയാകto mend. ശിക്ഷയാൽ അവൻ ഏതും വ'രാഞ്ഞു Bhg4. was not reformed.

വഴിവിടുക (1) to let one pass; (4) to innovate.

വഴിയുക va/?/iyuγa T. M. (ഒഴി, ഒഴു). 1. To flow, overflow വഴിഞ്ഞ നീർ KU. വഴിയച്ചോ ര (in huntg.). വെള്ളം ചിരയിൽ നിറഞ്ഞു വ' ഞ്ഞുവന്നു KU.; fig. ബ്രഹ്മാണേഡം നിറഞ്ഞതിൻ പുറമേ വഴിഞ്ഞീടും ബ്രഹ്മം Bhr. ആനന്ദം ഉ ള്ളിൽ നിറഞ്ഞു വ'ഞ്ഞു Bhr. ഉൾ നിറഞ്ഞ സ ന്തോഷം തന്നിലേ കൊള്ളാഞ്ഞു നി'ന്നു വഞ്ഞു പിന്നേ CG. (in smiles, tears). 2. = ഉഴിയുക in വയറ വഴിക (see വയറ 2).

VN. വഴിച്ചൽ overflowing.

v. a. വഴിക്ക to cause to overflow or overhang.

വഴു vaḷu T. M. √, To slip, slide വഴുവഴേ.

വഴുക vaḷuta So. The fibrous part of the stem of a palm-tree. വ. പിരിക്ക to twist ropes of it.

വഴുകുക = വൈകക To delay താമസിച്ചിത്ര വഴു കിപ്പോയി PT.

വഴുക്കുക va/?/ukkuγa T. M. 1. To slip വ'ക്കി വീഴുക V1.; വ'ന്നവരല്ല Bhr. they will not be defeated. 2. v. a. to let slip, forget. വിത കാലത്തെ വ'ക്കിക്കളക So. to lose a good time. വഴുക്ക T. M. the tender pulp in a cocoa-nut V1., വഴുന്പൽ Trav.

വഴുക്കനേ glibly വ. നീർ ഒഴുകും MC.

VN. വഴുക്കൽ sliding, slipperiness.

denV. വഴുക്കലിക്ക, as മീൻ, to be slippery വഴുക്കപ്പാറ MC. (Palg. N. pr. of a rock).

വഴുക്കു T. No. (unctuous) fat. വ. ൦ വെററില യും തിരിയേണം contributions of oil & betel paid to teachers of gymnastics (= മെഴുക്കു).

വഴുതിന & — നിva/?/uδina (T. വഴുതല, C. Tu. badane). The egg-plant Solanura melongena, വ'നങ്ങ, വ'നിങ്ങ its fruit. വ. വേർ med. — Kinds: ചെറുവ. (also നിലവ. Solanum Ind.; med. root GP.), കൊടിവ. (long), നി ത്യവ. (= മയിസൂർചുണ്ട), നീല —, വള്ളി —, വെള്ളോട്ടുവ. (or വലിയ വ. Solanum Jacquini = കണ്ടകാരിക).

വഴുതുക va/?/uδγa (T. C. വഴുവുക & C. bardunku, to escape). 1. To slip, slide അടി വഴു തിയാൽ ആനയും വീഴും prov. പിടി വ'തി slipped out of the hand, തത്ത കൊത്തിയ ഇ ര വ'തിപ്പോയി TP. let it fall; fig. ഇ വൾ ഇതിന്നേതും വ'തിപ്പോം എന്നു നിനെക്കേണ്ട KR. she may be shaken in her resolution. ആഹ വത്തിന്നൊരു കാണി വ'താതേ വ്യൂഹം ഇളകാ തേ നിർത്തി Bhr. 2. to escape വ'തിപ്പോരു ക Bhr. (from a massacre).

VN. വഴുതൽ slip, escape; mistake.

വഴുത്തി B. = ചെറുവഴുതിന.

വഴുത്തുക (T. = വാഴ്ത്തുക) to collect oneself V1.

വഴുപ്പു va/?/uppụ T. M. (വാഴു). Slipperiness, glibness; glue, mucus വ. ള്ള കുഴൽ MC.

വഴുന്നെന്നു descriptive of prec. വെള്ളം ചാടും വഴുന്നനേ Nid. to spirt glibly.

വഴുവഴേ id. — മൂത്രം വഴുവഴുത്തിട്ടു വീഴും Nid.

(in strangury). — VN. വഴുവഴുപ്പു.

I. വാ vā S. (L. ve). Or, whether. അദ്യവാ ശ്വേ വാ AR. today or tomorrow.

II. വാ M. 1. = വായി q. v. 2. Imp. of വരിക Come! കൂ പറഞ്ഞീടിനാൾ വാ പറഞ്ഞീടിനാൾ CG. challenged. വാടാ നരാധമ SiPu. (= വാ, എടാ).

വാക vāγa T. M. (T. Te. aM. വാകു beauty, health = വാഴ്ക; f. — വാകൻ, f. -കി V1, handsome). 1. Acacia odoratissima. Kinds: കരു —, നില —, കണ്ണൻ — നെന്മേനിവാക (580) etc. വാകപ്പൂവും a. med. വാകത്തൊലി, — പ്പൊടി serves to take the oil from the skin after

bathing, with അത്തു for പൂണുനൂൽ പകരുക etc. വാ. തേച്ചു മെയി തടവി, വാകമണി കന്പി വാ. യും തേച്ചു TP. 2. a fish വാകമീൻ V1. 3. a yam B.

വാകരിതാഴ്ത്താർ Pay. (in ship-building)?

വാക്കൻ (വാക്കു). An actor.

വാക്കനൂർ N. pr. Bārkūr TR.

വാക്കി Ar. bāqi, Balance due.

വാക്കു vākkụ S. (vāč fr. വച്, L. vox; Acc. വാചം ഒന്നേകിനാൻ ChVr.) 1. Word. (In po. fem.) വാ. കൊടുക്ക, പലകാര്യത്തിന്നും തന്ന വാ. TR. my several promises. വാക്കാൽ ചോദിച്ചു, വാക്കാലേ ബോധിപ്പിച്ചു jud. orally. വാ.൦ പോ ക്കും അറിഞ്ഞു കൂടാതവൻ stupid, narrow-minded. തമ്മിൽ േതാനും വാ. കൾ ഉണ്ടായി jud. high words. വാ. താഴ്ത്തിക്കളക No. vu. to keep silent (in a quarrel). വാക്കിന്നു നേരില്ല Mud. വാക്കിൽ ഉരുളുക & വാക്കുരുൾച 141. to deny, lie, to answer evasively, esp. to വാക്കിൽ ഉരുട്ടിക്കളയുന്ന തിനു searching or captious questions. — Cpds. സരസ — പരുഷവാക്കു etc. 2. language ഇ ന്തുസ്ഥാനം വാക്കിൽ എന്നോടു പറഞ്ഞു TR.

വാക്കേററം wordy violence, abuse (also വാക്കി ലേററം, അങ്ങോട്ടും ഇങ്ങോട്ടും വാക്കേറക്കുറ ഉണ്ടായി TR.). ഏറിയ പ്രകാരം ഞങ്ങളെ വാ'ങ്ങൾ പറഞ്ഞു jud. കള്ളു കുടിച്ചു വാ. പ റഞ്ഞു TR.

വാക്ചാതുര്യം eloquence & വാക്പടുത.

വാക്തർക്കം altercation.

വാക്പതി eloquent; Jupiter.

വാക്പാരുഷ്യം cruel words (പാ — 649).

വാക്യം 1. Word, sentence, gramm.; in Cpds. speaking വിരുദ്ധവാക്യരിൽ വിരക്തനത്യന്തം KR. 2. an aphorism, rule; the astronomical system of South India (opp. സൂര്യസിദ്ധാന്തം); 248 memorial words used to express numbers, (തൊണ്ണൂറു 489).

വാകസഹായം counsel നിങ്ങൾക്കു വാ. ചെയ്വൻ AR.

വാഗീശൻ 1. eloquent, as a speaker, poet, author. 2. Brahma Bhr. — വാഗീശ്വരി, (വാചാം അധീശ്വരി Bhr.) Saraswati, വാ. കടാക്ഷമുള്ളവൻ a powerful speaker, improvisor. വാ'രീപതി Sk. Brahma.

വാഗ്ദത്തം a promise. വാ. അഴിക്കാത്തവൻ Arb. keeper of promise. വാ. or വാഗ്ദാനം ചെയ്ക VyM. to promise.

വാഗ്ദോഷം abuse, bad words.

വാഗ്മി eloquent ചൊല്ലുവാൻ വാ. അല്ല SiPu.

വാഗ്വാദം discussion, quarrel തമ്മിൽ വാ. ചെയ്തു.

വാഗ്വിശേഷം an effective speech, viva voce.

വാഗ്വൈഭവം eloquence, ഇല്ല നമുക്കു വാ. Bhg. poetical talent.

വാങ്മനഃകർമ്മങ്ങൾ the 3 ways of action വാ കൊണ്ടു (ദോഷം) KR. വാ'ഃകായങ്ങളാൽ എ ന്നെ സ്നേഹിക്ക Bhg.

വാങ്മയം consisting of words, Bhg.

വാങ്കു 1. P. bāṇg, Call to prayer വാ. ഇടുക, കൊടുക്ക. 2. Port. banco, a bank, bench (& വങ്കു). 3. T. Palg. = foll.

വാങ്ങു T. M. (H. bāṇk). A dagger, വാ. കുത്തു V1. a stab.

വാങ്ങുക vāṇṇuγa T. M. (C. Tu. bāgu, Te. vānču fr. വണങ്ങു, വഴങ്ങു, വള ?). 1. v. n. To bend, shrink, draw back. വണങ്ങി വാങ്ങിനാർ KR. retired. മഴ വാ. or വാങ്ങി നില്ക്ക, to cease, desist ധാര വാങ്ങിയാൽ ത്രിഫലക്കുഴന്പു തേക്ക MM. after. പിന്നോക്കം or പുറം വാ. Nal. to withdraw. കുറേ വാങ്ങിനില്ക്ക give room! വഴി യോട്ടു വാങ്ങിക്കൊൾക to step backward. അവി ടേനിന്നു വാങ്ങിപ്പോയി left. കുടി വാങ്ങിപ്പോ ക to emigrate. പൊന്നാണ വിളക്കാണ ശ്രീ മഹാദേവൻ നല്ലഛ്ശനാണ ഇന്നു ഞാൻ (ഞ ങ്ങൾ) ൦രം കോമരത്തിന്മേൽനിന്നു വാങ്ങിപ്പോ കുന്നു Mantr. (never to return). ദഹിയാതേ വാങ്ങിപ്പോയി Bhr. escaped the fire. കടൽ വാങ്ങിയ ന്ലം KU. (belongs to the king). നാ ട്ടിൽ നിന്നാശു വാങ്ങി ഗുണം ഒക്കവേ AR. അ ങ്ങൊടിങ്ങൊടു വാങ്ങി KU. fled. 2. v. a. to take, receive ഒരുത്തർ കൈയിലും ഒരു പണവും വാ ങ്ങീട്ടും ഇല്ല TR. 3. to choose നീ വാങ്ങിക്കൊള വരം AR.; to buy ഉത്തരയോടു വാങ്ങീടിനാൻ ബാലശരീരം Bhr. കണ്ടം ൺൻറെ പേരിൽ (പേ ർക്കു) വാങ്ങി jud.; മീൻ ആകുന്നു വാങ്ങിയതു, ഒ ന്നും വാങ്ങേണ്ടതില്ല or വാങ്ങാനില്ല No. vu.; to fetch ഞാൻ ഇങ്ങു വാങ്ങിക്കൊള്ളും TP.; to call

to account അവരോടു വാ'വനും അമർച്ച വരു ത്തി നൃത്തുവാനും കല്പന വേണം TR.

VN. വാങ്ങൽ withdrawing, removal, purchasing കൊടുക്കലും വാ'ലും.

CV. I. വാങ്ങിക്ക 1. v. a. to withdraw, as an army പെരുന്പട വാച്ചു കൊണ്ടു പോന്നു led back, നന്നായ്പറഞ്ഞു വാ'ച്ചു induced to retreat; also shortly വാ'ക്ക go back Bhg. അവളെ തിണ്ണം വാ'ച്ചു Mud. helped her flight. നന്പടെ പെണ്ണും പിളളയും കുറുന്പുറ നാട്ടു വാ'ച്ചു നാട് ഒഴിക്കേ ഉളളു KU. കുടി ക്കാർ കുഞ്ഞനും കുട്ടിയേയും വാ'ച്ചു പോക, കുടി വാ'ച്ചു പോക; ആളേ വാ'ക്ക TR. 2. v. n. (milit.) ഞാൻ വാ'ച്ചു നിന്നു TR. I retired (with adherents). 3. to demand back പണയം വെച്ചവൻ പണയം വാ'പ്പാൻ വ ന്നാൽ ഉടനേ പണവും പലിശയും വാ'ച്ചും കൊണ്ടു പണയം കൊടുക്കേണം VyM. 4. esp. So. = വാങ്ങുക 2. 3., f. i. വാങ്ങിച്ചു നോക്കു പോൾ Mud. (letter) having taken. എനി ക്കു വാങ്ങിപ്പാൻ ഉണ്ടു I have to buy. മരുന്നു വാങ്ങിച്ചു went to fetch.

II. വാങ്ങിപ്പിക്ക to make one take വാങ്ങിയും വാ'ച്ചും KU. അവനെ അതിനെ വാ'ച്ചു TR.

വാങ്ങിയം B. taking in additional space for a room.

വാചകം vājaγam S. (വച്). 1. Diction, style or formula കുറിയുടെ വാ., ആധാരവാ. TR. വാ. തീർക്ക VyM. to draw up a deed. വാ. ഇന്ന തു Mud. വാരുണമന്ത്രത്തിൻ വാ. എങ്ങനേ CG. 2. contents of a letter. ഓലയിലേ വാ. കണ്ടു TP. read it. എഴുതിയ വാ'ത്തിൻറെ അർത്ഥം ന ല്ലവണ്ണം ബോധിച്ചില്ല TR. 3. prose വാ'മോ ക വിയോ V1. അവകാശത്തിന്നു വാ. (prov.) strictly logical speech, pleading. 4. വാ. ചൊല്ലുക to dictate.

വാചകൻ a correct speaker.

വാചകപ്പിഴ VyM. incorrect style ബുദ്ധി പോ രായ്കകൊണ്ടു വാ. വല്ലതും ഉണ്ടെങ്കിൽ TR.

വാചസ്പതി = വാക്പതി.

വാചാലൻ, f. — ലി vu. talkative; eloquent.

വാചി 1. S. (in Cpds.). expressive of, f. i. ശുഭ വാ., ഗുണവാ. 2. P. bāzī, (S. വാജം) wager വാ. പറഞ്ഞിട്ടു നീന്തി CG.; (see വാശി).

വാചികം a message ദൂതൻ വാ. ഏവം ഊചി വാൻ CC; വാ'പത്രിക Mud. = കൈമുറി.

വാച്ചി vāčči 1. T. M. A carpenter's adze വാ. ചെത്തുക etc.; a scraper, വാച്ചിപ്പുറം B. place of sweepings (മാച്ചൽ). 2. (loc.) a kiss, fr. വായി, വായ്ക്ക?

denV. വാച്ചുക, ച്ചി, (1) No. to cut off slantingly, (f. i. a wedge etc.) വാച്ചിയതു etc.

വാച്യം vāčyam S. (വച്). 1. Fit to be spoken or addressed, മമവാക്കിനുവാ'നായ്വരേണം AR. 2. the meaning, വാച്യവാചകം Hor. expressing the sense.

വാജം vājam S. Running a race; a bet, stake; a wing.

വാജി 1. S. (swift) a bird വാ. മേലേറി AR.

2. an arrow. 3. a horse വാ. ശാല KR.

a stable. 4. = വാചി 2. TR.

വാജിവ് Ar. vāǰib, Just ചെയ്വാൻ വാ'വല്ല; വാജിബി പോലേ ആക്കിത്തരിക TR.

വാഞ്ചര vānčha S. Wish പൂരിച്ചു വാ. എല്ലാം, വാ. യോടേ വായിലാക്കി CG. greedily. മമപ്രാ ണധാരണം വാ. ഉണ്ടെങ്കിൽ Nal. if you wish me to live.

denV. വാഞ്ഛിക്ക = കാംക്ഷിക്ക.

part. pass. വാഞ്ഛിതം എല്ലാം സാധിച്ചു KR.

വാട vāḍa T. M. 1. Bulwark, entrenchment, wall (= വാടം, വാടി) So. 2. range, wind (V1. North-wind T.); South തുലാവാ. = തുലാ ത്തെക്കൻ October-storms fr. So., വാടപ്പുറം SW., വാടക്കര SE. 3. scent of dogs വാ. പി ഴിക്ക V1. 4. a stretcher of Areca wood ഉഴി യും വാടയും rafters (similar to വാരി).

വാടഏല്ക്ക (2) No. = നനഞ്ഞകാററു ഏ.; (3) Palg. of offensive smell f. i. ശവത്തിൻറെ.

വാടക vāḍaγa T. M. (C. Tu. bāḍige = ബാ ഡ 749). Hire, rent ൨ ഉറുപ്പിക വരേ വാ. കൊടുക്കും വരേ വാ. കൊ ടുക്കും, ആനകൾ വാ. ക്കായി ആവശ്യം ഉണ്ടു MR.

വാടം vāḍam S. (വൾ). 1. Enclosure; a yard of cowherds. വാടങ്ങളകന്പുക്കാർ Bhg. = വളപ്പു a garden. 2. (T. വാട & വാട്ടി) a turn, change in ഒന്നരവാടം every other day, f. i.

പന്ത്രണ്ടു ദിവസം ഒ. തേക്ക a. med. (opp. അടു ത്തു ൧൨ ദി. തേക്ക), also ഒന്നരാടം a. med., ഒ ന്നരാടനേ ഭക്ഷണമുളളു. vu.

വാടക്കുഴി (കൾ Nal.) a moat, trench.

വാടത്തിരുകി B. Cissampelus pareira.

വാടൻ see (ഒന്നര) വാടം 2.

വാടി S. = വാട 1. enclosure പുഷ്പവാടികൾ KR. gardens. വാടീവനേ Bhr. park. നടു വാടി a terrace. 2. line of defence, entrenchment വാടി ഉറപ്പിച്ചു കൂടി, വാ. ക്കൽ ചെന്നു TP. വാടിക്കപ്പുറത്തു TR. (വാടിക്കു പുറത്തു N. pr. a place in Telly.).

വാടിക S. id., വൃക്ഷവാ. an orchard.

വാടാ 1. see II. വാ 2. 2. neg. part. of foil. Unfading, perennial, in വാ. മല്ലിക etc. വാ ടാപ്പൂRh. Gomphræna globosa (al. Glycine, see വാ. ക്കുറിഞ്ഞി), വാ. ക്കൊടി Gendarussa vulgaris (see വാതക്കൊടി); hence വാ. മാല V1. വാ. വിളക്കു perpetual light.

വാടുക vāḍuγa 5. (C Te. vaḍu II). 1. To become lean, fade, wither തൊട്ടാൽവാടി,* വാടാ etc. of plants; of men വാടിനിന്നീടുന്നു മേനി എല്ലാം CG. (from running). 2. to pine away, lose colour തിരുമുഖം വാടി തന്പുരാനു TP. നിൻ ആനനം വാടൊല്ലാ CG. അവൻ വാടിക്കുഴ ഞ്ഞിടർ തേടിനാൻ Bhg. (* 488).

വാടിക്ക So. to cause to wither. dry.

VN. വാട്ടം 1. decay, withered state, വാ. പിടിക്ക (വാട്ടപ്പന 610) leanness. തട്ടീല വാ. ഒരുവനും Bhr. the combatants felt no fatigue. മുഖവാ., മനോവാ. dejection, paleness, ഉൾവാ. V2. (=മനസ്സാദം). വാ. വരുത്തുക to put to shame. വാ. വരാതേ steadily. ആചാരത്തിന്നു വാ. വരാതേ നട ക്കേണം KU. to keep unviolated, prevent its decline. 2. T. M. C. (വാലു C. Te. an incline downwards, വാരുക, വടിയുക), a slope which allows water to run off. വാ. പിടിക്ക to incline to one side.

വാട്ടക്കേടു (2) hon. = സൌഖ്യക്കേടു, f. i. കൂലോ ത്ത' ഒരു വാ. വന്നെങ്കിൽ TP.

CV. വാട്ടുക to cause to dry or wither. തീയിൽ വാ. to broil. മാങ്ങാ വാ. (for pickling), വാ ട്ടിയ പപ്പടം (= കാച്ചിയ). കളളിയില നെ രിപ്പിൽ വാട്ടി a. med. ഇല വാട്ടിവെച്ചു KU. offered food on a scorched plantain-leaf.

വാണം T. M. = ബാണം, An arrow ; a rocket (എലി —, ചക്ര —, ഏറചക്ര —, കോഴികൊ ത്തി —, കുള —, നക്ഷത്ര —, പൂവാ —). കന്പ വാ. വിടുക to throw rockets tied to a pole. — വാണക്കുററി a rocket-case — വാ'ക്കോൽ a rocket-shaft.

വാണവൻ Pers. N. of past t വാണു fr. വാ ഴുക, ex. വളർപ്പട്ടണം.

വാണാൾ aM. = വാഴ്നാൾ lifetime കുറുകിതു വാ, പെരികച്ചെല്ലാവാ. RC.

വാണി vāṇi S. 1. Music, voice, speech കർക്ക ശ, ഗല്ദവാ. കൾ Bhg. വാ. ഭംഗി Bhr. eloquence. 2. speaking, f. (in Cpds.) വരവാ.

മാർ, മട്ടോലും വാ. മാർ CG., മതുമേൻ വാ. RC. a charming woman. 3. Saraswati വാ. യും വാല്മീകി തൻ നാവിന്മേൽ വാണീടിനാൾ AR. വാ. മാതിനെ വന്ദിക്കുന്നു VCh. വാണീമണാ ളൻ SiPu. Brahma.

വാണിനി S. a dancing-girl, smart woman CG.

വാണിജ്യം vāṇiǰyam S. (വണിജ്). Trade, അ ങ്ങാടിവാണിജ്യഭോഗം ChVr. taxes levied on merchants.

വാണിഭം Tdbh. (fr. വാണിയം). 1. trade തെ രു കെട്ടി വാ. തുടങ്ങി KN. കപ്പൽ —, കൂ ററു—, കററു —, പീടിക — etc. വഴിവാ. hawking. അങ്ങാടിവാ. വെച്ചു വസിച്ചു Nal. kept a holiday. ബാലകന്മാരെക്കൊണ്ടു വാ. ചെയ്യുന്നോൻ എന്ന പോലേ CG. exchanged the children. — വാ'ക്കാരൻ a merchant. — വാ'ഭച്ചരക്കുകൾ വില്പതിന്നു Nal. to sell his goods. 2. merchandize പീടികക്കാരനോ ടു വാ. വാങ്ങുന്നു, വാ. കൊടുത്തു jud. വല്ല വാ'ങ്ങൾ വാങ്ങാൻ TR.

വാണിഭൻ m., വാർത്തി f. V1. a trader.

വാണിയം aM. = വാണിഭം 1. പല തുറവുക്കുളള വാ. ചെയ്താർ Pay. 2. പലതരം വാ'ങ്ങൾ എന്തു ഞാൻ വാ. കൊണ്ടു പോവു Pay. 3. No.

vu. ഒരു പൈശ്ശെക്കു വാ. കൊണ്ടുവാ = മുറു ക്കുവാൻ betel, nut & tobacco.

വാണിയൻ T. M. 1. a caste of oil-makers & oil-merchants KN. തിരുമേനിക്ക് എള്ളാട്ടും വാ. TP. 2. aM. ഇളവാണിയർ merchants on shore? കുലവാ'ർ കടലോടി വരുന്നു Pay. — (വാ'ക്കുളം N. pr. a place).

വാണ്ടു past tense of വാളുക II. q. v.

വാതം vāδam S. (വാ, Ge. wehen, L. ventus). 1. Wind. 2. air as one of the 3 sources of disease; gout, rheumatism, arthritis (caused by വാതകോപം Nid.). എൺപതു ജാതി വാ. a. med., 24 in Nid. (vu. അനല—, ഉഗ്ര—, കഫ—, സന്നിപാതം; തരി —, തളർ —, ചുടു— (S. പാദദാഹം), അടി —; മാരുത —, മൂട —, രക്ത —, ശോണിത —, കന്പ —, അസ്ഥിവാ. etc. a. med.) ശീതം നീങ്ങിയവന്നു വാതംകൊ ണ്ടു ഭയം എന്തു prov. 3. = ബാദം 749.

വാതക്കടച്ചൽ rheumatic pain കാലിൻറെ TR.; so വാതക്കാരൻ sick with വാ., വാതക്കുരു an inflammatory boil, വാതനീർ rheumatic swelling, വാതപ്പനി, വാതവികാരം.

വാതക്കൂറു (2) the so-called ascendency of the inflammatory fluid in the human body for 10 Nā/?/iγas during day as well as night (also during each meal) alternately with പിത്തക്കൂറു & കഥക്കൂറു. see നാഡി 2, 540.

വാതക്കൊടി (വാടാക്കൊടി) Gendarussa vulgaris, Rh.

വാതങ്കൊച്ചി id; or = വാതഘ്നി S. a Colchicacea; വാതമടക്കി?

വാതരോഗം gout (&വാതരക്തം); വാ'ഗി gouty.

വാതവായു flatulence.

വാതായനം S. a round window; porch വാ'ങ്ങ ൾക്കു പ്രാഭവമായി CG. (were prized).

വാതാലയം the temple of (orig. Vāju, now) K/?/šṇa at Guruvāyūr, where വാതം is cured KM.

വാതൂലം, വാത്യ S. a gale.

വാതാരി KM. = ബജാർ Bazar; quarter of a town.

വാതിൽ vāδil (fr. വായിൽ, T. വാചൽ, C. Tu. ബാഗൽ, Te. വാകിലി see വായ്). 1. A door, gate, Loc. വാതില്ക്കൽ & വാതുക്കൽ; തല വാ. the chief entrance (opp. ഇടവാ., കിളി വാ), see പടിവാ. — fig. തികഞ്ഞു കുന്നിന്നുവാ തിൽ ൧൮ (huntg.); ഒന്പതു വാ'ലുള്ളന്പലം ത ന്നിൽ പുക്കു വസിച്ചു CG. God lives in the body with നവദ്വാരം = വാ. ഇട്ടു=അടെച്ചു jud. 2. a bat, or = പാറാടൻ (loc), whence കടവാ തിൽ (see വാവൽ).

വാതിൽകാപ്പവൻ a door-keeper (ബാണവുമാ യി വാതിൽ കാത്തു SG.)

വാതിൽപടി a door-sill, lintel V1.

വാതിൽപുറപ്പാടു കഴിക്ക Bhg 10. a ceremony after birth, purification of the mother.

വാതിൽമാടം a tower over the gate; an upstair house.

വാതു vāδụ T. M. (Tdbh. of വാദം, H. bāt). 1. Word. വാ. പറക to explain the Qurān in a mosk during 40 days. 2. (വാദം & വാശി) wager. വാ. കെട്ടുത V2., വാ. കൂറി VyM. to bet; വാ. വെക്ക to lay a wager, പിടിക്ക to accept it by striking of hands. പലതരം വാ. കൾ പ റഞ്ഞു Nal. നുറുനൂറായിരം വാ. പറഞ്ഞാർ Bhg. ചൂതുക്കൾ പൊരുന്നോരോ വാ. കൾ പറഞ്ഞു KR.

വാതുണ്ണ an insect വാ. മുറിച്ചാൽ ഉണ്ണിക്കുറകു (270) prov.

വാത്തി T. = വാദ്ധ്യാൻ: also barber of I/?/avars So.

വാത്സല്യം vālsalyam S. (വത്സല). Fondness; paternal, conjugal, filial love എന്നിൽ വാ. ഉ ണ്ടാകേണം ബാലേ Bhr. (to a seduced girl). പുത്രവാ. പിതാവിന്നില്ലാതേ പോം Sah. നിങ്ങ ളിലുള്ള വാ'ത്താൽ CG. (to parents). പൌത്രവാ. Brhmd.

denV. വാത്സല്യിക്ക or വാ'ല്ലിക്ക to love tenderly നിന്നെ, നിങ്ങളെ വാ. Coch.

വാതസ്യായനം S. A work on love (by വാ'മുനി), വാ'ത്തിങ്കൽ വാത്സല്യം ഉണ്ടല്ലീ CG.

വാദം vād/?/am S. (വദ്). 1. Utterance, argument, അങ്ങുനനു വാ. എന്നാകിൽ Sk. if you agree. 2. dispute, contention അശ്വം പ്രതി തമ്മിൽ വാ. ഉണ്ടായി Bhr. Cpds. അതിർ — 21., പിടി വാദം etc. 3. a vow വീരവാദങ്ങൾ കൂറി KR. (in battle). ഇങ്ങനേ ഉള്ളൊരുസംഗര വാ'ത്തെ മംഗലദീപവും പൂണ്ടു ചൊന്നാൻ CG.

വാദി 1. speaking, expounding, maintaining വേ

ദവാ. V1. 2. a disputant, plaintiff VyM.; (പ്രതിവാ. defendant).

denV. വാദിക്ക 1. to argue, discuss, dispute (വേദംകൊണ്ടു), to contend സത്യം എന്നി യേ വാ'ച്ചീടും ജനം Nal. pleading. വാ'ക്കുന്ന സ്ഥലം MR. the land under litigation. 2. to play an instrument (= വദിക്ക), ഗീതങ്ങൾ വാ. PrC. വണ്ടുകൾ നാദം വാ'ച്ചു കൊണ്ടു KR. വീണ വാ. Si Pu.

CV. പ്രതിയെ സ്വാധീനത്തിൽ വെച്ചു കൊടു ത്തിട്ടില്ല എന്നു വാദിപ്പിക്കുന്നു MR. to induce to plead.

വാദിത്രം S. 1. a musical instrument വാ'ത്ര ഘോഷം Bhg. 2. music വന്ദികൾ കീർത്തി പാടിയ വാ. കേട്ടു. CG.

വാദ്യം S. 1. Sound, music മുറവിളിയല്ലാതൊ രു വാ. ഇല്ല KR. വാ'മായൊരു വാക്യം PT. (to him like music). 2. instrument, chiefly drums ൧൮ വാ'ങ്ങളുമടിക്ക KR. അടിപ്പിക്ക, വ ചിപ്പിക്ക KU. Kinds: പഞ്ചവാദ്യം (ചെണ്ട, കുറുങ്കുഴൽ, തിമില, ഇടക്ക, ഢമാനം); പാണ്ടിവാ. (ചേങ്ങി ല, കൈമണി = താളക്കൂട്ടം, തകിൽ, കുഴൽ);ഭേ രിമൃദംഗഢക്കാപണവാനകദാരുണഗോമുഖ്യാദി വാ'ങ്ങൾ AR. അവർ വാ'ങ്ങൾ ഘോഷിച്ചു Bhg. വാ. കൊട്ടി നടത്തുക AR. അടിയന്തരത്തിന്നു വ'ങ്ങൾ മുട്ടുക TR.

വാദ്യക്കാരൻ a musician.

വാദ്യഘോഷം, വാ'ധ്വനി, വാ'പ്രയോഗം music.

വാധ്യായൻ Tdbh. of ഉപാധ്യായൻ. A teacher, family-priest യാദവന്മാരുടെ വാ'നായ ഞാൻ, സ്വാധ്യായം പെണ്ണുന്നു വാ'ർ CG. — also വാ ധ്യാൻ, വാ'ർ; വാത്തി q. v.

I. വാനം vānam, & വാൻ T. C. M. Te. (വൻ great, വാൻ Te. to create, Te. C. വാ to distend). The sky, heaven, also I. മാനം 808 (ചെമ്മാനം). വാനിലകംപുക്കു Bhr. വാനിടം പൂവാൻ CG. to die. വാനിലാക്കി RS. killed. — [വാനപ്പള്ളി ഞാ യൽ 635].

വാനംചാടി a fish, (മാ — B.). വാനമീർa star.

വാനന്പാടി the sky-lark MC. (& മാ —).

വാനവർ the celestials, Gods. വാനവനാരിമാർ Sk. വാനിലേമാതരും, വാനിലേ മാനിനി മാർ CG. വാനവസ്ത്രീകൾ RS. Goddesses etc. വാനോരാറു Bhr. the heavenly Gangā. വാ'ർനാടു Bhr. heaven. വാ. ശാഖി CG. tree of paradise. വാ'രയനം പ്രാപിച്ച Bhr.

വാനവില്ലു a rainbow, & മാ — V1.; MC.

വാനിടം CG., വാനുലകു, വാനുലോകം Bhr. heaven.

II. വാനം S. 1. (വാ). Dried (as fruit). — വാ. ചെയ്ക to fan. 2. വനം, വാനപ്രസ്ഥൻ a hermit, Bhg.

വാനരൻ S. a monkey, വാ'പ്പട AR., also വാ രത്താൻ SiPu. f. വാനരിമാർ RC.

വാനീരം S. = ചൂരൽ rattan; ശീതവാ. = വഞ്ചുള med.

വാൻ 1. = വാനം, whence വാനോർ = വാനവർ Celestials. — prh. വാൻകോഴി (വാൽ?) the turkey T. M. 2. fr. ആൻ (71 = ആയിൻ) possibly ദോഷമായി വരുമോ വാൻ Bhg. ആ പുരു ഷൻ തന്നേയോ വാൻ ഇവൻ Nal. ഇവനെ കൊല്കയോ വാൻ അവനം ചെയ്കയോ വാൻഗു ണം PT. whether — or —; (imitation of വാ I.).

വാനോക്കി No. = മോടന്, പുനങ്കൃഷി;‍ see വ യനോക്കി.

വാന്തൽ So. vu. see പാന്തൽ.

വാന്തി vānδi S. (= വമനം). Vomiting.

വാന്തിപ്പറിക്ക No. vu. = മാന്തി —, പിച്ചിപ്പറിക്ക.

വാന്മീകി S. (വന്മീക). N. pr. Vālmīki, author of Rāmāyaṇa KR.

വാപി vābi S. An oblong pond വാ'യിൽ കളിക്കുന്നു PT.

വാപ്പ H. bāp, Father ഞാങ്ങളെ വാ. TR. (Mpl.).

വാപ്പു H. bābū, a child; N. pr. m.

വാമം vāmam S. 1. Left = ഇടം, therefore: വാ. ആക to be adverse V1. തേരിന്നു വാമമായി രഥം നടത്തുക, or വാമഭാഗേ നടത്തുക KR. a slight to the enemy. പക്ഷികൾ വാമമായി പറന്നു KR. വാമാംഗങ്ങൾ വിറെക്ക Bhg. bad omens (but വാമോരുനേത്രകരങ്ങൾ ചലിക്ക യാൽ കാമിതം സാധിക്കും എന്നുറെച്ചു Bhg.). [വാമോത്സംഗേ വാഴും ഭഗവതി AR. Pārvati.] 2. inverted, opposed വാമന്മാർ തങ്ങളിൽ ഒത്തു CG. 3. (വൻ) pleasing, beautiful.

വാമ a fine woman വാമമാർ എന്നല്ലയോ Bhr.

വാമദേവൻ a Rishi; Siva വാമഗേഹാധിവാസി Anj.

വാമനൻ S. 1. a dwarf അതിവാ'നായുള്ളവൻ, opp. ഉയർന്ന മനുഷ്യൻ KR. 2. the fifth Avatāra of Višṇu. — വാമനം short stature.

വാമലൂരം S. = വന്മീകം, പുററു med.

വാമലോചന a fine-eyed woman, വാമവിലോ ചനമാർ CG.

വായകൻ vāyaγaǹ S. A weaver മെത്തകൾ തിരകളും കുത്തീടുന്ന വാ. Bhg.

വായകം = വാചകം (ഓലയിലേ വാ. നോക്കി TP.

വായന Tdbh. (വച്) 1. reading, lesson ഓല യിലേ വാ. കണ്ടു TP.; also study നല്ല വാ' ക്കാരൻ a student. 2. playing a finger-instrument; വാ'ക്കോൽ a fiddle-stick.

വായനം 1. reading. 2. മദ്ദളവാ. instruction in playing. 3. S. sweetmeats.

denV. വായിക്ക, (T. വാചിക്ക). 1. to read, ക ത്തെത്തി വാ'ച്ചു മനസ്സിലാകയും ചെയ്തു TR. has been read. വാ'ച്ചു കേട്ടു or അന്യായം വാ'ച്ചതു കേട്ടു MR. അതു വാ'ച്ചു കാണുന്പോൾ TR. = simpl. വാ'കൂട്ടുക to con V2. 2. to play.

CV. വായിപ്പിക്ക to induce to read, teach, etc. അവനെക്കൊണ്ടു കത്തു വാ'ച്ചു vu. got read.

വായസം vāyasam S. (വയസ്സ് = വിസ്സ്). A crow അന്നത്തിന്നൊപ്പം ഗമിക്കുമോ വാ. KR., f. വായസി PT. — വായസാരാതി an owl (നത്തു).

വായു vāyu S. (വാ). 1. Wind, air വാ. വേഗം പൂണ്ട കുതിര AR. വാ. ഭഗവാൻ V1. the God of winds. 2. a vital air ദശവാ. (1. പ്രാണൻ, ഹൃദി. 2. അപാനൻ, ഗുദേ. 3. സമാനൻ, നാ ഭി. 4. ഉദാനൻ, കണ്ഠേ. 5. വ്യാനൻ, സർവ്വശരീ രവ്യാപ്തം; 5 ഉപവായുക്കൾ Brhmd.) വാ. വിൻ ചഞ്ചലം ഉണ്ടു, വാ. തളരുകയും കിടക്കരുതാ യ്കയും MM. breath suffering from a wound in the chest. അജീർണ്ണവാ. dyspepsia, കീഴ്വായു വിടുക (= അധോവാ.). 3. rheumatism etc. = വാതം, f. i. വാ. കോപിക്ക: മുട്ടുക med. എനിക്ക് അസാരം വാ. വിൻറെ ദണ്ഡമായി TR.; vu. വാ ശു, വാഴു, വാഷു ഇളകുക.

വായുകോൺ NW. (opp. അഗ്നികോൺ) Gan.

വായുകോപം flatulency etc. Nid.

വായുപ്പിഴ a sprain = ഉളുക്കു.

വായുപുത്രൻ (1) AR. Hanumān; Bhīma.

വായുമുട്ടൽ stoppage of breath.

വായുവിന respiration and other actions of the ദശവായു; hence വ'ക്കാരൻ V1. a useless person.

വായുസഞ്ചാരം V2. agony.

വായ, വാ vāy 5. (= വഴി?, see വായിക്ക?). 1. The mouth ഇവനോ എൻറെ വാ കീറിയി രിക്കുന്നതു is he my maker? പഴുത്ത മാവില കൊണ്ടു പല്ലു തേച്ചാൽ പുഴുത്തവായും നാറുക യില്ല prov. വരുത്തം കൊണ്ടു വായിലേ നാവ് എടുത്തു പറഞ്ഞുകൂടാ TR. തവ വായ്ക്ക് എതിർ വായില്ല Mud. രാജവായ്ക്കു പ്രത്യുത്തരം ഇല്ല. വായ്ക്കു നാണം 541. 2. opening, juncture തോ ണി വായിലേ നീരായ്വന്നു CG. കടിവാ., കോ ൾവാ., പുൺവാ. mouth of a wound. നെല്ലി ൻറെ വാ. juncture of a grain's involucrums. തിരവാ. the crest of a wave. പാഴ്മരത്തിൻ വായിൽ പൂകും, വായിൽനിന്നു പുറപ്പെടും CG. to step between the double stems of the tree. പലവാ. Bhr. in different directions. (= വഴി). 3. edge of a sword etc. വാ. കനക്ക, വാ. അട ർന്ന, പോയ കത്തി prov.; കിണററിൻറെ വാ. പറിച്ചു TP.

വായങ്കം V1. a quarrel, dispute.

വായടെക്ക to silence = വാക്കു മുട്ടിക്ക.

വായൻ V1. loquacious, also വായാടി (തത്ത കൾ വാ. ടികൾ MC), വായാളി.

വായിലാക to be already half-eaten. വാ'യ കൃ ഷി MR. ready for the harvest (exaggeration). പറഞ്ഞുവാ'യിചേരുമ്മുന്നേ TP. before they could shut their mouth.

വായില്ലാക്കുന്നിലപ്പൻ N. pr. a (dumb) low-caste sage.

വായിഷ്ഠാണം. വായിളങ്കം see, വായ്വി —

വായൂർ Guruvāyūr?; വാ. കണികൾ N. pr. a low-caste sage.

വായേശ്രീ eloquence V1.

വായോല a deed of transfer or conveyance; a written voucher deposited in a heap of grain, specifying its quantity.

വായ്ക്കത്തി a large knife, cleaver.

വായ്ക്കയറു a rein.

വായ്ക്കര line of sea-shore V1.

വായ്ക്കരി a funeral ceremony.

വായ്ക്കല്ലു (കിണററിൻറെ) the brim of a well.

വായ്ക്കാൽ So. a small or narrow canal (also in പൊന്നാനിവാ. 714, so ഏനവാ. So. N. pr. a place = vu. ഏനാമാക്കൽ).

വായ്ക്കുരൽ a flute വാ. നാദങ്ങൾ Bhg.

വായക്കുരളായിചൊല്ലുക Anj. to backbite.

വായ്ക്കെട്ടു a muzzle, curb; the art of stopping a man's mouth കുടത്തിൻ വായ്കെട്ടാം മ നുഷ്യവായ്കെട്ടിക്കൂടാ prov.

വായ്ക്കേടു abuse.

വായ്ക്കൊഞ്ഞനം കാണിക്ക No. = simpl.

വായ്ക്കൊട്ട muzzle of dogs.

വായ്ക്കൊൾ്ക to bite. വാ'ൾവതിന്നടുക്ക Bhr. to get into the mouth. ഒരു തുള്ളിയെ വാ'വൻ ചൊല്ലാവതല്ല CG.

വാ (യ്) ച്ചൊറിച്ചൽ മാറുവോളം നാണംകെടു ത്തോ No. vu. itching of the mouth.

വാ (യ്) ച്ചൊൽ a by-word; omen taken from another's word V1.

വാ (യ്) ത്തല (3) edge of a knife വാളിൻ വാ. etc point of a hoe; sluice of a tank or river V1.

വാ (യ്) ത്താരി a shout, huzza B.

വാ(യ്)ത്താളം (a sort of chorus), speaking in a high strain; വാ'ളക്കാരൻ a boaster V1.

വാ (യ്) നാററം fœtid breath.

വാ (യ്) നീർ spittle, വാ. കൊളുത്തുക V1.

വായ്പട bravado, word-war.

വായ്പടവു Cal. = വായ്ക്കല്ലു on which either പാ വുകല്ലു are put, or ആളുമറ is built.

വാ (യ്) പറക to abuse, squabble വളരേ വാ' ഞ്ഞു MR. V2.

വായ്പാടുക to speak out, reveal, publish വാ ർത്തകൾ ഓരോന്നേ വാ'ടിപ്പിന്നേ വിളങ്ങി, ആരോടും ഇതു വാ'ടീല്ലെങ്കിലോ പോരായ്മ, നമ്മുടെ വേദന നമ്മിലേ വാ. CG. — vu. അവൾ വാപാടിച്ചി talkative.

വായ്പാഠം learning by rote.

വാ(യ്)പ്പിടിയൻ the wild boar (huntg.)

വാ(യ്)പ്പിരട്ടു So. abuse.

വാ (യ്) പിളർക്ക to open the mouth (opp. മുറുക്കു ക). പാടുവാനായി വാ'ർന്നാൻ, അതിന്നേരേ വാ. CG.; = ഇറന്നു 2, 112 പോക; also to gape.

വാ(യ്)പ്പുൺ ulceration of the mouth.

വാ(യ്)പ്പൂട്ടു a gag, muzzle of bulls V2.

വായ്പൊതി പാത്രത്തിന്നു കെട്ടുക, see പൊതി.

വാ(യ്)പൊത്തുക to shut & cover the mouth.

വായ്പൊരുൾ meaning of words വാ. കൊണ്ട വർ നേരിട്ടു നിന്നു CG.

വാ (യ്) മട No. Palg. the drip of a roof, eave's board = വാവട 2.

വായ്മധുരം sweet words വാ'േമ മധുരങ്ങളിൽ നല്ലു prov. (opp. വായ്വിഷ്ഠാണം).

വായ്മലർ nice mouth ഓമന വാ. രിലാക്കി CG.

വാ (യ്) മീൻ a good sea-fish.

വാ (യ്) മുള്ളു 1. keen language. 2. the pip of hens; croup. V2. (മുൾ 5, 845).

വാ (യ്) മൃഷ്ടം feeding with promises വാ. കൊ ണ്ടെങ്ങൾ സങ്കടം പോയിക്കൂടാ CG.

വായ്മൊഴി deposition വാ. വാങ്ങി. അന്യായക്കാ രനെക്കൊണ്ടു വാ എഴുതി വാങ്ങി jud. to take deposition. അവൻറെ വാ. മൂലം അറിഞ്ഞു I heard it from his mouth. സമീപസ്ഥന്മാരു ടെ വാ. കളാൽ തെളിഞ്ഞു MR. declaration.

വായ്മോതിരം the iron ring of a measure.

വായ്യാരം No. (ഹാരം?) big talk ഒാേരാ വാ. (& പായ്യാരം) പറഞ്ഞു vu.

വായ്വാക്കു oral communication എഴുത്തു കൊണ്ടു വന്നില്ല വാ. പറഞ്ഞു TR.

വാ (യ്) വിടുക to open the mouth wide, yawn, wail വാ'ട്ടു യാചിക്ക CG. വാ'ട്ടലറുക SG. (in child-birth). ഉററവരെച്ചൊല്ലി വാ'ട്ട ലറി Bhr. വാ'ടാജന്തു dumb.

വാ (യ്) വിഷ്ഠാണം, — ഠാണം abuse, foul words No. അവന് എനിക്കു വായിട്ടാണം പറഞ്ഞു‍ (Mpl.). എന്നെ വളരേ വാ. ചെയ്തു jud.

വായ്വിളങ്കം & വാളിയങ്കം = വിഴാലരി a grain supposed to help children to a clear pronunciation.

വായ്ക്ക vāykka T. M. (C. bāyu, Tu. bāu, Te. vāču, see വാക). 1. To swell, increase, thrive

എൻറെ നെല്ലു വളരേ വായ്ച്ചുപോയി Palg. വാ യ്ക്കുന്ന കൊങ്കകൾ, പൂക്കൾ CG. അവർക്കു സന്തോ ഷം വാച്ചിതു Bar. ആനന്ദം, ആർത്തി വായ്ക്കും വണ്ണം Brhmd. വാച്ചെഴും കുരൂഹലം Bhg. ചേ തസി വാച്ചൊരു മോദേന വിവശനായി Mud. വാച്ച സൈന്യം Bhr. large. 2. to agree, fit, to be what may be.

വാച്ചതു = കണ്ടതു any thing. വാശ്ശത് എന്നാലും വളർത്തുന്നതുണ്ടു ഞാൻ SiPu. whose child soever it may be വാശ്ശതും ഉണർത്തിച്ചാൽ PT. വാച്ച പ്രകാരം V1. anyhow. വാ. എന്നാകി ലും ചെന്നു പോന്നീടേണം Nal. whatever maybe the result; so വാച്ചവൻ = കണ്ടവൻ (but അധികമുദം അകതളിരിൽ വാച്ചവർ ഒ ക്കവേ Mud. = l ab.).

VN. വായ്വു growth കുറഞ്ഞ വാ. CG. നിങ്കലേ പ്രേമവാ. AR. great love. വാ. എഴും CC. വാ. ള്ള പുരികുഴൽ VCh. luxuriant. പനി കൊണ്ടു വാ. കുറഞ്ഞു CG. health & beauty. വായ്പോടേ ചെന്നു heartily.

വായ്പ & വായിപ്പ (T. വായ്യുൽ procuring), a loan വാ. യായി തന്നതിന്നു പലിശയില്ല vu. അ വിടുന്നു അരി വാ. വാങ്ങല്ല prov. വാ. കൊടു lending. കടംവാ. കൊടുത്ത പണം TR.

വാര Port. vára, A rod = രണ്ടു മുളം a yard.

I. വാരം vāram S. (വൃ). 1. Multitude, flock. സി ന്ധുവാരങ്ങൾ waves. 2. a time or turn മന്ത്രം ത്രിവാരം ജപിക്ക KR. ഏകവാ. എന്നാലും ജ നിച്ചില്ല Nal. once. 3. a week-day = ആഴ്ച (രവി —, ചന്ദ്ര —, കുജ —, ബുധ —, ഗുരു —, ഭൃഗു —, മന്ദവാരം).

വാരനാരി a prostitute, dancing-girl വാരമാ നിനിമാർ Brhmd. വാരമുഖ്യമാർ, വാരസുന്ദ രി KR., വാരസ്ത്രീ etc.

II. വാരം T. M. C. 1. Share (= വരവു?) in general, landlord's share, rack-rent chiefly of നെല്ലു (പാട്ടം of trees). വിത്തും ചെലവും കഴിക്കു ന്പോൾ വാ. ഇത്ര, in the best case ഇടങ്ങാഴി വിത്തിന്നു വാ. 4 കണ്ടു, വാ'ത്തിൽ 11½ നെല്ലു കണ്ടു നികിതി തന്നു, വിത്തും വാരവും കെട്ടുക to deliver it TR. ൫൦ നെല്ലു വാരത്തിൻറെ നിലം MR. വാരത്തിന്നു കൊടുക്ക to rent to another. ൧൦ പൊതിപ്പാടു കണ്ടം വാരത്തിന്നു കൊത്തി (Bekal). Kinds: കുടി വാ. (കണ്ടു കെട്ടിയ പാട്ട ത്തിൻ പത്തിന്നു ൪ കു. നീക്കി ൬ സർക്കാർക്കുള്ളതു of pepper, നെല്ലു പാട്ടം കെട്ടി കു. നീക്കി സ ർക്കാർക്കുള്ളതിനെ ൪൦ ഉറുപ്പിക വില അല്ലാതേ അ ധികം ചേർത്തു കഴികയില്ല TR. 1797). ചെവ്വാ., പറന്പുവാ. (1. = പാട്ടം. 2. = പുനവാ.), പുന വാ., മലവാ., മേല്വാ. 2. T. So. (വാരുക) side, declivity ഗിരിവാ., അടിവ. Trav. പുറവാ.

വാരനെല്ലു the landlord's share of rice വാ. ഇടങ്ങാഴി 29,990 TR. — കുടിയാന്മാരോടു വാ രം പാട്ടം വാങ്ങി jud. — വാരശ്ശീട്ടു TR.

വാരക്കം (വാർ 3). Press-money, advance to soldiers & servants V1.

വാരണം vāraṇam S. (വൃ). 1. Warding off. വാ. ചെയ്ക VCh. to obstruct. 2. an elephant വാര ണപന്തി Nal. a stable. വാ'ാദ്ധ്യക്ഷൻ 25. — വാ രണമുഖവൻ Bhg., വാ'ാനനൻ Bhr. Gaṇapati.

വാരവാണം S. an armour, cuirass (= ബാണ വാരം).

വാരാണസി S. Benares വാ. ക്ഷേത്രവാസി യാമീശൻ Bhg. Siva. വാ. പുക്കു Bhr. AR. = കാശി.

വാരാ = വരാ f. i. വാ. നിലം Barren land.

വാരാതേ TR. etc. = വരാതേ; രി ചി മനസിവാ രാഞ്ഞു Bhr.

വാരാന്നിധി S. (വാർ) The ocean = വാരിധി.

I. വാരി vāri S. 1. Water വാ. യും ഊത്തു AR. in സന്ധ്യാവന്ദനം; often വാ. ദാനം (in tanks, wells, പന്തൽ) VilvP. ദാനങ്ങളിൽ മുഖ്യമായതു. 2. a trap for elephants, stake to which they are tied ആനവാ. TR.

II. വാരി T. M. (Te. C. slope = വാരം II., 2.). A lathe, reaper, rafter, resting on കഴുക്കോൽ.

വാരിക്കുഴി (I. 2) a pitfall for elephants.

വാരിജം S. water-born, a lotus; വാ'സംഭവൻ, വാരിദോത്ഭവൻ Brahma; — മകൾ Laxmi, — ശരൻ Kāma, — ശരാരാതി Siva. AR.

വാരിജാതി, see വാരിയൻ.

വാരിധി S. ocean മോദവാ. നിമഗ്നരായി, ആ നന്ദവാ'ധൌ മീനദയാനിധേ Bhg. & വാ രിനിധി, വാർദ്ധി.

വാരിനികരം S. much water വാ'ങ്ങളോടു കൊ ണ്ടൽനിര RC.

വാരിപൂരം S. inundation തീരദേശങ്ങളെ വാ' ത്തിൽ മുഴുകിച്ചു Bhg.

വാരിപ്പുറം (II.) top of a roof; side of ribs. = വിലാപ്പുറം.

വാരിയെല്ലു (II.) a rib സിരയും വാ.ം പെരിക ക്കാണായ്വരും VCh. (in old age).

വാരിരാശി S. the sea; fig. കാരുണ്യവാ. Bhg.

വാരിയൻ vāriyaǹ (വാരുക? see അസ്ഥിവാ രി). N. pr. A class of Ambalavāsis who perform the lower temple-services & funeral ceremonies വാ'ൻറെ അത്താഴം prov. (see എന്പ്രാൻ). hon. വാരിയാർ; f. വാ'ത്തി, hon. വാരിശ്ശിയാർ, വാരി യശ്യാർ (വാരസ്യാർ MR.); the house വാരിയം (വാ'ത്തു ചെന്നു MR.).

I. വാരുക vāruγa T. M. Te. (C. bāču). 1. To scoop up with both hands നെല്ലു കോരി കററ വാരി MR. gathered up. വീഴ്ന്ത വീരനെ വാ രിനാൻ RC. ബാലനെ മന്നിടത്തിങ്കന്നു വാരി എടുത്തു Bhg. വാരി ഇടുക to put rice into the pot. പിണെ വാരും കഴുകന്മാർ RC. കെട്ടോല വാരിക്കെട്ടി shut the book. വാരി വെപ്പിൻ (കവിടി for soothsaying) TP. കാൽ വാരി നി ലത്തു തള്ളി KR. 2. to take in a heap. ചേല കൾ വാ. Bhr.; to rob മുതൽ വാരിക്കെട്ടി jud. ഏ റിയ മുതൽ കുത്തി വാരി എടുത്തു TR. plundered. അങ്ങാടിയിൽ പുക്കു വാരിത്തുടങ്ങിനാർ SiPu. 3. to take with the right hand ഒരു പിടിച്ചോറു വാരി ഉണ്ടു TP. ഓരോരോ പിടി വാരിക്കൊ ടുത്തു KU. (ദക്ഷിണ). — പണം വാരിക്കോരി ച്ചെലവഴിക്ക by handfuls (f. i. in sickness). വാരി വലിച്ചു തിന്നേണ്ട കാലം young people ought to have a ravenous appetite No. vu. വാരിക്കളക to remove as sweepings; to depose. വാരിക്കൂട്ടുക to heap up.

വാരിക്കൊടുക്ക to give liberally സന്തതം വാരി ക്കോരിക്കൊടുത്തു Bhr. gave more & more. [വാരിക്കൊ. is richer than നുള്ളിക്കൊടുക്ക, less than കോരിക്കൊടുക്ക TP.]

വാരിപ്പൊഴിക to pour richly, മിഴികളിൽ വാ Bhr.

CV. വാരിക്ക = എടുപ്പിക്ക.

II. വാരുക, ർന്നു T. M. Te. (വാർ 2) lit. to draw lines 1. To cut lengthwise, trim a palm-leaf ഓല വാർന്നു ഗ്രന്ഥത്തിന്നു കണക്കായി മുറിച്ചു തുരക്ക, വീടുകെട്ടി ഇറ വാർന്നു, (so മുഴെച്ചേടം 846); to cut meat in strips V1. മുള്ളുകൊണ്ടു ശരീരം വാർന്നു പോയി jud. തീയത്തിക്കു (വയറു) കുത്തിവാർന്നു TR. to stab & slash (= കുത്തി വലിക്ക). 2. T. M. Tu. (C. ബാചു) to comb (മുടി) = വാറുക V1. 2. 3. T.M. Te. (C. ബാരു to melt) to run, flow down ഓലോല വാരുന്ന പോയിക്കൂടിയാൽ Bhg. തോട്ടിലേ ജലം എല്ലാം വാർന്നു പോയികൂടിയാൽ Nal. കുളം തീരം പൊട്ടി വാ ർന്നൊക്കപ്പോകും PT. കഫം വാർന്നു പോയാൽ med. (from the noee); water to be strained off.

VN. വാർച്ച. (3) issue, flux നീർവാ. (= പ്രമേ ഹം). രക്തം വാ. women's bloody flux (opp. കറവാരായ്മ suppressed menses). ഇറക്കം വാ. ebbing No. vu.; മീൻവാ. etc.

v. a. വാർക്ക (3) 1. to pour കണ്ണുനീർ Nal. ഓകു വെച്ചതിൽ കൂടേ വാർത്തു വാർത്തു PT. let run off. തലയിൽ വാ. med. വാർത്തതു ചോറു (not കഞ്ഞി). 2. to found, cast വാർത്തുണ്ടാക്ക; വാർത്ത പാടായിരിക്ക roughly done, not polished.

CV. വാപ്പിക്ക f. i. കണ്ണുനീർ വാ. = കരയിക്ക; കിണ്ടി etc. വാ'ച്ചു. had cast.

VN. വാർപ്പു 1. fusion, casting metals വാ. പ ണി etc.; വാർപ്പുല foundry- furnace. 2. issue ചോരവാ. an ulcer, കവിൾവാ., അകവാ. a. med. cancer. 3. So. a large boiler (with 4 കാതു), caldron.

വാരുണം vāraṇam S. Referring to Varuṇa, a Purāṇa. Bhg.; = മന്ത്രഭേദം, അസ്ത്രഭേദം Sk. — West.

വാരുണി S. spirituous liquor, വാ. ഫലങ്ങൾ Bhr.

I. വാർ var S. Water = വാരി, hence വാരാം നിധി ocean, also വാരാർനിധി KR. വാരു കൾ, chiefly = വീഴാതമഴ.

II. വാർ T. M. C. Te. 1. A line (= വര, വരി). 2. a thong, leather-strap, belt; strip of palm-leaf, often വാറു, തോൾവാറു V1. 3. line of troops ഏതാൻ വാറും കുതിരയും, ഏതാനും വാർ ഇങ്ങോട്ടു വരുന്നു, കുതിരവാറു വരികയില്ല,

കുന്പിണിവാറും കൂട്ടിക്കൊണ്ടു TR. Sipahis. 4. what is length-ways; stress, pressure, strength of current. വാറാക്കിക്കെട്ടുക tight. അതിന്നു വാറു വെക്ക to prize, make much of. നെല്ലിന്നു വാറില്ല no great demand. നല്ല വാ. ഇപ്പോൾ very drunk. 5. greatness, luxuriancy, glory (= വാഴു), വാ. കുന്തളം Bhr. വാ. കൊണ്ടീടും കൺ CC. വാ. തുടയിൽ വെട്ടി RC. big; esp. of breasts വാ. കൊങ്ക Bhr. വാ. കോലും കൊങ്കകൾ, വാരെഴും തങ്ങൾ CG. വട്ട വാ. മുലയാൾ KR. വാ. മുലക്കോരകം രണ്ടും Chandra Sang. 6. presumptuousness, provocation V1. 2.

വാരക്കം (3) see above.

വാരണിക്കൊങ്ക (5) full breast വാ. നല്ലാൾ RC.

വാരാർന്ന (4. 5) mighty വാ. രാക്ഷസർ, വാ. രാജ്യം RS. വാ. കപികൾ AR.

വാരാളും (4. 5) id. വാ. തെന്നൽ & വാർതെ. CG.

വാരിളഞ്ചിങ്ങം RC. a bold young lion, so വാ രിളംപോർ മുലമൊട്ടുകൾ Bhg 6.

വാരുററ (4. 5) glorious വാ. ദേവദൂതൻ, വാ. തേർ, വാ. വാക്കകൊണ്ടു വാഴ്ത്തി CG.

വാർകുഴൽ (3) a shawm ഊതും വാ'ലോടും (K/?/šṇa) song.

വാർക്കളമാൻ? a young deer. B.

വാർക്കാർ (3. 2) regular troops, the Mysoreans in 1778 കർണ്ണാടക ആളെയും വാ'രെയും, ൩൦൦൦ പട്ടാളം വാ'രും TR.; peons, Trav.

വാർച്ചാൽ (4) a water-course to drain off excess of water.

വാർതിങ്കൾ CG. (2) the young moon (or 5?).

വാർമുടി ഉണ്ടാക്ക (2) women's cue made of their own hairs lost in combing (loathed by Paṭṭars).

വാർമെത്തും (5) long, glorious വാ. പട Bhr. തൂമൊഴികൊണ്ടു വാ'മാറു പറഞ്ഞു CG. impressively (?).

വാർമൊഴി (see വാറോല) anonymous false report എന്നൊരു വാ. കേട്ടു CG. (2. 6).

വാർക്ക, വാർച്ച, see വാരുക II.

വാർത്ത vārta S.(വൃത്തി). Report, news വാ. കൾ എന്തൊന്നുള്ളു Bhr. (= വർത്തമാനം). ൦രം വാ. ചെവിതോറും നടക്കുന്നു No. vu. bazar-talk. വാ. കൾ നടത്തുക VCh. to spread rumours. വാ. എല്ലാം അറിവതിന്നു Bhg. the state of matters. ഭർത്താവിൻറെ വാ. പോലും tidings of her husband. നേരില്ല പാരിലേ വാ. കൾ്ക്കിക്കാലം Nal. എന്നുടെ വാ. അറിയുന്നതുണ്ടു ഞാൻ KR. I know who & whence I am. വാഴപ്പഴത്തിൻറെ വാ. യെ കേട്ടു CG. heard about plantains. കല്യാണ വാ. പറഞ്ഞു about health.

വാർത്തപ്പാടു T. V1. a promise, vow.

വാർത്താവഹൻ S. a messenger; hawker.

വാർത്തായനൻ S. a spy, agent.

വാർത്തികം S. a commentary, gloss ഭാഷ്യവാ' ങ്ങളും കേൾ്ക്കായി SiPu.

വാർദ്ധകം vārdhaγam S. (വൃദ്ധ). Old age; gen.

വാർദ്ധക്യം as പെരുമാൾ്ക്കു വാ'മായ ശേഷം KU.

വാ'ക്യകാലത്തു വാ'ക്യപീഡ Brhmd.

വാർദ്ധി S. vārdhi (വാർ I.) = വാരിധി The sea വാ. യിൽ വലയുന്ന തോണി KR. ധാത്രിയിൽ നിറഞ്ഞു പരന്ന വാ. AR.

വാർഷികം vāršiγam S. (വർഷം). Monsoonish; lasting a year ൪ പക്ഷങ്ങൾ എനിക്കു വാ'ങ്ങൾ KR. the 8 weeks seem to me as many years.

വാറണ്ട്, — റാണ്ട് E. warrant അയക്ക, പു റപ്പെടുക.

വാറു vār̀ụ = വാർ 2. 3. 4. 6. (also loc. = പാറു a sea-boat).

വറിട (2) a shred of palm-leaf taken off lengthways.

വാറുമീൻ B. a kind of fish.

വാറോല (2) a placard, anonymous writ. വാ. തൂക്കുക announcing a crime either committed or intended, or denouncing a person.

വാറുക vār̀uγa, റി V1. = വാരുക II., 1. 2.

വാററു So. straining, decanting; distilling (വാരുക II., 3).

വാററുക = വാരിക്ക 1. to strain, drain off അ ത്തിവേർ വെട്ടി വാ'ം നീർ GP. വെള്ളം കേ ററുകയും വാ. യും (Coch.). 2. So. to distil.

വാല vāla 1. No. (ബാല) Fresh toddy, euph. for കൈപ്പുകൾ (സേവിക്ക No. Palg.) 2. (T. young; or വാൽ 4.) a certain season ഞാററു വാ., തിരുവാലത്തിരി. 3. P. bālā above; a turban V1. (P. bālā-band).

വാലാക്കുഴ B. an ornamented wooden lance, emblem of royalty, വാ. ക്കാർ.

വാലായ്മ T. M. (വാലാൽ 4.) impurity of men & cows after birth etc. ചത്താലും പെററാലും വാ. = പുല = വീട്ടുവാ. (for a birth 10-12, death 10-16 days); നാടു വാ. public mourning after a king's death, also വാലായ്ക V2. = ദീക്ഷ.

വാലി 1. (വാലുക?) Low ground near a river V1. തോടനും വാ. യും രണ്ടു നിലം TP. 2. (വാൽ) CrP. a kind of bearded paddy.

I. വാലുക vālaγa = ഓലുക, വാരുക II., 3. So. 1. To run, drip, to be strained മൂക്കു വാ. med. Nid. വാല വെക്ക to place so as to run off. 2. to be distilled V1. (see വാററുക). 3. B. to take root, as yams.

വാലുശേരിക്കോട്ട TR. — see ബാലി.

II. വാലുക S. 1. Sand. 2. ഏലവാലുകം a drug.

വാൽ vāl 5. (S. വാലം, വാരം G. 'oura). 1. The tail വാൽനിര എടുത്തു RC. (sporting monkeys). കണ്ടാലപ്പോഴേ വാ. എടുക്കയേ ഉള്ളു PT. to defy. വാ. പൊങ്ങിച്ചു മണ്ടി AR. വാലടി കൊൾ്ക KR. വാന്മേൽ എയ്തു AR. വാലും തലയും (also fig.). 2. what is tail-like, train, trail വാലു തല ഇരട്ടിക്കും KU. increase of interest; a handle, spout വാലൂരിക്കിണ്ടി TP. 3. (വാലു ക) spittle V1. 4. aM. T. (വൽ) purity, whence വാലായ്മ.

വാലധി S. & ബാ — the tail KR.

വാലൻ tailed വാ. (& — ൦) പേക്കൻ No . = മിട്ടിൽ. കോഴിവാലൻ CrP. a kind of paddy.

വാലാട്ടം wagging of tail. വാ'ട്ടിപ്പോക to draw in the tail, to be humbled. വാലാട്ടി MC. the wagtail.

വാലാൻ, see ബാലാൻ, a fish.

വാലിടുക (2) to form flaps of the cloth put on. പീതാംബരം കെട്ടി വാ'ട്ടുടുത്തു ChVr. പൂക്ക ച്ച കെട്ടി വാ'ട്ടു Sk. പട്ടുകെട്ടി നാലഞ്ചു വാ' ട്ടു ചാടിക്കളിച്ചു Anj.

വാല്ക്കണ്ണു = അപാംഗം ChS.

വാൽക്കാണം duty levied on cattle.

വാൽക്കുടം the end of a tail സിംഹത്തിന്നു വാ'ത്തിൽ ഒരു മുള്ളു MC.

വാൽക്കൊഞ്ചു B. the tail of a horse.

വാൽക്കോതന്പു (mod.) barley.

വാൽത്താര or നൂൽത്താര the hairless under- part of a tail. Palg.

വാൽനക്ഷത്രം, വാൽമീൻ a comet V1.

വാൽമുളകു long pepper = ചീനമുളകു.

വാല്യം = ബാല്യം; also വാലിയത്തച്ചൻ, വാ'ത്തു മേനോൻ KU. the first minister of Cochin.

വാവൽ vāval T.M. C. Tu. (വവ്വുക?). A large bat വാ. പക്ഷി; also വവ്വാൽ 920.

വാവിഷ്ഠാണം, see വായ്.

വാവു vāvụ T. M. (Te. bā fr. ഉവാവു q. v.). A holiday, change of the moon വാ. തോറും ബലി നല്കും Bhg. കറുത്തവാ. (അമാവാസ്യ), വെളുത്തവാ. (പൌർണ്ണമി), ഇളവാ. = പഞ്ചമി V2., മുഴുത്തഉവാവു V1., പിതൃവാവു 661., കറുത്ത വാവിന്നു പിതൃക്കൾക്കു ബലിഇടുക vu. വാവു ന്നാൾ വികൃതിയായൊഴിഞ്ഞ് ഒരു വസ്തുവില്ല Mud. കർക്കടമാസം വാ. ഊട്ടേണ്ട മര്യാദയായി നടന്നുവരുനന അടിയന്തരം TR. വാവുന്നാൾ അ ർദ്ധരാത്രി Bhr.; chiefly full moon. നിറമുള്ള തി ഥി തുടങ്ങും വാവല്ലോ Mud. ദശയറുതി മരണം വാവറുതി ഗ്രഹണം prov.

വാവട 1. a sweetmeat. 2. (loc.) a thin narrow board nailed on rafters, shingle [gen. വാ(യ്)മട]. വാ. യോടു edge tiles.

വാവൂട്ടൽ: കർക്കടകഞാററിൽ 2 ഓണം ഉണ്ടു ഇല്ലന്നിറയും വാ'ലും prov, 2. Sūdras feasting Brahmans on വാവുന്നാൾ.

വാശി vāši 5. (Ar. P. വാജിവ്? or വായ്ക്ക?). 1. Equity, excess or surplus, agio. ഇതിന്നു വാ. കൂട്ടിക്കണ്ടു TR. allow for. വാ. വെച്ചുകൊടുക്ക to give into the bargain, abate the price for different standards of measure & weight, ര ണ്ടും വാ. = ഒക്കും V1. സലാം വാജി സലാം TR. many, many Salāms. വസ്തുവക വില്പിച്ചു മുക്കാൽ തിട്ടവും അരവാ. യും കാൽ വാ. യും കൊടുപ്പി ക്ക VyM. half as much more. അര വാ. യും ഇ രട്ടിയും ആയാൽ VyM. അളവു വാ. യും പരദ്ര വ്യവും KU. (a royal income). വലിപ്പം കാൽ വാ. കൂടും. MC. ഏലം കാൽ വാ. പിരിഞ്ഞിട്ടില്ല TR. scarcely a trifle. — നൂററിന്നു 10, 15 വാ., 10,

15 % interest. 2. difference വില വാ., അര വാ., കാല്വാ., = ½, ¼ (വാ. nearly expletive) ¾ വാ. തീർന്നു (a work) No. മണ്ണുവാശി = നിലഭേ ദം quality of soil. 3. M. (= വാചി 2. P. bāzi) a bet, stake വാ. പറകയും ആർത്തുവിളിക്കയും Bhr. (in battle); hence obstinacy വാ. പറയു ന്നതെന്നതു തോന്നലാം KR. may seem merely obstinate contradiction. വാ. കിളർത്തുക V1. to instigate. ദുർവ്വാ. blind zeal. ചൊൽ കേളാതേ വാ. യെ പൂണ്ട സുയോധനൻ CG. blinded by passion.

വാശികാണുക (1) to look better, preferable; (2) to find excess or deficiency.

വാശികൂറുക (1. 2) to fall short. വാ'റാതേ അ തു സാധിക്കും without fail. നാശമായിരിക്കു ന്ന വാ'റിന മൂലം KR.

വാശിക്കാരൻ (3) an obstinate person.

വാശിപിടിക്ക (3) to vie, emulate; to be stubborn. വാ'ച്ച് ഓടിക്ക to get up a race. വാ' ച്ചത് ഒഴിച്ചുകൂടായ്കയോ Mud. are no more amenable to reason.

വാശിയാക (1. 2) to recover എൻറെ ദീനത്തി ന്നു അപ്പോഴേക്കു വാ'മോ epist. = ഭേദം.

വാശിത S. vāšiδa (lowing). A cow; a wife.

വാശിവ് = വാജിവ് q. v., നിണക്ക് ഇതിന്ന് ഏറ വാ. പോര TR. you have not made out your claim.

വാശ്ശ, see വായ്ക്ക, വാച്ച.

വാസം vāsam S. (വസ്). 1. Dwelling; habitation നിന്നുടെ വാസഗൃഹം എവിടേ Sk. ( = നീ ഇരിക്കുന്ന ഗൃ.). ആത്മവാസസ്ഥിതിദുഷ്കീ ർത്തിദം VetC. (for the poor). 2. = വാസന perfume. വാസയോഗം scent for clothes.

വാസന S. (abiding). 1. Odour, flavour, scent. അതിൽ വാ. കേററി VyM. made fragrant. — fig. symptom സന്നിയുടെ വാ. പോലേ ഉണ്ടു MR. typhus-like. വാ. പിടിക്ക to emit a smell; smell at. 2. idea, impression or propensity, considered as the abiding influence of former lives ജന്മാന്തരവാ. കളാൽ ബ ദ്ധൻ, കർമ്മവാ. കളാൽ ചുററപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ദേ ഹികൾ etc.; ആശിച്ചു പൂർവ്വവാ. യാലേ Brhmd. പൂർവ്വജന്മാർജിതവാ. യാൽ AR. വാ. ാധീനം ജ ഗച്ചേഷ്ടിതം, വാ. നെക്ക് ഒരിക്കലും ഭംഗം ഇ ല്ല Si Pu. innate tastes or instincts last thro' all successive births. പ്രകൃതിഗുണവശാലുള്ള വാ. കളെ നീക്കുവാൻ വേലയത്രേ Bhr. യാതൊ രേടത്തു മനോവാ. ആകുന്നിതു ചൈതന്യരൂപ മതു പോലേയായ്വരും നൂനം Bhg.; പുണ്യവാ. desire after virtue. ആർക്കു വാ. ഏറും ധനുസ്സി ങ്കലേക്കു Bhr. വിദ്യാവാ. scientific talent. കാ വ്യവാ. poetical vein. വാ. നാരിമാരിൽ ഇല്ല Bhr. does not take to women. ആസ്തികൾ ക ഴിയുന്നേടത്തോളം ക്ഷയിപ്പിപ്പാനല്ലാതേ വർദ്ധി പ്പിപ്പാൻ വാ. ഇല്ലായ്കയാൽ TR. being an incorrigible prodigal. 3. instinct of animals MC. 4. practice, habit V1. വാ. ക്കാരൻ experienced.

വാസനം S. 1. dwelling ഹൃദിവാ. ചെയ്ക Si Pu. 2. perfuming, fumigating.

വാസനശീലൻ So. amiable.

വാസനാബലം (2) natural inclination.

വാസന്തകാലം S. (വസന്ത). A sterile, pestilential year V1.

വാസന്തികം vernal.

വാസരം vāsaram S. (വസ്). Morning, day ഏകവാ. Bhg.

വാസരാധീശൻ S. the sun. വാ'ശാന്വയം AR. the solar line. — (അധീശൻ).

വാസവൻ S. (വസു). Indra. വാ. മുന്പായ വാ നവർ CG., വാസവാദികൾ AR. the Gods.

വാസസ്സു vāsas S. (വസ് to wear). Cloth ഏ കവാ. കൊണ്ടു സംവൃതമായുള്ളംഗം KR. — in Cpds. കൃത്തിവാസാവു Si Pu. Siva.

വാസി vāsi S. 1. Inhabitant (വാസം), residing, പുരവാ. കൾ Bhg. വനവാ. etc. 2. dressed ചീരവാ. Bhg. 3. = വാച്ചി.

denV. വാസിക്ക, (V1. വാസനിക്ക) to emit fragrance.

part. pass. മലയജവാസിതമാറു CG. a breast made fragrant with sandal-powder.

വാസിത a woman (= വാശിത).

വാസുകി S. N. pr. One of the 8 kings of serpents, (അഷ്ടനാഗങ്ങൾ), Bhg.

വാസുദേവൻ S. (വസു —) K/?šṇa.

വാസ്തവം vāstavam S. (വസ്തു). 1. Substantial,

real സ്വപ്നം വാ. എങ്കിൽ സംസാരം സത്യം ത ന്നേ Bhg. 2. demonstrated വാ'മായിരിക്കുന്ന ഫലം Gran. the proved result of an arithmetical operation. 3. news ചാരന്മാരെ അയച്ചു വാ' ങ്ങൾ ഗ്രഹിച്ചു Sk. വാ. പറക = വാർത്തകൾ Bhr.

വാസ്തു vāstu S. (വസ്). 1. Site of a building. 2. a new house വാ. ബലി കഴിക്ക Bhr. (vu. also before കൊടിയേററം at the beginning of a festival, or to get rid of any ഉപദ്രവം); വാ. പൂജ dedication on the day when the doors are set up. 3. (loc.) the God of the builders (ആ ശാരി), supposed to indicate the qualities of each site & direct the workmen; he sleeps on the ground, the head toward SW., the feet NE. [No. ബലി as കുററിപൂജ 274., or against any ഉരദ്രവം is offered to തച്ചുഗുളികൻ].

വാസ്തുചീര, (S. വാസ്തുകം) Chenopodium album; also നാട്ടുചീ., പരിപ്പുചീ.

വാസ്തോഷ്പതി S. genius of the house; Indra.

വാഹകൻ vāhaγaǹ S. (വഹ്). A bearer അ ന്തോളവാ'ന്മാർ Nal. carriers. വാ'ന്മാരെക്കൊ ന്നു AR. those who led him bound.

വാഹം S. carrying; a vehicle, സാർത്ഥവാ'ൻ.

വാഹനം S. 1. vehicle, conveyance as a horse, elephant. ഗരുഡവാ'ൻ Višṇu. ഐശ്വര്യങ്ങ ളും എല്ലാം വാ'ങ്ങളും തന്നിരുത്തുന്നതും ഉണ്ടു KU. I grant every honor. 2. a chariot, waggon = രഥം Bhg.

വാഹിനി (f. of വാഹി driving) an army അരി വാ. Bhr. the foe. വാ'നീപൂരം Brhmd.

വാളം vāḷam (T. = വളവു). 1. An ingot, lump (T. Te. C. pāḷam), a bar of gold, iron പഴുപ്പിച്ച ഇരിന്പുവാ'ങ്ങൾ ഒന്നിച്ചു കൂട്ടുന്പോലേ VyM. 2. a hammer for the chisel.

വാളമീൻ V1., വാള T. B. a fish, Trichiurus.

വാളൻ vāḷaǹ (വാൾ) 1. A sawyer. 2. a caste of fishermen in backwaters. D. 3. sword-like; വാ. പുളി tamarind (വാ. ളികുടി Pay.).

വാളി T. So. a golden ear-ornament (വാളിക S. ring) Palg. = അലികത്തു; മൂക്കുവാളി a large nose-ring thro' the partition of the nose.

വാളിയങ്കം, see വായ്വിളങ്കം.

I. വാളുക vāḷuγa (വാഴുക 3.). To sow, cultivate കൊത്തി വാ.; കണ്ടത്തിൽ വിത്തു വാളി & കണ്ടം വാളിയിരിക്കുന്നു jud. വാളിപ്പൊലിച്ചിട്ടു വരും TP. having finished.

VN. വാളിച്ച No. vu. = വാളൽ.

CV. പുത്തരിക്കണ്ടം വാളിക്കുന്നു പഴയരിക്കണ്ടം വിത്തൂട്ടുന്നു TP.

II. വാളുക, ണ്ടു No. (വാൾ, വാരുക II.). To scratch, slice വാണ്ടു കൊടുക്ക (opp. പൂണ്ടു കൊ ടുക്ക prov.). വാണ്ടെടുക്ക to slice a cocoa-nut in horizontal pieces. — കുപ്പിക്കണ്ടംകൊണ്ടു കാൽ മുറിഞ്ഞിട്ടില്ല വാണ്ടുപോയതേയുള്ളു No. vu.

വാൾ vāḷ 5. (Te. vāl fr. വൾ bent?, Te. vaḍ sharp). 1. A sword ഒററ —, ഇരട്ട — V2. two-edged. വാൾ ഇളക്കുന്നത് ഇടിമിന്നൽ പോല KR. (guards). വാൾ ഓങ്ങി ഇളക്കിനാൻ CG. വാളുറയൂരി Mud. drew the sword. ചുണ്ടിന്മേൽ വാൾ കുത്തിനിന്നു TP. saluted. വാൾകൊൾ്ക V1. to go to war. വാൾ ഇതു വെക്കം Mud. I give up my Vezīr's office. വാളിന്നു നെയ്യിടുക 579. met. power, government. വാൾ എറിഞ്ഞിട്ടും തൊഴുതു TP. Nāyars. വളരേ ആളും വാളും കൂടി a tumultuous assemblage; fig. വാളിടെന്ത ക ണ്ണാൾ RC. വാൾ ഏലും മിഴിയാൾ KR. കർമ്മങ്ങ ളെ ജ്ഞാനവാളിനാൽ ഛേദിച്ചു Bhg. 2. a saw. 3. sword-like; a fish = വാള; fruit of leguminous plants (see വാളൻ, ആര്യംവാ., അവര).

വാളലകു the blade, വാളു the sheath of a sword.

വാളുപലിശക്കാരൻ attendant of a Rāja (വാളും പലിശയും arms). ഒരു വാ. TR.; also വാൾ പലകക്കാരൻ B.

വാളും കയ്യും the sword-arm, വാ. കൊത്തി TP.

വാളേറു throwing up swords & catching them.

വാ. കാർ — വാളെറിവിദ്യ juggling.

വാൾക്കളി sword-dance V2.

വാൾക്കാരൻ a swordsman; a sawyer.

വാൾനന്പി armed Half-Brahmans; their leader (തങ്ങൾ) KU.; sword-dancers before Subrahmaṇya.

വാൾപ്പാടു the length of a sword. വാ'ട്ടിലടുത്തി ല്ല Bhr. within reach of sword.

വാൾപ്പിടി the handle of a sword; swordsmen (see പിടി 5).

വാൾപ്പുലി a rhinoceros (see ഭക്ഷ്യം) Nal.

വാൾപ്പൂജ KU. an institution of the Calicut dynasty.

വാൾമീൻ (3) the sword-fish.

വാഴ vā/?/a T. M. (C. bāḷe, Tu. bāre). 1. The plantain-tree, Musa paradisiaca, symbol of plenty (marriage). വാഴ വെക്ക to plant. വാഴ ക്കുലെച്ചു MR. bears. 2. what is like it കററവാ., കനകവാ., പെരുവാ., മരവാ., വണ്ടുവാഴ. Kinds: അടക്ക —, അടുക്കന്പൂവൽ —, അണ്ണാ ർക്കണ്ണൻ —, ഏറാടൻ (V2. sugar-plantain), ക ദളി — Anj., കരു —, കർപ്പൂര — KR., കല്ലു — (wild), കാട്ടു — (also = Canna Ind.), കുന്നൻ — (or കുന്ദൻ), ചിങ്കൻ — (Anj. ചിങ്ങൻ), ചെവ്വാ. (or ചുവന്ന), തെക്കു —, തെഴുതാണി — (Palg. പൊണ്ണൻ — i. e. തടിയൻ), നൈന്ത്ര — (best sort, vu. നേന്ത്ര —; also തെഴു —: കന്നുഉണക്കി ട്ടേ കുഴിച്ചിടുകയാൽ), പടൽ — V1., പടു —, (No. = മണ്ണൻ —), പൂവൻ —, പൊതു —, മണ്ണ ൻ —; മലവാഴ Palg. exh. [പടുവാഴ 599. all kinds except നൈന്ത്ര —, മൈശ്ശൂർ —, തെഴുതാ ണി — & പൂവൻ]. Parts: വാഴക്കന്നു shoots, — ക്കണ the rib of a plantain-leaf, — ക്കണ്ട bulb of shoots (eaten), — ക്കാന്പു the heart of the pl. tree ആനക്കൊന്പും വാ.ം ശരിയോ prov., — ക്കായി green plantains [— ക്കാ (യ്) ക്കറി; ഉട (= ഉടഞ്ഞു) വാഴക്കാ No. ripe Neintra — boiled, cut, dried & eaten with ചക്കരക്കട്ടി poured over the hot fruit; വറുത്ത വാഴക്കായി Cal. or പൊരിച്ചകായി No. made of green Neintra], — ക്കിഴങ്ങു (വാഴക്കിഴങ്ങിലേ വെള്ളം GP.), — ക്കുടപ്പൻ (— ൻറെ അല്ലി MC.), — ക്കുടം = prec., മാന്പു, — ക്കണ്ട = മുരടു, — ക്കുല (ഉണ്ണ വാഴക്കുല fee of 1 gold fanam, equivalent to a plantain bunch payable by tenants, exclusive of rent), — ക്കൂന്പു, — ക്കൈ (rib of pl. വാ. മുറി ക്ക or വാഴയണു മുറിക്ക a delicate sword-exercise), — ച്ചീപ്പു (or — പ്പടല, — പ്പള്ള) comb, — ത്തട (or — പ്പിണ്ടി) stem, — ത്തലെക്കലേപ്പൂ (GP 67. or മാണി, മാന്പു), — നാർ (പട്ടുനൂലും വാ'രും prov.), — പ്പഴം (വാ'ങ്ങളെ കാണുന്ന നേരത്തു ബാലകർ ചാരത്തു ചെല്ലുമല്ലോ CG.), — പ്പോള rind, — മാണം Trav. (= വാഴക്കിഴ ങ്ങു), — മാണി 807, — യില leaf (used as plate etc.).

വാഴക്കണ്ണൻ CrP. a kind of paddy.

വാഴപ്പുല്ലു a lily-grass.

വാഴുക vā/?/uγa T. M. C. Tu. (Te. ബാ fr. വഴു). 1. To live മമ പരിചാരകനായി വാ. മേൽനാൾ എല്ലാം UR. ഉൾക്കുരുന്നിങ്കൽ വാഴ്ക രാമനാചാ ര്യനും AR. = പാർക്ക; often aux. V. = ഇരിക്ക, വസിക്ക, f. i. കേണുവാണു CC. കാണുന്പോഴും കാണാതേ വാഴുന്പോഴും Bhg. 2. to live well, happily അവൾ അവനോടു കൂടേ വാഴുന്നു V1. വാഴുന്ന സ്ത്രീ married. വാണു യഥാസുഖം VetC. 3. v. a. (= ആളുക, വാളുക) to cultivate ക ണ്ടംകൃഷി വാ. V1.; ഉപ്പുവാ. to make salt V2. 4. to rule, reign രാജ്യം വാ. KU.

വാഴാനിലം (3) uncultivated land = വാളാത്ത.

വാഴി 1. living somewhere. കുന്നുവാ. a mountaineer. 2. a ruler. ദേശവാ. a chief. അ യൽവാ., നാടുവാഴി; hon. വാഴിയോർ KU., title of ruling Half-Brahmans. 3. (= T. പാഴി) broad വാഴിക്കൈക്കോട്ടു = പടന്ന; also വാഴിക്കോട്ട.

CV. വാഴിക്ക (1) മെത്തമേൽ വാ'ച്ചു Bhg. made to sit; (2) to get a girl married (പെണ്ണിനേ), esp. Mpl. = കെട്ടിക്കൊടുക്ക; (4) to make to rule അരചനായി വാ'ച്ചു Mud. നാലാം കൂറാ യി വാ'ച്ചേക്കുന്നു KU. to appoint to a dignity.

വാഴു (1) life, വാഴുനാൾ = വാണാൾ life-time; (4) a ruler ബാഉ TP. = വാഴുന്നോർ.

വാഴുന്നീത്തിടുക (4) No. hon. = വാഴിക്ക, past t. വാ'ന്നീത്തു f. i. മൂത്തേടം ഒഴിച്ചു ഇളയേടം അരിയിട്ടു വാ. KU.

വാഴുന്നോർ (1. 3) inhabitants, cultivators; (4) a governor, baron ബാഉന്നോർ TP., Bayanor TR. title of കടത്തുവ Rāja. രണ്ടില്ലം വാഴു ന്നോലുംKU. (pl. as മൂത്തോൽ); in Kaḍ. പുതു പ്പണം, കണ്ണന്പത്തു, വള്ളിയാട്ടു, പാറക്കടവു 4 വാഴുന്നോർ under Porlātiri.

വാഴും, വാഴുവർ KU. a ruler (a title).

വാഴ് aM. 1. life നിന്നോടു പിരിന്തുള്ള വാഴ് വാഴ്വാമല്ല RC. 2. Imp. = വാഴ്ക V1. hail!

വാഴ്ക (1. 2. 4) live! hail! മരുന്നുവാ. മുന്തിരുവും വാ. എന്നാചാരി എന്നും വാ. എൻകുരിക്കളും വാ. MM. (close of the book). എന്മകൻ വാ. CG. never mind! (said in lifting up a child that fell). The Imp. is treated as Noun, hence denV. വാഴ്കിക്ക to cry hail! greet ദു൪യ്യോധനാദിയേ തൊഴുതു വാഴ്കിക്കും ChVr 7.

വാഴ്ക്ക (loc.) = വാഴിക്ക 4. എന്മകനെ രാജ്യത്തി ങ്കൽ വാ. വേണം Coratti P.

VN. വാഴ്ച (1) Living prosperously ശൃഗാ രത്തിൻ മംഗലവാ. യും വാണു നിന്നാർ CG.

(K/?/šṇa & Rugmiṇi). വാ. ചോറു mutual obligation in marriage Vl.; (3) cultivation; (4) reign, government നാട്ടുവാ., ഇടവാ. etc.; നൂറെറാന്നു വാ. 101 successions promised to the Trav. dynasty. രാജാവായി വാ. കഴിഞ്ഞു KU. commenced to reign. വാ. കഴിച്ചു made to reign, enthroned KU. വാ. ക്കാരൻ a regent V2. — met. വാഴ്ചയോടു നടക്ക No. = അധികാരത്തോ ടു. — വാഴ്ച ചെല്ലുക No. to last long (clothes) = ൦രംടു നില്ക്ക.

വാഴ്ത്തി (foll.) praiser, കേകികളാകിന വാ. കൾ വന്നു CG. = വന്ദി birds served as bards.

വാഴ്ത്തുക (= വാഴ്കിക്ക) to bless, praise, extol വീ൪യ്യങ്ങൾ വാഴ്ത്തി സ്തുതിച്ചു Mud.; also:

വാഴ്ത്തിക്ക id. നാരായണനുടെ കീർത്തികൾ വാ'ച്ചു സഞ്ചരിച്ചീടിനാൻ Bhg 6. (or cause to praise).

വാഴ്വു prosperity, happy life (see വാഴ്). തന്പു രാൻറെ വാ. CatR. blessing.

വി vi S. 1. (ദ്വി, L. dis —) Particle of separation, privation, wrongneas, difference, spreading. 2. വിസ്സ് (L. avis) a bird.

വിംശതി S. (ദ്വി). Twenty വി. കോടികൾ Sk. In Cpds. വിംശകം, വിംശൽ.

(വി) വികചം S. Blown, വികസിതം.

വികടം S. 1. uncommon, huge, hideous കരാള വി'നായി AR. 2. T. So. opposition, impediment, danger. അകട (൦) വികടം, അകടു (p. 3), വികടു. അകടവികടാക്കി frustrated, also വികടിക്ക B.

വികടക്കാരൻ disturber, meddler.

വികരാളം S. dreadful ദംഷ്ട്രങ്ങൾകൊണ്ടു വി. VCh.

വികർത്തനൻ S. the sun.

വികർമ്മം S. wrong; exploit, feat Vl.

വികലം S. defective നയനവി'ൻ ഞാൻ ChVr. blind. വികലാംഗൻ maimed.

വികല = വിനാഴിക.

വികല്പം S. 1. Alternative; doubt, indecision ബുദ്ധിക്കു വി. വന്നു Bhr. അണുവളവും വി. ഇല്ല KeiN. അതിനേതും ഒരു വി. ഇല്ല Mud. who doubts it? കല്പിച്ച കല്പനെക്ക് അല്പം വി. ഇല്ല, നില്പാൻ വി. ഇല്ലാത്തവൻ SiPu. In gramm. optional (= വിഭാഷാ "either — or"). 2. mistake വികല്പകല്പിതം മായ എന്നറിയേണം SidD. ഇന്ദ്രിയവി'ങ്ങൾ പോകും Bhg. illusions of senses.

abstr. N. വികല്പത്വം state of doubt or illusion, മായയാൽ വി. ബുദ്ധിക്കുണ്ടാക്കപ്പെട്ടു Bhg.

വികല്പനം, — ല്പിതം optional, doubtful.

denV. വികല്പിക്ക to alternate, waver, Bhg. വ്യാ ഘ്രരൂപേണ വി'ക്കുന്ന ചിത്തവൃത്തി ക്രോധം Vednt. (interchangeable, like? or going astray?).

വികസിക്ക S. to blow, expand താമര, മുഖം Bhg.

CV. ലിംഗം വികസിപ്പിച്ചു കൂടായ്ക Nid. = നിരുദ്ധമണി.

part. pass. വികസിതം blown (= വികാസം).

വികാരം S. 1. Change, വികരിക്ക Vl. to alter; transition to action അഗ്നീടെ വി'മാം ഉഷ്ണം Bhg. കാലിന്നു വി. ഇല്ല cannot move the leg. 2. altered appearance വക്ത്രനേത്രങ്ങൾക്കു വി. ഇല്ല AR. (though wounded). പീഡയോ മോഹമോ എന്നറിവാൻ മുഖവി'ത്തെ പരീ ക്ഷിച്ചു നോക്കി KR. = ഭാവം workings of the face; in med. dangerous symptoms to appear. 3. agitation esp. through passion, perturbation 8 വി. കാമക്രോധലോഭമോഹാദിമദമാത്സര്യഡംഭാ സൂയ Vedt D. ആത്മാവിൻ വി. ൩ അദ്ധ്യാത്മി കം, അധിദൈവികം, അധിഭൌതികം Bhg. കാമ —, മാരവി. etc. Bhr.

വികാരി 1. producing or undergoing a change. 2. Port. vigario, a parson എൻറെ വിഗാരി

ത്വം നടത്തുവാൻ ഒഴിപ്പിച്ചു തരിക (Syro-Rom. letter).

denV. വികാരിക്ക v. n. to change, act പിത്തം വി'ച്ചു കാമല ഉണ്ടാം a. med. (also വിക രിക്ക).

വികാസം S. blowing (opp. സങ്കോചം). പൂവിൻ വികസത്തെ (sic) കണ്ടാൽ Anj.

വികാസി expanding.

വികീർണ്ണം S. (part. pass.) split, dissolved. Bhg.

വികൃതം S. (part. pass, of കൃ) Changed, esp. for the worse; distorted, miserable. — വികൃതൻ sick.

വികൃതി S. l. = വികാരം f. i. the numbers 1 — 10 are പ്രകൃതികൾ 10 — 100 ഇവററിൻറെ വി. കൾ Gan. derived formations. പ്രകൃതിനിർഗ്ഗു ണൻ എങ്കിലും ഇന്നു ഞാൻ വി. കൊണ്ട ഓരോ ഭാവം ChVr. momentary change, action, humour രജോഗുണവി. അതു നൂനം VCh. 2. depravity മരണജനിമയ വി. ബന്ധം AR. the bonds of (former) sinful action. വി. കാട്ടുക to show perverseness, വി. പറക. 3. bad, of things വാവുന്നാൾ വി. ആകുന്നു Mud. inauspicious; of persons വി. കളിൽ അതിവിരുതൻ Nal. wicked. അ വൻ വി. vu.

abstr. N. വികൃതിത്വം roguery, baseness.

വികൃഷ്ടം S. (part. pass.; കർഷ) drawn asunder. — M. vileness, insolence വി. പറക V1. ചെയ്ത വി'ങ്ങൾ പൊറുക്ക CatR. — എത്രയും വികൃഷ്ടൻ PT.

വിക്കം vikkam M. 1. Stammering. 2. Port. bico (beak, point), a pickaxe വി. കൊണ്ടു കൊ ത്തുക No.; also പിക്കം. vu.

വിക്കൻ = കൊഞ്ഞൻ V1.

വിക്കു impediment in speech.

വിക്കുക (T. C. hiccup, Te. വെക്കു see മിക്കുക, aC. birku fr. വിറു). to stammer വിക്കിവി ക്കിപ്പറക; to rise in the throat; also വി ക്കിക്ക freq. V. V1.

(വി): വിക്രമം S. step, onset, prowess, heroism വി. പ്രയോഗിപ്പു ദുർബ്ബലന്മാരിലില്ല PT. വി. കാ ട്ടുക etc.; അവൻറെ വി'ത്തെ അടക്കി SG. defeated.

വിക്രമൻ 1. a hero. 2. N. pr. മാനവിക്രമ ന്മാർ KU. (Tdbh. വിക്കിരൻ). ഭാനുവി., വി ക്രമാദിത്യൻ etc. KM. VetC.

വിക്രമവാൻ valorous വിന്മാരായ സഗരന്മാർ KR.; so വിക്രമശാലി.

denV. വിക്രമിക്ക 1. to step aside വി'ച്ചാൾ SiPu; to travel about ലാഭം ഉണ്ടാക്കുവാൻ വി'ക്കുന്ന ഞങ്ങൾ Nal. 2. to rush on, fight വി'പ്പതിന്നടുത്തു Brhmd. വി'പ്പതിന്നു തുട ങ്ങും ChVr. to attack. വി'ച്ചാൽ അതിന്നു വൈഷമ്യം ഉണ്ടോ Mud. with daring effort. 3. v. a. to conquer വാനരൻ വന്നു നിന്നെ വി'ക്കുന്ന കാലം, അവരോടമർ ചെയ്തു വി' ച്ചു KR.

വിക്രയം S. (ക്രീ) sale വി'ങ്ങളിൽ ലാഭം ഉണ്ടാക്കുവാൻ Nal.

part. pass. വിക്രീതം sold.

വിക്രാന്തി = വിക്രമം.

വിക്രിയ = വികാരം, വികൃതി.

വിക്ലവം S. bewildered = വിഹ്വലം.

വിക്ഷേപം S. (ക്ഷിപ്). 1. throwing away or about. ഖുരവി'ങ്ങൾ Brhmd. kicks. അംഗ വി. കാട്ടുക V2. wanton gesticulation. കടാ ക്ഷവി. VetC. ogle. 2. sending out വി ക്ഷേപശക്തി (opp. ആവരണം) Vednt. evolution of the 5 elements (first വിൺ, then വായു, അഗ്നി, ജലം, മൺ).

വിക്ഷേപണം id. കാരാഗൃഹം തന്നിൽ വി. ചെയ്തു Mud.

denV. വിക്ഷേപിക്ക, part. pass. വിക്ഷിപ്തം.

വിഖ്യാതൻ S. = പ്രസിദ്ധൻ.

വിഖ്യാതി renown.

വിഗതം S. (part. pass, of ഗം) departed. ബ്ര ഹ്മദണ്ഡത്താൽ വി'ന്മാർ Brhmd. perished. വിഗതഭയം Bhg. Mud. fearlessly. വിഗതാ യുഷൻ Brhmd. too old. — വിഗതാർത്തവ f. past child-bearing.

വിഗമം S. departure, separation.

വിഗുണം S. imperfect; spoiled.

വിഗ്നം vignam S. (part. pass. of വിജ്, വേ ഗം). Excited.

(വി): വിഗ്രഹം S. 1. disunion, war വി. തമ്മില ന്യോന്യം ഉണ്ടാക Sah. 2. individual form,

body, സുവിന്മാരാം രഘുക്കൾ KR. beautiful. മത്സ്യവി'ൻ Višṇu as a fish. മോക്ഷവി'ൻ embodied salvation. എല്ലാക്കർമ്മങ്ങൾക്കും സാക്ഷി വി'നായി Bhg. (sun)= സ്വരൂപൻ. 3. image, statue V1. വിഗ്രഹാരാധന etc. 4. (gramm.) analyis of a dissoluble word. part. pass. വിഗൃഹീതം dissolved into its elements.

വിഘാതം S. (ഹൻ). Stroke, impediment ശുഭത്തിന്നു പല വി'ങ്ങൾ ഉണ്ടാം KR. അതിന്നു വി'ത്തിന്നു വേണ്ടി MR. to obstruct it.

വിഘ്നം S. id., കർമ്മങ്ങൾക്കു വി. കൂടാതേ TR. വി'ങ്ങളെ കളയും ഗണാധിപൻ VilvP. വി. ഇല്ലല്ലോ ശിരസ്സിന്നു ജാഗ്രത്തിൽ Bhg. the head is not endangered or hurt by a dreamt decapitation. പേർ വി. വരും Bhg. is lost. മാർഗ്ഗവി. വരുത്തുക AR. to stop the journey; to forbid. വിഘ്നപ്പെടുക to be hindered.

denV. യുദ്ധം വിഘ്നിച്ചുകളയാതേ KR. = മുടക്കി. വിഘ്നേശ്വരൻ Gaṇapati, also വിഘ്നൻ, വിഘ്ന ജിത്ത്.

വിങ്ങാടം (C. vi/?/gaḍa separate). That part of the loom which holds the 2 പാലം suspended (see വീങ്ങടി).

വിങ്ങുക viṇṇuγa C. M. (aC. ബിൺ, Te. C. Tu. T. വിറ). To be tight, dense തിങ്ങിവിങ്ങി ഇരിക്ക (see വീങ്ങുക); So. to throb with pain വിങ്ങിപ്പറക to complain from pain; aM. to clash with V1. — (വിങ്ങിക്കരക No. vu. = വിമ്മി).

(വി): വിചക്രം S. without wheel വിതന്ത്രിയാം വീണ വി'മാം തേരും വിധവയും ഈ മൂന്നു സ മം KR.

വിചക്ഷണൻ S. (ചക്ഷ്) discerning; clever, learned Bhr.

വിചലം S. unsteady, vacillating. (350.)

വിചാരം S.(ചർ) l. Consideration, thought. വി. പുക്കു Genov. fell a-thinking. ൦രംശ്വരവി. religiousness, prayer. വി'മായിരിക്ക to be thoughtful. വി. കഴിക്ക to investigate. 2. discussion, consultation. കൂടിവി. conference. വി. എടുക്ക to take counsel. 3. care. കാരിയം അവനെന്തു വി. SG. let him mind his business; superintendence മാപ്പിള്ളമാർ ചാവടിവി'മാ യാൽ ബ്രാഹ്മണർക്കു സങ്കടമാകുന്നു, തുക്കടിവി' ത്തിന്നു വന്നു TR. different offices; also the officer in charge ചുങ്കവി., etc.— വിചാരക്കേടു thoughtlessness, negligence. — വിചാരപ്പെടുക to care, be concerned.

വിചാരക്കാരൻ a superintendent, counsellor etc.

വിചാരണ S. investigation, deliberation. കു ശലങ്ങളെ വി. ചെയ്തു RC. inquired after the health. ഈ അവസ്ഥയെ കുറിച്ചു വി. ചെയ്തു, ന്യായവി. ചെയ്യുന്ന ദിക്കിൽനിന്നു MR. by the court.

denV. വിചാരിക്ക (&വിജാ., വിയാ.). 1. to consider, think. വി'ച്ചു നോക്കി examined. തങ്ങളിൽ വി'ച്ചു PT. consulted. ചെയ്യാം എ ന്നുള്ള ദുരാഗ്രഹത്തെ വി'ച്ചു jud. yielding to the lust. അവനെ വി'ച്ചു ചെയ്തു on his account. അതൊക്കെ വി'ച്ചാകുന്നു jud. on all these grounds. 2. to care, അവൻ വി' ച്ചാൽ ഉണ്ടാകും TR. if he look to it. രാജ്യ ത്തുന്നു മുതൽ എടുപ്പാൻ വി'ച്ചിട്ടു വേണം cautiously. എല്ലാവരും വി'ച്ചു നിന്നു പോകും എന്നു വരികയില്ല TR. bear it so quietly. രാജ്യം വി'ച്ചു തുടങ്ങി, നാം വി'ച്ചുവരുന്ന നാടു governed by (വി'ക്കും No. vu. it shall be done). 3. to ask അവളോടു വി'ച്ചാൻ Bhg. കുന്പനി കാര്യം വർദ്ധിച്ചു വരേണം എ ന്നു നാം എപ്പോഴും വി'ച്ചിരിക്കയത്രേ ആകു ന്നു TR.

വിചാരിപ്പുകാരൻ a superintendent, manager.

CV. വിചാരിപ്പിക്ക to cause to think etc. V1.

വിചാര്യം S. to be investigated വിചാര്യകാ ര്യം ചോദിച്ചു VyM. വി'കാർയം നീ വിധീയ താം AR. decide on the verdict.

(വി): വിചിത്തൻ senseless; slack, tardy Vl. വിചിത്രം S. 1. variegated; picture, adornment, joinery V2. 2. wonderful വിചിത്രകഥ VetC. എന്നേ വി'മേ Sk. bravo! part. നവമണികളാൽ വിചിത്രിതം പാദു കം KR. =1.

വിചേതനൻ S. unconscious, (ചിൽ).

വിചേഷ്ടിതം S. (part, pass.) action, behaviour. അവിടത്തേ വി'ങ്ങൾ customs, Trav.

വിച്ച vičča T. M. (Tdbh. of വിദ്യ). 1. Cleverness വിച്ചുടയനായി RC35. വിച്ചാകളിപ്രായം RS. like a comedy. 2. wonderful ജനങ്ങൾക്കു വി. തോന്നിക്കുംവണ്ണം KR. to astonish all. വി. എന്തു Bhr. what is there extraordinary. 3. playfulness വിച്ചക്കളികൾ Anj. (of young K/?/iṇa). വി. യായി വഴിയേ കൂടാടിപ്പോം Bhg. (a deer). വി.യാം ജവാതുക്കൾ VCh. വി. നട ക്ക, നടത്തുക playing with children. വി. യാ വധിക്കും Bhr. — (ad 2 & 3. പിച്ച 2, 655).

വിച്ചുക To be crumpled (loc.).

(വി) വിഛ്ശിന്നം S. (part. pass, of . ഛിദ്). Severed വി'മായ യാഗം Bhg. interrupted.

വിഛ്ശേദം separation, destruction. — കഥാ വി. interruption.

വിജനം S. solitary, lonely വിജനഭൂവി VetC. വി'സ്ഥലം MC.

വിജയം S. (ജി) victory നാടും നഗരവും വീടും വി'വും കൂടും നൃപൻ Bhr. the conqueror. മേളതാളങ്ങളോടും വിജയശബ്ദത്തോടും സഭ നിറഞ്ഞു Sk. triumph. വിജയധ്വനി മുഴക്കു ക vu. — വിജയൻ Arjuna N. pr. — വിജയി victorious.

denV. വിജയിക്ക to conquer പുരുഷന്മാരെ വി' പ്പതിന്നായി നാരികൾ നീളേ നടന്നു Bhg. part. pass. വിജിതം in വിജിതക്രോധൻ, വിജിതേന്ദ്രിയന്മാർ KR.

വിജേതാവു a conqueror.

വിജല്പിക്ക S. to talk അസുരകൾ വി'ച്ചു Bhg.

വിജൃംഭിക്ക S. to yawn, stretch oneself, strut വീര്യം നടിച്ചു വി. Nal.

part. Pass. വിജൃംഭിതം 1. expanded വി'പാ പം Bhg. 2. manifestation മനസിജ വി'തം കാണാഞ്ഞു Nal. no working of Kāma. മായാവി. ChVr. the result of illusion.

വിജ്ഞൻ‍ S. (ജ്ഞാ) Wise, skilful, experienced.

വിജ്ഞാനം S. 1. knowledge (esp. secular) ജഗ ത്തിങ്കൽ വി. പറയുന്നോർ എത്രയും അജ്ഞാ നികൾ Bhg 10. 2. higher science, വേദാ ർത്ഥ വി. KR. Discernment. വി. എന്നുള്ളിൽ വ ർദ്ധിക്ക Anj. — വിജ്ഞാനപ്പാട്ടു, — രത്നം N. pr. popular songs of Vedantic tendency.

വിജ്ഞാപനം S. 1. informing. 2. (Tdbh. വി ണ്ണപ്പം) application, petition അച്ചു അണ്ണൻ വി. TR.

denV. വിജ്ഞാപിക്ക to inform, represent; part. ഇതി വി'പിതൻ AR. being thus instructed.

വിജ്ഞേയം S. to be known.

വിജ്വരൻ S. free from fever or pain വി'ന്മാ രായ്വന്നു Bhg. Mud.

വിട viḍa T. M. C. (വിടുക). 1. Leave വി. കൊ ടുക്ക to dismiss honorably (with presents). വി. തരിക PT. അങ്ങു വിടയരുളുകുടിയനു Pay. let me go. എങ്ങൾക്കടൽ ചെയ്ക വി. നല്കി RC. വിടതൊഴുതു RS. took farewell. വി'ഴുതയപ്പിച്ചു KU. (Nāyars) leave the king. വിട വഴങ്ങിച്ചു പോന്നു AR. I came away. വിടവാങ്ങി went. — വിടകൊൾക a., to get oneself dismissed വി'ണ്ടു നിക്കട്ടേ No. (says Munnūt/?/t/?/aǹ)= പോകട്ടേ. ഇഹ വി'ണ്ടേൻ PT. I arrived (with your leave). b., to venture to speak വി'ണ്ടു പാർക്കുന്നു Mud. begs for an audience. സത്വരം ക്ഷത്രിയധർമ്മം വി'ള്ളാം Sah. I shall tell. 2. a seal, signet വിടയും മുദ്രികയും, വിടയാ കളിക്കുന്പോൾ വിട കിണററിൽ വീണു Bhr.

വിടം viḍam 1. S. (വിടു). A shoot. 2. a dog-collar M.

വിടക്കു viḍakkụ T. M. (വിടു). 1. A carcase So. T. (C. ബിക്കു). 2. bad, to be avoided (T. വെടു, Te. beḍada) ചില തീൻപണ്ടം വിട ക്കായിപ്പോയി was spoiled. എന്നെ തടവിലിച്ചു വി'ാക്കേണ്ട don't undo me. വി'ാക്കി തനിക്കാ ക്കി depreciated. വി തലയും വടക്കു വെക്കരുതു prov. നന്ന വിടക്കായി പോയി = മെലിഞ്ഞു etc. No. vu. — (In Cal. വിടക്കാത്ത bad).

വിടങ്കം viḍaṇgam S. (വി 2.). An aviary, dovecote പ്രാപ്പലക.

വിടൻ viḍaǹ S. (വിടു). 1. Base, a rogue, libertine നാരിമാരുടെ കഥ പുത്തൻ എന്നു വിടന്മാ ർക്കു തോന്നും Bhg. 2. a parasite, king's fool or bawd ചേടചേടീവിടന്മാരുടെ മോടി Nal. വിട ഭടന്മാരും, നടവിടഗാനവചനശാസ്ത്രവും KR. വിടങ്കൊരണ Palg. a timber-tree.

വിടപം S. (വിടം). 1. A branch, bush. 2. a wooden wheel or cup V1.

വിടപി S. a tree.

വിടയം The plant of which അതിവിടയം is the bulb.

വിടർ viḍar T. (വിടു). Fissure, cleft.

വിടരുക T. M. To split, open, blow സൂര്യ നെ കാണാതേ പത്മം വിടരുമോ SiPu. മനം വിടിർന്നു vu.

v. a. വിടർക്ക to open, unfold, spread. തലമുടി വിടർത്തുടൻ പുഷ്പങ്ങൾ ചൂടിച്ചു SiPu. to undo the hair. വിടവു വി. to chap. ചിറകുകളെ വിടുർക്ക. — also വിടർത്തുക to open, as a book ചുരുൾ V2.

CV. യോനിയെ വിടുർപ്പിച്ചു Nid.

VN. വിടർച്ച, വിടർപ്പു.

വിടല viḍala (T. a male child) So. A cocoa-nut nearly ripe.

വിടവു viḍavụ (വിടുക). A crevice (f. i. തൊട്ടി വെയിൽ കൊണ്ടിട്ടു വി. ആയി പോയി has become leaky), cleft, gap; separation.

വിടവിക്ക So. to split, crack.

വിടാരം viḍāram T. M. A snake (വിടം = വിഷം).

വിടാരപുരാന്തേ ചെന്നു ChVr. before the foe. വിടി, see മിടി.

വിടു viḍu 1. Letting out (in Cpds.). 2. (വിടക്കു) abandoned, low, vile.

വിടുകഥ a bad story.

വിടുകയ്യൻ, — ധൂർത്തൻ a prodigal.

വിടുക്കോൽ a leguminous plant, ചെറുവി. Phaseolus trilobus or Glycine debilis (കാ കമുല്ഗ).

വിടുനീർ river-water V2. = വിഷജലം No.

വിടുപണി (C. Tu. ബിട്ടി) low service, mean occupation AR. രജകനുടെ വി. PT.

വിടുപൂ V1. a heap of flowers.

വിടുഭോഷൻ a perfect fool HNK., also വിടുവിഡ്ഡി.

വിടുവാക്കു idle talk. — വിടുവായൻ a babbler.

വിടുവിടൻ = മഹാവിടൻ most contemptible.

വിടുവേർ (T. വിടുതു, Te. ūḍa; u/?/i 3, 147) a falling root as of a banian tree; plaited hair of a Yōgi (V1. = ജട).

വിടുക viḍuγa T. M. (C. biḍu, Te. വി. & ഊ., Tu. budu). 1. v. n. To part, become loose, shoot as a root, cease അജ്ഞാനം വിടുന്നില്ല ല്ലോ vu. വിടാതേ incessantly. വഴിവിട്ടു what a long way behind us! 2. v. a. to let go, untie, undo, quit hold, വിട്ടു without (രാവാ യാൽ തുണ വിട്ടു നടക്കോല Anj. താമസം വിട്ടു ഗമിക്ക VetC.). 3. to discharge ശസ്ത്രം, ബാ ണം KR.; to send ദ്വാരവതിക്ക് ഒരു ദൂതനെ വി ട്ടിതു Bhg, 4. to abandon, forget, remit വി ട്ടൊഴിക. 5. auxV. denoting the close of an action തള്ളിവി., പോയ്വി. or the doing through another. തന്നു വിട്ടു Mud. sent through us. കൊടുത്തു വിട്ട കത്തു വായിച്ചു your letter. കൊടുത്തൂടായ്ക KR. not giving the daughter. അയച്ചൂട്ടു RS. ചൊല്ലി വി. to send for one. ചൊ ല്ലൂട്ടതു, ചൊല്ലിയൂട്ടാറേ TR.— [for the difference of വിടുക 2 & ഇടുക 2 see f. i. വീർപ്പു; both verbs are however used promiscuously with certain Nouns f. i. ആവി, ഏന്പൽ, കുശു, കൂർക്കൻ, പൂച്ചി, വളി etc. ഇടുക & വിടുക vu.].

വിട്ടുകളക to abandon, omit, leave off.

വിട്ടുകൊടുക്ക to deliver up, remit, abate, resign.

വിട്ടുപോക to grow loose, leave, be forgotten, omitted.

വിട്ടുവിടുക 1. to escape ഇങ്ങോട്ടു വിട്ടൂടുകയും ചെയ്തു. 2. to let go ആളുകളെ ഒന്നിനെ വിട്ടൂടുകയും ഇല്ല TR.

വിട്ടുവെക്ക to leave behind, put down. അടി ക്കാതേ വിട്ടേച്ചാൽ TR. leave off beating.

VN. വിട, വിടവു, വിടർ q. v., വിടൽ.

വിടുതൽ permission വി. തന്നില്ല (loc); also a holiday; spring & fall vacation=വിടുതി.

വിടുതല T. M. C. Te. 1. release, acquitting. 2. വി. പെറുക്കുക to glean after the reapers.

വിടുതി T. M. C. Te. 1. interval, width V1. 2. liberality, remission എല്ലാ രാജാക്കന്മാ ർക്കും നികിതിയിൽ വി. വെച്ചു കൊടുക്കും പ്ര കാരം എനിക്കു കണക്കിൽ കഴിച്ചു തന്നിട്ടില്ല TR. 3. So. lodging വി. പിടിക്ക to stay for a time. വി. ക്കാരൻ a lodger. വി. മുറി, വി. സ്ഥലം. 4. leave = വിടുതൽ, അനുവാ ദം. V1.

CV. I. വിടുക്ക T. M. (Te. C. Tu. ബിച്ചു). To undo, separate നിന്നുടെ തലമുടി വിടുത്തു

ഞാൻ Nal. നന്ദനനെ ഇരിഞ്ഞു വി. CG. to wean; ബന്ധം വിടുത്തയച്ചു Si Pu. severed. കർമ്മ ബന്ധങ്ങൾ വി. Bhg. വേർ വിടുപ്പാൻ VetC. അവൻറെ കൈ വിടുത്തു shook off. പോലീസ്സ ധികാരത്തിൽ നിന്നു കൈവശം വിടുത്തു കൂട MR. കാവൽ വിടുത്തയച്ചു TR. released.

II. വിടുത്തുക id. അവനെ' വിടുത്തിയാൽ ഇ ങ്ങോട്ട് ഇളകുന്നു TR. if left free. നിലം എ ൻറെ കൈവശത്തിൽനിന്നു വിടുത്താതേ MR. let go. പാണ്ഡവന്മാരെ വിടുത്തു ബൃഹന്നളേ Bhr 4. don't speak to me of the P.

III. വിടുവിക്ക. to set free, deliver പ്രാണഭയ ത്തിൽ നിന്നു രക്ഷിച്ചു വിടിയിക്ക VyM. പൂട്ടി യ കന്നു തച്ചു വിടീക്കയും TP. to let go.

വിട്ടം viṭṭam T.M. 1. A cross-beam, tie-beam of a roof വി. തുളച്ചേററി. 2. math, diameter വട്ടത്തിൻറെ വി. CS. (Tdbh. of വിഷ്ടം?).

വിട്ടലം N. pr. Viṭṭala, a name of Višṇu; principality in So. Canara വി'ത്തു രവിവർമ്മർ നര സിംഹരാജർ, also വിഷ്ഠലത്തു TR. (= Heggaḍa); also വിട്ടിലം.

വിട്ടിൽ T. aM. a locust V1. 2.

വിട്ടേറു T. aM. (വിടുക) a javelin വി. എന്നിവ പൊഴിന്തു RC.

വിഡം S. A med. salt (viḍ-lavaṇam).

(വി): വിഡംബനം S. imitation, assuming another form പരജനവി. Nal. മായാവി. AR.

denV. കാമിതഭാവം വി'ബിച്ചു, മറെറാരുത്ത ൻറെ വിയോഗപ്രകാരങ്ങൾ വി'ബിക്ക Nal. to mimic, mock.

വിഡാലം S. and ബി A cat PT.

വിഡ്ഗ? (വിഷ് excrements) perh. Anus വിഡ്ഗ യിൽ തന്നേ കടന്നീടും Bhg.

വിഡ്ഢി viḍḍiവിഢി (C. Tu. biḍḍi lowest village office, S. വിഷ്ടി?). A fool. — വി. ത്വം stupidity. — വിഢിയാൻ stubborn.

വിണ്ണ viṇṇa So. Greediness B.

വിണ്ണപ്പം TR. = വിജ്ഞാപനം.

വിണ്ണു viṇṇu T. M. Te. (Te. also മിൺ fr. മിൻ?; rather Tdbh. of വിഷ്ണു). The sky, heaven വി ണ്ണോടുരുമ്മും Bhg. reaching to heaven. പുണ്യ ങ്ങൾ ചെയ്തുള്ള മാനവർ വിണ്ണിലും ചെന്നങ്ങു പൂകും, ധന്യർ വിണ്ണിലേ നിന്നു കളിക്കുന്നു CG. മണ്ണിലും വിണ്ണിലും Bhr. വിണ്ണുലകം Bhg.

വിണ്ണവർ Gods. വി. കോൻ CG. Indra. വി ണ്ണോർ നദി Bhr. Ganga.

വിണ്ടലർ id. (വിണ തലം), വി. കൊണ്ടാടിനാർ CG. വി. കാലനാം രാവണൻ KR. (also = Asuras, വി. കാലൻ KR. = രാമൻ KR. അലർ being considered as neg.; similar വിണ്ടാർ കുലാന്തകൻ വിഭീഷണൻ, വിണ്ടാർമന്നിടേ RC).

വിണ്ണുക്കിറന്തി = വിഷ്ണുക്രാന്തി a. med.

വിണ്മയം viṇmayam S. (വിൾ, വിഷ്). Consisting of ordure, nasty വി. അത്രേകായം VCh. വി'മായ വിളതൂകി CG. (to pollute a sacrifice, altar); so വിണ്മൂത്രം.

I. വിത viδa, വിതയം Tdbh. of വിധേയം, as കൈ വിതയല്ല cannot use the hand.

II. വിത T. M (Te. C. veda, beda). 1. Sowing പൊടി വി. 709, ചേററു വി. 392. dry and wet sowing. 2. sowing season; grain sown. വിത പിടിക്കുന്നു it grows. പശുക്കൾ വിത അഴിക്ക VyM. (= വിള).

വിതെക്ക T. M. Te. (ബിത്തു Tu. C.) to sow seed; fig. ചൂർണ്ണങ്ങൾ ഊർമ്മികൾ കൊണ്ടു വി തെച്ചു CG. പുഷ്പജാലങ്ങൾ വി. KR.

CV. വിതപ്പിക്ക MR.

വിതച്ചടി harrowing after sowing. So.

(വി) വിതണ്ഡ S. trick in disputation.

വിതതം S. expanded വിതതകലഹങ്ങൾ Nal. —

വിതതി quantity, cluster. (തൻ).

വിതഥം S. (not thus) untrue.

വിതന്ത്രി S. without strings വി. യാം വീണ KR.

വിതരം S. farther.

വിതരണം S. largess, donation വി. യാഗം etc. ക്ഷത്രിയധർമ്മം KR.

വിതർക്കം S. doubt, canvassing a matter.

വിതർദ്ദി, വിതർദ്ധി S. a terrace in a court-yard.

വിതർ viδar So. (വിത?) Seed, or boil കവിള ത്തു വി. പോലേ ചെറുങ്ങനേ ഉണ്ടാം Nid 35. (see പിതർ).

വിതറുക (C. Te. T. to shake, start) to scatter, strew = വിതെക്ക, f. i. കനകപ്പൊടി വിതറി KU. എഴുത്തു വി. to sand a letter.

(വി) വിതസ്തി S. A long span. വി. മുഖ്യങ്ങൾ Brhmd. a kind of arrows.

വിതാനം S. 1. Spreading, awning, canopy. 2. extent, width വി. നോക്കി കൂന്പു നാട്ടി Pay. taking measure. ഇടവി. V1. space.

denV. വിതാനിക്ക to canopy, adorn by spreading cloths പട്ടാലേ വി'ച്ച തേർ DN. നീ ലപ്പടം കൊണ്ടു വി'ച്ചെങ്ങും CG. പന്തൽ വി. No. = വീശുക. — fig. കൂരന്പംബരമാർഗ്ഗേ വി' ച്ചു Bhr.

വിതുക്കുക T. M. To be overhasty (loc.).

വിതുന്പുക T. So. to long for; No. to begin to cry= ചിറികൂർപ്പിക്ക as children, ഖിന്നനായി വിതുമ്മി കണ്ണീർ ചൊരിഞ്ഞു Bhg. അതിന്നു വിതുന്പേണ്ട TP. don't cry about it, take to heart.

വിതവു, വിതം staves moved by the treadles of the loom. No. (=വീതു?).

വിത്തം vittam S. (part. pass. of വിദ്). 1 .Known; acquired. 2. wealth വരാ വിത്തനാ ഥപ്രിയെക്കും SiPu. even Kubēra's wife might envy. തീർമുറിയാം പത്രേ വിത്തസംഖ്യയും VyM. the money received.

വിത്തി acquisition.

വിത്തേശൻ = വിത്തനാഥൻ.

വിത്തു vittụ T. M. C. Tu. (വിത) 1. Seed; esp. grain kept for seed (dried 10 days, the rice for use നെല്ലു only 2 days). കോഴിക്കു നെല്ലും വി.൦ ഒക്കും, വി. കുത്തി ഉണ്ണാം prov. seed sown. കണ്ടത്തിൽ ഇടുന്ന വിത്തു മുടക്കുക, കൊത്തി മറെക്ക, വി.൦ വിളയും വിരോധിക്ക TR. to prevent cultivation. കന്നു പൂട്ടി വി. മാറി MR.; to sow കണ്ടം വിത്തൂട്ടുന്നു TP. (കൂട്ടുന്നു), വി. എ റിയുക (ചേററുവിത); പൊടിയുക 710, ഇരുപൂ വിൽ ആക 695 to spoil; ചാൽവിത്തു 359. — fig. അധർമ്മവി. മുളയാതേ Bhr. 2. semen; race പിതാ മകനായ വിത്തു വിതെച്ചാൻ Anj. —cause മൂലപ്രകൃതിക്കു വിത്തായ കൃഷ്ണൻ Bhr. 3. S. (vid) knowing വേദവിത്തുകൾ etc.

വിത്തര So. rent or tax amounting to half the quantity of seed sown (similar വിത്തു കാൽ).

വിത്തിടുക to sow. വി'ടും ചാൽ ഉഴവാക്കി MR. prepared the field for sowing.

വിത്തുകെട്ടൽ moistening seed for sowing.

വിത്തുപാടു quantity of ground sown.

വിത്തുപാട്ടം rent equal to the amount of the seed sown.

വിത്തുപാതി agreement by which the proprietor allows the cultivator half the seed and receives half the produce.

വിത്തുമാററം harrowing after sowing.

വിത്തുവല്ലി expenses of cultivation, seed & labour ഏറിയ വി. ചെലവിട്ടു MR. (വിത്തും വല്ലിയും കഴിച്ചു TR. to be deducted in assessing).

(വി): വിത്യാസം Tdbh. of വ്യ — vu.; വാക്കുകൾ അന്യോന്യവി'ങ്ങളായി MR. contradictory. വിതസ്തം S. (part. of ത്രസ്) terrified. — വി'ൻ m., വിതസ്തയാം f. VetC. — വി'പ്പെണ്ടു മണ്ടി, വി'ചിത്തന്മാർ Bhr.

വിദഗ്ദൻ S. (part pass. of ദഹ്) experienced, clever, shrewd ചോറു വെപ്പാൻ വിദഗ്ദ ത്വം Nal. വിദഗ്ദവൈദ്യർ ഉണ്ടു KR.

വിദഗ്ദി S. being cooked, digested പി ത്തവി. യിൽ Nid 29.

വിദർഭ N. pr. a country; വി. ജ Damayanti. Nal.

വിദളം S. dividing; work of split bamboos.

വിദാനം, see വിധാനം.

വിദാരണം S. rent, split. — ബാണവിദാരിത ന്മാർ AR. (wounded). — (part; ദർ).

വിദിക S. = മൂല f. i. ദിക്കുവിദിക്കുകൾ എല്ലാം KR.

വിദിതം vidiδam S.( part. pass. of വിദ്). Known. വിദുരൻ S. wise, learned; a N. pr. Bhr.

വിദുഷി f. of വിദ്വാൻ, a learned, wise female വി. കളിൽ Nal.

(വി): വിദൂഷകൻ S. a buffoon, harlequin.

വിദേശം S. opp. സ്വദേശം KR.

വിദേഹം S. 1. without body വിദ്ഹകൈവ ല്യാനന്ദം വരും KeiN. 2. N. pr. a people & dynasty, Brhmd.

വിദ്ധം viddham S. (part. pass. of വ്യധ്). Pierced. വി'നായി, വക്ഷോദേശം വി'മായി ബാ ണങ്ങളാൽ Brhmd.— രന്ധ്രവിദ്ധനം Brhmd. passing through the vagina (the infant).

വിദ്യ vidya S. (വിദ്, wit, L. video). 1. Knowledge, science, art (Tdbh. വിച്ച). വി. കൾ ൧൮ ട്ടും പഠിച്ചു Bhr. ൧൮ വിത്തിയ പഠിച്ചു TP. (= ആയുധാഭ്യാസം). കന്പത്തിൽ കയറി ൧ഠഠഠ വി ദ്യ കാണിച്ചാലും prov. feats. വാദവി. കൾ ചെ യ്തു GnP. barrister's arts. എന്തെല്ലാം വി. എടു ത്തു TP. feint in fencing. കൊടുത്തു കൊള്ളേ ണം വിദ്യ prov. (necessity of ദക്ഷിണ). വി. is called മോഹൈകഹന്ത്രി AR. 2. esp. witchcraft വിത്തിയ പഠിക്ക TP. വി. ക്കാരൻ a sorcerer V1. — കണ്കെട്ടുവിദ്യ 197.

വിദ്യാധാനം S. granting charitable instruction.

വിദ്യാധരൻ S. a magician, demi-god.

വിദ്യാഭ്യാസം S. study, application to arts & sciences. Bhg. V1.

വിദ്യാരംഭം beginning to go to school, the autumnal feast വി'ഭദിനം, നവരാത്രി ദശ മി, also വി'ഭത്തിന്നു മഹാനവമി എത്രയും നന്നു

വിദ്യാർത്ഥി a student. വി. യായി നിന്നു സേവി ക്ക V1. apprentice.

വിദ്യാലയം seat of learning. fig. സമസ്തവി'യ (Voo.) VetC. an accomplished student = വി ദ്യാപാരഗൻ, വിദ്യാരണ്യം, വിദ്യാസാഗരം.

(വി): വിദ്യുൽ S. lightning. — വിദ്യോതിച്ചിതുഗോ പിമണ്ഡലേ കൃഷ്ണൻ Bhg. shined forth.

വിദ്രധി S. an abscess (ബാഹ്യം & അഭ്യന്തരം Nid.)

വിദ്രവം S. (ദ്രു) liquefaction, flight.

വിദ്രുതം (part. pass.) 1. fled. 2. adv. quickly, suddenly വി. വന്നിതു AR. വി. അടു ത്തു Brhmd. വിദ്രുതശരം Brhmd. അതി വി. Bhg.

വിദ്രുമം S. coral വി. കൊണ്ടു പടുത്തു ചമെച്ച പുത്തന്തറ CG. ചാമരവും വിദ്രുമകൊടിക ളും KR. —

വിദ്വാൻ vidvāǹ S. (part. of വിദ്). Knowing, learned, sage; pl. also വിദ്വത്തുക്കളായ ഭക്തന്മാർ ChR. വിദ്വജ്ജനങ്ങൾക്കു നിത്യം ദരി ദ്രത വിട്ടു വരികയില്ല VetC. — f. വിദുഷി q.v.

(വി): വിദ്വേഷം S. 1. enmity, resentment, Bhr 9. Mud 5. 2. also the opp.? വിദ്വേഷബുദ്ധ്യാരാ മനെ പ്രാപിക്കേ ഉള്ളു AR. reconciled.

വിധം (S. വിധാ). Manner, kind, sort ഓ രോ വി. പറഞ്ഞു ബോധിപ്പിച്ചു TR. by different persuasions. അവനെ വിധമല്ലാതേ വലെച്ചു CrArj. intolerably (= വഴി). അവർ മറുത്തു രണ്ടു വിധമാകുന്നു Mud. 2 classes. ഒരു വിധ ക്കാരൻ (= വക) in a certain (bad) way. കുരു പൊട്ടി ഒരു വിധം ചവറു പുറപ്പെട്ടു No. vu. something like. മൂടകളിൽ 22, 24, etc. ഇടങ്ങാഴി ഇങ്ങനേ പലവിധം കാണും vu., പല വിധേന Instr. etc. = വിധത്താൽ, — ത്തിൽ.

വിധർമ്മം S. 1. illegality, different religion അ ധർമ്മവും ഇല്ല വി'വുമില്ല, വി. കൊണ്ടു സാ ധിക്കുന്നതു നരകം Bhr. opp. സ്വധർമ്മം. 2. disorder V1.

വിധവ vidhava S. (വിധ്, void). A widow നില്പതില്ല വി. മാർ നിലെക്കു Sah. — വിധവാ പുത്രൻ Bhg. a bastard.

(വി): വിധാതാവു S. dispenser, ruler, Brahma. ഏകവി'വിന്നനു വിനാശവും Bhg 12., വിധാ തർനിയോഗം Bhr. — (ധാതാവു 519.)

വിധാനം S. 1. arrangement, ordering, levelling. 2. method, rule പഞ്ചരാശികവി. കൊ ണ്ടു CS. 3. M. (വിതാനം) measure, width. മുട്ടുവി. വെള്ളത്തിൽ ഇറങ്ങുക knee- deep.

വിധി S. 1. order, injunction വിധിയും നി ഷേധവും Bhg. പൂജാവി. കേൾപ്പിച്ചു, വി. ക ളും ക്രമങ്ങളും ഉപദേശിച്ചു Si Pu. rules. വി ധിയല്ലെന്നവർ വിലക്കി KR. not right. വി. കല്പിച്ചു sentenced. 2. fate വി. ബലം എന്നോർത്തു Bhr. Mud. വി. ഫലം, ഊയി വിതിഫലം പൊന്നാങ്ങളേ TP. (lamenting). വിധിവശാൽ etc. ഹാ വിധി എന്നലറി AR. (= ഹാ പാപം). ഈ നാടു നമ്മുടെ സ്വരൂപ ത്തിങ്കൽ വി. ആകുന്നതു KU. destined for us (or = 1 belongs). 3. Brahma വിധിഹ രിഹരാദി ഏകനദ്വയൻ നിത്യനും നീയേ SidD. വിധിവിധിയാൽ Bhr. (= വിധാതൃ നിയോഗം). വി. ബലവാൻ തുലോം Anj. 4. act, manner, time ഉണർന്നിരിക്കും വി ധിയിങ്കൽ Bhg. = വിധൌ, പോൾ.

വിധികർത്താവു (1) a judge, (f. i. in Kur̀umb.), വിധികാരി.

വിധിഗതം (2) coming from fate സർവ്വം വി. VetC.

denV. വിധിക്ക 1. to decree, decide, doom എ ന്നുളളവർക്കു ശാസ്ത്രത്തിൽ ഒരു ശിക്ഷ വിധി ക്കുന്നില്ല, അവളെക്കൊണ്ടു വി'ച്ചിട്ടുളള വിധി നടത്തിപ്പാൻ TR. വി'ച്ചതില്ലാതേ ആക്ക to annul. താനേ ഗമിക്ക തരുണിക്കു വി'ച്ചതോ വാൻ CC. permitted. 2. to destine വിധി ച്ചതേ വരൂ prov. (opp. കൊതിച്ചതു). കുല ത്തിന്നു വിധിച്ച കർമ്മം VilvP. prescribed.

CV. വിധിപ്പിക്ക to obtain a verdict.

part. ഇതി കഠിനം കർമ്മം വിധിതം കഷ്ടം BR. (better വിഹിതം).

വിധിപ്പെടുക (1. 4) to hehave properly അവ നെ കണ്ടു വി'ട്ടു KumK. reverenced (?).

വിധിയൻ (3) Brahma വിധിക്കു രാവായതു പ്ര ളയം & വിധിയനും ഉണ്ടാം പ്ര. CS.

വിധിലേഖനം (2) = തലയെഴുത്തു, f. i. മോദേന വാഴുവാൻ ശിരസി വി. ചെയ്തീല ChVr.

വിധിവചനം a precept V1.

വിധിവൽ according to law, as prescribed വി' ത്താകുംവണ്ണം Bhr. വി'ദിവ കഴിച്ചു VetC.

വിധിവിഹിതം (2. 3) God's will, fate വി. ഒ ഴിക്കരുതാർക്കുമേ Bhr.

വിധേന, see വിധം.

വിധേയം governable (Tdbh. വിത), compliant ശാസ്ത്രവിവേകോപദേശങ്ങളെക്കൊണ്ടു മന സ്സിനെ വി'മാക്കിക്കൊണ്ടിരിക്ക AR. to subdue. വി. വരുത്തുക Brhmd. to gain, get. വി'ത്തിലുളള subject, at hand, convenient. (വി'മുളളവൻ favorite V1.). നിങ്ങൾക്കു വി ധേയൻ No. vu. at your service. വി'യത്തി ല്ലാത്തവൻ 1. unruly, not subject. 2. not having the use of limbs.

വിധൌ (4) Loc. = പോൾ f. i. സത്തുക്കൾ ഒ ത്തു കൂടും വി. Bhg.

വിധു vidhu S. The moon വിധുവദന പാഹി മാം ChVr. ധവളവി., വി. സുമുഖി VetC.

വിധുരം vidhuram S. (വിധ്). Isolated, wanting, miserable വിധുരഗതി SiPu. വിധുരപ്ര ലാപം; വിധുരീകൃതം ഭുവനം RS.

(വി): വിധ്വംസം S. destruction. ആർത്തിവി. Nal. end. — ശത്രുവിധ്വംസനൻ Mud4.

വിന vina T. M. (Tu. ben; prh. C. Te. വിൻ to pay attention to). 1. Action, vu. മിന; exertion പടയിൽ വിന പൊരുതു Mpl. അതിൽ വിന വരാതേ ഉപേക്ഷ വന്നാൽ VyM. പട്ടർക്കു ണ്ടോ പടയും വിനയും prov. 2. sin തീവിന & its consequences, pain, misery എൻറെ വി. ദൈവം അറിയും vu. അല്ലലും വിനയും troubles. ഇരുവിന വന്നു കൂടി No. vu. (2 troubles etc.) misfortunes come not singly. തനുവിനകൾ അഴിവതിനു PT. pain. വിന എനക്കു ചേത യിൽ മുഴുക്കവേ RC. grief. — ജനിപ്പൊരു വിന പ്പാടും CG.

(വി): വിനതം S. bent.

വിനത N. pr. Garuḍa's mother KR. (modest.)

വിനനാഴിക = വിനാഴിക f. i. വി. താമസിയാ തേ TR. വി. യും ഉറങ്ങാതേ KR. വി. തോ റും VetC. = വിനാഡി q. v.

വിനയം S. 1. training, discipline, good behaviour. 2. modesty, meekness വി. വി പ്രരിൽ VCh. വിനയപൂർവ്വകം Bhg. reverently. വി'ബുദ്ധി = താഴ്മയുളള. — വിനയപ്പെ ടുക to be humble.

വിനയക്കാരൻ civil, affable, humble വിനയ വാൻ AR. വിനയശാലിയാം വിദുരർ ChVr.

വിനവുക vinavuγa T. aM. (Te. C. വിൻ to hear). To ask തന്നോടു വിനവുന്നളവിൽ RC.

(വി): വിനാ S. without (Acc. & Instr.). കിഞ്ചിൽ ഭയം വി. AR. ശോകം വി. Nal. (also വിനാൽ vu.). ക്ഷമയാ വി. Bhg. — വിനാഭൂതം V1. negation. — വിനാകൃതൻ bereaved.

വിനാഡി S. moment, =24" or 6 വീർപ്പു CS. വി. കൾ ൬൦ ഘടിക Bhg. vu. വിനാഴിക, വിനനാഴിക.

വിനായകൻ S. (leader, teacher) Gaṇapati.

വിനാശം S. destruction വിനാശകാലേ prov.

വിനാശകൻ a destroyer, വിനാശക്കാരൻ (trickster V1.). ചിന്തയാകുന്നതു കാര്യവി നാശിനി SitVij. (f. വിനാശി destructive).

വിനാഴിക = വിനാഡിക q. v.

വിനിദ്രൻ S. sleepless. — വിനിദ്രത waking.

വിനിമയം S. exchange, ജരായൌവനവി. Bhr.

വിനിയുക്തൻ S. (part. pass. of യുജ്). loosed from, ഋണവി. Bhr.

വിനിയോഗം parting with any thing (in expectation of advantage), occupation.

വിനീതൻ S. (part. pass. of നീ). disciplined, meek എത്രയും വി. Bhr. humble; continent.

വിനീതി = വിനയം; also വിനീതത VCh.

വിനോദം S. (= പോക്കു). Sport, play. വേ ദനെക്കു വി. prov. feat of juggler or dancer.

വിനോദക്കാരൻ a jester, facetious.

വിനോദി a player, juggler.

denV. വിനോദിക്ക to play. ചാഞ്ചാടിനിന്നു വി. Nal. to joke, dance. രണ്ടുപേർ തങ്ങളിൽ വി'പ്പാൻ DM. SiPu. (vu. മിനോതിക്ക). അ സഭ്യം പറക ഹിംസിക്ക ഇപ്രകാരം വി'ച്ചു കൊണ്ടു Arb. delighting in.

CV. ദേവിയെ വിനോദിപ്പിച്ചു AR. amused her.

വിനോദനം driving away സങ്കടവി. സൽക്കഥാ ശേഷം Nal.

വിന്ത vinda T. M. (വിദ്യ,വിച്ച?) An ingenious work of art; a copper pot for treasure V1.

വിന്തം Tdbh. = വൃന്ദം, A high number = വെ ളളം V1.

വിന്ദു vind/?/u S. (prh. വിത, വിത്തു?). 1. A drop വർഷവിന്ദുക്കൾ പോലേ എയ്തു Sk. 2. semen വി. പാത്രം VCh. a testicle. 3. a mark, dot പകുക്കുമാറു വി. ക്കൾ ഉണ്ടാക്കൂ Gan.; esp. = അ നുസ്വാരം. 4. Tdbh. വിന്തു a small insect.

വിന്ധ്യൻor — ൦ S. The Vindhya range, വി' ന്മീതേ പതിച്ചേന് KR.

വിന്നം vinnam S. = വിത്തം Found, gained.

(വി): വിന്യാസം S. 1. placing. പാദവിന്യാസാ ങ്കിതമാർഗ്ഗം നോക്കി VetC. following foot-steps. 2. deposit. — വിന്യസ്യ Bhg. = വെച്ചു. — വ്യാ ഘ്രിവിന്യസ്തശുസമാന VetC. entrusted to.

വിപക്ഷം S. hostile, opponent. — സ്വഭാവ വി. V2. antipathy.

വിപഞ്ചി S. = വീണ. — നാനാവതാരം നാരദൻ വിപഞ്ച്യാസ്തുതിച്ചു ChVr. explaining.

വിപണി S. a shop. വി. വീഥിഷു & വി. കളി ലും വീഥികൾതോറും നടത്തി VetC. bazars.

വിപത്തു & — ത്തി S. failure, calamity, danger of 2 kinds ദൈവം (മലവെളളം, വ്യാധി, പടുതീ, ദുർഭിക്ഷ, മസൂരി) & മാനുഷം (അരി കൾ, ചോരർ, അധികാരികൾ, രാജലോഭം നൃപവല്ലഭർ) KR.

വിപന്നൻ (part. pass. of പദ്) unfortunate, destroyed.

വിപരീതം S. 1. Perverse, opposed അതിൻ വി. തന്നേ പറഞ്ഞു Bhr. അവന്ന് ഈശ്വരൻ വി'മായ്വരും, അവനോടു വി'മായാചരിക്ക Mud. inimically. നമുക്കു വി'മായി മിക്കം, കന്നവ അിക വി'മായി നടക്ക, നമ്മോടു വി. ചെയ്യു ന്നവർ, നമ്മോട് ഏറിയ വി'മായി നിന്നു TR. ചാണക്യനോടു വി. ആക്കി Mud. = വേർപിരിച്ചു. നിർഗ്ഗുണത്തോടു വി. Bhg. വിപരീതഭ്രാന്തിയെ പോക്കി SidD. the mad idea of opposites. 2. inverted മൂലം വർഗ്ഗത്തിൻറെ വിപരീതക്രിയ (or വർഗ്ഗക്രിയയിങ്കന്നു) Gan. CS. inverse mode of proceeding. 3. upset വിനാശകാലേ വി'ത ബുദ്ധി prov. അതു വി'മാക്കീടായ്ക AR. don't misinterpret, render absurd. — എൻറെ വി'ത ക്കാരൻ my adversary.

വിപര്യയം S. inversion, reverse, change ജാ തിക്കു വി. വന്നു സംഭവിക്കയില്ല PT.

വിപശ്ചിത്തു vibaščit S. (വിപഃ inspiration). Thoughtful, learned, a Pandit.

(വി) വിപാകം S. 1. ripening, digestion; med. working of remedies & their result. 2. moderation വി. എന്നിയേ പറയുമോ KR.

വിപാശ N. pr. (river) Hypasis KR., വി'ശി Bhr.

വിപിനം vibinam S. A forest.

വിപിനചരൻ a hunter; a monkey AR.

വിപുലം vibulam S. Huge, large, ample അ തിവിപുലം AR. വിപുലമൂർത്തികൾ etc. ഗുണ വി'ൻ VetC. the best. നയവി'ൻ Mud. etc.

വിപ്രൻ vipraǹ S. (വിപ്). Inspired, a poet, Brahman വിപ്രജാതിയിൽ വളർന്നു, ശോഭിക്കുന്ന വിപ്രേശ്വരന്മാർ KU. വിപേന്ദ്രന്മാർ AR. വി പ്രശാപം Nid.

വിപ്രത CG. Brahmanity; also വിപ്രത്വം ല ഭിച്ചു Bhg., പ്രാപിച്ചു Brhmd. (Višvāmitra).

(വി) വിപ്രമാണപരിചായി ചൊല്ലും കടം VyM. without documentary proof.

വിപ്രയോഗം S. separation (of lovers).

വിപ്രലംഭം S. deceiving, disappointing. — വി പ്രലബ്ധ f. jilted. (part.).

വിപ്രിയം 1. what is not liked വസിഷ്ഠനു വി. ചെയ്വതിന്നു KR. (so നൃപന്മാർക്കു വന്നു പോക Mud.). ജനത്തോടു വി. ചെയ്ക Nal. to harm. 2. aversion, dislike V2. — Cpds. സ ചിവ വിപ്രിയം Mud.

വിപ്ലവം S. destruction, disaster.

വിഫലം S. fruitless. ഭവാൻ വി'നായി ഭവിക്ക എന്നു ശപിച്ചു KR. impotent.

വിബുധൻ S. 1. very wise, God. — വി'ത്വം ഇര ന്നതു കിട്ടായ്ക Bhr. — വിബുധേന്ദ്രാദികൾ തു ണയാക (invocation). 2. clever വി'ർ ഒന്നി ച്ചു പഠിച്ചു VetC; വിബുധ ഇല്ലായ്കയല്ല ChVr.

വിഭക്തം (part. pass. of ഭജ്) divided.

വിഭക്തി (modification) inflexion of noun, case (gramm.).

denV. പായസത്തെ വിഭജിച്ചു Bhr. divided. ദ്രവ്യത്തിൽ ഒപ്പം വിഭാജിച്ചു (sic) Si Pu. apportioned.

വിഭവം S. display, power, wealth. പടുവി'ൻ ൦രംശൻ ChVr. the cleverest is king. അഖി ലധന വി. ലഭിക്കും Bhg. വചനവി'ങ്ങളാൽ ചൊല്ലിനാൻ AR. with wonderful words.

വിഭാകരൻ S. (വിഭാ splendour) the sun & വി ഭാവസു. — ഉളളിൽ വിഭാതിമേ AR. it seems to me.

വിഭാതം = പ്രഭാതം.

വിഭാവരി (starry) night.

വിഭാഗം S. distribution, share ശാസ്ത്രികൾ ൧൮ വി'മായി തിരിയും KU. വി'ഗപത്രം a will.

denV. വിഭാഗിക്ക (= വിഭജിക്ക) to divide രാജ്യത്തെ ഒന്പതായി വി'ച്ചു Mud. — വി ഭാഗത allotment ദ്രവ്യത്തിന്നു വി. വന്നാൽ‍ Anach.; വി. യുളളവന് discerning. — വി ഭാജകം dividing.

വിഭാവന S. ascertaining, discrimination.

വിഭാഷിതം S. = വികല്പിതം q. v. — നിന്ദിച്ചു വിഭാഷിച്ചു abused. (denV.)

വിഭീഷണന് S. terrifying; N.pr. KR.

വിഭു‍ S. All-pervading, Lord വെങ്കടാചലനേ എൻ ഉളളിൽ വിഭുവായി നിന്നു SidD.

വിഭുത്വം S. glory ശക്രമന്ദിരത്തിൻറെ ഭൂതി യും വി. വും Nal.

വിഭൂതി 1. manifestation, glory എൻ വി. കൾ Bhg. മാനമില്ലാത വി. ഉടയവൻ Bhr. (Višṇu). മൽപ്രസാദേന ലഭിച്ചു വി. യും Brhmd. superhuman power. 2. holy ashes (of Sivaites) കായേ വി. ധരിച്ചു നടക്ക Sk.

വിഭൂഷണം S. ornament.

വിഭൂഷിതം = simpl. decorated.

വിഭ്രംശം S. fall. രാജ്യവി. loss of kingdom Nal. ബുദ്ധിവി. Brhmd. madness. മാർഗ്ഗവി. AR. going astray.

വിഭ്രമം S. 1. whirling. സംസാരവി. Bhg. confusion. മനോവി. AR. തോന്നുവാൻ എന്തൊ രു വി. Mud. 2. fascination, wantonness യുവതിവി. പൂണ്ടു Sah. (= കാമം).

വിഭ്രാന്തചേതസ്സു Sah. having the mind disturbed, bewildered.

വിഭ്രാന്തി S. = വിഭ്രമം, f. i. മായയോ ചിത്ത വി. യോ Si Pu. കാമവി. കൾ കാട്ടിനാർ Bhg.

വിമതൻ S. hostile, of other tendency വി'ന്മാ രുടെ വീര്യം ശമിപ്പിപ്പാൻ ChVr.

വിമത്സരൻ Nal. not envious.

വിമർശ, — ർശനം S. investigation, prudence.

വിമലം S. pure വിമലസലിലം, വി'കീർത്തി Bhg. denV. വിമലീകരിക്ക to purify.

വിമാതാവു S. a step-mother.

വിമാനം S. (measuring through) a chariot of the Gods വിമാനചാരികൾ RC. വിമാനാഗ്ര ചാരികൾ AR. ആകാശേ നടപ്പതിന്നൊരു വി. താണു, ഇറക്കുന്നു പലവി. നാരിമാർ Bhr. രാഘവൻ വി. ഇറങ്ങി KR. from the chariot. വി. പൊങ്ങും Bhg.

വിമുക്തം S. (part. pass. of മുച്) released.

വിമുക്തി liberation.

വിമുഖൻ S. having the face averted, disliking മന്ത്രജപവി'ന്മാർ, മത്ഭക്തിവി'ന്മാർ AR. എ ന്നിൽ വി'രായി വന്നിതോ Bhg. അന്യസ്ത്രീ വി'ൻ CC.

denV. അജ്ഞാനകർമ്മകൃതബന്ധം വിമുഖ്യ AR. repenting of their former life.

വിമൂർഛിതനായി വീണു AR. fainted.

വിമോചനം S. release, redemption, remission ശാപവി. നല്കി KU.

denV. വി'ചിക്ക to remit, deliver.

വിമോഹം S. bewilderment മായാവി. കളഞ്ഞു AR.

CV. മർത്യഭാവേന വിമോഹിപ്പിച്ചു AR. hast kindly deceived us by human appearance.

വിംബല N. pr. & വിമ്മല്യനാടു The country തെക്കങ്കൂറു; its prince വിമ്മല്യാധീശൻ, its backwater near Cōṭṭayam വിംബനാട്ടുകായൽ.

വിമ്മുക vimmuγa T. M. (T. C. to be tight). To throb, sob, palpitate. ഉഷ്ണം കൊണ്ടുളള വിമ്മൽ V2. choking sensation. — വിമ്മി, ബിമ്മി & വിങ്ങിക്കരക No. vu. blubbering, വിമ്മൽ ഇട്ടു മിടന്തി എടുക്കുന്നു sobbing of children.

വിമ്മിട്ടം 1. difficulty of breathing (see ഉമ്മ —) 2. hiccup V2.

വിമ്മിഷ്ടം So. No. vu = prec. 1.; met. being in straits, hard up.

വിയം viyam T. aM. Extension (Tdbh. foll.?).

വിൽപ്പിടിത്തു വിയം പറഞ്ഞു RC. boast? വിയ ങ്ങൾ പോരിൽ RC 36. in the great war.

(വി): വിയർത്തു S. (√ ഇ). the sky പാരം വിള ങ്ങി വി. മപ്പോൾ CG. പവനവിയദനലജല ധരണികൾ Si Pu. the five elements.

വിയപഥി Gandharva.

വിയമം S. restraint, cessation.

വിയർക്ക viyarkka T. M. (C. Tu. bevar fr. വെ hot). To perspire വീർക്കയും വിശർക്കയും Brhmd. ദേവലിംഗങ്ങൾ ഇളകി വിയർത്തീടും Sah. — Impersonal അവൾക്കു മെയ്യിൽ എങ്ങും വി യർത്തു കൂടി CG.

VN. വിയർപ്പു sweat, also pl. വി. കൾ പൊങ്ങും വണ്ണം കളിച്ചു CG. വി. കണങ്ങൾ Sk. മുഖ മണിഞ്ഞു വി. തുളളികൾ RC. — വി. കുരു inflamed pimples V1. (Trav. വേർക്കുരു).

CV. തിരുമേനി വിയർപ്പിക്ക, വി'ച്ചുഴിയുക = ച വിട്ടി ഉഴിക KU.

വിയസ്ഥ Tdbh. = വ്യവസ്ഥ.

(വി): വിയുക്തം S. separated മായാഗുണങ്ങളിൽ നിന്നു വി'ൻ AR.

വിയോഗം S. separation യോഗവി'ങ്ങൾ Gan. addition & subtraction. — യോഗ്യവിയോ ഗ്യവിചാരം വെടികൊല്ലാ VetC. improper.

വിര vira T. So. (= വിത). 1. Seed of herbs. 2. a grub.

വിരകു So. = പിരകു, f. i. വിരകിൻ വേർ GP. ചു വന്ന കുരുവായുളള വി. GP. (T. വിരുകു an Arum).

വിരകുക viraγuγa T. M. (C. Tu. bera). To mix എണ്ണ വിരകി എതിരേ സേവിക്ക a. med. (= കുഴെച്ചു).

വിരക്കുക id. നീർ വീഴ്ത്തി വിരക്കി ഉരുളിയിൽ ഇട്ടു a. med.

വിരക്കൽ No. a certain disease.

(വി): വിരക്തൻ S. (part. pass. of രഞ്ജ്). indifferent, averse. രാഗിയും വിരക്തയും Si Pu. (two opposites). നിന്നെ കുറിച്ചു വി'നായി Bhr. tired of thee. വിഷയങ്ങളിൽ വി. disgusted with the world. സമസ്തവിഷയവി. Bhr.

വിരക്തി 1. aversion ഭുക്തിയിൽ വി. Bhr. ഭോ ഗവസ്തുക്കളിൽ ചിത്തവി. വരുത്തി Bhg. കൈപ്പും വി. യും വരുത്തി disappointed. ലോകവി. 2. chastity, unworldliness.

വിരചിതം S. made, വിരചിത തൊഴുകൈയോ ടു RC.; composed as a poem തൻ ആജ്ഞയാ വി. Brhmd. വിരിഞ്ചവി. AR. (the AR.).

വിരട്ടുക, see മി — So. പക്ഷികളെ വിരട്ടരുതു To frighten, scare.

(വി): വിരതം S. (part. pass. of രം) stopped. സ ങ്കടം വി. ആക്കു ChVr. to end.

വിരതി S. cessation, rest; also വിരമം.

V. പിന്നേയും വിരമിച്ചില്ല KR. rested not. വി'ച്ചു Brhmd. ceased from fighting.

വിരയുക virayuγa T. M. Te. (C. Tu. biru tight, speed). To be eager, make haste പടെ ക്കായി വിരയവേണം TP. വിരഞ്ഞീവണ്ണം പറ ഞ്ഞു Bhg. (vu. വെരിഞ്ഞു). പന്ത്രണ്ടു തരം കുഷ്ഠം ഇളയാ വിരയ a. med. easily, quickly. സേ വിക്ക വിരിയ നീ Bhr.

VN. വിരവു speed, haste. വി'വിൽ, — വിനോ ടു, — വോടേ eagerly, quickly, well.

വിരൽ viral T. M. (Te. vrēlu, C. Tu. beraḷu).

spreading out, √ വിർ. 1. A finger, toe തളള വി. 440 = പെരുവി. (ദന്ത —), ചെറുവി., ചൂ ണ്ടിയ — (ചുണ്ടുവി., ചുണ്ടോന്നി), നടുവി. (കഴു വി. V1.), പവിത്രവി. (മോതിര —). വി. ൦രംന്പുക 119. കാലിൻറെ വിരൽകണ്ണി 198 കീറിനൊന്തു, വി. ഊന്നി നില്ക്ക. വിരലേ ധരിക്കാം Tantr. (= കൈ പിടിക്ക). വടി ൪ വി. കൂട്ടിപ്പിടിച്ചേ ടത്തോളം വണ്ണം ഉണ്ടു jud. 2. an inch, often വിരൾ TR. വെളളത്തിൽ ഒരു വി. താഴേ jud. കയറും ഇരുവി. പോരാതേ ചമഞ്ഞു Bhg. രഥം ഓരൈവിരലമർത്തു താഴ്ത്തിനാൻ Bhr8. 3. ordeal വി. നേരേ വരികയില്ല KU. വി. മുക്കുക (നെയ്യിൽ). 825.

വിരലളവു measurement by the finger.

വിരലായം finger's length.

വിരലിട space between two fingers, also വിരല്ക്കിട.

വിര(ൽ)ച്ചരടു a bow-string. CG.

വിരൽചുററു V1. a whitlow.

വിരല്പാടു (2) = 8 തുവര = l½ inch.

വിരവു, see വിരയുക.

വിരശിക്കണക്കു Specified accounts of Rājas (Tdbh. of വിരചിതം? or വിരിച്ചൽ).

(വി): വിരസം insipid; dislike.

വിരഹം S. separation, bereavement by absence വിരഹവ്യാധി Bhr.; വി'യാതന, — യന്ത്രണ etc. താവകവിരഹാഗ്നി KR.

വിരഹി absent, വി. ണി f. Nal. deserted (by the husband).

p. p. വിരഹിതം left, deprived of. വീര വി. ആത്മപ്രശംസനം KR. avoided by.

വിരളം S. (fr. വിരൽ) loose, separated by intervals, rare.

വിരളി So. A scare-crow, see മിരളുക.

(വി): വിരാഗം S. absence of passion.

വിരാഗി = വിരക്തൻ.

വിരാജിതം S. (part. pass.) illuminated, manifested.

വിരാട്ടു S. (rāǰ) a ruler; the next emanation from Brahma ജലം തന്നിൽ വി. ണ്ടായി Bhg., also വിരാൾപുരുഷൻ, — പുമാൻ Bhg.

വിരാടം S. N. pr. Berar; a dye V1.

വിരാടപർവ്വം, വൈരാടകരാജ്യം Bhr.

വിരാമം S. = വിരമം (under വിരതം); close, a final consonant like ൻ, ർ, ൽ. etc.

വിരി viri 5. (√ വിർ as in വിരൽ). 1. What is expanded, a veil, awning വി. കൊണ്ടു മൂടി Trav. വിരിപന്തൽ = simpl. വിരിച്ചും വിരിപീ ലി മരക്കൊന്പിലിരുന്ന മയിൽ KR. വിരിപ്പുല്ലു straw spread for cattle. വിരിപ്പടം a sheet. വിരിപ്പാവു a cloth to the bride on the marriage day (loc.). വിരിയോല a natural umbrella in rain. 2. So. T. a pannel, pack-saddle. 3. = മരവിരി, നറുവരി (loc.)

വിരിയുക 1. To expand, open, blow വിരി ഞ്ഞ വിരിഞ്ഞ പൂവറുത്തു കൊൾകേയാവു Bhr. കൃഷ്ണൻറെ മുഖനളിനം നന്നായിവി'യുന്നു Bhr. വിരിഞ്ഞ താമര KR. (with sunrise). കണ്ണിണ പാരം വിരിഞ്ഞു CG. (in agony). fig. to rejoice എല്ലാവർക്കും ഉൾപൂവിരിഞ്ഞീടുമാറു Bhr. വിരിഞ്ഞ മാറത്തു KR. broad. വി'ഞ്ഞു പാടുക, കേഴുന്നു Bhr. aloud. 2. to split as ripe fruit; to be hatched So. 3. C. Tu. Inf. = വിരയ, f. i. വിരിയച്ചെന്നു KR. ഭജിച്ചീടുക പത്മനാഭനെ വി. നീ VCh.

VN. I. വിരിച്ചൽ So a split, gap; hatching.

II. വിരിവു expanison, breadth. വിരിവായി diffusely.

വിരിക്ക v. a. 1. To expand, spread, as a mat, hair കിടക്കമുട്ടി വി. പടിഞ്ഞാറേറ അടിച്ചു വി'ച്ചു TP. (for lying down). സിംഹാസനത്തി ന്മേൽ വെളളയും കരിന്പടവും വി'ച്ചു KU. (in coronation). വിരിച്ചു പാടുക loud. 2. So. No. to hatch, 3. Inf. വിരിക്കേ V1. = വിരിയ, വിരയ.

VN. III. വിരിപ്പു 1. bedding വി'പ്പിന്നു ദർഭാമുഷ്ടി യെ എടുത്തു KR. (ascetics). പരുപരയുളള വി'പ്പിൽ ഉറങ്ങി a rough bed. 2. crop, different kinds of paddy sown in April and reaped in August, മലവി. mountain crop (loc).

CV. I. വിരിത്തുക to open കുടയെ വിരിത്തി (Coch.). — II. വിരിയിക്ക f. i. സൂര്യൻ താമര കളെ വി'ക്കുന്നു Arb.

വിരിഫലം capital laid out at interest. V1.

വിരിഞ്ചൻ S. (the self-expanding? or √ രിച്). Brahma, വിരിഞ്ചാദി Sah. the Gods.

വിരിഞ്ചനൻ, — രിഞ്ചി S. id.

വിരിയം viriyam Tdbh. of മൃഗം, മിരിയം

1. Game f. i. വി. കുത്തിയവൻ huntg. 2. B. a paddy-bird.

വിരിയൻ T. So. a viper വി'ന്പാന്പു; വി'ൻ വള a striped bracelet = ഉഴക്കുൻ. V1.

വിരിശു virišụ B. A. tree വിരിശിൻ പഴം.

വിരുതു viruδụ T. M. (C. Te. Tu. ബിരുദു fr. ബിരു, T. വിറൽ strength). 1. Valour = നായ്മ V1., dexterity, developed power. അഘമകററു വാൻ വി. ളള നീ KR. (Ganga). ഭോഷ്കിന്നു വി. ളളകൃഷ്ണന് Bhg. accomplished liar. ജളരിൽ വി. ളള നീ Bhr. brave against cowards. പരരെ നി രസിപ്പാൻ വി. ടയ കർണ്ണൻ ChVr. so ready to despise. പല വി. വാക്കിന്നുണ്ടു Mud. boastful. ദു ഷ്ടവി. പറഞ്ഞു RS. വി. ചൊല്ക to relate heroic stories, brag. വി. കെട്ടുക V1. to challenge. 2. a prize gained by contest, trophy അർത്ഥാ ശെക്കു വി. വിളിപ്പാൻ GnP. വി. വെക്ക also ചൂതു പൊരുതു വി. കെട്ടീടുവാൻ Nal. a badge of honor, chain worn on the arm for challenge's sake V1. മുരളും വി. ൦ കെട്ടരുൾ RC. പൊൻവി. മോഷ്ടിച്ചു TR. രണ്ടു കൈക്കും വി. തരും TP. 3. a blazon, family device. രാജവി. 18 insignia. കൊടിതഴവി. കൾ Bhr. വി. കൊടി a banner. 4. a kind of rice = കഴമ.

വിരുതൻ an accomplished warrior, വി. ഇവൻ VetC. a hero. പോരിന്നു വി'നാം രാമൻ KU. clever, eminent. ചെറുതു കുറുതു പണിക്കു ന ല്ല വി. prov. വീരരിൽ വി'ന്മാർ VCh. മൂർഖ രിൽ വി. KR.

വിരുത്തി virutti, Tdbh. of വൃത്തി, വൃദ്ധി. 1. Domain given to a king രാജാവിന്നു വി. കൊ ടുത്തു KU. 2. land granted rent- & tax-free to Government servants, feudal tenure വി. ക്കാ രൻ Trav. 3. a quick growing rice (= പുഞ്ച).

(വി): വിരുദ്ധം S. (part. pass. of രുധ്). 1. Opposed ൦രംശൻവി'നായി നില്ക്കുന്പോൾ CG. എഴുന്നെ ളളിയേടത്തേക്കു വി'മായി നടക്ക TR. to act against. അവനോടു വി'മായി കാട്ടി Mud. വിരു ദ്ധവചനം a word to the contrary. 2. hatred ഇരുവർക്കും അന്യോന്യം വി. ഉണ്ടാം Mud.

വിരുദ്ധപ്പെടുക to be hindered.

വിരുന്നു virunnụ T. M. (C. Te. വിന്ദു, see വിരകു ക or വൃന്ദം). An entertainment, feast; number of guests, visit മരുന്നും വി.൦ ൩ നാൾ, വി. ചോറുണ്ടു prov. വി. ഉണ്മാൻ Anj. വിരുന്നൂണു കഴിച്ചു, മന്ദിരം പുക്കു വിരുന്നൂണും ഉണ്ടു CG. അവരെ വിരുന്നൂട്ടുവാൻ കൊണ്ടുപോയി KN. കാക്ക വി. കുറിച്ചു കരഞ്ഞാൽ വി.വരും superst. രണ്ടാൾ വി. വന്നു vu.

വിരുന്നൻ a guest, new-comer V1.; വിരുന്തൻ N. pr.

വിരുന്നുകാരൻ a guest; host.

വിരുന്നുക്ഷണം, — വിളി invitation.

വിരുന്നൂട്ടു = വിരുന്നൂൺ. (see ab.)

വിരുന്നൂണി an uninvited guest, parasite.

വിരുന്നുവാഴി = ഭരിപ്പുകാരൻ So., വിളന്പൻ No.

വിരുപ്പു viruppụ T. aM. (വിരയു). 1. Desire. 2. So. = വിരിപ്പു 2. f. i. വി. മുണ്ടകം ഈ ൨ വിള MR.

വിരുന്പുക T. aM. to wish മേലൊന്നു വി'ന്നരി താമോതരൻ RC.

(വി): വിരൂക്ഷകൻ S. addressing roughly, a reviler V1.

വിരൂപം S. deformod, ugly. — രാക്ഷസിയെ വിരൂപണം ചെയ്തു KR. Bhg. mutilated, maimed. — ബന്ധുക്കളെ വിരൂപിക്ക വധത്തി ന്നു തുല്യം (to deform by singeing the beard). വി'ച്ചയച്ചു Bhg. = വിരൂപനാക്കി വിട്ടു CC. — വിരൂപത (opp. ഭംഗി) ugliness.

വിരേകം S. purging ഛർദ്ദിവി'ങ്ങൾ Nid.

വിരേചനം id. വി. പോം, ഏററം പോകിൽ; എന്നാൽ വി. നടന്നു പോം a. med. evacuation.

denV. വിരേചിപ്പാൻ മരുന്നു, also മഹോദര ത്തിന്നു വിരജിപ്പാൻ മരുന്നു a. med.

VC. വിരേചിപ്പിപ്പതുത്തമം Nid. to administer a purgative.

വിരോചനൻ S. illumining, the sun.

വിരോധം S. (രുധ്). 1. Opposition. വി. പറക to speak against. വി. ചെയ്ക to hinder. പോകേണ്ടതിന്നു വല്ല വി. ഉണ്ടായിരുന്നുവോ jud. what prevented him from going? സത്യ വി. വരുത്തുക Bhr. to break my word. 2. enmity വിപ്രന്മാരോടു വി. തുടങ്ങരുതു Bhr. ന മ്മോടു വി'ത്തിന്നു വരുന്ന ആളുകൾ TR. whoever attacks me. 3. check, restraint. അവ ൻറെ വക വി. തീർക്ക TR. attachment by law.

നാം വിരോധിച്ച വി. അവിടുന്നു എടുത്തിരിക്കു ന്നു TR. embargo, interdict. 4. objectionable തീയൻ അടുക്കേ വന്നാൽ അതു ഞങ്ങൾക്കു വി' മാകുന്നു jud. പുളി ബഹുവി. MC. (opp. ഇഷ്ടം). വിരോധക്കാരൻ, വിരോധി an opponent, foe. വിരോധാർത്ഥം contrary meaning; for opposition's sake.

denV. വിരോധിക്ക 1. to oppose, hinder അഭി ഷേകത്തിനെ വി'പ്പാൻ KR. 2. to prohibit, അവകാശത്തെ വി'ച്ചു jud. denied the claim. എന്നു വി'ച്ചു forbade (= വിലക്കുക), പാട്ടം അടെക്കുന്നതിന്നു വി'ച്ചു (also Acc.). കിണറു കെട്ടുന്നതിന്നു വി. TR. പ്രവൃത്തി വി'ച്ചു Mud. took their officio from them. 3. to stop, attach. അവരുടെ വസ്തുമുതൽ വി'ച്ചു, ഞങ്ങ ളെ വക ഒക്ക വി'ച്ചു, വി'ച്ച മുളകു TR. അധി കാരി നികിതിക്കു വേണ്ടി വിള വി'ച്ചിട്ടു ജാ മ്യൻ കൊടുത്തിട്ടു കൊയ്തു MR.

വിരോധോക്തി S. contradiction.

വിറ vir̀a M. (C. Te. fear, T. stupor, numbness fr. വിറു 5. stiff). Tremor. — വിറപ്പനി ague. — വിറവാതം paralysis. — വിറവീക്കത്തിന്നുത്ത മം GP. വിറ കൊൾക CC. to shiver. — also വിറയൽ = വേപഥു med. ഭീതനായി വി. പൂണ്ടു SiPu. — വിറയൻ a coward.

വിറെക്ക T. M. To shiver, tremble ഗാത്രം വി'ച്ചു Mud. (from wrath). കൈലാസം വി'ച്ചു പോം SiPu. നോക്കിയാൽ നിലം വി'ക്കുന്നതെ ന്നു തോന്നുമതു a. med. an eye- disease.

CV. വിറെപ്പിക്ക to cause to tremble; (also involuntary action). ദൃഷ്ടിയും ചുവപ്പിച്ചു ദേ ഹവും വി'ച്ചു Bhr. (in passion). വിറയൽ വി'ച്ചു രാവണൻ തല പത്തും അറുക്കും KR.

വിറകു vir̀aγụ T. M. (വിറു or വൃക്ഷം?) Firewood വനേ വിറകിന്നു പോയി CC. വി. അടക്കി KN. ഇരുന്ന വിറകിന്നു ചേതം prov.; fig. വേ വുന്ന തീയിൽ വിറകിടാതേ Pay.

വിറക്ക vir̀akka T. M. (C. Te. Tu. astonishment, വിറു). To become stiff as from cold ച ത്തു വിറന്നു പോയി vu.; വിറന്ന inflexible.

വിറക്കം V1. repugnance.

വിറങ്ങലിക്ക So. to be benumbed, grow stiff (No. വൃക്കലിക്ക).

വിറയുക B. To be covetous, see വിരയുക.

വിറുമ, see വെറുമ Port. An auger.

വിററു vit/?/t/?/ụ (see വില്ക്ക). വിററുതീനി Living by the sale of property. — വിററൂണെന്നു പറയും കണക്കനേ GnP.

വില vila 5. (വില്ക്ക). 1. Sale, ദാസിയെ ദാസ ന്മാർക്കു വിലപ്പെടുന്നതു സമ്മതം may sell. വില പ്പെട്ട ശൂദ്രൻ VyM. = ക്രീതൻ; ആനയെ വില യാക്കി വിററാൽ, എനിക്കു വിലയായി മക്കളിൽ ഒരുവനെ തന്നീടേണം KR. 2. price, value എന്തു (ഉണ്ടു or ആകുന്നു) വി vu. how dear? അരി വി. പൊന്തി opp. ഇടിക, കെടുക, താ ഴുക; വി. സഹായം ആക cheap (easy terms). വിലയുളള, — യേറിയ precious. വലിയ വി. dear (stiff terms). വി. ഏറക്കൊൾക to buy dear. നാലാളുകൾ കാണുന്ന വിലെക്കു to fix (= മതി ക്ക), so മൂന്നു പീടികയും വില തീർത്തു കരണം എ ഴുതിത്തന്നു TR. വി. ഖണ്ഡിക്ക, ഇരുത്തുക, മുറി ക്ക, വെക്ക to set, settle. വി. നിരക്ക to agree about. വി. ആക sold; steady or firm market. ഓട്ടിന്നുണ്ടാകും വി.; കൊടുക്കുന്ന വി. = തിട്ടം, ക രാർവില; കിട്ടുന്ന വിലെക്കു at any prize; വി ലെക്കു കൊൾക,വാങ്ങുക, എടുക്ക to buy. വില തന്ന ദ്രവ്യം VyM. sum paid for. വിലെക്കു തരിക യില്ല KR. to sell, (also = is sold already, or is not for sale = വെറുതേ തരാം). 3. character; pagoda music (loc).

വിലക്കാണം a fee on sale, നിലവി. KU. (royalincome).

വിലകെട്ടുക to fix the price വീട്ടിന്നു ൧൦൦൦ ഉ റുപ്പിക വി'ട്ടി No.; to pay it, B.

വിലക്കുറവു, വിലനയം cheapness.

വിലച്ചരക്കു (1) wares for sale. — (2) valuable.

വിലച്ചേതം loss in cost price.

വില തരിക to pay for something വി'രാഞ്ഞി ട്ടു പുസ്തകം കൊടുത്തില്ല.

വിലതീർവു B. a bill of unreserved sale.

വിലത്തരം price of corn levied as a tax.

വിലപിടിക്ക to fetch a price. പിടിപ്പതു വി. the price it fetches. തങ്കലേ ദ്രവ്യം വി.യി ല്ല Nal. is not valued. വി'ച്ച മുതലുകൾ MR. valuable, opp. വി'യാത്ത വസ്തു VyM.

വിലപോക id. to be saleable നായ്ക്കാഷ്ഠവും

വി'കും prov. നിലെക്കു നിന്നാൽ വിലെക്കു പോകും will rise in value.

വിലമകൾ a prostitute. (T.)

വിലമരുന്നു a valuable remedy.

വിലയോലക്കരണം a bill of sale, f. i. of slaves TR.

വിലസഹായം cheapness; cheap.

വിലം vilam S. 1. (വിൾ). A chasm, hole PT. (in a tree, ground). 2. Tdbh. aM. (= ബലം) വലങ്കൈവിലം, തള പിരിയും വി. കനം ആ ർക്കം വീര്യം എന്നവ എല്ലാം RC.

വിലക്കം vilakkam T. M. (T. വിലകു to recede, go asunder, √ വിൽ). 1. Prohibition, thwarting ഉത്സവം വി. ചെയ്തു Mud. 2. (C. Te. വില വിലി) a cramp, stitch വായുവി. etc. വാരിയെ ല്ലിൻറെ ഇട(യിൽ)നിന്നു ഒരു വി. vu.; difficulty of breathing വി'ത്തിൻറെ ദീനം MR.

വിലക്കു 1. separation as during menstruation. 2. prohibition, interdict, embargo കുടിയാ ന്മാരെ കണ്ടത്തിലും കളത്തിലും വി. ആയാൽ അവർ വി. സമ്മതിയാതേ നെല്ലു കൊയ്യുന്നു, ജന്മാരികളെ വി.,വി. കൾ കേട്ടു TR. = വി രോധം. മുതൽ എടുക്കുന്നതിന്നു തന്പുരാൻറെ വി. ഉണ്ടു TR. the Rāja forbids paying taxes to the H. C. 3. a mark of attachment (law) വി.വെക്ക, എടുക്ക, വി. ൦ തോ ലും KU. 4. = വിലക്കം 2. V1. 2.

വിലക്കുകോരിക B. the last course at meal.

വിലക്കുക T. M. 1. To separate, excommunicate. 2. to prevent നാണം വിലക്കവേ കണ്ണടെച്ചു CG. പുഴുവി.,ചാഴിവി. Mantr. ഉത്സ വം വി. = മുടക്കി Mud. 3. to prohibit വാദ്യ ഘോഷം കരംകൊണ്ടു വിലക്കി Nal. വേണ്ടാ എന്നു വി. KR. പോവാൻ വിലക്കിനേൻ Pay. forbade. വിലക്കിയതു കേട്ടില്ല TP. would not be warned. കാപഥത്തിന്നു നിന്നെ എന്താരും വിലക്കാത്തു KR. അരുതെന്നു വിലക്കൊല്ല Anj. don't refuse. എടുത്തു വിലക്കിയ സദ്യ a feast where you are nearly forced to eat. ഓദനം തന്നേ വി'വാൻ വല്ലാതേ CG. not saying I have enough. 4. to attach കോയ്മയിൽനിന്ന് ആളയച്ചു വി. KU. നിലം വിലക്കീട്ടും നായർ നടന്നു TR. 5. to cross out writing.

CV. വിലക്കിക്ക, f. i. പറന്പു വി'ച്ചു (4) interdicted cultivation TR.

വിലങ്ങ inf. Across, athwart ധരണിയിൽ വി. വീഴ്ത്താൻ, വി. വന്ന ചാരൻ RC. ഒരു കോൽ അകലത്തിൽ നീളയും വി. യും ചില രേ ഖകൾ ഉണ്ടാക്കൂ Gan. തുപ്പുന്നതു വിലങ്ങേ പോം Nid. Also വിലങ്ങെന & വിലങ്ങത്തിൽ വെക്ക; മൂക്കു വി'ത്തിൽ ചിലർക്കുണ്ടു KR. വി'ത്തിൽ ക ടക്ക over stiles etc. — & വിലങ്ങനേ.

വിലങ്ങൻ = വിലങ്ങുകാരൻ a prisoner, വി'രാ ക്ക TR. (in war).

VN. വിലങ്ങൽ 1. crossing. 2. aM. T. a hill വി. കൊണ്ടെറിന്തനൻ, വി. നേർ വളർന്ത മെയ്യുളേളാർ RC.

വിലങ്ങു 1. what is across, cross-iron. വി. വഴി a road stopped up. വി. വാതിൽ a gate across the road. വിലങ്ങിലേ വാതിൽ a backdoor. ഏത്തത്തിൻറെ വി.; വിലങ്ങടിക്ക to transgress. 2. fetters Nasr. വി. ൽ പൂട്ടി. Nasr.വില ങ്ങു വെക്ക, ഇടുക = തടവിൽ. വി. പുര a jail വിലങ്ങിടത്തിലിട്ടു Genov. വി. കൂലി prison-fees.

വിലങ്ങുക T. M. 1. to go aside വിലങ്ങിപ്പോയി. 2. to fall across, cross over; fall foul off, to be transverse ചോറു വി'ങ്ങിപ്പോയി = ത ടഞ്ഞു sticks in the throat. വിലങ്ങിവെക്ക to cross out writing (= വിലക്കുക 5.).

വിലങ്ങിക്ക 1. freq. V. id. വെണ്ണ മാറിൽ തട ഞ്ഞു വി'ച്ചു പോയി, in consequence the rogue says: വീർക്കുന്ന വീർപ്പു വി'ച്ചു പോകുന്നു CG.; so ഉരൽ വി'ച്ചു പോയി CG. വി'ച്ചുകൂ ടാ he cannot get out however he turn. 2. VC. to thwart V1.

(വി):വിലക്ഷണം S. 1. of different character പ്രകൃതിഗുണവി'നായ പുമാൻ Bhg. 2. indescribable, unprecedented, ugly ഗാത്രം കറുത്തു ചെറുതായി ചെമ്മേ വി'മായി ഭവിച്ചു Nal.

വിലജ്ജിത S. (part.) f. ashamed ഉടുക്കപ്പോകാ തേ വി. യായി KR.

വിലപനം S. & വിലപിതം lamentation; ഇ ത്ഥമങ്ങു വിലപിച്ചു Bhr. (& വിലാപിക്ക q. v.)

വിലയം S. destruction സലിലം ബഡവാഗ്നൌ വി. ഇലയുന്നു ChVr.

വിലസൽ, — സിതം part. S. Sporting. വിധിവിലസിതം ഇതൊക്കയും Mud. ordered by fate.

വിലസുക 1. = വിളങ്ങുക to shine, glitter വെ ളുവെള വിലസും മഴത്തുളളികൾ KR. കമ ലങ്ങൾ എന വിലതും വേന്തൻ കഴൽ RC. ഇതി വിലസും തൃക്കൈ CC. thus armed. കഴൽ എന്നിൽ വിലസേണം മറുവില്ലാത മു കുരത്തിലേ മുഖം പോലേ CG. to be reflected, appear. 2. to play കേളി വി'ന്നതു കണ്ടാൻ CC. പാരിടം തന്നിൽ കടന്നു വി' വാൻ Nal to amuse themselves.

വിലാപം S. (ലപ്). lamentation ചിത്തം പിള ന്നു വി. തുടങ്ങിനാർ SiPu.

denV. വിലാപിക്ക KR. UR. to wail തൊഴി ച്ചൽ ഏറ വിലാപിച്ചു വീണു കേഴും Bhg.

വിലാത്തി Ar. vilāyat, Country; esp. Europe (with 18 വി. vu.), England വി. ക്കപ്പൽ, വി. ച്ചരക്കു etc.

വിലാവു vilāvụ T.M. (വിലകു). Side, the chest വിലാപ്പുറത്തു ദണ്ഡം Nid. ഇടന്തകം വി. ടയ വൻ RC. broad-chested. — വിലാവെല്ലു a rib.

(വി): വിലാസം S. 1. play, sport, (= ലീല), ദേ വൻറെ വി. അവിടേ കണ്ടു KU. God's manifestation, action. നിന്നുടെ ബുദ്ധിവി'ങ്ങൾ Mud. exhibitions of wisdom. മന്ത്രവിലാസം;ദൈവ ത്തിൻ വി'ത്താൽ Mud. providentially. ഇതിന്ന് ഈശ്വരൻ വഴി ഉണ്ടാക്കിയതു സർക്കാരിൽ വി' മാകുന്നു TR. a mark of God's favour towards the H. C. 2. dalliance, coquetry, female charm.

വിലാസിനി (f. of വിലാസി) wanton. ആയർ വി. മാർ CG. young women. വി. കൾ കാ ലുഴിക വേണം RS.

വിലിംബി, വിലുംബി Averrhoa bilimbi.

(വി): വിലേപനം S. an unguent, perfume.

വിലോകനം S. (രുച്) a look അന്തികേ വി. കൊണ്ടു ഗോകുലരക്ഷ Bhr.

denV. വിലോകിക്ക to see, look ദിക്കുകൾ വി'ച്ചു കൊണ്ടു, തരുണിമാരെ വി'ച്ചു KR. — (part. വിലോകിതം).

വിലോചനം the eye ദിവ്യവി. എങ്കൽ ഉണ്ടു Bhr. favors me — വിലോചനൻ (in Cpds.) eyed f. i. പങ്കജവി. etc. AR.

വിലോപം = simpl. സന്ധ്യാവി. Bhr.

വിലോഭനം S. temptation, seduction ചിത്ത വി'മായിച്ചൊന്നാൻ CG.

വിലോമം S. adverse, opposite course വി'മ ക്രിയ CS. (= വിപരീത).

വിൽ vil 5. (Tu. also biru). 1. A bow സൌ മിത്രിയോടു വിൽ വാങ്ങി AR. വില്ലെടുത്തുല ച്ചുടൻ കുലെച്ചു Sk. വില്ലെടുത്തതിൻ മുന്പൻ SG. the first of archers. വില്ലും കോലും എടുത്തു KU. വി. കൂട്ടുക to get ready, പൂട്ടുക to brace, കുലയേററുക etc. എന്നുടെ വില്ലിനാണ Bhg. വില്ലാണ ഭോഷ്കല്ല SG. — fig. വില്ലുകണ്ടം (a field). 2. the rainbow വി. കോരുക; also പച്ചവി., വാനവി., ആകാശവി. 3. Sagittarius ധനു. 4. a steel-spring, elastic etc. വില്ക്കഴുന്നു the notched end of a bow.

വില്ക്കാശു a Venetian ducat used for neck-ornament, also വില്ലിട്ട കാശു V1. വില്ലിട്ട പൊന്നു TR.

വില്ക്കുറുപ്പു B. a class of bow-makers.

വില്പാടു distance of a bow-shot നൂറു വി. ചെ ന്നു Bhg. അവനു നൂറു വി'ടുണ്ടു വണ്ണം KR. (= വില്ലിട).

വില്പിടി the hold of the bow വി. മുറുക്കുന്നില്ല AR. വി. പിടിച്ചു RS.

വില്ലങ്കം T. M. C. 1. contest, wrangling. — വി.ക്കാരൻ quarrelsome, litigious. — വില്ല ങ്കിക്ക to wrangle So. 2. (= വിലങ്ങ) adversity, difficulty. കാര്യമ വി'മായി took a bad turn. വി'ത്തിലാക്കി endangered No.

വില്ലൻ‍ an archer, hunter അന്പു കളഞ്ഞോൻ വി. prov.

വില്ലാട്ടം vibration, elastic motion as of the eye കണ്മുനത്തെല്ലിൻറെ വി. Nal. നറു ഞ്ചിവി. SiPu. ചില്ലിവില്ലാട്ടവട്ടങ്ങൾ VetC.

വില്ലാളൻ, വില്ലാളി an archer.

വില്ലി id., ആയിരവി., കരുവി., പൂവി. jungle deities.

denV. വില്ലിക്ക to be bent like a bow V1.; മരം (sawn) വില്ലിച്ചുപോക No. — to be tipsy B.

വില്ലുകാരൻ an archer.

വില്ലും കത്തിയും ഉളളവൻ strenuous, energetic. യാതൊരു പണിക്കും നല്ല വില്ലുങ്കത്തിക്കാര നെ പോലേ equal to any emergency.

വില്ലുവല്ലി, വില്ലുവിദ്യ archery.

വില്ലുവല്ലോൻ a skilful archer.

വില്ലൂന്നി (4) a certain snake.

വില്ലെയ്ത്തു archery വി. അഭ്യസിക്ക Arb., വി ല്ലെയ്വു B.

വില്ലേരിവെക്ക (loc. = T. വില്ലേർ fight).

വില്ലൊടിക്കാരൻ KU. an archer; നായ്ക്കാ രൻറെ ചങ്ങാതി (huntg.) prh. വില്പിടി.

വില്ലൊലി the sound of a bow വി. വളർത്തി Bhr.

വില്ക്ക vilka T. M. (വില). To sell കട്ട വസ്തുക്കൾ പലർക്കും കൊണ്ട വിററു TR. sold to. — കൊ ണ്ടുവി. to buy for sale. കൊ'ല്ക്കുന്നവൻ a hawker. — കച്ചോടം വി. jud. to sell as in a shop. വിറെറടുക്ക, വിററുമുതൽ ചെയ്ക to raise money by selling property. വിററൂൺ etc. (see above). വിറെറാടുക്ക to squander. — met. സ്ഥാ നം വിററു ചക്കര തിന്നുക prov. No. to forget one's position.

വില്പന T. So. sale രത്നങ്ങൾ വി'നെക്കായി കൊണ്ടുവന്നു Arb.

CV. വില്പിക്ക to cause to sell TR.

വില്ല villa T. M. C. Te. A metal-plate (prh. = വില്വം T.), a badge of poons (വില്ലക്കാർ).

വില്ലൂതു Port, velludo, Velvet V1. വില്ലൂസ്സു കൾ Nal.

വില്വം vilvam S. Cratæva religiosa = കൂവ ളം, or Aegle, Limonia crenulata Buch.; the fruit med. വില്ലുവാദികഷായം കുടിക്ക MM.; the wood is used for യൂപം KR., the leaf holy to Shaiwas വില്വപത്രാരാധന SiPu. വില്ലപ ത്തിരി V1. വില്വപത്രവും ശിവരാത്രിയും prov.

വില്വാദ്രി N. pr. temple of Višṇu (തിരുവില്വ മാമലമേവും ഹരിഗോവിന്ദ song), തിരുവി ല്ലായി, വില്വംപുരാണം VilvP.

വിവക്ഷ vivaksa S. (വച്) Wish to speak, വിവക്ഷിക്ക B. to wish, desire.

(വി): വിവത്സം S. bereaved വി'ങ്ങളായ പശു ക്കളെ പോലേ & വിവത്സലാധേനു KR.

വിവരം S. 1. Cleft, interval. 2. T. M. C. details, particulars. വി. പറക to relate, state distinctly. എന്നെനിക്കു വി. ഇല്ല MR. I cannot say. കുടിവി. കണക്കു, നാണ്യവി. കണക്കു list of. പോയ തീയരെ പേർവി. TR. are as follows. ആൾ വി. കൂടാതേ MR. without specifying the persons. വി'ത്തോടു നമ്മോടു പറഞ്ഞു particularized. വർത്തമാനങ്ങൾ വി. തിരിച്ചെഴുതി, കാര്യത്തിന്നു വി'മായി കല്പന എഴുതി, എഴുതി വെച്ച വി. പോലേ TR. വി. കൊടുക്ക to explain. ഒരു വിവരവും അറിയുന്നില്ല all in a maze. 3. often =പ്രകാരം f. i. നാം നടന്നുകൊളേളണ്ടും വി'ത്തിന്നു കല്പന വരിക TR.

denV. വിവരിക്ക to detail, relate, explain വി'ച്ചു ചൊല്ലി TR., (S. വിവരണം).

വിവർണ്ണം 1. changing colour വിവർണ്ണവസ്ത്രം Anach., opp. white. തിരുമുഖത്തിന്നു വിവ ർണ്ണത പുരാ അറിയുന്നില്ല KR. discoloring from emotion. 2. of bad complexion, സു വർണ്ണരും വി'രും KR. low castes.

വിവർത്തനം S. going round അതിനെ വി. ചെ യ്ക Bhr. = വലംലെക്ക.

വിവശം S. will-less, not under control, mostly = പരവശ oneself, m. ഭയവിവശ ഹൃദയൻ Mud., കോപവി'ൻ; f. ആനന്ദ വിവശയായി KR. — കാമവിവശത പോക്കു ക Sk. വിവശപ്പെടുക്ക Bhg. to drive mad with torments. — വിവശീഭാവം ഇയന്നു നി ന്നുഴന്നു CC. distracted.

വിവസ്വാൻ S. (the rising) sun AR., a Manu Bhg.

വിവാദം S. 1. Contest, dispute മയ്യഴി അ തിരിൻറെ വി. തീർക്ക (=തർക്കം), സായ്പ് രാജാവ വർകളുമായി വി. ഉണ്ടായ അതിർ TR. 2. a law-suit. 3. Tdbh. വിവാതുകൂറി VyM. betted=വാതു. വിവാദി a disputant, captious; also വി വാദമാനന്മാർ Bhr.

denV. വിവാദിക്ക, as അവകാശം വി'പ്പാൻ to dispute the claim TR. & v. u.

വിവാസം S. excile. — വിവാസദണ്ഡം VyM. banishment (distinct from പ്രവാ —) — സു തവിവാസനാദിയായുളള അകൃത്യം KR.

വിവാഹം S. Fetching the bride, marriage

വി. നിശ്ചയിക്ക to betroth. അവളെ വി. കഴി ക്ക, ചെയ്ക to marry. സഹോദരികളെ വി.ക ഴിക്കുന്നവർ VyM. എന്നു വി. കഴിഞ്ഞതു Bhg. when was the wedding? പുത്രന്മാർക്കു വി. ചെ യ്യിക്ക, വേഗം ഇവർക്കു വി. കഴിച്ചീടേണം, നാ ലരെക്കൊണ്ടു പുത്രിയെ വി. കഴിപ്പിച്ചു KR. = വി. ചെയ്തു കൊടുക്ക to give in marriage. രണ്ടാം വിവാഹത്തിന്നപേക്ഷിച്ചു SiPu.

വിവാഹഭർത്താവു, — സ്ത്രീ married. വി'മുഹൂ ർത്തം the ceremony of മംഗല്യസൂത്രം.

denV. മാന്മിഴിയാളെ പാണ്ഡിയൻ വിവാഹി ച്ചാൻ VCh.

വിവാഹ്യ f. to be married.

വിവിക്തം S. (part. Pass. of വിച്) separated, isolated. വി'ദേശം V1. lonely. വിവിക്ത വാസത്തിങ്കൽ തുണ Bhr.

വിവിധം S. diverse, various വിവിധതരവാ ർത്തകൾ Bhg.

വിവൃതം S. uncovered. വിവൃതഭാവൻ KR. communicative.

വിവേകം S. (√ വിച് to sift). 1. Discrimination, discernment. വിവേകാവസ്ഥyears of discretion. വിവേകമില്ലാതേ ചമഞ്ഞു Mud7. destitute of penetration. 2. prudence ചെല്ലു ത്തിനാൻ ഒരു വി. മാരുതി RC. Trick. നാനാ യുദ്ധത്തിൽ വിവേകജ്ഞൻ VCh. of extensive military judgment.

വിവേകരത്നം N. pr. a Vēdāntic treatise VivR.

denV. ജ്ഞാനത്താൽ വിവേകിച്ചു, വി'ച്ചു നോ ക്കും Bhg. to sift, discern, distinguish clearly.

വിവേകി judicious, a sage.

വിവേചനം S. (= prec. 1.) ധർമ്മാധർമ്മവിവേ ചനസാമർത്ഥ്യം KR. വി. ചെയ്ക to discern, try.

വിശ viša T. M. (C. bese, Te. vesa, fr. besi, C. vrē, Te. to throw, whence വീശുക). 1. A spring-trap, snare for birds = തൊളള, കണി V1. വിശകൊച്ചുക to set a trap. 2. T. a lever (തുലാം 472). 3. a tendon വിശ അറുത്തു കൊന്നു huntg. (of a boar) വൈവളളി അറുക്ക. 4. blinds of bamboos വെശ തൂക്കുക vu.

വിശക്ക (T. C. to be impetuous, angry. Te. visuku, Tu. C. bēsara fatigue). To be hungry, have appetite വിശക്കാൻ തക്കതുണ്ണേണം prov.; എനിക്കു വിശന്നു impers.

VN. വിശപ്പു 1. hunger, appetite പഴം തിന്നിട്ടു വി. കെട്ടു TP. വി. അടങ്ങുമാറില്ല മമBrhmd. I am always hungry. വി. പൊറാഞ്ഞിട്ടു Bhg. driven by hunger. അവരെ ഒക്കയും ഇന്നു (or തിന്നു?) വിശപ്പടക്കീടുവൻ KR. I shall eat them all. യാതോരാളുടെയും വി'൦ ദാഹവും അറിഞ്ഞു കൊടുക്കുന്നവൻ No. vu. = ധർമ്മി ഷ്ഠൻ. 2. (loc.) the stomach.

(വി): വിശകലിതം S. = simpl. ഗജദന്തങ്ങൾ വി. മായ്ചമഞ്ഞു KR. shivered.

വിശങ്കം S. fearless വി'മാംവണ്ണം പറഞ്ഞു KR.

വിശദം S. clear; pure (of medicines, also a kind of സ്പർശം, water-like GP.) വിശദഭക്തി Nal. വി'ഹൃദയൻ, വി'മതി Mud. വി'മായി കാണ്മാൻ Arb. clearly.

വിശയം S. 1. doubt വി. ഇല്ലേതും KR. 2. Tdbh. = വിഷയം or വിശേഷം extraordinary. ഇ ത്തിര നല്ല വി. ഇല്ല TP. what a sight!

വിശരി višari (T. വിചിറി see വിശ, or S. വ്യ ജന). A fan വീശുന്ന വി. യും ധരിച്ചു KR. ഡീപ്പു ൨ വി.യും കൊടുത്തു TR. വീശുവാൻ ആലവട്ടം ചോററിയും വി. യും PT. — വിചറി V1. B.

വിശറു No. a storm of rain.

വിശറുക to fan, flutter with wings V1.

വിശർക്ക = വിയർക്ക Brhmd.

(വി): വിശല്യകരണി S. one of the 4 heavenly medicines, extracting arrows from the wounded V1. AR6.

വിശസനം S. slaying പശുവി'ങ്ങൾ ചെയ്തു KR. (priests in sacrificing).

വിശാഖ S. (branchless) the 16th lunar mansion, right leg of Bootes അയോദ്ധ്യെക്കുളെളാരു വി. നക്ഷത്രം മയങ്ങിപ്പോയിതു KR. (when Rāma left). വാനിടെ ഊക്കിനോട് ഒളികൾ വിശാഖന്നാളോടു വെന്നികൊളളും RC. — Tdbh. വിശാകം id., see പൈയാവി. (al. വൈയ്യാവി KU.

വിശാഗരി Port. bisagra, A hinge, iron band or clamp കരുവാനോടു വിശാവരി വാങ്ങി TR.

വിശാന്പതി S. (viš house, people). A king.

(വി): വിശാരദൻ S. experienced, skilled. മായാ വി. VetC. a sorcerer.

വിശാലം S. spacious, large, broad. വി'ലോച നൻ KR. — വിശാലത width.

വിശിഖം S. (tuftless) an arrow മൂർച്ചയുളള വി' ങ്ങളെ ഏല്പാൻ ChVr.

വിശിഷ്ടം S. (part. Pass. of ശിഷ്) distinguished. ഗുണവി'ൻ distinguished by qualities. — ജ്ഞാനവിശിഷ്ടത being possessed of wisdom.

വിശുദ്ധം S. pure, holy, innocent വ്യാസൻ വി'മായി ചമെച്ച ഭാഗവതം Bhg. മന്ത്രദേ വതാപ്രീതികൊണ്ടു നീ വി'നായി SiPu. — വിശുദ്ധി S. holiness ഗർവ്വം കളഞ്ഞു വി. വ രുത്തേണം Bhg. വി. വന്നു was purified.

വിശേഷം S. (ശിഷ്). 1. Difference, preference ചന്ദ്രനും താനും ഏതും വി. ഇല്ല Mud. quite comparable. സുതനു കാനനം നഗരം എന്നതും വി. ഇല്ല KR. both are indifferent to him. 2. distinction, eminence. വി'മായില്ല especially. ഭൂഷണം കൊണ്ടു വി. വരുത്തുക Nal. ദാന വി'ങ്ങൾക്കു തക്കവണ്ണം VilvP. kinds of gifts. 3. something extraordinary (see വിശയം 2). വി. കാണ്മാനുണ്ടു a spectacle. എന്നേ വി'മേ Bhr. wonderful. 4. detail, a narrative കലി വി'ങ്ങൾ പറഞ്ഞു Sah. described K. വി. പറക to tell news, talk. വി. പറയുന്നില്ല jud. could no more speak (wounded). വി. ഉണ്ടായിട്ടില്ല we did not exchange any words. 5. (loc.) gift of feaBt- cloth to a mistress, on Attam & Oṇam.

വിശേഷകം 1. distinguishing; an attribute. 2. = തൊടുകുറി a religious mark.

വിശേഷകഥ (3) a drama വി. കാട്ടി ഒപ്പിക്ക V2.

വിശേഷജ്ഞാനം discerning wisdom പൊണ്ണ ന്മാർക്കുണ്ടോ വി. SG.

വിശേഷണം an attribute (gramm. = Adj. & Adv.)

വിശേഷത = 1. 2. f. i. വി. പ്പെടുത്തുക to prefer.

വിശേഷദിവസം a special day, festivity. ക്രി സ്സ്മിസ്സ് വി. Christmas.

വിശേഷബുദ്ധി = വിശേഷജ്ഞാനം.

വിശേഷാൽ Abl. especially, chiefly, even more; also വിശേഷതഃ.

denV. വിശേഷിക്ക 1. To excel ഇവ എ ല്ലാറെറക്കൊണ്ടും തൊപ്പൻ വി'പ്പാൻ KU. 2. to exhibit ശൃംഗാരവേഷം വി. യും ചിലർ Nal.—

adv. Part. വിശേഷിച്ചു 1. distinguishing, concerning. ഭാരതഖണ്ഡം വി. ചോദിച്ചതെല്ലാം Bhg. about. 2. particularly, വി. ഒന്നുണ്ടാ യെങ്കിൽ TR. any thing of importance. പൊന്നും തരുവൻ വി. Nal. 3. besides, വി. ഒന്നും എഴുതുക TR. any thing further. പിന്നേ വി. VetC. and then. ദേവകളെ നമസ്കരിച്ചുകൊണ്ടു വി. എൻ ഗുരുവിനെയും വണങ്ങിക്കൊണ്ടു KU. moreover. വി. തി ന്മയിൽ നിന്നു ഞങ്ങളെ രക്ഷിച്ചു കൊൾക Nasr. = and.—Also വിശേഷിച്ചും f. i. സ്ത്രീ സംഗം വി. നരകദ്വാരം Bhg.

വിശേഷ്യം S. what is to be distinguished; gramm. a Substantive (or Verb, see വിശേ ഷണം).

(വി): വിശോകം S. = അശോകം griefless.

വിശോധിതം S. (part. of ശുധ്) purified, corrected as writings.

വിശ്രമം S. (ശ്രം) repose. വിശ്രമക്കുറവു want of rest. വി'മാർത്ഥം VetC. = വിശ്രമിപ്പാൻ; also adj. സശ്രമനെ വി'നാക്കിനാർ വാക്കു കൊണ്ടേ CG.

denV. വിശ്രമിക്ക AR. ഗോഷ്ഠത്തിൽ വി' ച്ചാൻ Bhr. rested.

part. pass. വിശ്രാന്തൻ rested.

വിശ്രാന്തി S. = വിശ്രമം.

വിശ്രാമം S. = വിശ്രമം.

വിശ്രുതം S. 1. celebrated, famous, known. Bhg. 2. = വിശ്രുതി fame V1.

വിശ്ലേഷം S. separation (of lovers).

വിശ്വം višvam S. (simil. ശശ്വൽ). 1. All = സർവ്വം; also Superl. f. i. വിശ്വപവിത്രയാം കീർത്തി Brhmd. വിശ്വവില്ലാളിയായുളള കൃപർ Bhr. 2. the universe, world ഇക്കണ്ട വി. അശേഷവും GnP. വിശ്വസൃഷ്ടിസ്ഥിതിനാശന കാരണൻ Sah.

വിശ്വകർമ്മാവു N. pr. the heavenly Architect. Bhg.

വിശ്വഗ്രാസം all-absorbing, as മണിയും ഒളി യും VedD.

വിശ്വജിത്തു a sacrifice on the 4th day after Višu KR.

വിശ്വദേവകൾ a class of Gods concerned in Srāddha വി'ളും പിതൃക്കളും വിവാദം ഉണ്ടാ യി Brhmd. (in പുത്രകാമേഷ്ടി AR1.)

വിശ്വനാഥൻ S. Siva= വിശ്വപതി.

വിശ്വനായകൻ višṇu വി. അവതാരം ചെയ്വ തിനായേ, AR.

വിശ്വംഭര all-sustaining, f. the earth; വി'ൻ Višṇu, Sah.

വിശ്വരൂപം taking all forms, transmigration in all shapes; വി'ൻ Višṇu.

വിശ്വാത്മാവു S. Brahma as the world-soul, (വി ഷ്ണുവി. AR.)

വിശ്വാമിത്രൻ S. N. pr. a famous Muni, AR. = കൌശികൻ.

വിശ്വേശ്വരൻ Lord of all; Siva.

വിശ്വൈകം =ലോകൈകം, f. i. വി'നാഥൻ Sah., വി'ധനുർദ്ധരൻ Bhr., വി'മനോഹരം Mud. a paragon of —.

(വി) വിശ്വസിക്ക 1. to trust, confide എന്നെ വി'ച്ചാലും KR., Brhmd. വി'ച്ചുറങ്ങിനാർ Bhr. made bold to sleep. നമ്മെ വി'ച്ചവർ, — ച്ചു നില്ക്കുന്ന ആളുകൾ TR. my adherents. കുന്പ ഞ്ഞി ആശ്രയം വി. or കുന്പഞ്ഞിക്കു വി'ച്ചു TR. relied on. കുന്പഞ്ഞിയിൽ വി'ക്കുന്നതു നന്നു‍ to be faithful to the H. C. കടം വി'ച്ച വർത്തകൻ who trusted me with the loan. നമ്മുടെ കാര്യ ത്തിന്ന് ഒക്കയും അവനെ തന്നേ വി'ച്ചു TR. entrusted him with all my concerns. വി'ച്ചിട്ടു ചതിക്ക treachery. നിന്നെ വി'ച്ചു പുറപ്പെട്ടു on thy account. 2. to believe, with Acc. Loc. എന്നു. 3. to take refuge in കാടു വി'ച്ചു TR. = ചേർന്നു retired to. 4. to form a connexion, marry താമൂതിരിസ്വരൂപത്തിൽ വി'ച്ചു KU.

CV. വിശ്വസിപ്പിക്ക to give confidence, make bold or secure രാജാവിനെ വി'പ്പാൻ Nal. വി'ച്ചു PT. gained his confidence. വി'ച്ചു ചതിപ്പാൻ PT. to mislead.

part. വിശ്വസ്തൻ 1. trusted വി'രായ വീരന്മാർ KR.; a confidant നീ അവനു വി'നായല്ലോ പണ്ടേ ഉളളു CG. വി'രായി തങ്ങളിൽ ചൊ ല്ലി; also confident, bold. 2. = വിശ്വാസ്യൻ trusty, faithful. വി'നായ വിദുരർ & വിശ്വാ സമുളള വിദുരർ Bhr.

വിശ്വസ്തതtrustiness, faithfulness (Christ.).

വിശ്വാസം S. 1. trust. വി'ത്തോടുറങ്ങുക Nal. securely, confidingly. 2. faith, belief. 3. faithfulness, devotion ഗുരുദ്വിജാതിയിൽ ഒരു വി'വും KR. 4. love, intimacy, Nāyar's connection. നാരീവി. amour. വി'വീടു the house of a mistress. അവൾ അവനുമായി വി. തുടങ്ങി vu.; നീചവി. Nal.

വിശ്വാസകാരി convincing. ജനവി. ChVr. Višṇu as gaining men's faith & devotion.

വിശ്വാസക്കാരൻ (1) a trustworthy agent as of a Rāja നമ്മുടെ വി. TR.; (4) a lover (loc.).

വിശ്വാസക്കേടു (3) unfaithfulness സർക്കാരിൽ വി. കാണിച്ചു, ഞാനും കെട്ടിയവളുമായി വി. ഉണ്ടായിട്ടും ഇല്ല TR. വി. ഉണ്ടാക്കി Mud. committed treachery.

വിശ്വാസഘാതകം treachery, also വിശ്വാസ പാതകത്തെ കരുതുന്നു GnP.

വിശ്വാസപാത്രം,— ഭൂമി proper object of trust.

വിശ്വാസയോഗ്യം (1) reliable; (2) credible വി. അല്ല MR.

വിശ്വാസവഞ്ചനം breach of faith, perfidy വി' ങ്ങൾ ചെയ്ക VCh. വി. സിംഹത്തിന്നില്ല PT.

വിശ്വാസി trusting; a believer.

വിശ്വാസ്യൻ trustworthy; reliable. ഭക്തൻ അതീവവി. AR. faithful.

വിശ്വാസ്യതയോടേ എല്ലാം നടത്തി vu. trustily, with fidelity.

വിശ്വൈക, see under വിശ്വം.

വിഷം višam S. (√ വിഷ് to effect). Tdbh. വിഴം a. med. 1. Venom, virus, poison, of 3 kinds കടിവി., കുടിവി. (also കൈവി. ശമിക്കും a. med.), നാവി. (വാഗ്വി.); ജനങ്ങൾ ചെയ്ത വി. തീരും Tantr. പല്ലി —, കഴുത — , വാനര —, വൃശ്ചിക വി. തീരും a. med. അവനെ വി. തീണ്ടി. he was bitten. വി. തീണ്ടി മരിച്ചവൻ പ്രേതമായി ചമയും PR. മേല്പട്ടുഴിഞ്ഞാൽ വി. കയറും.കീഴ്പട്ടുഴിഞ്ഞാൽ വി. ഇറങ്ങും Tantr. to spread, take effect, opp. to be counteracted, extracted സർപ്പം കൊത്തി വി. കയററി vu. വി.

ഇറക്കുക, കഴിക്ക, to expel poison, the work of Kur̀avars, enchanters. വി. വാങ്ങി ഭക്ഷിച്ചു ജീ വനെ കളയും TR. to poison oneself. 2. any virus, dangerous matter വ്രണങ്ങളിൽ വീക്ക വും വിഷവും തീരും Tantr. inflammation. വി. അപഹരിക്ക to eat what is cooked by a person of other castes — വിഷനരി, — പ്പട്ടി mad. — fig. അജ്ഞാനവിഷഹരം Bhr. കന്യാ വിഷപ്രയോഗം Mud.

വിഷക്കടി the bite of snakes etc.

വിഷക്കല്ലു a famous remedy for snake-bites (വിഷഘ്നം).

വിഷചൂർണ്ണം Mud. poison-powder.

വിഷച്ചോറു poisoned rice വി. അശിപ്പിച്ചു Bhr.

വിഷജ്വാല deadly poison, the action of venom.

വിഷത്താൻ No. Cal. hon. the Cobra de capello, as object of adoration, Palg. vu. in വെഴ ത്തൻ കാവു

വിഷദിഗ്ദബാണം = വിഷം തേച്ചയന്പു, f. i. വി'ണോപമം KR.

വിഷധരൻ a snake വിഷഭിഷങ്മന്ത്രനിരുദ്ധ നായ വി. Bhr.; Siva.

വിഷനാരി Mud. (2) a dangerous woman. So വിഷതരുണി, — കന്യക Mud.

വിഷനാഴിക 4 Ind. hours in each Naxatra that presides over the day, beginning in തിരുവാതിര after the 11th ന., in മകയി രം, ചോതി, വിശാഖം, തൃക്കേട്ട after the 14th etc. നക്ഷത്രം.

വിഷനീർ 1. poisonous fluid ഘോരമായിട്ടുളള വി. Mud. 2. the offensive sea-water at the close of the Monsoon.

വിഷനേരം V1. a bad hour.

വിഷപാനം taking poison വി, കരുതി CC.

വിഷപ്പല്ലു a poisonous tooth, വിഷദന്തം.

വിഷപ്പുല്ലു = പുൽവിഷം q. v.

വിഷഭയം danger from poison വി. ഒന്നും ഇല്ല Bhg.

വിഷഭുക്തി taking poison ശത്രു തന്നതും ബ ലാൽ കിട്ടിയതും PR.

വിഷമന്ത്രക്കാരൻ a snake-catcher.

വിഷമുഷ്ടി a medicinal oil.

വിഷവാതം V1. epilepsy.

വിഷവിദ്യ = വിഷവൈദ്യം, f. i. ഒരു വിദ്യ പ ഠിക്കിലും വി. പഠിക്കേണം വി. പഠിക്കിലും വിഷമിച്ചു പഠിക്കേണം prov.

വിഷവൃക്ഷം Andrachne trifoliata.

വിഷവെളളം the water covering the ground at the beginning of the Monsoon (causing പുഴുക്കടി to the feet).

വിഷവൈദ്യൻ V1. a dealer in antidotes; വി'ദ്യം the cure of poisons by charms, drugs, etc.

വിഷഹരൻ expelling poisons, also വിഷഹാ രി; സർപ്പവിഷഹരണം Bhr.

(വി): വിഷണ്ണൻ S. (part. pass. of സദ്; opp. പ്രസന്ന). Dejected, desponding പാരം വി'നാം Nal. — അതിവിഷണ്ണയായി f. KR.

വിഷണ്ണത = വിഷാദം.

വിഷമം S. (സമ). 1. Unequal, uneven വി' ചിത്തന്മാർ Bhr. (opp. സമചിത്തൻ). വി'ചതു രശ്രം Gan. a Trapezium. 2. rough, troublesome, dangerous വി'പ്രദേശങ്ങളിൽ കേറി VyM. വിഷമരെക്കൊന്നു KR. mischievous. വി ഷമജ്വരം violent, malignant fever. 3. difficulty ചെയ്വാൻ വി. ഒട്ടും ഇല്ല TR.

വിഷമത trouble, danger വി. പെരികയുണ്ടു Mud. തെല്ലും വി. കൂടാതേ VetC. easily.

denV. വിഷമിക്ക 1. to be difficult. വി'ച്ച പുണ്ണു V2. almost incurable. 2. to be in great difficulty or trouble.

CV. വിഷമിപ്പിക്ക to harass, perplex.

വിഷയം višayam S. (വിഷ് to rule). 1. Country, province, department. പാഞ്ചാലമാം വി. Bhr. മഗധവി. ആമിതു KR. 2. range, object of sense or desires കർമ്മവി., ജ്ഞാനവി. VedD. ഇന്ദ്രിയവി'ത്തിൽ തൃപ്തിയില്ല, ക്ഷണികങ്ങളാം വി'ങ്ങൾ ഭുജിക്ക Bhg. വി'ങ്ങളിൽ വീണു മുങ്ങി Anj., നീന്തി വലക ChVr. വി'ങ്ങളെ മഞ്ഞളിഞ്ഞു കാണ്ക Nid. The വി. of the 4 അന്തഃകരണ ങ്ങൾ are: of മനസ്സു: സങ്കല്പം of ബുദ്ധി: നിശ്ചയം, of ചിത്തം: ചാഞ്ചല്യം, of അഹ ങ്കാരം: അഭിമാനം Vednt. വാങ്മ നോവി'മല്ലാത പരബ്രഹ്മം Brhmd. unspeakable, unknowable. 3. object, relation പണം വി'മായി concerning money. ജന്തുക്കൾ വി'മായി കൃപയില്ല SiPu.

ഭക്തന്മാർ വി'മായുളെളാരു പാരവശ്യം AR.; അ ങ്ങനേ ഇരിക്കും വി'ത്തിങ്കൽ when thus circumstanced (translation of S. Loc. absol.)

വിഷയജ്ഞാനം, — ബോധം (2) secular knowledge.

വിഷയമദം intoxication by sensations.

വിഷയസുഖനിരതൻ SiPu. sensual.

വിഷയാത്മാ a sensualist. വി. ക്കളായുളളവർക്ക് എങ്ങനേ സുഖം, സംഗികളായ വി. ക്കൾ Bhg. worldlings.

വിഷയി id., വി. ജനങ്ങൾ GnP. (opp. മുമുക്ഷു).

വിഷയീകരിക്കു to make something one's object, to place before the mind AdwS.

വിഷയേന്ദ്രിയം organ of sense നേത്രരസനാ ദി വി'വികാരം ശ്രോത്രിയനും ഉണ്ടു ChVr. is tempted by lusts.

(Qj)): വിഷാണം S. a horn; a tusk (=അവസാനം). വിഷാദം S. (സാദം) lassitude, dejection, low spirits വളരേ വി'മായി TR. (less than ദുഃ ഖം). പാരം വിഷാദവാൻ Nal. desponding, also വിഷാദി.

denV. വിഷാദിക്ക to faint, despond, grieve വിഷാദിയായ്ക എന്നു വിശ്വസിപ്പിച്ചു Bhg.

വിഷാരി višāri, Tdbh. of വിഷഹാരി A snake- charmer വി. യെക്കണ്ട പാന്പുപോലേ prov. വിഷാരൻ Anach. title of the foremost Sanyāsis (see പിടാരൻ), also വിഷാരകന്മാർ, വിഷാരോടികൾ KN. a class of Ambalavāsis with half Sanyāsi manners.

വിഷാലരി V1. = വിഴാലരി.

വിഷു višu S. (ദ്വിഷു? G. 'isos). 1. Equipoised 2. equinox, chiefly the feast of vernal equinox (see ഓണം). മേഷസങ്ക്രാന്തി വിഷുപുണ്യകാ ലം, തുലാസങ്ക്രാന്തിവിഷുവൽപുണ്യകാലം TrP. 1st of Mēḍam = 10th April. വിഷുവിൽ പിന്നേ വേനൽ ഇല്ല prov. ഓണവും വിഷുവും വരാതേ പോകട്ടേ old prov. (Tīyars, on account of കു ടിയിരിപ്പു).

വിഷുക്കണി the first thing seen on Višu, ominous for the whole year, hence വിഷു ക്കൈനീട്ടം, presents, annual fees (from കു ടുമനീർ etc.) are given on that morning; even temporary houses are erected by the combined efforts of several families & filled with costly & auspicious objects (കണിപ്പു ര). വി. കാണ്ക.

വിഷുഫലം result of comparing the nativity with the equinox, f. i. ൦രം കൊല്ലത്തേ വി. വേണ്ടില്ല, കാര്യമല്ല (നന്നല്ല) augurs bad harvest, sickness, etc. vu.

വിഷുവൽ = വിഷു q. v., രാപ്പകൽ ഒത്തസമയം.

വിഷൂചിക S. (f. of വിഷ്വക്ക്). Spasmodic cholera, = നീർക്കൊന്പൻ Nid.

(വി): വിസ്തംഭം S. a bar, diameter; a യോഗം.

വിഷ്ടം višṭam S. (part. pass, of വിശ്) Entered, penetrated.

വിഷ്ടപം višṭabam S. (height of heaven). The world. വിഷ്ടപകാമി Vednt. a worldling. വി' പേശ്വരൻ Bhg. വിഷ്ടപ്രയേശ്വരൻ VetC. God.

(വി): വിഷ്ടംഭനം S. stopping, fixing. ഭൂപങ്കൽ പാദവി. ചെയ്തിരിക്കും ലക്ഷ്മി PT. planting the feet.

വിഷ്ടംഭി S. checking motion ഏററം ഗുരുവി. GP51.

വിഷ്ടരം S. rushes, seat of Brahmans ഋഷി ക്കു വി. മുന്പായ പൂജ CG. വി.കൊടുത്തു സല്ക്കരിച്ചിരുത്തി VCh.

വിഷ്ടി višṭi S. (labour). 1. The 7th moveable Karaṇam, one of നവദോഷം, f. i. വൃശ്ചികരാ ശിയിൽ വി. ഇല്ലല്ലീ ചൊൽ CG. വാവിൽ വി. സിംഹം astr. 2. Tdbh. of വിഷ്ഠ V1.

വിഷ്ഠ višṭha S. (& viš വിൾ) Fæces, also വിഷ്ടമൂത്രം VyM.

വിഷ്ഠൻ an outcast (= വിടൻ).

denV. വിഷ്ഠിക്ക to go to stool V1.

വിഷ്ണു S. Višṇu (pervader?). ചിത്രമാം വിഷ്ണു പദം പ്രാപിക്ക Mud. ജാതിഭേദങ്ങൾ ഇല്ല വി. ഭക്തന്മാർക്കേതും VilvP.

>വിഷ്ണുക്രാന്തി, Tdbh. വിണ്ണുക്കിരാന്തി V1. Evolvulus alsinoides GP65. വിഷ്ണുക്കിണാന്തി (Palg. കൃഷ്ണക്കിണാന്തി) വേരോടു പൊരിഞ്ഞാൽ പട്ടണത്തേ രാജാവു പകലേ (=ക്ഷണത്തി ൽ) വരും prov. No. — കാട്ടുവി. Polygala arvensis Rh.

വിഷ്വക്ക് S. (വിഷു+അഞ്ച്). Turning both ways.

വിസം visam S. = താമരവളയം, Lotus fibres.

വിസനം Tdbh. (=വ്യ —). മൂത്രം വീഴ്ത്തരുതാതേ വി വി. a. med.

(വിസമ്മതം): S. (part. pass. of മന്) dissent, വി. പറക.

വിസംവാദം S. contradiction, breach of promise.

വിസരം S. spreading, multitude രശ്മിവി'ങ്ങൾ അദ്രിയിൽ വിളങ്ങുന്നു KR.

വിസർഗ്ഗം S. (സൃജ്). 1. Abandoning; secondary creation കാര്യസംഭ്രതിവി. എന്നായതു, സ ർഗ്ഗവും വി'വും (=ത്രിഗുണങ്ങളുടെ അവസാനമാം സ്വരൂപം) Bhg. 2. final ഃ (gramm.).

വിസർജ്ജനം 1. dismissal. — denV. അവളെ ദൂരത്തു വിസർജ്ജിച്ചു. 2. evacuation (involuntary) പേടിച്ചു മൂത്രമലങ്ങൾ വി'ച്ചു AR. ഇന്ദ്രിയം വി. & വി'ക്കേണം എന്നു ഗുദത്തിന്നു Bhg.

വിസർജ്ജനീയം to be abandoned.

വിസർപ്പം S. spreading; inflammation; a kind of പുൺ with 3 varieties Nid 17. അഗ്നിവി. Erysipelas.

വിസറെയി Port. Visorey; Viceroy V1.Nasr. po.

(വി): വിസാരി S. gliding, spreading.

part. pass. വിസൃതം spread വിസൃതകൃതമുനി തരു VetC. (= Agastya?).

വിസ്തരം S. (സ്തർ) Diffusion തൽകഥാവി. Si Pu. detailing, relating.

വിസ്തരണം id. extension, amplifying.

denV. വിസ്തരിക്ക 1. to spread, to be diffuse, enlarge upon വി'ച്ചു പറക, ഇത്ര വി'ച്ചെഴുതി യതു TR. wrote so fully. 2. to discuss ഭ ർത്താക്കന്മാരെക്കൊണ്ടു തമ്മിൽ വി. Anj. to. criticize; esp. investigate. കാര്യംകൊണ്ടു വി., കളവിൻറെ അവസ്ഥ വി., കൊ ന്ന അവസ്ഥെക്കു മുന്പേ വി'ച്ച വിസ്താരം രണ്ടാ മതും വി'ക്കേണം TR. അവർക്കു വി'ക്കുന്പോൾ, അയച്ച വർത്തമാനത്തിന്നു വി'ക്കും jud. will. judge.

CV. വിസ്തരിപ്പിക്ക l. to enlarge. പത്തു യോജന വായി വി'ച്ചാളവൾ KR. extended. 2. (mod.). to cause to investigate.

വിസ്താരം 1. extension, extent. ബുദ്ധിവി. SiPu. large-mindedness. വിദ്യാവി'ങ്ങൾ SiPu. vast. acquirements. ഒരു കോൽ നീളം അരക്കോൽ അകലം വി. ഉളള പെട്ടി MR. size; esp. breadth ദീർഘസമാനവി'വും ഉണ്ടു Bhg. as. broad as long. വി. ആക്കി, വരുത്തി widened. വി'മായിട്ടു വിചാരിക്ക TR. to enquire. fully. 2. investigation, trial വി. കഴിച്ചു, വിസ്താരക്കാരനാകുന്നു TR. I am judge.

part. pass. 1. വിസ്തീർണ്ണം extended, large ദൂര വി'നിതംബാവസ്ഥാനം Si Pu. — വിസ്തീർണ്ണ ത abstr. N. 2. വിസ്തൃതം id. വി'കീർത്തി, — ചത്വരം KR. — വിസ്തൃതി ചൊല്ലി Bhg. details, history.

(വി): വിസ്ഫുരിതം S. (part.; സ്ഫർ) bursting ധ്യാന വി'മാം ഈശ്വരഗുണരൂപം Bhr. developed by.

വിസ്മയം S. (സ്മി) surprise. വി'പ്പെട്ടു ജഗത്ത്രയ വാസികൾ Brhmd. നമുക്കു വി. തോന്നി TR. I could but wonder.

denV. വിസ്മയിക്ക be surprised. — part. വി സ്മിതനായി CG. എന്തിതെന്നോർത്താർ സ വിസ്മിതം KR. wondering. — CV. നാരാ യണനെയും വിസ്മയിപ്പിച്ചു RS., (S. വി സ്മാപനം).

വിസ്മരിക്ക S. to forget അതു വി'ച്ചിതോ KR. —. part. വിസ്മൃതപ്രദേശത്തു വസ്ത്രം അഴിച്ചു Nal. forgotten, lonely. — abstr. N. മൂലം മറന്നാൽ വിസ്മൃതി prov. forgetfulness.

വിസ്രംഭം S. (& — ശ്ര —) confidence, മുററും ഭ വാൻ എൻറെ വി'ഭാജനം Nal. I trust you. fully. — part. pass. വിസ്രബ്ധം.

വിസ്രവം S. a stream, മന്ത്രവി. Bhg.

വിസ്സ് vis S. (L. avis). A bird.

(വി): വിഹഗം S. a bird (വിഹാ). വിഹഗപതി വാഹനം Bhr. Garuḍa.

വിഹംഗം, വിഹംഗമം S. id.

വിഹതം S. (part. pass. of ഹൻ) struck, obstructed പലവിഹതഗതികൾ VetC.

വിഹതി striking കരവി. VetC.; വി. ചെയ്ക Bhr. to kill.

വിഹരണം S. roaming വേദാന്തവി'മായുളള ഇ തിഹാസം Bhr 18.

വിഹരിക്ക 1. to ramble. സിവർഗ്ഗത്തിൽ വി'ച്ചു സുഖിച്ചു GnP. to divert oneself. മത്തരാ യി വി'ച്ചു Bhr. KR. (= കളിച്ചു). 2. Nasr. to consecrate വി'ച്ച അഗ്നി B. (വിഹാ രം 3.).

വിഹസിതം S. (part.) a smile CC.

വിഹാ, വിഹായഃ S. the sky; Instr. പറന്നു മറഞ്ഞു വിഹായസാ AR4. through the air.

വിഹായ S. (ഹാ). abandoning = കെടുത്തു, f. i. ദാഹം വി. കഥയ Bhr.

വിഹാരം S. 1. rambling പുരോദ്യാനങ്ങളിൽ വരവി. KR. 2. pastime, sport വാരിവി & വാരിവി'ങ്ങൾ ആചരിച്ചാർ CG. മൈഥു നം വി'വും വൃത്തികൾ ഇവ ചെയ്തു ChintR. 3. a Bauddha chapel, mosque, church V1. ക്ഷേത്രം വി'മാക്കീടും Sah. (= പളളി; lit. Buddha's place of recreation). പിണം വി' ത്തിൽ വെച്ചു Genov.

വിഹിതം S. (fr. വിധിതം). 1. ordered വി'മല്ലാ തൊരു ദിവസങ്ങൾ VCh. for which there is. no permission. 2. wished or to be wished for തീർപ്പു ചെയ്തതു വി'മല്ല MR. കല്പന കേള ്‍ക്കുന്നതു വി. തന്നേ TR. right. വിഹിതപ്ര കാരം equitably. നിലങ്ങൾക്കു വി'മായി ഒരു ജമ നിശ്ചയിച്ചു MR. tax at a proper rate.

വിഹീനം S. (part. pass. of ഹാ) deprived of. ശങ്കാവി. Bhg. fearlessly.

വിഹ്വലം S. agitated, beside oneself പ്രേമ വി.,കന്ദർപ്പവി'ൻ VetC.

വിള Viḷa T. M. (C. be, Tu. bu fr. വിൾ). 1. Vegetation, a crop of corn growing വിത്തും വിളയും ഇടുക TR., ഇറക്കുക MR. (=ഞാർ).പശു വിള തിന്നു, വിള തീററുക;വിള എടുത്തു വെക്കുന്പോൾ TR. to reap. ഒരു മാസം കൊണ്ടു വിള എടുത്തു പോകും will be reaped. വിള കൊയ്യാറായാൽ doc. ഇളവി = മൂക്കാത്ത വി.; കന്നിവിളയും മ കരവിളയും TR. 2 crops. 2. produce of gardens, a garden (loc.). 3. = വിളവു.

വിളഭൂമി 1. a corn-field, rice-grounds വി. യിൽ ഉണ്ടാകും നെൽ GP.; also വിളനിലം. 2. a. place where pearls, gold, etc. are found.

വിളയാടുക T. M. To play, hon. വിശ്വം നി റഞ്ഞു വി'ടിന തന്പുരാനേ Anj. ഇഷ്ടരോടു വി' ടി Bhr. (huntg.). തൃക്കൈകൊണ്ടു വി'ടിത്തരി ക KU. to give graciously. തൃക്കൈ വി'ടീട്ട് ഒ പ്പിട്ടു TP. deigned to sign. നിൻറെ കൈ വി' ടിയാലേ നന്നായിരിക്കൂ it will be done well only if you take it in hand, അവിടുത്തേ കൈ വി'ടേണം (iron.) vu.; നിശ്ശോകമോദം വി' വോൻ നീ CC. മനസി സദാ വി. ഭദ്രകാളി Vedt. (= work). — അമ്മ വി. T. esp. Palg. euph. "Kāḷi (അമ്മ 2) to enjoy herself" = to have small-pox.

VN. I. വിളയാട്ടം sport പൂച്ചെക്കു വി. prov. ഷഡ്യൈരികൾ വി'മാക്കരുതു മമ ചി ത്തം HNK. play-ground. — അമ്മവി. euph. "Kāḷi's sport" = small-pox.

II. വിളയാട്ടു play ഇനിയരുതിവർ വി., വി' ട്ടായി എയ്താൻ RC. കൃഷ്ണൻ വി. കൾ Bhr.

വിളയുപ്പു a kind of salt B.

വിളരക്ഷ 1. protecting the crop. 2. a scare-crow or charm of rice-fields.

വിളയുക T. M. C. 1. To grow, grow ripe. വി'ന്ന വിത്തു മുളയിൽ അറിയാം prov. അരി വി'ന്ന നിലം where pure grain grows, no husks. വിളഞ്ഞ നെല്ലു = കാലമായതു. ഏറ വി ളഞ്ഞാൽ വിത്തിന്നാക prov. over-ripe. 2. to grow richly or to perfection ഉപ്പു, മുത്തു, പൊൻവി വി.— ഉപ്പുവി. incrustation on vessels containing salt. (പാത്രത്തിന്മേൽ). — fig. കർമ്മങ്ങൾ വി ളവാൻ നിലം ഭൂമി GnP. അരക്കരുളളിൽ ഭയം വിളയുമാറു RC. — വിളഞ്ഞവൻ clever, subtle. 3. to produce വഴിയേ ഭൂമി വിളകയില്ല Bhr. ഭൂമി താനെ തന്നേ വി'ഞ്ഞു തുടങ്ങിനാൾ Bhg. from joy.

VN. I. വിളച്ചൽ 1. produce of corn etc. വി. പറക V1. to chatter (what comes uppermost). 2. corn grown ripe, നല്ല വി. a promising crop. വി. കേടു partial failure of crop, = വിളച്ചേതം.

II. വിളവു 1. id., V1. വി. ഇടുക to cultivate, എടുക്ക to reap. 2. perfection. വി. കല്ലു a precious stone. വി. അധികാരം ഉണ്ടു cleverness, cunning. ഇത്ര വി. ളള കോരനോട്

ഒന്നും കഴികയില്ല PT. I cannot cope with him, he is so full of resources.

CV. വിളയിക്ക 1. to cause to grow, cultivate ഉ പ്പുവി. KU. Vēṭṭuvar's work (to purify. salt B.). 2. fig. to produce richly or to perfection നാട്ടിൽ അമംഗലം Sah. ഭയമവർക്കു വിളയിത്തു, ജ്ഞാനം എങ്കൽ RC. നന്മ ത നിക്കു വി'ച്ചു RC. secured to himself. ആ വർഷം ചില സങ്കടങ്ങളെ വി'ച്ചു TR.

വിളങ്ങുക viḷaṇṇuγa T. M. C. Te. (വിൾ). 1. To shine forth, reflect light ഉദിച്ചു സൂര്യ നും വി'ങ്ങി ദിക്കുകൾ KR. വെവ്വേറേ ഭംഗി വി'ങ്ങി ദിനേ ദിനേ Si Pu. ഭൂമി ഇക്കുമാരന്മാ രേകൊണ്ടു ഏററവും വി'ന്നു KR. ആനനത്തി ങ്കീഴേ വി'ന്നകണ്ഠം CG. 2. to unfold, show. itself clearly & pleasingly തരുനിര വി'ന്നു തീരേ KR. അവർ തിണ്ണം വി'ങ്ങി CG. Gods. appear. ബുദ്ധിവിലാസം വി'ങ്ങിച്ചമക Mud. അരങ്ങത്തു വി. to appear on the stage. കൊ ന്പു വി'൦ CC. will grow, develop itself. 3. aux. V. in po. പാലകനായി വി'മബ്രാഹ്മണൻ Bhg. = ഇരിക്ക, മേവുക. 4. to be polished, clean. 5. v. a. So. to register names. വിള ങ്ങിപ്പേർ a rent- roll. വി'ങ്ങിക്കൂടുതൽ additional rent B.

VN. വിളക്കം 1. brightness. വി. പെരുത്ത ക ഴുത്തു Si Pu. splendid. വി'മുളളാഭരണങ്ങൾ തൂക്കി CC. എന്നുടെ ചേലയോ ചാല വി. ഇല്ല CG. 2. polish. 3. So. registry. 4. soldering.

വിളക്കത്തറവൻ No., — ലവൻ KU, — ലയൻ So., — ത്തച്ചൻ V1. (vu. No. — ത്ര —, Palg. — ത്തലനായർ) a barber, performer of pitrikarma; f. വിളക്കത്തച്ചി, — ത്തലച്ചി V1. = നാപിയത്തി.

വിളക്കു T. M. C. Te. (& velagu Te.). 1. A. lamp, light (കാക്ക — & തൂക്കു — suspended, കു ത്തു —fixed in the ground, നില—standing, കൈ — handy, നെറു — etc.). വിളക്കിൻറെ സമയം, വ. വെക്കുന്ന സമയം, വി. വെച്ചു ൨ നാഴിക രാച്ചെന്നപ്പോൾ TR. evening. വി'ത്തു നോക്കി SiPu. examined by lamp-light. വി'ത്തു കാ ണിക്ക, പിടിക്ക to show at the light. വി. തെളിയിക്ക, നിരത്തുക (vu. തിരി നീട്ടുക) to trim, കെടുക്ക, ഊതുക, പൊലിക്ക, മറെക്ക, നിറെക്ക to put out a lamp, വി. കെട്ടു പൊ ലിഞ്ഞു; കെട്ട വിളക്കിൽ വെളിച്ചണ്ണ പക ർന്നാൽ കത്തുമോ prov. (proves the uselessness of ശ്രാദ്ധാദികർമ്മം). വി. ൦ നിറയും a light &. rice (നിറനാഴി) for ഗണപതിപ്രസാദം, required to hallow any important proceeding. (അടിയന്തരം). വി. ഇടുക, വെക്ക to place a lamp in honor of Gods, saints f.i. at Talip. 366 nightly. വിളക്കും തിറയും KU. holy services. വിളക്കിന്നു ൨ പണം തരേണം TP. (to a temple). വി. തെളിവിച്ചു SG. an offering; fig. ഭാനുവം ശത്തിൽ മണിവിളക്കാം ദശരഥൻ Bhr. 2. soldering.

വിളക്കുകൂടു a lantern.

വിളക്കുതണ്ടു a lamp-stand, chandelier.

വിളക്കുമാടം a place where lamps are lighted.

വിളക്കുമാനം brightness. വി. മാനവെപ്പുകാരൻ lamp-lighter etc.

വിളക്കുക v. a. 1. to brighten, polish തോക്കു വി. TP. തിരുമുത്തു വി. hon. to clean the. teeth. നൽവിളക്കു കുപ്പിയെച്ചാല വിളക്കി. CG. made to shine, = വിളങ്ങിക്ക. 2. to solder മോതിരം വി. etc. (T. വിഴ = വിര കുക, C. Tu. ബെശ, ബെന) V1.

വിളക്കെണ്ണ (1) lamp-oil=ആവണക്കെണ്ണ Palg.; as much oil as a lamp can hold No.; (2) No. fish-tar, used for boats, = മീൻനെയി V1. മത്തിനൈ.

വിളക്കേറു a funeral ceremony.

വിളന്പരം vi/?/ambaram T. C. So. Proclamation, publication, from:

വിളന്പുക vi/?/ambuγa 1. T. To divulge. 2. M. (T. വിഴന്പു cooked rice) to distribute food, serve out കയ്യിൽകൊണ്ടു കോരി വി. vu. അരി വെച്ചു വിളന്പിപ്പാർത്തു PT. പാന്ഥന്മാർക്കു വെച്ചു വി. Bhr. പാൽ പഴം തേനും ഘൃതങ്ങളും നന്നായി വി. പാത്രങ്ങളിൽ നെയ്യും വിളന്പിനാൾ Si Pu. ഞങ്ങൾക്കമൃതം നീ വിളന്പിത്തന്നാലും Bhg. വാ ഞ്ഛിതമായുളള വസ്തുക്കൾ വീരൻ വിളന്പി നി

ന്നാൻ CG. ചോറും കൂട്ടാനും, മീനുളളതിനെക്കൊ ണ്ടു വി., അപ്പവും പഴവും വി. MR. മർത്യമാം സം വിളന്പിക്കൊടുത്തു AR. വിപ്രസമൂഹേ കോ രികകൊണ്ടു വിളന്പ്യവളേ Anj. Bhagavati.

വിളന്പൻ who superintends the distribution, esp. in victualing houses.

VN. വിളന്പൽ, hence വിളന്പ (ൽ) ക്കാരൻ, വി ളന്പുകാരൻ who serves out food, a waiter at table.

CV. വിളന്പിക്ക to ask for more food, etc.

വിളപ്പിക്ക loc. id.

(വി): വിളംബം S. (ലംബ്), hanging down; tardiness, delay വി. ആകരുതഭിഷേകത്തിന്നു KR.

വിളംബനം S. id. കാലവി. നന്നല്ല AR. വി. കൂടാതേ without delay, കാലത്തിൻവി. ആ കുന്നതിപ്പോൾ Mud. a reprieve. നന്നല്ല മാ ർഗ്ഗേ വി. Nal.

വിളംബിതം S. (part.) retarded, adagio.

വിളർക്ക viḷarka T. M. C. (വിൾ). To be sallow, pale ഗാത്രം മെലിഞ്ഞു വിളർത്തു Nal. (from മാര മാൽ etc.). കണ്ണാടിവെന്ന കവിൾത്തടം തിണ്ണം വളർത്തിന്നു കാണുന്നു CG. കായി വി. V1. to be half ripe.

VN. വിളർപ്പു, — ർച്ച paleness, sallowness.

CV. വിളർപ്പിക്ക to promote the ripening of fruits (loc.).

വിളറുക, റി B. to become wan.

വിളാ viḷā T. M. (C. belavu, C. Te. bēla, Beng. വില്വ, perh. വിൾ). The wood- apple, Feronia elephantum S. ദധിഫലം; also വിളാർമരം, വിളാന്പഴം; വിളാന്പശ & pḷāmpaša, its gum; also gum arabic. V1.

വിളാകം viḷāγam T. A battle-field, So. a garden.

വിളാസം, see വിലാസം C. T.

വിളി viḷi T. M. (Tu. buḷ, Te. pil). 1. A call, cry, summons ൫൨ വിളി in hunting. നായാട്ടു മൂന്നു വിളിക്കാർ TP. the Nāyars thrice invited. ൦രംററില്ലം വിളിപൊങ്ങിത്തുടങ്ങി SG. നിലവി., വിളിയും തെളിയും prov. 2. blowing.

വിളികേൾക്ക Palg. an enquiry with lower castes in which wedlock obtains, instituted by the head-men in case of a female becoming mother, when either the unknown father or one bribed for the purpose is to be produced and to own his fathership (No. ഗർഭം താങ്ങി obsc); such children are called വിളികേട്ട മകൻ, — മകൾ; also with Sūdras when caste-infringement is suspected.

വിളികൊൾക to be openly called. വിശ്വൈക ചോരൻ കൃഷ്ണൻ എന്നതു വി'ളളും Bhg. it will be published.

വിളിപണി service. വി. കൾ ചെയ്യും AR. will serve (al. വിടുപണി).

വിളിപ്പാടു distance at which a call can be heard വി'ടോളം ദൂരം MR. (= ¼ hour's walk).

വിളിക്ക 1. To call, invite വി'ച്ചു കൂടുക to be called together. വിളിച്ചു ചൊല്ക to proclaim. വിളിച്ചു പറക to publish. ആധാര ത്തിൽ ആ വിവരം വിളിച്ചെഴുതീട്ടുണ്ടു jud. loudly, plainly declared in writing. വിളിച്ചേ ക്ക to enumerate, scold. വിളിച്ചിട്ടു വന്നില്ലെ ങ്കിൽ TP. to disobey the summons. ഒളിച്ചു ഗർഭം ഉണ്ടാക്കിയാൽ വിളിച്ചു പെറും Mpl. തിണ്ണം വിളി ച്ചാൽ കേൾക്കുന്നത്രദൂരം jud. cry. വിളിച്ചു നായാ ട്ടിൽ ൧൮ വിളി ഉണ്ടു (huntg.) shouts to Ayappan & other Gods, to the game, the Nāyars, the dogs. 2. to sound, blow കാഹളം വി.; വിളിച്ചു കൊന്പുകാളം KR. കുഴൽ, കാളവും ശം ഖും Nal. ശംഖെടുത്തു ഭയങ്കരമായി വി'ച്ചു UR.

CV. വിളിപ്പിക്ക to send for, invite. വി'ച്ചു TR. summons. കംസൻ തന്നാട്ടിൽ നിന്നാട്ടിക്കള ഞ്ഞോരേ തേടി വി'ച്ചു. recalled the exiled.

വിളിന്പു viḷimbụ T.M. (fr. വെളി) & വിളുന്പു Edge, margin, border or hem of a cloth, eyelid. അതിരും വെളുന്പും vu. (of a field).

വിളുരുക, ർന്നു V1. = വിടരുക.

വിളുർക്ക = വിടർക്ക.

I. വിൾ vi/?/ S. 1. = വിഷ്ഠ Fæces തൈലം വിൾബ ന്ധകൃൽ GP. constipating. 2. = വിശ് (വൈ ശ്യ) a house.

II. വിൾ √ of foll. 1. To burst. 2. = വെൾ.

വിളളുക viḷḷuγa T. M. (Te. C. Tu. vir, bir, vičču, biǰu; C. Te. ബീടു). 1. To burst open വിളളുന്ന താമരപ്പൂവിൻ മധുരസം Bhr. വി'൦ കമലങ്ങൾ RC. 2. to crack, break ത്വക്കു വി. Nid. കാൽ വി. chilblain, bursting of the foot-sole. പാത്രം വിണ്ടുകീറുക.

VN. I. വിളളൽ (No. B. വിളളിച്ച) a hollow, rent കല്ലോലിനീതടം വീഴുന്ന വി'ലിൽ പെട്ടന്നു കണ്ടു കുട്ടകവും Si Pu. അണ്ഡം മരത്തിൻറെ വി'ലിൽ അകപ്പെട്ടു PT.

II. വിളളു a crack, aperture. കപ്പലിൻറെ വി. കൾ അടെക്ക V2. to calk.

വിഴാ vi/?/ā T. M. (വിഴു = വീഴ). A festival തിരുമിഴാ.

വിഴാല് T. M. a vermifuge plant, Erycibe paniculata or Murraya? വി'ലരി‍ MM. & വി ഷാലയരി V1. = വായ്വിളങ്കം, (S. വിളംഗം). Embelia ribes B.

വിഴുക്ക 1. To put off as clothes ഇതു വിഴു ത്തീടുകയില്ല Bhr.; (B. to dirty). 2. to fell ചന്ദനമന്ദാദി മരങ്ങടെ വൃന്ദം അശേഷം വിഴു ത്തു CartV.

VN. വിഴുപ്പു മാറുക So. to change dirty clothes. = വീഴ്പു; എച്ചിലും വിഴുപ്പും തീണ്ട ലും കുളിയും ആചരിക്ക (in Malabar).

വിഴുക്കുക, — ക്കി വീഴുക to slip (loc. = തെ ററുക, പിഴു).

വിഴുങ്ങുക T. So. to swallow, = മി — q. v. വാ രിവി'ങ്ങിയും Bhg. ഇരവി'ങ്ങിയ പാന്പു prov.

CV. വിഴുങ്ങിക്ക V1.

വിഴുതു T. M. air-root V1. നെയ്വി. butter coagulating (loc).

വിഴുവടി (loc.) unproportioned share.

വീകം vīγam T. Te. C. Tu. A pad-lock, വീക മുദ്ര its key (loc).

വീങ്ങുക vīṇṇuγa T. M. C. Te. To swell, grow large, big ദുഃഖവും വിഷാദവും തിങ്ങി വീങ്ങി Nal. വീങ്ങുന്ന കാററു Si Pu. (or read: വിങ്ങു). കണ്ണു വീങ്ങിച്ചുവന്നു Nid. പ്രാണങ്ങൾ വീങ്ങുന്പോൾ മർദ്ധാവു പൊട്ടി CG.

VN. I. വീക്കം 1. Swelling, an abscess ഇതു കൊണ്ടു വീ. പോവായ്കിൽ, വീ. ചായും a. med. 2. dropsy. 3. throbbing of a wound or tumour (see വിങ്ങുക) V1. 4. being puffed with pride, anger, also വീങ്ങൽ.

II. വീക്കു B. 1. a blow. 2. a nail വീക്കാണി a pointed nail. 3. a large drum വീ. പിടിക്ക.

വീക്കുക to flog, hammer നന്നായി വീക്കി. No.

CV. വീക്കിക്ക to make one to handle a weapon, (f. i. മുൾതടി).

വീക്ഷണം vīkšaṇam S. (വി). 1. Seeing, look പ്രേമവീ. Bhg. വീക്ഷണഗോചരമായ്വന്നു CG. grew visible. 2. വി'ദ്വന്ദ്വം CG. a pair of eyes. denV. വീക്ഷിക്ക to see. തം വീക്ഷിതും Mud. (അവനെ കാണ്മാൻ).

വീക്ഷ്യ Sk. = കണ്ടു; വീക്ഷ്യം visible, worth seeing.

വീങ്ങടി V1. A trip, contrivance for raising = വിങ്ങാടം? or fr. വീങ്ങുക?

വീചി vīǰi S. A wave കാമക്രോധങ്ങളായ വീ ചികൾ VCh.

വീചുക vīǰuγa T. M. (see വീശു, വീയു). 1. To fan വെൺചവരികളാൽ വീചിനാൻ RC. മന്ദ മായി വീചിത്തുടങ്ങി പവനൻ AR. blew. 2. to cast nets വീചുവല V1.

വീച്ചി a fan, also വീച്ചുപാള B.

VN. I. വീച്ചൽക്കാരൻ V2. a net-fisher. ഒരു വീച്ചൽ കൊണ്ടു പിടിക്ക = foll.; [വീച്ചൽ Palg. the breadth of a mat = വീതി 2.; also വീച്ചുളള പായി = അകലമുളള].

II. വീച്ചു 1. throwing a net; വീച്ചുവല (961.) a casting net V2. 2. a back- stroke.

വീജനം vīǰanam S. Fanning (preced.). വെ ൺചാമരംകൊണ്ടു പത്നിയാൽ വീജിതൻ AR. fanned by his wife, (part.).

വീജം, see ബീജം.

വീഞ്ഞു Port. vinho, Wine = മുന്തിരിങ്ങാപ്പഴ ത്തിൻറെ നീർ V2.

വീടിക vīḍiγa S. (fr. വെററില?) Betel, esp. rolled up വീ. ചുരുട്ടുന്നവൾ KR. വീ. കൈ ക്കൊണ്ടു വീടൻ മുഖത്തിൽ തേടിക്കൊടുത്തു CG.

വീടു vīḍụ T. M. C. Te. 1. VN. of വിടുക, Freehold property ൭൨ വീടുപേറു Jew. doc. = Janmi rights. 2. a house, esp. of a Nayar or Janmi നായന്മാരേ വീട്ടിൽ തീയപ്പുരക്കലും TR. വീട്ടി

ൻറെ കാലൂന്നി doc. ആലത്തുരലും വീട്ടി ഉലക്ക യും ചീനത്തമ്മിയും വീട്ടിൽ ഒരുത്തിയും prov. നാടും വീ. ൦ വിട്ടു കാട്ടിലിരിക്ക TR. വീടു ഒഴി യുക, ഒഴിക്ക, ഇറങ്ങുക; ഒഴിപ്പിക്ക, ഇറക്ക to oust. — fig. നാട്ടിലേ ദുരിതങ്ങൾ എന്നെ വീടാക്കി വസിക്കുന്നു DM. come upon me. 3. family, race നാലാം വീടു ശൂദ്രർ = ഇല്ലം, കിരിയം.

വീടകം a dwelling വീ'ങ്ങൾ എന്നിയേ VCh.

വീടൻ 1. a head-man, chief. 2. pl. hon. the husband, master of the house വീടരെ പേ ടിച്ചുപോയുള്ള ജാരന്മാർ, ആച്ചിമാർ ഓരോ രോ വേലക്കു പേടിച്ചു വീടരേ പോകുന്നേരം CG. 3. pl. hon. the house-wife of Māpḷas അവൻറെ വീ. ഉമ്മാച്ച, വീടരേ പുരയിൽ കിടന്നു jud. മക്കളെയും വീടന്മാരെയും Ti. Sultan's wives.

വീടാരം T. M. (Tu. buḍāra) 1. a house. അവ ൾക്കു വീ. കയറി a substitute for marriage, by feasting without giving clothes, thus obtaining permission to visit the bride at her house; (അവനെ വീ. കയററുക, കൂട്ടുക her admitting the lover). വീ'ത്തിൻറെ കോ ണിക്കൽ GnP. 2. the wife എന്നുടെ വീ' ത്തിന്നു Anj. തടവുകാരൻറെ വീ. മഠത്തിൽ തന്നേ ആകുന്നു jud. (Nīlēšwaram).

വീടുഭേദനം jud. house-breaking.

വീട്ടധികാരി superintendent, സർവ്വവീ. V1. (of the whole house).

വീട്ടാന്തോറും ഇരക്ക V2. No. to beg from house to house

വീട്ടാർ domestics.

വീട്ടാളർ civilized നായാട്ടുമയ്യാദ വീ'ർക്കുള്ളതല്ല KU. (opp. കാട്ടാളർ).

വീട്ടി (ൽ)പ്പെണ്ണു a maid-servant — വീട്ടിൽ പിറ ന്നവൻ a bastard.

വീട്ടുകടം = തറവാട്ടുകടം.

വീട്ടുകാരൻ 1. a householder, f. വീട്ടുകാരി. 2. അവൻറെ വീട്ടുകാർTR. = വീടർ 3.

വീട്ടുകാര്യം family matter, household affairs.

വീട്ടുകെട്ടു, — കല്യാണം Palg. I/?/avars tying the marriage-badge round the neck of a girl before she is marriageable = No. (താലി) കെട്ടുകല്യാണം.

വീട്ടുകോഴി a tame fowl കാട്ടുകോഴി വീ.യാ മോ prov.

വീട്ടുപക്ഷി = അടുക്കിളാൻ a sparrow.

വീട്ടുപേർ the name of a house or family വീ. അറിയാത്ത രാമൻ MR.

വീട്ടുമിടുക്കു feeling his house as his castle.

വീട്ടുമുറി 1. a room in a house. 2. a bond for money paid without returning the bond, (വീട്ടുക) B.; a writ of discharge VyM.

വീട്ടുവേല house-work, വീ. ക്കാരൻ.

വീട്ടെജമാനൻ a householder (യജ —).

വീടുക vīḍuγa M. Te. = വിടുക, വീളുക (T. C. = വീഴ്). 1. To be paid or discharged കടം വീ ടിയാൽ ധനം prov.; to be complete as a fast, to be revenged. 2. v. a. to discharge യുദ്ധ കടങ്ങളെ ഇവനെക്കൊന്നു വീടുവാൻ KR. to finish the war by killing the chief foe.

വീട്ടുക (T. kill) To discharge what is due, repay.ചുമട് ഒഴിച്ചാൽ ചുങ്കം വിട്ടേണ്ട, കൊ ണ്ടോൻ തിന്നോൻ വീട്ടട്ടേ, വട്ടി പിടിച്ചവൻ കടം വീട്ടുകയില്ല prov. നാൽ ഋണം വീട്ടിയേ ഗതി വരും Bhr. കടം വീട്ടിക്കൊൾവാൻ TR. പോരായ്ക വീ. to avenge V1. ആവശ്യത്തെ വീ ട്ടിക്കൊടുക്കുന്നവൻ Ti.

VN. കടംവീട്ടല്, പകരം വീട്ടൽ‍.

വീട്ടി Vīṭṭi M. C. Bombay black-wood, Dalbergia latifolia. വീട്ടി ഉലെക്ക prov. (see വീടു). Kinds: കരു — ebony, ചേലവീ. light colored ebony, പൂ — dark rose- wood.

വീണ vīṇa S. 1. Indian lute വീ. തൻ ഞാണ ററുപോയി CG. (or ചരടു, കന്പി). കുളുർത്തവീ. KR. മണിക്ക; നാരദൻ വീ. യെ വായിച്ചിട്ടു Onap., വീണാവായന Bhr., തറിക്ക V1.; മുഖവീ. ഊതുക Nid 34. a wind-instrument. വീണെക്കു കോണം Sah. ഹസ്തങ്ങളെക്കൊണ്ടു വീ. യാക്കി ക്കൊണ്ടു UR. to play with hands, mark of despair. വീ. നാണും മൊഴിമാർ SiPu. വീ. നാ ണിന മേന്മൊഴിയാൾ RC. a virgin of most lovely voice. 2. No. Palg. So. (see വീൺ) bad or spoiled Jaggery which can be drawn out in strings (through പാകക്കേടു & സമയക്കേടു), വീണയായിപ്പോക; വീണച്ചക്കര Palg.; B. treacle വീണശർക്കര.

വീണാധരൻ SiPu. = ഗന്ധ൪വ്വൻ.

വീണാപാണിയും Nārada ഉപദേശിച്ചു രാമായ ണം AR.

വീൺ vīn T. So. (C. bī, bīḍu fr. വീഴ്). Vain, spoiled in വീണൻ a rain trifling person; വീ ണവായൻ V1. silly.

വീണത്തരം triflingness B.

വീണ്ടു, see വീളു.

വീതനപ്പുറം (vu. Palg. An elevated spot behind the hearth (അടുപ്പു) to stand vessels upon or to dry anything = അടുപ്പിന്തി ണ No.

വീതം vīδam S. (വി + ഇ; part. pass.) 1. Gone asunder, devoid of വീതഭയം Bhr. വീതസന്ദേ ഹം VetC. (adv. opp. of സ). വീതകവച ന്മാർ Brhmd. ഇന്ദ്രനാ. വീ. ആയ തുരഗം Bhg. lost. വീതനിദ്രരായി KR. വീതവിഷാദങ്ങളായി CG. were comforted. 2. a portion, share വീ. വെക്ക to divide. വീ. എടുക്ക VyM. as from a joint-stock. 3. rate നൂറുവീ. hundred-fold & നൂററു വീതു പണം KU. 100 each. പന്തിരണ്ടീ തം SiPu. ആൾവീ. V1. each person. പാതി വീ. ആളുകൾ each time half the men. പ ത്തീതു = പതുപ്പത്തു. 4. (വ്യേ) tied, manner of putting on the Brahm. string: ഉപവീ. on the left shoulder (for ദേവക്രിയ), നിവീ. hanging from both shoulders on the chest (for മനു ഷ്യക്രിയ), പ്രാചീനവി. for പിതൃക്രിയ.

denV. വീതിക്ക to divide ഭക്ഷണം ഒരുപോലേ വീതിച്ചിട്ടു വിളന്പും Trav.

വീതി vīδi 1. S. Going off. 2. Tdbh. (വീഥി) breadth, width ഒരു കോൽ വീ. യിൽ, നീളവും വീ. യും jud. (= അകലം). വാതിൽ വീ. കൊള്ള ത്തുറന്നു RC. widely. വീ. യിൽ വെക്ക to leave space. 3. a tree, Cordia Myxa, Rh.?

വീതിഹോത്രൻ S. (വീതി, √ വീ fruition) inviting to meal; Agni; fire, sun വീ'ത്രോപ മനാം ഭൂമിപാലൻ; വി'൦ ജ്വലിപ്പിച്ചു VetC, (= തീക്കുഴി, a pyre).

വീതു (loc. = വിതുവു) a weaver's അച്ചുതട്ടം.

വീതുളി So. a broad chisel.

വീതുക, see വീയുക.

വീത്തുക, see വീഴ്ത്തുക.

വീഥി vīthi S. 1. A row. 2. a road, street, bazar തെരുവീ. etc. വീ. കൾ തോറും Bhg. — (Tdbh. വീതി ab.).

വീധ്രം vīdhram S. Quito pure V1.

വീമ H. bīmā, Insurance. വീമ തീർക്ക to insure a vessel.

വീമൽ V1. Swelling of face (വിമ്മുക?).

വീന്പു vīmbụ 1. T. So. Bragging, vaunting. 2. B. gratitude. വീ. കെട്ട ungrateful. 3. No. a certain tree, soft timber. (vu. ബീ —). Palg. വീന്പൻ N. pr. m. I/?/avars.

വീയാനഗരി KU. = വിജയനഗരം.

വീയുക vīyuγa (= വീചു, വീജ). 1. To fan വിഭീഷണൻ ചാമരം വീയിനാൻ & ചാമരം നാരിമാർ വീതു KR. ആലവട്ടം കൊണ്ടവനെ വീയിനാൾ Bhg. തളിച്ചു വീയിത്തുടങ്ങി in a swoon. ചാലവേ വീതിടുവിൻ VCh. 2. to brandish, swing, wield തീക്കൊള്ളികൊണ്ടു വട്ടം വീയുന്നു Bhg. കൈകളെ വീതുമക്കാല്ക്കളും CG. വീതിയ കൈ jud. swung hand. കർണ്ണങ്ങൾ ചെ ന്നു കവിൾത്തടത്തിലടിച്ചു വീയുന്നു CG. to flap (an elephant); to shoot arrows V1. 3. the wind to blow പവനൻ വീയിനൻ RC. വങ്കാററു വീതു, മന്ദമായി വീതു സുന്ദരനായ തെന്നൽ CG. മാരുതൻ മന്ദമായി വീയിനാൻ, വീയീടുന്നു Bhg. പരുഷമാി വീ. Bhr. = വീശുക 2. 4. to throw nets വലവീതോൻ prov. മീൻ വീതു പിടിച്ചു No. — VN. വീയൽ.

വീയാള? a fire-fan V2.

CV. വീയിക്ക to cause to fan etc. ബാലന്മാരെ ക്കൊണ്ടു വീയിച്ചു AR6. വ്യജനം വീയിപ്പി ച്ചു ChS.

വീരം vīram S. (വൃ, L. vir). l. Strong, brave. 2. പൊന്നാരിവീ. = പൊന്നാംതകര; also = പീ രം. 3. വീരൻ (വയഃ) a hero, warrior; officer KU. ഉണ്മാൻ അതിവീരന്മാർ Mud.; also a boaster; N. pr. m., so വീരാണ്ടി Palg.

വീരകുടിയാൻ T. So. holding the office of village trumpeter.

വീരകേരളൻ title of the 3rd Cochin Rāja.

വീരചങ്ങല a bracelet in form of chain-work,

granted by kings (a വിരുതു), വീരശൃംഖല വലത്തേ കൈക്കും കാല്ക്കും ഇടിപ്പൂതം ചെയ്തു KU.; any golden bracelet; handcuffs, (iron.)

വീരടിയാർ V1. a chief of slaves.

വീരണം S. Andropogon muric., രാമച്ചം.

വീരത S. bravery, valour വീരരായുള്ളോർ തൻ വീ. CG.; also വീരത്വം.

വീരത്തണ്ട an ornament worn on the arm (a വിരുതു).

വീരപാനം S. refreshment during battle.

വീരഭദ്രൻ S. a son or form of Siva, a Paradēvata; also വീരബാഹു Sk.

വീരമദ്ദളം a war-drum. വീ. അടിപ്പിച്ചു KU. triumphed.

വീരമാനി (3) fancying himself a hero, വീ'നീ ജളൻ Bhg. a rogue of cavalier.

വീരമാർത്താണ്ഡൻ an eminent hero.

വീരമുദ്രിക a ring on the middle toe.

വീരരായൻ 1. one of the Viǰayanagara Rāyars. 2. his coin ഉറുപ്പിക ഒന്നിന്നു മൂന്ന ര വീ. പണം TR. 1797. പൂതിയ വീ'൦ പൊൻ, വീരരായരവൻ MR. a gold-fanam.

വീരവാദം,—തു a bet or vow before or in battle, challenge, വീ. കൂറുക, വീ. പറഞ്ഞു Bhr. defied (in answer to a vow പ്രതിജ്ഞ). വീ' ങ്ങൾ ചൊല്ലിനാർ KR. boasted what they would do. — വീ'ക്കാരൻ a boaster.

വീരവാദ്യം war-music, വീ. അടിക്ക.

വീരവാളി T. M. damask, best silk stuff, (V1. വീ'ഴി, also വീരസൂരൻ?), gen. വീ. പ്പട്ടു ചു ട്ടും എണ്ണയിൽ കുടിക്ക a. med. vu. വാരാളി ഉ ടുക്ക KU. വീരാളിക്കൊത്തൊരു ചേല Onap.

വീരവൃക്ഷം the marking-nut tree ചേർ.

വീരശൂരൻ a very brave man.

വീരസ്വർഗ്ഗം, see വീര്യസ്വർഗ്ഗം.

വീരഹത്യ killing heroes വീ.ാോഷം പേ ക്കി KU.

വീരാടം N. pr. one of the 7 Konkanas between കാരാടം & മാരാടം.

വീരാണം T. So. a kind of tambourine V1.

വീരാണി a kind of screw No.

വീരാസനം a throne, വീ'സ്ഥൻ B.

വീരാളി (see വീരവാളി) variegated as വീ. പ്പായി a coloured mat, Palg.

വീരോക്തികൾ Bhg. proud words.

വീരോചിതപുരി Bhr. = വീര്യസ്വർഗ്ഗം.

വീർ vīr T. M. The roar of elephants, grunt of pigs. വീരിടുക to squeak, bellow V1.

വീരുരുവാദ്യം V1. a kind of drum.

വീർക്കുക vīrkuγa M. (fr. വീങ്ങുക). 1. To swell വയറു a. med. — fig. മതിയും കെട്ടു വീ'ന്നു GnP. to be inflated, arrogant. 2. to sigh, breathe ദീർഘമായി വീർത്തു AR. (= നെടുവീർപ്പിടുക). കോ ഴയും തീർത്തുനിന്ന് ഒന്നു വീത്താർ CG. വീ'ന്ന വീർപ്പു CG. breath drawn. അത്തൽ തീർന്ന് ഒന്നു വീർത്തീടിനാൻ Bhr. respired. വീർത്തും വിയ ർത്തും തളർന്നും പണിപ്പെട്ടും SiPu. panting, under a burthen. നിടിയശ്വാസവും തെരുതെര വീ ർത്തു KR.

വീർപ്പു 1. breath വീ. കളക, കഴിക്ക, വിടുക, അയക്ക to breathe out. തന്നുടെ വീർക്കുന്ന വീ. കൾ ദീർഘങ്ങളായ് വന്നു, നീളത്തിലുള്ള വീ. sigh = നെടുവീർപ്പു 578. വീ. കൊൾക, ഇടുക to take breath. വീ. കൾ പാർക്കയും Bhr. (of the wounded). കണ്ഠമടഞ്ഞു വീ. കൾ പോകാഞ്ഞു Bhg. could not breathe. ധൂന പ്രതാപേന വീർപ്പടെച്ചു PT. വീ. മുട്ടിത്തന്നെ ആശു മരിച്ചാർ Mud. suffocated; met. ഒരു കാററും വീർപ്പുമില്ല prov. not a breeze is stirring. 2. a moment, 6 വീ. = 1 വിനാഴിക CS. ഗണിതം ൧൧ വീർപ്പു Bhg. 3. inflation, swelling V1.

വീർപ്പിക്ക 1. CV. to cause to swell or perspire. 2. to take breath V1.

വീർയ്യം vīyam S. (വീര). 1. Fortitude, heroism വീ. ഉണ്ടു കാര്യം ഉണ്ടു prov. (said of the successful). ഭൂപതി തന്നുടെ വീർയ്യങ്ങൾ വാഴ്ത്തി സ്തു തിക്കേണം Mud.; also high feeling of honor, വീ. പറക to brag. വീര്യകഥനം V2. bravado. In Cpds. അത്ഭുതവീര്യൻ CG. etc. 2. strength, power ഔഷധവീ. Sah. വിഷവീ. Bhg. വീ ര്യമേറീടുന്നൊരു ചൂർണ്ണം Mud. മരുന്നിൻറെ വീ രിയം ഇതു TP. (of 2 kinds ഉഷ്ണ —, ശീതവീ. exciting & allaying). വീ'മായി കൊൾവതെന്തു

Pay. what sells well? 3. semen virile:=ബീ ജം, തേജസ്സു f. i. ഐശം വീ. Siva's. വീര്യശോ ഷം KR. വീ'ത്തിൽ തുരീയാർദ്ധം സുതസംഭവ ത്തിന്നു നല്ക Bhr.

വീര്യത്വം = 1. 2. വീ. പറക to boast.

വീര്യപരാക്രമം heroic prowess.

വീര്യപുരുഷൻ Bhr. a hero വീര്യപുസാം യോ ഗ്യമല്ലിതു AR.

വീര്യവാൻ, വീര്യശാലി KR. brave.

വീര്യസ്തംഭനം (3) restraining the emission of semen.

വീര്യസ്വർഗ്ഗം the heaven of heroes പുക്കു Bhr. പ്രാപിക്ക Brhmd.; the paradise of Mpl. martyrs വീരസ്വർഗ്ഗം.

വീറു vīr̀ụ T. M. Te. (വിറു & വീര്യം). 1. Stiffness, grandeur, dignity പിള്ളരേകൂടക്കളിച്ചാൽ വീ. കെടും prov. വീ. കാട്ടുക to act the grandee. അത്രെ വീ. കാട്ടേണ്ട vu. = പൊങ്ങച്ചം. വീറോ ടു രണ്ടു മർത്യപോതങ്ങൾ Bhr. noble infants. വീ റുള്ള രാക്ഷസർ AR. disdainful. 2. valour, power വിറകമേറുമാറു, വീറേറും വാല്ലാളിമാർ, വീറാർന്നകുന്പവൻ RC. — met. വീ. കാണിക്ക No. to praise up goods, പിടിപ്പിക്ക to ask an exorbitant price. ചക്കെക്കു വളരേ വീറുണ്ടു is in great demand (& the supply scanty). കാര്യത്തിന്നു വീറായിപോയി grew notorious, weighty.

വീറുക T. M. 1. to be grand. 2. B. to be puffed up, inflated (വീർക്ക).

വീൽ E. bill ൩ വീൽ എഴുതി TR.

വീശl. = മീശ q. v. — f. i. മേൽ മീശ ഇല്ലാതേ ക്ഷൌരം ചെയ്യിപ്പൂതാക Anach. Whiskers. വീ ശയും നീട്ടി Bhg. (as വാനപ്രസ്ഥൻ). 2. T. Palg. A Viss (= 40 Palam or 3 lbs. 1 oz. 55 3/3/ 3/5 drs. avoirdupois or 3 lbs. 9. oz. Troy), 8 = 1 Maund of 25 lbs.

വീശം vīšam T. M. (C. Tu. — സ). 1. = വീതം Share ചേകവർക്കു വീയം കൊടുത്തു Pay. paid the sailors. 2. 1/16 gold-fanam or a rice-corn's weight of gold (=നെന്മണിത്തൂക്കം CS., ൧ വീ ശത്തൂക്കം CS.). പണം ൧ഠ൫൧ വീശം ൭ TR. ഒരു വീ. എകിലും കൊടുക്കാതേ, ൧ വീ. പോലും നി ല്പിക്കയില്ല TR. പണത്താൽ അര വീ. തന്നില്ല TP. വീശവും കൂടാതേ ചെല്ലുന്നു CG. (al. മീശം ൧ഠ = പണമിട ൧); also 1/16 inch; വീ. പടി 1/16, കാലേവീശം അരവീശം ഉറുപ്പിക = 5½ As., കാൽ വീശം ഉ. ¼ As. Palg.

വീശക്കണക്കു fractions.

വീശുക vīšγa T. M. വീചു, C. Tu. ബീസു, S. വീജ = വീയുക (വിശ). 1. To fan ചാമരം എടുത്തു പതുക്കേ വീശി KR. താലവൃന്തം ആദാ യ വീശി ശ്രമം തീർത്താൾ CC. 2. to blow കാ ററു തുറന്നു വീശുന്നു Palg. = ശക്തിയോടേ. മന്ദ വായുക്കളും വീശുന്നു ശീതളം SiPu. പവനൻ അ വൻ മെയ്യിൽ പതുക്കേ വീശി KR. 3. = വീയു ക 4. to throw a net വീശിന വലെക്കു prov.; also മീൻ വീശി caught fish. തീക്കു വീശുക No.

lighting a fire (നെരിപ്പോട്ടിൽ) in a boat to attract fish which is put out before the net is thrown. — met. f. i. പന്തൽ to spread, i. e. erect. ചുറെച്ചു വീ. 374. 4. to emit a scent or rays.

CV. വീശിക്ക To get oneself fanned ചാ മരം ഇരുപാടും വീ'ച്ചു KR. ആലവട്ടവും വെണ ്‍ചാമരവും വീ'പ്പൂതും ചെയ്തു KU. ദുഷ്ടബ്രാഹ്മ ണനെ തടവിൽ വെപ്പിച്ചു ശവത്തിൻറെ കേ ശംകൊണ്ടു വീ'ച്ചു രാജ്യത്തിന്നു വെളിയിൽ ക ളയേണം VyM.

വീശുകോൽ V1. a gimlet to bore eyes into needles; a fishing-hook.

വീശുവല a casting net = വീച്ചു —.

വീശേറി a fan = വിശരി (loc).

വീളി B. Vile — വീളിത്വം villany (വീഴ്, വീൺ).

വീളുക Vīḷuγa & മീ — q. v. (vīl Te. back). 1. v. n. To return വീണ്ടു നിജഗൃഹേ ചെന്നു Bhg. വീണ്ടനർ പിന്നേയും RC. പുലിവായിൽ നിന്നു വീണ്ടു പോയ ഏണം escaped. തുന്പി ക്കയ്യിന്നു വീണ്ടു CG. 2. v. a. to get back സീ തയെ വീണ്ടു KR. വേദങ്ങൾ വീണ്ടു‍ MP. recovered. ദത്തനാകും സുതനെ വാസുദേവൻ വീ ണ്ടാന് CC. took back. മാതൃദാസ്യം ഇതുകൊ ണ്ടു വീണ്ടാൽ Bhr. to redeem. പിഴയാളിയെ വീ'വാൻ PP. to release. 3. to avenge കൊ ന്നതു വീൾവാൻ Bhg. ഇതു വീളാതേ ഇരുന്നാൽ;

also പക വീ., പകലുണ്ടായ പരിഭവം വീ. to take a nightly revenge for the defeat of the day. വീളാതവണ്ണം പരിഭവം വന്നതു Bhr.

വീണ്ടു, വീണ്ടും again. വീ. ചവെക്ക to ruminate. വീ. വരവു return. വീ. വിചാരം reconsideration. വീണ്ടിങ്ങു വന്നു CG.

വീണ്ടുകൊൾക 1. to recover രാജ്യം വീ'ണ്ടാൻ Nal. (as വീ. കൊടുക്ക to restore). ബദ്ധരെ വീ'ണ്ടതു Bhr. freed, delivered, Mud. എന്തു കഴിവവനെ വീ'ണ്ടീടുവാൻ UR. (from prison). വീ'ള്ളേണമേ എന്നെ ഇപ്പോൾ CG. (from a forced marriage). 2. to avenge ച ന്ദ്രഗുപ്തനെക്കൊന്നു പരിഭവം വീ'ൾവൻ Mud.

വീണ്ടുവിടുക to ransom; to reprieve.

വീണ്ടെടുക്ക to rescue, redeem.

VN. വീൾച return, ransom; പോരായ്ക വീ. V1. revenge (= വീട്ടുക).

വീഴുക Vī/?/uγa T. M. (C. bīlu, Tu. būru, Te. biddu, √ വിഴു). 1. To fall വീണുപോക, കൊ ടുക്ക; നിലന്തു, ഒരു വീഴ്ച വീണു etc.; ആന കുഴികുഴിച്ചിട്ടു വീണു കിട്ടിയതു jud. നരി കൂട്ടിൽ വീണു to be passed as urine എരിഞ്ഞു ചുട്ടു വീഴുന്ന മൂത്രപ്രമേഹം ഇളെക്കും a. med. എന്നാ ൽ ചെറുനീർ വീഴും MM.; to be born പെററ ങ്ങു വീ'ന്പോൾ CG.; to alight മരത്തിന്മേൽ ചെന്നു വീണു (a bird). പുഴകടന്നക്കരേ വീ., പാളയത്തിൽ തുള്ളി വീ. TP. jumped. വീണു നമസ്കരിച്ചു, ശോകിച്ചു വീണുരുണ്ടാൽ Bhg. throw herself down; imp. കരുനാട്ടി 210 വീ. = കറുക്ക. 2. to fall in battle ഏറിയ ആൾ ഇ രുപുറവും വീണു Ti. were destroyed, lost. പ്രേ തം 743; കാണങ്ങൾ വീണങ്ങു പോയോരേ പോ ലേയായി CG. who lost property. 3. to fall off. വീഴ വീഴച്ചെയ്തു made to fall off one by one; to diminish നാഡി വീണു = ധാതുക്ഷയം; to be hindered, neglected കണ്ടം ഒഴിവായി വീണിട്ടുണ്ടു jud. തരിശു വീ.

വീഴക്ഷരം a letter fallen out (opp. അധികാ ക്ഷരം VyM.), or that might be left out. വീ. പറക superfluous talk.

CV. വീഴിക്ക to cause to fall, തേങ്ങയെ വീ'ച്ചു (a squirrel).

വീഴില്ലം (shame to the house) censure, blame, വീ. പറക.

വീഴ്ക്കാടു So. deficiency, loss; No. a pit-fall for elephants.

VN. I. വീഴ്ച 1. fall. 2. ruin. ആളിൻറെ failure, എഴുത്തിൻറെ mistake, പണത്തി ൻറെ വീഴ്ച depreciation. 3. lapse, neglect ആചാരത്തിന്നു താഴ്ചയും വീ.യും വരിക KU. disuse & abuse.

CV. I. വീഴ്ക്ക = വിഴുക്ക to put off clothes ആ ച്ചിമാർ വീഴ്ത്ത തുകിൽ വാരി CC. പെണ്ണുങ്ങൾ വീഴ്ത്തുള്ള കൂറകൾ CG. — വീഴ്ത്തു പറക, see താക്ക II.

VN. II. വീഴ്പു cloth worn, filthy clothes (esp. menstruous) വീ. കൾ വാരുവാൻ CG. മങ്ക മാർ വീ. കൂറ കവന്നു VeY.; also വിഴുപ്പു.

CV. II. വീഴ്ത്തുക 1. to cause to fall കൊന്നങ്ങു വീ'ന്ന ദുന്നിമിത്തങ്ങൾ CG. omens of murder & ruin. പാത്രത്തിൽ വെള്ളം വീഴ്ത്തി വെ ക്ക vu. എണ്ണ വീത്തി KU. poured. കൂന്പാള വീത്തും പുടവ TP. first cloth of a girl. 2. to make water (with or without മൂത്രം. — VN. III. വീഴ്ത്തൽ).

CV. III. കണ്ണനെ പന്നി തട്ടീട്ടു വീർപ്പിക്കുന്നു TP.

CV. IV. ഒരു പ്രമാണിയെ അടിച്ചു വീഴിച്ചു. vu.

വുങ്ങു B., see പുങ്ങു.

വൃകം v/?/γam S. (G. lykos). A wolf വൃകഗണ മദ്ധ്യേ പട്ടുകിടക്കും ഹരിണി കണക്കേ Bhg. വൃകോദരൻ Bhīma, Bhr.

വൃക്ഷം v/?/kšam S. (√ വ്രശ്ച്) A tree. വൃക്ഷാ ഗ്രം Mud. (top). Tdbh. വൃക്കം hence: വൃക്കലി ക്ക = വിറങ്ങലിക്ക to become stiff.

വൃക്ഷകം V2. = തൈമരം, dimin.

വൃക്ഷാന്ധകാരത്തിൽ KR. in the thicket; വൃ ക്ഷാവലി = മരക്കൂട്ടം.

വൃജനം S. Crooked. — വൃജിനം S. sin.

വൃണം, see വ്രണം vu.

വൃതം v/?/δam S. 1. (part. pass. of വരിക്ക). Chosen രാത്രിഞ്ചരവൃതമായ വനം KR. (rather — ാവൃ തം filled). 2. = വ്രതം vu. സാദ്ധ്യമല്ലാതേയു ള്ള വൃതത്തെ അരുൾ ചെയ്തു KR. എന്നുടെ ധ ർമ്മോചിതവൃ. Nal1. my vow (or choice?).

വൃതി S. 1. selection = വരം. 2. a hedge.

വൃത്തം v&/?/ttam S. (part., pass.; L. verto). 1. Turned, past, പൂ൪വ്വവൃ. Bhg. done. 2. round, Tdbh. വട്ടം; കോണസംഖ്യ ആവോളം ഉണ്ടാ ക്കിയാൽ വൃത്തപ്രായമായി Gan. a square, assimilated to a circle. വൃ. ഒത്തുള്ള ഗളം PrC. a fine round neck; also = പപ്പടം. 3. conduct, behaviour വൃ'ത്തെ രാജനീതിയിലക്കി, വൃ'ത്തെ ക്കൊണ്ടു കുലം രക്ഷിക്ക Bhr. കുലാംഗനമാർക്കു വൃ'മതേ മറവായതു KR. their mere manner serves as veil. പർത്ഥിവവൃ. പരവശമാം Sah. doings of kings. ഭുജംഗപ്രയാസത്തിന്ന് ഒക്കുന്ന വൃ. ഉപേക്ഷിക്കയില്ല ChVr. his crooked ways. സത്യമായുള്ള വൃ. മറെച്ചു Nal. the real case. 4. verse, metre ചതുർദ്ദശവൃ. ChVr.; വൃത്തഭേദം.

വൃത്തവാൻ S. well behaved, neat നല്ലവൃ. Bhr. (സദ്ഥൃത്തൻ, ദുർവൃത്തൻ, സുവൃത്തൻ). — വൃത്ത ഹീനൻ ill behaved Bhr., a bore

വൃത്താകാരം S. (2) round.

വൃത്താന്തം S. (1. 3) = വാർത്ത occurrence, circumstance, detail കഥാവൃ. ഒക്കവേ കേട്ടു Nal. വൃ. ഒക്കയും നന്നായറിഞ്ഞു Bhg. tale, report, tidings. ലോകവൃ'ജ്ഞൻ എന്നു തോ ന്നുന്നു Nal. an experienced traveller.

വൃത്തി S. 1. Occupation, action, work രാ ഗാദി ൧൬ വൃത്തി Vednt. സകലജീവാത്മക്ക ൾക്കും നിത്യവൃ. കളായി വിധിച്ചിട്ടുള്ളവ നാലു (ഭുക്തി, സുഷുപ്തി, മൈഥുനം, വിഹാരം) Chintar. ഗുണവൃ. കൾ Bhg. the workings of സാത്വി കരാജസതാമസം (= ശാന്തഘോരമൂഢ എന്നീ മൂന്നും KeiN.). അരികളുടെ വൃ. കൾക്ക് ഒത്ത പോലേ ഫലം വരും ChVr. കുലമാകാ വൃ.പോ രാ Bhr. her manner? (or 2. 3.). 2. livelihood, maintenance നിത്യ —, ദിവസ —, കഷ്ടവൃത്യാ പരിവർത്തിച്ചു Bhg. led a poor life. പുരാവൃ. the highest Brahmanical situation, തന്ത്രവൃ. a lower office, പട്ടവൃ. of Sanyāsis KU. — നിലവൃ. Government income, രാജവൃ. land given in reward of service KU. വൃ. കല്പിക്ക to appoint a maintenance. വൃ. കഴിക്ക to live. 3. neatness. 4. gloss, explanation.

വൃത്തികെട്ടവൻ (1) immoral; (3) a sloven. — വൃത്തികേടു uncleanliness.

വൃത്തിക്കാരൻ (4) a commentator.

വൃത്തിസാധനം (3) means of subsistence.

വൃത്തിവിഹീനൻ Bhr. destitute.

വൃത്രൻ S. N. pr. A demon. വൃത്രഹാ Indra, so വൃത്രാരിപുരം പുക്കു AR. etc.

വൃഥാ v/?/thā S. (വൃ pleasing oneself, or വെറു തേ?). In vain, useless ദൈവവിശ്വാസം വൃ. ഭവിച്ചീടുമോ. Nal. അസ്ത്രത്തെ വൃ. വാക്കി KR. made it nugatory, harmless. ഖേദം വൃ. VetC. ഇത്രനാളും വൃ. ജീവിച്ചിരിക്ക Nal.

വൃഥാഫലം useless. വൃ. ജീവിതം, തപസ്സു Bhr. വൃ. അശേഷം ChVr. അസ്ത്രസമൂഹവും വൃ. Bhr. രാജ്യം എന്തിന്നു വൃ. SiPu.

വൃഥാഭാവം levity വൃ. തീർന്നു കാരണത്തിങ്കൽ ലയിക്ക Bhr. — ദുർഗ്ഗതി ഉണ്ടാം വൃഥാമൈഥു നത്തിന്നു Bhr. — വൃഥാലാപം vain talk.

വൃഥാവൽ to no purpose, ചെന്നു വൃ'ലേ കൊ ണ്ടു വന്നു KR6. — vu. വൃഥാൽ f. i. വൃഥാൽ ഒരു ദോഷം അകപ്പെടും MR. undeservedly.

വൃദ്ധം v/?/ddham S. (part. pass, of വൃധ്). /?/. Full-grown. വൃ'മാം തപോബലം Brhmd. = great. 2. old, വൃദ്ധൻ m. an old man; കരഞ്ഞു നടക്കു ന്ന വൃദ്ധയെ കണ്ടു f. — വൃദ്ധാൾ VyM. an old person.

വൃദ്ധത S. old age വൃദ്ധതാദശയിങ്കൽ VCh. = വാർദ്ധക്യം. — വൃദ്ധശ്രവസ്സു who lived to hear much, or widely renowned; Indra, Nal.

വൃദ്ധസമൂഹം, — സംഗം au assembly of elders.

വൃദ്ധി S. 1. increase ബലാബലവൃ. ക്ഷയങ്ങ ളെ പരീക്ഷിക്ക KR. 2. prosperity. ഒരു നാളും വൃ. ആകയില്ല Arb. will not prosper. 3. profit, interest (വട്ടി Tdbh.) സഹ സ്രാധികം വൃ. Nal. 4. enlargement of scrotum, rupture, വൃ. ക്കു ലിംഗത്തിൻറെ താഴേ നൊന്തു വീങ്ങും a. med. hernia. വൃ. വീങ്ങുക V1. വൃ. രോഗം Nid. of 7 kinds, also hydrocele.

വൃദ്ധിമാൻ wealthy, prosperous.

വൃന്തം v/?/ndam S. The stalk of a leaf or fruit, ഞെട്ടു.

വൃന്ദം v/?/nd/?/am S. (വിരുന്തു?). 1. A company അമരവൃ. Nal.; a herd പ്ലവഗവൃന്ദേശ്വരന്മാർ AR.; a heap. 2, a number = 100,000 മഹാ ശംഖം; മഹാവൃന്ദം = 100,000 വൃ. KR.

വൃന്ദാരം S. eminent. വൃന്ദാരകൻ S. God. ഭൂമി വൃന്ദാരകേന്ദ്രൻ VilvP. Mud. a Brahman.

വൃശ്ചികം v/?/ščγam S. (പ്രഛ). A scorpion; the sign Scorpio, 8th month (Nov.) വൃശ്ചികാ ദികളിൽ അഞ്ചിലും വർത്തിക്കുന്നാൾ രാത്രിയിൽ ഏറും പകൽ കുറയുമത്ര തന്നേ Bhg.

വൃഷം v/?/šam S. (Ved. man, husband; വർഷ to sprinkle, impregnate). A bull വൃഷാരൂഢനാ യി AR. Siva Sk. വൃഷമലം ഭക്ഷിച്ചു Bhr.

വൃഷണം S. testicles. വൃ. വീങ്ങി Nid. also in females Nid 43. (ovary?). വൃ. എടുത്തു കള ക to castrate.

വൃഷഭം S. a bull; Taurus, the month ഇടവം Tdbh. 103, വൃഷഭാദികളാകും അഞ്ചിലും വ ർത്തിക്കുന്നാൾ ഏറീടും പകൽ Bhg. — In Cpds. excellent, pre-eminent f. i. സകലഖലകുല വൃഷഭ Mud. (Voc.)

വൃഷലൻ S. A common man, Sūdra.

വൃഷലി, — ളി Anach. a Sūdra female, maid-servant of Brahmans തൻറെ വൃഷളികളെ അയച്ചു Arb. — വൃഷലീപതി a Kērala Brahman, as intimate with Sūdra women. — വൃഷലീസുതൻ Mud.

വൃഷ്ടി v/?/šṭi S. Rain വൃ. ചൊരിയുന്നു PT. വൃ. ഉണ്ടാകയില്ല Sah. കുസുമവൃ. തലയിൽ ഏററു Bhr. വൃഷ്ടിധാരാസംഖ്യയോളം നല്കി Bhg. rain-like. വൃ. മാസങ്ങൾ നാലും സുഖമായ് വസിക്ക Bhr. അതിവൃ. യും വൃ. യില്ലായ്കയും Nal.

വൃഷ്ണി S. (male) A ram; N. pr. a descendant of Yadu, Bhg. വൃഷ്ണിവംശം AR.

വൃഷ്യം S. Aphrodisiac, stimulating, provocative, as remedies വൃ. (അണ്ണാൻ 19), അവൃ. GP.

വൃഹൽ v/?/hal S. (=ബൃഹത്തു). Great കീർത്തി ലക്ഷിമിക്കു വൃദ്വേദനയായി കലഹിച്ചു KU.

വെ, വെം, വേ T. M. Te. (Tu. bey, C. bisi). To be hot.

വെം also = വെൺ & വെറു (in Cpds.).

വെകിട Palg. heat=I. വെക്ക 1.

വെകുളി veγuli T. aM. Excitement, see ബഹു ളി; വെകുളിക്ക & വേളി കൂടുക MC. to rut V1.

വെക്ക vekka T. M. Tu. 1. Heat തീയുടെ — , വെള്ളത്തിന്നു —, ചെറുവെ. V2. some warmth, lukewarm. വെക്കക്കഞ്ഞിക്കും (hot) തക്കക്കേടി ന്നും അരുഅരുകേ No. prov. — വെക്കപ്പാന 610. വെ. പിടിപ്പിക്ക to warm hands, clothes, etc. 2. No. = വെയിൽ കൂടിയ മഴത്തോർച്ച a peep of the sun after a shower. = വെക്കാനം.

വെക്കം l.(heat? or വേഗം S.) quickly, eagerly, soon വെക്കമോടേ CC., വെക്കത്തിൽ Nal., വെ. നടന്നു Mud. തക്കമല്ലെങ്കിൽ വെ. prov. 2. = വെൾക്കം T. shame. വെക്കിച്ചുപോകV1. to be ashamed.

വെക്കാനം Palg. No. = വെക്ക 2.

വെക്കുക, ക്കി to heat, make warm (see വെങ്ങുക) V1.

II. വെക്ക vekka (T. vei, Te vēyu, C. bai, Tu. maipu). 1. To put [വേച്ചാൻ പുറത്തിന്നടെച്ചു (=ആകേ) തീ ചുററുമേ Bhr 9.], to lay, place, (കാളം 246); to build. 2. to plant ഉത്തമവൃക്ഷ ങ്ങളെ KU. വാഴയും തയ്യും MR. 3. to cook അവൾ വെച്ചതു തിന്നും TP. ചൊറും കറികളും വെപ്പാൻ വിദഗ്ദൻ Nal. വെക്കുവാൻ ഒരു മ ണി അരിയില്ല No. I have not a crumb. വെ ക്കുന്ന ഇടം hearth, kitchen; to calcine. 4. to keep, retain പെൺ a concubine. നമ്മെ മര്യാദ പ്രകാരം വെച്ചു രക്ഷിപ്പാൻ TR. to preserve. 5. to leave കാരണവൻ ധനം വെക്കാഞ്ഞാൽ. 6. to deposit ഭവാങ്കൽ രണ്ടും വെച്ചു AR. (=ന്യ സ്തം); to pawn പറന്പു കടത്തിന്നു വെച്ചതോ അവകാശത്തിന്നു വെച്ചതോ MR. 7. to give humbly കിഴി, കാഴ്ച etc. 8. to lay down as a law, determine എന്നു വെച്ച വെപ്പു Anach.; to put a case, suppose, declare. ആവതില്ല എന്നു വെ. യല്ലോ ഉള്ളു TR. 9. to put aside. വെച്ചു ഞാൻ അധികാരം അറിഞ്ഞാലും Mud. I have laid down. എന്നെ വെച്ചു പോയി unconcerned about me. ഒരു കൊല്ലം വെച്ചു passing by one year, deferring. വിരേചനം വെപ്പാൻ a. med. (വി. നില്ക്കും v. n.) to stop. വാണിഭം വെച്ചു Nal. on a holiday. 10. action in general വെടിവെ. etc.; also as v. n. & impers. കാറു

വെച്ചു it gets dark. മരം (2, 791) വെച്ചു it grows wood-like. നെയി വെ. to get fat; ബ ലം വെച്ചു (wind) gets stronger = എടുക്ക; to accumulate. 11. aux. V. to finish an action, so as not to be undone, പറഞ്ഞു വെക്ക MR. പറഞ്ഞേക്കണേ TP. be sure to tell. അമർത്തു വെക്ക to put down decisively. ആക്കി വെക്ക to appoint. Mud. ആറാക്കി വെ. to bring about. സ്ത്രീയെ വിവാഹം ചെയ്തേപ്പു, രക്ഷിച്ചേപ്പു KU. ക്ഷണിച്ചേച്ചു പോന്നു PT. I have just invited. — neg. തെങ്ങു മുറിക്കല്ലേക്കിൻ TP. don't cut down, but leave it. നായന്മാരെ കയററി വെക്കല്ല don't let them come up. — also with v. n. ഖിന്നനാ യ്വെങ്കിലും നല്ലനായ്വെക്കിലും Anj. കോപിച്ചേ ക്കും, അപകടം വന്നേക്കും So. will certainly prove dangerous.

വെച്ച കഞ്ഞി (3) gruel.

വെച്ചിട്ടു 1. it is over for ever വെ. എന്നാകുന്നു. 2. = വെച്ചു, f. i. വഴിക്കു വെ. ല്ല not on the way.

വെച്ചിരിക്ക (4) to keep a woman ഊരാളിച്ചി യെ വെ. TP. — വെച്ചിരിക്കുന്നവൾ = ഭോഗ സ്ത്രീ. — (വേറേ ജാതിയിൽ ഒരുപ പെണ്ണിനെ വെച്ചും കൊണ്ടിരിക്കുന്നു TR.).

വെച്ചിരുത്തുക No. to present an elephant to a temple, see വെപ്പിക്ക, VN. വെച്ചിരുത്തം.

വെച്ചു with Loc. among, in നന്ദനന്മാരിൽ വെ. ഉൽക്കലനെ വാഴിച്ചു Bhg. വീട്ടിൽ വെ. ക ണ്ടു vu. — എന്നു വെ. 159. — (8) considering, as though.

വെച്ചുകാണ്ക (7) to receive presents or tribute ൨ കൊട്ടടക്ക വെ'ണ്ടാലും KU.

വെച്ചുകൊടുക്ക (6. 7) to deliver, return to; (3) to cook for one etc.

വെച്ചുകൊൾക, വെച്ചോളുക (4) to retain ദോഷ പ്പെട്ട സ്ത്രീകളെ വെ'ണ്ടിരിക്ക മര്യാദയല്ല TR. to suffer to dwell, etc.; (8) to determine etc.

വെച്ചു പറക (1. 8) to allude slightly V2.

വെച്ചൂട്ടുക to feast, entertain.

വെച്ചേക്ക = വെച്ചു, വെക്ക (5) to leave, to retain അവനെ ഇാ നാട്ടിൽ വെ'ച്ചാൽ KU.; (6) ധനധാന്യം വെ. CC. to deposit; (9) to abandon. പോരിൽ അരികളെ വെ'ച്ചു പോ വതു Bhr. let them fight alone. വെ. മോ ഹം RS. to give up. ധിക്കാരം വെ. Bhg. to leave off. നമുക്ക് വെ. ഇല്ല jud. = ശേഷിപ്പി ക്കയില്ല നിൻറെ ദുസ്സാമർത്ഥ്യം വെ. vu. I don't mind thy blustering. തീക്കട്ട എറുന്പു അരി ച്ചാൽ കരിക്കട്ട വെച്ചേക്കുമോ prov. (or 5).

VN. വെപ്പു 1. Placing, deposit, treasure ഉൾപ്പെട്ട വെ. ൦ ചെപ്പും doc. 2. planting ര ണ്ടാമത്തേ വെപ്പിൽ പോയതിന്നു പകരം വെച്ചു MR. 3. situation ആററുവെ. 89., കരവെ. 208. 4. a layer ഒരു വെ. ചുമർ MR. a day's work. 5. law, rule എന്നു വെച്ച വെ. Anach. 6. cooking വെ. കഴിക്ക, see വെന്പു; വെപ്പിൻറെ കൌ ശലം ഇല്ല Sil. വെപ്പിന്നധിപതി മാരുതി Bhg. എൻറെ വെ. ൦ ഊണും തിടപ്പള്ളിയിൽ ആണ് MR. 7. a mortgage, esp. ഒററി doc. മേൽവെ., വെപ്പവകാശം, വെപ്പോലയും കരണവും മുറി യും VyM. 8. concubinage, വെ. മാർഗ്ഗം (812).

വെപ്പൻ (6) a cook, & വെപ്പുകാരൻ.

വെപ്പാട്ടി (8) a concubine.

വെപ്പുകാടി (6) sour gruel.

വെപ്പുപുര (6) a kitchen-house.

വെപ്പുപൊടി calcined powder.

വെപ്പുവള്ളം a built boat, large boat.

വെപ്പുവെള്ളം decoction.

CV. വെപ്പിക്ക f. i. (1) ഉയരത്തു വയ്പിച്ചു (sic) Mud l. തിരുമുന്പിൽ വെപ്പിത്താൻ RC 120. മക്കത്തു കപ്പൽ വെ. KU. = തീർപ്പിക്ക TP. — (3) രാ മനെക്കൊണ്ടു കഷായം വെ'ച്ചു jud. — (7) ഭദ്രകാ ളിക്കു തോട്ടിയും വെ'ച്ചാനയെ ഇരുത്തിച്ചു കൊ ള്ളാം SG. (a vow). വിളക്കു വെ'ച്ചീടിൽ VilvP.; esp. to demand back a lease ജന്മക്കാരൻ വെ' പ്പാൻ ചെന്നാലും കാണക്കാരൻ വെച്ചു കൊടു പ്പാൻ ചെന്നാലും KU. — (10) ഊക്കു വെ'ച്ചു കൊ ണ്ടതു ഞാൻ KumK. I made thee strong again.

വെക്കച്ചം എന്നൊരു മർമ്മം കണങ്കാല്ക്കു കീഴേ MM.

വെങ്ക — mostly from വെണ്ക, — f. i. വെങ്കടം N. pr. Višnu temple at Tripati വെങ്കടേശ്വരസ്വാ മി KeiN.; വെങ്കടാചലം എത്തി SidD. — (വെങ്കടാചലം N. pr. m. Palg.).

വെങ്കലം T., ( — ൺ — ) So. bell-metal = വെ ള്ളോടു 2½ tin or zink, 10 copper; വെങ്രല നിറം Trav.; വെ'പ്പാത്രം VyM.

വെങ്കല്ലു T. M. quartz, alabaster.

വെങ്കായം T. M. (വെ) onion, Allium cepa. വെ ള്ളവെ. garlic, ൦രംര —119.

വെങ്കാറു B. a white cloud; so വെങ്കീരി, വെങ്കുട etc.

വെങ്ങനാടു N. pr. The 16th province. — വെ' നാട്ടുനന്പിടി, 1000 നായർ KU. president at Brahmanical sacrifices (വെങ്ങനാട്ടിൽ യാഗാ ധികാരിയാം നന്പിടിയെക്കണ്ടു AK.). വെ'ടിക്കു സഭാമദ്ധ്യത്തിൽ കൂർമ്മാസനം കൊടുത്തിരിത്തേ ണം Anach.; also വെങ്ങനാടുനന്പിടി വെള്ള ത്തോടു വണങ്ങുകയില്ല prov. (vu. the Kollankōḍu Rāja, with Mālikāna; formerly assisting at the coronation of Tāmūri).

വെങ്ങുക veṇṇuγa 1. (C. benki, fire വെ). To grow hot V1. 2. B. to approach, appear before.

വെങ്ങാനം No., (— ക്കാ — Palg.) transient sunshine. — വെ'മാക്ക to warm in the sun.

വെച്ചിങ്ങ = മെ — A very young cocoa-nut പ ഴുത്ത തേങ്ങാ മുതൽ വെ.ാന്തമോടത്രേ VyM. (fr. വെളിച്ചിങ്ങ).

വെഞ്ചനം V1. = വ്യഞ്ജനം.

വെഞ്ചമരി etc., see വെൺച —.

വെഞ്ചേരി Stillingia Indica, Rh. (ചേർ 3).

വെടി veḍi T. M. Tu. (Te. to separate = വിടു, വിൾ). 1. Explosion, cracking, report of a gun വെ. കേട്ടു, also = ഇടി a thunder-bolt. 2. a shot, shooting. വെ. കാണിക്ക TR. to threaten to fire. വെ. യും പടയും ഉണ്ടായി, തുടങ്ങി a fight. മൂന്നാൾക്കു വെ ഉണ്ടു were shot. വെച്ച വെ. ഒന്നും കൊണ്ടില്ല TP. didn't hit. വെ. അവനു കൊണ്ടു, ആ വെടിക്കു മരി ച്ചു; തന്പുരാൻറെ ആളുകളും ശിപ്പായ്കളുമായി വെ. കഴിഞ്ഞു, വെ. കഴിഞ്ഞു പോരുന്ന വഴിക്കു TR. during the engagement. തലശ്ശേരി കൊ ണ്ടേ വെ. ഏററുbesieged. അന്നു വലിയ വെ. യും കൈവെ.യും മര്യാദയാകുന്നതു TR. (at festivals). തോക്കിന്നു വെ. പൊട്ടീട്ടും ഇല്ല, വെ. പി ഴെക്ക to miss fire. അണി —, ഏല്പു —170, സാ രസ്സ് — a volley. വെടിക്കോട്ട = പൂവെടിത്തറ. 3. a gun വലിയ വെ. പ്പുള്ളി a company of artillery. Trav. 4. idle talk (mixed up with lies) വെ. പറക; വെടിക്കാരൻ.

വെടിക്കന്പം a rocket വെ. കൊളുത്തിനാർ RS. (to Hanumān's tail).

വെടിക്കയറു a quick-match = വെടിത്തിരി.

വെടിക്കാർ (2) musketeers, കോട്ടയിൽ വെ'രേ നൃത്തി TR. gunners; sportsmen. — (4) q.v.

വെടിക്കിടാവു an armor-bearer, gun-boy TP.

വെടിക്കുഴൽ the barrel of a gun; popgun.

വെടിക്കെട്ടു fire-works.

വെടിത്തുള (3) a touch-hole, അടെക്ക to spike guns.

വെടിപ്പഴുതു a hole made by a ball.

വെടിപ്പാടു distance of a shot കോട്ടെക്കു ൨ വെ. ദൂരം ഉണ്ടു jud.

വെടിപ്പുര a powder-magazine.

വെടിമരുന്നു powder.

വെടിയുണ്ട a ball.

വെടിപ്പൊട്ടി a cracker.

വെടിയുപ്പു saltpetre.

വെടിവെക്ക 1. to shoot അവനെ വെടിവെച്ചു TR. മൂന്നു കുററി വെടിയും വെപ്പിച്ചു KU. 2. coitus (obso.)

വെടിക്ക veḍikka T. M. 1. To explode, split, crack. താളിപ്പാള ശബ്ദത്തോടേ വെടിക്കും Trav. to burst. 2. (T. വിടിയുക, to dawn), the weather to clear up മഴ വെ. V1.; നിലം. തു ണിവെടിച്ചു Palg. has become dry. = നീർ വ ലിഞ്ഞു.

വെടിപ്പു (Te. C. beḍagu beauty, fr. വെട്ടം, വെൾ?) cleanness, neatness, elegance, ഭാ ഷ correct. വെടിപ്പായി സമ്മതിച്ചു പറഞ്ഞു fully, freely. വെ. തെളിഞ്ഞു MR. clearly proved. വെടുപ്പിൽ ചൊദിച്ചാറേ TR. examined closely. കടലാസ്സിൽ വെ. എഴുതി ത്തീർത്തു, കണക്കിൻറെ വെ. തീർത്തു TR. wrote it out. എല്ലാം വെടിപ്പായി all cleared off, entirely gone. കണക്കും കാര്യവും നോക്കി വെടിപ്പാക്ക to clear, settle.

വെടിപ്പൊരുൾ V1. clear explanation.

വെടിയുക veḍiyuγa (T. വി —, Tu. bo —).

1. So. To split, open, separate. 2. v. a. to avoid, loathe വെടിന്താർ കാലൻ, വെടിവവർ RC. enemies. ഭക്ഷണംവെ. to abstain from food. കാമം അകലത്തു വെടിക Bhr. altogether. എ ന്നെ വെടിഞ്ഞുള്ളമ്മ CG. അരചനെക്കൊതിച്ചു പുരുഷനെ വെടിഞ്ഞവൾ prov. rejecting, often കൈ വെ.; രാജാവെ വെടിഞ്ഞു പോകുന്നു Mud. പിരിഞ്ഞു കൂട്ടത്തെ വെടിഞ്ഞു പോയാൻ CC. = വിട്ടു; ഉപ്പുപടന്നയിൽ നിന്നു വരേണ്ടതു വെച്ചു വെടിഞ്ഞു സമ്മതിക്കായ്കകൊണ്ടു TR. to give up a revenue. — ചതി വെടിഞ്ഞു Mud. without.

VN. വെടിച്ചൽ 1. forsaking, deserting. 2. loathing എത്ര ഭക്ഷിച്ചാലും വെ. ഇല്ല = മടുപ്പു has not enough, No.

വെടുത്തല (T. വെടു haste) a spindle നൂലിള ക്കുന്ന വെ. of weavers; വലിയ വെ. a windle, No.

വെട്ട veṭṭa T. C. Te. Heat; M. security of weather V1.; light = വെട്ടം; വെ. കൊണ്ടുവാ! നിലാവെ. 563 Palg. No.

വെട്ടാവെളിവു clearnessV1.; വെ'വായി publicly — വെ'ച്ചം broad day-light, notorious. — വെ'ളിയൻ V2. = വേട്ടാളൻ.

വെട്ടം So. Palg. light (= വെളിച്ചം) വെ. വീ ഴുക to dawn. വെ'ത്തു വന്നു came to light. നിലാവെട്ടം No. So.

വെട്ടക്കരിയൻ N. pr. a deity of mountaineers, വേട്ട —.

വെട്ടമുടയകോവിൽ, വെട്ടത്തുകോയിൽ, വെട്ട ത്തേക്കോൾ N. pr. a dynasty of Brahmans (al. Kšatriyas), derived from Chēramān's minister Tōlan, now extinct; Tānnūr Rāja of Port. വെട്ടത്തുനാടു 7 Kāoam, 5000 Nāyars. വെട്ടത്തേക്കു കൊടുത്തയക്ക KU. വെട്ടത്തു പുതിയങ്ങാടി TR.

വെട്ടി veṭṭi (fr. foll.). 1. A tree of worthless timber, വെട്ടിവേർ V1. a sweet-smelling root. വെട്ടിക്കരി ഏറവൻ, ഉള്ളവൻ an incorrigible rogue. — Kinds: കരിവെ. Olea dioica, പേ — Physalis flexuosa. 2. B. worthless (deserving to be cut down?). വെട്ടിപ്പണി, — വേല or വെട്ടിക്കുചെയ്ക Trav. Palg. = ഉപകാരം ഇല്ലാ ത്തതു.

വെട്ടിത്താളി 1. leaves of prec. 1., used to remove the oil after bathing. 2. B. a plant.

വെട്ടു veṭṭu T. M. (Te. വേട്ടു & Te. C. Tu. peṭṭu fr. വെടു, വെടി). 1. A blow, stroke, cut വെ ട്ടിന്നടുത്തു Bhr. ൩വെ. കൊടുത്തു (with sword on shield). വെ. കൊണ്ടവൻ TR. വെട്ടും കുത്തും പലിശെക്കു prov. തമ്മിൽ വെട്ടും മുറിയുമായി TR. came to sharp blows. മണ്ണു വെ. (No. I. കൊത്തു) ഏല്ക്കുന്നില്ല Palg. So. the ground does not yield to the hoe. 2. a wound; sun-stroke, stitch. 3. felling trees, digging, engraving.

വെട്ടടക്ക unboiled areca-nut; also Sentia Ind. Rh.

വെട്ടൻ a vicious, goring buffalo.

വെട്ടരുവാൾ a small hoe, sickle.

വെട്ടവാളാൻ B. = വേട്ടാളൻ a wasp.

വെട്ടിൽ (& വി —) a grasshopper വെട്ടക്കിളി MC. (T. വെട്ടുക്കിളി) = തുള്ളൻ.

വെട്ടുകത്തി a chopper, bill = കൊടുവാൾ V1.

വെട്ടുകൽ cut stones വെ. കൊത്തുക, വെ. പ ണിക്കാർ മഴു (taxed) MR.

വെട്ടുകാണം compensation to the tenant for clearing & levelling land; lease on favorable terms on condition of clearing waste lands.

വെട്ടുകാർ (3) Palg. wood-cutters. = മഴുക്കാർ No.

വെട്ടുകോട്ട & വെട്ടിയകോട്ട the famous Trav. lines from Cranganor to the Ghats, attempted by Tippu 1789, taken 1790. Ti.

വെട്ടുപണി So. Palg. = വെട്ടുവേല Ašāris' work.

വെട്ടുപന a palmyra from which leaves are cut.

വെട്ടുപാടു a wound, scar.

വെട്ടുവഴി a road. — വെട്ടുവേല Palg. = മുഴുപണി.

വെട്ടുക 1. To cut with a sword, axe. തീയ നെ വെട്ടിക്കൊന്നു കളഞ്ഞു TR.; to cut off തല വെട്ടിയറുത്തിട്ടു VetC. തലവെട്ടിക്കളഞ്ഞു; to cut down വാഴക്കുല (= കൊത്തുക), തെങ്ങും കഴുങ്ങും വെട്ടി നിരത്തി TR. (= മുറിക്ക) hewed. വൃക്ഷ ത്തെ വെട്ടിക്കുറെച്ചു Bhr.; clearing വെട്ടച്ചുട്ടു വിതെച്ചിട്ടു വിളയും നെല്ലു opp. വെട്ടിയിട്ടു ച വിട്ടീട്ടു മുളെക്കുന്ന നെല്ലു GP. 2. lightning (= വെടി) ഇടി വെട്ടും വണ്ണം AR. ഇടി വെ' ന്പോലേ ചൊന്നാൻ Mud. 3. to dig, engrave

സ്ഥലം പുതുതായി വെട്ടിക്കിളെച്ചു MR. പാത വെ. to cut a road. വെട്ടിയടെക്ക, മൂടുക to inter B. 4. to fight പടവെ. etc. കുണ്ഡിനം വെട്ടിപ്പിടിച്ചു Si Pu. വെട്ടി വെന്നീടുവാൻ സാ ദ്ധ്യമോ VCh. വെട്ടി അടക്കികൊൾക, വെട്ടി ്ടക്കം KU. വെട്ടിക്കയർക്ക to grow angry in fencing. 5. to gore, of bison & വെട്ടാൻ വ രുന്ന പോത്തോടു വേദം ഓതിയാൽ കാര്യമോ prov. (see വെട്ടൻ).

CV. വെട്ടിക്ക (1) ഓല, മരം വെ'ച്ചു MR. had it cut down. —(3) തട്ടിൽ പേ'ച്ചു TR. had engraved.

വെട്ടിയാട്ടു, — ക Palg. taking devils (ഭൂതം, പി ശാചു), supposed to be the cause of cholera & small-pox, to the limits of a village, & after having brought them sacrifices & thrown മഞ്ഞച്ചോറു, driving them away with shouts beyond the boundaries (superst.).

വെട്ടേ (വെട്ട q. v.) openly, plainly, candidly. — അവൻറെഅരികേ വെട്ടേ വന്നാൽ അ വൻ കിടന്നേടത്തു എഴുന്നീല്ക്കുന്നില്ല No. vu. (ഗുരുത്വക്കേടിനാൽ).

വെൺ veṇ T. M. C. (= വെൾ) White, bright; see വെങ്ക —.

വെണ്കട്ടക്കോട്ട N. pr. in Chēr̀anādu, a കൂർവാഴ്ച of Tāmūtiri (കിഴക്കേ കോലോത്തേ രാണി).

വെണ്കണ RC. a glittering arrow.

വെണ്കതലി a plant. — വെണ്കനലി a tree B.

വെണ്കകം glittering gold വെ. മേനിയുള്ള മാൻ RC.

വെണ്കന്നു Palg. the bovine genus, opp. കരിങ്കന്നു.

വെണ്കളി lime, white wash — വെ. മാടം an upstair house, balcony = സൌധം.

വെണ്കാമരം B. a certain tree.

വെണ്കായൽ B. a largo lake.

വെണ്കാരം, വെള്ളിക്കാരം borax, a. med.

വെണ്കുട = വെണ്കൊററക്കുട.

വെണ്കുന്നി, വെണ്കുമുദം, വെണ്കുറുന്തോട്ടി, see കു —.

വെണ്കൊററക്കുട a large white parasol, royal ensign AR. Mud., esp. of Cochi Rāja KU. V1.

വെൺചമരി brush or whisk of a yak-tail വെ. മാൻ the yak, Bos grunniens. വെൺചാമര & — രം വീശിക്ക a royal ensign KR.

വെണ്ട M. C. Te. Tu. (തൈ?) 1. Hibiscus esculentus, വെണ്ടക്ക its fruit. 2. an ornament tied on a dog's neck B.

വെണ്ടകം a forest tree. — വെണ്ടെല്ലു an old bone (T. വെണ്ടു hollow, C. Te. Tu. a spongy plant for floats & tinder).

വെണ്ടേക്കു Lagerstrœmia, see തേക്കു.

വെണ്ണ T. C. M. (നെയി), Te. വെന്ന) 1. butter വെ. കട്ടുണ്ടവൻ Anj. വെ. എടുക്ക to extract it. 2. whiteness, butter-like വെ. നെയി butter, വെ. ക്കല്ലു alabaster, വെ. നീററിൽ കിടക്കുന്ന പട്ടി Si Pu. = വെണ്ണീറു.

വെണ്ണാരക്കൽ a. med. mineral, used as chalk by കണിശൻ.

വെണ്ണി = വെന്നി; hence വെ. ക്കളി, വെ. ക്കൊട്ടു playing at bowls വെ. വെട്ടുക, തട്ടുക, കൊ ട്ടുക; കയറു കൊട്ടു നാരങ്ങത്തട്ടു V2. (see കാ രടി 240.).

വെണ്ണിലം sandy ground, waste land, see വെന്നി.

വെണ്ണീറു embers, ashes esp. of cowdung, = ചാരം V1. വെ. ഇട്ടു തേച്ച ചട്ടി Anach. വെ'ററിൽ കിടന്ന പട്ടി prov. വെ. മന്ത്രി ക്ക (superst.). — വെ. ായാക്കിടക്കുന്നു Brhmd. burnt. ‍ജഗത്തെല്ലാം വെ. ാക്കീടും KR.

വെണ്ണീററൻകുന്നന് No. (Palg. ചാരക്കുന്നൻ) a very inferior plantain kind.

വെണ്ണെഞ്ചു B. the breast of animals.

വെണ്ണെല്ലു old bones (വെണ്ടെല്ലു ab.); a kind of white rice (comp. വെന്നെല്ലു).

വെൺതഴ Bhr. a white fan.

വെൺതിങ്കൾ RC. CG. the full moon.

വെൺതുലാത്തു V1. deficiency in weight.

വെൺനിറമായി KR. became white.

വെൺപട്ടു white or fine silk CG., linen B.

വെൺനിലാവു the full moon and its light വെ. അഞ്ചുന്ന പുഞ്ചിരി CC. വെ. അഞ്ചച്ചിരിച്ചു, വെ. ഉണ്ടുണ്ടു ചകോരങ്ങൾ CG.

വെൺപറന്പു 1. = വെന്പ — an open field. 2. = വാഴ വെച്ച പറന്പു in prov. ആസനം മുട്ടിയാൽ അന്പലം വെ.

വെൺപാടം an open corn-field.

വെൺപാട്ടം (or വെറും —) simple rent of fields or gardens, B.

വെണ്മ 1. Whiteness. നാരിമാർക്കു വെ. കണ ക്കല്ല CG. white clothes, in winter. വെ. തിര ണ്ടനിലാവു, വെ. തിരണ്ടു നടന്നാർ CG. beautifully. 2. brightness, cleanliness, smoothness. വെ. ഊട്ടുക to burnish, വെ. ഉണ്ടിരിക്ക to be burnished V1. വണ്ടിൻറെ നിറത്തിലും വെ. തോന്നിക്കുന്നൊരു വണ്ടാർ പൂവേണി Nal. തൂ വെ. പതറീടും ആനനം, വെ. യോടു പറവാൻ കുറവില്ല RS. State fairly. വെ. യിൽ nicely. വെ. യേ പൂണ്ടുള്ളോർ എന്നു ഞായം CG. as befits the upright, sincere. നന്മയും വെ. യും നീങ്ങി Genov. all joy left me. — വെണ്മകേടി ങ്ങനേ കാട്ടിയാൽ CG. such unfairness, unkindness.

വെണ്മട്ടം plain, simple work — വെണ്മട്ടായ്തൂരുക not carved.

വെമ്മട്ടുപണി No. Palg. common, rough, coarse etc. work (-manship) = താണ.

വെണ്മതി the moon ഇളവെ. Anj. വെ. മുഖി മാർ Bhr. വെ. മൌലിയാൾ Nal.

വെണ്മതിൽ a chunamed wall വെ. കോട്ടക്കിട ങ്ങുകൾ നന്നായുറപ്പിച്ചു Mud.

വെണ്മല = വെള്ളിമല Kailāsa.

വെണ്മഴു a bright axe, = പരശു KU.; fig. സം സാരവൃക്ഷത്തെ ഭക്തിജ്ഞാനവെ. കൊണ്ടു ധീരൻ ഛേദിച്ചു കളയും Bhg 11.

വെണ്മാടം an arched roof, vault, a terraced roof-house. Nal.; fiat-roofed = വെണ്കളിമാ ടം Kūt/?/t/?/unāḍu & Palg.

വെണ്മീൻ V2. Venus = വെള്ളി.

വെതുന്പുക veδumbuγa T. m. (വെ). To be gently heated; fade.

വെതുന്പിക്ക (വെതുപ്പിക്ക B.) to make warm.

വെതുപ്പു So. gentle heat; Palg. = ഇളഞ്ചൂടു.

വെതുപ്പുക 1. v. a. to warm വെണ്ണയും നെ യ്യും കൂട്ടി വെതുപ്പിധാരയടുക MM. 2. B. v. n. = വെതുന്പുക.

വെതുവെത warmly, gently ചോരപെളിച്ചു വെ തുവെതപ്പായും MM., വെതുവെതുപ്പുണ്ടു Palg. = പ്രാണൻ പോയില്ല. — വെ. യാക the touch of a ripe boil.

വെത്തൽ vettal V1. Occupation (746. ബദ്ധ പ്പാടു?, Tu. ബെന്നു to labour).

വെന്ത part. of വേവുക.

വെന്തയം T. M. Fenugreek, = ഉലുവ Arb. Palg.

വെന്തല B. (T. വെണ്ടല). A skull (വെൺ). so വെന്തേക്കു = വെണ്ടേക്കു.

വെന്തു RC. = ബന്ധു.

വെന്തൃക്കോയിലപ്പൻ N. pr. Siva of Talipar̀ambu, the patron of Kōlattiri (വെൺ, പെരും?) KU.

വെന്നപാലൻ N. pr. (വെല്ലുക.). A class of lower Sūdras in കടത്തുവനാടു.

വെന്നി venni (T. വെൻറി fr. വെല്ലുക.) = വെ ററി 1. aM. Victory വെ. മിക്ക മന്നവൻ, എല്ലാ രോടും വെ. വിളങ്കും ലങ്കവേന്തൻ RC. തോല്യ വും വെ. യും കണ്ടുതില്ലിങ്ങനേ UR. 2. a condiment, curry with buttermilk, also വെണ്ണഇയിൽ ആശ ഏറി Anj. 3. see വെണ്ണി.

വെന്നിപ്പറ a durm of triumph വെ. യും അ ടിപ്പിച്ചു, വെന്നിപ്പെരിന്പറ കൊട്ടിച്ചു മേളി ച്ചു AR. proclaimed a victory, triumphed solemnly.

വെന്നതാരാ (sic) the shout: Victoria! V1! (വെന്നിതാര?).

വെന്നിലം (വെൺ, വെം, or വെറു,). Quite sterile ground.

വെന്നീർ vennīr T. M. C. Te. (വെ). 1. Hot water വെ'രിൽ സേവിക്ക a. med. 2. B. pure water (വെറു & വെൺ).

വെന്നെല്ലു (വെം = വെൺ). CrP. A kind of paddy (see വെണ്ണെല്ലു).

വെപ്പു veppu 1. VN. of വെക്ക q. v. 2. T. Tu. heat (വെ). വെപ്പു വെക്ക to burn tiles, make med. preparations. 3. പുതുവെപ്പു N. pr. Veippu, Veipin near Cochi, a deposit formed in 1341; an era called by this name D. Fra Paol. — വെപ്പിയൂടെ കൊട്ടിയഴികടന്നു KU. id. വെന്പൽ T. M. 1. heat വളരേ വെ. എടുക്കുന്നു; also = പൊരിയാൽ 716., ചൂടാന്തരം 377.; വെ'ല്ലൂർ N. pr. a place. 2. shrivelled fruit V1. 3. B. flurry, hurry.

വെന്പു = prec. 1. in വെ. നീർ No. vu. perspiration (വെന്പീർ contr.).

വെന്പുക 1. to be very hot V2. 2. to be burnt, shrivel V1. 3. to be in a hurry, flurried. B.

വെമ്മ T. (1oc.) heat; = വേണ്മ (f. i. in വെമ്മട്ടു).

വെയിക്ക veyikka No., വൈക്ക V1. (C. Te. to burn=consume). To eat rice വെയിച്ചു കൊൾ, ചോറു വെയിക്കാൻ TR. കഞ്ഞിയും ചോറും വെ. ാതേ MR. വെയിച്ചേടം അടിക്ക prov.അ ത്തായം ചോറു വെ., അന്നു കുളിച്ചും വെയിച്ചും കൂടി TP. വെയ്ക്കാതിരുന്നു മരിക്ക നല്ലു Anj. CV. കുഞ്ഞനെച്ചോറു വെയിപ്പിക്കുന്നു TP.

വെയിൽ veyil T. M. (C. bisil, വെ). 1. Sunshine. മറുവെ. reflection of the sun. വെയി ലത്തു നില്പിച്ചു in the sun (slight torture). വെ. തണുക്കാൻ വേണ്ടിത്താമസിച്ചു TR. വെ. ത്തു മുറുക്കം power of the sun. വെയിലോടേ ചോ രുക TP. to come in the heat of the day. വെ. കൊൾക, ഏല്ക, കായുക to bask, expose oneself to. രണ്ടു വെ. കൊണ്ടു 2. days'. വെ. ഒപ്പം കൊണ്ടാൽ മതി prov. ചുട്ട വെയ്ലത്തു കിടന്നുഴല്ക SiPu. ഇള — (morning), പോക്കു — (evening), അററ = കൊടു —, മുരം വെയിൽ (in Kumbha & Mīna), വെ. ക്കേടു drought. 2. the sun വെ. മൂക്ക, എറിക്ക the sun to be hot, sunrise (Palg. വെ. അറിക്ക No. Cal.), also വെയ്യിൽ RC. വെയ്യിലോൻ, വെയ്യോൻ T. M. the sun (see വൈയവൻ) RC.

വെരുകു T. So. & വിരുകു V1. (T. & C. bekku, cat fr. bikku, Tu. Te. C. to scratch with nails). A civet-cat = മെരുകു 856, kinds: പൂവെ. yielding പുഴുകു & കരുവെ. Palg.; also = നായ്പിള്ള Tantr.

വെരുകടി T. aM. as much as can be taken by three fingers, med. measure V1.

വെരുളുക T. V2. To be frightened, confused, furious = മെ —.

വെറി ver̀i T. To. C. So. (വിറ?) Intoxication, fury. വെ. മൂക്കുന്പോൾ തെറി മൂക്കും prov.; വെ. ആക്ക (loc.) to spoil an entertainment by niggardliness.

വെറിയൻ drunk, furious V1. (= വെരുൾ).

വെറു ver̀u T. M. Te. (C. Tu. വറു, Te. bari, vaṭṭi). Asunder, void of, empty, bare.

വെറുക്ക T. M. (Te. to keep at a distance). 1. To avoid, abstain from; ചോറോടു to loathe. 2. to hate ഉടപ്പിറന്നവരോടു വെറുത്തു Anj.; to renounce ലോകത്തോടു (& — ത്തിങ്കൽ); to reject കെട്ടിയവളെ TR., അവളെ വിട്ടേച്ചു പോ ന്നതുകൊണ്ടു വെറുത്തു ഞാൻ ചൊല്ലുന്നതെന്നു കേൾ KR. to deny.

VN. വെറുപ്പു aversion, dislike, abomination.

CV. വെറുപ്പിക്ക to cause anger. തൂവൽ വെ. MC. birds to bristle; to cause to dislike or reject പുത്രദ്വയത്തേ വെ'ച്ചതു Mud 5.

വെറുങ്കടലാസ്സ് blank paper.

വെറുങ്കഥ a fable.

വെറുങ്കാവി a float of nets. No.

വെറുങ്കാൽ barefoot.

വെറുങ്കൈ: ജനങ്ങൾ വെ. ആയ്തു കൊണ്ടു TR.

having neither money nor arms. വെ. പ്പി ടിത്തം wrestling.

വെറുങ്കൊഴു, see വെറുന്പാട്ടം (I. കൊഴു 2,312).

വെറുഞ്ചാടിൽ കയറി V1. an empty car.

വെറുഞ്ചോറു mere rice, without curry.

വെറുതേ (also വെറുങ്ങന No., വെറുമനേ V1.) 1. for nothing വെ. ജന്തുക്കളെ കൊല്ലുന്നു Brhmd. uselessly, for mere pleasure, idly. വെറുതാവിലേ കൊന്നു TP. = വൃഥാവൽ. 2. only, gratis, freely, peaceably (So. rather ചുമ്മ).

വെറുനിലം bare ground, വെ'ത്തു കിടക്ക Bhg. Bhr.

വെറുന്തല a leafless tree.

വെറുന്നീതി legalism; exacting, heartless, — ക്കാരൻ.

വെറുമ emptiness, വെ. കാട്ടുക incapacity.

വെറുമുഖം കാണിക്ക = വെറുപ്പു.

വെറും ഭൂമി uncultivated land.

വെറും ഭോഷ്കു a downright lie.

വെറും വയററിൽ സേവിക്ക empty stomach. — ൨ വെറുന്പെട്ടി TR. empty. — വെറുന്പറന്പു കൊത്തിക്കിളെക്ക treeless = പൊട്ടപ്പറന്പു. — വെറുന്പാത്രം etc.

വെറുന്പാട്ടം renting the simple produce of grounds (for 3 years gen.) against a yearly sum that leaves little after paying the taxes; വെ'ട്ടച്ചീട്ടു & വെ'ട്ടം ചീട്ടു the deed of a lease for which the tenant makes no advance. വെ'ട്ടാവകാശമായി വാങ്ങി, വെ'ട്ട ക്കുഴിക്കാണത്തിന്നു കൊടുത്തു MR.

വെറുന്പുറം the free side of a jungle. വെ. നി ല്ക്കുന്നവർ; വെ. കണ്ടതു a kind of hunting.

വെറുന്പോക്കി B. a beggar.

വെറുമ്മേനിയിൽ on the naked body.

വെറുവെറേ So. separately, severally.

വെറുമ Port.verruma, A gimlet (വരുമ, ബു ർമ്മ), വെ. കൊണ്ടു തുളെക്ക.

വെറുമത്തിടുക (No.) To smoothen a wall after it is chunamed. (വെറുമത്തു the polishing board).

വെററൻ vet/?/t/?/aǹ So. (വെറു, T. വെററാൾ). Destitute, poor. വെ. കുട്ടി an entire orphan. വെററത്തരം poverty.

വെററില T. M. "The mere leaf", Port. "Betele", betel വെ. ടക്ക തിന്നുന്നു, വെ. അടക്ക മുതലായ്തു വാങ്ങി jud. വെ തന്നിട്ട് ഇളങ്ങുക TP. to form a friendship, make peace. വെ. മുറുക്കാൻ പറഞ്ഞു jud. to sit & talk. എന്നു പറഞ്ഞു നിശ്ചയിച്ചു വെ. പാക്കും കൊടുത്തു TR. to confirm an agreement by gift of betel. വെ. കീറിപ്പകുക്ക entire disrupture of a family both for property & ceremonies. [Kinds: planted singly, against trees നാടൻ —, നാട്ടു — or മരക്കൊടി — (is മുരുമുരുപ്പു, esp. ramping on മാവു; പിലാനാറി വെററില ramping on പി ലാവു), see കൊടി 3, 302 ഞാലിക്കൊടി — 412; planted against bamboo poles മുളക്കൊടി —. It is grown esp. in Koṇṇu (കൊങ്ങൻ —; a kind കർപ്പൂര —), Payar-mala & -nāḍu (ഇരിങ്ങ ല —), Kōṭayam (പുറാട്ടര — 680), Wayanāḍu (വയനാടൻ വെററില) etc.; see bel. — Betel-chewers prefer So. വെണ്മണി വെ., ആറുമുള അടക്ക, മവേലിക്കരച്ചുണ്ണാന്പു, യാഴ്പാണം പുക യില; Cal. നന്നന്പറ വെററില, തുളുനാടൻ (No. ഇട്ടോക്കോട്ടു) അടക്ക, അറപ്പുഴച്ചുണ്ണാന്പു, യാഴ്പാ ണം (No. ഇടപ്പാള) പുകയില (demanded at കുററിപൂജ) — they eschew:വെററിലയുടെ മൂ ക്കു അരുതു (vu. മൂക്കരുതു), അടക്കയുടെ തരങ്ങു അരുതു (vu. തരങ്ങരുതു), പുകയിലയുടെ പൊടി അരുതു, നൂറേറരുതു prov.].

വെററിലക്കെട്ടു 1. a bundle of betel (gen. 100). 2. a Tradescantia.

വെററിലക്കൊടി Piper betel വെ. ഇട്ടവനു വിരുന്നു പോയ്ക്കൂടാ No. prov. (നനെക്കേ ണം), വെ. ഇട്ടു MR. planted the vine. — കൊ ല്ലത്തേ വെ. 1. a fine sort of betel. 2. Barleria prionitis. Rh. — തുളസിവെ. a superior betel-vine = നന്നൻപറ 530; see ab.

വെററിലച്ചെറുക്കൻ V2. a page.

വെററിലപ്പെട്ടി തുറന്നു വെച്ചു jud.

വെററില നാക്കു the tip of a betel-leaf put on the right temple or on the top of the head to chain Laxmi to one's person (superst.).

വെററിലപ്പാട്ടി (പൂക്കച്ച 689) a betel-pouch.

വെററിലപ്പാന്പു, — മൂർഖൻ, — ത്തേൾ a venomous insect, often found between betel-leaves.

വെററി vet/?/t/?/i T. aM. (വെല്ലുക). Victory. വെ. കൊൾവതിന്നു എന്നു വെന്നി വിളയിന്ന കന്പക രുണൻ I shall conquer, said the victorious K., നമ്മോടു ഒഴിവുതെന്നി മറെറല്ലാം വെ. RC.

വെലി veli, Tdbh. of ബലി Sacrifice, വെ. ക്കളക.

വെലിക്കൽ an altar before temples, considered as Kšētrapālaka തേവർ ഇരിക്കേ വെ' ല്ലിനെ തൊഴേണ്ട prov.

വെല്ലം vellam 5. Juice of sugar-cane (ഗുളം), molasses; coarse sugar വെളുത്ത വെ'വും പൊ ടിച്ചു Mud. (best kind).

വെല്ലുക velluγa T. M. (Te. to exceed, spread = വെളി). 1. To overcome അവനെ വെന്നീടു ക, ദിക്കുകൾ വെന്നുവെന്നു VilvP. എന്നെ വെല്ലു വോരില്ല CG. — fig. to surpass നീലത്തെ വെ ന്ന നിറം Bhr. ചില്ലികൾ കാമൻറെ ില്ലെ വെല്ലുവാൻ വല്ലും VCh. (& വെല് വാൻ) to rival. 2. to kill നൂററിനെ വെന്നിതു CS. slew.

VN. വെല്ലൽ, വെന്നി, വെററി q. v.

വെല്ലുവിളി challenge to fight; shout of victory V1.

വെല്ലൂത്തി V1. Port. veludo, Velvet വി ല്ലൂസ്സു.

വെവ്വേറെ vevvēr̀ē (വെറു). Separately, severally. വെ. വെക്ക apart. കളിയും ചിരിയും ഒ പ്പരം കഞ്ഞിയും ചോറും വെ. prov. വെ വന്നു വന്നെത്തും Anj. successively.

വെവ്വേററുവഴി in different ways, variously.

വെശ V1., see വിശ.

വെളഞ്ഞീർ, വെളഞ്ഞിനീർ = മുളഞ്ഞിൽ Viscous juice as of a jack-fruit. No.

വെളർപ്പു, see വിള —.

വെളാൽ No. vu. വിളയൽ = കൈപ്പിടിക്കതിർ A handful of ears 2— 4 = 1 കററ No., 1 ചു രുട്ടു Palg. (Er̀. വളയൽ).

വെളി veḷi T. M. (Tu. boḷir fr. വെൾ; Te. vela fr. വെല്ലുക, വേലി). 1. Light, clearness = ഒളി f. i. ചിലേടത്തു വെളിയുണ്ടാകാശേ, ചിലേടം കാർമുകിൽ കൊണ്ടു മൂടി KR. 2. open field; notoriety ഗ്രഢസംസാരം നാട്ടിൽ ഒക്കവേ വെ. യായാൽ PT. if it be published. 3. outside വെ. യിൽ പോക to go out, ease nature. രാ ജ്യത്തിന്നു വെ. യിൽ കളക VyM. to banish. രാജാവിനെ കോട്ടയിൽ വെളിയിൽ ഇറക്കി പ്പിടിക്ക Arb. to get him out of. വെളിയിലാക്ക to put out, release. അറിഞ്ഞ ദോഷം വെളി യിൽ പറയാതേ VyM. to reveal. 4. Caladium nymphæiflorum, a wild yam, edible വെളിയും തല എടുക്കും, വെളീലപ്പുറത്തു വീണ വെള്ളം പോലേ prov. കള്ളവെ. = മേത്തോന്നി.

വെളിന്താളി (4) the stem of Caladium.

വെളിപ്പാടു (1. 2) an open field; manifestation, revelation.

വെളിപ്പെടുക (1) to come to light. ഞാൻ വെ' ട്ടില്ല I did not show myself. നീ എൻ മുന്നൽ വെ'ന്നിതു RC. you appear.

CV. വെ'ത്തുക. to lay open.

വെളിന്പറന്പു, വെളിന്പദേശം (2) & വെളിയം B. an open place.

വെളിയത്തു = പള്ളിച്ചാൻ Coch. D.

വെളിയൻ what is outside — വെ. ങ്കല്ലു N. pr. the sacrifice-rock off Kōṭakal TR. അന്നേ രം നീ ഇല്ല വെ'ല്ലിൻറെ ചോട്ടിൽ No. vu. you were not in the world then. — വെളി യങ്ങോട്ടു N. pr. So. of Ponnāni — വെ. പയറു Pay. — ദേവസ്വത്തിൽ വെ'ന്മാടം ചുട്ടു TR.

വെളിയാണിക്കരു a borer V1.

വെളിയേ (2. 3) = വെളിയിൽ.

വെളിവാതിൽ a door with a window; a window V1.

വെളിച്ചം veḷiččam T. M. (വെളി). 1. Light വെ. ആക to dawn; also = വിളക്കു a lamp, വെ. കത്തിക്ക. 2. publicity വെ'മേ വന്നിതു CC. came to light. മോഷ്ടിച്ച ദ്രവ്യം വെ'ത്തു വരാ തേ TR. അവൻ വെ'ത്തു വന്നില്ല Brhmd. didn't come forth. ചെമ്മേ വെ'ത്തു വന്നു CG. show thyself. ഞാൻ വെ'ത്തിടാഞ്ഞിതു AR. Bhg. to reveal. വേദത്തിൻപൊരുൾ വെ'ത്തുകാട്ടി Bhg. clearly, openly. വെ'മാക്ക to publish, also വെ' ത്തിടുക = വെളിപ്പെടുത്തുക.

വെളിച്ചപ്പാടു oracle pronounced by an organ or medium of the God. വെ. ഉണ്ടായിട്ടു ക ല്പന ആയതു TR. the oracle decided. ശി വളനാട്ടമ്മയുടെ വെ. ഉണ്ടായിട്ടു KU.

വെളിച്ചപ്പാടന്മാർ, — ടി a devil's-dancer, one possessed by Kāḷi.

വെളിച്ചപ്പെടുക 1. to show oneself. വിരഞ്ഞു വെ'ട്ടാൻ CG. Gods to appear. കാനനദേ വതമാർ ദീനത പൂണ്ടു വെ'ട്ടാർ; രാഗവാൻ വേഗവാനായി വെ'ട്ടാൻ CG. 2. to reveal one's heart, speak out എല്ലാ ഭഗവതിയും വെ'ട്ടു prov.

CV. വെ'ടുത്തുക to cause to appear; to speak freely of. V2.

വെളിച്ചിമരം a wood or tree shining at night.

വെളിച്ചിൽ, — ച്ചിങ്ങ a quite young coca-nut, just coming out (വെച്ചിങ്ങ, മെ —).

വെളിച്ചെണ്ണ lamp-oil = തേങ്ങെണ്ണ; പറന്പുതോ റും അരേര ഉറുപ്പിക കണ്ടു വെ. ക്ക് എന്നു വെച്ചെടുപ്പിച്ചു TR. (an arbitrary tax).

വെളിർ veḷir So. A crane MC. (വെൾ).

വെളിൽ veḷil T. aM. = വെളി, f. i. വെളിൽപ്പെ ടുത്തു RC 75.

വെളിവു veḷivu M. = വെളിച്ചം, ഒളിവു. 1. Light വിളക്കിൻറെ വെ. തിണമേൽ വീഴുന്നില്ല jud. അന്ധന്മാർക്കു വെ. കൊടുത്തു PP. പകൽ എനി ക്കു വെ. ഇല്ല prov. പരന്ന വെ'വിങ്കൽ നിരന്നു കാണാം Bhg. മളകൂടി ഓരിരുളും വെളിവുമില്ലാ ത്തതു No. = മയൽ; മുഖവെ. a fair & happy face. മറെഞ്ഞതു വെ'വിൽ വന്നു doc. 2. clearness പുല്ലു തിന്നു കാടു വെളിവാക്കി PT. an ox. പര മാർത്ഥം വെ'വാക്കിച്ചൊല്വൻ, വെ'വിൽ തന്നേ ചൊല്ലുന്നു KR. I declare openly. വെ'വായി ബോധിക്കും MR. plainly. 3. B. sobriety, sensibility — വെ. കെട്ട delirious, drunk.

വെളുക്ക veḷukka T. M. Te. (C. biḷ, Tu. boḷ). 1. To dawn, വെ'ക്കുന്പോൾ (വെളുന്പം, — പ്പം കാ ലം vu.). നേരം വെ'ത്താറേ MR. വെളുക്കേ early V2.; നിലാവെ. the moon to rise. 2. to grow white, be white ഭംഗിയില്ലല്ലോ വെ'ത്തുള്ളവർക്കു Bhg. രോമങ്ങൾ വെ. = നരെക്ക VilvP. നാടു രാജാവിൻ കീർത്തിയാൽ വെ. (as by snow). 3. to be washed, clean, bright വസ്ത്രം വെ'ക്കേ അലക്ക, വെളുത്തലക്കുന്ന രജകൻ KR. കിണ്ടി വെ. ത്തേച്ചു TP. മംഗല്യം തേച്ചു വെ. ക്കെട്ടി Onap. വെളുക്കനേ വിളങ്ങും CC. (of metals).

വെളുത്തപക്ഷം the bright fortnight.

വെളുത്തവാവു the full moon.

വെളുത്തീയം = വെള്ളീയം; വെളുത്തുപ്പു etc.

വെളുത്തേടം (3) the washing turf വെ'ത്തവൻ, — ടൻ the washerman for Brahmans & temples വെ'ടൻറെ അറ തുറന്നതു പോലേ prov. (looking white); വെ'ടത്തച്ചി f. V1.

വെളുന്നനേ whitish വെ. മുഴെക്ക Nid.

VN. വെളുപ്പു 1. whiteness, brightness. ഏററം വെ'ള്ള വെള്ളവസ്ത്രം കൊണ്ടു തററുടുക്ക SiPu. (meritorious). 2. dawn. 3. sickly paleness; leprosy വെ. വ്യാധി.

CV. വെളുപ്പിക്ക 1. to whiten, brighten ദിക്കു കൾ വെ'ക്കും കീർത്തിവാള്യം PT. വിശ്വം നിജകീർത്തി കൊണ്ടു വെ'ച്ചു Brhmd. പുഞ്ചി രികൊണ്ടു നെഞ്ചകത്തെ വെ'ക്കുന്നോൻ CG. 2. to wash clothes V1., polish steel; to clean rice perfectly = അരി വെളുക്കക്കുത്തുക.

വെളുപ്പിക്കുന്നവൻ 1. No. (rare) a washerman. So. 2. Palg. a barber in gen.

വെളുന്പൻ m., — ന്പി f. a white, fair person.

വെളുവെള very white വെ. വിളങ്ങി Si Pu. പൊടി വെ. അണിഞ്ഞുകൊണ്ടു Nal. വെ. മിന്നുക.

freq. V. മുഖവും മേലും വെളുവെളുത്തു വ രുന്ന വ്യാധി a. med. വിശ്വം കീർത്യാ വെ'ത്തു ചമഞ്ഞു CC.

VN. വെളുവെളുപ്പു, വെളുവെളിവു Si Pu. (see ശശിധരൻ).

വെളുതി veḷuδi (loc. fr. വെളി) = വിളിന്പു q. v. = Margin, vu. വെളുന്പു.

വെൾ്ക്ക veḷka T. aM. (& വെക്കം q. v.). To pale, to be ashamed, afraid വെൾ്ക്കെന്നുപായ്ന്തു RC 81.

വെള്ള veḷḷa T. M. (വെൾ). 1. White color. വെ. കയറുക to dawn, the moon to rise. വെ. കീറിക്കൊണ്ടു ഇരിക്ക, വരിക the morning to dawn. — വെ. ഇടുക, തേക്ക, പൂശുക to whitewash. — Color of cattle നായ് — 544, ഓടു കറു ത്ത —, ചങ്കു —, പാൽ —, അരക്കൻ —, ചെ ന്താമര —. 2. white & clean cloth. വെ. കെട്ടു ക to dress like a demon. വെ. യും കരിന്പട വും വിരിക്ക KU. (in a procession, feast). വെ. വീശുക to show a flag of truce. വെ. വസ്ത്രം. 3. the outside of timber, sap- wood, opp. കാ തൽ; what is soft, weak, useless മാംസം വെ. യും മേദസ്സും VCh. 4. the whites വെ. വാർച്ച; also semen. 5. the dried kernel of a cocoa-nut etc. 6. uncolored truth വെ. യിൽ പറഞ്ഞ നിർമ്മല വാക്കു Bhr. (= വെണ്മ). 7. N. pr. m., വെ. ക്കോരൻ of Cher̀umars; വെള്ളച്ചി f.

വെള്ളക്കടലാസ്സു 1. blank paper. 2. unstamped paper.

വെള്ളക്കരു the white of an egg.

വെള്ളക്കല്ലു = വെണ്കല്ലു.

വെള്ളക്കള്ളൻ a disguised thief.

വെള്ളക്കാരൻ 1. a European; euph. arrack വെ' നും ശിവായും (toddy). 2. see വെള്ളം.

വെള്ളക്കാൽവീശുക to begin to dawn.

വെള്ളക്കുതിര a heavenly horse, VilvP.

വെള്ളക്കൊടി (2) a flag of truce.

വെള്ളടക്ക (unboiled) dried areca = കൊട്ടടക്ക, opp. വെട്ട —, കളിയടക്ക.

വെള്ളച്ചാഴി Weṭṭ. a small insect (ചാഴി) which feeds on the milk of corn-ears, preventing them from filling (വന്നല).

വെള്ളപ്പട്ടു white silk or linen നിലാവാകുന്ന വെ. മൂടി വിളങ്ങുന്ന രാത്രി KR.

വെള്ളമാനം (1) Palg. (വാനം), വെ'ത്തിൽ V2. about dawn = വെളുക്കേ.

വെള്ളം veḷḷam 1. Water (വെൾ or = T. Te. Tu. rising water, inundation, see വെല്ലുക). വെ'വും തണ്ണീരും prov. വെ. കെട്ടിനില്ക്ക, നി ർത്തുക to dam, വെ'ത്തോടൊപ്പം നില്ക്കുക to

sink in water as far as its surface, as ripe fruits. വെള്ളോട്ടുപട No. Er̀. the last step in a well resting on the നെല്ലിപ്പടി 580, gen. under water. വെ'ത്തിൽ എഴുത്തു prov. ലെ. കണക്കേ പരന്ന പെരുന്പട AR. like a flood or sea. Kinds: ഉപ്പു—, ഉവർ—, ഇറ—, ഇല—, കൊ ട്ടു—, ചോല—, മഴ—, പുഴവെ. etc. 2. fluid വെ. കള horses, bullocks to emit semen without coitus. 3. a very high number (Te. vēlu 1000). ഇരിപത്തൊന്നു വെ. പടയുമായി Bhr. സേനകൾ ലക്ഷവെ. Sk. നിയുതവെ. etc. സഹസ്രവെ. സേനാവീരർ Sk. = Billion. 4. B. the 20th lunar asterism.

വെള്ളക്കാരൻ a water-man, fisher.

വെള്ളക്കാററു rain-wind = മഴക്കാററു. Palg.

വെള്ളക്കാൽ a spring at the bottom of a well.

വെള്ളക്കിണ്ടി a drinking pot.

വെള്ളക്കുറവു shallowness. — വെ'റച്ചലും മേലി ലുണ്ടായ്വരും Sah. drought.

വെള്ളക്കേടു irregular supply of water. വെ. കൊണ്ടു വിള നഷ്ടം വന്നുപോയി MR. inundation.

വെള്ളച്ചോറു rice kept for breakfast; see വെള്ളപ്പൻനാടു.

വെള്ളത്തക്കം VyM. quarrel about irrigation.

വെള്ളപ്പാട്ടിരിക്കാർ (പാടു) as Palg. people call themselves, see വെള്ളച്ചോറു, — ായ്മ.

വെള്ളപ്പോള a bubble; a parasitical plant.

വെള്ളപ്രളയം Bhg 12. a deluge.

വെള്ളംകുടി 1. drinking water. 2. a drinking party, provisions for a journey.

വെള്ളം കുടിക്ക 1. to eat rice (euph.) കുടിക്കുന്ന വെ'ത്തിന്നു മുടക്കമില്ല I have to eat. കുടിക്കു ന്ന വെള്ളത്തിൽ ഉണ്ടവർ ഉറക്കുന്നുറക്കത്തും ഉണ്ടവർ TP. I think of them when eating or sleeping. Imp. വെ'ച്ചിരിക്ക or ചെല്ലുക rain-water penetrating fruits. 2. വെ'ച്ചു മരിച്ചു Bhg. were drowned.

വെള്ളംകൊടുക്ക to water (trees etc.).

വെള്ളന്പച്ച Lycopodium cernuum, Rh.

വെള്ളൻ veḷḷaǹ (വെൾ). A true, honest, pure man കള്ളൻ എങ്കിലും വെ. എങ്കിലും ഓരാൺ പി റന്നവനെല്ലോ prov. വെള്ളരേ ഉള്ളു ധരിത്രി യിൽ RS.

വെള്ളപ്പൻനാടു the district of Pālakādu & Tenmalapur̀am, where all the 64 Grāmas had some possessions KU. Anach. (കുനി ശ്ശേരി). വെ'ട്ടിൽ വെള്ളച്ചോർ ഉണ്ണേണം. — വെള്ളപ്പാട്ടിരി —, വെള്ളപ്പനാട്ടുകരത്തന്പു രാൻ or രാജ the Palghat Rāja.

വെള്ളരി 1. clean rice (ഉണങ്ങലരി). വെള്ളി ത്തളികയിൽ വെ. കിട്ടും Anj. താലത്തിൽ മേവുന്ന വെ. CG. in heaven. ബാലസ്മിതമാ യ വെ. CG. fig. 2. a cucumber, Cucumis sativus. കാട്ടു — Cuc. colocynth., നാട്ടു — GP 70., മുള്ളൻ — Rh. (= കക്കരി). വെ. യിൽ കുറുക്കൻ കയറിതു പോലേ prov. വെ. ക്കപ്പ ഴത്തിൻ കുരുവും കുടലും MM. വെ. ത്തോട്ടം, — ക്കാടു Weṭṭ. (garden).

വെള്ളാടു T. M. a goat വെ'ട്ടിൻ കൂട്ടം.

വെള്ളാട്ടി T. M. a slave-girl. ബീവിയുടെ വെ. MR. a concubine, maid-servant; midwife V1.

വെള്ളാട്ടു a solemn dance. വെ. ൦ തിറയും a feast of Bhagavati at Koḍungalūr in Kumbham (against small-pox).

വെള്ളാന a white elephant വെ. ക്കഴുത്തേറി TP. (Cochi Rāja). വെള്ളിക്കുംഭം ഓരേഴും ഓരെട്ടും വെ. ഗളം തന്നിൽ തരുവൻ SG. (a vow).

വെള്ളായ്മ, (T. — ണ്മ) 1. agriculture വെ. നാ ണിഭം; Palg. esp. വയൽകൃഷി. 2. Veḷḷāḷas വെ. കൂറു KU.

വെള്ളായ്മക്കാർ (1) Palg. = കൃഷിക്കാർ.

വെള്ളാരൻകല്ലു quartz, white spar V1. 2.

വെള്ളാവി T. M. steam for bleaching V1., ley.

വെള്ളാളർ T. M. Tami/?/ Sūdras വെ'ളശൂദ്രർ, ചോഴിയ വെ., പാണ്ടി വെ. conquerors of Kēraḷa; ൪ നാട്ടിൽ വെ. ഇട പ്രഭുക്കന്മാർ, ൬ വഴി വെ. KU. the 2nd class of Sūdras D.

വെള്ളി veḷḷi T. M. C. (Tu. boḷḷi, Te. veṇḍi). 1. Silver, ഒരു വെ. വടിക്കാരൻ TR. a peon with silver stick; also a silver coin (No., esp. Cal. Rs. 1/5). 2. Venus; Friday = ശൂക്രൻ. 3. a

white speck on the eye ഇതുകൊണ്ടു പൂവും വെ. യും കായവും പോം MM.

വെള്ളിക്കട്ടൻ a snake, cobra de manilha V2. (Palg. also — ക്കണ്ടൻ).

വെള്ളിക്കന്പി a silver wire; so വെ. ക്കശവു, — ക്കാശു, — ത്തകിടു etc.

വെള്ളിക്കാരം borax = പൊൻകാരം.

വെള്ളിക്കുന്തക്കാർ satellites വെ. വീരന്മാർ TP.

വെള്ളിക്കെട്ടു = 3. MM.

വെള്ളിക്കോൽ a steel yard (to weigh up to 120 Palams).

വെള്ളിത്തടിക്കാരൻ an attendant with a silver- staff.

വെള്ളിപ്പക്ഷി a small crane വെ. കൾ മേലേ പറക്കുന്നു KR. (S. വലാക).

വെള്ളിപ്പാത്രം, — ക്കുംഭം a silver pot.

വെള്ളിമാമല Himālaya KR.

വെള്ളിയാഴ്ച (2) Friday, when women & cows must not journey.

(വെൾ): വെള്ളില Mussœnda frondosa, with white bracts വെള്ളിലയിലക്കണ്ടം a. med. (ചൊ ണ്ണിച്ചി 394).

വെള്ളിലാവു B. (ഇലവു?) = ചുണ്ണാന്പുവള്ളി.

വെള്ളിയം T. M. 1. Tin. 2. pewter, also വെ ള്ളിയീയം.

വെള്ളൂരൻ Sida populifolia.

വെള്ളൂരം a fish, Port, carapaō V2.

വെള്ളൂർപാടു N. pr. a baron with 3000 Nāyars KU.

വെള്ളെഴുത്തു 1. writing on palm-leaves without inking it വെ. വായിച്ചാൽ ഉള്ളെഴുത്തു കള്ളെഴുത്തായി പോകും prov. 2. purblindness; esp. far-sightedness on account of age (near objects indistinct). 3. വെ. കാൽ So. a post between the wall-plate & beam of the roof. 4. No. So. the board to fill up the space between മണ്പലക & മീത്തലേ കു റുന്പടി of a native door; No. also a board running along the wall beneath wooden ceiling.

വെള്ളൈ & വെള്ളച്ചി N. pr. f.

വെള്ളോടു bell-metal, white copper വെ'ട്ടുകിണ്ടി TP. വെ. ദൃഷ്ടിപ്രസാദത്തിന്നു നന്നു GP 72.

വെള്ളോല 1. a blank palm-leaf. 2. an unstamped palm-leaf വെ. യിൽ എഴുതിയ കാ ണാധാരം MR. അട്ടിപ്പേറു വെ. ാധാരം jud. ഉത്തമം വെ. ക്കോപ്പു VyM.

വെള്ളോവരം So. a creeper from the fibres of which bow-strings are made (പെരുങ്കുരുന്പ Sanseviera?, മൂർവ്വS.).

വെഴത്തൻ കാവു, — കോട്ട Palg. vu. A snake-grove = വിഷത്താൻ.

വെഴ് = വെൾ, f.i. വെഴ്മയോടേ നടക്ക Properly = വെണ്മ. — വെഴ്മീൻ = വെള്ളി 2., V1.

വേകട Vēγaḍa (C. Tu. bēgaḍa tinsel). A mode of music.

വേകടൻ T. M. a jeweller, youth.

വേക vēγa T. M. (C. Tu. bēyu fr. വെ) & വേകുക, വേവുക 1. v.n. To burn വേവു ന്ന പുര prov. പുരം വേകും നേരം, വേകാതു ള്ളവർ Bhr. നെഞ്ഞു വെന്തില്ല (in burning the corpse of a wicked person). വീടു വെന്തു പോ യി vu. അറ വെന്തവിഞ്ഞുതു RC. burnt wholly. 2. to seethe, boil തേങ്ങാ വേവേണം for the oil. കൽ വെന്തില്ല (with the rice). 3. to be hot, grow heated, spoil. നെൽകുണ്ട തടിച്ചാൽ തമ്മിൽ തൊട്ടു തിങ്ങി വെന്തു പോകാതേ ഇരി ക്കേണ്ടതിനു ഇരിഞ്ഞു കളയുന്നു No. 4. the heart to burn, boil സന്തതി ഇല്ലാഞ്ഞു വെന്തു വെന്തു CG. വെന്തു വെന്തഴന്ന ചിന്ത, വേകും മനസ്സോടേ കണ്ണുനീർ വാർത്തു Bhr. from grief. വേദന പൂണ്ടെങ്ങൾ വേകുന്നു CG. അകം വെ ന്തു വെന്തു Mud. revenge; വേംവഴി hastily (വേഗം).

VN. വേവു 1. combustion. 2. boiling ഇവ വേ വു വെച്ചു a. med. 3. heat വേവുററ കാവി ലും CG. suffocation. വേവെടുക്കുന്നു sultry, spontaneous ignition, (വെറും) പറന്പിനു ഒരു വേവു കഴിയാൻ ഉണ്ടു No. (പുതു മഴ പെ യ്തിട്ടു) = തണുക്കേണം. വേ. മാറി the lusts of youth. ചോരി കോരിന വെവോടെൻ ഉള്ളം തുള്ളുമാറു RC. inward heat, grief, rage. ഇന്നും ഉണ്ടുള്ളത്തിൽ വേ. പാരം CG. 4. dry rot. വേവുപടി a board to prevent the decay of beams.

വേകുരം, വേവുരം aM. passion, rage (T. വേകരം) V1.

വേവലാധി, വേവിലാതി anxiety, flurry. വേ. യായിരിക്ക to be in much ado, tremble from perplexity.

CV. വേവിക്ക 1. v. a. to boil, seethe, cook മുളകു കൂട്ടി വേ'ച്ചാൽ GP. 2. v. n. freq. to boil inwardly. വേ'ച്ചാൾ * ഒരു തരുണി CC. was consumed by grief. വൈരം കൊണ്ടു വേ. V2. *(print: സേവിച്ചാൾ).

വേക്കലം N. pr. Becal വേ'ത്തുകോട്ട ൩ ദിവ സത്തിലിടേ പോകയും ചെയ്യും TR. ബേക്കലം താലൂക്ക് jud.

വേക്കുക, ച്ചു vēkkuγa 1. So. To hobble, stagger, reel (വേവു3). 2. No. to separate rice from its husk (Te. വേയു to throw, വി ശു, വീശു).

വേഗം vēġam S. (വിജ് trepidation, & വേക T. M. C.).l. Speed, haste. വേഗമുള്ളവൻ an express. വേ. ഒവ്വായ്കകൊണ്ടു Bhg. bearers walking unequally. 2. impetuosity, passion എനിക്കുള്ള ശോകവേഗങ്ങൾ എല്ലാം KR. 3. adv. quickly, also S. cases വേഗേന നടക്കുന്പോൾ jud., വേഗാൽ Bhg., വരുവൻ വേഗേ തിരിച്ച യോദ്ധ്യയിൽ KR. = വേഗത്തിൽ; (vu. വെക്കം).

വേഗത quickness, nimbleness.

വേഗവാൻ, വേഗി S. swift; a courier.

വേങ്ങ vēṇṇa T. M. 1. Pterocarpus marsupium or santalinus പൊന്നിറമായ പൂക്കൾ നിറ ഞ്ഞ വേ. KR. (or Avicennia, Terminalia tomentosa, S. അസനം a good black- wood, Buch. used for weather-boards, Venetians, etc. Kinds: കരു — KR4.,. ചെറുവേ. യോടു കൂടി കഷായം a. med. വേങ്ങക്കാതൽ med. വേങ്ങാക്കറ gum kino (fr. പ്ലാശു?). 2. a royal tiger വേ. പ്പുലി B. or വേങ്ങാപ്പുള്ളിയൻ.

വേങ്ങൻ N. pr. m.

വേടൻ vēdaǹ T. M. C. Tu. (വേടു T. Te. to seek, chase = വേണ്ടു; also C. ബേഡു the top of a mountain). 1. A hunter, fowler, rude aboriginal caste വേ. വല ഉൾപ്പെട്ടു KeiN. വേ. വഴി = കുരൽ നോക്കുക in huntg. വേ. പാടുക a ceremony in July. കാടകംപുക്കു വേ ടത്തരുണിമാരോടു വസിക്ക Nal. In KR. = ഗു ഹൻ, നിഷദൻ, കാട്ടാളൻ. 2. = വേട്ടുവൻ So. predial slaves for cutting timber, constructing fences, watching crops W. — Other kinds ചെറുവേ., കരിവേ; fem. വേടത്തി.

വേടയുദ്ധം N. pr. a poem about hunters, VeY.

വേടി f., ധരിക്ക നീ വേടീരൂപം VeY.

വേടു vēḍụ T. So. 1. Cloth for covering vessels, for filtering V1. 2. No. = വിടുവേർ a root growing from a branch വേടുകൾ തൂണുകൾ പോൽ PT. (of പേരാൽ). ആലിനു വേടിറങ്ങി യ പോലേ prov.

വേടുക So. = മേടുക No. To hammer, beat.

വേട്ട vēṭṭa T. C. Te. M. (Tu. bōṇḍa, വേടൻ). Hunting, chase വേട്ടെക്കു പോയാൻ CC. പള്ളി വേ. Bhr. വേ. കോലുക, ആടുക to chase. വേ ട്ടെക്കു വന്നുള്ള കാട്ടാളർ CG. വേ. കാട്ടുക to show one's game.

വേട്ടക്കാരൻ a hunter; പക്ഷിവേ. MC. afowler.

വേട്ടവിളി hunter's shout of victory.

വേട്ടാളൻ (hunter?) a wasp, hornet (T. വേട്ടു വൻ), said to catch insects, imprison them & hum about their ears till they assume its shape വേ. പോററിയ പുഴുവേ പോലേ prov. വേ'നും കീടജാലങ്ങളെ കൂട്ടിലിട്ടടച്ചീ ടും കണക്കനേ, ആകയാൽ ഒരു ഗുരു വേ. എനിക്കഹോ Bhg 11. — Also വേട്ടാവളി യൻ, f. i. ഒരു പ്രാണി വേ'നെ ധ്യാനിച്ചിട്ടു വേ'നായി മുടിയുന്നു Adw S. V2. (& വേട്ടവഴി V1.), see വെട്ടവാളാൻ, വെട്ടാവെളിയൻ.

വേട്ടേക്കരുമകന്, വേട്ടെക്കൊരുമകൻ‍ (വേട്ട ക്കരുമകൻ AK., വേട്ടക്കാരൻ loc.) N. pr. a hunting deity, chiefly in Kur̀umbranāḍu, honored at Calicut for granting the victory over the Portuguese KU. വേട്ടെക്കൊരു ദേ വസ്വം N. pr. a temple at Nīlēšvaram. പാ റയിൽ വേട്ടക്കരുത്തൻ തൈയ്യം TP.; comp. വെട്ടക്കരിയൻ.

വേട്ടി vēṭṭi T. (S. വേഷ്ടി) The oloth of foreign Hindus = സോമൻ.

വേട്ടുവൻ vēṭṭuvaǹ T. M. 1. = വേടൻ. 2. a caste of predial slaves, salt- makers, workers

in stone വേ'ർ പോറ്റിയ നായി prov.; വേ' ത്തി f. 3. = മകം, the 10th constellation.

വേണം vēṇam (fr. വേണും q. v.) def. V. It must, ought, is desired. With Inf. പറയായ്ക വേ. Bhr. — Often contr. ചെയ്യേണം, even ചപലതകൾ പോണം Ch Vr. must go. രക്ഷി ച്ചരുളേണമേ Bhr.; (not in prayer അരുൾ ചെയ്ക വേ. കൃപാനിധേ Si Pu.). hon. എഴു തുക വേ. TP. ഞാൻ & എനിക്കു പോകേണം I ought, I want to go. അവർക്കു മണ്ടേണം CG. they want to run (but ought not). Many ellipses (of ആക, ചെയ്ക etc.) ഈ കാര്യത്തിന്ന് ഏതു പ്രകാരം വേ. TR. നല്ലവന വേണം VCh. നീ ഒരു കാര്യം വേണം Bhr. ഇന്നു നീ ഒന്നു വേ. Nal. വരുവാനുള്ള ഹേതുവെന്തെന്നു വേണമ ല്ലോ KU. (ചൊല്ല —). Often with both Adverbials: തന്നിട്ടു വേ. കൊടുപ്പാൻ TR. I must receive in order to give. രണംകൊണ്ടു വേ. രാജ്യം ലഭിപ്പാൻ ChVr. കുളിച്ചിട്ടു വേ. ഉണ്മാൻ, നീർ കാച്ചി വേണം കുടിപ്പാന് a. med. നി ന്നു വേ. കേൾ്പാൻ Bhg. stand to hear! Also with either AdV1. പലരുമാകിലോ ചെററു നി രൂപിച്ചു വേ. എനിക്കു Bhr. (viz. ere I act). തി കഞ്ഞവനേ വേ. കാര്യസ്ഥനാക്കി വെക്കുവാൻ VCh. — With Dat. for 2d. AdV1. രഹസ്യമായി വേണം പറവതിന്നു Mud. സമ്മതികേടിന്നു വീ ടകം പുക്കു വേ. CG.

വേണാടു Vēṇāḍụ T. M. (വേൺ T. = വേൾ desire; or from വെൺ white?). N. pr. 17th district of Kērala, & 1 of the 12 districts of low Tami/?/ വേ'ട്ടുകരെക്ക് എഴുന്നെള്ളി TR. went to Travancore; also കുഡുംബം വേണനാ ട്ടുകാർ ആക TR. — വേണാടടികൾ the king of Trav. (തൃപ്പാസ്വരൂപം) with 130,000 or 350,000 Nāyars KU.

വേണാർവള്ളി? Zanonia Indica, Rh.

വേണി vēni S. (വേ. to weave?). Braided or twisted hair ചിക്കിയ തലമുടി, f. i. മേളമിയ ന്നൊരു വേ. — In Cpds. നീലക്കാർവേണിമാർ CG. പൂവേ. etc.

വേണു Vēṇn S. (=വേഴം). 1. Bamboo, reed വേ. തമ്മിൽ ഉരസീട്ടുണ്ടാം അഗ്നി Bhg. 2. a flute വേ. ഗാനം ചെയ്തു Bhg. വേ. പ്രയോഗ ങ്ങൾ Nal. വേ. നാദം, വേ. സ്വരം CG. വേ ഞ്ഞൽഘോഷം CC.

വേൺ vēṇ 5. (desire & necessity = വേൾ, വേടൻ, Tu. bōḍu, C. bēku = വേൾ്ക്കു). part. വേ ണുന്ന, വേണുന്നതു CG. necessary, സ്വാമിക്കു വേണുന്നോർ ആരുമില്ലെന്നോളം CG.

def. V. chiefly in the following forms:

I. വേണ്ട 1. Inf. വേ. ത്തക്ക V1. useful, near & dear; so തനിക്കു വേണ്ടപ്പെട്ടവർ KU. ഈ സ്വരൂപത്തിങ്കൽ വേ. പ്പെട്ട ആളുകൾ faithful Lords. ഞങ്ങളേ ജാതിയിൽ വേ. പ്പെട്ട ആളുകളേ മുന്പിൽനിന്നു TR. before head-men (Mpl.). 2. adj. part. (= വേണ്ടുവ) വേണ്ട വരം തന്നു Bhg. വേ. യാൾ a person required. ഏടുക്കേണ്ട ലക്ഷണങ്ങൾ KU. കർമ്മങ്ങൾ വേ ണ്ടവർ Sah. (ellipsis of ചെയ്ക) who ought to sacrifice. — പട്ടിണി വേണ്ടതെല്ലാർക്കും ഉണ്ടായ്വ രും Sah. അരി ഏതാകുന്നു വേണ്ടതു? നിങ്ങൾ്ക്കു വേണ്ടതൊക്കയും vu. എന്തു നാം വേണ്ടതു Bhr. വേ. തു തങ്ങളിൽ ചെയ്താലും let them do to each other what they please. അർത്ഥവും വേ. തു സിദ്ധിച്ചീടും BR. the desired riches. അതേ തവ വേണ്ടതുള്ളു Anj. thy duty; the right (opp. വേണ്ടാത്തതു wrong) Bhg.

വേണ്ടതില്ല is of no consequence, does not matter (വേണ്ടുവതില്ല KU. & വേണ്ടില്ല V1.) അതിന്നു വേ. vu. വേ. അതുകൊണ്ടു Mud. never mind. Treated adverbially മൂന്നുരു ചോദിച്ചതിന്നവൻ മിണ്ടാതിരിക്കിൽ ആരെ ങ്കിലും വേ. കൊന്നീടേണം VetC. അവന്ന് അല്പം വേ. he is pretty well, (also = is pretty well off). Also polite request അയച്ചാലും വേ. TR. it might be well to send; or question (വെച്ചാൽ) വെണ്ടതില്ലേ vu. do you approve of (my putting) it (down)? —Tho opp. അ തിന്നു വേണ്ടതിപ്പോൾ Vil. that's now the chief thing.

II. വേണ്ട Neg. V. treated like വേണം q. v., അന്നം വേ. Sk. ഊണു വേ. a.med. want of appetite. ചെയ്യേണ്ട, പോണ്ട TR. must not, need not. വേണ്ടെടോ Bhg., വേണ്ടെല്ലോ TR.

but also വേണ്ടാ RC). എന്നു വേ. not only that, and what is of more consequence. നിന്നെ എ നിക്കു വേ. I don't want you. മറെറാരു ഗോ വിനെ വേ. നമുക്കു Bhg. കണ്ഠനാം ഭൂപാലനെ ആർക്കുമേ വേ. VCh. With ellipsis of verb നീ പൊന്നെഴുത്തൻ ചേല വേ. CG. rather don't put on. രാജാവു ബ്രാഹ്മണരോടു ചോദ്യം വേ. KU. ഞാൻ വേ. എന്നു കല്പിപ്പാൻ TR. to cast me off, എനിക്ക് അവളെ വേ. vu. I divorce her.

വേണ്ടാതു part. not required ആർക്കും വേ'താ യ്വരും PT. disliked by all. നിന്നുടെ നാമം ഒന്നു വേണ്ടാതേ ജപിക്കിലും വന്നീടും പാ പനാശം Bhg. unintentionally. വേണ്ടാത ചോററിന്നു കൈ താഴ്ത്തി TP. refused to eat any more. — വേണ്ടതു ചൊല്ലായ്കിലും വേ ണ്ടാത്തതുരെക്കിലും രണ്ടെന്നാകിലും പാപം വരും Bhg. what ought not to be, wrong. — വേണ്ടാത്തവൻ also an enemy, disliked. V1.

വേണ്ടാതവനം, (vu. — സനം) wrong, wickedness. നാട്ടിൽ വേ. കാണിച്ചു TR. committed outrages. വേ'ത്തിന്നു കോപ്പിട്ടു വന്നു PT. with inimical intentions, maliciously.

വേണ്ടാത്തരം So. id.

വേണ്ടായ്ക needlessness; hatred V1.

വേണ്ടായ്മ id. ഭക്ഷണം വേ. med. want of appetite (also വേണ്ടില്ലായ്ക).

വേണ്ടി1. past t. also of v. a. with Acc. മറ്റുള്ളവരിൽ വെച്ചു മുററും ഇവൻ എന്നെ വേ ണ്ടീതിപ്പോൾ CG. has chosen me; esp. with ഇല്ല, as അന്നവും നറുന്പാലും ഒന്നുമേ വേണ്ടീതി ല്ല Bhr. had no appetite. പിരിഞ്ഞൊരു പൈത ങ്ങളെയും വേണ്ടീല്ല cows did not yearn after their calves (bad omen), വേണ്ടീലെനിക്കിനി യുദ്ധവും രാജ്യവും വേ. ഭൂമിയിൽ വാഴ്കയും Bhr. I don't want. കൊന്നതു വേണ്ടീല്ല CG. was not needed, not right. 2. adv. പോവാൻ വേണ്ടി in order to go. രാമനു വേ. കാര്യം പറവാൻ TR. for R., in his stead. അമാത്യനു വേ. ഗമി ക്ക Mud.; also വേണ്ടീട്ടു Vl. അറിയേണ്ടീട്ടത്രേ CatR.

വേണ്ടിക, see വേണ്ടുക; വേണ്ടിയ part. = വേണ്ടുന്ന.

വേണ്ടിയിരിക്ക 1. to be necessary ചതിക്കേണ്ടീ രുന്നില്ല SiPu. you ought not to have, needed not. Often in polite request നമുക്കു തരു വാറാക വേ'ക്കുന്നു, തരിക വേ'ക്കുന്നു TR. 2. to pray വളരരേ വേ'ക്കുന്നു TR.

വേണ്ടിവരിക to become necessary.

വേണ്ടു 2nd fut. (= വേണം). 1. Must ഒന്നു ണ്ടു വേ.; എന്തുപായം വേ., എങ്ങനേ വേ., എ ന്തു വേണ്ടു? വേൾക്ക നീ വേണ്ടതു Bhr. ആ അവസ്ഥെക്കു ഏതു പ്രകാരം വേ., ഇനി ഏതു പ്രകാരം വേ. TR. what is to be done? അതി ങ്ങത്രേ വേ. KU. must be given to me. ഞാൻ എന്തു വേ. TP. (ellipt.). അവനെക്കൊണ്ടെന്തു വേ. PP. what with him?—Often with ഏ as എന്നതേ വേ. or ചത്തു പോയെന്നേ വേ. PT. sad to say, wonderful to say! എൻറെ കർമ്മം എന്നതേ വേ. SiPu. എന്നു പറകയേ വേ. TR. I can only say. 2. request, prayer കേൾ്ക്കേ വേ. Bhr. hear, I pray, തങ്ങൾ സൌഖ്യത്തോട് ഇരിക്കവേ. TR. may you be happy.

വേണ്ടുന്നു pres. (rare) എവ്വണ്ണം ഞാൻ ധ്യാനി ക്കേണ്ടുന്നു VilvP. എന്തു ഞാൻ ചെയ്യേണ്ടു ന്നു PT. നാം ഇന്നു ചൊല്ലേണ്ടുന്നു CG. അവ ൾക്കു വേണ്ടുന്നെന കൊടുത്തു TR. (എന) her maintenance.

adj. part. എന്തു നിനക്ക് എന്നാൽ വേണ്ടു ന്നതു Bhr. ഇജ്ജനത്തെക്കൊണ്ടു വേ'ന്ന നേരത്തു Nal. when you want me for something, അങ്ങു വേ'ന്നതു ചെയ്ക Bhr. do with it as you like.

വേണ്ടുക VN. (& — ണ്ടിക) 1. being necessary 2. friendship പടെച്ചവൻ വേ. വെച്ചു എ ങ്കിൽ നോക്കിക്കൊള്ളാം Ti. favour, help, fitness. — വേ. ക്കാരൻ V1. a friend.

വേണ്ടുകിൽ 2nd Cond. ൦രംവണ്ണം ഉള്ള വസ്തു സാധിക്കേണ്ടുകിൽ Mud.; contr. അറിയേ ണ്ടിൽ KeiN. = വേണം എങ്കിൽ.

വേണ്ടുവാൻ 2nd adv., കഴിക്കേണ്ടുവാൻ VilvP. etc.

വേണ്ടും 1. aM. fut. = വേണം RC. 2. adj. part. fut. വേണ്ടുന്പോൾ തരാം whenever required. കാര്യങ്ങൾ വേ. വണ്ണമാക്കിത്തരേ ണം TR. make proper arrangements; well, richly, satisfactorily, also വേ. പ്രകാരം,

പോലേ, വേണ്ടുവോളം. — n. വേണ്ടുതെന്തെ ന്നാൽ മോക്ഷം ജന്മികൾ്ക്കുണ്ടാകേണം Bhg.; also ൧൮ന്നിൻറെ വർഗ്ഗം വേണ്ടുവത് എ ന്നിരിക്കുന്പോൾ Gan. suppose the square of 123 be wanted. (Mud. often വേണ്ട്വതു, ചെയ്യേണ്ട്വതു). കാണേണ്ടുവോന്നതു Bhr. worth seeing. — pl. m. വേണ്ടുവോർക്കുതകാം ChVr.

CV. വേണ്ടിക്ക 1. to make necessary കൊടുക്കേ ണ്ടിക്കിൽ TR. = വേണ്ടുകിൽ. എന്നെ ഇന്നു നിങ്ങൾക്കു വേണ്ടിക്കിൽ TP. if you will marry me. 2. (whence മേടിക്ക) to procure, acquire സ്യമന്തകം പൂർവ്വജനോടു വേ' ച്ചു CC. got. അതവർ വേ'ച്ചുടൻ പോവാൻ തുനിഞ്ഞു, കാഴ്ച എല്ലാം വേ'ച്ചു KR. accepted.

വേതനം vēδanam S. (=വർത്തനം?). Hire, wages; livelihood.

വേതസം vēδasam S. (L. vitis). Rattan ഹ വിസ്സെടുത്തു വേതസശാഖതന്നിൽ ഹോമവും ചെയ്തു KR.

വേതാളം vēδāḷam S. A spirit haunting cemeteries (അവേതം?), a ghost പ്രേതപിശാചവേ താളഗണങ്ങളും Bhg. — വേതാളത്വം ഗമിക്ക to be ohanged into a ghost. — also വേ'പിശാ ചി f. in a കളപ്പാട്ടു.

വേതാളചരിതം, വേ'കഥ, വേ'പഞ്ചവിംശതി N. pr. a collection of stories VetC.

വേതിക്ക T. aM. (=ഭേദിക്ക). To transmute metals, mix ingredients V1.

വേതു vēδu T. M. (വെ, വേക). 1. What is hot വേതുവെള്ളം. 2. sudorific vapour, boiling leaves for washing, വേതെടുക്ക to foment V2. വേതുകൊൾ്ക (തകര 416), വേതു വെക്ക to apply medicinal bags against വാതം, വീക്കം etc. 3. a tree the leaves of which are thus used by women lying in, B.

വേതാട്ടം So. bathing. വേതാട്ടുകുഴി a hole for women's bathing water.

വേതാണ്ഡം (T. C. വേതണ്ടം) only in Peninsular S. an elephant ("bather").

വേത്താവു vēttāvụ S. (വിദ്). He who knows; a sage.

വേത്തുടം So., Weṭṭ. vu. = വീഴ്ത്തു Watering fields with a boat-like bailing shovel suspended from a tripod വേ. തേക്കു; see തൊടുപ്പു, 3,489.

വേത്രം vētram S. (വീ to drive; വേതസം). Cane, rattan; a staff മാഗധർ എടുത്തു വേ'വും നടിച്ചു ഭാഗവവും KR 3.

വേദം vēd/?/am S. (വിദ്). 1. Knowledge, science ധനുർവേ. etc. 2. revelation, chiefly the 4 ancient scriptures ഋഗ്യജൂസ്സാമാഥർവ്വണങ്ങൾ. In Mal. are വേ. ഉള്ള ബ്രാഹ്മണരും & വേ. ഇല്ലാത്ത ബ്രാ. Anach. വേ. ചൊല്ക, ഓതുക to recite. — പൂർവ്വപക്ഷമാം വേ. contains: കർമ്മ കാണ്ഡം, ഉപാസനകാ., ജ്ഞാനകാ. Bhg. അ ഞ്ചാമതൊരു വേ. = Bhāratam, Bhr. (ഉപവേ. secondary = ധനുർ —, ഗന്ധർവ്വ — Music, ആ യുർ — Physic, അർത്ഥം — Commentary). 3. religion; Islam is generally recognized as നാ ലാം വേ. (as the Koran followed upon the law, the Psalms & the Gospel; or after heathenism, Judaism, Christianity മൂന്നാം വേ. Mpl.) വേ. നാലെന്നുണ്ടല്ലോ Mpl. po. സത്യവേ. the true religion (Christianity).

വേദകലഹം (3) a religious war or quarrel.

വേദക്കാന്പു the essence of Scripture = K/?/šṇa വേ'ന്പേ. Anj.; also വേദക്കാതൽ.

വേദക്കാരൻ a Mussulman, Christian പെരു മാൾ വേ'രെ കപ്പലിന്നു കരെക്ക് എത്തിച്ചു KU.

വേദഘോഷങ്ങൾ KR. recitation of holy texts, (muttered വേദജപം).

വേദജ്ഞോത്തമന്മാർ AR. Vēda-Doctors; D. D. = വേദപാരഗന്മാർ.

വേദത്യാഗം apostasy; വേദഭ്രശഷ്ടൻ an apostate V2.

വേദന 1. perception, sensation. 2. pain തല വേദന etc.; കൈവേ. പ്പെടുക prov. വേദ ഘോഷങ്ങൾ കേട്ടു വേ. പ്പെട്ടു മണ്ടി Nal. ക ടിയാന്മാർക്കു വേ. കൂടാതേ without molesting. കടിയാന്മാരോടു നികിതി വാങ്ങേണം എങ്കി ൽ പല വിധത്തിൽ അവരെ വേ. പ്പെടുക്ക യും മുട്ടിക്കയും ചെയ്യാതേ കഴികയില്ല TR. കുന്പഞ്ഞി കല്പിച്ചു നമ്മെ വേ. പ്പെടുത്തുകയി ല്ല nothing the H. C. orders can hurt me. 3. interest. അവനു വേ. ഇല്ല he does not trouble himself about it.

വേദനം making known. നാഥനോടു വേ. ചെ യ്തു AR. informed.

വേദനമുഖം (2) കാണിക്കാതേ vu. behaved stoically.

വേദനായകൻ God, Brahma വേ'നായ വേധാ വു Bhr.

വേദനീയം Bhg. = വേദ്യം knowable.

വേദപാരഗൻ thoroughly versed in the Vēdas.

വേദംകള്ളൻ (abusing Christians).

വേദം കേട്ടവൻ a Christian, (— കെട്ടവൻ abuse).

വേദമന്ത്രം = ഓങ്കാരം; വേദമാതാ = ഗായത്രി.

വേദവാദം scriptural discussion വേ'ദാനന്ദനാ യി Bhg. — വേദവാദികൾ വാക്യം അസത്യ മാകയില്ല Bhr. Vēdabrahmans'. വേ'ദികളാ യ മുനികൾ GnP. (vu. വേദാതി a master of Hindu law V1.).

വേദവിൽ = വേദജ്ഞൻ, pl. വേ'ത്തുകൾ GnP.

വേദവിധി scriptural decision വേ. യാം ധർമ്മ ത്തെ മാനിക്ക Bhr.; also വേദവിഹിതം.

വേദവിരുദ്ധം, — വിരോധം heresy.

വേദവ്യാസൻ the arranger of the Vēdas, Bhg.

വേദശാസ്ത്രം 1. both scripture & science വേ. ഉച്ചത്തിൽ ഘോഷിക്കുന്നു Bhg. 2. theology, also വേദസാരം, വേദസിദ്ധാന്തം.

വേദാദി Om.

വേദാംഗം subsidiary Vēda-science (6: ശിക്ഷ pronunciation, കല്പം formulæ, വ്യാകരണം, ഛന്ദസ്സ്, ജ്യോതിഷം, നിരുക്തി), esp. synonymic & metric വേദാംഗസ്കന്ധഭേദോ പാംഗശാഖാദികളും Bhr.

വേദാചിയാർ KU. (& ആഴിയാർ, fr. ഹാജി) the Muhammedan teacher that converted Chēramāǹ.

വേദാന്തം (an Upanišad) the aim & completion of the Vēdas, pantheism esp. as thought by the Adwaitas = ആത്മജ്ഞാനം. God is വേ ദാന്തവേദ്യൻ Bhg. — വേദാന്തദർശനം a Vēdantic treatise VedD. — വേദാന്തക്കാരൻ, വേദാന്തി an adherent of this system.

വേദാന്പർ Muhammed (Mpl., prh. P. paighāmbar, prophet).

വേദാർത്ഥം 1. the meaning & scope of the scriptures മായാമോഹിതധീകൾ വേദങ്ങൾ ഓരോ തരം ഭേദിച്ചു തർക്കിച്ചിട്ടും വേദവിഭൂ മാൽ പാഷണ്ഡികളായി വർത്തിച്ചിട്ടും വേദ മാർഗ്ഗങ്ങളായ ധർമ്മത്തെ വിരോധിച്ചു വാദിച്ചു വേ'ത്തെ ഗ്രഹിയാതുഴലുന്നു Bhg 11. — വേ ദാർത്ഥജ്ഞൻ an expounder. 2. aiming at scripture വേദാർത്ഥനായ കൌശികൻ KR.

വേദി 1. knowing നാനാകഥാസാരവേ. SiPu. സർവ്വവേദിത്വം universal knowledge. ഋ ഗ്വേദി Bhr. സാമവേദികൾ KR. Brahmans learned in R. or S. Vēda. 2. an altar, a raised square terrace, യജ്ഞവേ.; K/?/šṇa's chest is compared to a അഞ്ജനവേ. CG. വേ. മദ്ധ്യേ കത്തുന്നോരഗ്നി Bhr.

വേദിക = വേദി 2., f. i. ആലിന്നു വേ. Sah. a fig-tree ought to have a തറ.

denV.വേദിക്ക to know വേദിച്ചതില്ലവൻ വസ്തു ത ഒന്നുമേ VetC. വേദിച്ചു കൊൾവിന് Bhg. — part. മേദിനിയാൽ ഇതു വേദിതനായി‍ CG. informed thereof by Tellus. നൽവേ ദിതരായുള്ള മംഗലദൈവതം CG. (= വേദി യർ?).

വേദിയൻ = വേദി l. a Vēdabrahman (opp. the ½ & ¾ Brahmans). വേ'രെക്കൊണ്ടു വേദം ജപിപ്പിച്ചു SG. വേ'ന്മാർക്കു സല്ക്കരിച്ചു SiPu. വേ'ർ മംഗലകർമ്മം ആരംഭിച്ചാർ CG.

വേദോക്തം declared by scripture, വേ. പോ ലേ ചെയ്തു, വേ'വിധി പോലേ Bhg.

വേദ്യം l. to be known ആരാലും വേ. അല്ല DM. ആദ്യവാക്യങ്ങൾ കൊണ്ടു നീ വേദ്യൻ CG. വിദ്യാവേദ്യായ നമ:, വേദവേദാംഗവേദാ ന്തവേദ്യൻ Bhr. 2. known എഴുതി അയ ച്ചതു ചിത്തത്തിൽ വേദ്യമായിരിക്കുമല്ലോ TR. (hon. = മനസ്സിലാക). വേദാദിവേ'ങ്ങൾ പഠി ച്ചു ൧൮ട്ടും VilvP. the sciences.

വേധകൻ vēdhaγaǹ S. (വ്യധ്). Piercing, a perforator മുത്തുകൾ കടയും വേ'ർ KR.

വേധനം (വ്യധ്) perforation, also വേധ (കർണ്ണ വേധാദി VilvP.) — വേധിതം pierced.

വേധാ (വിധ് Ved. pious) the Creator, Brahma (as if = വിധാതാ), വേ. വു തിരുമുടി നാലിലും Bhg. വേ. വിൻ ലോകേ ചെന്നു KR.

വേനൽ vēnal (വെ), T. M. (& — നിൽ). Heat, hot season ൬ മാസം വേ. വെളിച്ചവും കല്പിച്ചു KU. ഒരു വേനല്ക്ക് ഒരു മഴ prov. summer. അതിനു വേനലും വർഷവും ഒരു കുറവില്ല always the same. വേനല്ക്കു വെള്ളമില്ലാത്ത സ്ഥലം, വേ നലാൽ ഉണ്ടാതൊരു പീഡ Brhmd. drought. വേ. നടുവത്തിടിക്കനൽ RC. വേ. ഓടിപ്പോയി Palg. = വക്കി 899.

വേനൽച്ചേരി So. a shed. B.

വേന (ൽ) പ്പച്ച Heliotropium Ind. Rh.

വേന(ൽ)പ്പഞ്ച a summer-field വേ. യുടെ ഫല ങ്ങൾ MC 57.

വേൻ vēǹ B. A false balance. (P. bē-mān, dishonorable?).

വേന്തൻ vēndaǹ T. aM. A king തിറമുള്ള വേ' ർ, വേന്തർ കോൻ Rāma RC. മഹാവേ. പൂന്തു റക്കോൻ Mpl. song.

വേന്തു id., വേന്തിരൻ, വേന്തരൻ a very venomous snake; (T. വേന്തൻ = വ്യാഴൻ).

വേപനം vēbanam S. (വിപ്, L. vibro). Waving, trembling; also വേപത്തെ പൂണ്ടുള്ള ഗോ പിമാർ CG.

വേപഥു tremor വേ. പൂണ്ടു, വികാരത്താൽ വേ. ശരീരനായി Bhr. വേ. ഗാത്രനായി AR. trembling all over.

denV. വേപിക്ക to tremble വേ'ച്ച മെയ്യുമായി CG. വേ'ച്ച വില്ലു Bhr.

വേപ്പൽ So. staggering, reeling. B.

വേപ്പു vēppụ (obl. case of വേന്പു). The Neem tree, Melia azadirachta, vu. ആര്യവേ. Kinds: കരി — GP 63. (Bergera Kœnigii, also കറി — & കൃഷ്ണനിംബ), കൈ — Sk., നില — Gentiana chirayita, മല — etc. Parts: വേപ്പിങ്കരു Margosa seed. വേപ്പിന്തോൽ, വേപ്പില (വേപ്പില ക്കട്ടി a kind of കറി), അത്യുഷ്ണമല്ലോ വേപ്പെ ണ്ണ GP. med. febrifuge.

വേമം vēmam S. & വേമാ (വാ) A loom.

വേന്പു vēmbụ T. M. (bēvu C. Tu., vēmu Te.). Melia azedarach, prov. for heat (വെ) & bitterness മാവിനെ കളഞ്ഞു... വേന്പിനെ വളർത്തി പാലാൽ നനച്ചു നിത്യവും മധുരമാമോ KR.; comm. വേപ്പു q. v.

വേന്പാട So. a creeper with med. bark.

വേയം Tdbh. of വ്യയം (opp. ആയം).

I. വേർ vēr 5. (വെരു C. Te. stretching out, √ വിർ). 1. A root വേ. കിഴിഞ്ഞു prov. (& ഇറങ്ങുക). താഴോട്ടു പോയ വേ. the tap-root. വടക്കോട്ടു പോയ വേ. (preferred for mod. use). വേർ അറുത്താൽ കാതറുക്കും prov. a cocoa-nut tree well dug round will yield so much that the produce converted into ear-rings would tear the ear-lobe. പാപത്തെ വേരറപ്പോക്കു വാൻ CG. to eradicate. കശ്മലത്തെ വേരറുക്ക Anj. to root up. ദാരിദ്യ്രദോഷങ്ങളെ വേരറു ത്തു; മംഗലം വേരററ പാപി കംസൻ CG. unlucky. വേ. പായുക, ഓടുക to spread. വേ. പാകി നിന്നൊരു വേഴ്ച CG. well rooted. വേ. ഇടുക, പിടിക്ക, ഊണുക to take root. വേ. മിടുക്കാക well rooted. 2. origin, cause അ വൻ ഇതിന്നു വേ. vu. വംശം വേരോടേ നശി ക്കും AR. വേരോടു കൂടിപ്പറിഞ്ഞു സന്താനം Bhg. എങ്ങൾ മാനസം വേരോടേ മന്ദഹാസം പെ യ്തങ്ങുകൊണ്ടാൻ CG. gained our hearts entirely. പോന്ന സംഗതിയുടെ വേർ സംക്ഷേപിച്ച റിയിക്കാം doc. the real ground of our coming.

വേരൻപിലാവു (or പേ —) the tree under which Tāmūri reviewed his Nāyars വേ'ാ ക്കീഴ്, ഗണപതിയുടെ നിത്യസാന്നിദ്ധ്യമു ള്ള വേ'ാക്കൽ KU.

II. വേർ = വിയർ T. M. Sweat.

വേർക്കുരു V1. a sudorific; heat-pimples. — വേ ർക്ക Asht. = സ്വേദം.

III. വേർ = വേറു Separation.

വേർതിരിക (also വേറു —) to be put asunder, chosen. — v. a. വേ'ച്ചു വെക്ക to select for an office. വാഗർത്ഥം വേ'ച്ചരുൾ ചെയ്ക Bhg. to expound.

വേർപാടു (& — വാടു) separation, disunion വി ഷയമനസ്സുകൾ തന്നുടെ വേ. Bhg 11. — വേ' ടാക, — ാക്ക to disunite. — നിന്നെ വേ ർപെട്ടാൽ Bhg. if separated from thee. വൃദ്ധ തയോടു നേത്രങ്ങൾ വേ'ട്ടു AR. lost his eyes. തന്നുടെ ജീവനോടു വേ'ട്ടു വീണാൻ Brhmd. — v. a. വേ'ടുക്ക to sever, ഋണത്തിൽനിന്നു

Bhr. to free. പാശം Bhg. നിലത്തിങ്കന്നു വേ'ടുത്തു Mad. removed; also വേർപെടു ത്തുക mod.

വേർപിരിക to part; വേ'ക്ക to remove, dismiss.

വേർവിടുക to be loosened from മായയോടു വേ'ട്ടിരിക്ക KeiN. എന്നെ വേ'ന്നില്ല SiPu. to leave. താൻ ചെയ്ത കർമ്മങ്ങൾ തന്നോടു വേ ടാ AR. — v. a. വിഷയങ്ങളിൽനിന്നു മാന സം വേർവിടുക്ക Bhg. to free. ശൃംഖല വേ' ത്താൻ CC. unchained him. രാഗദ്വേഷാദി കളേ വേ'ത്തവൻ, കുമാരിയിൽ മാനസം വേ'പ്പാൻ കഴിവില്ലാഞ്ഞു VetC. ഗുണദോഷ ങ്ങളെ വേ'ക്ക Nal. to treat distinctly, keep asunder.

വേറു vēr̀ụ T. M. Te. C. (Tu. bēte fr. വെറു). 1. Separation, difference ഞങ്ങൾക്കു വേറില്ല നിങ്ങൾ ഇരിവരും Bhr. (= ഭേദം) equally dear. 2. different, വേറൊരുത്തൻ another (gen. distinct from മറ്റു). വേറൊന്നായ്വന്നു മുഖങ്ങൾ എല്ലാം CG. altered, as by disappointment.

വേറാക to be separated വേരോടു വേറായ ശാ ഖി CG. തങ്ങളിൽ വേറാം Bhr. ദു:ഖം വേ റായി CG. vanished.

വേറാക്കുക 1. to separate മാനസത്തിൽനിന്നു ദോഷങ്ങളെ ChR. പാലു വേ'ക്കി ഭുജിക്കും Nal. (swan) drinks milk & leaves the water mixed with it. 2. to change = വേറൊ ന്നാക്ക.

വേറിടുക to dissever, be severed ബന്ധം വേ'ട്ടു കൂടാ Bhr. പുത്രമിത്രാദിജനങ്ങളെ വേ'ട്ടു പാ ർക്ക Sk. aloof from. ആധി വേ'ട്ടു വസിക്ക AR. നീതിയെ വേ'ട്ടു CG. without. പ്രവൃത്തിക്കു വേറിട്ട് ആളേ ആക്കി TR. other (= വേറേ). — v. a. ഇവനെ ഉയിരോടു വേറിടുപ്പുതു RC. let me kill him!

വേറുകൂറു separation, partiality. B.

വേറുതിരിക (see വേർ III.) to be separated, sorted, chosen V1.

വേറുപാടു (& വേർപ q. v.) separation, absence വേ. ഒത്തു വേദന പൂണ്ടു CG. = വിയോ ഗം. — പാപങ്ങളോടു വേറുപെട്ടേൻ VilvP. parted from. — ആബാധയോടു വേറുപെ ടുത്താൽ Gan. if severed from half the base.

വേറുവിടുക (& വേർവി. q. v.) AR.

വേറേ 1. separately, distinctly (= പൃഥക്). വേ. വെര്ര to lay apart, cook separately. വേ. വിളിച്ചു Bhg. called aside. എന്നുടെ മിഴാ വോശ വേ. മുഴങ്ങുന്നു Pay. sounds differently. വേ. പാർക്ക, വസിക്ക etc. വേ. പകുക്കരു തു SiPu. 2. something else കുന്പഞ്ഞി ആ ശ്രയമല്ലാതേ വേ. വിശ്വസിച്ചിട്ടും ഇല്ല TR.; also adj. വേ. ഒരു ബലം കരുതീട്ടില്ല TR.

വേ. വിചാരം a different thought, വേ. ചിന്ത; also inattention.

വേററി, see വേൽ, വേലൻ.

വേററു loc. = വെറുത്തു TP.

വേല vēla T. M. To. (വെല്ലുക? or bēna C. Tu. pain, fr. വിന?). 1. Work, labor എടുത്ത വേ ലേക്കു കൂലി Nasr. രാജാവിൻറെ കുടക്കീഴിൽ വേലയാക്കി KU. appointed. വേലേക്കാക്കി employed. നിദ്രാവേലയോ Bhr. do you sleep? (po. f. വ്യർത്ഥയായുള്ളൊരു വേ. CG.). വരുവതി നു വേല ചെയ്ക AR. to try by all means. വാ ഴുവാൻ എത്രയും വേല ചെയ്ക Bhr. to exert oneself. ഇപ്പട തൃക്കാക്കൽ വേല ചെയ്വാൻ തക്ക വർ Bhr. to serve under thee. ഞങ്ങളെക്കൊണ്ടു വേല ചെയ്യിക്കയേ ആവു KR. set us to work. 2. = കർമ്മം religious ceremony in temples സ ന്ധ്യാവേ. പാട്ടും വേലയും (morning & evening). ഒരു വേ. കേൾക്കുന്നു temple- music. വേ. തുള്ളുക dance of armed Nāyars, in Mīnam, Attam, etc. 3. difficulty (= പണി), വിശ്വസി പ്പാൻ വേ. Bhr. hard to believe. കോപ്പുകൾ കൂട്ടാൻ വേല PT. (whence മേലാ). 4. വേലമ രം an Acacia (കരി —, ചെവ്വേ —). 5. = വേള.

വേലകാര്യം labor, toil ഭൂമിക്കു വേ. ചെയ്ക, പടന്നകൾ വേ. ചെയ്തു നന്നാക്കി TR.

വേലക്കാരൻ l. a laborer. 2. a servant. — f. — രത്തി, — രി.

വേലക്കുട (2) = തത്തികക്കുട 425.

വേലൻ, see വേൽ.

വേലപ്പാടു toil (= പ്രയത്നം). — വേലപ്പെടാതേ പഠിപ്പാൻ CG.

വേലപ്പെൺ a maid-servant. (2) Lakshmi വേ. കാന്തൻ CG. Višṇu.

വേലയിറക്കം, — യേററം (2) So. commencement & conclusion of a dance. (5) = വേലി ebb & tide B.

വേലി vēli 1. T. M. C. Tu. (Te. velugu fr. വെളി). A hedge, fence വേ. കെട്ടുക, അടെക്ക, പൊളി ക്ക etc. വേലിക്കു പുറത്തേ പശുക്കളേ പോലേ prov. വേ. വിള തിന്നുന്പോലേ, വേ. താൻ ചെ ന്നു വിളവു തിന്നീടുന്നു Si Pu. the protector devours his clients. 2. (Tu. bōḷa, S. വേള fr. വെല്ലു = വെള്ളു stream), tide വേ. ഇറങ്ങുക, ഇറക്കം തിരിക to ebb. വേ. കൊൾ്ക, ഏറുക high water. ചതുക്കു വേ. V1. neap tide.

വേലിക്കടന്പ a stile.

വേലിക്കഴായി gap in a fence, വേലിപ്പുഴ So.

വേലിക്കിഴങ്ങു = മരവേലി Jatropha manihot.

വേലിത്തിത്ത No. Er̀. a bird.

വേലിയകം an inclosure V2.

വേലിയിറക്കം — യേററം (2) ebb & flood tide.

വേൽ vēl T. M. (വെല്ലു). 1. Weapon. 2. a lance, pike വേ. കൊണ്ടു വീണു, തറെച്ചു, ചാടി (javelin) AR. വേലഞ്ചിന കണ്ണാൾ RC. having eyes more formidable than a javelin.

വേലകം a timber-tree. (Palg. 3 kinds: വേ., കരു —, വെളു —). = വേലമരം?

വേലൻ 1. (Te. bēla, C. bēḷ, T. mad) = വേല ക്കുറുപ്പു, അഞ്ഞൂററൻ, പാണൻ a caste of midwives, accoucheurs (using ശസ്ത്രപ്രയോ ഗം KN.), basket-makers (വള്ളിക്കൂട), വേല ന്നു കെട്ടിയാട്ടം dance as jungle deities, in preparation for hunting etc. — f. വേലത്തി, വേററി a midwife എടുത്ത വേ., വേററി (gen. പേററി) ആകാഞ്ഞിട്ടു കുട്ടി പെണ്ണായി prov. 2. Subrahmanya, see foll.; N. pr. m., so ക ണ്ടു —, പട്ടി —, പഴനി —, മുത്തുവേലൻ etc., contr. നാകേലൻ, കണ്ടേലൻ, രാമേ ലൻ, തീത്തേലൻ (even നാകേലൻ etc.) etc. വേലൻനാകൻ etc.; f. വേല, വേലങ്കാളി (Palg.)

വേലായുധൻ 1. a lancer. 2. Subrahmanya Sk., N. pr. m. Palg.

വേലു N. pr. m. (= വേലന soldier), so വേല പ്പൻ & വേലി Palg.

വേല്കാരൻ a spearman, body-guard.

വേല്ലിതം vēlliδam S. (part. pass.). Tremulous, crooked.

വേവു vēvụ 1. VN. വേക q. v. 2. T. aM. spying V1.

വേവ —, വേവിലാധി, see വേക, വേവൽ.

വേശിക്ക vēšikka S. (വിശ്). To enter ഗർഭപാ ത്രത്തെ വേ'ക്കുന്നു AdwS.

വേശി (Tdbh. of വേശ്യ) a harlot വേ. മൂത്താൽ കുരങ്ങു prov. — വേശിയാട്ടം KU. the dance of courtezans, theatrical representation. വേ' ട്ടം ഇടുന്നവർ comedians.

വേശ്മം S. (G. oikëma, L. vicus), a house വേ ശ്മനി Loc. വേശ്മരക്ഷാർത്ഥം ത്യജിക്കേണം ഏവനെ PT.

വേശ്യ (accessible) a prostitute. — ാഗൃഹം, — ാ ലയം a brothel KR.; — ാരതൻ Brhmd. — ാ പരൻ V1. lewd, a lecher; — ാസംഗം fornication.

വേഷം vēšam S. (വിഷ്). 1. Dress; mask, disguise വേ. ഇടുക, കെട്ടുക, വേ'ത്തെ കെട്ടിക്ക ളിച്ച നടൻ Bhg. വേ. ധരിക്ക, കളക, അഴിക്ക; വേ. തിരിഞ്ഞുള്ള ചാരജനങ്ങൾ Mud. spies in disguise. വേ. കാണിക്ക to act a part. വേ. മറെക്ക V2. വേ. മാറിപ്പോയ്ക്കൊൾക KU. വേ. പകർന്നു ഭടൻ പോലേ ഗമിച്ചു KR. 2. the whole outward appearance, shape ബ്രാഹ്മണ വേ. etc. മായാവേ. പരിഗ്രഹിക്ക Bhg. to transform oneself. വേ. പകർന്നു കാണായി നടി Si Pu. the storm changed the whole aspect of the river. വേ'വും ചോരയിൽ മുഴുകി Sk. wounded all over. — In Cpds. മുനിവേഷനാ യി (a God), ചാരുവേഷകളായ പുത്രിമാർ KR.

വേഷക്കാരൻ pompously dressed, in theatrical attire; masked.

വേഷഛന്നനായി സഞ്ചരിക്ക Bhr. incognito.

വേഷധാരി masked, a mimic; a hypocrite.

വേഷ്ടനം vēšṭanam S. 1. Surrounding; a wall, girdle. 2. a turban. 3. a heart- disease = കയർ കൊണ്ടോ മറ്റോ ചുറ്റിവലിക്കുന്ന പ്ര കാരം നോവുക Asht.

വേഷ്ടി, വേട്ടി the upper garment V1.

denV. വേഷ്ടിക്ക 1. to surround. ലതാരൂപം പൂണ്ടു വേ'ച്ചാളവൾ Bhr. embraced her

husband changed into a Sāl tree. വസനേന വാൽ വേ. AR. to wrap. — സർപ്പത്താൽ വേഷ്ടിതശരീരനായി Bhg. twisted (part.). 2. to dress. വേ'ച്ചാൾ Bhr. she dressed.

വേസ്ഥ Tdbh. of വ്യവസ്ഥ, Settlement. വേ. വരുത്തുക to settle, confirm. വേ. യായി certainly V1. പാന്പുകൾ ദിനന്തോറും ഭക്ഷിപ്പാൻ വേ. വെച്ചു PT. established an ordinance. അവന്നു ഒരു വേസ്ഥയില്ല vu. he is inconsistent; disorderly. = വിവരവും ക്രമവും ഇല്ല.

denV. വേസ്ഥിക്ക V1. to be firm, certain.

I. വേള vēḷa S. (& വേള). 1. Boundary, coast. 2. point of time, hour മരണവേള (791) യിൽ ചൊന്നാൻ KR. 3. = വേലി tide, flood.

II. വേള M. (വേഴം?). 1. The throat അടിച്ചു വേ ള പിടിച്ചു പുറത്താക്കി TR. വേളയും കരളും പിടിക്ക No. to come to close quarters. 2. T. M. (C. Tu. kernel) a med. shrub. — Kinds: ആ വേള a. med. (& നാവേള) Cleome viscosa, കാർ —, നല്ല — Cleome pentaphylla (also = കൈ പ്പ, പാവക്ക), കുപ്പ — Vinca parviflora, rosea, ചെറു — Cleome monophylla.

വേളാപുരം (I, 2) N. pr. = കണ്ണനൂർ, അറക്കൽ KM. KU.

വേൾ vēḷ T. Lust, Kāma (aC. infatuation, Te. bēlu) = വേൺ?

വേളാൻ So., (T. വേളാൺകുലൻ) a potter.

വേളി & വേൾവി (T. sacrifice). 1. Marriage വേ.യും കഴിഞ്ഞില്ല ദുർഭഗെക്കു Si Pu. വി ധവയെ രണ്ടാമതു വേളി കഴിച്ചു കൊടുക്കാം Anach. എന്നെ വേ. കഴിച്ച നന്പിടി; അച്ചൻ അവൾക്കു വേ. കഴിച്ച TR. ഒരു പെണ്ണിനെ വേ. കഴിപ്പിച്ച് അവനു നല്കുവാൻ VetC. 2. a bride, wife (loc). അവൻറെ വേ. മരിച്ചു; ര ണ്ടാമത്തേ വേളി (of a widower). 3. = വെകു ളി rutting വേ. പിടിക്ക, കൂടുക.

വേളിച്ചടങ്ങു (1) Pušpaka's song at a Brahman marriage KU.

വേളിയാട V1. the veil of a bride, (വേളിയടകൾ KR.).

വേൾക്ക T. M. Te. aC. (also to desire, sacrifice). to marry as Brahmans before the holy fire. അവൻ രണ്ടു വേട്ടാൻ Bhr. two wives. വേളാത്ത പെണ്ണിനെ വേൾ്പിക്ക KU. liberal kings to give dowries. വേട്ടവൻ, — ൾ married people.

CV. വേൾപ്പിക്ക fathers to marry children സു തനു കന്യയെ വേ'ച്ചു Bhg. അവനേക്കൊണ്ടു വേ'പ്പാൻ Bhr. ഉണ്ണിയെക്കൊണ്ടു വേ'ച്ചു GnP.

വേൾവി (& വേഴ്വി) 1. aM. a sacrifice വേ ളിവേൾവികളിൽട്ടമതങ്ങൾ ചെയ്ക RC111.; see വേഴ് വി. 2. = വേളി.

വേൾച്ച, see വേഴ്ച.

വേഴം vē&/?/am T. M. (T. വേയി = വേണു a tube). 1. A reed, esp. Arundo tibialis & Bambusa baccifera, Rh. വേഴനിലം; വേഴക്കോൽ a rule V2., വേഴങ്കോൽ a hedge- post. 2. aM. T. an elephant വേഴങ്ങൾ തുരകങ്ങളും തേരും വീഴ് ന്തനർ RC.

വേഴന്പർ (T. pole-dancers) Palg. (1) a small colony of a Tami/?/ caste (come fr. കാങ്കേയം & ക രുവൂർ) near Palghaut, now malayalamized.

വേഴൽപ്പുല്ലു MC 34. = വേഴം 1.

വേഴാന്പൽ the horn-bill = ചാതകം Homraius bicornis വെള്ളം കുടിപ്പാൻ വഹിയാത്ത വേ. മഴെക്കായി കാത്തിരിക്കുന്പോലേ with intense desire (വേഴ് = വേൾ?). കേണു കിട ക്കുന്ന വേ. പോലേയായി CG. വേ. പോലേ നീ കേഴായ്ക മന്നവാ Sk. വേ. മേഘത്തേ കണ്ട പോലേ Som. (exceeding joy).

വേഴ്ച vē/?/ča (വേൾ). 1. Love, affection. ആശ്രി തരെ കൈ വെടിഞ്ഞുള്ള വാഴ്ച ഏതുമേ വേ. യ ല്ല CG. is not to be liked (or 3. is no blessing). അഛ്ശനും അമ്മയും വേ. തുടർന്നോരും CG. dearest friends. 2. connexions & relations ബ ന്ധുതാവേ. വെവ്വേറായി മരുവുന്നു; കംസൻ പ റഞ്ഞു ചാർച്ചയും ചേർച്ചയും വേ. യുമായി CG. told his people. 3. undisturbed happiness വേ. യിൽ വാഴുന്നു VilvP. വേ. യിൽ ഏതേനും കൊ ണ്ടുവന്നു CG. = നല്ലവണ്ണം.

വേഴ്ചക്കാരൻ a close friend or connection ചാ ർച്ചക്കാരവരുടെ വേൾച്ചക്കാർ ഒരു കൂട്ടം PT3.

വേഴ്വി aM. (= വേൾവി) a sacrifice വരം കി ളർ വേ. കാപ്പാൻ, വേ. കാത്താർ, കൌചി കമുനിക്കു വേ. കാത്തരുളുന്നന്നു RC.

I. വൈ vai S. Indeed, just. നവൈ nor, Bhg.

II. വൈ M. 1. = വഴി. 2. = വിശ (വൈവള്ളി). 3. = വഹി in വയ്യാ. 4. T. C. Tu. (വൈക്ക = വെക്ക) to lay; in വൈയകം, വൈക്കോൽ; also aM. വൈക്കം വൈവാൻ, വെയ്യാം, വൈ താൽ Pay. to give.

വൈകർത്തനൻ S. (വി —). Son of the sun.

വൈകർത്തനാലയം KR. = യമലോകം.

വൈകല്യം vaiγalyam S. (വി —). Deficiency, imperfection. ഊണിന്നു വൈ. ഏതുമേ ആക്കോ ല CG. finish the meal. വൈ. വരാത പട Bhr. വിവാദിച്ചു കർമ്മവൈ. വരുത്തി KU. (opp. ക ർമ്മത്തികവു). അംഗവൈ. വന്നു KR. was maimed. കല്പനെക്കു വൈ. കൂടാതേ കണ്ടു TR. unimpaired (= കുറവു).

വൈകാര്യം vaiγāryam S. (വി —). Change, esp. for the worse വൈ. ഉണ്ടതുകൊണ്ടു രണ ത്തിന്നു Bhr. മാരവൈ. കണ്ടു Bhr. വൈകാര്യ സർഗ്ഗഗുണമാകുന്നു പ്രകൃതി Bhg. — God is വൈ കാര്യരഹിതൻ unchangeable.

വൈകാശി T. = വൈശാഖം, The 2nd month.

വൈകുക vaiγuγa T. M. C. Tu. 1. To delay, stay, halt during night വൈകരുതിനി ഏതും Mud. വൈകിക്കളയരുതു; കാലം വൈകാതേ ചൊല്ലുക SG. കുളി വൈ. = ഗർഭമാക. 2. to be late നേരം വൈകാൻ എന്തു സംഗതി why so late? — also impers. കഷ്ടം ഇത്ര വൈകി യത് എനിക്കു Brhmd. ഭരതനെ കാണ്മാൻ എത്ര യും വൈകുന്നെനിക്കു KR. how I long to see B.! വൈകീട്ടു late, evening കാലത്തും വൈ. ൦, വ യ്യീട്ടു നടന്നൂടാഞ്ഞു TR.

വൈകുന്നേരം, വൈനേരം evening; also വൈ കുന്പാടു So., വയ്യിന്പാടു No. vu.

വൈകിക്ക 1. v. a. to detain വൈകിക്കേണ്ടാ Bhr. 2. V. freq. or intens. to delay അതു ചെയ്വാൻ ഞങ്ങൾക്ക് ഒട്ടുമേ വൈകിച്ചു കൂടാ Mud. വൈകിയാതേ Bhr. = വൈകാതേ; താ ളി തേക്കുന്നിടത്തിൽ വൈകിച്ചു TP.

വൈകുണ്ഠം vaiγuṇṭham S. Višṇu's paradise വൈ'ലോകത്തെ കാട്ടിത്തരും ഗുരു Anj. —

വൈകുണ്ഠൻ SiPu. Višṇu, (son of വികുണ്ഠ Bhg8.).

വൈകൃതം S. = വികൃതി Change, confusion ത രുണജനങ്ങളെക്കണ്ടാൽ അവൾക്കൊരു വൈ' ആരംഭിച്ചു PT.

വൈകൃത്യം S. change for the worse ഘനവൈ. പൂണും ഭുവനം KeiN. വൈ. കാട്ടുക = വി കൃതി wickedness.

വൈക്കം vaikkam 1. (വൈകക) Delay. V2. 2. (വൈ 4) what is laid down, deposit, alluvial ground N. pr. the island So. of Cochi, refuge of Malabar fugitives in 1788. വൈക്ക ത്തപ്പൻ തുണ Vednt. the God of Vaikkam. 3. aM. alms (Tdbh. ഭൈക്ഷം?) നിൻ കൈക്കു വൈ. വൈവാൻ Pay.

വൈക്ക, ച്ചു V1. = വെയിക്ക to eat rice.

വൈക്കോൽ vai-kōl T. M. (Tu. bai). Straw വൈ'ലും തൃണങ്ങളും പഞ്ഞിയും സ്വരൂപിച്ചു PT. വൈ. ചങ്ങാടത്തിൽ കേററി TR. ഗോവി ന്നു പുല്ലും നല്ല വൈ'ലും ഇട്ടു രക്ഷിച്ചു Bhg.

വൈ. കണ്ട a stack (jud.).

വൈഖാനസൻ S. (വി —). = വാനപ്ര സ്ഥൻ.

വൈചിത്യ്രം S. (വി —). Surprisingness യുദ്ധ വൈ. Brhmd. (= വിശേഷത്വം). വേലകൾ കൊണ്ടു തൻ വൈ. കാട്ടി CG. വൈ'വീര്യം Bhg.

വൈ'വീര്യൻ Bhr. a most wonderful hero.

വൈച്ചൻ, — ച്ചിയൻ Tdbh. of വൈ ദ്യൻ.

വൈജയന്തി S. (വി —). A banner, flag; N. pr. a poem.

വൈഡൂര്യം vaiḍūryam S. (also വിദൂരകം). A beryl.

വൈണികൻ S. (വീണ). 1. A lutist വൈ' ന്മാരുടെ വീണാവിനോദവും Nal. 2. Gandharva, Si Pu.

വൈതരണി S. (വി). The river of hell, Acheron. ഘോരയായുള്ളൊരു വൈ. നദി KR. ഘോരവൈ. യിൽ ആക്കും Bhg5. a hell. — fig. ആ വൈ. യിൽ Arb. in this awful predicament. ബഹുവൈ. ആയി immense trouble or danger.

വൈതരൂപ്യം Bhr. = വീതരൂപത്വം Loss of beauty.

വൈതാണ്ഡം in വൈ'യൂഥം CG. (see വേ താണ്ഡം under വേതു) An elephant herd.

വൈതാനം S. (വി —). Referring to the divided

fires, a sacrifice വൈ'കർമ്മത്തിൽ കൈ തുടർന്നീ ടുവിൻ CG.

വൈതാളികൻ S. (വി + താള). A royal bard ഭൂപതി വീര്യങ്ങൾ വാഴ്ത്തി സ്തുതിപ്പാൻ വൈ. Mud. വൈ'ന്മാരുടെ ഘോഷം Nal. = പാടി ഉ ണർത്തുക.

വൈത്ത് Ar. Va'ż. A sermon, exhortation in the mosk വൈ. ചൊല്ലുക, ഓത്തും വൈത്തും Mpl.

വൈത്യൻ (loc.) = വൈദ്ദ്യൻ, വേലൻ.

വൈദഗ്ധ്യം S. (വി —). Cleverness, chiefly വാക്കിന്നു വൈ. Bhr. eloquence. അതു ചൊല്ലു വാൻ വൈ. ഇല്ല എൻ നാവിന്നു CG.

വൈദനാസ്തിക്യൻ S.(വേദ —). An infidel, atheist, Bhr1.

വൈദർഭി S. (വി —). Damayanti, Nal.

വൈദികം S. Relating to the Vēdas; scriptural വൈ'ന്മാരെ വരുത്തി TR. Doctors of law, also = വേദിയൻ, a Brahman who has ഓത്തു.

വൈദുഷ്യം S. (വിദ്വംസ്) Science; വൈ. ക ലർന്ന നീ Bhr. learned.

വൈദേഹി S. (വി —). Sīta, KR.

വൈദ്യം vaidyam S. (വേദ). l. Relating to the Vēdas വൈദ്യസ്തോത്രം Brhmd. 2. medical science വൈ. ഗണിതവും Nal. 3. med. treatment & means വൈ'ങ്ങൾ കൊണ്ടു ശമി ച്ചില്ല SiPu. അതിന്നു ചില വൈ'ങ്ങൾ ചെയ്തു VetC. നാട്ടുവൈ. ചെയ്യിച്ചു TR. ഒന്നിന്നൊന്നാ യിട്ടു വൈ. ചെയ്താൽ VyM. to doctor without discretion. വൈ. സൂക്ഷിച്ചു ചെയ്കിൽ Nid. by careful treatment. — met. രോഗിക്കു കഷായാദി വൈ'ങ്ങൾ കല്പിച്ചപോലേ വേദം സംസാരാമയ വൈ'മായി കല്പിച്ചു Bhg 11. വാക്കുകൊണ്ടുള്ള വൈ. ചെയ്ക KR. അവനിൽ മാനസം പൂകി പ്പാൻ വൈ. തുടങ്ങിനാർ വാക്കുകൊണ്ടു CG.

വൈദ്യക്കാരൻ a doctor, വൈ. സായ്പ്TR.

വൈദ്യചിന്താമണി N. p. a mod. treatise.

വൈദ്യനാഥൻ a form of Siva.

വൈദ്യൻ, hon. — ർ‍, pl. വൈദ്യകൾ വന്നാര് Bhr. physicians നടന്നു കെട്ട വൈ. ഇല്ല. വൈ. കാട്ടിൽ കയറിയ പോലേ prov.

വൈദ്യശാസ്ത്രം the science of medicine.

വൈദ്യുതം S. (വി —), Like lightning. ചൈ ദ്യനിൽനിന്നെഴുന്നതു കാണായി വൈദ്യുതകാ ന്തി CG. the soul of the dying king.

വൈധവ്യം S. (വിധ്), Widowhood അന്ത ർജ്ജനത്തിന്നു വൈ. വന്നു TR. KR. — വൈ'പു ത്രൻ Sankara-āchārya. വൈധവ്യെക്കുണ്ടായി പിള്ള SiPu. (= വിധവ —).

വൈധാത്രൻ S. (വിധാതാ) Brahma's son, Sanatkumāra, Bhg.

വൈധൃതം S. (part. വി — held, restrained).

A Yōga; sun and moon standing in the same āyan a and like declension; an inauspicious season, one of the നവദോഷം astr. ചോതി ലായിതോ വൈ. താൻ CG.

വൈധൃതി id., വൈധൃതിയോഗം; some call a comet വൈധൃതി.

വൈധേയൻ S. (വി —). A fool.

വൈനതേയൻ S. (വിനത N. pr.) Garuḍa, വൈ'ഗതികളതിന്മീതേ KR. വൈ'മയങ്ങളായി പള്ളിയന്പേ RC.

വൈനാത്തൻ m., — ത്തി f. Telly., see മൈനാത്തു.

വൈപരീത്യം S. (വി —). Contrariety. ദൈ വവൈ. Nal. evil destiny.

വൈപ്പാടി T.(വൈ 4.) = വെപ്പാട്ടി A concubine.

വൈഭവം S. (വി —). Grandeur, superior power. കർമ്മവൈ. കണ്ടു ദു:ഖിച്ചു SiPu. uncontrolled influence of sin. തെളിച്ചീടുവാൻ വൈ. എങ്ങനേ മത്യനു സംഭവിക്കും; അജ്ഞാ നവൈഭവാൽ Nal. ചൊല്വൻ ഈ നാവിന്നു വൈ. വന്നുകൂടാ CG. തപോവൈ. കണ്ടു VetC. കേടു വന്നില്ല മന്ത്രികൾ വൈ'ത്താൽ Mud. (= സാമർത്ഥ്യം).

വൈഭോഗം S. (വി). Wealth, happiness V1.

വൈമാനികം S. Relating to വിമാനം Bhg.

വൈമുഖ്യം S. (വി —). Dislike ഒന്നിന്നുമേ വൈ. ഇല്ല Bhr. എത്രവൈ. അസത്തിങ്കൽ KeiN. യുദ്ധവൈ. വന്നില്ല KR. had not enough of war.

വൈയകം vaiyaγam T. aM. (വൈ 4.). The world, earth വയ്യകത്താരും തിരിപ്പോരില്ല Anj. — വയ്യം T. aM. id., വയ്യം ഏഴിലും ഇരിട്ടക ററും RC. (the sun).

വൈയവൻ vaiyavaǹ (T. വെയ്യവൻ, see

വെയ്യോൻ fr. വെ). The sun വൈ'ർ അനേകം കോടി കൂടിനതു പോലേ ഒളിപെററു; വയ്യവായ നമ: RC.

വൈയോൻ id., വൈ. മറന്തളവു, വയ്യോൻ തപിപ്പിതു RC.

വൈയങ്കതകു B. & വൈയങ്കത B. Palg. (also പയ്യ —) Flacourtia sapida. (a tree).

വൈയാകരണൻ S. (വ്യാക —). A grammarian Nal., നല്ല വയ്യാക. AR. a good scholar who has no അവശബ്ദം in his words.

വൈയാറു vaiyār̀/?/, (T. വൈക) N. pr. River of Madhura, വൈയാററിങ്കര KU.

വൈയാസികം S. Coming from Vyāsa വൈ' മതം വേദാന്തം Nal. വയ്യാചികം എന്നും അസ്ത്രം RC.

വൈരം vairam S. (വീര 1. Prowess. 2. enmity, hatred വൈരമുള്ളവനെക്കൊണ്ടു ക്ഷൊ രംചെയ്യിക്ക prov. എനിക്കില്ല നിന്നോടു വൈ. RS. അവനോടു വൈരങ്ങൾ തീർപ്പാൻ ശക്തിയി ല്ല KR. പൂർവൈ. ഓർത്തു Brhmd. seeking revenge. 3. alarm, cry as of combatants വെടിയും വൈരവും കേട്ടു MR. വൈ. കൊടു ക്ക to cry aloud as women, children. 4. Tdbh. of വജ്രം a diamond വൈരമാണിക്യരത്നങ്ങൾ Pay. വൈരക്കാതിര MR. വൈരക്കല്ലു, — പ്പൊ ടി a gem. വൈരത്തൂശി = വജ്രസൂചി. 5. the hard part of timber = കാതൽ V1.

വൈരക്കള്ളി B. (4. 5) a species of Euphorbia.

വൈരച്ചാണ (4) a stone to polish gems.

വൈരനിര്യാതന (2) retaliation, so വൈരപ്ര തികാരം ശ്രദ്ധിക്കും PT.

വൈരപ്പൂൾ No. the wedge to tighten a door- or window-post into a lintel's or sill's വൈ രത്തുള്ള (mortise-lock).

വൈരമിന്നി (4) an ear- or neck-ornament.

വൈരശുദ്ധി V1. vengeance.

വൈരി S. l. an enemy, foe. — വൈരിഷ്ഠൻ Super1. PT. a deadly foe. 2. vice, see ഷ ഡ. — വൈരിജാതൻ, (vu. വൈരിയങ്ങൻ) a Paradēvata.

വൈരങ്കി V1. The steel of a musket-pan (?).

വൈരസ്യം S. (വി). Dislike, disgust വൈ. കലർന്ന പരുഷവാക്കു Bhr. മാരമാൽ പൂണ്ടുള്ള വൈ. പോക്കുവാൻ CG. വൈരിയായുള്ളവൻ വീരനല്ലായ്കിലും വൈ. ആക്കുമേ പാർക്കുന്തോ റും CG.

വൈരാഗ്യം vairāgyam S. (വി —). 1. Want of affection ഒത്തതു ചൊന്നവനോടു വൈ. Sah. വൈ. ഉൾക്കൊണ്ടുരെച്ചു Nal. despondency. 2. freedom from worldly attachments, self-renunciation വൈ. മുതലായ ശാന്തവൃത്തി KeiN. (belongs to സത്വംഗുണം). മൂന്നുണ്ടു. (a., മന്ദവൈ. = കുഡുംബത്തിൽ വെറുപ്പു. b., തീ വ്രം = ധനം വേണ്ടാ. c, തീവ്രതരം = കർമ്മ ശാസ്ത്രങ്ങൾ മിത്ഥ്യ KeiN. 3. blind zeal.

abstr. N. വൈരാഗ്യത്വം id., ശോകവിഛിന്ന വൈ. വന്നില്ല Bhg.

വൈരാഗ്യചന്ദ്രോദയം N. pr. a poem on self-renunciation VCh.; another വൈരാഗ്യശ തകം.

വൈരാഗി vu. a "Byraghee," ascetic.

വൈരാജം S. derived from നീ, f. i. നീ (Rāma) വൈരാജനാമവാനായി ചമഞ്ഞു AR.

വൈരി (see വൈരം). S. A foe.

വൈരുദ്ധം S. (വി —), Opposition ഒന്നിങ്കലും വൈ. ഉണ്ടാകുമോ Bhg. — ശാസ്ത്രവൈരുദ്ധ്യം പോയി KeiN. conflicting statements of science.

വൈരൂപ്യം S. (വി —). Deformity പാപങ്ങൾഅ നുമിക്കാം ഭാവവൈ. കണ്ടാൽ SiPu.; disguise എന്തുവാൻ കാന്തനു വൈ'കാരണം Nal.

വൈരൂപ്യശാലി Nal. ugly.

വൈരോചനി S. (വി —). 1. Bāli ഭൂമിനാശ ത്തെ ചെയ്വാൻ ഭാവിച്ച വൈ. KR. 2. the son of the sun, Brhmd.

വൈൽ = വയൽ, f. i. സന്താപവൈലിലങ്ങാ യാൻ CG.

വൈവർണ്യം S. (വി —). Change of color വൈ. പൂണ്ടുനിന്നു VetC. ഭാവവൈ. പൂണ്ടു AR. in visible consternation.

വൈവശ്യം S. = വിവശത, f. i. വൈ. എന്തിന്നു PT. why so perplexed? ധ്യാനവൈ. V2. ecstasy.

വൈവസ്വതൻ S. വിവസ്വാൻ പുത്രൻ വൈ'നാം മനു Bhg 8. the Manu of the present മന്വന്തരം.

വൈവാഹം S. (വി —). Referring to marriage

വൈ'കർമ്മം വ്വ വിധം Bhr. വൈ'ചിന്ത താത നു വളർന്നു പുത്രന്മാർ നിമിത്തമായി KR.

വൈശദ്യം S. (വി). Purity; plainness വൈ' മോടും ... കേൾപിക്ക Bhr.; generosity V1.

വൈശാഖം S. (വി —). The 2nd month, ഇടപം.

വൈശിഷ്ട്യം S. (വി), vu. — ഷ്യം Distinction, pre-eminence ജന്തുക്കളിൽ വെച്ചു മാനുഷന്മാർക്കു ചെററു വൈ. എന്തു Bhg. ആവോളം വൈ. ഉള്ള ഭവാൻ Mud. excellency; distinguished manners V1.

വൈശേഷികൻ S. (വി). An adherent of Kaṇāda's system of logic.

വൈശ്യൻ Vaišyaǹ S. (വിശ്). Belonging to the third caste (merchants, agriculturers, cowherds) KN.

വൈശ്യബ്രാഹ്മണർ trading Brahmans.

വൈശ്രവണൻ S. (വി). Kuvēra = Plutus.

വൈ'ൻറെ ദ്രവ്യം പോലേ prov. useless hoard of treasure.

വൈശ്വാനരൻ S. (വിശ്വ). Common to all men, Agni, sun, etc.; also നിരൃതി ( കേൾക്ക വൈ'ര Sk.).

വൈഷമ്യം S. (വി —). 1. Unevenness, rugged വൈ'സ്ഥലങ്ങളിൽ സഞ്ചരിച്ചു Nal. 2. difficulty, danger വൈ. കൂടാതേ easily, കണ്ണിൻറെ ദണ്ഡം വൈ'മായി പോയി TR. aggravated. വൈ. കേൾപ്പിച്ചു PP. pleaded his distress. വൈ. ഇല്ലിവിടേ VetC. no danger. 3. (hon.) death; അവൾക്കൊരു വൈ. നല്കി വിട്ടു PT. punishment (judges to an adultress).

denV. വൈഷമിക്ക, (— മ്മിക്ക B.) 1. to become dangerous. ദീനം വൈ'ച്ചു പോയി No. hon. = he died. 2. B. to die.

വൈഷയികൻ S. (വി —). A sensualist.

വൈഷ്ണവം S. The sect of Višṇuites വേദ്യ മല്ല മമ വൈഷ്ണവമാർഗ്ഗം VilvP.; a Višṇu temple (18 in Kēr.) KU.

വൈഷ്ണവൻ (loc.) also = പിഷാരോടി.

വൈസാരിണം S. (വി). A fish, whose shape Višṇu assumed. Matsy.

വൈസ്കരിക്ക Nasr. = ബഹിഷ്കരിക്ക, To excommunicate.

വൈഹാസികൻ S. (വി). A comic actor.

വോഢാ vōḍhā S. (L. vector) = വഹിക്കുന്നവൻ.

വൌസ്സ് vaus No. Prosperity, luck, a happy character (= ശ്രീത്വം, നല്ല സ്വഭാവം; Ar. baus or P. bakht?).

വ്യ — from S. വി before vowels.

വ്യക്തം vyaktam S. Clear, evident ആലസ്യം ദിനേദിനേ മുഖത്തിൽ വ്യക്തമായി ഭവിച്ചു Nal. (in pregnancy). വ്യക്തമായിക്കാണായ് വന്നു AR. plainly. വ്യ'മായി തെളിയും MR. distinctly proved. വ്യക്തീഭൂതം become manifest.

വ്യക്തത distinctness, manifestation.

വ്യക്തി 1. distinctness, as in pronunciation അ ക്ഷരവ്യ. opp. വ്യ. വിഹീനാലാപം Bhr. (of Sūdras). 2. individuality. ശക്തിയോ ടനുദിനം യുക്തനാം ശിവൻ തൻറെ വ്യ വചാരിച്ചാൽ വ്യക്തമായ്ക്കാണായ്വരും Bhr1.

വ്യക്ഷരം S. Mistake in writing V1.

വ്യഗ്രം S. 1. Distracted (opp. ഏകാഗ്ര). 2. totally occupied with. 3. bewildered, agitated വ്യഗ്രയായി fem. കാര്യവിഘ്നം ചെയ്വങ്കൽ വ്യ ഗ്രചിന്തക്രോധം Vednt. 4. perturbation, fear വ്യ'ങ്ങൾ ചൊല്ലുക Bhr. tell your griefs. വ്യ. എന്നിയേ PT. unconcerned (also nearly pleon.) — വ്യഗ്രപ്പെടുക = ആകുലപ്പെടുക.

വ്യഗ്രത 1. perplexity വ്യ. യോടും നിന്നു Bhg. വ്യ. എന്നിയേ Sk. resolutely. 2. zealous occupation.

denV. വ്യഗ്രിക്ക to be distracted വ്യ'ച്ചുപോയി UR. വ്യഗ്രിക്കയായ്കേതും AR. fear nothing. വ്യ. വേണ്ട Bhr. don't despair.

വ്യംഗം S. (അംഗം). Mutilated, distorted. വ്യ' മാം ഇപ്പൊരുൾ Bhg. a wrong idea. — വ്യംഗൻ a cripple.

വ്യംഗ്യം S. manifested, implied; sarcasm; also വ്യംഗവാക്യം.

വ്യജനം S. (വ്യജ = വീജ). A fan (see വിശരി) ദിവ്യവ്യ. വീചിനാൻ AR.

വ്യഞ്ജകം S. (opp. വ്യംഗം). Manifesting, showing; external indication of feelings.

വ്യഞ്ജനം (characterizing) 1. a mark; esp. a consonant (gramm.). 2. paraphernalia. Tdbh. വെഞ്ചനാദി V1. = കട്ടക്കുട്ടി household

stuff. 3. condiment = കറി, often അ ന്നം വ്യഞ്ജനയുക്തം VetC.

വ്യതികരം S. (അതി). Reciprocity; calamity.

വ്യതിക്രമം S. Inverted order, transgression. സ്ഥാനവ്യ. Mud. neglecting the distinction of rank, etc.

വ്യതിപാതം S. & വ്യതീ — A Yōga; sun & moon standing in opposite Āyanas & like declension; an inauspicious season, portent, VCh.

വ്യതിരേകം S. Difference, separateness, Bhg.

വ്യതീതം S. Past, dead; transgressed. (22).

വ്യത്യയം 1. inverted order ത്രൈരാശികവ്യ. = വ്യസ്തത്രൈരാശികം Gan. 2. transgression വിധിച്ചതു വ്യ'മായനുഷ്ഠിക്ക AR. to obey evasively. 3. interchange വ്യ'മായി കൊ ടുത്തും വാങ്ങിയും Bhg.

വ്യത്യസ്തം S. Reversed. വ്യത്യസ്തവർണ്ണരൂപേണ AR. by displacing the syllables, as മരാമരം for രാമരാമ. — (p. p. of അസ്).

വ്യത്യാസം 1. contrariety, inverted order. വ്യ. വന്നു പിണ്ഡങ്ങൾക്കു Brhmd. the cakes were interchanged. വ്യ'മായ്നടക്ക vu. to offend against the customs of society. 2. difference, വ്യ. പറക to speak differently. വാക്കു കൊടുത്തത്ിന്നു വ്. വരരുതു TR. the promise is not to be evaded. വ്യ. കാണി ക്ക non-fulfilment, വ്യ. കാ'തേ don't disappoint. 3. alteration സ്നേഹത്തിന്നു വ്യ. വ രാതേ TR. (vu. വിത്യാസം).

വ്യഥ vyatha S. (√ വ്യഥ് to reel). Pain, smart, alarm: മനോവ്യഥ etc.

denV. വ്യഥിച്ചു വാവിട്ടു, ഊണും ഉറക്കവും കൂടാതേ വ്യഥിച്ചിരിക്ക KR.

part. pass. വ്യഥിതം frightened, pained.

വ്യധം vyadham S. (√ വ്യധ്). Perforating, piercing (വിദ്ധം part. pass.).

വ്യപദേശം S. (വി + അ —). A pretext.

വ്യപായം S. = അപായം HNK. Cessation, absence.

വ്യഭിചാരം S. Going astray; vicious course, adultery (ചെയ്ക).

denV. വ്യഭിചരിക്ക V1. to commit adultery.

വ്യഭിചാരി wanton, an adulterer; വ്യ'രിണി f.

വ്യയം S. Expenditure (opp. ആയം). ഇരിക്കുന്ന വിത്തം വ്യ. ചെയ്തു SiPu. dissipated, squandered. വ്യയക്കാരൻ, — ശീലൻ a spendthrift.

വ്യർത്ഥം S. Useless, vain. തീർപ്പിൽ പറയുന്ന അ വസ്ഥ ഏററവും വ്യ. MR. groundless. വ്യർത്ഥ കഥ a mere story.

വ്യവകലിതം S. Subtraction (opp. സങ്കലിതം) Gan.

വ്യവധ S. A screen വ്യവധാഹീനം ഒന്നും ഓ രാതേ KeiN.

വ്യവധാനം concealment.

വ്യവസായം S. Resolution, resoluteness വ്യ. ഉള്ളവനു പ്രവൃത്തിഭയമില്ല Bhr. വ്യ. ചെയ്ക to make a strenuous effort. വെക്കം നീ വ്യ. ഉറ പ്പിക്ക KR.

വ്യവസായി energetic.

വ്യവസ്ഥ S. (വി, അവ, സ്ഥാ). 1. Placing apart. 2. a statute, established custom ഓരോരോ വ്യ. കൾ വരുത്തേണം Mud. വ്യ. വരുത്തുക to order, establish KU. (vu. വേസ്ഥ). 3. constancy, വ്യ. യില്ലാത്ത changeable. ഈ അവസ്ഥയാൽ — എന്ന വ്യ. വന്നു MR. is established, proved.

വ്യവസ്ഥാപനം deciding, legislating.

വ്യവസ്ഥിതം (part, pass.) established, settled.

വ്യവസ്ഥിതി constancy, rule.

വ്യവഹരിക്ക S. 1. To litigate, dispute. 2. to argue, plead. അർത്ഥത്തെ വ്യ'ച്ചു കാട്ടുന്നു AdwS. expounds.

വ്യവഹാരം S. 1. Dealings, procedure, transaction. മന്നിടവ്യ. ഒക്കയും ഉപേക്ഷിച്ചു SiPu. all worldly doings. ലോകാനിഗ്രഹകരം ജ്ഞാനിനാം വ്യ. KeiN. their occupation, business. 2. practice, usage വ്യനരാർത്ഥം നാനാ വാച്യമായുള്ളു Bhg. to comply with usage (one thing has many names). വ്യ'രാർത്ഥമായിട്ടു Gan. conventionally. 3. practice of courts, administering the law വ്യ'ത്തിൽ പ്രവർത്തിച്ചീടും ധ ർമ്മത്തെ KR. 4. a law-suit (=അന്യായം), സീ വിൽ വ്യ'രപ്പെടുക MR. to lodge a civil suit. വ്യ. പറക to litigate. മുതൽ കൊടുപ്പിക്കേണ്ട തിന്നു ഏതാൻ വ്യ. പറവാൻ ഉണ്ടു TR. ചില്ലറ വ്യ'ങ്ങൾ small causes.

വ്യവഹാരക്കാരൻ a claimant, litigant.

വ്യവഹാരദർശനം a trial.

വ്യവഹാരപ്രിയൻ litigious.

വ്യവഹാരമാല a code of jurisprudence (a S. work with prose translation, & a shorter Mai. treatise In Slōkas) VyM.

വ്യവഹാരസഭ, — സ്ഥലം a court.

വ്യവഹാരസ്ഥനാകുന്ന രാജാവു VyM. the judge.

വൃഷ്ടി S. Individuality, opp. സമഷ്ടി q. v.

വ്യസനം S. 1. Eagerness, passion; vice സ പ്തവ്യ'ങ്ങൾകൊണ്ടു പ്രമത്തനായി Mud. വീര വ്യ'ങ്ങൾ ഏഴും KR. രാജവ്യ. എട്ടും പതിനെ ട്ടും എന്നു പറയുന്നു KR. (മൃഗയചൂതു etc). 2. distress, നമ്മുടെ വ്യ. തീർന്നു I shall feel relieved. അവർ കാണിച്ചതു വളരേ വ്യ. തന്നേ ആകുന്നു TR. most lamentable. എന്നു കല്പിച്ചതു വ്യ'മാ കുന്നു MR. is grievous. ഞാൻ വളരേ വ്യ'മായി രിക്കുന്നു & എനിക്കു jud.

വ്യസനി unfortunate, wicked.

denV. വ്യസനിക്ക (=വ്യസനപ്പെടുക) to be grieved, distracted. ഏററവും വ്യ'ച്ചു Arb. ദാരിദ്യ്രം നിമിത്തം നന്നേ വ്യ'ച്ചു distressed.

വ്യസിക്ക (rare), വ്യസിച്ചു പാരമായവർ KR. were vexed.

part. pass. വ്യസ്തം 1. severed. 2. confounded. വ്യസ്തത്രൈരാശികം Gan. the rule of three inverse, പെറുവാൾ ഏറുംതോറും കുറയും ഫ ലമതെവിടേ അവിടേ വരും വ്യ. CS.

വ്യളീകം S. Grief; untrue.

വ്യാകരണം S. 1. Development. 2. grammar (explaining)= ശബ്ദശാസ്ത്രം. 3. a Brahmanical division; property granted to such (under 3 terms ഭാട്ടം പ്രഭാകരം വ്യാ. KU.) വ്യാകരണക്കാരൻ = വൈയാകരണൻ.

denV. വ്യാകരിക്ക to recite verses; to mimic (loc.)

വ്യാകുലം S. 1. Quite full of. 2. bewildered; perplexity, anxiety. വ്യാ.കൂടാതേ Bhg. unhesitatingly, gladly. — വ്യാകുലപ്പെടുക to be distressed.

വ്യാകൂറുള്ളവൾ in a S. dictionary = ശ്രദ്ധാ ലു (prh. വ്യഗ്ര), see വ്യാക്കൂൺ.

വ്യാകൃതി S. Change of form, distortion.

വ്യാകോചം S. Budded.

വ്യക്ഷേപം S. Delay; contradiction V1.

വ്യാക്കൂൺ B. Wish, desire, esp. of pregnant women, Trav. യാക്കൂൺ, (see വ്യാകൂറു).

വ്യാഖ്യ S. Exposition. — വ്യാഖ്യാകാരി a commentator. — വ്യാഖ്യാതം (part.) expounded. വ്യാഖ്യാനം a gloss, commentary ഭാഷാവ്യ. etc.

denV. വ്യാഖാനിക്ക to expound, comment on.

വ്യാഘാതം S. = വിഘ്നം An obstacle.

വ്യാഘ്രം S. A tiger; In Cpds. eminent പുരുഷ വ്യാ. the best man.

വ്യാഘ്രചർമ്മം, — ാസനം a tiger's skin.

വ്യാഘ്രി a tigress വ്യാ. യേ പോലേ AR 2. (Keikēyi).

വ്യാജം S. (അഞ്ജ്) 1. Disguise, pretence. ധർമ്മ വ്യാ V2. hypocrisy. വ്യാജവാക്കുകൾ VetC. hypocritical. നാം വ്യാജമായി വിചാരിക്കുക ഇല്ല, വ്യാജമായി വിചാരിക്കുന്ന വഴിക്കു പല തും ഉണ്ടു TR. though I am much tempted to recur to dissimulation. ഭീതിയും വ്യാജേന പൂ ണ്ടു മണ്ടി Mud. feigning fear they fled. ഗ്രാമാ നതരവ്യാ. VetC. pretext of a journey, 2. fraud, deceit. വ്യാജങ്ങളായ അക്ഷരങ്ങൾ VyM. false dice. ഉണ്ടതിൽ ഒരു വ്യാ. PT. a trick. ഈ കാ ര്യത്തിൽ എന്തെങ്കിലും വ്യാ. ഉണ്ടു MR. വ്യാജ പൂരുഷൻ CC. K/?/šṇa. വ്യാ. പറക to lie. 3. wickedness, വ്യാജേന കൊല്ലാം അരികളെ Bhr. by foul means. ജന്തുക്കളെ വ്യാജകാംക്ഷ യാ കൊന്നു Bhg. (love of sport?).

വ്യാജക്കാരൻ a deceiver, impostor, liar.

വ്യാജച്ചരക്കു contraband goods.

വ്യാജത്വം untruth, immorality മനോവ്യാ. ചേർന്ന ഹീനജാതിത്വം Bhg.

വ്യാജനിദ്ര feigned sleep, വ്യാ. പൂണ്ടു Bhr.

വ്യാജനിന്ദ covered praise. (opp. വ്യാജസ്തുതി ironical commendation).

വ്യാജവേഷം disguise, വ്യാ. തെജിച്ചു Nal.

വ്യാജവൈരം feigned enmity.

വ്യാജ്യം a law-suit, quarrel പറന്പിൻറെ വ്യാ. തീർത്തു തരും TR.

വ്യാധൻ S. (വ്യധ്) Piercing; a hunter = വേ ടൻ, കാട്ടാളരാജാവു.

വ്യാധി 1. bodily pain (often with ആധി). 2. sickness, disease (kinds: പകരുന്ന; ആഗ ന്തുകം 74). — ക്കാരൻ, — തൻ, — സ്ഥൻ sick. — വ്യാ. ഇളെച്ചവൻ V1. convalescent. വ്യാ. ശാന്തി PP. cure.

വ്യാനൻ S. (വി + അൻ). One of the 5 or 10 വായു med.

വ്യാപകം S. (see വ്യാപിക്ക). Pervading, comprising; വ്യാ'ൻ omnipresent.

വ്യാപത്തി S. (പദ്). Calamity — വ്യാപന്നം (part. pass.) killed. — വ്യാപാദനം killing.

വ്യാപരിക്ക S. 1. To be occupied with, transact, act. പെരുമാൾ വ്യാ'ച്ച അവസ്ഥകൾ KU. all his actions. അകത്തു പുക്കെങ്ങുമേ വ്യാ'ച്ചീ ടിനാൻ കണ്ണുകൊണ്ടേ CG. inspected all. 2. to manage, cultivate, (vu. രാവരിക്ക). ഭൂഭാരം തന്നെയും വ്യാ'ച്ചീടിനാൽ CG. if he rule. താൻ തന്നേ വ്യാ'രുതു KU. (without the Brahmans).

വ്യാപാരം 1. Occupation, business. ക്ഷുദ്ര വ്യാ. അരുതു VCh. (to a king). ലോകവ്യാ. secular work. കൃഷി — agriculture. ദൂതരെ അയ ച്ചോരോ വ്യാ. അറിയേണം VCh. thedoings of the enemy. 2. trade, commerce വ്യാപാരസാ മാനങ്ങൾ കപ്പലിൽ കയററി TR. wares. വ്യാ. ചെയ്ക to trade. 3. action, gestures V1.

വ്യാപാരമാർഗ്ഗം Nal., see വട്ടം 4.

വ്യാപാരശക്തൻ competent to act.

വ്യാപാരശീലൻ industrious, assiduous.

വ്യാപാരി 1. one occupied. 2. a trader, merchant, contractor (യാവാരി, രാവാരി 885.).

വ്യാപിക്ക vyābikka S. (ആപ്). 1. v. n. To pervade, spread നീളെ വ്യാപിച്ചെഴുന്ന ചന്ദ്രി ക VetC. മറെറാരുത്തൻറെ നിലത്തിൽ വ്യാ'ച്ചി രിക്കുന്ന ശാഖാഗ്രങ്ങൾ VyM. 2. v. a. ആത്മാ വു കാഷ്ഠത്തിങ്കലേ അഗ്നിയെപ്പോല് ദേഹത്തെ വ്യാ'ച്ചു വർത്തിക്കുന്നു AdwS. സൂര്യരശ്മികൾ ജഗ ത്തെല്ലാം വ്യാ'ച്ചു നിറയുന്നു, നാഡികൾ ദേഹം ഒക്കയും വ്യാ'ച്ചിരിക്കുന്നു VCh.

CV. പിത്തത്തെ ഞരന്പുകളിൽ വ്യാപിപ്പിക്ക Nid. part. pass. വ്യാപ്തം 1. pervaded സർവ്വാശാവ്യ., ജഗത്തു ദേവിയാൽ വ്യാ. DM. 2. pervading സർവ്വലോകവ്യാപ്തനായി Bhr.; Višṇu is വ്യോമവദ്വ്യാപ്തൻ AR. all-pervading.

വ്യാപ്തി 1. pervading, permeation. മന്ദമാരുത വ്യാ. VetC. breezes spreading. വ്യാ. യിൽ ഉര ചെയ്ക Bhr. diffusely= പരപ്പിൽ. 2. obtaining anyhow, cunning, deceit. വ്യാ. യാ യ തെളിവു a false proof. ആ പുക്കവാറു വ്യാ. എന്നു ബോധിക്കും a counterfeit. വ്യാ. കൾക്ക് ഇട ഉണ്ടു MR. for defraudation. (V1. has വ്യാബുദ്ധി, Beschi വിയാപുത്തി for distracted /?/ /?/nd (?).

വ്യാപൃതി = വ്യാപാരം: സ്വപ്നകാലത്തിങ്കൽ വ്യാ. ചെയ്യാതു AdwS.

വ്യാമം S. A fathom, = മാറു.

വ്യാമോഹം S. Inordinato lust, also = ഭ്രമം.

വ്യായാമം S. Athletic exercise.

വ്യാവർത്തനം S. Turning away, encircling. വ്യാവൃത്തം chosen, praised (part. pass.). വ്യാവൃത്തി choice; exception.

വ്യാസം S. 1. Extension, diffusion. 2. the diameter = വിട്ടം, f. i. വ്യാ. കൊണ്ടു വൃ ത്തം വരുത്തുക Gan., വ്യാസാർദ്ധം the radius.

വ്യാസൻ arranger of Vēdas; N. pr. a sage വെദവ്യാസൻ Bhg.

വ്യാഹൃതം S. (part, pass.) Explained, spoken വ്യാ'ത്തേക്കാൾ ശ്രേയസ്സാകുന്നതു അവ്യാ. Bhr. denV. വ്യാഹരിക്കുന്നു കുമാരിമാർ Nal. tell. വ്യാഹാരം, വ്യാഹൃതി speech, word.

വ്യാളം S. 1. Malicious. 2. a beast of prey; a snake.

വ്യാളഗ്രാഹി one who handles snakes= കുറവൻ.

വ്യാളഭൂഷണാകൃതി SiPu. Siva; വ്യാളാളിഭൂഷ ണസേവിതൻ Sah. Višṇu adored by Siva.

വ്യാഴം vyāḻam T. M. (Tdbh. of prec). 1. The planet Jupiter (ബൃഹസ്പതി) ചന്ദ്രനും സൂര്യനും വ്യാഴവും മൂന്നും ഒരു രാശിയിൽ ഒന്നിച്ചു കട ക്കും Bhg. (at Kalki's incarnation). 2. a month of Jupiter=l year മീനവ്യാഴം etc. വ്യാ ഴകർക്കടകം or കർക്കടവ്യാ. KU. the year of the old Mahāmakha festival. കൊല്ലം ൧ഠാ൬ആമതു is ചിങ്ങശ്ശനി, കന്നിവ്യാ. MR. (doc.). 3. Thursday = വ്യാഴാഴ്ച.

വ്യാഴവട്ടം a cycle of Jupiter, a space of 12 years. വ്യാ. അവധി മുറിച്ചു വരിച്ചു കൊൾക KU. to appoint for a term of 12 years.

വ്യുൽകടം S. Very eminent. വ്യു'ബുദ്ധിമാൻ VetC. most clever.

വ്യുത്ഥാനം S. 1. Desistance, completion of meditation. 2. obstruction.

വ്യുൽപത്തി S. Etymology, critical knowledge of literature; (vu. വിൽപത്തി).

വ്യുൽപന്നപദം a derivative. വ്യുൽപന്നൻ learned (part. pass.)

വ്യുൽപാദനം tracing the etymology.

വ്യൂതി S. Weaving.

വ്യൂഹം S. 1. Disjoining; disposition of an army വ്യൂഹരചനസാമർത്ഥ്യം KR. ചടക —, പത്മ —, മകരവ്യൂ. ചമെച്ചു, വജ്രമാം വ്യൂ. ചെയ്തു Bhr. 2. a totality = സമൂഹം.

വ്യൂഢം (വി, p. p. of വഹ്) arranged, well knit.

വ്യോമം S. The sky വ്യോമത്തിൽ നിന്നൊരു വാ ക്കു CG.; Loc. വ്യോമ്നി കൊള്ളിമീൻ വീണു Bhg. വ്യോമത്തിന്ന് അവനിക്കും ഉള്ളൊരന്തരം പോ ലേ KeiN.; God is വ്യോ. പോലേ അകത്തു പു റത്തുമായി സർവ്വത്രവ്യാപ്തമായി Bhg.

വ്യോമപ്രമാണൻ God, the all-pervading വ്യോ' നായധർമ്മേശൻ, വ്യോ'ണരൂായ നമഃ SidD.

വ്യോമയാനം = വിമാനം V2.

I. വ്രജം vraǰam S. (√ വർജ). 1. A hedge, hurdle, fold. 2. a flock വ്രജസ്ത്രീകൾ മദ്ധ്യേ കളിക്കുന്നു നീ CG. (print).

II. വ്രജം S. (√ വ്രജ് to walk). A way. — വനവ്ര ജൻ roaming in a jungle.

വ്രജനം wandering.

വ്രജിനം (S. Ved. being in the stable) M. sin വ്ര. വളർത്തുന്നു; വ്ര. അകലേണം ChVr.

വ്രജ്യം roaming as a mendicant.

വ്രണം vraṇam S. (L. vulnus). A wound, ulcer = പുൺ, vu. വൃണം.

വ്രണപ്പെടുക to be wounded; ബ്രാഹ്മണനെ വ്ര'ത്താതേ തള്ളിക്കളക VyM.

വ്രതം vraδam S. (√ വർ willed) Ved. law, duty 1. Voluntary act of penance or continence, self-imposed rule, vow ഉണ്ടെനിക്ക് ഒ രു വ്ര. ഭംഗമില്ലതിന്നു മേ Nal. ഗർഭിണിവ്ര. ദീ ക്ഷിച്ചാൾ Bhg. മൌനവ്ര. ധരിച്ചാൻ, കൈ ക്കൊണ്ടാൻ, ദീക്ഷിച്ചു Bhg. ബ്രഹ്മചര്യവ്ര. സ്ഥാ പിപ്പാൻ. 2. confining oneself to (in Cpds.) പ ത്നീവ്രതൻ, പതിവ്രത a faithful husband, wife.

വ്രതയാത്ര V2. a pilgrimage.

വ്രതസ്ഥൻ undertaking & carrying out a vow അതിന്നു വ്ര. ആകേണം KR.

വ്രതഹാനി breaking a vow. വ്ര. യെ ചെയ്തു Nasr. seduced.

വ്രതാദികൾ chiefly fasting days, as ഏകാദശി വ്രതം etc. വ്ര'ളിൽ മുന്പു വിപ്രനു തന്നേ ആ കുന്നു Anach. (Br's fast the 1st day, Sūdras the next).

വ്രതാനുഷ്ഠാനാദികൾ വേണം VCh. austerities (to Brahmačāris).

വ്രതി engaged in a vow; also:

വ്രതികൻ (സുവ്ര'ന്മാരായ ഭൃത്യർ VCh.).

വ്രത്യം തുടങ്ങുക Bhg9. = വ്രതം.

വ്രശ്ചനം S. (വ്രശ്ച് to hew). Felling, a saw.

വ്രാതം vrāδam S. Assemblage മൃഗവ്രാ. CC. നാനാമൃഗവ്രാതലീല AR.

വ്രാത്യൻ S. an outcast, uninvested Brahman.

വ്രാൽ (loc.) = വരാൽ.

വ്രീഡ & വ്രീള vrīḷa S. Shame, modesty വ്രീ ളയം പൂണ്ടു പാരം Bhr. (Sakuntaḷa).

വ്രീളനം id. വ്രീ. മദ്വക്ത്രം RS. I am ashamed to tell. ലാളനവ്രീളനാദ്യേഷു Brhmd.

വ്രീഹി vrīhi S. (വൃധ?). Rice.

ശ occurs originally only in S & other foreign words. In Tdbh. it is replaced by ച (ശാസ്താ — ചാത്തൻ), or dropped altogether (ചാള & ആല fr. ശാല, ശ്രവണം — ഓണം, ശ്രവിഷ്ഠ — അ വിട്ടം, ശ്രേണി — ഏണി). Modern usage has introduced some ശ for ച (കലശൽ, പൂശുക etc., initial ശ in 1. ചെലവു vu. ശിലവു, ശരി, 2. തല ച്ചേരി — ശ്ശേരി), whilst in several words even സ is supplanted by ശ (ശരാശരി, ശിപ്പായി) mostly in consequence of the T. pronunciation of ച, as an impure s, serving for š & s.

ശം šam S. Happy, happiness (ശങ്കര etc.).

ശംസിക്ക šamsikka S. (L. censere). To praise, speak, vu. പ്രശംസിക്ക; അതു മാത്രം ശംസിയാ യ്ക ChVr. don't order. കംസനോടു ശംസിച്ചു നിന്നൊരു ദേവി CG. talking. — part. pass. ശ സ്തം & ശംസിതം.

ശംസ്ത്രവടി Rh., see സംസ്തരവടി.

ശകടം šaγaḍam S. (ശക്or ശകൻ?) & ചകടു, I. ചാടു 353. A cart. ശ. പൂട്ടി Bhg. ശ. നടക്കുമാ റില്ലഹോ ജലം തന്നിൽ PT. — നെടിയ ശകട വീരരും (sic) Mud. (Scythyans?; see ശകൻ). ശകടു So. T. (സകുടം), see ച — 339. average.

ശകൻ šaγaǹ S. 1. The Sacæ, Scythians സിന്ധു നിവാസികളായ ശകന്മാർ Mud. ശകയവന ന്മാർ Bhr.; mod. Mussulmans from the North. 2. Sālivāhana, whose era ശകാബ്ദം begins A. D. 78.

ശകല šaγalam S. (ശർക്കര ?). 1. A piece, bit as of bread ഉടൽ ശ'വും ചെയ്തു Bhr. ശ'മായീ ടും KR. 2. scales, bark.

denV. ശകലിക്ക to cut in pieces ശ'ച്ചാൻ Bhr. ഇടിയൊലി ച'ക്കും ചൊൽ RC. defeating. part. ശകലിതം mangled.

ശകലാത്തു Port. escarlata & ച'സ്സു, Europe cloth, esp. scarlet, but also ചുവന്ന, മഞ്ഞ, പച്ച, വെള്ളശ. (blanket); ചാരുവാം ശ'സ്സു നിരവേ വിരിച്ചു KR.

ŠA

ശകാരം šaγāram S. The letter ശ; hair about the privities. — M. abuse.

denV. ശകാരിക്ക to revile ശിപ്പായിനെ നന്നാ യി ശ'ച്ചു TR.

ശകൃതം V1. scoff, jest.

ശകുനം šaγunam S. 1. A bird. 2. an omen, augury, vu. ശവനം = നിമിത്തം, ലക്ഷണം (ദു ശ്ശ —, പാപശ —; opp. ശുഭ —). ശ. നോക്ക, പാർക്ക to consult omens. ശ. നന്നായാലും പുല രുവോളം കാക്കരുതു prov. ശ. നടത്താം GnP.

ശകുനപ്പിഴ a bad omen, ശ. കൾ കണ്ടു Bhr.

ശകുനശാസ്ത്രം S. augury.

ശകുനി S. 1. a bird. 2. N. pr. an uncle of the Kaurawas; prov. = intriguant.

ശകുന്തം S. a bird. — ശകുന്തല N. pr. a queen, Bharata's mother, so called because ലാളിച്ചു ശകുന്തങ്ങൾ ഇവളെ പല കാലം Bhr.

ശകുലം šaγulam S. A fish, (ശകലം 2.).

ശകൃൽ šaγ/?/l 8. Fæces, excrements.

ശക്തൻ šaktaǹ S. (p. p. of ശക്; G. kikys). Capable, able, strong യുദ്ധത്തിന്നു ശ'നല്ലാതേ യായി Sk. ശാപാനുഗ്രഹശ. Bhr.

ശക്തി S. 1. Power, strength ദാൻങ്ങൾ ശ. ക്കടുത്തതു ചെയ്യേണം Si Pu. as much as possible; the 3 elements of a king's power പ്രഭു —, മന്ത്ര —, ഉത്സാഹശ. V1. 2. a dart = വേൽ, f. i. എറിഞ്ഞശ. ജ്വലിച്ചു വരുന്നു KR. സുബ്രഹ്മ ണ്യൻറെ ശ. Bhg. ശ. വലിച്ചെറിഞ്ഞു Sk. ശ. പറിക്ക, തറെക്ക AR. 3. the active power of a deity personified as his wife, esp. Siva's Bhagavati.

ശക്തിധരൻ S. (2) Subrahmaṇya Sk., വേലൻ ശക്തിപൂജ S. (3) the Sacti worship, esp. by the secret fraternity of ശാക്തേയന്മാർ. Brahmans offer milk, Kshatriyas ghee, Vaišyas honey, Sūdras spirits. They have a technical language of their own,

calling a man യോഗി, a woman യോഗിനി, meat ശുദ്ധി, spirits വസ്തു etc.

ശക്തിമാൻ S. (1) powerful, able.

ശക്യം S. 1. possible, practicable ശ. അല്ലാതു ള്ള കാര്യം പ്രയത്നേന ശ. ആക്കിടുവാൻ PT. 2. ability ശ'വും വേണം VCh. = ശക്യത.

ശക്രൻ S. Indra. ശക്രധനുസ്സ് the rainbow, vu. ച —.

ശങ്ക šaṇga S. 1. Doubt, uncertainty ശങ്കകൾ അകലുവാൻ പറഞ്ഞു Bhg. fear, (ശങ്കാവിഹീ നം PT.), jealousy. 2. modesty, respect. Cpds. ഉൾ —, മത —, മെയി —; ശ. ജനിപ്പിക്ക fig. to put to shame, excel.

ശങ്കക്കേടു 1. fearlessness. 2. disrespect, dishonor V1.

ശങ്കാഭാവം reverence; reserve, coyness, shyness.

ശങ്കാരഹിതം S. fearlessly ശ. പുറപ്പെട്ടാൻ AR.

ശങ്കാശീലൻ S. retired, apprehensive V2.

denV. ശങ്കിക്ക 1. to suspect ഒരു തറവാട്ടിൽ ദോഷം ശ'ച്ചു KU. ചാരിത്രദൂഷണം ശ. KR. 2. to be bashful ശ'ച്ചു പറക, opp. ശ'യാതേ freely, boldly. 3. to respect, honor അ വനെ ശ'ച്ചടങ്ങി.

part. pass. ശങ്കിതനായി നിന്നു CG. shy, alarmed.

ശങ്കരൻ šaṇgaraǹ S. (ശം). 1. Causing happiness. Siva. — ശങ്കരാചാര്യർ KU. the restorer of Sivaism & lawgiver of Kēraḷa. 2. N. pr. കുഞ്ഞിയങ്കരൻ TP.

ശങ്കു šaṇgu S. A stake, pale, trunk അത എ നിക്കു മനശ്ശ. വായി തീർന്നു sticking fast = ശല്യം.

ശങ്കുല H. sangsi (?) or fr. ശംഖു; Pincers to cut betelnut.

ശംഖം šaṇkham S. 1. A chank, conch, Voluta of different kinds വലന്പുരി —, ഇടന്പുരിശ. used as vessels for libations, & for blowing as a horn ഊതുശ. etc. 2. coll. C., No. = ടങ്കം 1. a screw-chisel to bore holes in granite. 3. the temple-bone തലശ'ങ്ങൾ കുത്തീടും Nid. ശംഖ ദേശത്തിങ്കൽ ഒന്നു കുത്തിനാൻ KR. 4. a large number, 1,000 Millions CS. നൂറായിരം കോടി യായതു ശ. പോൽ KR. — മഹാശ. = 100,000 ശ. (മാശ. = 10,000 Millions CS.). ആയിരം ശ' ങ്ങൾ AR.

ശംഖചക്രം a wheel & conch stamped on bodies as signs of Višṇu.

ശംഖധ്വനി, — നാദം S. the sound of the conch.

ശംഖപുഷ്പം & ചങ്കുപു — Clitoria Ternatea with blue shell-like flowers, ശംഖപു'ത്തിലേ വേർ GP 62. 77. വെളുത്തശ. Tantr.

ശംഖമുദ്ര the seal of some high Brahmans in lieu of signature.

ശംഖു (& ചങ്കു 340) = ശംഖം, f. i. ശംഖൂതുക, ശ. ധ്വനി UR. പൊൻശംഖിൽനിന്നു ജന്മനീർ when the king has to give it പൊന്മയമായ ശംഖു CG.

ശങ്കുംകുപ്പി a Volkameria or = ശംഖപുഷ്പം.

ശംഖുതിരി & ശ. പിരി the winding in shells & in a screw, hence ശങ്കീരി V1. a screw, spindle; No. Er̀. Palg. (vu. ചങ്കീരി) a screw-cover of ഉറുക്കു, ഏലസ്സ് etc., the windings of a ball of thread etc.

ശംഖുമുദ്രVišṇu's trident used as a seal or stamp by the Cochin Sarkār.

ശംഖുവിളി blowing the conch.

ശചി šaǰi S. The wife of Indra (ശക്ര), who is ശചീപതി, ഇന്ദ്രശച്യാദികൾ the Gods.

ശഠൻ šaṭhaǹ S. (= ശത്ര ?). Refractory, perverse, obstinate; a rogue, fool ശഠന്മാരോടു ശാഠ്യം വേണം prov.

ശഠത S. unruly disposition, opposition, mutinous manner, നികിതി എടുക്കേണ്ടതിന്നു പി ന്നേയും ശ. ഉണ്ടായ് വരും, ഓരോരോ വേണ്ടാ ത ശ. കൾ പിടിച്ചു നില്ക്കുന്നു, ശ. കൾ ഭാവി ക്കരുതു TR. ശ. യും ശാഠ്യവും പറഞ്ഞു TR.

denV. ശഠിക്ക to behave haughtily, resist, ശണ്ഠിക്ക.

ശഠോക്തി S. a taunt ഇത്തരം ശ. കൾ KR.

ശണം šaṇam S. (& ച — 343.). Hemp, Cannabis & Crotolaria juncea. ശണസൂത്രം twine.

ശണ്ഠ šaṇṭha (ശഠ or C. ശണ = ചിനം). Quarrel. ശ. കൂടുക; എന്നെ വന്നു ശണ്ഠകൾ ഇട്ടു Bhg. fought. — തമ്മിൽ ശ്ഠിച്ചിരിവരും രാജധാനി യിൽ എത്തി PT. disputing.

ശണ്ഠി, see ചണ്ടി 3, 343.

ശതം šaδam S. (L. centum). Hundred ശതദ്വ യയോജന Brhmd. = 200. സുതശതർ മരിക്കും ChVr. അതിൽ ശതഗുണം നന്നു Si Pu. 100 times better.

ശതകം S. a collection of 100 (stanzas) as അദ്വൈതശ. AdwS.

ശതകുപ്പ & ശതപുഷ്പ = ചതകുപ്പ (343; തീപ്പുണ്ണു 461.) anise.

ശതകോടി S. (1,000 millions). Indra's thunderbolt.

ശതക്രതു, ശതമഖൻ, ശതമന്യു S. Indra.

ശതഘ്നി S. a weapon, rocket ശ. യന്ത്രതന്ത്രശത ങ്ങൾ പലതരം Bhr.

ശതദ്രു S. the Sutledge നൂറുകൈവഴിയായ നദി Bhr.

ശതധാ S. in a hundred ways.

ശതപത്രം S. a lotus.

ശതഭിഷക് S. = ചതയം 343.

ശതമുഖരാമായണം = സീതാവിജയം (a poem).

ശതമൂലി S. = ശതാവരി.

ശതാംഗം S. a chariot, = തേർ KR.

ശതാധിപൻ S. a centurion, captain.

ശതാവരി Asparagus racemosa, or Scorzonera? ശ. ക്കിഴങ്ങു GP 60., — ക്കുരുന്നു 65.

ശത്രം šatru (ശദ്; G. kotos). An enemy, foe ശ. നാട്ടിന്നു നീങ്ങിയാൽ TR. — 7 chief enemies of the soul കോപകാമദ്വോഷമത്സരകാർപ്പണ്യലോ ഭമോഹാദി ശത്രുക്കൾ AR.

ശത്രുക്കാർ enemies, ശ'രുടെ വാക്കു MR.

ശത്രുത S. enmity ശ. യോടും കൊന്നു Brhmd. ശ. ാമദ്ധ്യേ വന്നാൽ സന്ധി ചെയ്യാം KR. — ശത്രുത്വം S. id.

ശത്രുദോഷം S injuring chiefly by charms.

ശത്രുഭയം S. danger from enemies. ശ. നിനക്കി ല്ല Nal. you have nothing to fear from en.

ശനി šani S. (ശനൈ fr. ശമ്). 1. Saturn, considered an unlucky planet (=തമസ്സു) & identified with അയ്യപ്പൻ or കരിയാത്തൻ. 2. a month of Saturn equal to 30 months of the earth. ഏഴരശ്ശ. a dangerous time in astrol. കൊല്ലം ൧ഠഠ൬ ചിങ്ങശ്ശനി MR. Saturn being in Leo. കാട്ടുകാലിക്കുണ്ടോ (al. കാട്ടുകോഴിക്കു) ശനിയും സങ്ക്രാന്തിയും prov.

ശനിദശ, ശനിപ്പിഴ inauspicious season thro' Saturn's influence സേതുവിങ്കൽ പോയാലും ശനിപ്പിഴ വിടാതു prov.

ശനിപ്രദോഷമാഹാത്മ്യം N. pr. a treatise on the Saturday fasting, Si Pu.

ശനിബാധ = ശനിപ്പിഴ.

ശനിയൻ = തമോഗുണന്, ആകാത്തവൻ‍.

ശനിയാഴ്ച Saturday, ശനിവാരം.

ശനിവലി cramps, convulsions (fr. സന്നി).

ശനൈഃ S. slowly. — ശനൈശ്ചരൻ = ശനി.

ശപഥം šabatham S. (ശപ്). 1. Imprecation. 2. an oath ജാതിയോഗ്യമായുള്ള ശ'ങ്ങളെക്കൊ ണ്ടു സാക്ഷികളെ ശപിച്ചു പരമാർത്ഥത്തിനെ ചോദിക്കേണം VyM. വിജയനുടെ ശപഥമൊ ഴി ഓർക്ക CrArj. ശ. ചെയ്ക to swear. 3. a wager ശ. ഇടുക.

ശപനം S. swearing, cursing.

ശപിക്ക S. 1. to curse അവനെ ശ'ച്ചു Bhg. 2. to adjure (ശപഥം 2.).

CV. അഗസ്ത്യേന നീ ശപിപ്പിച്ചതു hadst him cursed by A —, HNK.

ശപ്പൻ, ശപ്പട്ട see ചപ്പന് 346, കയ്യൻ‍ 2, 296.

ശഫം šapham S. A hoof.

ശഫായത്തു Ar. shafā'at, Intercession, നബി യിൻറെ ശ'ത്തിൽ കൂടാൻ to trust in Muhammed.

ശബരൻ šsab/?/araǹ. S. A savage, mountaineer-tribe ശ'ന്മാർ = കാട്ടാളർ Bhr., so ശബരേശ്വ രന്മാർ Mud., see ശവരൻ.

ശബളം šab/?/aḷam S. Variegated ശബളതരമായ മാല Mud. മലകൃമിശബളമലിനം Nal. (ശൂലം ശബളവും SiPu., see ചവളം). In VyM. ധനം is three-fold ശുക്ലം, കൃഷ്ണം, ശബളം.

ശബ്ദം šabdam S. (ശപ് + ദാ). l. Sound, the വിഷയം of the ear; of 12 kinds ശാന്തം, ഘോ രം, മൂഢം (ദൃഢം?) സംഘർഷം, ഭവന്താരം (ധൈ വതം a, പഞ്ചമം b, h, നിഷാധം c, ഋഷഭം d, ഗാന്ധാരം e, ഷൾജം f, മദ്ധ്യമം g, the 7 musical notes), ശ. പിഴെക്ക, ഒക്കാതേ out of tune, ശ. തിരിക്ക to pronounce distinctly. ശ. ഇടുക to make a noise. — ചെത്തപ്പെടുക Tdbh. to be sounded. 2. a word, gramm. ശ'ത്തിൽ ചേ ർന്നുള്ള അർത്ഥത്തെ കാണ്മാനായി ശാബ്ദികൻ ഓ

ർത്തു നില്ക്കുന്പോലേ CG. ബ്രഹ്മോഹം എന്നുള്ള ശ'വും ശബ്ദമാത്രമേ Bhg.

ശബ്ദദർശനം S. believing through hearing.

ശബ്ദശാസ്ത്രം S. (2) grammar ശ. പഠിച്ചിരിക്കു ന്നു ശബ്ദം ഒന്നും പിഴെച്ചില്ല ചൊല്ലുന്പോൾ KR.

ശബ്ദാർത്ഥം S. (2) meaning of a word.

ശബ്ദിക്ക S. to sound, call, speak ജാതിസ്വഭാ വമാം ശബ്ദത്തെ ശ'ച്ചാർ KR.

CV. f. i. ചമ്മട്ടിയെ ശബ്ദിപ്പിച്ചു cracked the whip.

ശമം šamam S. (ശമ് to cease). 1. Relief, rest. 2. quiet of mind = അന്തഃകരണനിരോധം Kei N. = ബുദ്ധി തന്നടക്കം Bhg 11. (or കാമാദി കൾ നശിക്ക). — ശമപ്രധാനൻ element V1.

ശമനൻ S. Yama = അന്തകൻ; hence ശമനപു രത്തിന്നയക്ക CrArj. to kill.

ശമനം S. 1. cessation. 2. relieving ത്രിദോഷ ശമനം വെള്ളം Nid. 3. relief തലനോവി ന്ന് ഒട്ടു ശ. വന്നിതോ Mud. അന്നന്നേ ശ. വരുവാൻ മരുന്നു a. med. sedative in incurable disease. വ്യാധി മെല്ലേ ശ. Anj. = ശ മിക്കും.

ശമനി S. the night.

ശമലം S. impurity; = കശ്മലം.

ശമാദിഷൾക്കം S. six virtues ശമം, ദമം, ഉപരതി, തിതിക്ഷ, സമാധാനം, ശ്രദ്ധ KeiN.

ശമിക്ക S. 1. to cease, grow calm കാററുശ. Nal. 2. to be alleviated, mitigated, ജാജ്യ ത്തിങ്കലേ ഉപദ്രവം ശമിപ്പാൻ TR. 3. to keep quiet എന്ന് ഓർത്തു ശമിക്കുന്നേൻ Bhr. = അടങ്ങുക.

part. ശമിതം appeased, Bhr. & ശാന്തം.

CV. ശമിപ്പിക്ക 1. to extinguish പാപം ശ. Si Pu. to forgive. 2. to appease, assuage ക്ഷുത്തു PT. കോപത്തേ ശ'ച്ചേ കണ്ടുകൊൾക Bhr. ജ്വരം പീലി ഉഴിഞ്ഞു ശ'ച്ചു Mud. കലിയുടെ ഗൌരവം ശ'പ്പാൻ, സന്താപം ശ'പ്പാൻ ഔ ഷധം Nal.

ശമൌഷധം S. an alterative മദാന്ധർക്കു ദണ്ഡമത്രേ ശ. Bhg.

ശമൃത്തു = ചമത്തു, സാമർത്ഥ്യം in ചില ശ'ത്തുള്ള ആളുകൾ Ti. clever.

ശന്പ šamba S. Lightning. Tdbh. I. ചന്പ 2,347.

ശന്പു šambu Tdbh. = ശംഭു or ശം f.i. മൂവരും (Brahma, Višṇu, Siva) ശന്പുവരപ്രദന്മാർ, ശ. വരങ്ങൾ കൊടുക്കും Bhg 10, 88.

ശന്പളം šambaḷam 5. (S. ശംബ — travelling money). Wages, hire ൧ഠഠ വരാഹൻ ശ. വെച്ചു Arb.

ശന്പളക്കാരൻ = മാസപ്പടിക്കാരൻ.

ശംബരം šamḃaram S. Water അഹിപ്രാണ ശ. VetC. = വിഷാംബു.

ശംബൂകം šamḃ/?/ūγam S. (G. sambykë). A bivalve shell.

ശംഭു šambhu S. (ശം). Siva ശംഭുസേവനം SiPu.; a sage.

ശമ്മല Ar. shamla, The end of a cloth tucked in; entanglement, difficulty, ശ. തീർക്ക to disentangle (ചമ്മല 348).

ശയനം šayanam S. (ശീ; G. keimai). 1. Lying, reposing, ശ. കൊൾക to lie down. 2. a couch അനന്തശ. 3. coitus = ഒളി V1.; രജസ്വലമാർ ശ'ങ്ങൾ Bhg. (forbidden). ശയനമോഹം B.; ഒളിശ. 180.

ശയനപ്രദക്ഷിണം S. = മിണ്ടി ഉരുളുക.

ശയനമന്ദിരം S. = ശയ്യാഗൃഹം Mud.

ശയനാധികാരി S. a chamberlain, Mud.

denV. ശയനിക്ക V1. = ശയിക്ക.

ശയനീയം S. a bed, ശ. പ്രാപിച്ചു PT.

ശയാലു S. sleepy; the Boa.

ശയിക്ക S. to lie down, rest, sleep. CV. ശയി പ്പിക്ക Bhg 10.

ശയ്യ S. a bed ശ. മേലേ കിടക്ക Anj.; fig. the wife ശ. യായുള്ളൊരു ദേവി CG. a queen. ശയ്യാഗൃഹം Mud. a bed-room.

ശര šara A rustling sound ശരശരാ എന്നു മൂത്രിച്ചു.

ശരം šaram S. 1. An arrow (vu. II. ചരം 348). ശരശരമാരികൾ KR. ശ. തൊടുക്ക, പൊഴിക്ക, പെയ്ക, എയ്ക etc. ശ. പാർക്ക a mode of divination V1. 2. in math, the versed sine, part of the radius ജ്യാമദ്ധ്യത്തിങ്കന്നു ചാപമദ്ധ്യ ത്തിൻ അകലം ശ. ആകുന്നതു Gan. ശരവും കൊ ടിയും വരുമാറു ജ്യാവു കല്പിപ്പൂ etc. ശരോനവായ സാർദ്ധം the radius without the versed sine. 3. a reed, Saccharum sara.

ശരക്കോൽ the shaft of an arrow, stem of grass.

ശരധി S. a quiver ശരം ഒടുങ്ങാത ശ. Bhr.; also ശരതുണി RC.

ശരപാതം S. a shot KR., കാമിനികടാക്ഷശ' തഭയം ഇല്ല ChVr. no danger from girls' eyes

ശരപ്പാടു. the distance of a shot നാലഞ്ചു ശ. നടന്നു. AR.

ശരൻ in Cpds. having an arrow f. i. പങ്കജശ. etc. = Kāma, വാരിജശരാരാതി etc. AR. Siva.

ശരവണം S. (3) = ഓടക്കാടു a place near Ganga KR., ശ'ദ്ശമണഞ്ഞപ്പോൾ ഉറെച്ചു പുഷ്പകം UR. — ശരവമഭവൻ Subrahmaṇya.

ശരവർഷം S. a shower of arrows.

ശരണം šaraṇam S. (ശ്രി). 1. Refuge, shelter സർവ്വവും ഉപേക്ഷിച്ചു കുന്പഞ്]ിയെ തന്നെ ശ. ഭാവിച്ചു TR. മുകിൽ വർണ്ണരേ ശ. Anj. ശ. ആർ എന്നു Bhr. 2. quarter in battle & protection. ശ. പതിക്ക ചരണകമലേ AR. to fall at his feet. കാക്കൽ ശ'മായി വീണു KR. തൃക്കാക്കൽ ശ. പ്രാപിച്ചു KU. to throw oneself on one's mercy. അവനിൽ ശ. പ്രാപിക്ക Arb. എന്നെ ശ. ഗമി ക്ക KR. ശ. ചൊല്ക to salute humbly. 3. = ആശ്രയം hope. — ശരണപ്പെടുക V1. to confide. — ശ. ഉപേക്ഷിക്ക, ഖണ്ഡിക്ക V1. 2. to despair. ശരണദൻ S. affording protection AR.

ശരണാഗതൻ S. a refugee, client ശ'തവത്സ ലൻ AR. Rāma.

ശരണാർത്ഥി S. id.; ശ. യായ് വന്നു KR. came to seek protection.

ശരണ്യൻ S. 1. yielding protection ലോകശ. ഭവാൻ, ശ'ന്മാരായ നിങ്ങളെ ശരണം പ്രാ പിക്കുന്നേൻ KR. 2. needing protection.

ശരൽ šarad S. Autumn ദുർദ്ദിനം നീങ്ങി ശരല്ക്കാ ലെ ആഗതം Nal. തൂമ കലർന്ന ശരത്തു വന്നു CG. ഊററമാം ശ. ഘനം എന്നതുപോലേ KR. (landwind?).

ശരഭം šarabham S. (&ക —). A fabulous animal എട്ടടിമാൻ, f. i. വന്പരാം ശ'ങ്ങൾ SiPu.

ശരാടി, ശരാരി S. Turdus ginginianus.

ശരാരത്ത് Ar. sharārat, Mischief, തെന്മലപ്പുറ ത്തിൽ കുഞ്ചു അച്ചൻ ശ. ചെയ്തു TR. a raid.

ശരാവം šarāvam S. A lid, shallow dish.

ശരാവിക = രാജക്കുരു med.

ശരാശരി P. sar-ā-Sari, From end to end; average ശ. സംഖ്യ, medium between two extremes.— വെള്ളിക്കു ശ. തൂക്കം കിട്ടും MC; 8 പ ണം ശ. കൊടുത്തു exactly = ശരി 1., so രൂപം, അളത്തം, തൂക്കം, എണ്ണം ശ. ആക = കൃത്യം.

ശരാശ്രയം S. (ശരം). A quiver.

ശരാസനം S. a bow.

ശരി šari (T. ചരി, C. Te. Tu. M. സരി fr. ച രിയു, & ചാർ to be near). 1. Even ത്രാസു ശ രിയായി തൂങ്ങി, പ്രാവിന്നു ശ. യായി തൂങ്ങാ Arb. like; agreement നടപ്പിന്നു ശെരിയായിട്ടുള്ളത ല്ല MR. unusual, ശ. ആക്കുക, ഇടുക to make equal, retaliate, ശരിക്കുശരി V2. strict retribution. 2. right, correct ശ. ഉണ്ടു jud.പണി ശെരിയായി നടക്കും, പറയുന്നതു ശ. യല്ല MR.; yes! V1.; മണികനകമിട സരികലർന്നിട്ടുള്ള മാ ല Mud. regular succession.

ശരികേടു wrong, So.

ശരിപുതം പോരുക No. to suit one's taste, വീടുശ'പോന്നേടത്തു പെണ്ണു ശ'രാ TP.

സരി (sic!) പോരുക to maintain an equal fight. രതിപതിയോടു സ'രുന്ന നീ KR. rivalling Kāma. കരികരത്തിന്നു സ'ന്ന തുട KR.

ശരിവരേ as much as is proper, completely പ ണം ശ. അടെക്ക, കടം ശ. യായിട്ടു വീടു വാൻ TR.

ശരീരം šarīram S. 1. The human body ശ. കൊ ടുത്തു അദ്ധ്വാനിക്ക = ദേഹദണ്ഡം ചെയ്ക; ശ. തെരുത്തുപോയി is benumbed, ശ. ഭരിക്ക V2. to be convalescent. 2. = ദേഹം a person കു ന്പഞ്ഞി ആശ്രയം വിശ്വസിച്ച ശ. ആകകൊ ണ്ടു TR. 3. = വയറു (hon.), f.i. അവളുടെ ശ. ഇളക്കി med.

ശരീരക്കൂറു = ദേഹക്കൂറു.

ശരീരഗം S. laid on the body, തന്നുടെ ശ. ഭൂ ഷണം Nal. worn by him.

ശരീരധർമ്മം S. bodily constitution, ശരീരാ വസ്ഥ.

ശരീരൻ having a body (in Cpds.), f.i. പർവ്വത തുല്യശ'ന്മാർ AR.

ശരീരരക്ഷ S. care of the body.

ശരീരവാൻ S. a person ധന്യൻ ആ ശ. Nal 3.

ശരീരവിചാരം care for the body.

ശരീരവൃത്തി S. cleanliness.

ശരീരശാസനം V1. power over the limbs.

ശരീരസൌഖ്യം bodily health ശ'ഖ്യസന്തോ ഷാധികൾക്കും നമുക്ക ഓർ എഴുത്തു കൊടു ത്തയക്കേണം epist.

ശരീരസ്മരണ S. consciousness, power over the limbs.

ശരീരാഭരണങ്ങൾ VetC. = മെയ്യാഭരണങ്ങൾ.

ശരീരാവസ്ഥ = ശരീരധർമ്മം; state of health.

ശരീരി S. embodied, soul = ദേഹി, a man ശ ക്തിശ. കൾക്കില്ല Sah.; ശ'ണാം Gen. pl. Nal. വാത—, പിത്ത — കഫശരീരി =കൂറു.

ശരു šaru S. = ശരം, The thunder-bolt of Indra.

ശർക്കര šarkara S. 1. = ചരൽ Gravel, കക്കരം. 2. sugar, Saccharum Tdbh. ചക്കര 339.; പാലി ന്നു ശ. Sah. (necessary). Kinds: നീർ —, വെ ളുത്ത—, ചുവന്ന—, പഴേ—, പുത്തൻശ. GP92. കണ്ടശ്ശ. sugarcandy. ചീനശ്ശ. white sugar in powder, തരി — white crystallized, ശ'പ്പാവു syrup 339 & ചക്കരക്കട്ടി No., വീണ — spoiled, പനഞ്ച. 610, തെങ്ങിൻ ചക്കര., പാടച്ച. (പാ ടം = പാത്രം) or ദ്വീപു ച. or തീയത്താളൻ ച. brought from the Laccadives. — ശ. ഉപ്പേരി a fried vegetable kar̀i. — ശ. വാക്കു a sweet words.

ശർദ്ധിക്ക šardhikka S. = അധോവായു med.

ശർമ്മം šanuam S. (ശരണം). Happiness ധർമ്മ ങ്ങൾ ചെയ്താൽ ശ. ഉള്ളു സുരാലയേ, ലോകർക്കു ശർമ്മലാഭത്തിന്നു വേണ്ടുന്ന ദിക് Nal. heaven. ശർമ്മസാധനം Bhr. — ശർമ്മവിലാപം ചെയ്തു VetC. took a tender farewell.

ശർമ്മൻ, like വർമ്മൻ added to the names of Brahmans & Mal. Rājas.

ശ൪വ്വൻ Siva S. ശ'നും ശ൪വ്വാണിയും Nal. (Kāḷi), ശ൪വ്വമന്ത്രം SiPu.

ശ൪വ്വരി S. the night.

ശലം šalam S.(= ചൽ). The quill of a porcupine. ശലഭം S. a locust, cricket. ശലഭോപമർ Bhr. (men). അഗ്നിയിൽ ശ. എന്നപോലേ Sk. (soon destroyed).

ശലാക S. 1. rod, ramrod; surgeon's probe വെള്ളി —, പൊൻ —. 2. wire, also ശി—, ശ്ലാക vu.; also gold-lace V1. പൊന്നിൻ ശ്ലാ ഖകൾ MC.

ശലാടു šalā/?/u S.(ചല്ലു). Unripe fruit കദളിക്കാ യ്ക്കുള്ള ശ. ക്കൾ GP.

ശലാപം, T. ച —, see ശിലാപം.

ശല്ക്കം S. = ശകലം.

ശല്യം S. (ശലം). 1. A porcupine SiPu. 2. a javelin, dart. fig. ക്രൂരവാക്ശ. Bhr. ഉള്ളിൽ ത റച്ചിളകാതേ കിടക്കുന്നശ. പറിക്ക Mud. fostering doubt or embarrassment. മനശ്ശല്യം etc. മമ മരണാന്തം ശ. ആയിതു പരം ChVr. never to be got over. ശ. ചെയ്ക B. to vex.

ശല്യകന്മാർ എന്ന പോലേ KR. = ശല്യം 1.

ശല്യാരി enemy of Shalyan, Bhr. Siv.

ശല്ലകി S. a porcupine = ശല്യം 1.

ശല്ലി T., Tdbh. of ശല്യം a short pike; the tassel of a spear (see ചല്ലി).

ശല്ലാവ് T. C. Te. Tu. = ശാല്വ So. Muslin വെ ള്ളശ്ശ. ഇട്ടു.

ശവം šavam S. (ചാവു) & ചവം, A corpse ച ത്ത ശവങ്ങളെ തിന്നു KU. (= ചത്തവരുടെ); ച. തിന്നിക്കണ്ടോൻ വരുന്നു. TP. demons on battle-field, ശ. തിന്നി (an ant), ശ. തീണ്ടി്പോക; ശ. എടുക്ക to bury.

ശവക്കിടങ്ങു (loc), — ക്കോട്ട So. a burialground.

ശവക്കുഴി a grave.

ശവദഹനം S. the burning of a corpse, ശ. ക ഴിക്ക, Anach.; also ശവദാഹം.

ശവപ്പറന്പു a burial-ground.

ശവപ്പെട്ടി a coffin, — വണ്ടി a hearse.

ശവശരീരം S. a corpse, ശ. പോലേ AR. dead-like. പുത്രൻറെ ശ'ത്തെ എടുത്തു UR.

ശവസംസ്കാരം S. funeral honors.

ശവരൻ šavaraǹ S. & ശബരൻ = വേടൻ, കാട്ടാളൻ. — f. ശവരി N. pr. a pious woman of jungle-caste, ശവരിമല a temple in Trav., Sah. VilvP.

ശവേല Port, chavelha, The peg of a wain- beam, iron of an axle-tree. No.

ശശം šašam S. (Ge. Hase). A hare = മുയൽ PT. ശശകൻ id. — ശശശൃംഗം KeiN. an absurdity.

ശശധരൻ, ശശാങ്കൻ, ശശി S. the moon, hence: ശശിമുഖി f. moon-faced VetC.

ശശിധ hair-frost? അഖിലമപി യശസ്സിനാൽ ശ. വെളുവെളിവിനോടു ചേർക്ക Si Pu.

ശശ്വൽ šašval S. (related to വിശ്വം). Perpetually ശ. പരബ്രഹ്മമൂർത്തി Bhg. ശ. ഗുണൻ ChVr. K/?/šna, (ശാശ്വതം).

ശഷ്പം šašpam S. (Tdbh. ചപ്പു 346.). Young grass.

ശഷ്പൻ = ചപ്പൻ, ശഷ്പസമൻ KR.

ശസ്തം šastam S. (p. p. of ശംസ്). Praised; prosperity V1.

ശസ്ത്രം šastram S. (ശസ് to hurt, G. kestra). 1. A weapon, sword. 2. a surgical instrument, ശ. ഇടുക. to perform a surgical act.

ശസ്ത്രദൻ S. Mud. = ആയുധം കൊടുക്കുന്നവൻ; barber? പണിക്കർ?

ശസ്ത്രഗ്രഹണം, — ധാരണം Brhmd. fighting.

ശസ്ത്രധരർ, — ധാരികൾ, — പന്മാർ KR. warriors.

ശസ്ത്രപ്രയോഗം S. surgery & midwifery, the work of Vēlaǹ KN.

ശസ്ത്രമാർജ്ജൻ S. an armorer, = കടച്ചക്കൊല്ലൻ V2.

ശസ്ത്രവാൻ, ശസ്ത്രസ്തി an armed Brahman. KM.

ശസ്ത്രവൈദ്യൻ S. a surgeon.

ശസ്ത്രാസ്തവിദ്യകൾ S. fencing & archery ശ' ളും എപ്പേരും പഠിച്ചു KR. ശസ്ത്രാസ്ത്രങ്ങൾ ഏല്ക്കയില്ല Tautr.

ശഹീതു Ar. shahīd, A witness, martyr. ശ'ത്രാ വാൻ ആവശ്യമുള്ളു Ti. to die for the faith.

ശാക, see ശാഖ.

ശാകം šāγam S. 1. A pot-herb ശാകങ്ങളെ അ രിഞ്ഞു GP. (for kar̀i). ശാ. വിളന്പി SiPu. a dish of vegetables. 2. = ശകാബ്ദം.

ശാകോപദംശം S. vegetable kar̀i.

ശാക്യമുനി S. Buddha.

ശാക്തേയം S. see ശക്തിപൂജ, f. i. അവരുടെ ശാ'ത്തിൽ ചേർന്നു vu. — ശാക്തേയന്മാർ, also= പിടാരന്മാർ.

ശാഖ šākha S. 1. A branch ശാഖാഗ്രങ്ങളിൽ ഉണ്ടാകുന്ന ഫലങ്ങൾ VyM. 2. a sub- division of the Vēda according to different schools തൈത്തിരിയാദി ശാഖാഭേദങ്ങൾ Bhr. ബാഷ്ക ളൻ തനറെ ശാ. നാലാക്കി Bhg. 3. a leaf, list ശാകയിൽ ചേർക്ക TR. to file an action. — ശാകപ്പുക്കു (book?) diary.

ശാഖക്കാർ belonging to a branch of the family.

ശാഖാമൃഗം S. a monkey ശാ'ങ്ങളെ ആട്ടി; ശാ' ഗാധിപൻ AR. Sugrīva.

ശാഖി S. a tree, കല്പകശാ. CG.

ശാഖോപശാഖങ്ങൾ divisions & sub-divisions, as of a science അനേക ശാ. Tattw.

ശാഖ്യം a mat or wicker-work ശാ'മായുള്ള പ രമാസനേ വസിപ്പിച്ചു Bhg.

ശാടി šāḍi S. A petticoat.

ശാഠ്യം šāṭhyam S. (= ശഠത). Perverseness, obstinate opposition തന്നു കഴികയില്ല എന്നു കു ടികൾ ശാ'വും ശഠതയും പറഞ്ഞു നാടു വിട്ടു പോ ന്നു, നികിതി തരാൻ ശാ'മായി വരുന്നവർ TR.

ശാണം šāṇam S. (ശോ to Bharpen). 1. A hone, touch- or grind-stone ശാണക്കല്ലു & ചാ — 353; also ശാണകൊടുക്ക to grind V1. 2. a weight of ¾ കഴഞ്ചു or of½ കാണം CS. = ചാണപ്പരൽ.

ശാതം S. (part. pass.) sharpened, thin വായു ശാതമായി വീശി KR.; ശതോദരി Nal. slender f.

ശാത്രവം S. (ശത്രു). Inimical ശാ'വകുലകാലൻ KR.

ശാദം šād/?/am 1. S. Mud; Young grass. 2. T. (ജാതം) = ചോറു loc.

ശാന്തം šandam S.(part. pass. of ശമ്). 1. Stilled, extinguished അസ്ത്രത്തെ ശാ'മാക്കി AR. rendered ineffective. എൻറെ ശാന്തഭാഗ്യത്വം Nal. lost happiness. ശാന്തകോപനായി SiPu. cooled down. അന്യജന്മത്തിൽ ചെയ്തതും ശാ' മാം SiPu. atoned for. ത്വൽപാദസ്മരണംകൊ ണ്ടു മൽപാപം ശാ'മായ്വരും CC. 2. allayed, pacified, calm, meek. ശാ'നായി വസിക്ക VetC. to keep quiet, ശാന്തശീലം; ശാന്തൻ also an ascetic. 3. alleviation, വ്യാധിക്കു ശാ. വരും TR. I shall be cured.

ശാന്തത S. calmness, serenity, gentleness. — ശാ. പ്പെടുക, സങ്കടത്തെ ശാ. പ്പെടുത്താതെ doc, (= ശമിക്ക, — പ്പിക്ക).

ശാന്തസ്വാമി the Brahman minister of Tāmūri, തിനയഞ്ചേരി ഇളയതു KU.

ശാന്തി S. 1. Cessation, alleviation, cure രോഗ—, ദുഃഖ —, etc. ചിത്തശാ. വന്നു VivP. ദുർന്നിമിത്തങ്ങൾക്കു ശാ. ചെയ്തുകൊൾക AR. to avert what the omens threaten. 2. expiatory rite ബ്രാഹ്മണർക്കു ജപഹോമാദി ശാ. കളും KU. ശാ. മാടുക, കഴിക്ക; ശാ. ചെയ്തു പുലർത്തുക GnP. to live by sacrificing. ദേവാലയങ്ങളിൽ ചെലവു ശാ. കഴിഞ്ഞുപോകേണ്ടതിന്നു മുതലില്ല TR. 3. the office of a priest; മേൽശാ. a Tantri, കീഴ്ശാ. cooking for Brahman's etc. ശാ. എനിക്കാണ് MR. മുട്ടുശാ. ക്ക് ഏല്പിച്ചാൽ കാശിക്കു പോകാം prov. N. ദേവസ്വത്തിൽ ശാ. കഴിച്ചു വരുന്നു jud. — കൊടിശാ. the highest functionary in great fanes, condemned to celibacy during his 3 years of service. 4. calmness, quiet, meekness, continence (= ശാന്തത).

denV. ശാന്തിക്ക V2. = ശമിക്ക.

ശാന്തിക്കാരൻ (4) an ascetic; (2. 3) the officiating priest ശാ. എന്പ്രാന്തിരി MR. മേലോത്തു ശാ'ർ എന്പ്രാന്തിരി TR. — പുറപ്പെടാശാ. No. an Embrāǹ or Nambūtiri priest, vowed to celibacy & to stay in certain large temples during his tenure of office for 1 year (ദീ ക്ഷകൂടിയ സന്ന്യാസം).

ശാന്തിവൃത്തി his office & allowance.

ശാന്തുവരുത്തുക (= ശാന്തം, — ന്തി) to heal.

ശാന്ത്വം, see സാന്ത്വം.

ശാപം šābam S. (ശപ്). A curse താപസൻ എങ്ങളെ ശാ. ഇട്ടു Brhmd. ശാ. കൊടുക്കോല പാണ്ഡവന്മാർക്കു നീ Bhr11. അന്നേ ഉണ്ടാക ഗ ർഭം എന്നൊരു ശാ. ചെയ്താൻ UR. (print). — ശാ. എനിക്ക് ഏല്ക്കയില്ല Bhr. to take effect, so തീ ണ്ടി, പററി etc.; ശാ. തീരുക, തീർക്ക Bhr. to avert, remove it

ശാപഗ്രസ്തന് lying under a curse, ശാ'നായി പോം Bhr.

‍ശാപനിവൃത്തി removal of a curse, also ശാപ മോക്ഷം കൊടുത്തു KU.

ശാപാനുഗ്രഹശക്തൻ able to curse & bless Bhg.

ശാപോദകം S. water which being sprinkled effects a metamorphosis ശാ. കയ്യിൽ എടു ത്തു തളിച്ചു Bhg. ശപിപ്പതിന്നു ശാ. ധരിച്ചു, ശാ. തൻ പാദങ്ങളിലാക്കി Si Pu.

ശാപ്പാടു šāppāḍụ T. Te. (sāku C. Te. Tu. to foster, C. Tu. enough). A meal of Brahmans V1. So. No. ശാ'ടിന്നുള്ള സാമാനങ്ങൾ MR. (a Nambūtiri), Palg. more gen.; also ശാപ്പടുക; സാപ്പാട്ടു രാമൻ = ഭക്ഷണപ്രിയൻ.

ശാഫി Ar. shāfi'ī N. pr. A chief of one of the 4 sects; ശാഫിമാർ Māppiḷḷās.

ശാബ്ദികൻ šābdiγaǹ S. (ശബ്ദം 2). A grammarian ശാ'രാം ജനം തുണെക്കേണം DN.

ശാംഭവം S. Connected with ശംഭു; a poison; a Purāṇa ശാ. കേൾക്കയിൽ ആശ CG.

ശായി šāyi S. (ശയ). Lying, പന്നഗശാ. KR. Višṇu.

ശായിദ് = ശഹീതു.

ശാരദം šārad/?/am S. (ശരൽ). Autumnal ശാ'ദ മേഘങ്ങൾ KR.; ശാരദ Sarasvati.

ശാരിക šāriγa S. (ശാരം variegated). The Maina bird, Gracula religiosa ശാ. പ്പൈതൽ CC.

ശാരിയാവു Red cloth (loc), Port, chara/?/, japanned?

ശാരിശി "charge"? വലിയതോക്കുകൊണ്ടു ശാ. വെടി വെച്ചു Ti. a volley.

ശാരീരം šārīram S. (ശരീര). Bodily, human, as the voice (opp. instruments), ശാരീരക്കാരൻ a sweet voice.

ശാർക്കര N. pr. One of the 5 Kšatriya dynasties, near Chēt/?/t/?/uva KU.

ശാങ്ഗം šārṇġam S. (ശൃംഘ). A bow.

ശാർങ്ഗപാണി CC. & ശാർങ്ഗി KR. Višṇu.

ശാർദ്ദൂലം šārdūlam S. 1. A tiger, ശാ'ലപോത ങ്ങൾ Mud. tiger's cubs. — ശാ'ലചൂർണ്ണം a powder against ഗുന്മം a med. 2. pre-eminent as രാജശാ.

ശാർദ്ധ prh. P. zād-rāh & സാർത്ഥം, Provisions for the way, military stores മരുന്നും ഉ ണ്ടയും പലവക തോക്കും ശാർദ്ധയും കൂട്ടി TR. Tippu preparing for war.

ശാല šāla S. A hall, house കോശ —, ധാന്യ —, വാജി —, വാരണ —, ഹോമ —, വാഹന —,

ഭോജന —, മന്ത്ര —, ഗോ —, യാഗ —, വിദ്യാ ശാലകൾ KR. ഗോക്കൾ ശാലക്കൽ വന്നു Bhr. (= ആല) stable. ശില്പിയെ കൊണ്ട്വന്നു ശാ. നി ർമ്മിക്ക Bhr., esp. for യാഗം; ധർമ്മ —, പാണ്ടി —, സത്ര —, etc. ശാലാളികേളിനിലയങ്ങൾ CC.

ശാലി 1. endowed with, as ബുദ്ധിശാലി etc., whence: കരുണാശാലിത്വം കാട്ടുക ChVr.; f. ബുദ്ധിശാലിനി VetC. 2. a kind of rice. 3. ശാലിപ്പെൺ PT. = ചാലിയത്തി (V1. = shawl).

ശാലിയൻ = ചാലിയൻ.

ശാലിവാഹനൻ S. N. pr. the king identified with the era ശകാബ്ദം.

ശാലീനം S. bashful.

ശാലുവ & ശാല്വ T. C. M., also സാല്വ H. šāl, A "shawl," silk cloak of noblemen ചു വന്ന ശാ. നജർ കൊടുത്തു TR.

ശാലൂരം S. (& ശാലു). A frog.

ശാലേയം S. (ശാലി 2.). Fit for rice, = വിളഭൂമി.

ശാവം šāvam S. (ശവം, ചാവു). 1. Pollution from a death. 2. also ശാബം S. the young of any animal, ശാബകം.

ശാശ്വതം šāšvaδam S. (ശശ്വൽ). Perpetual, eternal ശാ. ബ്രഹ്മധ്യാനം Nal. ശാ'ത ജയജയ AR. ശാ'തവാക്കുകൾ ആശ്രയിച്ചീടുന്ന ഈശ്വ രൻ, ശാ'ന്മാരായുള്ളീശ്വരൻമാർ CG. ശാ'മായ ധർമ്മം തന്നെയും പേടിക്കേണം Bhr.

ശാസന šāsana S. (ശാസ് = ശംസ് to instruct). An order, rule. ഏകശാ. യോടു equal- handed or undisputed rule KU.

ശാസനം S. an order, വിരിഞ്ചൻറെ ശാ. SiPu. = fate; a grant, deed (താമ്രശാ.). — ക്രൂരശാ'ൻ Nal. punisher of the cruel.

denV. ശാസിക്ക S. 1. to inform, command, discipline രാജാവും കാര്യക്കാരും കുടികളെ ശാസിച്ചു വല്ലതും വാങ്ങും TR. intimidating. 2. to reprove, punish ശാ'ച്ചു പറക. — part. ശാസിതൻ.

ശാസിതാവു: (ശാ'വായ ഗുരുനാഥൻ SiPu.) governing, leading; a teacher.

ശാസ്താവു S. a ruler, instructor; ഛന്നപാപ ന്മാർക്കന്തകൻ ശാ. Bhr. a corrector; a Paradēvata protecting the hill-border of Kēraḷa as Durga does the sea-board. ചാത്തൻ 354.

ശാസ്ത്രം 1. A precept വെണം എന്നുണ്ടു ശാ സ്ത്രം SiPu. it is written that; law, science ജ്ഞാന — & കർമ്മശാ'ങ്ങൾ GnP. for thinkers & for practical men. 2. a treatise, book തർക്ക — logic, ധർമ്മ — code of law, etc. vu. നാലു വേദം ആറു ശാ. KU. (മന്ത്രം, വ്യാകരണം, നി ഘണ്ടു, നിരുക്തം, ജ്യോതിഷം, ഛന്ദോപചിതി VedD.). scripture പണ്ടിതരേ ശാസ്ത്രപുസ്തകം തൊട്ടു സത്യം ചെയ്തു TR. അല്ലായ്കിൽ എന്നുടെ ശാ. എന്നുമേ തീണ്ടുന്നോനല്ല CG. എഴുന്നീററുശാ. പറയുന്നു jud. prays (a Māpḷa). 3. ശാ. നടക്ക & ചാത്തിരം a ceremony of the armed Brahmans (perh. ക്ഷാത്രം) KU.

ശാസ്ത്രകൃൽ S. an author; Rishi.

ശാസ്ത്രഗർത്തം (330) in: മത്ഭക്തി വിമുഖന്മാർ ശാ'ങ്ങൾതോറും സത്ഭാവം കൊണ്ടു വീണു മോഹിച്ചീടുന്നു AR1. (says Rāma) are caught in the pitfalls of the Shāstra (forego bliss).

ശാസ്ത്രജ്ഞൻ (ശാസ്ത്രാർത്ഥജ്ഞത്വം Brhmd.), ശാ സ്ത്രവാൻ, ശാസ്ത്രവിൽ S. learned, a savant.

ശാസ്ത്രാംഗം S. a particular science, applied to astronomy; ശാ'ക്കാർ astrologers etc.

ശാസ്ത്രാഭ്യാസം S. the study of science.

ശാസ്ത്രി S. a Pandita, teacher, expounder of law.

ശാസ്ത്രീയം, ശാസ്ത്രോക്തം S. scriptural ശാ. അ ല്ലാതേ കണ്ടു ചെയ്ക KR.; എന്നു ശാസ്ത്രോ ക്തി VetC. it is written.

ശാസ്യം S. 1. to be ordered. 2. a rule ശാ. ചെയ്ക So.

ശി ši, Interj. = ചീ, or ശിവ! ശിവ്വായി what a mouth! Excessive, etc. V1.

ശിംശപ S. a Dalbergia ശി. നാമവൃക്ഷം AR.

ശിംശുമാരൻ S. A porpoise PT. (or sea-horse?) ശി'ൻറെ പുഛ്ഛാഗ്രത്തിങ്കൽ ധ്രുവനല്ലോ Bhg 5.

ശിക്യം šikyam S. A net or strings for suspending = ഉറി, f. i. അപ്പങ്ങൾ ശിക്യേനിധായ, എത്താത്ത ശി'ങ്ങളിലുള്ള കുംഭം CC.

ശിക്കാർ P. šikār, Hunting (ശി'രിന്നു പോക), — രി a sportsman.

ശിക്ഷ šikša S. (desid. of ശക്). 1. Learning,

acquiring knowledge & power അക്ഷരഗ്രഹ ണത്തിൻ ശി.; ഹസ്തികളിൽ ശി. ഉണ്ടാകേണം VCh. must know something about elephants. ആയുധാഭ്യാസശി. KR. ശി. കൊണ്ടധികൻ Bhr. (opp. ശക്തി) best trained. 2. punishment നീആചാര്യനെ പോലേ ശി. ചെയ്വാൻ എന്തു കാരണം AR. why thus lecture me!; correction. അതിൻറെ ശി. കൊടുക്കാഞ്ഞാൽ, അവർക്കു ശി. കഴിപ്പാൻ സന്നിധാനത്തിങ്കന്നു ക ല്പന വന്നിട്ടു വേണം, മറുത്തവരെ അമർത്തു ശി. കൊടുക്ക, ഇതിൻറെ ശി. കഴിപ്പിക്ക, അവൻറെ വസ്തുവകയോടു ശി. ഉണ്ടാകും TR. a fine. ശി. യിൽ ഉൾപ്പെട്ടില്ല MR. was not punished. കച്ചേ രിയാൽ കല്പിക്കുന്ന ശിക്ഷ അനുഭവിക്കും doc. 3. perfection ശി. കർമ്മങ്ങൾക്കില്ലത്ര Brhmd. ശി. യായി പഠിപ്പിക്ക V1. ശി'യായിട്ടു പഠിച്ചു vu. അവസ്ഥ ശി. യായിട്ടു മനസ്സിൽ ആകയും ചെ യ്തു TR. completely. എത്രശി. how nice. ഇഭ്രാരം എല്ലാം ഗുരോ ശി. യിൽ വഹിക്കേണം KR. well. ശിക്ഷയിൽ ഉണ്ടു I enjoyed my meal. ശി. യിലുണ്ടതിന്മേൽ അങ്ങെഴുതീട്ടു രാക്ഷസൻ എ ന്നൊരു നാമധേയം Mud. (on a signet) plainly, distinctly. ശി. ആക്ക to make smart, get ready.

ശിക്ഷകൻ V1. a teacher.

ശിക്ഷണം S. chastisement ശി. ചെയ്ക PT. നി ങ്ങളെ ശി. Si Pu. ഇവളുടെ ശി. ചെയ്തീടുവൻ KR. I shall kill her.

ശിക്ഷാരക്ഷ (2) 1. just government, by punishment & protection. ശി. ചെയ്ക KU. ഇപ്ര കാരം ശി. നടത്തേണ്ടുന്നതു താനാകുന്നു TR. 2. punishment ഇതിൻറെ ശി. ഉണ്ടാക്കേണം എന്നു ഭാവിച്ചു TR.

denV. ശിക്ഷിക്ക S. 1. to learn അസ്ത്രശസ്ത്രാദി കളും ശി'ച്ചു പഠിച്ചവർ Mud. 2. to teach ഗുരുജനം ശി'ച്ചു വിദ്യകളെ പഠിപ്പിച്ചു VetC. മാതാവിനെ — ആലയത്തിൽ ശി'ച്ചു പറഞ്ഞാ ക്കി Bhr. instructed her. 3. to punish, esp. bodily chastisement, to flog. ശി'ച്ചു കളക to kill.

ശിക്ഷിതൻ (part.) 1. trained, taught, learned. 2. punished.

ശിക്ഷിതാവു S. a trainer, teacher ശി'വായ ഗുരു Bhr.; ശി'വിന്നു തന്നേ കുററം VilvP. fault of education.

ശിക്ഷ്യൻ (loc.) to be trained; a waiting boy, favourite (see ശിഷ്യൻ).

ശിഖ šikha S. 1. Top, crest as of a flame അഗ്നി തെളിഞ്ഞു ശിഖകളോടേ പൊങ്ങി Sk. 2. a lock of hair പൂ൪വ്വ —, പശ്ചിമശി. = മുൻ —, പിൻകുടുമ KU. തലശിഖയാ കൂടേ ചിരച്ചു Bhg.

ശിഖണ്ഡി, ശിഖി S. a peacock.

ശിഖരം S. a peak, top.

ശിഖരി S. a mountain, ഹിമശി. സുത AR.

ശിഖാമണി S. 1. a jewel in the hair-lock. 2. the best of its kind രാജശി. etc.

ശിങ്കത്താൻ Mpl., ശിങ്കി Trav., ശിങ്കു etc. = ചി —.

ശിഞ്ജിതം šińǰiδam S. Tinkling as of metal-ornaments, anklet, bow, etc. മഞ്ജീരത്തിൻ (772) ശി'മായുള്ള ഹംസനാദം CG. — ശിഞ്ജിനി താഡനം ചെയ്തു Sk. bow- string.

ശിണ്ടി šiṇḍi (T. ചി —, C. ചെ — fr. ചെണ്ടു). A Brahman's hair-lock, loc.

ശിതം šiδam S. (L. citus) = ശാതം 1. Sharp ശി തമായ ശരം KR. 2. thin ശിതചരണൻ AR. (a crow).

ശിതി S. black. — ശിതികണ്ഠൻ Si Pu. Siva.

ശിഥിലം šithilam S. (& ശ്ലഥം). Loose, slack ശി'തരചികുരമോടേ AR. with untied hair. ശി'മായ കാര്യം a trifle. ശി'മായ പിഴ കല്പിച്ചു jud. a small fine.

ശിഥിലത S. relaxedness, want of energy.

ശിപ്പായി P. sipāhi, A soldier, peon ശുപ്പാ യ്കൾ TP.

ശിപ്ലി, see ചിപ്പുളി, A plane.

ശിഫ šipha S. A fibrous root. — ശാഖാശിഭ = വിടുവേർ.

ശിഫാർസി P. sifāriš, Recommendation, ശി. & സി. ചെയ്ക MR.; also ശിവാർശി പറക vu.

ശിബിക, see ശിവിക.

ശിബിരം S. A camp. V2., ശി. പുക്കു Brhmd.

ശിര S. see സിര A nerve, tendon.

ശിരസ്ത P. sarristta, Office. ശിരസ്തെദാർ Sireshtadār TR. MR. (as if from ശിരസ്സു, head-officer, ശിരസ്ഥൻ a leader).

ശിരസ്സു širassụ S. 1. The head (G. kara). Loc. ശിരസിപട്ടം കെട്ടുക ഒഴിഞ്ഞു ശിരസിവേദന

ശമിക്കയില്ല Mud. നിൻറെ ശരീരം ദഹിക്കുന്നതു കാണ്മാൻ എൻറെ ശിരസ്സിൽ എഴുതീട്ടുണ്ടോ SG. അനുജ്ഞയെ ശിരസി (Loc.) വഹിച്ചുകൊണ്ടു Bhr., ശിരസ്സി ധരിച്ചു VetC. bore, brought. 2. top; chief.

ശിരഃകന്പം S. shaking the head, vertigo ഒന്നു ടൻ ശി. ചെയ്ത Sk. greeted. — സത്തുക്കളാൽ ശി'നം ഉണ്ടാക്കേണം VCh. nod, assent.

ശിരശ്ഛേദം beheading സ്വപ്നേശി'യായിട്ടു തോ ന്നിലും Bhg.

ശിരസിലിഖിതം VetC. = തലയെഴുത്തു; ശിരസി വിധിലേഖനം CrArj.

ശിരസ്ത്രം S. a helmet ശി. കെട്ടി മുറുക്കി KR., also ശിരസ്ത്രാണം.

ശിരോധരം S. the neck, ശിരോധി.

ശിരോമണി S. a gem worn in the crest നിൻ ശി. കൊണ്ടുപോകേണം എന്മാൻ വന്നു Bhr. (= ശിഖാമണി). ശുദ്ധമൂഢശി. a capital blockhead.

ശിരോരോഗം, ശിരോർത്തി S. headache.

ശില šila S. A stone, rock. 2. an image കരി ങ്കല്ലു ശില, ഓടുശില.

ശിലാജതു S. bitumen. — ശിലാധാതു chalk.

ശിലാമയം made of stone. — ശിലാവൃഷ്ടി hail.

ശിലാസ്ഥിരം petrified, immovable ശി'മായ്വന്നു ശരീരം VilvP.

ശിലീമുഖം S. a bee, arrow ശി'ഖവിക്രമം AR.

ശിലോച്ചയം S. a mountain, ശി. കണ്ടു KR.

ശിലവു, see ചെലവു.

ശിലാക, see ശലാക.

ശിലാപം So., T. ചലാപം V1. (= ജലലാഭം). Pearl-fishery V1. ശി. കുളിക്കുന്നവർ (or കുഴി —) divers. Trav., ശലാത്തുതുറ V2.

ശിലീന്ധ്രം S. A mushroom CG. (സി —).

ശില്പം šilpam S. 1. Perfection in mechanical arts. ശി. കലർന്ന തല്പം CG. an elegant bed. അപ്പുരി ത്നിൽ വിളങ്ങി നിന്നീടുന്ന ശി'ങ്ങൾ CG. architectural beauties, elaborate works, minute embellishments. ശി'ങ്ങൾ അഴിഞ്ഞു പോയി KR. (in conflagration) — fig. ശില്പ പുരുഷൻ V1. a perfect gentleman. ശി. എന്നേ പറയാവു Sah. wonderful! ശി'മായി സമ്മാനി ക്ക handsomely, പരക Mud 3. elegantly. നാ ല്പതും ശി'മായി അഞ്ചും അക്കാതം Mud. exactly 45 K., accurately. 2. any mechanical art.

ശില്പകശാസ്ത്രം S. = ശില്പം 2. ശി'ത്തിന്നവൻ കല്പകവൃക്ഷം തന്നേ Mud. an artist; esp. sculpture & architecture ശില്പവിദ്യ.

ശില്പച്ചൊൽ V1. a rhetorical figure.

ശില്പി S. 1. an artizan, artificer, architect ത ട്ടാൻ മുതലായ ശി. കൾ VyM. ശി. കൾ വന്നു യൂപം ശില്പമാക്കിനാർ KR. 2. M. = ചിപ്പി, as ശി.യിൽ വീണ മഴത്തുള്ളി VCh. oyster-shell.

denV. ശില്പിക്ക to work minutely, bring to perfection സ്ഫടികങ്ങൾ കൊണ്ടു ശി'ച്ച നീരാഴി KR. — (V1. has ശില്ക്ക, ലിത്തു to be perfect).

ശില്പിശാസ്ത്രം mechanics, architecture.

ശിവം šivam S. (ശ്വി to swell, increase). Happiness, സദാശി. eternal bliss. ശിവമോടു കൂപ്പും Anj.

ശിവ S. a female jackal, ശിവകൾ Sk.

ശിവകവചം S. Siva's breast-plate, a mantra ശി. അഖിലദുരിതക്ഷയം ശിക്ഷിച്ചു കൊൾക നീ; ശി. ഗ്രഹിപ്പിച്ചു SiPu.

ശിവങ്കരം S. conferring happiness, SiPu.

ശിവൻ S. the God Siva. ശി. എന്നല്ലാതേ ചൊ ല്ലരുതിക്കാലം ChVr. lean but commend our cause to God in silent prayer. ശിവശിവ interj. of wonder & distress: Oh dear! — Bhg. അയ്യോ ശിവശിവ എന്നകന്നാർ Bhr. — N. pr. m. ശിവരാമൻ.

ശിവപുരം a Siva temple, esp. ചോവരം 398, hence: ശിവപുരക്കൂർ So. the Shaiva faction.

ശിവപുരാണം SiPu. a Purāṇa.

ശിവപ്പേരൂർ Anj. & തൃശ്ശി — N. pr. Trichoor.

ശിവബലി & ശിവേലി (or ശ്രീ?) the evening service in temples KR.

ശിവബ്രാഹ്മണർ Shaivas, lower Brahmans in temple service V1.

ശിവയോഗികൾ, കോല്ക്കുന്നത്തു (കാല്ക്കുന്നത്തു?) ശിവാങ്ങൾ, ശിവമയന്മാർ N. pr. a Sanyāsi through whose advice Calicut prospered KU.

ശിവരാത്രി S. the 14th lunar day of the dark fortnight in മാഘം, a fasting feast ശി. നോ ററു കൊൾവാൻ, ശി. നാൾ ഉപവാസം ചെ യ്ക SiPu.

ശിവലിംഗം സേവിക്ക vu., see ലിംഗം 2, 894.

ശിവവലയനാടു N. pr. a temple at Calicut, ശി'ട്ടമ്മയാണ KU. (oath of Tāmūri).

ശിവസ്ത്ോത്രഗാനങ്ങൾ പാടുക vu. praising Siva.

ശിവാരം = ശിവകാരം Siva's name repeated for merit's sake.

ശിവാലയം a Siva temple = ശിവക്ഷേത്രം.

ശിവായി P. sivāy, Besides, in ശി. ജമ a tax imposed for the first time; the property of persons dying without heirs, reverting to Government.

ശിവാർശി, see ശിഫാർസി.

ശിവിക šiviγa S. (& ശിബികമേൽ ാരോപ്യ AR.) A palankin. — ശിവികയാൻ, ശീവാൻ, പ ള്ളിച്ചീയന്മാർ Nāyar bearers of a Royal palankin പല്ലാക്കു ശിവ്യാന്മാർ TR. — (ചിയ്യാൻ 364, ചീവത 370).

ശിശിരം šiširam S. (ശിതം). Cold, frost ശിശി രകാലത്തു തിപ്പലി കൂട്ടി സേവിക്ക a. med. in the dewy season. ചെണ്ടെഴും ചിചിരതാപമൂ ലം നമഃ RC. to the sun.

ശിശിരകരൻ S. the moon, ശി'രവദനം Nal.

ശിശൂ šišu S. (ശ്വി to grow). An infant, boy; the young of animals & trees പിലാവ് അഫ ലം ശിശു കഴിച്ചു TR. — ശിശുകാലം = ശൈശവം. ശിശുനായകത്വം S. the government during a king's minority.

ശിശുപാലന് N. pr. a king slain by K/?/šṇa CC.

‍ശിശുവധം SiPu. one of the great sins.

ശിശിനം S. penis, also ശിശ്നി V1. — ശിശ്നോദര മോഹിതന്മാർ Bhg. sensualists.

ശിഷ്ടം šišṭam S. 1. (part. pass, of ശിഷ്). Left, remainder അടഞ്ഞതിൻറെ ശി. അടയേ ണ്ടതിന്നു, ശി. ഉറുപ്പിക TR. the balance. കോ ലരാജ്യത്തിൻറെ ഒരു ശി. remnant. ശി'മുള്ളവർ Anach. the others. പണശി. etc. 2. (part. pass. of ശാസ്) disciplined, trained, good ശി ഷ്ടർ ക്ഷയിക്കും ദുഷ്ടർക്കു പുഷ്ടി Sah. ദുഷ്ടരെ ശി ക്ഷിക്ക ശിഷ്ടരെ രക്ഷിക്ക VCh. ശിഷ്ടരക്ഷണം (duty of a king). ശിഷ്ടപരിപാലകൻ, etc.

ശിഷ്ടി S. = ആജ്ഞ CS.

denV. ശിഷ്ടിക്ക (1) to remain, — പ്പിക്ക to leave, spare.

ശിഷ്യൻ S. (2; p. fut. pass.) to be taught, a pupil, disciple ശി'ന്മാർ & ശിഷ്യകൾ KU., ശിഷ്യന്മാർ f. pl. — ശിഷ്യത്വം discipleship.

ശീ Tdbh. of ശ്രീ.

ശീകരം šīγaram S. (സിച്). Drizzling rain; a drop. ശീകരാഗ്നി Bhr. lightning.

ഉത്തമസ്ഥലങ്ങളിൽ ശീ കാര്യം വിചാരിച്ചാൽ PT. (= ശ്രീ?, ശീകൃതം V1. an offering, prh. libation?).

ശീഘ്രം šīghram S. (ചിക്കനേ). Quick ശീ'മാ യിട്ടു വരുവാൻ TR. ശീഘ്രകാരിയായ രോഗം Asht. an acute disease. ശീഘ്രത്വം ഏറീടും മാൻ Nal.

ശീട്ടുA chit, note; see ചീട്ടു.

ശീതം šīδam S. (ശിതം). 1. Cold, cool ആക മു ങ്ങിയാൽ ശീ. ഒന്നു prov. ശീ. മുറുകുന്നു it's intensely cold. 2. catarrh V1. ശീതരോഗം ഉ ണ്ടായിട്ടു മരിച്ചു jud. diarrhœa, cholera, etc. 3. auspicious ശീതനാഴിക (opp. ഉഷ്ണം). 4. dull, lazy.

ശീതകരൻ the moon. — ശീതജ്വരം ague. — ശീ തപിത്തം Nidl9. — ശീതരശ്മി the moon.

ശീതപ്പൂമരം Sapindus detergens (& ചീയ — & ചീക്കക്കായി 367.)

ശീതളം S. cold, cooling ശീ'ങ്ങൾ പ്രയോഗി ക്ക Nid. ശീതളകാലത്തിൽ, ശീതളരഹിതം KR. excluding the cold; fig. കണ്ടിട്ടു മാന സം ശീ'മായി CG. refreshed. ഹിതന്മാർക്കു ശീ'ൻ PT. refreshing.

ശീതാംഗം, — ൻ a kind of paralysis or സന്നി.

ശീതാർത്തൻ Nal. affected by cold.

denV. ശീതിക്ക V1. to be cold, humid.

ശീതോപചാരം S. using cooling means, ശീ. കൊണ്ടുണർത്തി Bhr. (from a swoon).

ശീതോഷ്ണം S. 1. cold & heat. 2. lukewarm.

ശീമ = സീമ q. v. 1. Land മറുശീമയിൽ പാർക്ക MR. കോട്ടയകത്തു താലുക്ക് വയനാടു ശീമ, അ മഞ്ഞാട്ടു ശീമയിൽ TR.; so കൊച്ചി —, സർക്കാർ

ശീമ Palg. 2. So. Europe. ശീമെക്കു പോക to go home (i. e. to Europe).

ശീർ (പിഴെച്ചുപോക.) vu. a line = ചീർ 1, 369.

ശീണ്ണം šīrṇam S. (part. pass, of ശൃ). Broken, withered, thin ശീർണ്ണപർണ്ണാശികളും KR.

ശീർഷം šīršam S. (ശിരസ്സ്). The head, ദശശീ. KR. (name of a Mantra). — ശീർഷകം a helmet.

ശീല šīla & ചീ — (C. Tu. ശീര). 1. Cloth, strip of cloth, covering of the privities. ശീലപ്പേൻ a body louse. രണ്ടു ചട്ടിയുടെ വിളന്പിന്നും ശീ ല ചെയ്ക a. med. to wrap with cloth covered with mud. 2. a bag, purse മടിശ്ശീല.

ശീലക്കാശു a fee paid by the lessee to the proprietor upon renewal of the lease (prh. fr. ശീലം) W. ൧൨ll ഉറുപ്പിക ശീ. ൦ ൧൫ഠ കൊ ഴുക്കാണവും കൊടുത്തു തിരുവെഴുത്തു വാ ങ്ങി MR.

ശീലപ്പൊടി (1) (esp. med.) powder sifted through a cloth.

ശീലം šīlam S. (ശിഷ് or ചെൽ). 1. Conduct, disposition, inclination അവർ ശീലിച്ചുപോരു ന്ന ശീലങ്ങൾ കാണ്കയാൽ Nal. ശിക്ഷയെ ചൊ ല്കിലേ ശീ. നല്ലൂ prov. കോപശീ. Choleric temper. 2. habit, experience, acquired capacity. അതു ശീലമല്ലായ്കയാൽ PT. as you are not used to it. ആക്കുക ശീ. നമുക്കു ChVr. I use to. ആ വേല ശീലമായി is learned. ശീ. എനി ക്കില്ല തെല്ലുമതിന്നു VetC. 3. good character ശീലഗുണമുള്ള നമ്മുടെ മൌര്യൻ Mud. our noble Mauryaǹ.

ശീലക്കേടു (1. 3) bad manners, ill-behaviour വഞ്ചനം മുന്പായ ശീ. കിഞ്ചന ഇല്ലെനിക്കു CG. ഓരോ ശീ. എല്ലാം പറ]്ഞും ഭാഷിച്ചും Anj. obscenities. — (2) inexpertness.

abstr. N. ശീലത്വം (8) fine disposition.

ശീലദോഷം bad character, opp. ശീലഗുണം.

ശീലൻ in Cpds. as ധന്യശീളൻ, ദാനശീലൻ liberal, ലോകത്രയപാലനശീലൻ ChVr. used to.

ശീലവാൻ (3) amiable, ശീ'ന്മാരെ ചതിച്ചു Nal.

ശീലാചാരം manners സല്പുത്രന്മാരുടെ ശീ. ഇ ങ്ങനേ അല്ല.

denV. ശീലിക്ക 1. To conduct oneself, practise. അന്നുന്നുശീ'ച്ചതിന്നു സഹിക്ക നീ SiPu. bear now the consequences of. 2. to accustom oneself, learn, exercise അതു ശീ'ച്ചു കൊണ്ടാലും SiPu. ഭഗവാനെ മനസാ വാചാ കർമ്മണാ ശീലിപ്പതു Bhg. to be occupied with God. നിത്യം ശീ'ച്ചൊരു നേരത്തു PT. usual; also with Loc. അതിൽ ശീലിച്ചില്ല; and നാട് എനിക്കു നല്ലവണ്ണം ശീലിച്ചാൽ when acclimatized.

ശീലിപ്പിക്ക to teach, train, habituate. ഭീതി വളർത്തു ശീ'ച്ചു Bhg.

ശീൽ šīl B. A stanza (T. ചീർ?).

ശീവാട see ചീ —.

ശീവാൻ šīvāǹ = ശിവ്യാൻ, f. i. നല്ല തണ്ടുകൾ എടുത്തുടൻ മണ്ടുന്ന ശീ'ന്മാരും VCh.

ശീവോതി = ശ്രീഭഗവതി.

ശുക് šuk S. (šue). Grief; alas! ശുചം പോക്കേ ണം VetC; അതിശു ചാ Instr. in deep grief AR.

ശുകം šuγam S. A parrot ശുകതരുണി Bhr.

ശുകമുനിമാലികേ Mud 1.

ശുക്തം šuktam S. Sour; harsh.

ശുക്തൻറം പെട്ടിയിൽ KR. = കാട്ടാളൻ?

ശൂക്തി šukti S. A pearl-oyster ശു. മാംസം GP. ശു. യിൽ തോന്നീടുന്ന രൂപ്യപൂപത്തെ പോലേ SiPu.

ശുക്തിക S. a disease of the cornea, Nid26.

ശുക്രം šukram S. Resplendent (= ശുക്ലം); an affection of the iris, ശുക്രക്കണ്ണൻ squint-eyed.

ശുക്രൻ the planet Venus, ശുക്രവാരം = വെ ള്ളിയാഴ്ച.

ശുക്ലം S. (II. ശുച്). 1. white. 2. semen (1 ുരി in man VCh.). ശുക്ലാർത്തവത്തെ ഉപാധിയാ യി പിടിച്ചു നിർഗ്ഗമിക്ക AdwS. 3. a cataract ശു. പരക്ക = വെള്ള, കണ്ണിൻപൂ V1.

ശുക്ലകൂപം S. a certain hell, ശു'പേ കിടന്നേ ൻ SiPu.

ശുക്ലപക്ഷം S. the bright lunar fortnight.

ശുക്ലസ്രാവം S. gonorrhœa.

ശുക്ലാംശുരേഖ S. the sickle of the new moon. ശു. യാ തുല്യം Nal.

ശുക്ഷി šukši S. Wind ശു. ണി തൻറെ ബല വും നിദാനവും Sah. (ശുഷ്ക?)

ശുചി šuǰi S. (II. ശുച്). 1. Purity മുങ്ങിക്കുളി ഒഴികേ മറെറാന്നും ശുചിക്കു പോരാ Anach. 2. pure ഇക്കുലം അതിശുചിയായതു KR. വിവ ർണ്ണവസ്ത്രം അഖിലം ശുചി Anach.

denV. ശുചീകരിക്ക to purify.

ശുചീന്ദ്രം N. pr. a temple in Trav. where Indra was freed from his loathsome curse (Such. Māh.)

ശുണ്ഠി šuṇṭhi S. (= ചുണ്ടി 2,372). Dry ginger; fig. ശു. യും കടിച്ചവൻ ഘോഷിച്ചു PT. flew out.

ശുണ്ഠിക്കാരൻ peevish, quarrelsome, passionate; also ശുണ്ഠിതൻ ChS.

ശുണ്ഡ šuṇḍ/?/a S. (ചുണ്ണ). An elephant's trunk; liquor.

ശുണ്ണി, see ചുണ്ണി.

ശുദ്ധം šuddham S. (part. pass, of ശുധ് = ശു ച്). 1. Purified, clean; purity കണ്ണിന്നു ശു. തോന്നുന്നേടത്തു പാദം വെച്ചു Bhg. ശു. വരു ത്തുക to purify what is polluted. കുളിക്കാ ഞ്ഞാൽ ശു. വന്നില്ല Anach. പുണ്യാഹം കൊണ്ടു ശു. വരുന്നു ശു. മാറി എന്നു ശാന്തിക്കാരൻ പറഞ്ഞു MR. the temple is desecrated. ശു., (vu. ചുത്തം) മാറിയോ or അയിത്തായോ (അശുദ്ധം) are you polluted? (of തീണ്ടിക്കുളി & തൊട്ടുകുളി). 2. entire, utter ശുദ്ധകളവു, ഭോഷ്കു etc. ശത്രു കുലം ശുദ്ധശൂന്യമാക്കീടും PT. will destroy completely. ശുദ്ധഭക്തൻ Bhg.

ശുദ്ധത S. 1. purity, siucerity. 2. simpleness, മനസ്സു ശു.യായിരിക്കകൊണ്ടു TR. harmless nature.

ശുദ്ധൻ S. 1. innocent, holy. 2. a simpleton ശുദ്ധബുദ്ധി.

ശുദ്ധഭോജനം abstinence from meat & fish V1.

ശുദ്ധമേ entirely ആധാരം ശു. കളവാകുന്നു, ഫരയുന്നതു ശു. നേരുകേടാകുന്നു MR. altogether false.

ശുദ്ധാത്മാവു S. pure minded ശു'വായ ശാരി കേ Nal.; so ശുദ്ധാന്തഃകരണന്മാർ Bhr.

ശുദ്ധാന്തം S. women's appartments, Harem. ശു. അകന്പുക്കാൻ, ശു'ന്തസ്ത്രീകൾ KR.

ശുദ്ധി S. 1. Cleansing; മലശു. 2. purity, correctness ക്ഷേത്രത്തിന്നു (or — ത്തിൽ) ശു. ക്ഷ യം പററി KU. is defiled. ശുദ്ധിഭോജനം Anach. = ശുദ്ധ്യഷ്ടി q. v. — ദേഹാത്മശുദ്ധ്യാവ സിക്ക SiPu.

ശുദ്ധികരം S. purifying.

denV. ശുദ്ധീകരിക്ക to purify, consecrate; sanctify (Christ.).

ശുദ്ധീകരണം sanctification (Christ.).

ശുദ്ധിമാൻ S. a holy person.

ശുദ്ധ്യഷ്ടി a meal to complete purification, after excommunicating a family member or clearing oneself from the charge of an offence against caste.

ശുനകൻ šunaγaǹ S. (ശ്വൻ). A dog പടുക്ക ളായ ശു'ങ്ങൾ KR. — ശുനി S. id. കഴുകികളും ശു നികളും നിറഞ്ഞു CrArj. on a battle-field.

ശുഭം šubham S. (ശുഭ് to shine). 1. Splendid. 2. fine, auspicious, good ഏററവും ശുഭം, a promising omen, ശുഭലഗ്നം, ദിനം etc. — ശുഭ കർമ്മം a holy action. — ശുഭവാക്കു kind salutation. — ശുഭഗതി bliss.

ശുഭദം KU. auspicious.

ശുഭപ്പെടുക to be mended, perfected, prosper.

ശു'ട്ടു വന്നു TR. turned out well.

ശുഭാത്മികേ Voc. f. highly favored, Chintar.

ശുഭാശുഭം good & evil മാനുഷർ ചെ്യയും ശു'ഭ കർമ്മങ്ങൾ UR. ഇങ്ങോട്ടു ചോദിച്ചില്ല എന്നാ ലും ശു. അങ്ങോട്ടു പറഞ്ഞു PT. gave advice (= ഗുണദോഷം). രോഗിയുടെ ശു'ങ്ങളെ പ റക by astrological prognostication.

ശുഭ്രം S. white, bright. — ശുഭ്രാംശു the moon.

ശുംഭനായി നിന്നുള്ളൊരുന്പർകോൻ CG. shining.

ശുല്ക്കം šulkam S. (prh. ചൊല്ക to command). Toll, duty; promised sum കന്യകെക്കുള്ള ശു. ൧ഠഠഠ അശ്വം Bhg. കന്യകാശു. Brhmd. dowry. ശുല്ക്ക സാധനം ആക്കി Nal. betted it. — Tdbh. ചുങ്കം. 370.

ശുല്വം šulvam S. (L. cuprum). Copper.

ശുശ്രൂഷ šušrūša S. (desid. of ശ്രു). 1. Wishing to hear അക്കഥാശു. കൊണ്ടു ചോദിച്ചു. KR. 2. service പതിക്കു ശു. വഴിപോലേ ചെയ്ക KR. to minister to. നമുക്കു ശു. ചെയ്യുന്നവർ TR. (at meals); with Acc. താതനെ ശു. ചെയ്തു കൊൾ Bhr.

ശുശ്രൂഷക്കാരൻ a servant.

ശുശ്രൂഷണം serving, Bhg. പതിശു., ഭർതൃശു. Bhr.

denV. ശുശ്രൂഷിക്ക to serve, with Acc. തൽപ ദം ശു'ച്ചു Nal.

ശുഷി šuši S. Drying (ശുഷ്).

ശുഷിരം S. a hole in the ground; perforated.

ശുഷ്കം S. (p. p.) dried, withered (L. siccus, ചുക്കു 370.)

ശുഷ്കാന്തി So. heat, zeal ശു. യോടേ ശിവാ ർച്ചനം ചെയ്കയാൽ SiPu. — denV. ശുഷ്കാന്തി ക്ക = ശു. പ്പെടുക.

denV. ശുഷ്കിക്ക to dry, wither ശു'ച്ച മല്ലിക വല്ലി Si Pu. ഗാത്രവും ശു'ച്ചു PrC. (from age). മലം (or വയററിൽനിന്നു) ശു'ച്ചുപോ ക vu. hard stools.

ശുഷ്മാവു S. fire; energy.

ശൂകം šūγam S. (ശോ). The awn of corn.

ശൂകമയം bristly.

ശൂകരം, see സൂകരം.

ശൂദ്രൻ šudraǹ S. 1. A man of the 4th caste ഭക്തിയുള്ളവൻ ശൂ. ആയാലും ശൂ. അല്ല Bhg. 2. a Nāyar, chiefly lower Nāyar, their occupations ചങ്ങാതം പട നായാട്ടു മുന്നാഴിപ്പാടുകാ വൽ ഇല ശൂദ്രധർമ്മം; their house ശൂദ്രവീടു; ശൂദ്രമര്യാദ കൊടുത്തുപറഞ്ഞു TR. spoke disrespectfully to the N.

f. ശൂദ്ര & — ദ്രി; മാപ്പിള്ള ഒരു ശൂദ്രത്തിപ്പെണ്ണു ങ്ങളെ അപരാധം ചെയ്തു TR. ശൂദ്രമ്മ (Coch.), ശൂദ്രസ്ത്രീ.

ശൂനം šūnam S. (ശ്വി). Swelling, dropsy V1.

ശൂന്യം S. 1. empty, void ആദ്യന്തശൂ CG. having neither beginning nor end. — ശൂ ന്യപ്രദേശം a desert. സൂര്യസന്നിധൌ തിമി രങ്ങൾ ശൂന്യമാകും Bhg. will disappear. ശൂ. ആക്ക to annihilate. മണ്ണട്ട കരഞ്ഞാൽ ശൂ. (superst.) destruction or poverty. 2. a cypher, dot, Tdbh. സൊന്ന. 3. So. T. witchcraft (bringing to nought; envy V1.)

ശൂ. പറക to speak evil; see പഞ്ജ ശൂന്യം.

ശൂന്യക്കാരൻ V1. envious; — ത്തി a witch.

ശൂന്യാണ്ടിക്ക V1. to mock, scoff.

ശൂരൻ šūraǹ S. (ശ്വി, G. kyros). A hero, valiant, brave.

ശൂരത S. bravery, valour ശൂ. തികഞ്ഞ ൧ഠ,ഠഠഠ നായര KU.

ശൂരി, see ചൂരി.

ശൂർപ്പം šūrpam S. Winnowing basket.

ശൂർപ്പണഖാ AR 4., — ക (RC 466. R. 1 a), Rāvana's sister.

ശൂർപ്പാകാരം N. pr. a temple near Gōkarṇa. Brhmd.

ശൂല šūla S. (ശോ). 1. = ശൂലം. 2. colic & other sharp pains ശൂ. ൧൮ ജാതി a. med., 8 kinds Nid.; ഉദര —, (കുക്ഷി —, ജഠര —), ഉഗ്ര —, ഉരശ്ശു — (നെഞ്ഞു —), കരി — (കറുത്തൊരു നീർ വീഴും), കറി — (കീഴ്വയററിൽ വഴക്കാ പോലേ ഉണ്ടാം), കഴുത്തു —, കുടൽ —, ജല — (നീർ — hydrocele നീർ ഒലിക്കും), തൃഷ —, നാഭി —, നേത്ര — (ophthalmia), പാർശ്വ — (പക്ക — liver-inflammation), പിത്ത —, പുഷ്ഠ (പുറ —), പ്രാണ — (എല്ലാടവും പുണ്ണുണ്ടാം), വാത — (മേൽ എല്ലാ കടയും), ശ്ലേഷ്മശൂല; ചൂല ക്കെട്ടു, ശൂലനെന്പലം wind colic. ശൂലെക്കു നല്ലതു പാലു തോഴ CG. 3. = ശൂള.

ശൂലം S. 1. Impaling stake കഴു, crux.

ശൂലത്തിൽ ഇടുവിക്ക VyM. ശൂത്തിന്മീതേ കി ടന്നുല്ളോർ CG. — met. ശൂത്തിലാകുമ്മുന്പേ (അ ശ്വരഥങ്ങൾ) Nal. before they be lost in play. 2. a pike, trident of Siva, chiefly as mark ദേവ ങ്കലേക്കു വഴിപാടായി ശു. ചാർത്തി വിട്ടിരിക്കു ന്നു കാളകൾ VyM. ശ്രീശൂ. മറച്ചിരിക്കുന്പോ ലേ ഇരിക്കും a. med. ശുഭമാം ശൂലയോഗം ഉണ്ടാ യ് വരും Mud. (astrol.).

ശൂലാകൃതം S. roasted on a spit.

ശൂലാഗ്രവാസം S. impalement അവനു ശൂ. ഗു ണം PT. — so ശൂലാരോഹണം Mud., ശൂലാ രോപണം.

ശൂല്യൻ S. = കഴുവേറി.

ശൂൽ šul S. (Onomat.). Hoo, shoo. In: ശൂല്ക്കാരം as പന്നഗനാഥനു ശൂ. ഏറുന്നൂതി ന്നിന്നു*എല്ലാം CG. from the increasing weight of the earth. — also ശൂല്കരം (അനന്തനു ശൂ. ൦രംഷൽ തളന്നുതായി, ദീർഘങ്ങളായുള്ള ശൂ. ജാല ങ്ങൾ CG. of a woman in travail), hissing from cold, pain, etc. *(print: ഏറുന്നിതിന്നിതെല്ലാം).

ശുള šūḷa = ശുല 3., ചൂളച്ചി A whore (379).

ശൃഗാലം š/?/ġālam S. A jackal.

ശൃംഖല š/?/ṇkhala S. A chain, Tdbh. ചങ്ങല 341.

ശൃംകസതീർത്ഥം N. pr. fane of Kanyākumāri KM.

ശൃംഗം š/?/ṇġam S. (L. cornu). A horn ശൃ. വി ളിക്ക, ശൃംഗശബ്ദങ്ങൾകൊണ്ടു നിദ്ര ഉണർത്തി Bhg. — രണ്ടു ശൃംഗങ്ങൾ ഉയർന്നു കാണാം AR. peaks.

ശൃംഗാരം S. 1. Love-passion ശൃ. തന്നുടെ ജീവനാം മംഗലനായ തിങ്കൾ CG. — ശൃംഗാര ക്കളരികൾ KR. brothels — ശൃംഗാരയോനി Kāma. 2. elegant dress ശൃംഗാരവേഷത്തോടു AR. ശൃംഗാരമായി ചമയിച്ചു adorned wonderfully. ശൃംഗാരത്തോപ്പു V1. a pleasure garden (Tdbh. ചിങ്കാരം 360).

ശൃംഗാരക്കാരൻ lascivious, a beau, gorgeously dressed, also ശൃംഗാരി (ശൃം'രിയല്ല വൃദ്ധ ക്കുരുടനിവൻ Bhr.), ശൃംഗാരിണി f.; ശൃം ഗാരവാന്മാർ Si Pu. lovers.

ശൃംഗാരരസം, see രസം.

ശൃംഗാരവല്ലി a tree ശൃ. തൻ മങ്ങാത പോത ങ്ങൾ എന്ന പോലേ CG.

denV. ശൃംഗാരിക്ക (& ചിങ്ക — V1.) to beautify. ശൃം'ത്തിരിക്കുന്ന ശൃംഗാരക്കോപ്പു KR.

ശൃംഗി S. horned എന്നാൽ ശൃംഗികഴുടെ കൊ ന്പു പിടിക്കാം Tantr. — ശൃംഗിവേരം (ginger) N. pr. a city near the Ganges. AR.

ശൃംഗേരി (= ശൃംഗഗിരി) N. pr. the birth-place of Sankara Āchārya, (ശൃം. ശങ്കരാചാർയ്യർ Anach. KU.) where his successor still resides, as rival of ആഴുവാഞ്ചേരിത്തന്പ്രാക്കൾ.

ശൃണു š/?/ṇu S. (Imp. of ശ്രു) Hear! — മമ വച സ്സു VetC.

ശൃതം S. (p. p. of ശ്രാ). Boiled, cooked ശൃതകഷായം.

ശെറകുAr.shara' A highroad, law Ti.

ശെഹീതു = ശഹിതു Mpl., ശെഹീതുകൾ.

ശേഖ് Ar. shēkh; An old man, descendant of Muhammed etc., (see ശൈത്താൻ).

ശേഖരം šēkharam S. (ശിഖര). 1. A crown, head-ornament കുന്നിമാലകൾ കൊണ്ടു ശേ. ചേ ർത്തു Bhg. കുലളേ'ൻ N. pr. (the best of his tribe) Rāja of Trav. ചനു — AR., തിങ്കൾശേ'ൻ Sk. Siva; ശേകരൻ N. pr. m. 2. T. M. an assemblage, heap വരുന്ന മുതഷ ശേ. ആക്കി ക്കൊടുത്തയക്ക TR. ജനശേ. jud. a mob, riot (= ചേരുക). ജനങ്ങൾ ശേഖരപ്പെട്ടു Trav. = കൂടി വന്നു.

ശേഖരിരാജാ N. pr. Kshatriyas of Pālakāḍu.

denV. ശേഖരിക്ക (2) to pile up, അനവധിദ്ര വ്യംശേ. Arb.; to collect കുടിയാന്മരുടെ പ ററിൽനിന്നു വാങ്ങി ശേ., കുറയ ആളുകളെ ശേ' ച്ചു കൊണ്ടു TR.

ശേഖരിപ്പു മുതൽപിടി the treasurer in Trav.

ശേണം S. N. pr. A land, സിന്ധുശേണങ്ങളും Nal 4.

ശേഫസ്സു šēphas S. Penis (ശിഫ).

ശേർ H. sēr, A weight of 8 പലം (down to 3 പലം, Collam; No., Palg. of 24 Rs. = 2 പലം).

ശേഷം šēšam S. (ശിഷ്). 1. Remaining നീ യും ശേ. കുഞ്ഞങ്ങളും TR. ശേ. പ്രതികൾ MR. ശേ. സന്ന്യാസിനാർ etc. the other Sanyāsis. 2. remainder വൈരിശേ'ത്തെ കൊൽവാൻ PT. നാമ —, സാമ —, etc. അമ്മെക്കും അപ്പ നും ശേ. എന്നി ആക്കിക്കുളവോർ Pay. leave them no residue, progeny. Often = എച്ചിൽ leavings ഹോമം ചെയ്തൊരു പശു ശേഷത്തെ പചിക്കേണം Bhg. meat. 3. what follows after, futurity, end പർക ശേ. എന്നുര ചെയു Mud. ഈശ്വരനല്ലാതേ ശേ. ഞങ്ങൾ്ക്കറിഞ്ഞുകൂടാ; പഴശ്ശിയിൽ വന്നതിൻെറ ശേഷം വരും TR. I should meet with similar treatment as at P. എൻെറ ശേഷത്തിങ്കൽ after my death. 4. adv. subsequently, since (often = ഇനി) അതിൻെറ ശേ. or ശേഷമായിട്ടു after that. ശേഷേ finally. 5. moreover, it ought however to be added that TR.

ശേഷക്കാർ (2) survivors, relatives, descendants കാരണവനോടു കുടി ശേ. നിലം നട ക്കാറുണ്ടു MR. എൻെറ ശേ. നചന്നു വരുന്നു jud.

ശേഷക്രിയ S. funeral obsequies, mourning & oblations കഴിഞ്ഞവരേ ശേ.കൾ കഴിവാൻ TR. for the deceased. പുരുഷന്മാർ ഇല്ലായ്ത കൊണ്ടു ശേ. കൾ ഒക്കയും അപ്പൻ കഴിച്ചു

TR. അവൻ എനിക്കു ശേ. യും ചെയ്യേണ്ടാ KR. (a disinherited son). ശേ. ചെയ്യിച്ചു Mud.

ശേഷദശ S. old age.

ശേഷൻ S. or ആദിശേഷൻ, അനന്തൻ Višṇu's serpent, hence Višṇu = ശേഷശായി Brhmd.

ശേഷഭുക (2) who eats leavings.

ശേഷി S. 1. Subordinate എല്ലാവരും നമുക്കു ശേ. യായിരിക്കേണം Nal.; also obsequiousness; ശേഷിഭാവം being included in the major term, generality. 2. M. (vu. ശേയി, ചേയി) strength, ability പണികളെ നടത്തുവാൻ ശേ. ഉണ്ടു doc. തറവാട്ടിൻെറ ചേയികൊണ്ടു power. ശരീരശേ. TR. കാരണവർ അവരെ ശേ. യാ ക്കി brought up. ബാപ്പ മരിക്കുന്പാൾ ഞാൻ കുട്ടി ആകുന്നു ശേ. കുറയും, നടപ്പാൻ ശേ. പോ രായ്ക MR. മോഷണത്തിന്നല്ലാതേ മറെറാന്നി ന്നും ശേ. യായ്വരുമോ SG. (K/?/šṇa). 3. aid as of ancestors കാരണ ശേ. എനക്കുണ്ടെങ്കിൽ TP.

ശേഷിപ്പെടുക to make an effort. ചുഴലിഭഗവ തിയുടെ തിരുവപള്ളം ശേ'ട്ടു TR. by an order or oracle from the Chu/?/ali Bh. (hon. = അ രുളി ച്ചെയ്ക).

denV. ശേഷിക്ക to remain. ശേ.നീ Bhr. survive! മരി ച്ചു ശേഷിച്ചുള്ള പട Brhmd. ച ത്തു ശേ'ച്ചുള്ള സേനാജനം ഭ്രപനെ സേവി ച്ചു Si Pu. who survived the slaughter. അ വൻ ചേയിക്കുന്നതല്ല vu. he will die.

ശേഷികേടു (2) want of strength, ability or means; ശേഷികെട്ടുപോയി.

VN. ശേഷിപ്പു remnant, balance, rest ഞങ്ങൾ 4 പേർ മാത്രം ശേ. ണ്ടയിരുന്നു TR. = ശി ഷ്ടം; ചേയ നാളത്തരാം vu.

CV. ശേഷിപ്പിക്ക to leave, spare, preserve.

ശൈത്താൻAr. šaitān, Satan, a devil ശൈ. ഉറഞ്ഞു Mpl. വാക്കു ചേക്കിനേ പോലേ ചേലു ചൈത്താനെപ്പോലേ prov.

ശൈത്യം šaityam S. (ശീത). 1. Cold ശൈ. എ ഴുമാറു വീതു തുടങ്ങിനാൾ CG. cool resolution, pleasant temper. 2. med. cooling, of medicine, food, etc., opp. vu. ഉഷ്ണം.

ശൈഥില്യം šaithilyam S. (ശിഥില). Slackness, irresolution ശൈഥില്യാത്മനാപാതി നല്ലി AR. = അയഞ്ഞ. — ബന്ധുശൈ'ശങ്ക Mud. ഹൃദയ ശൈ. നീക്കുക VilvP. to reform.

ശൈലം šailam S. (ശില). A mountain കാററി ന്നു ശൈ. തമസ്സിന്നു സൂർയ്യൻ RS. ശൈലപൂര ങ്ങൾ Bhr. the moss on river-rocks. — ശൈലാം ശദേശം Malayāḷam. ശൈലാഗ്രത്തിൽ Nal. —

ശൈലീഭ്രതൻ petrified.

ശൈലാലി. ശൈളൂഷൻ S. an actor.

ശൈലേയം S. mountainous (storax, rock-salt).

ശൈല്യം So. (fr. ശീലം or = ശല്യം). ശൈ'ങ്ങൾ ചെയു mischief, tricks.

ശൈവം šaivam S. Relating to Siva, his sect, temple, story, etc.

ശൈവലം S. the duck-weed, Blyxna Seivala = പായൽ confervæ; met. രാഗദ്വേഷാദി കളാം ശൈ'ങ്ങൾ VCh.

ശൈവ്യ S. (from Siva or Sivi) N. pr. — വീയി നാൾ വിപ്രനെ Bhg.

ശൈശവം šaišavam S. (ശീശു). Childhood — വിട്ടു നളർന്നിതു യൌവനം VetC.

ശൊക്കനാഥൻ T., see ചൊക്ക —.

ശോകം šōγam S. (= ശുകു). Grief, sorrow ശോ കസന്തോഷങ്ങൾ Chintar. (= സുഖദുഃഖം) ശോ കങ്ങൾ ഒക്കയും കാലക്രമം കൊണ്ടു പോകും, ശോകനാദമോടേ വിലപിക്ക KR. ശോകേന Instr. woefully. ശോകം തീർക്ക Bhr. to comfort.

ശോകാന്വിതൻ, — ാകുലൻ, — ാവിഷ്ടൻ S. grieved = ശോകവാൻ.

denV. ശോകിക്ക to grieve ബന്ധുമരണേന ശോ'പ്പവർ, എന്തിന്നുശോകിച്ചീടും KR. ശോ' ച്ചുവീണു Bhr.

ശോചനം S. grieving. — denV. നഗ്നനായി ശോചിക്കയും VCh.

ശോകു šokh P., šauq Ar., Gaiety ദീനും ശോ കും ഞെറിയായി നടത്തി Ti.

ശോചിസ്സു šōǰis S. (ശുചി). Light.

ശോണം šōṇam S. (ചുവന്ന, G. kyanos). Red, crimson.

ശോണാതീരേ KR. of the river Sōṇa.

ശോണിതം S. blood = രക്തം.

ശോണിമ S. redness, ശോ. കലർന്ന പുഷ്പം Nal.

ശോതരവു ചൊല്ക V1. To foretell (ജ്യോതിഷം).

ശോധന šōdhana S. (ശുധ്). 1. Cleansing, മലചോതന V1. a med.; refining metals. 2. (5) examination, search സീതാവഹ്നിശോ. ചെയു KR. an ordeal. കുടിശോ. ചെയ്ക, കഴിക്ക; പീ ടികശോ. നോക്കുംപോൾ TR. to search houses. അവരെ ശോ. നോക്കി MR. persons. (396). 3. trial, temptation V1. T.

ശോധനക്കാരൻ an examiner, searcher.

ശോധനക്കോൽ a probe (ശലാക).

ശോധനം S. purifying മൂത്ര — GP. ൧൩ആം ദിനം ചിലശോ'ങ്ങൾ ചിതമോടു ചെയു KR. purification after funeral.

ശോധനീയം S. to be purified or corrected.

denV. ശോധിക്ക 1. to brighten, cleanse മാന സം മുകുരം ശോ'പ്പാനായി പാരം യാചിക്കു ന്നു CG. 2. to search V1. (= ചോദിക്ക).

part. ശോധിതം S. refined, corrected ധർമ്മമ ല്ലെന്നു ശാസ്രശോ'മല്ലെന്നും KR. excused by the law? (or ചോദിതം?).

ശോധ്യം S. to be cleansed, corrected, also ശോ ദ്യം ചെയു Mox. Day. = ചോദ്യം (see ദുശ്ശോ ദ്യം).

ശോഫം šōpham S. & ശോഥം Swelling (ശ്വി).

ശോഫഗുന്മം a. med. Leucophlegmathia.

ശോഭ šōbha S. (ശുഭ്). Lustre, splendour, beauty ഉഷാ —, പ്രഭാതശോഭ V1. dawn, തിരുമൈ ശോഭയും Anj. ശോഭ കെതടും Bhg.

ശോഭക്കേടു 1. want of splendour, disgrace. 2. = അശുഭം inauspiciousnessശോ.ഉണ്ടായ്വ രാ Sah. — (also ശോഭകേടു).

ശോഭനം S. splendid. നിൻവാക്കുകൾ ശോ.ഏ ററവും Bhr. handsome, auspicious.

ശോഭവാൻ S. id. (ആയ്നിന്ന കാർവ്വർണ്ണൻ CG.).

denV. ശോഭിക്ക S. to shine ഇവരാൽ ദിക്കുകൾ എല്ലാം ശോഭിച്ചീടും അർക്ക ചന്രന്മരക്കൊ ണ്ടംബരം എന്നപോലേ KR. — fig. ആ അ വസ്ഥ ശോ'ക്കാതേ കഴിവാൻ MR. lest it come to light. ഗോപുരധ്വജപ്രാസാദാല യങ്ങളെക്കൊണ്ടു ശോഭിച്ചയമായം VilvP. resplendent. — part. ശോഭിതം shining, adorned.

CV. ശോഭിപ്പിക്ക f. i. ഇതു നിൻെറ ശരീരത്തെ പരിശോഭിപ്പിക്കും KR. ശുഭം ജനിപ്പിച്ചുശോ' ക്കും Bhg 12.

ശോമാരി (fr. T. ശോന്പേറി a sluggard). A lazy, idle fellow.

ശോഷം šōšam S. (ശുഷ്). Drying up= വറണ്ടി രിക്ക Asht. ഗാത്രശോ. Bhg.

ശോഷണം S. id., ശരീരം ശോ. ചെയ്യും തപ സ്സ് Bhr. ശോ. മരണമാം VCh. the death of trees; fig. ദോഷങ്ങൾക്കു ശോ. ചെയ്ക Bhg. = ക്ഷയിപ്പിക്ക.

denV. ശോഷിക്ക to dry up, waste away ദേ ഹം ശോ'ക്തും Nid. ശോ'ച്ച തോയങ്ങൾ CG. — fig. ശേഷം ഭാരം ശോ'ച്ചു പോയി CG. — part. ശോഷിതം.

CV. ശോഷിപ്പിക്ക to cause to dry or waste away. ആഴിയേ ശോ'പ്പൻ, തപം ചെയു ശരീരം ശോ'പ്പൻ, അഗ്നി അതിനെ ശോ' പ്പാൻ KR.

ശൌക്ല്യം šauklyam S. (ശുക്ല). Whiteness. — ജരാശൌക്ല്യം V2. = നര.

ശൌചം šauǰam S. (ശുചി). 1. Cleansing, ablution esp. after easing nature, hence ശൌ ചത്തിന്നു പോക, ശൌചാചാരം = ബാഹ്യത്തി ന്നു 2. purity സത്യശൌചാദിഗുണങ്ങളും KR. denV. ശൌചിക്ക to ease nature, — ക്കാഞ്ഞാൽ prov. നഗ്നനായിശൌ'യും VCh. (forbidden), — പ്പാൻ പോക vu.

ശൌണ്ഡൻ šauṇ/?/aǹ S. (ശുണ്ഡ). Drunk, smart — മന്നവൻ തന്നുടെശൌണ്ഡത കാട്ടുവാൻ CG.; also ശൌണ്ഡ്യരാം൦ പാണ്ഡ്യമഹീഷർ‍ CG. ശൌണ്ഡികന് S. a distiller & vendor of liquors മദ്യം ചമച്ചുവില്ക്കന്നശൌ'ന്മാർ KR. — ശൌ' ക = തീയത്തി.

ശൌരി šauri S.( ശുര). K/?/šṇa;Vasudēva.Bhg.

ജയശൌരേ ChVr. (Voc).

ശൌർയ്യം S. prowess = ശുരത, as ശൌ. പൊഴു ത്തിക്കും KU. നാരിമാരോടു ശൌ'ങ്ങൾ കാട്ടി KR. വാനരന്മാർക്കു വാന്മേൽ ശൌ. ആകുന്നു, കര ചരണമല്ല ശൌർയ്യാസ്പദം AR.

ശൌർയ്യവാൻ = ശുരൻ a hero.

ശ്ച്യുതിതം ščyuδiδam S. (p. p.) Dropped, shed.

ശ്മശാനം šmašānam S. (ശമ+ശയനം). A cemetery. ശ്മ'ത്തോളം കൂടിപ്പോരും Brhmd.

burial or burning ground. cemetery. ഇപ്പോൾ ശ്മ'മായ്വന്നു Brhmd. ലങ്കീപുരം KR. = ചുടല.

ശ്മശാനക്കുഴി a grave.

ശ്മശാനത്തുണി Tantr. (for charms).

ശ്മശാനപ്പറന്പു, — സ്ഥലം a burial-ground (Christ.)-

ർശ്മശാനവാസി Siva; any Kēraḷa man, because corpses are burnt in each garden ശ്മശാലസ്ഥലവാസികൾ Anach.

ശ്മശ്രു šmašru S. Mustaches ശ്മ. കേശാദിരോ മങ്ങൾ ൩ ॥ കോടി VCh. അനാഗതശ്മ. വാം വടു Bhr. അനാരുഢശ്മ. വാകുന്നവൻ Mud. a beardless stripling.

ശ്മശ്രുനികൃന്തനൻ S. a barber.

ശ്യാന്തികഴിക്ക (loc.) = ശാന്തി.

ശ്യംമം šyāmam S. Black, dark-blue, also ശ്യാ മളം, f. i. ശ്യാമൈകവർണ്ണങ്ങളായ കുതിരകൾ Brhmd.

ശ്യാലൻ šyālaň S. & സ്യാ — Wife's brother, അളിയൻ.

ശ്യാവം Šyāvam S. = ശ്യാമം Brown, livid.

ശ്യാവനേത്രത Asht. = കരുവാളിപ്പു.

ശ്യേനൻ šyēnaǹ S. (white). A hawk= പരുന്നു, pl. ശ്യേനകൾ Sk.

ശ്രദ്ധ šraddha S. [šrat (L- credo)+ ധാ]. 1. Faith, trust, attention, devotion ഗുരുശാസ്ര വിശ്വാസം ശ്ര. KeiN. ശ്ര. യാം പായും വിരി ച്ചു VCh. the sail of faith. ഭക്തിശ്ര. കൾ രണ്ടു മല്ലാതേ ഉള്ള വൃത്തികൾ Chintar. സമസ്തം ശു ദ്ധയാ (Instr.) ചെയ്താൽ പ്രസാദിക്കും മഹാ ദേവൻ SiPu. ശ്ര. യാ കേട്ടു Bhg. ശ്ര. കൊടുത്തു കേൾക്ക vu. 2. wish രുചിയോടു ഭുജിപ്പതി ന്നെന്തുനിൻശ്ര കൾ RS. ഭോജനശ്ര. യില്ലായ്ക Nid. no appetite. ശ്ര. എന്തു Bhg. what do you wish? ശ്ര. പെണ്ണീടുന്നതെത്ര നാൾ നിന്നെ കാ ണ്മൻ CG.

ശ്രദ്ദധാനൻ S. part. pres. = വിശ്വസിക്കുന്ന വൻ Bhr.; also ശ്രദ്ധിതനായി സേവ ചെ യു Bhg. devotedly.

ശ്രദ്ധാലു S. faithful; longing.

denV. ശ്രദ്ധിക്ക S. to desire ശ്ര'ച്ചത് എന്തു Bhg. ശ്ര'ക്കും വൈരപ്രതികാരം PT. to think on revenge. ശ്രർപ്പണഖ രാമനെ ശ്ര'ച്ചു AR. loved. ശ്ര'ച്ചു കേൾക്ക vu. attentively.

ശ്രന്ഥനം šranthanam S. Stringing flowers.

ശ്രമം šramam S. (G. kamnō). Exertion, toil പഠിച്ചതിൻഫലം ശ്ര. തന്നേ KR. സമരം ചെ യ്യേണം ശ്രമവും ചെയ്യേണം ChVr. — ശ്രമക്കാ രൻ industrious — ശ്രമക്കേടു negligence — ശ്രമസലിലരഹിതം Nal. sweatless.

ശ്രമണൻ S. an ascetic, Samana. Jaina ശ്ര ന്മാരാദിയായൊരു പോലേ ഭുജിച്ചു KR.

ശ്രമദക്ഷിണ S. hire given to assistant cooks.

denV. ശ്രമിക്ക 1. to exert oneself, take trouble. ശ്ര'ച്ച് അവനെപിടിച്ചുകൊണ്ടു TR. caught with some trouble. 2. v. a. to cultivate diligently വിദ്യകൾ ഒന്നും ശ്ര. യില്ല Sah. ഇപ്പോഴത്തേ പ്രയത്നം നാം ശ്ര'ച്ചതു TR.

ശ്രയണം S. Refuge = ആശ്രയം.

ശ്രവണം šravaṇam S. (ശ്രു). 1. Hearing, listening. 2. the ear, the organ of hearing ശ്രവണേന്രിയം. 3. = ഓണം 183.

ശ്രവസ്സു S. the ear; renown (G. kleos).

denV. ശ്രവിക്ക S. to hear, Bhr.

CV. ബ്രുഹ്മവാക്യത്തെ ശ്രവിപ്പിച്ചാർ KR. pronounced, repeated.

ശ്രാണം šrāaṇam S. (p. p. of ശ്രാ). Boiled. ശ്രാണ = കഞ്ഞി.

ശ്രാദ്ധം šrāddham S. (ശ്രദ്ധ; faithful). Offering to the manes സംവത്സരശ്രാ. ഊട്ടുക Bhr. ചാത്തം 354. Tdbh.; നിത്യശ്രാ.: നിച്ചീത്തം 549; ശ്രദ്ധദേവൻ KR. Yama.

ശ്രാന്തൻ šrāndaǹ S.(p.p. of (ശ്രമ്).Wearied; an ascetic.

ശ്രാന്തി S. fatigue, lassitude ശ്രാ. കളഞ്ഞു പ ഠിച്ചു CG. ആർക്കും ശ്രാ. യുമില്ല KR. none was tired of it.

ശ്രാന്പി, see സ്രാന്പി.

ശ്രാവകൻ šrāvaγaǹ S. (ശ്രു). A Buddhist. Mud.

ശ്രാവണം S. causing to hear (ശ്രവണം 3. = ഓണം 183).

ശ്രാവ്യം S. deserving to be heard മഹാജന ശ്രാ. UR. ജഗച്ശ്രാവ്യമാം ചരിതം AR.

ശ്രാവു, see ചിറാകു.

ശ്രിതം šriδam S. (p. p. of ശ്രി). Cherished, served.

ശ്രീ šrī S. (Ceres). 1. Lakshmi, the goddess of plenty ശ്രീഭ്രമിമാരായി മേവുന്ന ദേവിമാർ CG.

സുകൃതികൾ മന്ദിരേ ശ്രീദേവിയായതും പാപി കൾ മന്ദിരേ അലക്ഷമി ആകുന്നതും DM. ശ്രീപ തി,ശ്രീമണാളൻ KumK. Vīšnu. 2. fortune, prosperity. ശ്രീയുളള fortunate. ശ്രീ പോരായ്ക Sah. misfortune. രാജ്യശ്രീ ചലിക്കുന്ന വെളള ത്തിൽ ഓളം പോലേ KR. എന്നാൽ ശ്രീ നി ല്ക്കും KU. തൊണ്ടെക്കു ശ്രീ ഉണ്ടു prov. luck. 3. glorious, holy (prefixed to names) ശ്രീപാദം = തിരുവടി, a sort of invocation (= blessed!). ശ്രീവിളിപ്പിക്ക an old royal custom of calling ശ്രീതേ (ചിരുതവിളി 364.) KU.

ശ്രീകണ്ഠൻ S. Siva.

ശ്രീകരം S. giving fortune ശ്രീ'മായ കർമ്മം.

ശ്രീകാര്യക്കാരൻ the superintendent of a temple, fr. ശ്രീകാര്യം sacred business.

ശ്രീകാഷദേഷം Sk. = ചീയാഴി N. pr. Sheally.

ശ്രീകോവിൽ the sanctuary of a temple. ശ്രീ' ലിൻറെ വാതിൽ MR.

ശ്രീതേ S. (3) blessing on thee!= vu. ചിരുത.

abstr. N. ശ്രീത്വം S. 1. wealth, luck. 2. the firstlings, heave-offerings, which it is dangerous to appropriate to common uses.

ശ്രീധരൻ S. Višṇa a famous teacher GnP.

ശ്രീനാവാക്ഷേത്രം = തിരുനാവായി KU.

ശ്രീനിവാസൻ, ശ്രീപതി S. Višṇu.

ശ്രീപീഠം S. an altar ശ്രീ'ത്തിന്മേൽ പ്രതിഷ്ഠ KU.

ശ്രീഭഗവതി = ശ്രീദേവി. Lakshmi.

ശ്രീമത്സ്യം V2. the saw-fish (കൊന്പൻശ്രാവു).

ശ്രീമദം S. intoxication by success, ശ്രീമദാ ണ്ഡൻ PT.

ശ്രീമാൻ S., ശീമാൻ prosperous, blessed, glorious ശ്രീ. സുഖിയൻ prov. — f. ശ്രീമതി (V1. ശീമാട്ടി) — n. ശ്രീമത്തു, as ശ്രീമൽസക ലഗുണസന്പന്നർ TR. (complimentary address).

ശ്രീരംഗം N. pr. a temple near Trichināpa/?//?/i.

ശ്രീരംഗപട്ടണം N. pr. Seringapatam.

ശ്രീവത്സം S. a curl of hair on the breast of Višṇu ;= തുരങ്കം.

ശ്രീവത്സഗോത്രം a Gōtra of Brahmans.

ശ്രീവരം S. the gift of fortune, ശ്രീ. നിശ്ചയം Mantr.

ശ്രീവേല the daily evening service.

ശ്രീഹാനി waste, destruction of wealth.

ശ്രുതം šruδam S. (p. p. of ശ്രു, G. klytos). 1. Heard, understood. 2. sacred learning.

ശ്രുതി S. 1. Hearing ശ്രുതിഹാനിവരും Nid. ശ്രുതിനിഗ്രഹം id. 2. report (ജനശ്രു.), fame മഹാലോകരും ചുരുതയാകും പെണ്ണും KU. 3. sound മണിശ്രുതി of a bell. ശ്രു. പിടിക്ക to assist in piping, blow a trumpet in long protracted note; to incite, urge on. B. ശ്രു. കൂട്ടുക to increase the tone. 4. a holy text, നാലാം ശ്രുതിക്രിയചെയ്തു Bhr. the 4th Veda. ശ്രുതിയു ക്തി അനുഭവമുളള കാര്യം what is recommended alike by tradition, reason & experience; texts about കർമ്മം are called അല്പശ്രുതിവാക്യം, those about ജ്ഞാനം are ബലശ്രുതിവാക്യം Tattw. പ്രബലശ്രുതിവാക്യം ജ്ഞാനകാണ്ഡത്തെ ചൊ ല്ലുന്നു VedD.

ശ്രുതികേടു 1. disappointment. എനിക്കു ശ്രു. വ രുത്തി promised falsely. 2. infamy.

ശ്രുതിക്കാരൻ an assistant piper. B.

ശ്രുതിയാക്കുക, — പ്പെടുത്തുക to publish.

ശ്രേണി šrēṇi S. (ശ്രി). A line, row, street. പുരോഹിതശ്രേ. SiPu. = സമൂഹം: ശ്രേണിക ർമ്മങ്ങൾ Bhr. the list of caste-occupations.

ശ്രേയസ്സു šrēyas S. (ശ്രീ). 1. Better, best. ശ്രേയാൻ m. 2. prosperity, happiness തങ്ങ ളെ ശ്രേ. ൦ഗുണങ്ങളും കേട്ടു, നമുക്ക് അതു കൊ ണ്ടു ശ്രേ. വരേണം TR. ശ്രേ. ഉണ്ടാക ഭവാനു KR. ശ്രേയസ്സുളിൽ ഒന്നു മുഖ്യം Bhg. the highest good (=പുരുഷാർത്ഥം) is ഭക്തി.

ശ്രേഷ്ഠം S. (Superl.) best, superior; മുനിശ്രേ ഷ്ഠൻ etc.

ശ്രേഷ്ഠത,— ത്വം S. excellency, superiority.

ശ്രേഷ്ഠി S. the head-man of a trade or art ശ്രേ. വർത്തകൻ Mud. (hence ചെട്ടി 380.). ശ്രേ. യും ഭയപ്പെട്ടു Nal. the merchant (hon.). — സർവ്വനഗരശ്രേഷ്ഠ്യം (S. superiority) Mud. authority over.

ശ്രോണം šrōṇam S. = ശോണ, f. i. നല്ലൊരു ശ്രോ. എന്ന നദവും കാണലാം KR.; (— ൻ S. lame).

ശ്രോണി šrōni S. (L. clunes). The hips & loins ശ്രോ.മൻത്തിട്ട തന്നെയും വെല്ക, CG.; hence: വിപുലശ്രോണിയാൾ SiPu. with large buttocks. ചുറോണി തങ്ങളുടെ അടുത്തു മേല്ക്കു ഴിക്കു മീതേ MM.

ശ്രോണിതം šrōṇiδam = ശോണിതം Bhr. വാ കശ്രോ. Nid23. of 4 kinds; also semen femineum V1.

ശ്രോതാവു šrōγāvụ S. (ശ്രു). A hearer.

ശ്രോതവ്യം deserving to be heard ഭഗവൽക ഥാ —Bhg.

ശ്രോത്രം S. the ear ശ്രോത്രകന്ധ്രത്തിൽ കൂടേ PT. ശ്രോത്രസൌഖ്യങ്ങളായവാക്യങ്ങൾ KR. consoling.

ശ്രോത്രിൻ S. a learned Vēda-brahman ശാ സ്രവും തപസ്സും മുനിശ്രോ'ന്മർക്കും ഗുണം Bhg. ശാസ്രികൾ എല്ലാരും ശ്രോ'രും CG. ശ്രോ'ന്മാരായുള്ള കപികൾ KR. (to assist at Sugrīva's coronation).

ശ്രൌതം S. (ശ്രുതം), referring to the Vēdas ശ്രൌത (vu. ത്ര) ധർമ്മത്താൽ മദന്തിയില പുത്രോല്പാദം ചെയു SiPu. (a priest by cohabiting with the Queen).

ശ്ലക്ഷ്ണം šlakšṇam S. Slight, fine ശ്ല'മായി എ ഴുന്നു കടുകോടു സമാനമായി Nid.

ശ്ലഥം šlatham S. Relaxed, അവധാനം ശ്ലഥ മായി വരും KeiN.

ശ്ലാഖ, see ശലാക.

ശ്ലാഘ šlāgha S. Praise; also തൻെറ ശ്ലാഘി തത്തിന്നു ഹാനി വരും PT. honor.

ശ്ലാഘിക്ക S. to eulogize മയിലുകളെശ്ലാ'ച്ചു Arb. സമർത്ഥരായ ജനങ്ങളെക്കുറി ശ്ലാ'പ്പാൻ ഇ ടവരും vu.

ശ്ലാഘ്യൻ S. praiseworthy, venerable (Tdbh. ചാക്യാർ; ചാക്കി 352). — അവളെ ശ്ലാഘ്യ പ്പെടുത്തി KN. commended.

ശ്ലിഷ്ടം šlišṭam S. (part.). Clung to.

ശ്ലീപദം šlīpad/?/am S. Elephantiasis, പെരി ക്കൽ.

ശ്ലീഹാ šlišṭam Syr. An apostle, ശ്ലീഹന്മാർ PP.

ശ്ലേഷം šlēam S. (ശ്ലിഷ്). 1. Contact, embrace. 2. association, paronomasia, irony ശ്ലേഷവാക്യം, — കാവ്യം.

ശ്ലേഷ്മം S. phlegm = കഫം (in the human body ആറു നാഴി VCh.). ചുലേണ്ണം, ചിലേഴ് മ്മം a. med.; also ശ്ലേ'ത്തിന്നും പററിയാൽ Nid. 20 ജാതിയുള്ള ശ്ലേ'ത്തിന്നും ഇരിപ്പിടം ദേ ഹം AdwS.

ശ്ലേഷ്മജ്വരം phlegmatic fever, — നാഡി low pulse, — വ്യധി phthisis.

ശ്ലേഷ്മാതകം S. Cordia myxa = നറുവരി f. i. ശ്ലേ. കൊണ്ട് ഒരു യൂപം KR.

ശ്ലോകം šlōγam S. (ശ്രു) 1. Fame, f. i. ഉത്തമ ശ്ലോകനെ കണ്ടു CG. 2. a verse, stanza; a Sanscrit metre & Sanscrit language (ഭാഷയ ല്ല ശ്ലോ. തന്നേ). ശ്ലോകാർത്ഥംപറക to translate.

ശ്വഃ švaḥ, švasS. (L. cras). To-morrow അദ്യ വാ ശ്വോവാ AR. today or to-morrow. ശ്വഃ പ്രഭാതേ കാണുമേ KR.

ശ്വൻ švaǹ S. (L. canis, G. kyōn). A dog, Nom. ശ്വാ, f. ശുനി.

ശ്വപചൻ S. cooking dogs, = ചണ്ഡാലൻ, a low caste (ശ്വ'ന്മർ Mud.), vu. ശൊപച്ചൻ.

ശ്വമാസം S. dog's meat MC.

ശ്വവൃത്തി S. service.

ശ്വഭ്രം švabhram S. A hole, chasm.

ശ്വയഥു švayathu S . = ശോഫം, ശോഥം.

ശ്വശുരൻ švašuraǹ S. (L. socer, Ge. schwager). A father-in-law എൻെറ ശ്വ. KR.

ശ്വശ്രം S. a mother-in-law.

ശ്വസനം švasanam S. (L. queri). Breathing, — ൻ wind.

ശ്വസിക്ക S. to breathe, ശ്വസിച്ചിരിപ്പതും Bhg.

ശ്വസ്തനം S. (ശ്വ, ശ്വഃ švas; L. crastiuum). What is to-morrow.

ശ്വാവു švavụ S. (Nom. of ശ്വൻ). A dog ശ്വാ വിൻെറ മൈഥുനം പോലേ prov.

ശ്വനൻ S. id., ശ്വാനങ്ങൾ എന്ന പോലേ CG. ശ്വാ'ന്മാർ വളഞ്ഞുള്ള മാൻപേട KR. — ശ്വാ നി f. a bitch.

ശ്വാപദം S. a beast of prey.

ശ്വാസം švāsam S. (ശ്വസ്). Breath ശ്വാ. ക

ഴി ച്ചുകൂടായ്ക Asht. so ഇടുക, കൊൾ്ക; വലിക്ക to breathe hard; വിടുക, നേരേ അയച്ചൂട; മുട്ടുക to be unable to breathe, മുട്ടിപ്പിക്ക to stifle. Bhg. — 6 ശ്വാ. (വീർപ്പു) =1 വിനനാഴി ക. — ശ്വാ. നാറുക = വായിനാറുകV1. — ശ്വാ പോയി Palg. vu. broke a wind.

ശ്വിത്രം švitram S. (ശ്വിത, E. white). White leprosy = വെളുപ്പു med. ശ്വിത്രകം Nid 19.

ശ്വേതം S. white; silver സാഗരം വളഞ്ഞുള്ള ശ്വേതപർവ്വതം KR. — ശ്വേതാതപത്രം AR. = വെണ്കുട.

ശ്വേതിമ S. whiteness ശ്വേ. പൂണ്ടൊരു ഭ്രതി CG.