ഹിതോപദേശഃ । ൫
രേബ്രൂതേ,ഭോഭോഃപാന്ഥാഇദംസുവൎണ്ണകങ്കണംഗൃഹ്യതാം । തതോലോ
ഭാവിഷ്ടേനകേനചിൽ പാന്ഥേനാലോചിതംഭാഗ്യേനൈതൽസംഭവ
തികിന്ത്വസ്മിന്നാത്മസന്ദേഹേപ്രവൃത്തിൎന്നവിധേയാ ।
യതഃ । അനിഷ്ഠാദിഷ്ടലാഭേ,പിനഗതിൎജ്ജായതേശുഭാ ।
യത്രാസ്തേവിഷസംസൎഗ്ഗോ,മൃതംതദപിമൃത്യവേ ॥
കിന്തുസൎവ്വത്രാജനേപ്രവൃത്തിഃസസന്ദേഹൈവ ।
തഥാചോക്തം । നസംശയമനാരുഹ്യനരോഭദ്രാണിപശ്യതി ।
സംശയംപുനരാരുഹ്യയദിജീവതിപശ്യതി ॥
തന്നിരൂപയാമിതാവൽപ്രകാശംബ്രൂതേ,കുത്രതവകങ്കണം? വ്യാഘ്രോ
ഹസ്തംപ്രസാൎയ്യദൎശയതിസ്മപാന്ഥോ,വദൽ കഥംമാരാത്മകേത്വയിവി
ശ്വാസഃ? വ്യാഘ്രഉവാചശൃണുരേപാന്ഥപ്രാഗേവയൌവനദശായാം
അതിദുൎവൃത്തോസ്മി,അനേകഗോമാനുഷാണാംബധാന്മേപുത്രാമൃതാദാ
രാശ്ചവംശഹീനശ്ചാഹം । തതഃകേനചിൽധാൎമ്മികേനാഹമാദിഷ്ടഃ ।
ദാനധൎമ്മാദികംചരതുഭവാൻതദുപദേശാൽഇദാനീമഹംസ്നാനശീലോ
ദാതാവൃദ്ധോഗളിതനഖദന്തോനകഥംവിശ്വാസഭൂമിഃ?
യതഃ । ഇജ്യാധ്യയനദാനാനിതപഃസത്യംധൃതിഃക്ഷമാ।
അലോഭഇതിമാൎഗ്ഗോ,യംധൎമ്മസ്യാഷ്ടവിധഃസ്മൃതഃ ॥
തത്രപൂൎവ്വശ്ചതുവൎഗ്ഗോഡംഭാൎത്ഥമപിസേവ്യതേ ।
ഉത്തരസ്തുചതുൎവ്വഗ്ഗോമഹാത്മന്യേവതിഷ്ഠതി ॥
മമചൈതാവാൻലോഭവിരഹോയേനസ്വഹസ്തസ്ഥമപി സുവൎണ്ണക
ങ്കണംയസ്മൈകസ്മൈചിൽദാതുമിഛാമി । തഥാപിവ്യാഘ്രോമാനുഷം
ഖാദതീതിലോകാപവാദോദുൎന്നിവാരഃ।
യതഃ । ഗതാനുഗതികോലോകഃകുട്ടിനീമുപദേശിനീം ।
പ്രമാണയതിനോധൎമ്മേയഥാഗോഘ്നമപിദ്വിജം ॥
മയാചധൎമ്മശാസ്ത്രാണ്യധീതാണിശൃണു ।
പ്രാണായഥാത്മനോഭിഷ്ടാഭൂതനാമപിതേതഥാ ।
ആത്മൌപമ്യേനഭൂതേഷുദയാംകുൎവ്വന്തിസാധവഃ ॥
അപരഞ്ച । പ്രത്യാഖ്യാനേചദാനേചസുഖദുഃഖേപ്രിയാപ്രിയേ ।
അത്മൌപമ്യേനപുരുഷഃപ്രമാണമധിഗഛതി ॥
അന്യച്ച । മാതൃവൽപരദാരേഷുപരദ്രവ്യേഷുലോഷ്ട്രവൽ ।
ആത്മവൽസൎവ്വഭൂതേഷ്ഠയഃപശ്യതിസപണ്ഡിതഃ ॥
ത്വഞ്ചാതീവദുൎഗ്ഗതസ്തേനതത്തുഭ്യാംദാതുംസയത്നോഹം ।
തഥാചോക്തം । ദരിദ്രാൻഭരകൌന്തേയമാപ്രയഛേശ്ചരേധനം ।
വ്യാധിതസ്യൌഷധംപഥ്യംനീരുജസ്തുകിമൌഷധൈഃ ॥
അന്യച്ച । ദാതവ്യമിതിയദ്ദാനംദീയതേ,നുപകാരിണേ ।
ദേശേകാലേചപാത്രേചതദ്ദാനംസാത്വികംവിദുഃ॥
തദത്രസരസിസ്നാത്വാസുവൎണ്ണകങ്കണംഗൃഹാണ । തതോയാവദസൌ
തദ്വചഃപ്രതീതോലോഭോൽസരസിസ്നാതുംപ്രവിശതിതാവന്മഹാപങ്കേ
നിമഗ്നഃപലായിതുമക്ഷമഃ । തംപങ്കേപതിതംദൃഷ്ട്വാവ്യാഘ്രോ,വദൽ,
