ഹിതോപദേശഃ । ൭
തഥാചോക്തം । ആപദാംകഥിതഃപന്ഥാഇന്ദ്രിയാണാമസംയമഃ ।
തജ്ജയഃസമ്പദാംമാൎഗ്ഗോയേനേഷ്ടംതേനഗമ്യതാം ॥
തസ്യതിരസ്കാരംശ്രുത്വാചിത്രഗ്രീവാഉവാച,നായംഅസ്യദോഷഃ ।
യതഃ । ആപദാമാപതന്തീനാംഹിതോപ്യായാതിഹേതുതാം
മാതൃജംഘാഹിവത്സസ്യസ്തംഭീഭവതിബന്ധനേ ॥
അന്യച്ച । സബന്ധുൎയ്യോവിപന്നാനാമാപദുദ്ധാരണകഷമഃ ।
നതുഭീതപരിത്രാണവസ്തൂ പാലംഭപണ്ഡിതഃ ॥
വിപല്കാലേവിസ്മയഏവകാപുരുഷലക്ഷണംതദത്രധൈൎയ്യമവലം
ബ്യപ്രതീകാരശ്ചിന്ത്യതാം ।
യതഃ । വിപദിധൈൎയ്യമഥാഭ്യുയേക്ഷമാസദസിവാൿപടുതായുധി ।
വിക്രമഃ । യശസിചാഭിരുചിൎവ്യസനംശ്രുതൌപ്രകൃതിസിദ്ധമിദം
ഹിമഹാത്മനാം ॥ സമ്പദിയസ്യനഹൎഷോവിപദിവിഷാദോനരണേ
ചധീരത്വംതംഭുവനത്രയതിലകംജനയതിജനനീസുതംവിരളം ॥
അന്യച്ച । ഷൾദോഷാഃപുരുഷേണേഹഹാതവ്യഭൂതിമിഛതാ ।
നിദ്രാതന്ദ്രാഭയംക്രോധആലസ്യംദീൎഗ്ഘസൂത്രതാ ॥
ഇദാനീമപിഏവം ക്രിയതാം സൎവ്വൈരേകചിത്തീഭൂയജാലമാദായ ഉ
ഡ്ഡീയതാം ।
യതഃ । അത്പാനാമപിവസ്തൂനാംസംഹതിഃകാൎയ്യസാധികാ ।
തൃണൈൎഗ്ഗുണത്വമാപന്നൈൎബധ്യന്തേമത്തദന്തിഃ ॥
സംഹതിഃശ്രേയസീപുംസാംസ്വകുലൈരല്പകൈരപി ।
തുഷേണാപിപരിത്യക്താനപ്രരോഹന്തിതണ്ഡുലാഃ ॥
ഇതിവിചിന്ത്യപക്ഷിണഃസൎവ്വേജാലമാദായഉത്പതിതാഃ । അനന്തരം
സവ്യാധഃ സുദൂരാജ്ജാലാപഹാരകാം സ്താനവലോക്യപശ്ചാഡ്ഡാവി
തോ,ചിന്തയൽ ।
സംഹതാസ്തുഹരന്തീമേജാലംമമവിഹംഗമാഃ ।
യദാതുനിപതിഷ്യന്തിവശമേഷ്യന്തിമേതദാ ॥
തതസ്തേഷു ചക്ഷുൎവ്വിഷയാതിക്രാന്തേഷുപക്ഷിഷു സവ്യാധോനിവൃ
ത്തഃ । അഥലുബ്ധകംനിവൃത്തംദൃഷ്ട്വാകപോതാഊചുഃകിമിദാനീംകൎത്തുമു
ചിതം ? ചിത്രഗ്രീവഉവാച ।
മാതാമിത്രംപിതാചേതിസ്വഭാവാൽത്രിതയംഹിതം ।
കാൎയ്യകാരണതശ്ചാന്യേഭവന്തിഹിതബുദ്ധയഃ ॥
തദസ്മാകംമിത്രം ഹിരണ്യകോനാമമൂഷികരാജോഗണ്ഡകീതീരേചിത്ര
വനേനിവസതി,സോ,സ്മാകംപാശാംഛേത്സ്യതി,ഇത്യാലോച്യ സൎവ്വേ
ഹിരണ്യകവിവരസമീപംഗതാഃ । ഹിരണ്യകശ്ചസൎവ്വദാപായശങ്കയാ
ശത ദ്വാരംവിവരംകൃത്വാനിവസതി,തതോഹിരണ്യകഃ കപോതാവപാ
തഭയാച്ചകിതസ്തൂഷ്ണീംസ്ഥിതഃ । ചിത്രഗ്രീവഉവാചസഖേഹിരണ്യക
കഥമസ്മാന്നസംഭാഷസേ? തതോഹിരണ്യകസ്തദ്വചനംപ്രത്യാഭിജ്ഞാ
യസസംഭ്രമംവഹിൎന്നിഃ സൃത്യാബ്രവീൽ,ആഃ പുണ്യവാനസ്മിപ്രിയ
സുഹൃന്മേചിത്രഗ്രീവഃസമായാതഃ ।
