ഹിതോപദേശഃ। ൨൫
മാസ്മസീമന്തിനീകാചിൽ ജനയേൽപുത്രമീദൃശം॥
തഥാ ചോക്തം। അലബ്ധഞ്ചൈവലിപ്സേതലബ്ധംരക്ഷേദവക്ഷയാൽ॥
രക്ഷിതംവൎദ്ധയേൽസംയക്വൃദ്ധംതീൎത്ഥേഷുനിഃക്ഷിപേൽ ॥
യതഃ । അലബ്ദമിഛതോ,ൎത്ഥയോഗാദൎത്ഥസ്യപ്രാപ്തിരേവ।
ലബ്ധസ്യാപ്യരക്ഷിതസ്യനിധേരപിസ്വയംവിനാശഃ॥
അപിച്ച। അവൎദ്ധമാനശ്ചാൎത്ഥഃകാലേസ്വല്പവ്യയോ,പ്യഞ്ജനവൽക്ഷ
യമേതി।
അനുപഭുജ്യമാനശ്ചനിഷ്പ്രയോജനഏവസഃ॥
തഥാചോക്തം। ധനേനകിംയോനദദാതിനാശ്നുതേ,
ബലേനകിംയശ്ചരിപും‌നബാധതേ।
ശ്രുതേനകിംയോനചധൎമ്മമാചരേൽ
കിമാത്മനായോനജിതേന്ദ്രിയോഭവേൽ।
യതഃ । ജലവിന്ദുനിപാതേനക്രമശഃപൂൎയ്യതേഘടഃ।
സഹേതുഃ സൎവ്വവിദ്യാനാംധൎമ്മസ്യചധനസ്യച ॥
ദാനോപഭോഗരഹിതാദിവസായസ്യയാന്തിവൈ
സകൎമ്മകാരഭസ്ത്രേശ്വസന്നപിനജീവതി ॥
ഇതിസഞ്ചിന്ത്യനന്ദകസഞ്ജീവകനാമാനൌ വൃഷഭൌധുരിനിയുജ്യശ
കടം നാനാവിധദ്രവ്യപൂൎണ്ണംകൃത്വാബാണിജ്യേനഗതഃകാശ്മീരംപ്രതി।
അന്യച്ച അഞ്ജനസ്യക്ഷയംദൃഷ്ട്വാവല്മീകസ്യചസഞ്ചയം।
അബന്ധ്യം ദിവസംകുൎയ്യാൽദാനാധ്യയനകൎമ്മസു ॥
യതഃ । കോതിഭാരഃ സമൎത്ഥാനാംകിംദൂരം വ്യവസായിനാം ।
കോവിദേശഃസവിദ്യാനാംകഃപരഃ പ്രിയ ദിനാം ॥
അഥഗഛതസ്തസ്യസുദുൎഗ്ഗനാമ്നി മഹാരണ്യേസഞ്ജീവകോഭഗ്നജാനു
ൎന്നിപതിതഃ, തമാലോക്യവൎദ്ധമാനോ, ചിന്തയൽ ।
കരോതുനാമനീതിജ്ഞോവ്യവസായമിതസൂതഃ।
ഫലം പുനസ്തദേവാസ്യയൽവിധേൎമ്മനസീസ്ഥിതം ॥
കിന്തു। വിസ്മയഃസൎവ്വഥാ ഹേയഃപ്രത്യൂഹഃ സൎവ്വകൎമ്മണാം ।
തസ്മാൽ വിസ്മയമുത്സ്യജ്യസാധ്യേ സിദ്ധിൎവ്വിധീയതാം ॥
ഇതിസഞ്ചിന്ത്യസഞ്ജീവകംതത്രപരിത്യജ്യവൎദ്ധമാനഃപുനഃ സ്വയംധ
ൎമ്മപുരംനാമനഗരംഗത്വാമഹാകായമന്യ വൃഷഭമേകംസമാനീയധുരി
നിയോജ്യചലിതഃ തതഃ സഞ്ജീവകോപികഥം കഥ മപിഖുരത്രയേഭരം
കൃതോത്ഥിതഃ ।
യതഃ | നിമഗ്നസ്യപയോരാശൌപൎവ്വതാൽപതിത സച്യ।
തക്ഷകേണാപിദഷ്ടസ്യആയുൎമ്മൎമ്മാണിരക്ഷതി ॥
നാകാലേമ്രിയതേജന്തുൎവിദ്ധഃശരശതൈരപി ।
കുശാഗ്രേണൈവസംസ്പൃഷ്ടഃ പ്രാപ്തകാലോനജീവതി
അരഷിതം തിഷുതിദൈവരക്ഷിതം സുരക്ഷിതം ദൈവഹതം വി
നശ്വതി ।
ജീവത്യാഥോപിവനേവിസൎജ്ജിതഃ കൃതപ്രയത്നോപിഗൃഹേന
ജീവതി ॥
D
