ഹിതോപദേശഃ । ൫൭
ദാതാനാപാത്രവൎഷീചപ്രഗല്ഭഃസ്യാദനിഷ്ഠുരഃ ॥
ഏതന്മഹാപുരുഷലക്ഷണംഏതസ്മിൻസൎവ്വമസ്തി । തതഃസേരാജാപ്രാ
തഃശിഷ്ടസഭാംകൃത്വാസൎവ്വവൃത്താന്തം പ്രസ്തുത്യപ്രസാദാൽതസ്മൈക
ൎണ്ണാടരാജ്യംതദൌ । തൽകിമാഗന്തുകോജാതിമാത്രാൽദുഷ്ടഃ ? തത്രാപിഉ
ത്തമാധമമധ്യമാസഃന്തി । ചക്രവാകോബ്രൂതേ,
യോ,കാൎയ്യംകാൎയ്യവൽശാസ്തിസകിംമന്ത്രീനൃപേഛയാ ।
വരംസ്വാമിമനോദുഃഖംതന്നശാസേദകാൎയ്യതഃ ॥
വൈദ്യോഗുരുശ്ചമന്ത്രീചയസ്യരാജ്ഞഃപ്രിയഃസദാ ।
ശരീരധൎമ്മകോശേഭ്യഃക്ഷിപ്രംസപരിഹീയതേ ॥
ശൃണുദേവ ।
പുണ്യാല്ലബ്ധംയദേകേനതന്മമാപിഭവിഷ്യതി।
ഹത്വാഭിക്ഷുംമഹാലോഭാന്നിധ്യത്ഥീനാപിതോയഥാ ।
രാജാപൃഛതികഥമേതൽ ? മന്ത്രീകഥയതി,അസ്ത്യയോദ്ധ്യായാംചൂഡാ
മണിൎന്നാമക്ഷത്രിയഃ,തേനധനാൎത്ഥിനാ മഹതാക്ലേശേനഭഗവാംശ്ച
ന്ദ്രാൎദ്ധചൂഡാമണിശ്ചിരമാരാധിതഃ । തതഃക്ഷീണപാപോ,സൌസ്വ
പ്നേദൎശനംദത്വാഭഗവദാദേശാൽയക്ഷേശ്വരേണാദിഷ്ടഃ യൽത്വമദ്യ
പ്രാതഃ ക്ഷൌരം കൃത്വാലഗുഡംഹസ്തേകൃത്വാഗൃഹേനി ഭൃതംസ്ഥാസ്യ
സി,തതോസ്മിന്നേവാംഗനേസമാഗതംഭിക്ഷും പശ്യസി,തനിൎദ്ദയംല
ഗുഡപ്രഹാരേണഹനിഷ്യസിതതഃസുവൎണ്ണകലശോഭവിഷ്യതി, തേ
നത്വയായാവജ്ജീവം സുഖിനാഭവിതവ്യം । തതസ്തഥാനുഷ്ഠിതേതദ്വൃ
ത്തംതത്രക്ഷൌകരണായആനീതേനനാപിതേനാലോക്യചിന്തിതം,
അയേനി ധി പ്രാപ്തേരയമുപായഃഅഹമപ്യേവം കിംനകരോമി ?തതഃ
പ്രഭൃതിനാവിതഃ പ്രത്യഹംതഥാവിധോലഗുഡ ഹസ്തഃസുനിഭൃതംഭി
ക്ഷോരാഗമനംപ്രതിക്ഷതേ । ഏകദാതേനപ്രാപ്തോഭിക്ഷുൎല്ലഗുഡേന
വ്യാപാദിതഃ,തസ്മാദപരാധാൽ സോപിനാപിതഃ രാജപുരുഷൈൎവ്യാ
പാദിതഃ। അതോഹംബ്രവീമിപുണ്യാല്ലബ്ധംയദേകേനേത്യാദി । രാജാഹ,
പുരാവൃത്തകഥോല്ഗാരൈഃകഥംനിൎണ്ണീയതേപരഃ ।
സ്യാന്നിഷ്കാരണബന്ധുൎവ്വാകിംവാവിശ്വാസഘാതകഃ ॥
യാ തുപ്രസ്തുതമനുസന്ധീയതാംമലയാധിത്യകായാംചേൽ ചിത്രവൎണ്ണ
സ്തദധുനാകിംവിധേയം? മന്ത്രീവദതി,ദേവആഗതപ്രണധിമുഖാന്മ
യാശ്രുതംതന്മഹാമന്ത്രിണോഗൃദ്ധ്രസ്യ ഉപദേശോയച്ചിത്രവൎണ്ണേനാ
നാദരഃകൃതഃതതോ,സൌമൂഢോജേതുംശക്യഃ ।
യഥാചോക്തം । ലുബ്ധഃക്രൂരോ,ലസോ,സത്യഃപ്രമാദിഭിരവസ്ഥിതഃ।
മൂഢോയോധാവമന്താചസുഖഛേദ്യോരിപുഃസ്മൃതഃ ॥
തതോ,സൌയാവദസ്മദ്ദുൎഗ്ഗദ്വാരരോധംനകരോതിതാവന്നദ്യദ്രിവനവ
ൎത്മസുതൽബലാനിഹന്തുംസാരസാദയഃസേനാപതയോനിയുജ്യന്താം
തഥാച । ദീൎഗ്ഘവൎത്മപരിശ്രാന്തംനദ്യദ്രിവനസങ്കുലം ।
ഘോരാഗ്നിഭയസംത്രസ്തംക്ഷുൽപിപാസാൎദ്ദിതംതഥാ ॥
പ്രമത്തംഭോജനവ്യഗ്രംവ്യാധിദുൎഭിക്ഷപീഡിതം ।
H
