൫൮ ഹിതോപദേശഃ ।
അസംസ്ഥിതമഭൂയിഷ്ഠംവൃഷ്ടിവാതസമാകുലം ॥
പങ്കപാംസുജലാഛന്നംസുവ്യസ്തംദസ്യുവിദ്രുതം ।
ഏവംഭൂതംമഹീപാലഃ പരസൈന്യംവിഘാതയേൽ ।
അന്യച്ച । അവസ്കന്ദഭയാൽരാജാപ്രജാഗരകൃതശ്രമം ।
ദിവാസുപ്തംസമാഹാന്യാന്നിദ്രാവ്യാകുലസൈനികം ॥
അതസ്തസ്യപ്രമാദിനോബലംഗത്വായഥാവകാശംദിവാനിശംഘ്നന്ത്വ
സ്മൽസേനാപതയഃ । തഥാനുഷ്ഠിതേചിത്രവൎണ്ണസ്യസൈനികാഃസേ
നാപതയശ്ചബഹവോനിഹതാഃ । തതശ്ചിത്രവൎണ്ണോവിഷണ്ണഃസ്വമ
ന്ത്രിണംദൂരദൎശിനമാഹ,താതകിമിത്യസ്മദുപേക്ഷാക്രിയതേ ? കിംക്വാപി
അവിനയോമമാസ്തി ?
തഥാചോക്തം । നരാജ്യംപ്രാപ്തമിത്യേവംവൎത്തിതവ്യമസാംപ്രതം ।
ശ്രിയംഹ്യവിനയോഹന്തിജരാരൂപമിവോത്തമം ॥
അപിച । ദക്ഷഃശ്രിയമധിഗഛതിപഥ്യാശ്രീകല്യതാംസുഖമരോഗീച ।
ഉദ്യുക്ത്യോവിദ്യാന്തംധൎമ്മാൎത്ഥയശാംസിവിനീതഃ ॥
ഗൃദ്ധോവദൽ ।ദേവശൃണു ।
അവിദ്വാനപിഭൂപാലോവിദ്യാവൃദ്ധോപസേവയാ
പരാംഛായാമവാപ്നോതിജലാസന്നതരുൎയ്യഥാ
അന്യച്ച । പാനംസ്ത്രീമൃഗയാദ്യൂതമൎത്ഥദൂഷണമേവചവാഗ്ദണ്ഡയോ
ശ്ചപാരുഷ്യംവ്യസനാനിമഹീഭുജാം ॥
കിഞ്ച । നസാഹസൈകാന്തരസാനുവൎത്തിനാ
നചാപ്യുപായോപഹതാന്തരാത്മനാ
വിഭൂതയഃശക്യമവാപ്തുഭൂൎജ്ജിതാഃ
നയേചശൗൎയ്യേചവസവസന്തിസമ്പദഃ ॥
ത്വയാസ്വബലോത്സാഹമലോക്യസാഹസൈകവാസിനാമയോപ
ന്യസ്തേഷ്വമന്ത്രേഷ്വനവധാനംവാൿ പാരുഷ്യഞ്ചകൃതം, അതോ
ദുൎന്നീതേഃഫലമിദമനുഭൂയതേ ।
തഥാചോക്തം । ദുൎമ്മന്ത്രിണംകമുപയാന്തിനീതിദോഷാഃ
സന്താപയന്തികമപത്ഥ്യഭുജംനരോഗാഃ
കംശ്രീൎന്നദൎപ്പയതികന്നനിഹന്തിമൃത്യുഃ
കംസ്ത്രീകൃതാനവിഷയാഃപരിതാപയന്തി ॥
അപരഞ്ച । മുദംവിഷാദഃശരദംഹിമാഗമഃ,
തമോവിവസ്വാൻസുകൃതംകൃതഘ്നതാ
പ്രിയോപപത്തിഃശൂചമാപദംനയഃ
ശ്രിയഃസമൃദ്ധാഅപിഹന്തിദുൎന്നയഃ ॥
ഇത്യുക്ത്വാതേനമന്ത്രിണാലോചിതംപ്രജ്ഞാഹീനോ,യംരാജാനോചേ
ൽകഥംനീതിശാസ്ത്രകഥാകൌമുദീംവാഗുല്കാഭിസ്തിമിരയതി ।
യതഃ । യസ്യനാസ്കിസ്വയംപ്രജ്ഞാശാസ്ത്രംതസ്യകരോതികിം ।
ലോചനാഭ്യാംവിഹീനസ്യദൎപ്പണഃകിംകരിഷ്യതി ॥
ഇത്യാലോച്യതൂഷ്ണീംസ്ഥിതഃ।അഥരാജാബദ്ധാഞ്ജലിരാഹ,താതഅസ്ത്യ
