ഹിതോപദേശഃ । ൭൩
വനേപിദോഷാഃപ്രഭവന്തിരാഗിണാം,
ഗൃഹേ,പിപഞ്ചേന്ദ്രിയനിഗ്രഹസ്തപഃ ।
അകുത്സിതേകൎമ്മണിയഃപ്രവൎത്തതേ,
നിവൃത്തരാഗസ്യഗൃഹംതപോവനം ॥
യതഃ । ദുഃഖിതോപിചരേൎൽധൎമ്മംയത്രകുത്രാശ്രമേരതഃ ।
സമഃസൎവ്വേഷുഭൂതേഷുനലിംഗംധൎമ്മകാരണം ॥
ഉക്തഞ്ച । വൃത്യൎത്ഥംഭോജനംയേഷാംസന്താനാൎത്ഥഞ്ചമൈഥുനം ।
വാൿസത്യവചനാൎത്ഥായദുൎഗ്ഗാണ്യപിതരന്തിതേ ॥
തഥാഹി । ആത്മാനദീസംയമപുണ്യതീൎത്ഥാ,
സത്യോദകാശീലതടാദയോൎമ്മിഃ
തത്രാഭിഷേകം കുരുപാണ്ഡുപുത്ര,
നവാരിണാശുദ്ധ്യതിചാന്തരാത്മാ ॥
വിശേഷതശ്ച । ജന്മമൃത്യുജരാവ്യാധിവേദനാഭിരുപദ്രുതം ।
സംസാരമിദമുല്പന്നമസാരംത്യജതഃസുഖം ॥
യതഃ । ദുഃഖമേവാസ്തിനസുഖംയസ്മാൽതദുപലക്ഷ്യതേ ।
ദുഃഖാൎത്തസ്യപ്രതീകാരേസുഖസംജ്ഞാവിധീയതേ ॥
കൌണ്ഡിന്യോബ്രൂതേ, ഏവമേവ । തതോ,ഹംതേനശോകാകുലേന
ബാഹ്മണേനശപ്തഃയദദ്യാരഭ്യമണ്ഡൂകാനാംവാഹനംഭവിഷ്യസീതി।
കപിലോബ്രൂതേ, സംപ്രത്യുപദേശാസഹിഷ്ണുൎഭവാൻ ശോകാവിഷ്ടം
തേഹൃദയംതഥാപികാൎയ്യ്യംശൃണു ।
സംഗഃസൎവ്വാത്മനാത്യാജ്യഃസചത്യക്തുംനശക്യതേ ।
സസത്ഭിഃസഹകൎത്തവ്യഃസതാംസംഗോഹിഭേഷജം ॥
അന്യച്ച । കാമഃസൎവ്വാത്മനാഹേയഃസചേദ്ധാതുന്നശക്യതേ
സ്വഭാൎയ്യാംപ്രതികൎത്തവ്യഃസൈവതസ്യഹിഭേഷജം ॥
എതഛ്രുത്വാസകൌണ്ഡിന്യഃ കപിലോപദേശാമൃതപ്രശാന്തശോകാ
നലോയഥാവിധിദണ്ഡഗ്രഹണംകൃതവാൻ । അതോബാഹ്മണശാ
പാന്മണ്ഡൂകാൻവോഢുമത്രതിഷ്ഠാമി । അനന്തരംതേനമണ്ഡൂകേനഗ
ത്വാമണ്ഡൂകനാഥസ്യജനപദനാമ്നോ,ഗ്രേതൽ കഥിതം,തതോസാവാ
ഗത്യമണ്ഡൂകനാഥസ്തസ്യസൎപ്പസ്യപൃഷ്ഠമാരൂഢവാൻ, സചസൎപ്പ
സ്തംപൃഷ്ഠേകൃൎത്വാചിത്രപദക്രമംബഭ്രാമ। പരേദ്യുശ്ചലിതുമസമൎത്ഥംതം
മണ്ഡൂകനാഥോവദൽ,കിമദ്യഭവാൻമന്ദഗതിഃ ? സൎപ്പോബ്രൂതേ,ദേവ
ആഹാരവിരഹാദസമൎത്ഥോസ്മി । മണ്ഡൂകനാഥോ,വദൽഅസ്മദാജ്ഞ
യാമണ്ഡൂകാൻഭക്ഷയ, തതോഗൃഹീതോ,യം മഹാപ്രസാദ ഇത്യു
ക്ത്വാക്രമശോമണ്ഡൂകാൻഖാദിതവാൻ । അഥനിൎമ്മണ്ഡൂകംസരോവി
ലോക്യമണ്ഡൂകനാഥോ,പിതേനഖാദിതഃ । അതോഹം ബ്രവീമിസ്ക
ന്ധേനാപിവഹേഛത്രൂനിത്യാദി । ദേവയാത്വിദാനിംപുരാവൃത്താഖ്യാന
കഥനംസൎവ്വഥാസന്ധേയോ,യം ഹിരണ്യഗൎഭോരാജാസന്ധീയതാമി
തിമേമതിഃ । രാജോവാച,കോ,യംഭവതോവിചാരഃ? യതോജിതസ്താവ
ദയമസ്മാഭിഃതതോയദ്യസ്മൽ സേവയാവസതി,തദാസ്താംനോചേൽ
L
