൭൦
യും കടുപ്പവും ഭയങ്കരവുമായുള്ള ഭടന്മാരാക്കി തീൎത്തു ഇവർ വളരെ ജാ
തിക്കാരെ ജയിച്ച പഞ്ചാബ രാജ്യത്തെ പിടിച്ച അതിൽ അവർ ശക്തി
യും വലിപ്പവുമുള്ള ഒരു ജാതിയായി തീൎന്നു. എന്നാൽ അവൎക്ക അഹമ്മ
തിപെരുത്ത ഇംഗ്ലീഷകാരോട യുദ്ധം തുടങ്ങിയതിനാൽ അവർ തോ
റ്റപോയി. അവരുടെ രാജ്യമാകുന്ന പഞ്ചാബ ഇപ്പോൾ കമ്പനി രാ
ജ്യമായി തീൎന്നിരിക്കുന്നു.
൨.ദെല്ഹി എന്ന ദേശത്തെ കുറിച്ച.
അതിരുകൾ.—ദെല്ഹിയുടെ വടക്ക ഭാഗം സെർമൂർ എന്നും ഗുൎവാ
ൽ എന്നും കുമാവൊൻ എന്നുമുള്ള ദേശങ്ങളാലും കിഴക്ക നെപ്പാളം എ
ന്നും അയോധ്യ എന്നുമുള്ള ദേശങ്ങളാലും, തെക്ക അഗ്രാ എന്നും അജ്മീർ
എന്നുമുള്ള ദേശങ്ങളാലും,തെക്ക പടിഞ്ഞാറ മൂൽതാൻ എന്ന ദേശത്താലും
പടിഞ്ഞാറ സത്ത്ലജ എന്ന ആറ്റിനാലും അതൃത്തിയാക്കപ്പെട്ടിരിക്കു
ന്നു.
പ്രധാന നഗരികൾ.—ദെല്ഹി എന്ന സംസ്ഥാനത്തിലെ പ്ര
ധാന പട്ടണം ദെല്ഹി എന്ന തന്നെ പേരുള്ളതാകുന്നു. ൟ സംസ്ഥാ
നത്തിലെ മറ്റ കേൾവിപ്പെട്ട നഗരികളുടെ പേരുകൾ ഫെറൊസെ
പൂർ എന്നും ലൂദ്യാനാ എന്നും സെർഹിണ്ട എന്നും ഉംബല്ലാ എന്നും കൂ
ൎനാൽ എന്നും സുഹാറൻപൂർ എന്നും പനിപത്ത എന്നും മീറത്ത എന്നും
മൂറാദബാദ എന്നും രാംപൂർ എന്നും ബറൈള്ളി എന്നും ശാജൂഹൻപൂ
ർ എന്നും ആകുന്നു.
ദെല്ഹി മഹാ കേൾവിപ്പെട്ട പണ്ടെയുള്ള പട്ടണം ആയിരുന്നു. അത
മഹമ്മദകാർ ഇന്ദ്യായെ ജയിച്ചതിന്ന മുമ്പെ ഏറ്റവും ശക്തിയുള്ള ഇന്ദു
രാജാക്കന്മാരിൽ സുദ്രപ്രസ്ഥാ എന്ന കേൾവിപ്പെട്ട രാജാവിന്റെ പ്ര
ധാന പട്ടണം ആയിരുന്നു. പിന്നത്തേതിൽ അത ഇന്ദ്യായിലുള്ള മ
ഹമ്മദ മഹാ രാജ്യത്തിലെ തലസ്ഥാനം ആയി തീൎന്നു.
വളരെ വിശേഷപ്പെട്ട വീടുകൾ മുതലായവയുടെ ജീൎണ്ണങ്ങളാലും
ഇന്നുവരെ നില്ക്കുന്ന ഭംഗിയുള്ള പണ്ടത്തെ ജോനകപ്പള്ളികളാലും തു
ണുകളാലും ദെല്ഹി മഹത്വമുള്ള നഗരിയായിരുന്നു എന്ന അറിവാൻ ഇ
ട ഉണ്ട.
മീറത്ത വലിയ പട്ടണവും ഇംഗ്ലീഷ പട്ടാളക്കാരും ഉദ്യോഗസ്തന്മാ
രും ഇരിക്കുന്ന പ്രധാന സ്ഥലവും ആകുന്നു.
പ്രധാന ആറുകൾ.—യമുനാ എന്നും ഗംഗ എന്നും ആകു
ന്നു.
ദേശരൂപവും ഉത്ഭവങ്ങളും.—ൟദേശം മിക്കതും മൈതാ
നമായിട്ടുള്ളതാകുന്നു. എങ്കിലും അവിടെ മലപ്രദേശങ്ങൾ ഉണ്ട. പണ്ട
ത്തെ സമയങ്ങളിൽ ൟ ദേശം നല്ല വളമുള്ളതും നല്ലപോലെ കൃ
ഷി ചെയ്യപ്പെട്ടതുമായിരുന്നു. എന്നാൽ യുദ്ധങ്ങൾ കൂടെ കൂടെ ഉണ്ടായത
കൊണ്ട തോടുകൾക്കും കുളങ്ങൾക്കും നാശം വന്നതിനാൽ ദേശം മിക്ക
വാറും മണലുള്ള കാനനമായി തീരുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ അത ഇ
പ്പോൾ കമ്പനിയാരുടെ രാജ്യമായിരിക്കയാൽ അവർ തോടുകളെ വെ
ട്ടി നന്നാക്കി ഭൂമിയും നല്ല വിളവുള്ളതായിവരുന്നു. അതിലെ പ്രധാന
