രണ്ടാം പ്രകരണം
പ്രാണാന്തത്തോളമെത്തും സുഖവുമസുഖവും
പങ്കുകൊണ്ടങ്കുരിക്കും
പ്രാണപ്രേമം കലർന്നങ്ങനെ വരസഖിയായ്
ബുദ്ധിയെത്താത്ത ദിക്കിൽ
വേണ്ടും പോൽ വല്ലഭന്നായ് വിനയമൊടുപദേ-
ശങ്ങൾ ചൊല്ലി പ്രഭാവാൽ
വാണീടാനുള്ള ഭാര്യയ്ക്കറിവകമതിലി-
ല്ലെങ്കിലെന്തോന്നു സൗഖ്യം?
സ്വഭാവം.
ഒരുവൻ തന്റെ ദുഷ്കർമ്മം കണ്ടു ചെയ്യുമതന്യനും,
പോയവൻ പിറകേ പോകും ജനം തത്ത്വം ഗ്രഹിച്ചിടാ.
ഇല്ലൊന്നുമേ സുന്ദരമോ, സ്വഭാവാൽ
വിരൂപമോ പാർക്ക ജഗത്തിലെങ്ങും,
ഏതേവനുള്ളത്തിലിണങ്ങിടുന്നി-
തവന്നതേ സുന്ദരമായ വസ്തു.
ആലോചിയായ്ക ജനനസ്ഥലഭേദമേതു-
മാലോചനാവിഷയമായതു ശീലമത്രേ;
പാലാഴിപെറ്റ വിഷമല്ലിഹ പങ്കജാതം
ചേലാർന്നിടും കമലമാണഭിനന്ദനീയം.
സ്വാമിഭക്തി.
മാനവേന്ദ്രൻ പ്രസാദിച്ചാൽ മനം ഭൃത്യന്നു നൽകിടും,
പ്രാണനെക്കൂടിയും ഭൃത്യൻ കളയും സ്വാമിരക്ഷയിൽ.
പ്രഭുവിൻ വാക്കുകേൾക്കാത്ത ഭൃത്യൻ ഭൃത്യാധമൻ ദൃഢം
അവന്റെ ജീവനം വ്യർത്ഥമാട്ടിൻ ഗളകുചങ്ങൾപോൽ.
ആണായിട്ടുള്ളവൻതന്നുടെ പടുതമബീ-
ജത്തിലുൽഭൂതനെന്നാൽ
പ്രാണാന്തത്തെയുമോർക്കാതമലതരമഹാ-
കീർത്തിയെക്കാത്തിടേണം;
വേണാടീശൻ്റെ രക്ഷയ്ക്കൊരു ധരണിസുരൻ
സ്വാമിഭക്തൻ പുരാ തൻ-
പ്രാണാപായം ഗണിക്കാതരിപടലിയിൽ നി-
ശ്ചഞ്ചലം നെഞ്ചു കാട്ടി.