നാരായണോപനിഷത്ത്

നാരായണോപനിഷദ് (യാജ്ഞിക്യുപനിഷദ്, മഹാനാരായണോപനിഷദ്) (ഉപനിഷത്തുകൾ)

അംഭസ്യ പാരേ ഭുവനസ്യ മധ്യേ
നാകസ്യ പൃഷ്ഠേ മഹതോ മഹീയാൻ |
ശുക്രേണ ജ്യോതീംഷി സമനുപ്രവിഷ്ടഃ
പ്രജാപതിശ്ചരതി ഗർഭേ അന്തഃ || 1.1
യസ്മിന്നിദം സം ച വി ചൈതി സർവം
യസ്മിൻ ദേവാ അധിവിശ്വേ നിഷേദുഃ |
തദേവ ഭൂതം തദു ഭവ്യമാ ഇദം
തദക്ഷരേ പരമേ വ്യോമൻ || 1.2
യേനാവൃതം ഖം ച ദിവം മഹീ ച
യേനാദിത്യസ്തപതി തേജസാ ഭ്രാജസാ ച |
യമന്തഃ സമുദ്രേ കവയോ വയന്തി
യദക്ഷരേ പരമേ പ്രജാഃ || 1.3
യതഃ പ്രസൂതാ ജഗതഃ പ്രസൂതീ
തോയേന ജീവാൻ വ്യചസർജ ഭൂമ്യാം |
യദോഷധീഭിഃ പുരുഷാൻ പശൂംശ്ച
വിവേശ ഭൂതാനി ചരാചരാണി || 1.4
അതഃ പരം നാന്യദണീയസം ഹി
പരാത്പരം യന്മഹതോ മഹാന്തം |
യദേകമവ്യക്തമനന്തരൂപം
വിശ്വം പുരാണം തമസഃ പരസ്താത് || 1.5
തദേവർതം തദു സത്യമാഹുസ്തദേവ
ബ്രഹ്മ പരമം കവീനാം |
ഇഷ്ടാപൂർതം ബഹുധാ ജാതം ജായമാനം
വിശ്വം ബിഭർതി ഭുവനസ്യ നാഭിഃ || 1.6
തദേവാഗ്നിസ്തദ്വായുസ്തത്സൂര്യസ്തദു ചന്ദ്രമാഃ |
തദേവ ശുക്രമമൃതം തദ്ബ്രഹ്മ തദാപഃ സ പ്രജാപതിഃ || 1.7
സർവേ നിമേഷാ ജജ്ഞിരേ വിദ്യുതഃ പുരുഷാദധി |
കലാ മുഹൂർതാഃ കാഷ്ഠാശ്ചാഹോരാത്രാശ്ച സർവശഃ||
അർധമാസാ മാസാ ഋതവഃ സംവത്സരശ്ച കൽപന്താം |
സ ആപഃ പ്രദുധേ ഉഭേ ഇമേ അന്തരിക്ഷം ചാപി സുവഃ || 1.8, 1.9
നൈനമൂർധ്വം ന തിര്യഞ്ചം ന മധ്യേ പരിജഗ്രഭത് |
ന തസ്യേശേ കശ്ചന തസ്യ നാമ മഹദ്യശഃ
ന സന്ദൃശേ തിഷ്ഠതി രൂപമസ്യ
ന ചക്ഷുഷാ പശ്യതി കശ്ചനൈനം |
ഹൃദാ മനീശാ മനസാഭികൢപ്തോ
യ ഏനം വിദുരമൃതാസ്തേ ഭവന്തി || 1.10, 1.11 /1
അദ്ഭ്യഃ സംഭൂതോ ഹിരണ്യഗർഭ ഇത്യഷ്ടൗ || 1.11 /2
ഏഷ ഹി ദേവഃ പ്രദിശോഽനു സർവാഃ
പൂർവോ ഹി ജാതഃ സ ഉ ഗർഭേ അന്തഃ |
സ വിജായമാനഃ സ ജനിഷ്യമാണഃ
പ്രത്യങ്മുഖാസ്തിഷ്ഠതി വിശ്വതോമുഖഃ||
വിശ്വതശ്ചക്ഷുരുത വിശ്വതോ മുഖോ
വിശ്വതോ ഹസ്ത ഉത വിശ്വതസ്പാത് |
സം ബാഹുഭ്യാം നമതി സം പതത്രൈർദ്യാവാപൃഥിവീ
ജനയൻ ദേവ ഏകഃ || 1.12, 1.13
വേനസ്തത്പശ്യൻ വിശ്വാ ഭുവനാനി
വിദ്വാൻ യത്ര വിശ്വം ഭവത്യേകനീഡം |
യസ്മിന്നിദംസം ച വി ചൈകംസ
ഓതഃ പ്രോതശ്ച വിഭുഃ പ്രജാസു||
പ്ര തദ്വോചേ അമൃതം നു വിദ്വാൻ
ഗന്ധർവോ നാമ നിഹിതം ഗുഹാസു |
ത്രീണി പദാ നിഹിതാ ഗുഹാസു
യസ്തദ്വേദ സവിതുഃ പിതാ സത് || 1.14, 1.15
സ നോ ബന്ധുർജനിതാ സ വിധാതാ ധാമാനി വേദ ഭുവനാനി വിശ്വാ |
യത്ര ദേവാ അമൃതമാനശാനാസ്തൃതീയേ ധാമാന്യഭ്യൈരയന്ത||
പരി ദ്യാവാപൃഥിവീ യന്തി സദ്യഃ പരി ലോകാൻ
പരി ദിശഃ പരി സുവഃ |
ഋതസ്യ തന്തും വിതതം വിചൃത്യ
തദപശ്യത് തദഭവത്പ്രജാസു || 1.16, 1.17
പരീത്യ ലോകാൻ പരീത്യ ഭൂതാനി
പരീത്യ സർവാഃ പ്രദിശോ ദിശശ്ച |
പ്രജാപതിഃ പ്രഥമജാ ഋതസ്യാത്മനാത്മാനമഭിസംബഭൂവ || 1.18
സദസസ്പതിമദ്ഭുതം പ്രിയമിന്ദ്രസ്യ കാമ്യം |
സനിം മേധാമയാസിഷം || 1.19
ഉദ്ദീപ്യസ്വ ജാതവേദോഽപഘ്നന്നിഋതിം മമ |
പശൂംശ്ച മഹ്യമമാവഹ ജീവനം ച ദിശോ ദിശ || 1.20
മാ നോ ഹിംസീജ്ജാതവേദോ ഗാമശ്വം പുരുഷം ജഗത് |
അബിഭ്രദഗ്ന ആഗഹി ശ്രിയാ മാ പരിപാതയ || 1.21
പുരുഷസ്യ വിദ്മഹേ സഹസ്രാക്ഷസ്യ മഹാദേവസ്യ ധീമഹി |
തന്നോ രുദ്രഃ പ്രചോദയാത് || 1.22
തത്പുരുഷായ വിദ്മഹേ മഹാദേവായ ധീമഹി |
തന്നോ രുദ്രഃ പ്രചോദയാത് 1.23
തത്പുരുഷായ വിദ്മഹേ വക്രതുണ്ഡായ ധീമഹി |
തന്നോ ദന്തിഃ പ്രചോദയാത് 1.24
തത്പുരുഷായ വിദ്മഹേ സുവർണപക്ഷായ ധീമഹി |
തന്നോ ഗരുഡഃ പ്രചോദയാത്.|
കാത്യായനായ വിദ്മഹേ കന്യാകുമാരി ധീമഹി |
തന്നോ ദുർഗിഃ പ്രചോദയാത് || 1.33
നാരായണായ വിദ്മഹേ വാസുദേവായ ധീമഹി |
തന്നോ വിഷ്ണുഃ പ്രചോദയാത് 1.29!
യശ്ഛന്ദസാമൃഷഭോ
വിശ്വരൂപശ്ഛന്ദോഭ്യശ്ചന്ദാംസ്യാവിവേശ |
സതാംശിക്യഃ പ്രോവാചോപനിഷദിന്ദ്രോ ജ്യേഷ്ഠ ഇന്ദ്രിയായ
ഋഷിഭ്യോ നമോ
ദേവേഭ്യഃ സ്വധാ പിതൃഭ്യോ ഭൂർഭുവഃ സുവരോം || 8.1
നമോ ബ്രഹ്മണേ ധാരണം മേ അസ്ത്വനിരാകരണം ധാരയിതാ ഭൂയാസം
കർണയോഃ ശ്രുതം മാ ച്യോഢ്വം മമാമുഷ്യ ഓം || 9.1
ഋതം തപഃ സത്യം തപഃ ശ്രുതം തപഃ ശാന്തം തപോ ദാനം തപോ
യജ്ഞ.സ്തപോ ഭൂർഭുവഃ
സുവർബ്രഹ്മൈതദുപാസ്സ്വൈതത്തപഃ || 10
യഥാ വൃക്ഷസ്യ സമ്പുഷ്പിതസ്യ ദൂരാദ്ഗന്ധോ വാത്യേവം പുണ്യസ്യ
കർമണോ ദൂരാദ്ഗന്ധോ വാതി യഥാസിധാരാം കർതേഽവഹിതമവക്രാമേ
യദ്യുവേ യുവേ ഹവാ വിഹ്വയിഷ്യാമി കർതം
പതിഷ്യാമീത്യേവമമൃതാദാത്മാനം
ജുഗുപ്സേത് | 11
അണോരണീയാന്മഹതോ മഹീയാനാത്മാ ഗുഹായാം നിഹിതോഽസ്യ ജന്തോഃ |
തമക്രതും പശ്യതി വീതശോകോ ധാതുഃ പ്രസാദാന്മഹിമാനമീശം || 12.1
സപ്ത പ്രാണാ പ്രഭവന്തി തസ്മാത്
സപ്താർചിഷഃ സമിധഃ സപ്ത ജിഹ്വാഃ |
സപ്ത ഇമേ ലോകാ യേഷു ചരന്തി
പ്രാണാ ഗുഹാശയാന്നിഹിതാഃ സപ്ത സപ്ത || 12.2
അതഃ സമുദ്രാ ഗിരയശ്ച സർവേഽസ്മാത്സ്യന്ദന്തേ
സിന്ധവഃ സർവരൂപാഃ |
അതശ്ച വിശ്വാ ഓഷധയോ രസാശ്ച
യേനൈഷ ഭൂതസ്തിഷ്ഠത്യന്തരാത്മാ || 12.3
ബ്രഹ്മാ ദേവാനാം പദവീഃ കവീനാ-
മൃഷിർവിപ്രാണാം മഹിഷോ മൃഗാണാം |
ശ്യേനോ ഗൃധ്രാണാംസ്വധിതിർവനാനാം
സോമഃ പവിത്രമത്യേതി രേഭൻ || 12.4
അജാമേകാം ലോഹിതശുക്ലകൃഷ്ണാം
ബഹ്വീം പ്രജാം ജനയന്തീം സരൂപാം |
അജോ ഹ്യേകോ ജുഷമാണോഽനുശേതേ
ജഹാത്യേനാം ഭുക്തഭോഗാമജോഽന്യഃ|| 12.5
ഹംസഃ ശുചിഷദ്വസുരന്തരിക്ഷസ-
ദ്ധോതാ വേദിഷദതിഥിർദുരോണസത് |
നൃഷദ്വരസദൃതസദ്വ്യോമസദബ്ജാ
ഗോജാ ഋതജാ അദ്രിജാ ഋതം ബൃഹത് || 12.6
യമാജ്ജാതാ ന പരാ നൈവ കിഞ്ച-
നാസ യ ആവിവേശ ഭുവനാനി വിശ്വാ |
പ്രജാപതിഃ പ്രജയാ സംവിദാൻ-
അസ്ത്രീണി ജ്യോതീംഷി സചതേ സ ഷോഡശീ || 12.6
വിധർതാരം ഹവാമഹേ വസോഃ കുവിദ്വനാതി നഃ |
സവിതാരം നൃചക്ഷസം || 12.6khha
അദ്യാനോ ദേവ സവിതഃ പ്രജാവത്സാവീഃ സൗഭഗം |
പരാ ദുഃഷ്വപ്നിയം സുവ || 39.2
വിശ്വാനി ദേവ സവിതർദുരിതാനി പരാസുവ |
യദ്ഭദ്രം തന്മമ ആസുവ || 39.3
മധു വാതാ ഋതായതേ മധു ക്ഷരന്തി സിന്ധവഃ |
മാധ്വീർനഃ സന്ത്വോഷധീഃ || 39.4
മധു നക്തമുതോഷസി മധുമത്പാർഥിവം രജഃ |
മധുദ്യൗരസ്തു നഃ പിതാ || 39.5
മധുമാന്നോ വനസ്പതിർമധുമാം അസ്തു സൂര്യഃ |
മാധ്വീർഗാവോ ഭവന്തു നഃ || 39.6
ഘൃതം മിമിക്ഷിരേ ഘൃതമസ്യ യോനി-
ർഘൃതേ ശ്രിതോ ഘൃതമുവസ്യ ധാമ |
അനുഷ്വധമാവഹ മാദയസ്വ
സ്വാഹാകൃതം വൃഷഭ വക്ഷി ഹവ്യം || 12.7
സമുദ്രാദൂർമിർമധുമാം ഉദാര-
ദുപാംശുനാ സമമൃതത്വമാനട് |
ഘൃതസ്യ നാമ ഗുഹ്യം യദസ്തി
ജിഹ്വാ ദേവാനാമമൃതസ്യ നാഭിഃ || 12.8
വയം നാമ പ്രബ്രവാമാ ഘൃതേനാ-
സ്മിന്യജ്ഞേ ധാരയാമാ നമോഭിഃ |
ഉപ ബ്രഹ്മാ ശൃണവച്ഛസ്യമാനം
ചതുഃശൃംഗോഽവമീദ്ഗൗര ഏതത് || 12.9
ചത്വാരി ശൃംഗാ ത്രയോ അസ്യ പാദാ
ദ്വേശീർഷേ സപ്ത ഹസ്താസോ അസ്യ |
ത്രിധാ ബദ്ധോ വൃഷഭോ രോരവീതി
മഹോ ദേവോ മർത്യാം ആവിവേശ || 12.10
ത്രിധാ ഹിതം പണിഭിർഗുഹ്യമാനം
ഗവി ദേവാസോ ഘൃതമന്വവിന്ദൻ |
ഇന്ദ്ര ഏകം സൂര്യ ഏകം ജജാന
വേനാദേകം സ്വധയാ നിഷ്ടതക്ഷുഃ || 12.11
യോ ദേവാനാം പ്രഥമം പുരസ്താ-
ദ്വിശ്വാധികോ രുദ്രോ മഹർഷിഃ |
ഹിരണ്യഗർഭം പശ്യത ജായമാനം
സ നോ ദേവഃ ശുഭയാസ്മൃത്യാ സംയുനക്തു || 12.12
യസ്മാത്പരം നാപരമസ്തി കിഞ്ചി-
ദ്യസ്മാന്നാണീയോ ന ജ്യായോഽസ്തി കശ്ചിത് |
വൃക്ഷ ഇവ സ്തബ്ധോ ദിവി തിഷ്ഠ-
ത്യേകസ്തേനേദം പൂർണം പുരുഷേണ സർവം || 12.13
ന കർമണാ ന പ്രജയാ
ധനേന ത്യാഗേനൈകേ അമൃതത്വമാനശുഃ |
പരേണ നാകം നിഹിതം ഗുഹായാം
ബിഭ്രാജതേ യദ്യതയോ വിശന്തി || 12.14
വേദാന്തവിജ്ഞാനവിനിശ്ചിതാർഥാഃ
സംന്യാസയോഗാദ്യതയഃ ശുദ്ധസത്ത്വാഃ |
തേ ബ്രഹ്മലോകേ തു പരാന്തകാലേ
പരാമൃതാഃ പരിമുച്യന്തി സർവേ||
ദഹ്രം വിപാപം വരവേശ്മഭൂത യത്പുണ്ഡരീകം
പുരമധ്യസംസ്ഥം |
തത്രാപി ദഹ്രം ഗഗനം വിശോകം
തസ്മിന്യദന്തസ്തദുപാസിതവ്യം |
യോ വേദാദൗ സ്വരഃ പ്രോക്തോ
വേദാന്തേ ച പ്രതിഷ്ഠിതഃ |
തസ്യ പ്രകൃതിലീനസ്യ
യഃ പരഃ സ മഹേശ്വരഃ || 12.15, 16, 17
ആദിത്യോ വാ ഏഷ ഏതന്മണ്ഡലം തപതി തത്ര താ ഋചസ്തദൃചാ
മണ്ഡലം
സ ഋചാം ലോകോഽഥ യ ഏഷ ഏതസ്മിന്മണ്ഡലേഽർചിർദീപ്യതേ താനി
സാമാനി സ
സാമ്നാം ലോകോഽഥ യ ഏഷ ഏതസ്മിന്മണ്ഡലേഽർചിഷി പുരുഷസ്താനി
യജൂംഷി സ യജുഷാ മണ്ഡലം സ യജുഷാം ലോകഃ സൈഷാ
ത്രയ്യേവ
വിദ്യാ തപതി യ ഏഷോഽന്തരാദിത്യേ ഹിരണ്മയഃ പുരുഷഃ | 14
ആദിത്യോ വൈ തേജ ഓജോ ബലം യശശ്ചക്ഷുഃ ശ്രോത്രമാത്മാ മനോ
മന്യുർമനുർമൃത്യുഃ
സത്യോ മിത്രോ വായുരാകാശഃ പ്രാണോ ലോകപാലഃ കഃ കിം കം
തത്സത്യമന്നമമൃതോ
ജീവോ വിശ്വഃ കതമഃ സ്വയംഭു ബ്രഹ്മൈതദമൃത ഏഷ പുരുഷ ഏഷ
ഭൂതാനാമധിപതിർബ്രഹ്മണഃ സായുജ്യം
സലോകതാമാപ്നോത്യേതാസാമേവ
ദേവതാനാം സായുജ്യം സാർഷ്ടിതാം
സമാനലോകതാമാപ്നോതി യ ഏവംവേദേത്യുപനിഷത് | 15.1
ഘൃണിഃ സൂര്യ ആദിത്യോമർചയന്തി തപഃ സത്യം മധു ക്ഷരന്തി
തദ്ബ്രഹ്മ തദാപ ആപോ ജ്യോതീ രസോഽമൃതം ബ്രഹ്മ ഭൂർഭുവഃ
സുവരോം | 15.2
സർവോ വൈ രുദ്രസ്തസ്മൈ രുദ്രായ നമോഽസ്തു |
പുരുഷോ വൈ രുദ്രഃ സന്മഹോ നമോ നമഃ |
വിശ്വം ഭൂതം ഭുവനം ചിത്രം ബഹുധാ ജാതം ജായമാനം ച
യത് |
സർവോ ഹ്യേഷ രുദ്രസ്തസ്മൈ രുദ്രായ നമോ അസ്തു || 24
കദ്രുദ്രായ പ്രചേതസേ മീഢുഷ്ടമായ തവ്യസേ | വോചേമ
ശന്തമം ഹൃദേ |
സർവോ ഹ്യേഷ രുദ്രസ്തസ്മൈ രുദ്രായ നമോ അസ്തു || 25
നമോ ഹിരണ്യബാഹവേ ഹിരണ്യപതയേഽംബികാപതയ ഉമാപതയേ
പശുപതയേ നമോ നമഃ || 22
പ്രാണാനാം ഗ്രന്ഥിരസി രുദ്രോ മാ വിശാന്തക-
സ്തേനാന്നേനാപ്യായസ്വ || 74,
അംഗുഷ്ഠമാത്രഃ പുരുഷോഽംഗുഷ്ഠം ച സമാശ്രിതഃ |
ഈശഃ സർവസ്യ ജഗതഃ പ്രഭുഃ പ്രീണാതു വിശ്വഭുക് || 71
മേധാ ദേവീ ജുഷമാണാ ന ആഗാദ്വിശ്വാചീ ഭദ്രാ
സുമനസ്യമാനാ |
ത്വയാ ജുഷ്ടാ ജുഷമാണാ ദുരുക്താൻബൃഹദ്വദേമ വിദഥേ സുവീരാഃ || 41.1
ത്വയാ ജുഷ്ട ഋഷിർഭവതി ദേവി
ത്വയാ ബ്രഹ്മാഗതശ്രീരുത ത്വയാ |
ത്വയാ ജുഷ്ടശ്ചിത്രം വിന്ദതേ വസു
സാ നോ ജുഷസ്വ ദ്രവിണേന മേധേ || 41.2
മേധാം മ ഇന്ദ്രോ ദദാതു മേധാം ദേവീ സരസ്വതീ |
മേധാം മേ അശ്വിനാവുഭാവാധത്താം പുഷ്കരസ്രജാ 42.1 |
അപ്സരാസു യാ മേധാ ഗന്ധർവേഷു ച യന്മനഃ |
ദൈവീ മേധാ സരസ്വതീ സ മാം മേധാ
സുരഭിർജുഷതാം || 42.2
ആ മാം മേധാ സുരഭിർവിശ്വരൂപാ ഹിരണ്യവർണാ ജഗതീ ജഗമ്യാ |
ഊർജസ്വതീ പയസാ പിന്വമാനാ സാ മാം മേധാ സുപ്രതീകാ
ജുഷതാം || 43
സദ്യോജാതം പ്രപദ്യാമി സദ്യോജാതായ വൈ നമഃ |
ഭവേ ഭവേ നാതിഭവേ ഭവസ്വ മാം | ഭവോദ്ഭവായ നമഃ || 17
വാമദേവായ നമോ ജ്യേഷ്ഠായ നമഃ രുദ്രായ
നമഃ കാലായ നമഃ കലവികരണായ നമോ ബലവികരണായ നമോ
ബലപ്രമഥായ നമഃ സർവഭൂതദമനായ നമോ
മനോന്മനായ നമഃ || 18
അഘോരേഭ്യോഽഥ ഘോരേഭ്യോ ഘോരഘോരതരേഭ്യഃ സർവതഃ ശർവ
സർവേഭ്യോ നമസ്തേ അസ്തു രുദ്രരൂപേഭ്യഃ || 19
തത്പുരുഷായ വിദ്മഹേ മഹാദേവായ ധീമഹി | തന്നോ രുദ്രഃ
പ്രചോദയാത് || 20
ഈശാനഃ സർവവിദ്യാനാമീശ്വരഃ സർവഭൂതാനാം
ബ്രഹ്മാധിപതിർബ്രഹ്മണോഽധിപതിർബ്രഹ്മാ ശിവോ മേ അസ്തു സദാ ശിവോം 21
ബ്രഹ്മമേതു മാം | മധുമേതു മാം | ബ്രഹ്മമേവ മധുമേതു മാം |
യാസ്തേ സോമ പ്രജാ വത്സോഽഭി സോ അഹം | ദുഃഷ്വപ്നഹൻ
ദുരുഷ്ഷഹ |
യാസ്തേ സോമ പ്രാണാംസ്താം ജുഹോമി |
ത്രിസുപർണമയാചിതം ബ്രാഹ്മണായ ദദ്യാത് | ബ്രഹ്മഹത്യാം വാ
ഏതേ ഘ്നന്തി | യേ ബ്രാഹ്മണാസ്ത്രിസുപർണം പഠന്തി | തേ സോമം
പ്രാപ്നുവന്തി |
ആ സഹസ്രാത്പങ്ക്തിം പുനന്തി | ഓം || 38
ബ്രഹ്മ മേധയാ | മധു മേധയാ | ബ്രഹ്മമേവ മധുമേധയാ |
അദ്യാനോ ദേവ സവിതഃ പ്രജാവത്സാവീഃ സൗഭഗം | പരാ
ദുഃഷ്വപ്നിയം സുവ | വിശ്വാനി ദേവ സവിതർദുരിതാനി
പരാസുവ | യദ്ഭദ്രം തന്മ tanmama? ആസുവ
മധുവാതാ ഋതായതേ മധുക്ഷരന്തി സിന്ധവഃ | മാധ്വീർനഃ
സന്ത്വോഷധീഃ | മധു നക്തമുതോഷസി മധുമത്പാർഥിവം
രജഃ | മധുദ്യൗരസ്തു നഃ പിതാ | മധുമാന്നോ
വനസ്പതിർമധുമാം
അസ്തു സൂര്യഃ | മാധ്വീർഗാവോ ഭവന്തു നഃ |
യ ഇമം ത്രിസുപർണമയാചിതം ബ്രാഹ്മണായ ദദ്യാത് |
ഭ്രൂണഹത്യാം വാ ഏതേ ഘ്നന്തി |
യേ ബ്രാഹ്മണാസ്ത്രിസുപർണം പഠന്തി | തേ സോമം പ്രാപ്നുവന്തി | ആ
സഹസ്രാത്പങ്ക്തിം പുനന്തി | ഓം || 39
ബ്രഹ്മ മേധവാ | മധു മേധവാ | ബ്രഹ്മമേവ മധു മേധവാ |
ബ്രഹ്മാ ദേവാനാം പദവീഃ കവീനാ-
മൃഷിർവിപ്രാണാം
മഹിഷോ മൃഗാണാം |
ശ്യേനോ ഗൃദ്ധാണാം സ്വധിതിർവനാനാം
സോമഃ പവിത്രമത്യേതി രേഭൻ ||
ഹംസഃ ശുചിഷദ്വസുരന്തരിക്ഷസ-
ദ്ധോതാ വേദിഷദതിഥിർദുരോണസത് |
നൃഷദ്വരസദൃതസദ്വ്യോമസദബ്ജാ
ഗോജാ ഋതജാ അദ്രിജാ ഋതം ബൃഹത് || 40.1, 2, 3
യ ഇമം ത്രിസുപർണമയാചിതം ബ്രാഹ്മണായ ദദ്യാത് |
വീരഹത്യാം വാ ഏതേ ഘ്നന്തി |
യേ ബ്രാഹ്മണാസ്ത്രിസുപർണം പഠന്തി | തേ സോമം പ്രാപ്നുവന്തി |
ആസഹസ്രാത് പങ്ക്തിം പുനന്തി | ഓം || 40.6
സത്യം പരം പരം സത്യം സത്യേന ന
സുവർഗാല്ലോഹാച്ച്യവന്തേ
കദാചന സതാം ഹി സത്യം തസ്മാത്സത്യേ രമന്തേ 78.1
തപ ഇതി തപോ നാനശനാത്പരം യദ്ധി പരം തപസ്തദ്
ദുർധർഷം തദ് ദുരാധഷ തസ്മാത്തപസി രമന്തേ 78.2
ദമ ഇതി നിയതം ബ്രഹ്മചാരിണസ്തസ്മാദ്ദമേ രമന്തേ 78.3
ശമ ഇത്യരണ്യേ മുനസ്തമാച്ഛമേ രമന്തേ 78.4
ദാനമിതി സർവാണി ഭൂതാനി പ്രശംസന്തി ദാനാന്നാതിദുഷ്കരം
തസ്മാദ്ദാനേ രമന്തേ 78.5
ധർമ ഇതി ധർമേണ സർവമിദം പരിഗൃഹീതം
ധർമാന്നാതിദുശ്ചരം തസ്മാദ്ധർമേ രമന്തേ 78.6
പ്രജന ഇതി ഭൂയാംസസ്തസ്മാദ്ഭൂയിഷ്ഠാഃ പ്രജായന്തേ
തസ്മാദ്ഭൂയിഷ്ഠാഃ പ്രജനനേ രമന്തേ 78.7
അഗ്നയ ഇത്യാഹ തസ്മാദഗ്നയ ആധാതവ്യാ 78.8
അഗ്നിഹോത്രമിത്യാഹ തസ്മാദഗ്നിഹോത്രേ രമന്തേ 78.9
യജ്ഞ ഇതി യജ്ഞേന ഹി ദേവാ ദിവം ഗതാസ്തസ്മാദ്യജ്ഞേ രമന്തേ 78.10
മാനസമിതി വിദ്വാംസസ്തസ്മാദ്വിദ്വാംസ ഏവ മാനസേ രമന്തേ 78.11
വിദ്വാംസഃ സഗുണജ്ഞാഃ സ്യുർമനഃസാധ്യം തു മാനസം |
ഉപാസനം പരം ഹേതുരിത്യേതേ മേനിരേ ബുധാഃ || 406||
ന്യാസ ഇതി ബ്രഹ്മാ ബ്രഹ്മാ ഹി പരഃ പരോ ഹി ബ്രഹ്മാ താനി വാ
ഏതാന്യവരാണി തപാംസി ന്യാസ ഏവാത്യരേചയത് 78.12
പ്രാജാപത്യോ ഹാരുണിഃ സുപർണേയഃ പ്രജാപതിം പിതരമുപസസാര കിം
ഭഗവന്തഃ പരമം വദന്തീതി തസ്മൈ പ്രോവാച 79.1
സത്യേന വായുരാവാതി സത്യേനാദിത്യോ രോചതേ ദിവി സത്യം വാചഃ
പ്രതിഷ്ഠാ സത്യേ സർവം പ്രതിഷ്ഠിതം തസ്മാത്സത്യം പരമം
വദന്തി 79.2
തപസാ ദേവാ ദേവതാമഗ്ര ആയൻ തപസാർഷയഃ
സുവരന്വവിന്ദന്തപസാ
സപത്നാൻപ്രണുദാമാരാതീസ്തപസി സർവം പ്രതിഷ്ഠിതം
തസ്മാത്തപഃ പരമം വദന്തി 79.3
ദമേന ദാന്താഃ കിൽബിഷമവധൂന്വന്തി ദമേന ബ്രഹ്മചാരിണഃ
സുവരഗച്ഛൻ ദമോ ഭൂതാനാം ദുരാധർഷം ദമേ സർവം
പ്രതിഷ്ഠിതം തസ്മാദ്ദമഃ പരമം വദന്തി 79.4
ശമേന ശാന്താഃ ശിവമാചരന്തി ശമേന നാകം
മുനയോഽന്വവിന്ദഞ്ഛ്ശമോ
ഭൂതാനാം ദുരാധർഷം ശമേ സർവം പ്രതിഷ്ഠിതം
തസ്മാച്ഛമഃ പരമം വദന്തി 79.5
ദാനം യജ്ഞാനാം വരൂഥം ദക്ഷിണാ ലോകേ ദാതാരം
സർവഭൂതാന്യുപജീവന്തി ദാനേനാരാതീരപാനുദന്ത ദാനേന
ദ്വിഷന്തോ മിത്രാ ഭവന്തി ദാനേ സർവം പ്രതിഷ്ഠിതം തസ്മാദ്ദാനം
പരമം വദന്തി 79.6
ധർമോ വിശ്വസ്യ ജഗതഃ പ്രതിഷ്ഠാ ലോകേ ധർമിഷ്ഠ പ്രജാ
ഉപസർപന്തി ധർമേണ പാപമപനുദതി ധർമേ സർവം പ്രതിഷ്ഠിതം
തസ്മാദ്ധർമം പരമം വദന്തി 79.7
പ്രജനനം വൈ പ്രതിഷ്ഠാ ലോകേ സാധു പ്രജായാസ്തന്തും തന്വാനഃ
പിതൃണാമനുണോ ഭവതി തദേവ തസ്യാനൃണം തസ്മാത്പ്രജനനം
പരമം വദന്തി 79.8
അഗ്നയോ വൈ ത്രയീ വിദ്യാ ദേവയാനഃ പന്ഥാ ഗാർഹപത്യ ഋക്
പൃഥിവീ രഥന്തരമന്വാഹാര്യപചനഃ യജുരന്തരിക്ഷം
വാമദേവ്യമാഹവനീയഃ സാമ സുവർഗോ ലോകോ ബൃഹത്തസ്മാദഗ്നീൻ
പരമം വദന്തി 79.9
അഗ്നിഹോത്രം സായം പ്രാതർഗൃഹാണാം നിഷ്കൃതിഃ സ്വിഷ്ടം
സുഹുതം യജ്ഞക്രതൂനാം പ്രായണം സുവർഗസ്യ ലോകസ്യ
ജ്യോതിസ്തസ്മാദഗ്നിഹോത്രം പരമം വദന്തി 79.10
യജ്ഞ ഇതി യജ്ഞോ ഹി ദേവാനാം യജ്ഞേന ഹി ദേവാ ദിവം ഗതാ
യജ്ഞേനാസുരാനപാനുദന്ത യജ്ഞേന ദ്വിഷന്തോ മിത്രാ ഭവന്തി യജ്ഞേ
സർവം പ്രതിഷ്ഠിതം തസ്മാദ്യജ്ഞം പരമം വദന്തി 79.11
മാനസം വൈ പ്രാജാപത്യം പവിത്രം മാനസേന മനസാ സാധു
പശ്യതി ഋഷയഃ പ്രജാ അസൃജന്ത മാനസേ സർവം പ്രതിഷ്ഠിതം
തസ്മാന്മാനസം പരമം വദന്തി 79.12
ന്യാസ ഇത്യാഹുർമനീഷിണോ ബ്രഹ്മാണം 79.13 /1
ബ്രഹ്മാ വിശ്വഃ കതമഃ സ്വയംഭൂഃ പ്രജാപതിഃ സംവത്സര ഇതി 79.13 /2
സംവത്സരോഽസാവാദിത്യോ യ ഏഷ ആദിത്യേ പുരുഷഃ
സ പരമേഷ്ഠീ ബ്രഹ്മാത്മാ 79.14
യാഭിരാദിത്യസ്തപതി രശ്മിഭിസ്താഭിഃ പർജന്യോ വർഷതി
പർജന്യേനൗഷധിവനസ്പതയഃ പ്രജായന്ത ഓഷധിവനസ്പതിഭിരന്നം
ഭവത്യന്നേന പ്രാണാഃ പ്രാണൈർബലം ബലേന തപസ്തപസാ ശ്രദ്ധാ
ശ്രദ്ധയാ മേധാ മേധയാ മനീഷാ മനീഷയാ മനോ മനസാ
ശാന്തിഃ ശാന്ത്യാ ചിത്തം ചിത്തേന സ്മൃതിഃ സ്മൃത്യാ സ്മാരം
സ്മാരേണ വിജ്ഞാനം വിജ്ഞാനേനാത്മാനം വേദയതി തസ്മാദന്നം
ദദൻസർവാണ്യേതാനി ദദാത്യന്നാത്പ്രാണാ ഭവന്തി ഭൂതാനാം
പ്രാണൈർമനോ മനസശ്ച വിജ്ഞാനം വിജ്ഞാനാദാനന്ദോ ബ്രഹ്മയോനിഃ 79.15
സ വാ ഏഷ പുരുഷഃ പഞ്ചധാ പഞ്ചാത്മാ യേന സർവമിദം
പ്രോതം പൃഥിവീ ചാന്തരിക്ഷം ച ദ്യൗശ്ച
ദിശശ്ചാവാന്തരദിശാശ്ച സ വൈ സർവമിദം ജഗത്സ
സഭൂതം സ ഭവ്യം ജിജ്ഞാസക്ലൃപ്ത ഋതജാ രയിഷ്ഠാഃ
ശ്രദ്ധാ സത്യോ മഹസ്വാന്തമസോപരിഷ്ടാത് 79.16 /1
ജ്ഞാത്വാ തമേവം മനസാ ഹൃദാ ച ഭൂയോ ന മൃത്യുമുപയാഹി വിദ്വാൻ 79.16 /2
തസ്മാന്ന്യാസമേഷാം തപസാമതിരിക്തമാഹുഃ 79.16 /3
വസുരണ്വോ വിഭൂരസി പ്രാണേ ത്വമസി സന്ധാതാ ബ്രഹ്മൻ ത്വമസി
വിശ്വസൃത്തേജോദാസ്ത്വമസ്യഗ്നേരസി വർചോദാസ്ത്വമസി സൂര്യസ്യ
ദ്യുമ്നോദാസ്ത്വമസി ചന്ദ്രമസ ഉപയാമഗൃഹീതോഽസി ബ്രഹ്മണേ ത്വാ
മഹസേ 79.17
ഓമിത്യാത്മാനം യുഞ്ജീത 79.18 /1
ഏതദ്വൈ മഹോപനിഷദം ദേവാനാം ഗുഹ്യം 79.18 /2
യ ഏവം വേദ ബ്രഹ്മണോ മഹിമാനമാപ്നോതി തസ്മാദ് ബ്രഹ്മണോ മഹിമാനം 79.18 /3
തസ്യൈവം വിദുഷോ യജ്ഞസ്യാത്മാ യജമാനഃ ശ്രദ്ധാ പത്നീ
ശരീരമിധ്മമുരോ വേദിർലോമാനി ബർഹിർവേദഃ ശിഖാ ഹൃദയം യൂപഃ
കാമ ആജ്യം മന്യുഃ പശുസ്തപോ.ആഗ്നിർദമഃ ശമയിതാ ദാനം
ദക്ഷിണാ വാഗ്ഘോതാ പ്രാണ ഉദ്ഗാതാ ചക്ഷുരധ്വര്യുർമനോ ബ്രഹ്മാ
ശ്രോത്രമഗ്നീത് 80.1 /1
യാവദ്ധ്രിയതേ സാ ദീക്ഷാ യദശ്നാതി
തദ്ധവിര്യത്പിബതി തദസ്യ സോമപാനം യദ്രമതേ തദുപസദോ
യത്സഞ്ചരത്യുപവിശത്യുത്തിഷ്ഠതേ ച സ പ്രവർഗ്യോ യന്മുഖം
തദാഹവനീയോ യാ വ്യാഹൃതിരഹുതിര്യദസ്യ വിജ്ഞാന തജ്ജുഹോതി
യത്സായം പ്രാതരത്തി തത്സമിധം യത്പ്രാതർമധ്യന്ദിനം സായം
ച താനി സവനാനി 80.1 /2
യേ അഹോരാത്രേ തേ ദർശപൂർണമാസൗ
യേഽർധമാസാശ്ച മാസാശ്ച തേ ചാതുർമാസ്യാനി യ ഋതവസ്തേ
പശുബന്ധാ യേ സംവത്സരാശ്ച പരിവത്സരാശ്ച തേഽഹർഗണാഃ
സർവവേദസം വാ ഏതത്സത്രം യന്മരണം തദവഭൃഥഃ 80.1 /3
ഏതദ്വൈ ജരാമര്യമഗ്നിഹോത്രംസത്രം യ ഏവം വിദ്വാനുദഗയനേ പ്രമീയതേ
ദേവാനാമേവ മഹിമാനം ഗത്വാദിത്യസ്യ സായുജ്യം ഗച്ഛത്യഥ യോ
ദക്ഷിണേ പ്രമീയതേ പിതൃണാമേവ മഹിമാനം ഗത്വാ ചന്ദ്രമസഃ
സായുജ്യം ഗച്ഛത്യേതൗ വൈ സൂര്യാചന്ദ്രമസോർമഹിമാനൗ ബ്രാഹ്മണോ
വിദ്വാനഭിജയതി തസ്മാദ് ബ്രഹ്മണോ മഹിമാനമിത്യുപനിഷത് 80.1 /3