മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം/അധ്യായം47

മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം47

1 [ബ്ര്]
     സംന്യാസം തപ ഇത്യ് ആഹുർ വൃദ്ധാ നിശ്ചിത ദർശിനഃ
     ബ്രാഹ്മണാ ബ്രഹ്മയോനിസ്ഥാ ജ്ഞാനം ബ്രഹ്മ പരം വിദുഃ
2 അവിദൂരാത് പരം ബ്രഹ്മ വേദ വിദ്യാ വ്യപാശ്രയം
     നിർദ്വന്ദ്വം നിർഗുണം നിത്യം അചിന്ത്യം ഗുഹ്യം ഉത്തമം
3 ജ്ഞാനേന തപസാ ചൈവ ധീരാഃ പശ്യന്തി തത് പദം
     നിർണിക്ത തമസഃ പൂതാ വ്യുത്ക്രാന്ത രജസോ ഽമലാഃ
4 തപസാ ക്ഷേമം അധ്വാനം ഗച്ഛന്തി പരമൈഷിണഃ
     സംന്യാസനിരതാ നിത്യം യേ ബ്രഹ്മ വിദുഷോ ജനാഃ
5 തപഃ പ്രദീപ ഇത്യ് ആഹുർ ആചാരോ ധർമസാധകഃ
     ജ്ഞാനം ത്വ് ഏവ പരം വിദ്മ സംന്യാസസ് തപ ഉത്തമം
6 യസ് തു വേദ നിരാബാധം ജ്ഞാനം തത്ത്വവിനിശ്ചയാത്
     സർവഭൂതസ്ഥം ആത്മാനം സ സർവഗതിർ ഇഷ്യതേ
7 യോ വിദ്വാൻ സഹ വാസം ച വിവാസം ചൈവ പശ്യതി
     തഥൈവൈകത്വ നാനാത്വേ സ ദുഃഖാത് പരിമുച്യതേ
8 യോ ന കാമയതേ കിം ചിൻ ന കിം ചിദ് അവമന്യതേ
     ഇഹ ലോകസ്ഥ ഏവൈഷ ബ്രഹ്മഭൂയായ കൽപതേ
9 പ്രധാനഗുണതത്ത്വജ്ഞഃ സർവഭൂതവിധാനവിത്
     നിർമമോ നിരഹങ്കാരോ മുച്യതേ നാത്ര സംശയഃ
10 നിർദ്വന്ദ്വോ നിർനമഃ കാരോ നിഃ സ്വധാ കാര ഏവ ച
    നിർഗുണം നിത്യം അദ്വന്ദ്വം പ്രശമേനൈവ ഗച്ഛതി
11 ഹിത്വാ ഗുണമയം സർവം കർമ ജന്തുഃ ശുഭാശുഭം
    ഉഭേ സത്യാനൃതേ ഹിത്വാ മുച്യതേ നാത്ര സംശയഃ
12 അവ്യക്തബീജപ്രഭവോ ബുദ്ധിസ്കന്ധമയോ മഹാൻ
    മഹാഹങ്കാര വിടപ ഇന്ദ്രിയാന്തര കോടരഃ
13 മഹാഭൂതവിശാഖശ് ച വിശേഷപ്രതിശാഖവാൻ
    സദാ പർണഃ സപാ പുഷ്പഃ ശുഭാശുഭഫലോദയഃ
    ആജീവഃ സർവഭൂതാനാം ബ്രഹ്മ വൃക്ഷഃ സനാതനഃ
14 ഏതച് ഛിത്ത്വാ ച ഭിത്ത്വാ ച ജ്ഞാനേന പരമാസിനാ
    ഹിത്വാ ചാമരതാമ്പ്രാപ്യ ജഹ്യാദ് വൈ മൃത്യുജന്മനീ
    നിർമമോ നിരഹങ്കാരോ മുച്യതേ നാത്ര സംശയഃ
15 ദ്വാവ് ഏതൗ പക്ഷിണൗ നിത്യൗ സഖായൗ ചാപ്യ് അചേതനൗ
    ഏതാഭ്യാം തു പരോ യസ്യ ചേതനാവാൻ ഇതി സ്മൃതഃ
16 അചേതനഃ സത്ത്വസംഘാത യുക്തഃ; സത്ത്വാത് പരം ചേതയതേ ഽന്തരാത്മാ
    സ ക്ഷേത്രജ്ഞഃ സത്ത്വസംഘാത ബുദ്ധിർ; ഗുണാതിഗോ മുച്യതേ മൃത്യുപാശാത്