മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം61

1 [വ്]
     ഏതച് ഛ്രുത്വാ തു പുത്രസ്യ വചഃ ശൂരാത്മജസ് തദാ
     വിഹായ ശോകം ധർമാത്മാ ദദൗ ശ്രാദ്ധം അനുത്തമം
 2 തഥൈവ വാസുദേവോ ഽപി സ്വസ്രീയസ്യ മഹാത്മനഃ
     ദയിതസ്യ പിതുർ നിത്യം അകരോദ് ഔർധ്വ ദേഹികം
 3 ഷഷ്ടിം ശതസഹസ്രാണി ബ്രാഹ്മണാനാം മഹാഭുജഃ
     വിധിവദ് ഭോജയാം ആസ ഭോജ്യം സർവഗുണാന്വിതം
 4 ആച്ഛാദ്യ ച മഹാബാഹുർ ധനതൃഷ്ണ്ഡാം അപാനുദത്
     ബ്രാഹ്മണാനാം തദാ കൃഷ്ണസ് തദ് അഭൂദ് രോമഹർഷണം
 5 സുവർണം ചൈവ ഗാശ് ചൈവ ശയനാച്ഛാദനം തഥാ
     ദീയമാനം തദാ വിപ്രാഃ പ്രഭൂതം ഇതി ചാബ്രുവൻ
 6 വാസുദേവോ ഽഥ ദാശാർഹോ ബലദേവഃ സ സാത്യകിഃ
     അഭിമന്യോസ് തദാ ശ്രാദ്ധം അകുർവൻ സത്യകസ് തദാ
     അതീവ ദുഃഖസന്തപ്താ ന ശമം ചോപലേഭിരേ
 7 തഥൈവ പാണ്ഡവാ വീരാ നഗരേ നാഗസാഹ്വയേ
     നോപഗച്ഛന്തി വൈ ശാന്തിം അഭിമന്യുവിനാകൃതാഃ
 8 സുബഹൂനി ച രാജേന്ദ്ര ദിവസാനി വിരാടജാ
     നാഭുങ്ക്ത പതിശോകാർതാ തദ് അഭൂത് കരുണം മഹത്
     കുക്ഷിസ്ഥ ഏവ തസ്യാസ്തു സ ഗർഭഃ സമ്പ്രലീയത
 9 ആജഗാമ തതോ വ്യാസോ ജ്ഞാത്വാ ദിവ്യേന ചക്ഷുഷാ
     ആഗമ്യ ചാബ്രവീദ് ധീമാൻ പൃഥാം പൃഥുല ലോചനാം
     ഉത്തരാം ചമഹാ തേജാഃ ശോകഃ സന്ത്യജ്യതാം അയം
 10 ജനിഷ്യതി മഹാതേജാഃ പുത്രസ് തവ യശസ്വിനി
    പ്രഭാവാദ് വാസുദേവസ്യ മമ വ്യാഹരണാദ് അപി
    പാണ്ഡവാനാം അയം ചാന്തേ പാലയിഷ്യതി മേദിനീം
11 ധനഞ്ജയം ച സമ്പ്രേക്ഷ്യ ധർമരാജസ്യ പശ്യതഃ
    വ്യാസോ വാക്യം ഉവാചേദം ഹർഷയന്ന് ഇവ ഭാരത
12 പൗത്രസ് തവ മഹാബാഹോ ജനിഷ്യതി മഹാമനാഃ
    പൃഥ്വീം സാഗരപര്യന്താം പാലയിഷ്യതി ചൈവ ഹ
13 തസ്മാച് ഛോകം കുരുശ്രേഷ്ഠ ജഹി ത്വം അരികർശന
    വിചാര്യം അത്ര ന ഹി തേ സത്യം ഏതദ് ഭവിഷ്യതി
14 യച് ചാപി വൃഷ്ണിവീരേണ കൃഷ്ണേന കുരുനന്ദന
    പുരോക്തം തത് തഥാ ഭാവി മാ തേ ഽത്രാസ്തു വിചാരണാ
15 വിബുധാനാം ഗതോ ലോകാൻ അക്ഷയാൻ ആത്മനിർജിതാൻ
    ന സ ശോച്യസ് ത്വയാ താത ന ചാന്യൈഃ കുരുഭിസ് തഥാ
16 ഏവം പിതാമഹേനോക്തോ ധർമാത്മാ സധനഞ്ജയഃ
    ത്യക്ത്വാ ശോകം മഹാരാജ ഹൃഷ്ടരൂപോ ഽഭവത് തദാ
17 പിതാപി തവ ധർമജ്ഞ ഗർഭേ തസ്മിൻ മഹാമതേ
    അവർധത യഥാകാലം ശുക്ലപക്ഷേ യഥാ ശശീ
18 തതഃ സഞ്ചോദയാം ആസ വ്യാസോ ധർമാത്മജം നൃപം
    അശ്വമേധം പ്രതി തദാ തതഃ സോ ഽന്തർഹിതോ ഽഭവത്
19 ധർമരാജോ ഽപി മേധാവീ ശ്രുത്വാ വ്യാസസ്യ തദ് വചഃ
    വിത്തോപനയനേ താത ചകാര ഗമനേ മതിം