മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം65

1 [വ്]
     ഏതസ്മിന്ന് ഏവ കാലേ തു വാസുദേവോ ഽപി വീര്യവാൻ
     ഉപായാദ് വൃഷ്ണിഭിഃ സാർധം പുരം വാരണസാഹ്വയം
 2 സമയം വാജിമേധസ്യ വിദിത്വാ പുരുഷൈഷഭഃ
     യഥോക്തോ ധർമപുത്രേണ വ്രജൻ സ സ്വപുരീം പ്രതി
 3 രൗക്മിണേയേന സഹിതോ യുയുധാനേന ചൈവ ഹ
     ചാരു ദേഷ്ണേന സാംബേന ഗദേന കൃതവർമണാ
 4 സാരണേന ച വീരേണ നിശഠേനോൽമുകേന ച
     ബലദേവം പുരസ്കൃത്യ സുഭദ്രാ സഹിതസ് തദാ
 5 ദ്രൗപദീം ഉത്തരാം ചൈവ പൃഥാം ചാപ്യ് അവലോകകഃ
     സമാശ്വാസയിതും ചാപി ക്ഷത്രിയാ നിഹതേശ്വരാഃ
 6 താൻ ആഗതാൻ സമീക്ഷ്യൈവ ധൃതരാഷ്ട്രോ മഹീപതിഃ
     പ്രത്യഗൃഹ്ണാദ് യഥാന്യായം വിദുരശ് ചമഹാ മനാഃ
 7 തത്രൈവ ന്യവസത് കൃഷ്ണഃ സ്വർചിതഃ പുരുഷർഷഭഃ
     വിരുരേണ മഹാതേജാസ് തഥൈവ ച യുയുത്സുനാ
 8 വസത്സു വൃഷ്ണിവീരേൺഷു തത്രാഥ ജനമേജയ
     ജജ്ഞേ തവ പിതാ രാജൻ പരിക്ഷിത് പരവീരഹാ
 9 സ തു രാജാ മഹാരാജ ബ്രഹ്മാസ്ത്രേണാഭിപീഡിതഃ
     ശവോ ബഭൂവ നിശ്ചേഷ്ടോ ഹർഷശോകവിവർധനഃ
 10 ഹൃഷ്ടാനാം സിംഹനാദേന ജനാനാം തത്ര നിസ്വനഃ
    ആവിശ്യ പ്രദിശഃ സർവാഃ പുനർ ഏവ വ്യുപാരമത്
11 തതഃ സോ ഽതിത്വരഃ കൃഷ്ണോ വിവേശാന്തഃപുരം തദാ
    യുയുധാന ദ്വിതീയോ വൈ വ്യഥിതേന്ദ്രിയ മാനസഃ
12 തതസ് ത്വരിതം ആയാന്തീം ദദർശ സ്വാം പിതൃഷ്വസാം
    ക്രോശന്തീം അഭിധാവേതി വാസുദേവം പുനഃ പുനഃ
13 പൃഷ്ഠതോ ദ്രൗപദീം ചൈവ സുഭദ്രാം ച യശസ്വിനീം
    സ വിക്രോശം സ കരുണം ബാന്ധവാനാം സ്ത്രിയോ നൃപ
14 തതഃ കൃഷ്ണം സമാസാദ്യ കുന്തീ രാജസുതാ തദാ
    പ്രോവാച രാജശാർദൂല ബാഷ്പഗദ്ഗദയാ ഗിരാ
15 വാസുദേവ മഹാബാഹോ സുപ്രജാ ദേവകീ ത്വയാ
    ത്വം നോ ഗതിഃ പ്രതിഷ്ഠാ ച ത്വദ് ആയത്തം ഇദം കുലം
16 യദുപ്രവീര യോ ഽയം തേ സ്വസ്രീയസ്യാത്മജഃ പ്രഭോ
    അശ്വത്ഥാമ്നാ ഹതോ ജാതസ് തം ഉജ്ജീവയ കേശവ
17 ത്വയാ ഹ്യ് ഏതത് പ്രതിജ്ഞാതം ഐഷീകേ യദുനന്ദന
    അഹം സഞ്ജീവയിഷ്യാമി മൃതം ജാതം ഇതി പ്രഭോ
18 സോ ഽയം ജാതോ മൃതസ് താത പശ്യൈനം പുരുഷർഷഭ
    ഉത്തരാം ച സുഭദ്രാഞ്ച ദ്രൗപദീം മാം ചമാധവ
19 ധർമപുത്രം ച ഭീമം ച ഫൽഗുനം നകുലം തഥാ
    സഹദേവം ച ദുർധർഷ സർവാൻ നസ് ത്രാതും അർഹസി
20 അസ്മിൻ പ്രാണാഃ സമായത്താഃ പാണ്ഡവാനാം മമൈവ ച
    പാണ്ഡോശ് ച പിണ്ഡോ ദാശാർഹ തഥൈവ ശ്വശുരസ്യ മേ
21 അഭിമന്യോശ് ച ഭദ്രം തേ പ്രിയസ്യ സദൃശസ്യ ച
    പ്രിയം ഉത്പാദയാദ്യ ത്വം പ്രേതസ്യാപി ജനാർദന
22 ഉത്തരാ ഹി പ്രിയോക്തം വൈ കഥയത്യ് അരിസൂദന
    അഭിമന്യോർ വചഃ കൃഷ്ണ പ്രിയത്വാത് തേ ന സംശയഃ
23 അബ്രവീത് കില ദാശാർഹ വൈരാടീം ആർജുനിഃ പുരാ
    മാതുലസ്യ കുലം ഭദ്രേ തവ പുത്രോ ഗമിഷ്യതി
24 ഗത്വാ വൃഷ്ണ്യന്ധകകുലം ധനുർവേദം ഗ്രഹീഷ്യതി
    അസ്ത്രാണി ച വിചിത്രാണി നീതിശാസ്ത്രം ച കേവലം
25 ഇത്യ് ഏതത് പ്രണയാത് താത സൗഭദ്രഃ പരവീരഹാ
    കഥയാം ആസ ദുർധർഷസ് തഥാ ചൈത്ന ന സംശയഃ
26 താസ് ത്വാം വയം പ്രണമ്യേഹ യാചാമോ മധുസൂദന
    കുലസ്യാസ്യ ഹിതാർഥം ത്വം കുരു കല്യാണം ഉത്തമം
27 ഏവം ഉക്ത്വാ തു വാർഷ്ണേയം പൃഥാ പൃഥുല ലോചനാ
    ഉച്ഛ്രിത്യ ബാഹൂ ദുഃഖാർതാ താശ് ചാന്യാഃ പ്രാപതൻ ഭുവി
28 അബ്രുവംശ് ച മഹാരാജ സർവാഃ സാസ്രാവിലേക്ഷണാഃ
    സ്വസ്രീയോ വാസുദേവസ്യ മൃതോ ജാത ഇതി പ്രഭോ
29 ഏവം ഉക്തേ തതഃ കുന്തീം പ്രത്യഗൃഹ്ണാജ് ജനാർദനഃ
    ഭൂമൗ നിപതിതാം ചൈനാം സാന്ത്വയാം ആസ ഭാരത