മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 109

1 [ജ്]
     കഥിതോ ധാർതരാഷ്ട്രാണാം ആർഷഃ സംഭവ ഉത്തമഃ
     അമാനുഷോ മാനുഷാണാം ഭവതാ ബ്രഹ്മ വിത്തമ
 2 നാമധേയാനി ചാപ്യ് ഏഷാം കഥ്യമാനാനി ഭാഗശഃ
     ത്വത്തഃ ശ്രുതാനി മേ ബ്രഹ്മൻ പാണ്ഡവാനാം തു കീർതയ
 3 തേ ഹി സർവേ മഹാത്മാനോ ദേവരാജപരാക്രമാഃ
     ത്വയൈവാംശാവതരണേ ദേവ ഭാഗാഃ പ്രകീർതിതാഃ
 4 തസ്മാദ് ഇച്ഛാമ്യ് അഹം ശ്രോതും അതിമാനുഷ കർമണാം
     തേഷാം ആജനനം സർവം വൈശമ്പായന കീർതയ
 5 [വ്]
     രാജാ പാണ്ഡുർ മഹാരണ്യേ മൃഗവ്യാലനിഷേവിതേ
     വനേ മൈഥുന കാലസ്ഥം ദദർശ മൃഗയൂഥപം
 6 തതസ് താം ച മൃഗീം തം ച രുക്മപുംഖൈഃ സുപത്രിഭിഃ
     നിർബിഭേദ ശരൈസ് തീക്ഷ്ണൈഃ പാണ്ഡുഃ പഞ്ചഭിർ ആശുഗൈഃ
 7 സ ച രാജൻ മഹാതേജാ ഋഷിപുത്രസ് തപോധനഃ
     ഭാര്യയാ സഹ തേജസ്വീ മൃഗരൂപേണ സംഗതഃ
 8 സംസക്തസ് തു തയാ മൃഗ്യാ മാനുഷീം ഈരയൻ ഗിരം
     ക്ഷണേന പതിതോ ഭൂമൗ വിലലാപാകുലേന്ദ്രിയഃ
 9 [മൃഗ]
     കാമമന്യുപരീതാപി ബുദ്ധ്യംഗ രഹിതാപി ച
     വർജയന്തി നൃശംസാനി പാപേഷ്വ് അഭിരതാ നരാഃ
 10 ന വിധിം ഗ്രസതേ പ്രജ്ഞാ പ്രജ്ഞാം തു ഗ്രസതേ വിധിഃ
    വിധിപര്യാഗതാൻ അർഥാൻ പ്രജ്ഞാ ന പ്രതിപദ്യതേ
11 ശശ്വദ് ധർമാത്മനാം മുഖ്യേ കുലേ ജാതസ്യ ഭാരത
    കാമലോഭാഭിഭൂതസ്യ കഥം തേ ചലിതാ മതിഃ
12 [പ്]
    ശത്രൂണാം യാ വധേ വൃത്തിഃ സാ മൃഗാണാം വധേ സ്മൃതാ
    രാജ്ഞാം മൃഗന മാം മോഹാത് ത്വം ഗർഹയിതും അർഹസി
13 അച്ഛദ്മനാമായയാ ച മൃഗാണാം വധ ഇഷ്യതേ
    സ ഏവ ധർമോ രാജ്ഞാം തു തദ് വിദ്വാൻ കിം നു ഗർഹസേ
14 അഗസ്ത്യഃ സത്രം ആസീനശ് ചചാര മൃഗയാം ഋഷിഃ
    ആരണ്യാൻ സർവദൈവത്യാൻ മൃഗാൻ പ്രോക്ഷ്യ മഹാവനേ
15 പ്രമാണ ദൃഷ്ടധർമേണ കഥം അസ്മാൻ വിഗർഹസേ
    അഗസ്ത്യസ്യാഭിചാരേണ യുഷ്മാകം വൈ വപാ ഹുതാ
16 [മൃഗ]
    ന രിപൂൻ വൈ സമുദ്ദിശ്യ വിമുഞ്ചന്തി പുരാ ശരാൻ
    രന്ധ്ര ഏഷാം വിശേഷേണ വധകാലഃ പ്രശസ്യതേ
17 [പ്]
    പ്രമത്തം അപ്രമത്തം വാ വിവൃതം ഘ്നന്തി ചൗജസാ
    ഉപായൈർ ഇഷുഭിസ് തീക്ഷ്ണൈഃ കസ്മാൻ മൃഗവിഗർഹസേ
18 [ം]
    നാഹം ഘ്നന്തം മൃഗാൻ രാജൻ വിഗർഹേ ആത്മകാരണാത്
    മൈഥുനം തു പ്രതീക്ഷ്യം മേ സ്യാത് ത്വയേഹാനൃശംസതഃ
19 സർവഭൂതഹിതേ കാലേ സർവഭൂതേപ്സിതേ തഥാ
    കോ ഹി വിദ്വാൻ മൃഗം ഹന്യാച് ചരന്തം മൈഥുനം വനേ
    പുരുഷാർഥ ഫലം കാന്തം യത് ത്വയാ വിതഥം കൃതം
20 പൗരവാണാം ഋഷീണാം ച തേഷാം അക്ലിഷ്ടകർമണാം
    വംശേ ജാതസ്യ കൗരവ്യ നാനുരൂപം ഇദം തവ
21 നൃശംസം കർമ സുമഹത് സർവലോകവിഗർഹിതം
    അസ്വർഗ്യം അയശസ്യം ച അധർമിഷ്ഠം ച ഭാരത
22 സ്ത്രീ ഭോഗാനാം വിശേഷജ്ഞഃ ശാസ്ത്രധർമാർഥതത്ത്വവിത്
    നാർഹസ് ത്വം സുരസങ്കാശ കർതും അസ്വർഗ്യം ഈദൃശം
23 ത്വയാ നൃശംസകർതാരഃ പാപാചാരാശ് ച മാനവാഃ
    നിഗ്രാഹ്യാഃ പാർഥിവശ്രേഷ്ഠ ത്രിവർഗപരിവർജിതാഃ
24 കിം കൃതം തേ നരശ്രേഷ്ഠ നിഘ്നതോ മാം അനാഗസം
    മുനിം മൂലഫലാഹാരം മൃഗവേഷ ധരം നൃപ
    വസമാനം അരണ്യേഷു നിത്യം ശമ പരായണം
25 ത്വയാഹം ഹിംസിതോ യസ്മാത് തസ്മാത് ത്വാം അപ്യ് അസംശയം
    ദ്വയോർ നൃശംസകർതാരം അവശം കാമമോഹിതം
    ജീവിതാന്തകരോ ഭാവ ഏവം ഏവാഗമിഷ്യതി
26 അഹം ഹി കിന്ദമോ നാമ തപസാപ്രതിമോ മുനിഃ
    വ്യപത്രപൻ മനുഷ്യാണാം മൃഗ്യാം മൈഥുനം ആചരം
27 മൃഗോ ഭൂത്വാ മൃഗൈഃ സാർധം ചരാമി ഗഹനേ വനേ
    ന തു തേ ബ്രഹ്മഹത്യേയം ഭവിഷ്യത്യ് അവിജാനതഃ
    മൃഗരൂപധരം ഹത്വാ മാം ഏവം കാമമോഹിതം
28 അസ്യ തു ത്വം ഫലം മൂഢ പ്രാപ്സ്യസീദൃശം ഏവ ഹി
    പ്രിയയാ സഹ സംവാസം പ്രാപ്യ കാമവിമോഹിതഃ
    ത്വം അപ്യ് അസ്യാം അവസ്ഥായാം പ്രേതലോകം ഗമിഷ്യസി
29 അന്തകാലേ ച സംവാസം യയാ ഗന്താസി കന്യയാ
    പ്രേതരാജവശം പ്രാപ്തം സർവഭൂതദുരത്യയം
    ഭക്ത്യാ മതിമതാം ശ്രേഷ്ഠ സൈവ ത്വാം അനുയാസ്യതി
30 വർതമാനഃ സുഖേ ദുഃഖം യഥാഹം പ്രാപ്തിതസ് ത്വയാ
    തഥാ സുഖം ത്വാം സമ്പ്രാപ്തം ദുഃഖം അഭ്യാഗമിഷ്യതി
31 [വ്]
    ഏവം ഉക്ത്വാ സുദുഃഖാർതോ ജീവിതാത് സ വ്യയുജ്യത
    മൃഗഃ പാണ്ഡുശ് ച ശോകാർതഃ ക്ഷണേന സമപദ്യത