മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 163

1 [വസിസ്ഠ]
     യൈഷാം തേ തപതീ നാമ സാവിത്ര്യ് അവരജാ സുതാ
     താം ത്വാം സംവരണസ്യാർഥേ വരയാമി വിഭാവസോ
 2 സ ഹി രാജാ ബൃഹത് കീർതിർ ധർമാർഥവിദ് ഉദാരധീഃ
     യുക്തഃ സംവരണോ ഭർതാ ദുഹിതുസ് തേ വിഹംഗമ
 3 [ഗന്ധർവ]
     ഇത്യ് ഉക്തഃ സവിതാ തേന ദദാനീത്യ് ഏവ നിശ്ചിതഃ
     പ്രത്യഭാഷത തം വിപ്രം പ്രതിനന്ദ്യ ദിവാകരഃ
 4 വരഃ സംവരണോ രാജ്ഞാം ത്വം ഋഷീണാം വരോ മുനേ
     തപതീ യോഷിതാം ശ്രേഷ്ഠാ കിം അന്യത്രാപവർജനാത്
 5 തതഃ സർവാനവദ്യാഗ്നീം തപതീം തപനഃ സ്വയം
     ദദൗ സംവരണസ്യാർഥേ വഷിഷ്ഠായ മഹാത്മനേ
     പ്രതിജഗ്രാഹ താം കന്യാം മഹർഷിസ് തപതീം തദാ
 6 വസിഷ്ഠോ ഽഥ വിസൃഷ്ടശ് ച പുനർ ഏവാജഗാമ ഹ
     യത്ര വിഖ്യത കീർതിഃ സ കുരൂണാം ഋഷഭോ ഽഭവത്
 7 സ രാജാ മന്മഥാവിഷ്ടസ് തദ്ഗതേനാന്തരാത്മനാ
     ദൃഷ്ട്വാ ച ദേവകന്യാം താം തപതീം ചാരുഹാസിനീം
     വസിഷ്ഠേന സഹായാന്തീം സംഹൃഷ്ടോ ഽഭ്യധികം ബഭൗ
 8 കൃച്ഛ്രേ ദ്വാദശ രാത്രേ തു തസ്യ രാജ്ഞഃ സമാപിതേ
     ആജഗാമ വിശുദ്ധാത്മാ വസിഷ്ഠോ ഭഗവാൻ ഋഷിഃ
 9 തപസാരാധ്യ വരദം ദേവം ഗോപതിം ഈശ്വരം
     ലേഭേ സംവരണോ ഭാര്യാം വസിഷ്ഠസ്യൈവ തേജസാ
 10 തതസ് തസ്മിൻ ഗിരിശ്രേഷ്ഠേ ദേവഗന്ധർവസേവിതേ
    ജഗ്രാഹ വിധിവത് പാണിം തപത്യാഃ സ നരർഷഭഃ
11 വസിഷ്ഠേനാഭ്യനുജ്ഞാതസ് തസ്മിന്ന് ഏവ ധരാധരേ
    സോ ഽകാമയത രാജർഷിർ വിഹർതും സഹ ഭാര്യയാ
12 തതഃ പുരേ ച രാഷ്ട്രേ ച വാഹനേഷു ബലേഷു ച
    ആദിദേശ മഹീപാലസ് തം ഏവ സചിവം തദാ
13 നൃപതിം ത്വ് അഭ്യനുജ്ഞായ വസിഷ്ഠോ ഽഥാപചക്രമേ
    സോ ഽപി രാജാ ഗിരൗ തസ്മിൻ വിജഹാരാമരോപമഃ
14 തതോ ദ്വാദശ വർഷാണി കാനനേഷു ജലേഷു ച
    രേമേ തസ്മിൻ ഗിരൗ രാജാ തയൈവ സഹ ഭാര്യയാ
15 തസ്യ രാജ്ഞഃ പുരേ തസ്മിൻ സമാ ദ്വാദശ സർവശഃ
    ന വവർഷ സഹസ്രാക്ഷോ രാഷ്ട്രേ ചൈവാസ്യ സർവശഃ
16 തത് ക്ഷുധാർതൈർ നിരാനന്ദൈഃ ശവഭൂതൈസ് തദാ നരൈഃ
    അഭവത് പ്രേതരാജസ്യ പുരം പ്രേതൈർ ഇവാവൃതം
17 തതസ് തത് താദൃശം ദൃഷ്ട്വാ സ ഏവ ഭഗവാൻ ഋഷിഃ
    അഭ്യപദ്യത ധർമാത്മാ വസിഷ്ഠോ രാജസത്തമം
18 തം ച പാർഥിവശാർദൂലം ആനയാം ആസ തത് പുരം
    തപത്യാ സഹിതം രാജന്ന് ഉഷിതം ദ്വാദശീഃ സമാഃ
19 തതഃ പ്രവൃഷ്ടസ് തത്രാസീദ് യഥാപൂർവം സുരാരിഹാ
    തസ്മിൻ നൃപതിശാർദൂല പ്രവിഷ്ടേ നഗരം പുനഃ
20 തതഃ സരാഷ്ട്രം മുമുദേ തത് പുരം പരയാ മുദാ
    തേന പാർഥിവ മുഖ്യേന ഭാവിതം ഭാവിതാത്മനാ
21 തതോ ദ്വാദശ വർഷാണി പുനർ ഈജേ നരാധിപഃ
    പത്ന്യാ തപത്യാ സഹിതോ യഥാ ശക്രോ മരുത്പതിഃ
22 ഏവം ആസീൻ മഹാഭാഗാ തപതീ നാമ പൗർവികീ
    തവ വൈവസ്വതീ പാർഥ താപത്യസ് ത്വം യയാ മതഃ
23 തസ്യാം സഞ്ജനയാം ആസ കുരും സംവരണോ നൃപഃ
    തപത്യാം തപതാം ശ്രേഷ്ഠ താപത്യസ് ത്വം തതോ ഽർജുന