മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം176

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 176

1 [വൈ]
     ഏവം ഉക്താഃ പ്രയാതാസ് തേ പാണ്ഡവാ ജനമേജയ
     രാജ്ഞാ ദക്ഷിണപാഞ്ചാലാൻ ദ്രുപദേനാഭിരക്ഷിതാൻ
2 തതസ് തേ തം മഹാത്മാനം ശുദ്ധാത്മാനം അകൽമഷം
     ദദൃശുഃ പാണ്ഡവാ രാജൻ പഥി ദ്വൈപായനം തദാ
3 തസ്മൈ യഥാവത് സത്കാരം കൃത്വാ തേന ച സാന്ത്വിതാഃ
     കഥാന്തേ ചാഭ്യനുജ്ഞാതാഃ പ്രയയുർ ദ്രുപദ ക്ഷയം
4 പശ്യന്തോ രമണീയാനി വനാനി ച സരാംസി ച
     തത്ര തത്ര വസന്തശ് ച ശനൈർ ജഗ്മുർ മഹാരഥാഃ
5 സ്വാധ്യായവന്തഃ ശുചയോ മധുരാഃ പ്രിയവാദിനഃ
     ആനുപൂർവ്യേണ സമ്പ്രാപ്താഃ പാഞ്ചാലാൻ കുരുനന്ദനാഃ
6 തേ തു ദൃഷ്ട്വാ പുരം തച് ച സ്കന്ധാവാരം ച പാണ്ഡവാഃ
     കുംഭകാരസ്യ ശാലായാം നിവേശം ചക്രിരേ തദാ
7 തത്ര ഭൈക്ഷം സമാജഹ്രുർ ബ്രാഹ്മീം വൃത്തിം സമാശ്രിതാഃ
     താംശ് ച പ്രാപ്താംസ് തദാ വീരാഞ് ജജ്ഞിരേ ന നരാഃ ക്വ ചിത്
8 യജ്ഞസേനസ്യ കാമസ് തു പാണ്ഡവായ കിരീടിനേ
     കൃഷ്ണാം ദദ്യാം ഇതി സദാ ന ചൈതദ് വിവൃണോതി സഃ
9 സോ ഽന്വേഷമാണഃ കൗന്തേയാൻ പാഞ്ചാല്യോ ജനമേജയ
     ദൃഢം ധനുർ അനായമ്യം കാരയാം ആസ ഭാരത
10 യന്ത്രം വൈഹായസം ചാപി കാരയാം ആസ കൃത്രിമം
    തേന യന്ത്രേണ സഹിതം രാജാ ലക്ഷ്യം ച കാഞ്ചനം
11 [ദ്രുപദ]
    ഇദം സജ്യം ധനുഃ കൃത്വാ സജ്യേനാനേന സായകൈഃ
    അതീത്യ ലക്ഷ്യം യോ വേദ്ധാ സ ലബ്ധാ മത് സുതാം ഇതി
12 [വൈ]
    ഇതി സ ദ്രുപദോ രാജാ സർവതഃ സമഘോഷയത്
    തച് ഛ്രുത്വാ പാർഥിവാഃ സർവേ സമീയുസ് തത്ര ഭാരത
13 ഋഷയശ് ച മഹാത്മാനഃ സ്വയംവരദിദൃക്ഷയാ
    ദുര്യോധന പുരോഗാശ് ച സകർണാഃ കുരവോ നൃപ
14 ബ്രാഹ്മണാശ് ച മഹാഭാഗാ ദേശേഭ്യഃ സമുപാഗമൻ
    തേ ഽഭ്യർചിതാ രാജഗണാ ദ്രുപദേന മഹാത്മനാ
15 തതഃ പൗരജനാഃ സർവേ സാഗരോദ്ധൂത നിഃസ്വനാഃ
    ശിശുമാര പുരം പ്രാപ്യ ന്യവിശംസ് തേ ച പാർഥിവാഃ
16 പ്രാഗുത്തരേണ നഗരാദ് ഭൂമിഭാഗേ സമേ ശുഭേ
    സമാജവാടഃ ശുശുഭേ ഭവനൈഃ സർവതോവൃതഃ
17 പ്രാകാരപരിഖോപേതോ ദ്വാരതോരണ മണ്ഡിതഃ
    വിതാനേന വിചിത്രേണ സർവതഃ സമവസ്തൃതഃ
18 തൂര്യൗഘശതസങ്കീർണഃ പരാർധ്യാഗുരു ധൂപിതഃ
    ചന്ദനോദകസിക്തശ് ച മാല്യദാമൈശ് ച ശോഭിതഃ
19 കൈലാസശിഖരപ്രഖ്യൈർ നഭസ്തലവിലേഖിഭിഃ
    സർവതഃ സംവൃതൈർ നദ്ധഃ പ്രാസാദൈഃ സുകൃതോച്ഛ്രിതൈഃ
20 സുവർണജാലസംവീതൈർ മണികുട്ടിമ ഭൂഷിതൈഃ
    സുഖാരോഹണ സോപാനൈർ മഹാസനപരിച്ഛദൈഃ
21 അഗ്രാമ്യസമവച്ഛന്നൈർ അഗുരൂത്തമവാസിതൈഃ
    ഹംസാച്ഛ വർണൈർ ബഹുഭിർ ആയോജനസുഗന്ധിഭിഃ
22 അസംബാധ ശതദ്വാരൈഃ ശയനാസനശോഭിതൈഃ
    ബഹുധാതുപിനദ്ധാംഗൈർ ഹിമവച്ഛിഖരൈർ ഇവ
23 തത്ര നാനാപ്രകാരേഷു വിമാനേഷു സ്വലങ്കൃതാഃ
    സ്പർധമാനാസ് തദാന്യോന്യം നിഷേദുഃ സർവപാർഥിവാഃ
24 തത്രോപവിഷ്ടാൻ ദദൃശുർ മഹാസത്ത്വപരാക്രമാൻ
    രാജസിംഹാൻ മഹാഭാഗാൻ കൃഷ്ണാഗുരു വിഭൂഷിതാൻ
25 മഹാപ്രസാദാൻ ബ്രഹ്മണ്യാൻ സ്വരാഷ്ട്ര പരിരക്ഷിണഃ
    പ്രിയാൻ സർവസ്യ ലോകസ്യ സുകൃതൈഃ കർമഭിഃ ശുഭൈഃ
26 മഞ്ചേഷു ച പരാർധ്യേഷു പൗരജാനപദാ ജനാഃ
    കൃഷ്ണാ ദർശനതുഷ്ട്യ് അർഥം സർവതഃ സമുപാവിശൻ
27 ബ്രാഹ്മണൈസ് തേ ച സഹിതാഃ പാണ്ഡവാഃ സമുപാവിശൻ
    ഋദ്ധിം പാഞ്ചാലരാജസ്യ പശ്യന്തസ് താം അനുത്തമാം
28 തതഃ സമാജോ വവൃധേ സ രാജൻ ദിവസാൻ ബഹൂൻ
    രത്നപ്രദാന ബഹുലഃ ശോഭിതോ നടനർതകൈഃ
29 വർതമാനേ സമാജേ തു രമണീയേ ഽഹ്നി ഷോഡശേ
    ആപ്ലുതാംഗീ സുവസനാ സർവാഭരണഭൂഷിതാ
30 വീര കാംസ്യം ഉപാദായ കാഞ്ചനം സമലങ്കൃതം
    അവതീർണാ തതോ രംഗം ദ്രൗപദീ ഭരതർഷഭ
31 പുരോഹിതഃ സോമകാനാം മന്ത്രവിദ് ബ്രാഹ്മണഃ ശുചിഃ
    പരിസ്തീര്യ ജുഹാവാഗ്നിം ആജ്യേന വിധിനാ തദാ
32 സ തർപയിത്വാ ജ്വലനം ബ്രാഹ്മണാൻ സ്വസ്തി വാച്യ ച
    വാരയാം ആസ സർവാണി വാദിത്രാണി സമന്തതഃ
33 നിഃശബ്ദേ തു കൃതേ തസ്മിൻ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നോ വിശാം പതേ
    രംഗമധ്യഗതസ് തത്ര മേഘഗംഭീരയാ ഗിരാ
    വാക്യം ഉച്ചൈർ ജഗാദേദം ശ്ലക്ഷ്ണം അർഥവദ് ഉത്തമം
34 ഇദം ധനുർ ലക്ഷ്യം ഇമേ ച ബാണാഃ; ശൃണ്വന്തു മേ പാർഥിവാഃ സർവ ഏവ
    യന്ത്രച് ഛിദ്രേണാഭ്യതിക്രമ്യ ലക്ഷ്യം; സമർപയധ്വം ഖഗമൈർ ദശാർധൈഃ
35 ഏതത് കർതാ കർമ സുദുഷ്കരം; യഃ കുലേന രൂപേണ ബലേന യുക്തഃ
    തസ്യാദ്യ ഭാര്യാ ഭഗിനീ മമേയം; കൃഷ്ണാ ഭവിത്രീ ന മൃഷാ ബ്രവീമി
36 താൻ ഏവം ഉക്ത്വാ ദ്രുപദസ്യ പുത്രഃ; പശ്ചാദ് ഇദം ദ്രൗപദീം അഭ്യുവാച
    നാമ്നാ ച ഗോത്രേണ ച കർമണാ ച; സങ്കീർതയംസ് താൻ നൃപതീൻ സമേതാൻ