മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം179

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 179

1 [വൈ]
     യദാ നിവൃത്താ രാജാനോ ധനുഷഃ സജ്യ കർമണി
     അഥോദതിഷ്ഠദ് വിപ്രാണാം മധ്യാജ് ജിഷ്ണുർ ഉദാരധീഃ
2 ഉദക്രോശൻ വിപ്രമുഖ്യാ വിധുന്വന്തോ ഽജിനാനി ച
     ദൃഷ്ട്വാ സമ്പ്രസ്ഥിതം പാർഥം ഇന്ദ്രകേതുസമപ്രഭം
3 കേ ചിദ് ആസൻ വിമനസഃ കേ ചിദ് ആസൻ മുദാ യുതാഃ
     ആഹുഃ പരസ്പരം കേ ചിൻ നിപുണാ ബുദ്ധിജീവിനഃ
4 യത് കർണ ശല്യ പ്രമുഖൈഃ പാർഥിവൈർ ലോകവിശ്രുതൈഃ
     നാനൃതം ബലവദ്ഭിർ ഹി ധനുർവേദാ പരായണൈഃ
5 തത് കഥം ത്വ് അകൃതാസ്ത്രേണ പ്രാണതോ ദുർബലീയസാ
     ബടു മാത്രേണ ശക്യം ഹി സജ്യം കർതും ധനുർ ദ്വിജാഃ
6 അവഹാസ്യാ ഭവിഷ്യന്തി ബ്രാഹ്മണാഃ സർവരാജസു
     കർമണ്യ് അസ്മിന്ന് അസംസിദ്ധേ ചാപലാദ് അപരീക്ഷിതേ
7 യദ്യ് ഏഷ ദർപാദ് ധർഷാദ് വാ യദി വാ ബ്രഹ്മ ചാപലാത്
     പ്രസ്ഥിതോ ധനുർ ആയന്തും വാര്യതാം സാധു മാ ഗമത്
8 നാവഹാസ്യാ ഭവിഷ്യാമോ ന ച ലാഘവം ആസ്ഥിതാഃ
     ന ച വിദ്വിഷ്ടതാം ലോകേ ഗമിഷ്യാമോ മഹീക്ഷിതാം
9 കേ ചിദ് ആഹുർ യുവാ ശ്രീമാൻ നാഗരാജകരോപമഃ
     പീനസ്കന്ധോരു ബാഹുശ് ച ധൈര്യേണ ഹിമവാൻ ഇവ
10 സംഭാവ്യം അസ്മിൻ കർമേദം ഉത്സാഹാച് ചാനുമീയതേ
    ശക്തിർ അസ്യ മഹോത്സാഹാ ന ഹ്യ് അശക്തഃ സ്വയം വ്രജേത്
11 ന ച തദ്വിദ്യതേ കിം ചിത് കർമ ലോകേഷു യദ് ഭവേത്
    ബ്രാഹ്മണാനാം അസാധ്യം ച ത്രിഷു സംസ്ഥാന ചാരിഷു
12 അബ്ഭക്ഷാ വായുഭക്ഷാശ് ച ഫലാഹാരാ ദൃഢവ്രതാഃ
    ദുർബലാ ഹി ബലീയാംസോ വിപ്രാ ഹി ബ്രഹ്മതേജസാഃ
13 ബ്രാഹ്മണോ നാവമന്തവ്യഃ സദ് വാസദ് വാ സമാചരൻ
    സുഖം ദുഃഖം മഹദ് ധ്രസ്വം കർമ യത് സമുപാഗതം
14 ഏവം തേഷാം വിലപതാം വിപ്രാണാം വിവിധാ ഗിരഃ
    അർജുനോ ധനുഷോ ഽഭ്യാശേ തസ്ഥൗ ഗിരിർ ഇവാചലഃ
15 സ തദ് ധനുഃ പരിക്രമ്യ പ്രദക്ഷിണം അഥാകരോത്
    പ്രണമ്യ ശിരസാ ഹൃഷ്ടോ ജഗൃഹേ ച പരന്തപഃ
16 സജ്യം ച ചക്രേ നിമിഷാന്തരേണ; ശരാംശ് ച ജഗ്രാഹ ദശാർധ സംഖ്യാൻ
    വിവ്യാധ ലക്ഷ്യം നിപപാത തച് ച; ഛിദ്രേണ ഭൂമൗ സഹസാതിവിദ്ധം
17 തതോ ഽന്തരിക്ഷേ ച ബഭൂവ നാദഃ; സമാജമധ്യേ ച മഹാൻ നിനാദഃ
    പുഷ്പാണി ദിവ്യാനി വവർഷ ദേവഃ; പാർഥസ്യ മൂർധ്നി ദ്വിഷതാം നിഹന്തുഃ
18 ചേലാ വേധാംസ് തതശ് ചക്രുർ ഹാഹാകാരാംശ് ച സർവശഃ
    ന്യപതംശ് ചാത്ര നഭസഃ സമന്താത് പുഷ്പവൃഷ്ടയഃ
19 ശതാംഗാനി ച തൂര്യാണി വാദകാശ് ചാപ്യ് അവാദയൻ
    സൂതമാഗധ സംഘാശ് ച അസ്തുവംസ് തത്ര സുസ്വനാഃ
20 തം ദൃഷ്ട്വാ ദ്രുപദഃ പ്രീതോ ബഭൂവാരി നിഷൂദനഃ
    സഹസൈന്യശ് ച പാർഥസ്യ സാഹായ്യാർഥം ഇയേഷ സഃ
21 തസ്മിംസ് തു ശബ്ദേ മഹതി പ്രവൃത്തേ; യുധിഷ്ഠിരോ ധർമഭൃതാം വരിഷ്ഠഃ
    ആവാസം ഏവോപജഗാമ ശീഘ്രം; സാർധം യമാഭ്യാം പുരുഷോത്തമാഭ്യാം
22 വിദ്ധം തു ലക്ഷ്യം പ്രസമീക്ഷ്യ; കൃഷ്ണാ പാർഥം ച ശക്ര പ്രതിമം നിരീക്ഷ്യ
    ആദായ ശുക്ലം വരമാല്യദാമ; ജഗാമ കുന്തീസുതം ഉത്സ്മയന്തീ
23 സ താം ഉപാദായ വിജിത്യ രംഗേ; ദ്വിജാതിഭിസ് തൈർ അഭിപൂജ്യമാനഃ
    രംഗാൻ നിരക്രാമദ് അചിന്ത്യകർമാ; പത്ന്യാ തയാ ചാപ്യ് അനുഗമ്യമാനഃ