മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം185

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 185

1 [വൈ]
     തതസ് തഥോക്തഃ പരിഹൃഷ്ടരൂപഃ; പിത്രേ ശശംസാഥ സ രാജപുത്രഃ
     ധൃഷ്ടദ്യുമ്നഃ സോമകാനാം പ്രബർഹോ; വൃത്തം യഥാ യേന ഹൃതാ ച കൃഷ്ണാ
2 യോ ഽസൗ യുവസ്വായത ലോഹിതാക്ഷഃ; കൃഷ്ണാജിനീ ദേവസമാനരൂപഃ
     യഃ കാർമുകാഗ്ര്യം കൃതവാൻ അധിജ്യം; ലക്ഷ്യം ച തത് പതിതവാൻ പൃഥിവ്യാം
3 അസജ്ജമാനശ് ച ഗതസ് തരസ്വീ; വൃതോ ദ്വിജാഗ്ര്യൈർ അഭിപൂജ്യമാനഃ
     ചക്രാമ വജ്രീവ ദിതേഃ സുതേഷു; സർവൈശ് ച ദേവൈർ ഋഷിഭിശ് ച ജുഷ്ടഃ
4 കൃഷ്ണാ ച ഗൃഹ്യാജിനം അന്വയാത് തം; നാഗം യഥാ നാഗവധൂഃ പ്രഹൃഷ്ടാ
     അമൃഷ്യമാണേഷു നരാധിപേഷു; ക്രുദ്ധേഷു തം തത്ര സമാപതത്സു
5 തതോ ഽപരഃ പാർഥിവ രാജമധ്യേ; പ്രവൃദ്ധം ആരുജ്യ മഹീ പ്രരോഹം
     പ്രകാലയന്ന് ഏവ സ പാർഥിവൗഘാൻ; ക്രുദ്ധോ ഽന്തകഃ പ്രാണഭൃതോ യഥൈവ
6 തൗ പാർഥിവാനാം മിഷതാം നരേന്ദ്ര; കൃഷ്ണാം ഉപാദായ ഗതൗ നരാഗ്ര്യൗ
     വിഭ്രാജമാനാവ് ഇവ ചന്ദ്രസൂര്യൗ; ബാഹ്യാം പുരാദ് ഭാർഗവ കർമശാലാം
7 തത്രോപവിഷ്ടാർചിർ ഇവാനലസ്യ; തേഷാം ജനിത്രീതി മമ പ്രതർകഃ
     തഥാവിധൈർ ഏവ നരപ്രവീരൈർ; ഉപോപവിഷ്ടൈസ് ത്രിഭിർ അഗ്നികൽപൈഃ
8 തസ്യാസ് തതസ് താവ് അഭിവാദ്യ പാദാവ്; ഉക്ത്വാ ച കൃഷ്ണാം അഭിവാദയേതി
     സ്ഥിതൗ ച തത്രൈവ നിവേദ്യ കൃഷ്ണാം; ഭൈക്ഷ പ്രചാരായ ഗതാ നരാഗ്ര്യാഃ
9 തേഷാം തു ഭൈക്ഷം പ്രതിഗൃഹ്യ കൃഷ്ണാ; കൃത്വാ ബലിം ബ്രഹ്മണസാച് ച കൃത്വാ
     താം ചൈവ വൃദ്ധാം പരിവിഷ്യ താംശ് ച; നരപ്രവീരാൻ സ്വയം അപ്യ് അഭുങ്ക്ത
10 സുപ്താസ് തു തേ പാർഥിവ സർവ ഏവ; കൃഷ്ണാ തു തേഷാം ചരണോപധാനം
    ആസീത് പൃഥിവ്യാം ശയനം ച തേഷാം; ദർഭാജിനാഗ്ര്യാസ്തരണോപപന്നം
11 തേ നർദമാനാ ഇവ കാലമേഘാഃ; കഥാ വിചിത്രാഃ കഥയാം ബഭൂവുഃ
    ന വൈശ്യശൂദ്രൗപയികീഃ കഥാസ് താ; ന ച ദ്വിജാതേഃ കഥയന്തി വീരാഃ
12 നിഃസംശയം ക്ഷത്രിയ പുംഗവാസ് തേ; യഥാ ഹി യുദ്ധം കഥയന്തി രാജൻ
    ആശാ ഹി നോ വ്യക്തം ഇയം സമൃദ്ധാ; മുക്താൻ ഹി പാർഥാഞ് ശൃണുമോ ഽഗ്നിദാഹാത്
13 യഥാ ഹി ലക്ഷ്യം നിഹതം ധനുശ് ച; സജ്യം കൃതം തേന തഥാ പ്രസഹ്യ
    യഥാ ച ഭാഷന്തി പരസ്പരം തേ; ഛന്നാ ധ്രുവം തേ പ്രചരന്തി പാർഥാഃ
14 തതഃ സ രാജാ ദ്രുപദഃ പ്രഹൃഷ്ടഃ; പുരോഹിതം പ്രേഷയാം തത്ര ചക്രേ
    വിദ്യാമ യുഷ്മാൻ ഇതി ഭാഷമാണോ; മഹാത്മനഃ പാണ്ഡുസുതാഃ സ്ഥ കച് ചിത്
15 ഗൃഹീതവാക്യോ നൃപതേഃ പുരോധാ; ഗത്വാ പ്രശംസാം അഭിധായ തേഷാം
    വാക്യം യഥാവൻ നൃപതേഃ സമഗ്രാം; ഉവാച താൻ സ ക്രമവിത് ക്രമേണ
16 വിജ്ഞാതും ഇച്ഛത്യ് അവനീശ്വരോ വഃ; പാഞ്ചാലരാജോ ദ്രുപദോ വരാർഹാഃ
    ലക്ഷ്യസ്യ വേദ്ധാരം ഇമം ഹി ദൃഷ്ട്വാ; ഹർഷസ്യ നാന്തം പരിപശ്യതേ സഃ
17 തദ് ആചഡ്ഢ്വം ജ്ഞാതികുലാനുപൂർവീം; പദം ശിരഃസു ദ്വിഷതാം കുരുധ്വം
    പ്രഹ്ലാദയധ്വം ഹൃദയേ മമേദം; പാഞ്ചാലരാജസ്യ സഹാനുഗസ്യ
18 പാണ്ഡുർ ഹി രാജാ ദ്രുപദസ്യ രാജ്ഞഃ; പ്രിയഃ സഖാ ചാത്മസമോ ബഭൂവ
    തസ്യൈഷ കാമോ ദുഹിതാ മമേയം; സ്നുഷാ യദി സ്യാദ് ഇതി കൗരവസ്യ
19 അയം ച കാമോ ദ്രുപദസ്യ രാജ്ഞോ; ഹൃദി സ്ഥിതോ നിത്യം അനിന്ദിതാംഗാഃ
    യദ് അർജുനോ വൈ പൃഥു ദീർഘബാഹുർ; ധർമേണ വിന്ദേത സുതാം മമേതി
20 തഥോക്ത വാക്യം തു പുരോഹിതം തം; സ്ഥിതം വിനീതം സമുദീക്ഷ്യ രാജാ
    സമീപസ്ഥം ഭീമം ഇദം ശശാസ; പ്രദീയതാം പാദ്യം അർഘ്യം തഥാസ്മൈ
21 മാന്യഃ പുരോധാ ദ്രുപദസ്യ രാജ്ഞസ്; തസ്മൈ പ്രയോജ്യാഭ്യധികൈവ പൂജാ
    ഭീമസ് തഥാ തത് കൃതവാൻ നരേന്ദ്ര; താം ചൈവ പൂജാം പ്രതിസംഗൃഹീത്വാ
22 സുഖോപവിഷ്ടം തു പുരോഹിതം തം; യുധിഷ്ഠിരോ ബ്രാഹ്മണം ഇത്യ് ഉവാച
    പാഞ്ചാലരാജേന സുതാ നിസൃഷ്ടാ; സ്വധർമദൃഷ്ടേന യഥാനുകാമം
23 പ്രദിഷ്ട ശുൽകാ ദ്രുപദേന രാജ്ഞാ; സാനേന വീരേണ തഥാനുവൃത്താ
    ന തത്ര വർണേഷു കൃതാ വിവക്ഷാ; ന ജീവ ശിൽപേ ന കുലേ ന ഗോത്രേ
24 കൃതേന സജ്യേന ഹി കാർമുകേണ; വിദ്ധേന ലക്ഷ്യേണ ച സംനിസൃഷ്ടാ
    സേയം തഥാനേന മഹാത്മനേഹ; കൃഷ്ണാ ജിതാ പാർഥിവ സംഘമധ്യേ
25 നൈവം ഗതേ സൗമകിർ അദ്യ രാജാ; സന്താപം അർഹത്യ് അസുഖായ കർതും
    കാമശ് ച യോ ഽസൗ ദ്രുപസദ്യ രാജ്ഞഃ; സ ചാപി സമ്പത്സ്യതി പാർഥിവസ്യ
26 അപ്രാപ്യ രൂപാം ഹി നരേന്ദ്ര കന്യാം; ഇമാം അഹം ബ്രാഹ്മണ സാധു മന്യേ
    ന തദ് ധനുർ മന്ദബലേന ശക്യം; മൗർവ്യാ സമായോജയിതും തഥാ ഹി
    ന ചാകൃതാസ്ത്രേണ ന ഹീനജേന; ലക്ഷ്യം തഥാ പാതയിതും ഹി ശക്യം
27 തസ്മാൻ ന താപം ദുഹിതുർ നിമിത്തം; പാഞ്ചാലരാജോ ഽർഹതി കർതും അദ്യ
    ന ചാപി തത് പാതനം അന്യഥേഹ; കർതും വിഷഹ്യം ഭുവി മാനവേന
28 ഏവം ബ്രുവത്യ് ഏവ യുധിഷ്ഠിരേ തു; പാഞ്ചാലരാജസ്യ സമീപതോ ഽന്യഃ
    തത്രാജഗാമാശു നരോ ദ്വിതീയോ; നിവേദയിഷ്യന്ന് ഇഹ സിദ്ധം അന്നം