മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം192

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 192

1 [വൈ]
     തതോ രാജ്ഞാം ചരൈർ ആപ്തൈശ് ചാരഃ സമുപനീയത
     പാണ്ഡവൈർ ഉപസമ്പന്നാ ദ്രൗപദീ പതിഭിഃ ശുഭാ
2 യേന തദ് ധനുർ ആയമ്യ ലക്ഷ്യം വിദ്ധം മഹാത്മനാ
     സോ ഽർജുനോ ജയതാം ശ്രേഷ്ഠോ മഹാബാണധനുർധരഃ
3 യഃ ശല്യം മദ്രരാജാനം ഉത്ക്ഷിപ്യാഭ്രാമയദ് ബലീ
     ത്രാസയംശ് ചാപി സങ്ക്രുദ്ധോ വൃക്ഷേണ പുരുഷാൻ രണേ
4 ന ചാപി സംഭ്രമഃ കശ് ചിദ് ആസീത് തത്ര മഹാത്മനഃ
     സ ഭീമോ ഭീമ സംസ്പർശഃ ശത്രുസേനാംഗപാതനഃ
5 ബ്രഹ്മരൂപധരാഞ് ശ്രുത്വാ പാണ്ഡുരാജ സുതാംസ് തദാ
     കൗന്തേയാൻ മനുജേന്ദ്രാണാം വിസ്മയഃ സമജായത
6 സപുത്രാ ഹി പുരാ കുന്തീ ദഗ്ധാ ജതു ഗൃഹേ ശ്രുതാ
     പുനർജാതാൻ ഇതി സ്മൈതാൻ മന്യന്തേ സർവപാർഥിവാഃ
7 ധിക് കുർവന്തസ് തദാ ഭീഷ്മം ധൃതരാഷ്ട്രം ച കൗരവം
     കർമണാ സുനൃശംസേന പുരോചന കൃതേന വൈ
8 വൃത്തേ സ്വയംവരേ ചൈവ രാജാനഃ സർവ ഏവ തേ
     യഥാഗതം വിപ്രജഗ്മുർ വിദിത്വാ പാണ്ഡവാൻ വൃതാൻ
9 അഥ ദുര്യോധനോ രാജാ വിമനാ ഭ്രാതൃഭിഃ സഹ
     അശ്വത്ഥാമ്നാ മാതുലേന കർണേന ച കൃപേണ ച
10 വിനിവൃത്തോ വൃതം ദൃഷ്ട്വാ ദ്രൗപദ്യാ ശ്വേതവാഹനം
    തം തു ദുഃശാസനോ വ്രീഡൻ മന്ദം മന്ദം ഇവാബ്രവീത്
11 യദ്യ് അസൗ ബ്രാഹ്മണോ ന സ്യാദ് വിന്ദേത ദ്രൗപദീം ന സഃ
    ന ഹി തം തത്ത്വതോ രാജൻ വേദ കശ് ചിദ് ധനഞ്ജയം
12 ദൈവം തു പരമം മന്യേ പൗരുഷം തു നിരർഥകം
    ധിഗ് അസ്മത് പൗരുഷം താത യദ് ധരന്തീഹ പാണ്ഡവാഃ
13 ഏവം സംഭാഷമാണാസ് തേ നിന്ദന്തശ് ച പുരോചനം
    വിവിശുർ ഹാസ്തിനപുരം ദീനാ വിഗതചേതസഃ
14 ത്രസ്താ വിഗതസങ്കൽപാ ദൃഷ്ട്വാ പാർഥാൻ മഹൗജസഃ
    മുക്താൻ ഹവ്യവഹാച് ചൈനാൻ സംയുക്താൻ ദ്രുപദേന ച
15 ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം ച സഞ്ചിന്ത്യ തഥൈവ ച ശിഖണ്ഡിനം
    ദ്രുപദസ്യാത്മജാംശ് ചാന്യാൻ സർവയുദ്ധവിശാരദാൻ
16 വിദുരസ് ത്വ് അഥ താഞ് ശ്രുത്വാ ദ്രൗപദ്യാ പാണ്ഡവാൻ വൃതാൻ
    വ്രീഡിതാൻ ധാർതരാഷ്ട്രാംശ് ച ഭഗ്നദർപാൻ ഉപാഗതാൻ
17 തതഃ പ്രീതമനാഃ ക്ഷത്താ ധൃതരാഷ്ട്രം വിശാം പതേ
    ഉവാച ദിഷ്ട്യാ കുരവോ വർധന്ത ഇതി വിസ്മിതഃ
18 വൈചിത്ര വീര്യസ് തു നൃപോ നിശമ്യ വിദുരസ്യ തത്
    അബ്രവീത് പരമപ്രീതോ ദിഷ്ട്യാ ദിഷ്ട്യേതി ഭാരത
19 മന്യതേ ഹി വൃതം പുത്രം ജ്യേഷ്ഠം ദ്രുപദ കന്യയാ
    ദുര്യോധനം അവിജ്ഞാനാത് പ്രജ്ഞാ ചക്ഷുർ നരേശ്വരഃ
20 അഥ ത്വ് ആജ്ഞാപയാം ആസ ദ്രൗപദ്യാ ഭൂഷണം ബഹു
    ആനീയതാം വൈ കൃഷ്ണേതി പുത്രം ദുര്യോധനം തദാ
21 അഥാസ്യ പശ്ചാദ് വിദുര ആചഖ്യൗ പാണ്ഡവാൻ വൃതാൻ
    സർവാൻ കുശലിനോ വീരാൻ പൂജിതാൻ ദ്രുപദേന ച
    തേഷാം സംബന്ധിനശ് ചാന്യാൻ ബഹൂൻ ബലസമന്വിതാൻ
22 [ധൃ]
    യഥൈവ പാണ്ഡോഃ പുത്രാസ് തേ തഥൈവാഭ്യധികാ മമ
    സേയം അഭ്യധികാ പ്രീതിർ വൃദ്ധിർ വിദുര മേ മതാ
    യത് തേ കുശലിനോ വീരാ മിത്രവന്തശ് ച പാണ്ഡവാഃ
23 കോ ഹി ദ്രുപദം ആസാദ്യ മിത്രം ക്ഷത്തഃ സബാന്ധവം
    ന ബുഭൂഷേദ് ഭവേനാർഥീ ഗതശ്രീർ അപി പാർഥിവഃ
24 [വൈ]
    തം തഥാ ഭാഷമാണം തു വിദുരഃ പ്രത്യഭാഷത
    നിത്യം ഭവതു തേ ബുദ്ധിർ ഏഷാ രാജഞ് ശതം സമാഃ
25 തതോ ദുര്യോധനശ് ചൈവ രാധേയശ് ച വിശാം പതേ
    ധൃതരാഷ്ട്രം ഉപാഗമ്യ വചോ ഽബ്രൂതാം ഇദം തദാ
26 സംനിധൗ വിദുരസ്യ ത്വാം വക്തും നൃപ ന ശക്നുവഃ
    വിവിക്തം ഇതി വക്ഷ്യാവഃ കിം തവേദം ചികീർഷിതം
27 സപത്നവൃദ്ധിം യത് താത മന്യസേ വൃദ്ധിം ആത്മനഃ
    അഭിഷ്ടൗഷി ച യത് ക്ഷത്തുഃ സമീപേ ദ്വിപദാം വര
28 അന്യസ്മിൻ നൃപ കർതവ്യേ ത്വം അന്യത് കുരുഷേ ഽനഘ
    തേഷാം ബലവിഘാതോ ഹി കർതവ്യസ് താത നിത്യശഃ
29 തേ വയം പ്രാപ്തകാലസ്യ ചികീർഷാം മന്ത്രയാമഹേ
    യഥാ നോ ന ഗ്രസേയുസ് തേ സപുത്രബലബാന്ധവാൻ