മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം196

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 196

1 [ദ്രോണ]
     മന്ത്രായ സമുപാനീതൈർ ധൃതരാഷ്ട്ര ഹിതൈർ നൃപ
     ധർമ്യം പഥ്യം യശസ്യം ച വാച്യം ഇത്യ് അനുശുശ്രുമഃ
2 മമാപ്യ് ഏഷാ മതിസ് താത യാ ഭീഷ്മസ്യ മഹാത്മനഃ
     സംവിഭജ്യാസ് തു കൗന്തേയാ ധർമ ഏഷ സനാതനഃ
3 പ്രേഷ്യതാം ദ്രുപദായാശു നരഃ കശ് ചിത് പ്രിയംവദഃ
     ബഹുലം രത്നം ആദായ തേഷാം അർഥായ ഭാരത
4 മിഥഃ കൃത്യം ച തസ്മൈ സ ആദായ ബഹു ഗച്ഛതു
     വൃദ്ധിം ച പരമാം ബ്രൂയാത് തത് സംയോഗോദ്ഭവാം തഥാ
5 സമ്പ്രീയമാണം ത്വാം ബ്രൂയാദ് രാജൻ ദൂര്യോധനം തഥാ
     അസകൃദ് ദ്രുപദേ ചൈവ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നേ ച ഭാരത
6 ഉചിതത്വം പ്രിയത്വം ച യോഗസ്യാപി ച വർണയേത്
     പുനഃ പുനശ് ച കൗന്തേയാൻ മാദ്രീപുത്രൗ ച സാന്ത്വയൻ
7 ഹിരണ്മയാനി ശുഭ്രാണി ബഹൂന്യ് ആഭരണാനി ച
     വചനാത് തവ രാജേന്ദ്ര ദ്രൗപദ്യാഃ സമ്പ്രയച്ഛതു
8 തഥാ ദ്രുപദപുത്രാണാം സർവേഷാം ഭരതർഷഭ
     പാണ്ഡവാനാം ച സർവേഷാം കുന്ത്യാ യുക്താനി യാനി ച
9 ഏവം സാന്ത്വസമായുക്തം ദ്രുപദം പാണ്ഡവൈഃ സഹ
     ഉക്ത്വാഥാനന്തരം ബ്രൂയാത് തേഷാം ആഗമനം പ്രതി
10 അനുജ്ഞാതേഷു വീരേഷു ബലം ഗച്ഛതു ശോഭനം
    ദുഃശാസനോ വികർണശ് ച പാണ്ഡവാൻ ആനയന്ത്വ് ഇഹ
11 തതസ് തേ പാർഥിവശ്രേഷ്ഠ പൂജ്യമാനാഃ സദാ ത്വയാ
    പ്രകൃതീനാം അനുമതേ പദേ സ്ഥാസ്യന്തി പൈതൃകേ
12 ഏവം തവ മഹാരാജ തേഷു പുത്രേഷു ചൈവ ഹ
    വൃത്തം ഔപയികം മന്യേ ഭീഷ്മേണ സഹ ഭാരത
13 [കർണ]
    യോജിതാവ് അർഥമാനാഭ്യാം സർവകാര്യേഷ്വ് അനന്തരൗ
    ന മന്ത്രയേതാം ത്വച് ഛ്രേയഃ കിം അദ്ഭുതതരം തതഃ
14 ദുഷ്ടേന മനസാ യോ വൈ പ്രച്ഛന്നേനാന്തർ ആത്മനാ
    ബ്രൂയാൻ നിഃശ്രേയസം നാമ കഥം കുര്യാത് സതാം മതം
15 ന മിത്രാണ്യ് അർഥകൃച്ഛ്രേഷു ശ്രേയസേ വേതരായ വാ
    വിധിപൂർവം ഹി സർവസ്യ ദുഃഖം വാ യദി വാ സുഖം
16 കൃതപ്രജ്ഞോ ഽകൃതപ്രജ്ഞോ ബാലോ വൃദ്ധശ് ച മാനവഃ
    സസഹായോ ഽസഹായശ് ച സർവം സർവത്ര വിന്ദതി
17 ശ്രൂയതേ ഹി പുരാ കശ് ചിദ് അംബുവീച ഇതി ശ്രുതഃ
    ആസീദ് രാജഗൃഹേ രാജാ മാഗധാനാം മഹീക്ഷിതാം
18 സ ഹീനഃ കരണൈഃ സർവൈർ ഉച്ഛ്വാസപരമോ നൃപഃ
    അമാത്യസംസ്ഥഃ കാര്യേഷു സർവേഷ്വ് ഏവാഭവത് തദാ
19 തസ്യാമാത്യോ മഹാകർണിർ ബഭൂവൈകേശ്വരഃ പുരാ
    സ ലബ്ധബലം ആത്മാനം മന്യമാനോ ഽവമന്യതേ
20 സ രാജ്ഞ ഉപഭോഗ്യാനി സ്ത്രിയോ രത്നധനാനി ച
    ആദദേ സർവശോ മൂഢ ഐശ്വര്യം ച സ്വയം തദാ
21 തദ് ആദായ ച ലുബ്ധസ്യ ലാഭാൽ ലോഭോ വ്യവർധത
    തഥാ ഹി സർവം ആദായ രാജ്യം അസ്യ ജിഹീർഷതി
22 ഹീനസ്യ കരണൈഃ സർവൈർ ഉച്ഛ്വാസപരമസ്യ ച
    യതമാനോ ഽപി തദ് രാജ്യം ന ശശാകേതി നഃ ശ്രുതം
23 കിം അന്യദ് വിഹിതാൻ നൂനം തസ്യ സാ പുരുഷേന്ദ്രതാ
    യദി തേ വിഹിതം രാജ്യം ഭവിഷ്യതി വിശാം പതേ
24 മിഷതഃ സർവലോകസ്യ സ്ഥാസ്യതേ ത്വയി തദ് ധ്രുവം
    അതോ ഽന്യഥാ ചേദ് വിഹിതം യതമാനോ ന ലപ്സ്യസേ
25 ഏവം വിദ്വന്ന് ഉപാദത്സ്വ മന്ത്രിണാം സാധ്വ് അസാധുതാം
    ദുഷ്ടാനാം ചൈവ ബോദ്ധവ്യം അദുഷ്ടാനാം ച ഭാഷിതം
26 [ദ്രോണ]
    വിദ്മ തേ ഭാവദോഷേണ യദർഥം ഇദം ഉച്യതേ
    ദുഷ്ടഃ പാണ്ഡവ ഹേതോസ് ത്വം ദോഷം ഖ്യാപയസേ ഹി നഃ
27 ഹിതം തു പരമം കർണ ബ്രവീമി കുരുവർധനം
    അഥ ത്വം മന്യസേ ദുഷ്ടം ബ്രൂഹി യത് പരമം ഹിതം
28 അതോ ഽന്യഥാ ചേത് ക്രിയതേ യദ് ബ്രവീമി പരം ഹിതം
    കുരവോ വിനശിഷ്യന്തി നചിരേണേതി മേ മതിഃ