മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം42

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 42

1 [സ്]
     ഏതച് ഛ്രുത്വാ ജരത്കാരുർ ദുഃഖശോകപരായണഃ
     ഉവാച സ്വാൻ പിതൄൻ ദുഃഖാദ് ബാഷ്പസന്ദിഗ്ധയാ ഗിരാ
2 അഹം ഏവ ജരത്കാരുഃ കിൽബിഷീ ഭവതാം സുതഃ
     തദ് ദണ്ഡം ധാരയത മേ ദുഷ്കൃതേർ അകൃതാത്മനഃ
3 [പിതരഹ്]
     പുത്ര ദിഷ്ട്യാസി സമ്പ്രാപ്ത ഇമം ദേശം യദൃച്ഛയാ
     കിമർഥം ച ത്വയാ ബ്രഹ്മൻ ന കൃതോ ദാരസംഗ്രഹഃ
4 [ജ്]
     മമായം പിതരോ നിത്യം ഹൃദ്യ് അർഥഃ പരിവർതതേ
     ഊർധ്വരേതാഃ ശരീരം വൈ പ്രാപയേയം അമുത്ര വൈ
5 ഏവം ദൃഷ്ട്വാ തു ഭവതഃ ശകുന്താൻ ഇവ ലംബതഃ
     മയാ നിവർതിതാ ബുദ്ധിർ ബ്രഹ്മചര്യാത് പിതാമഹാഃ
6 കരിഷ്യേ വഃ പ്രിയം കാമം നിവേക്ഷ്യേ നാത്ര സംശയഃ
     സനാമ്നീം യദ്യ് അഹം കന്യാം ഉപലപ്സ്യേ കദാ ചന
7 ഭവിഷ്യതി ച യാ കാ ചിദ് ഭൈക്ഷവത് സ്വയം ഉദ്യതാ
     പ്രതിഗ്രഹീതാ താം അസ്മി ന ഭരേയം ച യാം അഹം
8 ഏവംവിധം അഹം കുര്യാം നിവേശം പ്രാപ്നുയാം യദി
     അന്യഥാ ന കരിഷ്യേ തു സത്യം ഏതത് പിതാമഹാഃ
9 [സ്]
     ഏവം ഉക്ത്വാ തു സ പിതൄംശ് ചചാര പൃഥിവീം മുനിഃ
     ന ച സ്മ ലഭതേ ഭാര്യാം വൃദ്ധോ ഽയം ഇതി ശൗനക
10 യദാ നിർവേദം ആപന്നഃ പിതൃഭിശ് ചോദിതസ് തഥാ
    തദാരണ്യം സ ഗത്വോച്ചൈശ് ചുക്രോശ ഭൃശദുഃഖിതഃ
11 യാനി ഭൂതാനി സന്തീഹ സ്ഥാവരാണി ചരാണി ച
    അന്തർഹിതാനി വാ യാനി താനി ശൃണ്വന്തു മേ വചഃ
12 ഉഗ്രേ തപസി വർതന്തം പിതരശ് ചോദയന്തി മാം
    നിവിശസ്വേതി ദുഃഖാർതാസ് തേഷാം പ്രിയചികീർഷയാ
13 നിവേശാർഥ്യ് അഖിലാം ഭൂമിം കന്യാ ഭൈക്ഷം ചരാമി ഭോഃ
    ദരിദ്രോ ദുഃഖശീലശ് ച പിതൃഭിഃ സംനിയോജിതഃ
14 യസ്യ കന്യാസ്തി ഭൂതസ്യ യേ മയേഹ പ്രകീർതിതാഃ
    തേ മേ കന്യാം പ്രയച്ഛന്തു ചരതഃ സർവതോദിശം
15 മമ കന്യാ സനാമ്നീ യാ ഭൈക്ഷവച് ചോദ്യതാ ഭവേത്
    ഭരേയം ചൈവ യാം നാഹം താം മേ കന്യാം പ്രയച്ഛത
16 തതസ് തേ പന്നഗാ യേ വൈ ജരത്കാരൗ സമാഹിതാഃ
    താം ആദായ പ്രവൃത്തിം തേ വാസുകേഃ പ്രത്യവേദയൻ
17 തേഷാം ശ്രുത്വാ സ നാഗേന്ദ്രഃ കന്യാം താം സമലങ്കൃതാം
    പ്രഗൃഹ്യാരണ്യം അഗമത് സമീപം തസ്യ പന്നഗഃ
18 തത്ര താം ഭൈക്ഷവത് കന്യാം പ്രാദാത് തസ്മൈ മഹാത്മനേ
    നാഗേന്ദ്രോ വാസുകിർ ബ്രഹ്മൻ ന സ താം പ്രത്യഗൃഹ്ണത
19 അസനാമേതി വൈ മത്വാ ഭരണേ ചാവിചാരിതേ
    മോക്ഷഭാവേ സ്ഥിതശ് ചാപി ദ്വന്ദ്വീ ഭൂതഃ പരിഗ്രഹേ
20 തതോ നാമ സ കന്യായാഃ പപ്രച്ഛ ഭൃഗുനംഗന
    വാസുകേ ഭരണം ചാസ്യാ ന കുര്യാം ഇത്യ് ഉവാച ഹ