മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം64
| ←അധ്യായം63 | മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം രചന: അധ്യായം 64 |
അധ്യായം65→ |
1 [വൈ]
തതോ മൃഗസഹസ്രാണി ഹത്വാ വിപുലവാഹനഃ
രാജാ മൃഗപ്രസംഗേന വനം അന്യദ് വിവേശ ഹ
2 ഏക ഏവോത്തമ ബലഃ ക്ഷുത്പിപാസാ സമന്വിതഃ
സ വനസ്യാന്തം ആസാദ്യ മഹദ് ഈരിണം ആസദത്
3 തച് ചാപ്യ് അതീത്യ നൃപതിർ ഉത്തമാശ്രമസംയുതം
മനഃ പ്രഹ്ലാദ ജനനം ദൃഷ്ടികാന്തം അതീവ ച
ശീതമാരുത സംയുക്തം ജഗാമാന്യൻ മഹദ് വനം
4 പുഷ്പിതൈഃ പാദപൈഃ കീർണം അതീവ സുഖശാദ്വലം
വിപുലം മധുരാരാവൈർ നാദിതം വിഹഗൈസ് തഥാ
5 പ്രവൃദ്ധവിടപൈർ വൃക്ഷൈഃ സുഖച് ഛായൈഃ സമാവൃതം
ഷട് പദാഘൂർണിത ലതം ലക്ഷ്മ്യാ പരമയാ യുതം
6 നാപുഷ്പഃ പാദപഃ കശ് ചിൻ നാഫലോ നാപി കണ്ടകീ
ഷട് പദൈർ വാപ്യ് അനാകീർണസ് തസ്മിൻ വൈ കാനനേ ഽഭവത്
7 വിഹഗൈർ നാദിതം പുഷ്പൈർ അലങ്കൃതം അതീവ ച
സർവർതുകുസുമൈർ വൃക്ഷൈർ അതീവ സുഖശാദ്വലം
മനോരമം മഹേഷ്വാസോ വിവേശ വനം ഉത്തമം
8 മാരുതാഗലിതാസ് തത്ര ദ്രുമാഃ കുസുമശാലിനഃ
പുഷ്പവൃഷ്ടിം വിചിത്രാം സ്മ വ്യസൃജംസ് തേ പുനഃ പുനഃ
9 ദിവസ്പൃശോ ഽഥ സംഘുഷ്ടാഃ പക്ഷിഭിർ മധുരസ്വരൈഃ
വിരേജുഃ പാദപാസ് തത്ര വിചിത്രകുസുമാംബരാഃ
10 തേഷാം തത്ര പ്രവാലേഷു പുഷ്പഭാരാവനാമിഷു
രുവന്തി രാവം വിഹഗാഃ ഷട് പദൈഃ സഹിതാ മൃദു
11 തത്ര പ്രദേശാംശ് ച ബഹൂൻ കുസുമോത്കര മണ്ഡിതാൻ
ലതാഗൃഹപരിക്ഷിപ്താൻ മനസഃ പ്രീതിവർധനാൻ
സമ്പശ്യൻ സ മഹാതേജാ ബഭൂവ മുദിതസ് തദാ
12 പരസ്പരാശിഷ്ട ശാഖൈഃ പാദപൈഃ കുസുമാചിതൈഃ
അശോഭത വനം തത് തൈർ മഹേന്ദ്രധ്വജസംനിഭൈഃ
13 സുഖശീതഃ സുഗന്ധീ ച പുഷ്പരേണു വഹോ ഽനിലഃ
പരിക്രാമൻ വനേ വൃക്ഷാൻ ഉപൈതീവ രിരംസയാ
14 ഏവംഗുണസമായുക്തം ദദർശ സ വനം നൃപഃ
നദീ കച്ഛോദ്ഭവം കാന്തം ഉച്ഛ്രിതധ്വജസംനിഭം
15 പ്രേക്ഷമാണോ വനം തത് തു സുപ്രഹൃഷ്ട വിഹംഗമം
ആശ്രമപ്രവരം രമ്യം ദദർശ ച മനോരമം
16 നാനാവൃക്ഷസമാകീർണം സമ്പ്രജ്വലിത പാവകം
യതിഭിർ വാലഖില്യൈശ് ച വൃതം മുനിഗണാന്വിതം
17 അഗ്ന്യാഗാരൈശ് ച ബഹുഭിഃ പുഷ്പസംസ്തര സംസ്തൃതം
മഹാകച്ഛൈർ ബൃഹദ്ഭിശ് ച വിഭ്രാജിതം അതീവ ച
18 മാലിനീം അഭിതോ രാജൻ നദീം പുണ്യാം സുഖോദകാം
നൈകപക്ഷിഗണാകീർണാം തപോവനമനോരമാം
തത്ര വ്യാലമൃഗാൻ സൗമ്യാൻ പശ്യൻ പ്രീതിം അവാപ സഃ
19 തം ചാപ്യ് അതിരഥഃ ശ്രീമാൻ ആശ്രമം പ്രത്യപദ്യത
ദേവലോകപ്രതീകാശം സർവതഃ സുമനോഹരം
20 നദീം ആശ്രമസംശ്ലിഷ്ടാം പുണ്യതോയാം ദദർശ സഃ
സർവപ്രാണഭൃതാം തത്ര ജനനീം ഇവ വിഷ്ഠിതാം
21 സചക്രവാകപുലിനാം പുഷ്പഫേന പ്രവാഹിനീം
സകിംനരഗണാവാസാം വാനരർക്ഷ നിഷേവിതാം
22 പുണ്യസ്വാഖ്യായ സംഘുഷ്ടാം പുലിനൈർ ഉപശോഭിതാം
മത്തവാരണശാർദൂല ഭുജഗേന്ദ്രനിഷേവിതാം
23 നദീം ആശ്രമസംബദ്ധാം ദൃഷ്ട്വാശ്രമപദം തഥാ
ചകാരാഭിപ്രവേശായ മതിം സ നൃപതിസ് തദാ
24 അലങ്കൃതം ദ്വീപവത്യാ മാലിന്യാ രമ്യതീരയാ
നരനാരായണ സ്ഥാനം ഗംഗയേവോപശോഭിതം
മത്തബർഹിണ സംഘുഷ്ടം പ്രവിവേശ മഹദ് വനം
25 തത് സ ചൈത്രരഥപ്രഖ്യം സമുപേത്യ നരേശ്വരഃ
അതീവ ഗുണസമ്പന്നം അനിർദേശ്യം ച വർചസാ
മഹർഷിം കാശ്യപം ദ്രഷ്ടും അഥ കണ്വം തപോധനം
26 രഥിനീം അശ്വസംബാധാം പദാതിഗണസങ്കുലാം
അവസ്ഥാപ്യ വനദ്വാരി സേനാം ഇദം ഉവാച സഃ
27 മുനിം വിരജസം ദ്രഷ്ടും ഗമിഷ്യാമി തപോധനം
കാശ്യപം സ്ഥീയതാം അത്ര യാവദാഗമനം മമ
28 തദ് വനം നന്ദനപ്രഖ്യം ആസാദ്യ മനുജേശ്വരഃ
ക്ഷുത്പിപാസേ ജഹൗ രാജാ ഹർഷം ചാവാപ പുഷ്കലം
29 സാമാത്യോ രാജലിംഗാനി സോ ഽപനീയ നരാധിപഃ
പുരോഹിത സഹായശ് ച ജഗാമാശ്രമം ഉത്തമം
ദിദൃക്ഷുസ് തത്ര തം ഋഷിം തപോ രാശിം അഥാവ്യയം
30 ബ്രഹ്മലോകപ്രതീകാശം ആശ്രമം സോ ഽഭിവീക്ഷ്യ ച
ഷട്പദോദ്ഗീത സംഘുഷ്ടം നാനാദ്വിജ ഗണായുതം
31 ഋചോ ബഹ്വൃച മുഖ്യൈശ് ച പ്രേര്യമാണാഃ പദക്രമൈഃ
ശുശ്രാവ മനുജവ്യാഘ്രോ വിതതേഷ്വ് ഇഹ കർമസു
32 യജ്ഞവിദ്യാംഗവിദ്ഭിശ് ച ക്രമദ്ഭിശ് ച ക്രമാൻ അപി
അമിതാത്മഭിഃ സുനിയതൈഃ ശുശുഭേ സ തദാശ്രമഃ
33 അഥർവവേദ പ്രവരാഃ പൂഗയാജ്ഞിക സംമതാഃ
സംഹിതാം ഈരയന്തി സ്മ പദക്രമയുതാം തു തേ
34 ശബ്ദസംസ്കാര സംയുക്തം ബ്രുവദ്ഭിശ് ചാപരൈർ ദ്വിജൈഃ
നാദിതഃ സ ബഭൗ ശ്രീമാൻ ബ്രഹ്മലോക ഇവാശ്രമഃ
35 യജ്ഞസംസ്കാര വിദ്ഭിശ് ച ക്രമശിക്ഷാ വിശാരദൈഃ
ന്യായതത്ത്വാർഥ വിജ്ഞാനസമ്പന്നൈർ വേദപാരഗൈഃ
36 നാനാ വാക്യസമാഹാര സമവായ വിശാരദൈഃ
വിശേഷകാര്യവിദ്ഭിശ് ച മോക്ഷധർമപരായണൈഃ
37 സ്ഥാപനാക്ഷേപ സിദ്ധാന്ത പരമാർഥജ്ഞതാം ഗതൈഃ
ലോകായതിക മുഖ്യൈശ് ച സമന്താദ് അനുനാദിതം
38 തത്ര തത്ര ച വിപ്രേന്ദ്രാൻ നിയതാൻ സംശിതവ്രതാ
ജപഹോമപരാൻ സിദ്ധാൻ ദദർശ പരവീര ഹാ
39 ആസനാനി വിചിത്രാണി പുഷ്പവന്തി മഹാപതിഃ
പ്രയത്നോപഹിതാനി സ്മ ദൃഷ്ട്വാ വിസ്മയം ആഗമത്
40 ദേവതായതനാനാം ച പൂജാം പ്രേക്ഷ്യ കൃതാം ദ്വിജഃ
ബ്രഹ്മലോകസ്ഥം ആത്മാനം മേനേ സ നൃപസത്തമഃ
41 സ കാശ്യപ തപോ ഗുപ്തം ആശ്രമപ്രവരം ശുഭം
നാതൃപ്യത് പ്രേക്ഷമാണോ വൈ തപോധനഗണൈർ യുതം
42 സാ കാശ്യപസ്യായതനം മഹാവ്രതൈർ; വൃതം സമന്താദ് ഋഷിഭിസ് തപോധനൈഃ
വിവേശ സാമാത്യപുരോഹിതോ ഽരിഹാ; വിവിക്തം അത്യർഥ മനോ രഹം ശിവം