മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം/അധ്യായം15

മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം15

1 [വൈ]
     ഏവം ഉക്താസ് തു തേ തേന പൗരജാനപദാ ജനാഃ
     വൃദ്ധേന രാജ്ഞാ കൗരവ്യ നഷ്ടസഞ്ജ്ഞാ ഇവാഭവൻ
2 തൂഷ്ണീംഭൂതാംസ് തതസ് താംസ് തു ബാഷ്പകണ്ഠാൻ മഹീപതിഃ
     ധൃതരാഷ്ട്രോ മഹീപാലഃ പുനർ ഏവാഭ്യഭാഷത
3 വൃദ്ധം മാം ഹതപുത്രം ച ധർമപത്ന്യാ സഹാനയാ
     വിലപന്തം ബഹുവിധം കൃപണം ചൈവ സത്തമാഃ
4 പിത്രാ സ്വയം അനുജ്ഞാതം കൃഷ്ണദ്വൈപായനേന വൈ
     വനവാസായ ധർമജ്ഞാ ധർമജ്ഞേന നൃപേണ ച
5 സോ ഽഹം പുനഃ പുനർ യാചേ ശിരസാവനതോ ഽനഘാഃ
     ഗാന്ധാര്യാ സഹിതം തൻ മാം സമനുജ്ഞാതും അർഹഥ
6 ശ്രുത്വാ തു കുരുരാജസ്യ വാക്യാനി കരുണാനി തേ
     രുരുദുഃ സർവതോ രാജൻ സമേതാഃ കുരുജാംഗലാഃ
7 ഉത്തരീയൈഃ കരൈശ് ചാപി സഞ്ഛാദ്യ വദനാനി തേ
     രുരുദുഃ ശോകസന്തപ്താ മുഹൂർതം പിതൃമാതൃവത്
8 ഹൃദയൈഃ ശൂന്യഭൂതൈസ് തേ ധൃതരാഷ്ട്ര പ്രവാസജം
     ദുഃഖം സന്ധാരയന്തഃ സ്മ നഷ്ടസഞ്ജ്ഞാ ഇവാഭവൻ
9 തേ വിനീയ തം ആയാസം കുരുരാജവിയോഗജം
     ശനൈഃ ശനൈസ് തദാന്യോന്യം അബ്രുവൻ സ്വമതാന്യ് ഉത
10 തതഃ സന്ധായ തേ സർവേ വാക്യാന്യ് അഥ സമാസതഃ
    ഏകസ്മിൻ ബ്രാഹ്മണേ രാജന്ന് ആവേശ്യോചുർ നരാധിപം
11 തതഃ സ്വചരണേ വൃദ്ധഃ സംമതോ ഽർഥവിശാരദഃ
    സാംബാഖ്യോ ബഹ്വ് ഋചോ രാജൻ വക്തും സമുപചക്രമേ
12 അനുമാന്യ മഹാരാജം തത് സദഃ സമ്പ്രഭാഷ്യ ച
    വിപ്രഃ പ്രഗൽഭോ മേധാവീ സ രാജാനം ഉവാച ഹ
13 രാജൻ വാക്യം ജനസ്യാസ്യ മയി സർവം സമർപിതം
    വക്ഷ്യാമി തദ് അഹം വീര തജ് ജുഷസ്വ നരാധിപ
14 യഥാ വദസി രാജേന്ദ്ര സർവം ഏതത് തഥാ വിഭോ
    നാത്ര മിഥ്യാ വചഃ കിം ചിത് സുഹൃത് ത്വം നഃ പരസ്പരം
15 ന ജാത്വ് അസ്യ തു വംശസ്യ രാജ്ഞാം കശ് ചിത് കദാ ചന
    രാജാസീദ് യഃ പ്രജാ പാലഃ പ്രജാനാം അപ്രിയോ ഭവേത്
16 പിതൃവദ് ഭ്രാതൃവച് ചൈവ ഭവന്തഃ പാലയന്തി നഃ
    ന ച ദുര്യോധനഃ കിം ചിദ് അയുക്തം കൃതവാൻ നൃപ
17 യഥാ ബ്രവീതി ധർമജ്ഞോ മുനിഃ സത്യവതീ സുതഃ
    തഥാ കുരു മഹാരാജ സ ഹി നഃ പരമോ ഗുരുഃ
18 ത്യക്താ വയം തു ഭവതാ ദുഃഖശോകപരായണാഃ
    ഭവിഷ്യാമശ് ചിരം രാജൻ ഭവദ്ഗുണശതൈർ ഹൃതാഃ
19 യഥാ ശന്തനുനാ ഗുപ്താ രാജ്ഞാ ചിത്രാംഗദേന ച
    ഭീഷ്മ വീര്യോപഗൂഢേന പിത്രാ ച തവ പാർഥിവ
20 ഭവദ് ബുദ്ധിയുജാ ചൈവ പാണ്ഡുനാ പൃഥിവീക്ഷിതാ
    തഥാ ദുര്യോധനേനാപി രാജ്ഞാ സുപരിപാലിതാഃ
21 ന സ്വൽപം അപി പുത്രസ് തേ വ്യലീകം കൃതവാൻ നൃപ
    പിതരീവ സുവിശ്വസ്താസ് തസ്മിന്ന് അപി നരാധിപേ
    വയം ആസ്മ യഥാ സമ്യഗ് ഭവതോ വിദിതം തഥാ
22 തഥാ വർഷസഹസ്രായ കുന്തീപുത്രേണ ധീമതാ
    പാല്യമാനാ ധൃതിമതാ സുഖം വിന്ദാമഹേ നൃപ
23 രാജർഷീണാം പുരാണാനാം ഭവതാം വംശധാരിണാം
    കുരു സംവരണാദീനാം ഭരതസ്യ ച ധീമതഃ
24 വൃത്തം സമനുയാത്യ് ഏഷ ധർമാത്മാ ഭൂരിദക്ഷിണഃ
    നാത്ര വാച്യം മഹാരാജ സുസൂക്ഷ്മം അപി വിദ്യതേ
25 ഉഷിതാഃ സ്മ സുഖം നിത്യം ഭവതാ പരിപാലിതാഃ
    സുസൂക്ഷ്മം ച വ്യലീകം തേ സപുത്രസ്യ ന വിദ്യതേ
26 യത് തു ജ്ഞാതിവിമർദേ ഽസ്മിന്ന് ആത്ഥ ദുര്യോധനം പ്രതി
    ഭവന്തം അനുനേഷ്യാമി തത്രാപി കുരുനന്ദന