മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം119

1 [ൻ]
     അഥ പ്രചലിതഃ സ്ഥാനാദ് ആസനാച് ച പരിച്യുതഃ
     കമ്പിതേനൈവ മനസാ ധർഷിതഃ ശോകവഹ്നിനാ
 2 മ്ലാനസ്രഗ് ഭ്രഷ്ടവിജ്ഞാനഃ പ്രഭ്രഷ്ട മുകുടാംഗദഃ
     വിഘൂർണൻ സ്രസ്തസർവാംഗഃ പ്രഭ്രഷ്ടാഭരണാംബരഃ
 3 അദൃശ്യമാനസ് താൻ പശ്യന്ന് അപശ്യംശ് ച പുനഃ പുനഃ
     ശൂന്യഃ ശൂന്യേന മനസാ പ്രപതിഷ്യൻ മഹീതലം
 4 കിം മയാ മനസാ ധ്യാതം അശുഭം ധർമദൂഷണം
     യേനാഹം ചലിതഃ സ്ഥാനാദ് ഇതി രാജാ വ്യചിന്തയത്
 5 തേ തു തത്രൈവ രാജാനഃ സിദ്ധാശ് ചാപ്സരസസ് തഥാ
     അപശ്യന്ത നിരാലംബം യയാതിം തം പരിച്യുതം
 6 അഥൈത്യ പുരുഷഃ കശ് ചിത് ക്ഷീണപുണ്യനിപാതകഃ
     യയാതിം അബ്രവീദ് രാജൻ ദേവരാജസ്യ ശാസനാത്
 7 അതീവ മദമത്തസ് ത്വം ന കം ചിൻ നാവമന്യസേ
     മാനേന ഭ്രഷ്ടഃ സ്വർഗസ് തേ നാർഹസ് ത്വം പാർഥിവാത്മജ
     ന ച പ്രജ്ഞായസേ ഗച്ഛ പതസ്വേതി തം അബ്രവീത്
 8 പതേയം സത്സ്വ് ഇതി വചസ് ത്രിർ ഉക്ത്വാ നഹുഷാത്മജഃ
     പതിഷ്യംശ് ചിന്തയാം ആസ ഗതിം ഗതിമതാം വരഃ
 9 ഏതസ്മിന്ന് ഏവ കാലേ തു നൈമിഷേ പാർഥിവർഷഭാൻ
     ചതുരോ ഽപശ്യത നൃപസ് തേഷാം മധ്യേ പപാത സഃ
 10 പ്രതർദനോ വസു മനാഃ ശിബിരൗശീനരോ ഽഷ്ടകഃ
    വാജപേയേന യജ്ഞേന തർപയന്തി സുരേശ്വരം
11 തേഷാം അധ്വരജം ധൂമം സ്വർഗദ്വാരം ഉപസ്ഥിതം
    യയാതിർ ഉപജിഘ്രൻ വൈ നിപപാത മഹീം പ്രതി
12 ഭൂമൗ സ്വർഗേ ച സംബദ്ധാം നദീം ധൂമമയീം നൃപഃ
    സ ഗംഗാം ഇവ ഗച്ഛന്തീം ആലംബ്യ ജഗതീപതിഃ
13 ശ്രീമത്സ്വ് അവഭൃഥാഗ്ര്യേഷു ചതുർഷു പ്രതിബന്ധുഷു
    മധ്യേ നിപതിതോ രാജാ ലോകപാലോപമേഷു ച
14 ചതുർഷു ഹുതകൽപേഷു രാജസിംഹമഹാഗ്നിഷു
    പപാത മധ്യേ രാജർഷിർ യയാതിഃ പുണ്യസങ്ക്ഷയേ
15 തം ആഹുഃ പാർഥിവാഃ സർവേ പ്രതിമാനം ഇവ ശ്രിയഃ
    കോ ഭവാൻ കസ്യ വാ ബന്ധുർ ദേശസ്യ നഗരസ്യ വാ
16 യക്ഷോ വാപ്യ് അഥ വാ ദേവോ ഗന്ധർവോ രാക്ഷസോ ഽപി വാ
    ന ഹി മാനുഷരൂപോ ഽസി കോ വാർഥഃ കാങ്ക്ഷിതസ് ത്വയാ
17 യയാതിർ അസ്മി രാജർഷിഃ ക്ഷീണപുണ്യശ് ച്യുതോ ദിവഃ
    പതേയം സത്സ്വ് ഇതി ധ്യായൻ ഭവത്സു പതിതസ് തതഃ
18 സത്യം ഏതദ് ഭവതു തേ കാങ്ക്ഷിതം പുരുഷർഷഭ
    സർവേഷാം നഃ ക്രതുഫലം ധർമശ് ച പ്രതിഗൃഹ്യതാം
19 നാഹം പ്രതിഗ്രഹ ധനോ ബ്രാഹ്മണഃ ക്ഷത്രിയോ ഹ്യ് അഹം
    ന ച മേ പ്രവണാ ബുദ്ധിഃ പരപുണ്യവിനാശനേ
20 ഏതസ്മിന്ന് ഏവ കാലേ തു മൃഗചര്യാ ക്രമാഗതാം
    മാധവീം പ്രേക്ഷ്യ രാജാനസ് തേ ഽഭിവാദ്യേദം അബ്രുവൻ
21 കിം ആഗമനകൃത്യം തേ കിം കുർവഃ ശാസനം തവ
    ആജ്ഞാപ്യാ ഹി വയം സർവേ തവ പുത്രാസ് തപോധനേ
22 തേഷാം തദ് ഭാഷിതം ശ്രുത്വാ മാധവീ പരയാ മുദാ
    പിതരം സമുപാഗച്ഛദ് യയാതിം സാ വവന്ദ ച
23 ദൃഷ്ട്വാ മൂർധ്നാ നതാൻ പുത്രാംസ് താപസീ വാക്യം അബ്രവീത്
    ദൗഹിത്രാസ് തവ രാജേന്ദ്ര മമ പുത്രാ ന തേ പരാഃ
    ഇമേ ത്വാം താരയിഷ്യന്തി ദിഷ്ടം ഏതത് പുരാതനം
24 അഹം തേ ദുഹിതാ രാജൻ മാധവീ മൃഗചാരിണീ
    മയാപ്യ് ഉപചിതോ ധർമസ് തതോ ഽർധം പ്രതിഗൃഹ്യതാം
25 യസ്മാദ് രാജൻ നരാഃ സർവേ അപത്യഫലഭാഗിനഃ
    തസ്മാദ് ഇച്ഛന്തി ദൗഹിത്രാൻ യഥാ ത്വം വസുധാധിപ
26 തതസ് തേ പാർഥിവാഃ സർവേ ശിരസാ ജനനീം തദാ
    അഭിവാദ്യ നമസ്കൃത്യ മാതാമഹം അഥാബ്രുവൻ
27 ഉച്ചൈർ അനുപമൈഃ സ്നിഗ്ധൈഃ സ്വരൈർ ആപൂയ മേദിനീം
    മാതാമഹം നൃപതയസ് താരയന്തോ ദിവശ് ച്യുതം
28 അഥ തസ്മാദ് ഉപഗതോ ഗാലവോ ഽപ്യ് ആഹ പാർഥിവം
    തപസോ മേ ഽഷ്ട ഭാഗേന സ്വർഗം ആരോഹതാം ഭവാൻ