മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം194

1 സഞ്ജയ ഉവാച
     പ്രഭാതായാം തു ശർവര്യാം പുനർ ഏവ സുതസ് തവ
     മധ്യേ സർവസ്യ സൈന്യസ്യ പിതാമഹം അപൃച്ഛത
 2 പാണ്ഡവേയസ്യ ഗാംഗേയ യദ് ഏതത് സൈന്യം ഉത്തമം
     പ്രഭൂതനരനാഗാശ്വം മഹാരഥസമാകുലം
 3 ഭീമാർജുനപ്രഭൃതിഭിർ മഹേഷ്വാസൈർ മഹാബലൈഃ
     ലോകപാലോപമൈർ ഗുപ്തം ധൃഷ്ടദ്യുമ്നപുരോഗമൈഃ
 4 അപ്രധൃഷ്യം അനാവാര്യം ഉദ്വൃത്തം ഇവ സാഗരം
     സേനാസാഗരം അക്ഷോഭ്യം അപി ദേവൈർ മഹാഹവേ
 5 കേന കാലേന ഗാംഗേയ ക്ഷപയേഥാ മഹാദ്യുതേ
     ആചാര്യോ വാ മഹേഷ്വാസഃ കൃപോ വാ സുമഹാബലഃ
 6 കർണോ വാ സമരശ്ലാഘീ ദ്രൗണിർ വാ ദ്വിജസത്തമഃ
     ദിവ്യാസ്ത്രവിദുഷഃ സർവേ ഭവന്തോ ഹി ബലേ മമ
 7 ഏതദ് ഇച്ഛാമ്യ് അഹം ജ്ഞാതും പരം കൗതൂഹലം ഹി മേ
     ഹൃദി നിത്യം മഹാബാഹോ വക്തും അർഹസി തൻ മമ
 8 ഭീഷ്മ ഉവാച
     അനുരൂപം കുരുശ്രേഷ്ഠ ത്വയ്യ് ഏതത് പൃഥിവീപതേ
     ബലാബലം അമിത്രാണാം സ്വേഷാം ച യദി പൃച്ഛസി
 9 ശൃണു രാജൻ മമ രണേ യാ ശക്തിഃ പരമാ ഭവേത്
     അസ്ത്രവീര്യം രണേ യച് ച ഭുജയോശ് ച മഹാഭുജ
 10 ആർജവേനൈവ യുദ്ധേന യോദ്ധവ്യ ഇതരോ ജനഃ
    മായായുദ്ധേന മായാവീ ഇത്യ് ഏതദ് ധർമനിശ്ചയഃ
11 ഹന്യാം അഹം മഹാബാഹോ പാണ്ഡവാനാം അനീകിനീം
    ദിവസേ ദിവസേ കൃത്വാ ഭാഗം പ്രാഗാഹ്നികം മമ
12 യോധാനാം ദശസാഹസ്രം കൃത്വാ ഭാഗം മഹാദ്യുതേ
    സഹസ്രം രഥിനാം ഏകം ഏഷ ഭാഗോ മതോ മമ
13 അനേനാഹം വിധാനേന സംനദ്ധഃ സതതോത്ഥിതഃ
    ക്ഷപയേയം മഹത് സൈന്യം കാലേനാനേന ഭാരത
14 യദി ത്വ് അസ്ത്രാണി മുഞ്ചേയം മഹാന്തി സമരേ സ്ഥിതഃ
    ശതസാഹസ്രഘാതീനി ഹന്യാം മാസേന ഭാരത
15 സഞ്ജയ ഉവാച
    ശ്രുത്വാ ഭീഷ്മസ്യ തദ് വാക്യം രാജാ ദുര്യോധനസ് തദാ
    പര്യപൃച്ഛത രാജേന്ദ്ര ദ്രോണം അംഗിരസാം വരം
16 ആചാര്യ കേന കാലേന പാണ്ഡുപുത്രസ്യ സൈനികാൻ
    നിഹന്യാ ഇതി തം ദ്രോണഃ പ്രത്യുവാച ഹസന്ന് ഇവ
17 സ്ഥവിരോ ഽസ്മി കുരുശ്രേഷ്ഠ മന്ദപ്രാണവിചേഷ്ടിതഃ
    അസ്ത്രാഗ്നിനാ നിർദഹേയം പാണ്ഡവാനാം അനീകിനീം
18 യഥാ ഭീഷ്മഃ ശാന്തനവോ മാസേനേതി മതിർ മമ
    ഏഷാ മേ പരമാ ശക്തിർ ഏതൻ മേ പരമം ബലം
19 ദ്വാഭ്യാം ഏവ തു മാസാഭ്യാം കൃപഃ ശാരദ്വതോ ഽബ്രവീത്
    ദ്രൗണിസ് തു ദശരാത്രേണ പ്രതിജജ്ഞേ ബലക്ഷയം
    കർണസ് തു പഞ്ചരാത്രേണ പ്രതിജജ്ഞേ മഹാസ്ത്രവിത്
20 തച് ഛ്രുത്വാ സൂതപുത്രസ്യ വാക്യം സാഗരഗാസുതഃ
    ജഹാസ സസ്വനം ഹാസം വാക്യം ചേദം ഉവാച ഹ
21 ന ഹി താവദ് രണേ പാർഥം ബാണഖഡ്ഗധനുർധരം
    വാസുദേവസമായുക്തം രഥേനോദ്യന്തം അച്യുതം
22 സമാഗച്ഛസി രാധേയ തേനൈവം അഭിമന്യസേ
    ശക്യം ഏവം ച ഭൂയശ് ച ത്വയാ വക്തും യഥേഷ്ടതഃ