മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം197

1 വൈശമ്പായന ഉവാച
     തഥൈവ രാജാ കൗന്തേയോ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
     ധൃഷ്ടദ്യുമ്നമുഖാൻ വീരാംശ് ചോദയാം ആസ ഭാരത
 2 ചേദികാശികരൂഷാണാം നേതാരം ദൃഢവിക്രമം
     സേനാപതിം അമിത്രഘ്നം ധൃഷ്ടകേതും അഥാദിശത്
 3 വിരാടം ദ്രുപദം ചൈവ യുയുധാനം ശിഖണ്ഡിനം
     പാഞ്ചാല്യൗ ച മഹേഷ്വാസൗ യുധാമന്യൂത്തമൗജസൗ
 4 തേ ശൂരാശ് ചിത്രവർമാണസ് തപ്തകുണ്ഡലധാരിണഃ
     ആജ്യാവസിക്താ ജ്വലിതാ ധിഷ്ണ്യേഷ്വ് ഇവ ഹുതാശനാഃ
     അശോഭന്ത മഹേഷ്വാസാ ഗ്രഹാഃ പ്രജ്വലിതാ ഇവ
 5 സോ ഽഥ സൈന്യം യഥായോഗം പൂജയിത്വാ നരർഷഭഃ
     ദിദേശ താന്യ് അനീകാനി പ്രയാണായ മഹീപതിഃ
 6 അഭിമന്യും ബൃഹന്തം ച ദ്രൗപദേയാംശ് ച സർവശഃ
     ധൃഷ്ടദ്യുമ്നമുഖാൻ ഏതാൻ പ്രാഹിണോത് പാണ്ഡുനന്ദനഃ
 7 ഭീമം ച യുയുധാനം ച പാണ്ഡവം ച ധനഞ്ജയം
     ദ്വിതീയം പ്രേഷയാം ആസ ബലസ്കന്ധം യുധിഷ്ഠിരഃ
 8 ഭാണ്ഡം സമാരോപയതാം ചരതാം സമ്പ്രധാവതാം
     ഹൃഷ്ടാനാം തത്ര യോധാനാം ശബ്ദോ ദിവം ഇവാസ്പൃശത്
 9 സ്വയം ഏവ തതഃ പശ്ചാദ് വിരാടദ്രുപദാന്വിതഃ
     തഥാന്യൈഃ പൃഥിവീപാലൈഃ സഹ പ്രായാൻ മഹീപതിഃ
 10 ഭീമധന്വായനീ സേനാ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നപുരസ്കൃതാ
    ഗംഗേവ പൂർണാ സ്തിമിതാ സ്യന്ദമാനാ വ്യദൃശ്യത
11 തതഃ പുനർ അനീകാനി വ്യയോജയത ബുദ്ധിമാൻ
    മോഹയൻ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രാണാം ബുദ്ധിനിസ്രവം
12 ദ്രൗപദേയാൻ മഹേഷ്വാസാൻ അഭിമന്യും ച പാണ്ഡവഃ
    നകുലം സഹദേവം ച സർവാംശ് ചൈവ പ്രഭദ്രകാൻ
13 ദശ ചാശ്വസഹസ്രാണി ദ്വിസാഹസ്രം ച ദന്തിനഃ
    അയുതം ച പദാതീനാം രഥാഃ പഞ്ചശതാസ് തഥാ
14 ഭീമസേനം ച ദുർധർഷം പ്രഥമം പ്രാദിശദ് ബലം
    മധ്യമേ തു വിരാടം ച ജയത്സേനം ച മാഗധം
15 മഹാരഥൗ ച പാഞ്ചാല്യൗ യുധാമന്യൂത്തമൗജസൗ
    വീര്യവന്തൗ മഹാത്മാനൗ ഗദാകാർമുകധാരിണൗ
    അന്വയാതാം തതോ മധ്യേ വാസുദേവധനഞ്ജയൗ
16 ബഭൂവുർ അതിസംരബ്ധാഃ കൃതപ്രഹരണാ നരാഃ
    തേഷാം വിംശതിസാഹസ്രാ ധ്വജാഃ ശൂരൈർ അധിഷ്ഠിതാഃ
17 പഞ്ച നാഗസഹസ്രാണി രഥവംശാശ് ച സർവശഃ
    പദാതയശ് ച യേ ശൂരാഃ കാർമുകാസിഗദാധരാഃ
    സഹസ്രശോ ഽന്യ്വയുഃ പശ്ചാദ് അഗ്രതശ് ച സഹസ്രശഃ
18 യുധിഷ്ഠിരോ യത്ര സൈന്യേ സ്വയം ഏവ ബലാർണവേ
    തത്ര തേ പൃഥിവീപാലാ ഭൂയിഷ്ഠം പര്യവസ്ഥിതാഃ
19 തത്ര നാഗസഹസ്രാണി ഹയാനാം അയുതാനി ച
    തഥാ രഥസഹസ്രാണി പദാതീനാം ച ഭാരത
    യദ് ആശ്രിത്യാഭിയുയുധേ ധാർതരാഷ്ട്രം സുയോധനം
20 തതോ ഽന്യേ ശതശഃ പശ്ചാത് സഹസ്രായുതശോ നരാഃ
    നദന്തഃ പ്രയയുസ് തേഷാം അനീകാനി സഹസ്രശഃ
21 തത്ര ഭേരീസഹസ്രാണി ശംഖാനാം അയുതാനി ച
    വാദയന്തി സ്മ സംഹൃഷ്ടാഃ സഹസ്രായുതശോ നരാഃ