മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം31

1 [യ്]
     ഉത സന്തം അസന്തം ച ബാലം വൃദ്ധം ച സഞ്ജയ
     ഉതാബലം ബലീയാംസം ധാതാ പ്രകുരുതേ വശേ
 2 ഉത ബാലായ പാണ്ഡിത്യം പണ്ഡിതായോത ബാലതാം
     ദദാതി സർവം ഈശാനഃ പുരസ്താച് ഛുക്രം ഉച്ചരൻ
 3 അലം വിജ്ഞാപനായ സ്യാദ് ആചക്ഷീഥാ യഥാതഥം
     അഥോ മന്ത്രം മന്ത്രയിത്വാ നയോന്യേനാതിഹൃഷ്ടവത്
 4 ഗാവൽഗണേ കുരൂൻ ഗത്വാ ധൃതരാഷ്ട്രം മഹാബലം
     അഭിവാദ്യോപസംഗൃഹ്യ തതഃ പൃച്ഛേർ അനാമയം
 5 ബ്രൂയാശ് ചൈനം ത്വം ആസീനം കുരുഭിഃ പരിവാരിതം
     തവൈവ രാജൻ വീര്യേണ സുഖം ജീവന്തി പാണ്ഡവാഃ
 6 തവ പ്രസാദാദ് ബാലാസ് തേ പ്രാപ്താ രാജ്യം അരിന്ദമ
     രാജ്യേ താൻ സ്ഥാപയിത്വാഗ്രേ നോപേക്ഷീർ വിനശിഷ്യതഃ
 7 സർവം അപ്യ് ഏതദ് ഏകസ്യ നാലം സഞ്ജയ കസ്യ ചിത്
     താത സംഹത്യ ജീവാമോ മാ ദ്വിഷദ്ഭ്യോ വശം ഗമഃ
 8 തഥാഭീഷ്മം ശാന്തനവം ഭാരതാനാം പിതാമഹം
     ശിരസാഭിവദേഥാസ് ത്വം മമ നാമ പ്രകീർതയൻ
 9 അഭിവാദ്യ ച വക്തവ്യസ് തതോ ഽസ്മാകം പിതാമഹ
     ഭവതാ ശന്തനോർ വംശോ നിമഗ്നഃ പുനർ ഉദ്ധൃതഃ
 10 സ ത്വം കുരു തഥാ താത സ്വമതേന പിതാമഹ
    യഥാ ജീവന്തി തേ പൗത്രാഃ പ്രീതിമന്തഃ പരസ്പരം
11 തഥൈവ വിദുരം ബ്രൂയാഃ കുരൂണാം മന്ത്രധാരിണം
    അയുദ്ധം സൗമ്യ ഭാഷസ്വ ഹിതകാമോ യുധിഷ്ഠിരഃ
12 അഥോ സുയോധനം ബ്രൂയാ രാജപുത്രം അമർഷണം
    മധ്യേ കുരൂണാം ആസീനം അനുനീയ പുനഃ പുനഃ
13 അപശ്യൻ മാം ഉപേക്ഷന്തം കൃഷ്ണാം ഏകാം സഭാ ഗതാം
    തദ്ദുഃഖം അതിതിക്ഷാമ മാ വധീഷ്മ കുരൂൻ ഇതി
14 ഏവം പൂർവാപരാൻ ക്ലേശാൻ അതിതിക്ഷന്ത പാണ്ഡവാഃ
    യഥാബലീയസഃ സന്തസ് തത് സർവം കുരവോ വിദുഃ
15 യൻ നഃ പ്രാവ്രാജയഃ സൗമ്യ അജിനൈഃ പ്രതിവാസിതാൻ
    തദ്ദുഃഖം അതിതിക്ഷാമ മാ വധീഷ്മ കുരൂൻ ഇതി
16 യത് തത് സഭായാം ആക്രമ്യ കൃഷ്ണാം കേശേഷ്വ് അധർഷയത്
    ദുഃശാസനസ് തേ ഽനുമതേ തച് ചാസ്മാഭിർ ഉപേക്ഷിതം
17 യഥോചിതം സ്വകം ഭാഗം ലഭേമഹി പരന്തപ
    നിവർതയ പരദ്രവ്യേ ബുദ്ധിം ഗൃദ്ധാം നരർഷഭ
18 ശാന്തിർ ഏവം ഭവേദ് രാജൻ പ്രീതിശ് ചൈവ പരസ്പരം
    രാജ്യൈക ദേശം അപി നഃ പ്രയച്ഛ ശമം ഇച്ഛതാം
19 കുശ സ്ഥലം വൃകസ്ഥലം ആസന്ദീ വാരണാവതം
    അവസാനം ഭവേദ് അത്ര കിം ചിദ് ഏവ തു പഞ്ചമം
20 ഭ്രാതൄണാം ദേഹി പഞ്ചാനാം ഗ്രാമാൻ പഞ്ച സുയോധന
    ശാന്തിർ നോ ഽസ്തു മഹാപ്രാജ്ഞ ജ്ഞാതിഭിഃ സഹ സഞ്ജയ
21 ഭ്രാതാ ഭ്രാതരം അന്വേതു പിതാ പുത്രേണ യുജ്യതാം
    സ്മയമാനാഃ സമായാന്തു പാഞ്ചാലാഃ കുരുഭിഃ സഹ
22 അക്ഷതാൻ കുരുപാഞ്ചാലാൻ പശ്യേമ ഇതി കാമയേ
    സർവേ സുമനസസ് താത ശാമ്യാമ ഭരതർഷഭ
23 അലം ഏവ ശമായാസ്മി തഥാ യുദ്ധായ സഞ്ജയ
    ധർമാർഥയോർ അലം ചാഹം മൃദവേ ദാരുണായ ച