മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം73

1 [വൈ]
     ഏതച് ഛ്രുത്വാ മഹാബാഹുഃ കേശവഃ പ്രഹസന്ന് ഇവ
     അഭൂതപൂർവം ഭീമസ്യ മാർദവോപഗതം വചഃ
 2 ഗിരേർ ഇവ ലഘുത്വം തച് ഛീതത്വം ഇവ പാവകേ
     മത്വാ രാമാനുജഃ ശൗരിഃ ശാർമ്ഗധന്വാ വൃകോദരം
 3 സന്തേജയംസ് തദാ വാഗ്ഭിർ മാതരിശ്വേവ പാവകം
     ഉവാച ഭീമം ആസീനം കൃപയാഭിപരിപ്ലുതം
 4 ത്വം അന്യദാ ഭീമസേന യുദ്ധം ഏവ പ്രശംസസി
     വധാഭിനന്ദിനഃ ക്രൂരാൻ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ മിമർദിഷുഃ
 5 ന ച സ്വപിഷി ജാഗർഷി ന്യുബ്ജഃ ശേഷേ പരന്തപ
     ഘോരാം അശാന്താം രുശതീം സദാ വാചം പ്രഭാഷസേ
 6 നിഃശ്വസന്ന് അഗ്നിവർണേന സതപ്തഃ സ്വേന മന്യുനാ
     അപ്രശാന്ത മനാ ഭീമ സ ധൂമ ഇവ പാവകഃ
 7 ഏകാന്തേ നിഷ്ടനഞ് ശേഷേ ഭാരാർത ഇവ ദുർബലഃ
     അപി ത്വാം കേ ചിദ് ഉന്മത്തം മന്യന്തേ ഽതദ്വിദോ ജനാഃ
 8 ആരുജ്യ വൃക്ഷാൻ നിർമൂലാൻ ഗജഃ പരിഭുജന്ന് ഇവ
     നിഘ്നൻ പദ്ഭിഃ ക്ഷിതിം ഭീമ നിഷ്ടനൻ പരിധാവസി
 9 നാസ്മിഞ് ജനേ ഽഭിരമസേ രഹഃ ക്ഷിയസി പാണ്ഡവ
     നാന്യം നിശി ദിവാ വാപി കദാ ചിദ് അഭിനന്ദസി
 10 അകസ്മാത് സ്മയമാനശ് ച രഹസ്യ് ആസ്സേ രുദന്ന് ഇവ
    ജാന്വോർ മൂർധാനം ആധായ ചിരം ആസ്സേ പ്രമീലിതഃ
11 ഭ്രുകുടിം ച പുനഃ കുർവന്ന് ഓഷ്ഠൗ ച വിലിഹന്ന് ഇവ
    അഭീക്ഷ്ണം ദൃശ്യസേ ഭീമ സർവം തൻ മന്യുകാരിതം
12 യഥാ പുരസ്താത് സവിതാ ദൃശ്യതേ ശുക്രം ഉച്ചരൻ
    യഥാ ച പശ്ചാൻ നിർമുക്തോ ധ്രുവം പര്യേതി രശ്മിവാൻ
13 തഥാ സത്യം ബ്രവീമ്യ് ഏതൻ നാസ്തി തസ്യ വ്യതിക്രമഃ
    ഹന്താഹം ഗദയാഭ്യേത്യ ദുര്യോധനം അമർഷണം
14 ഇതി സ്മ മധ്യേ ഭ്രാതൄണാം സത്യേനാലഭസേ ഗദാം
    തസ്യ തേ പശമേ ബുദ്ധിർ ധീയതേ ഽദ്യ പരന്തപ
15 അഹോ യുദ്ധപ്രതീപാനി യുദ്ധകാല ഉപസ്ഥിതേ
    പശ്യസീവാപ്രതീപാനി കിം ത്വാം ഭീർ ഭീമ വിന്ദതി
16 അഹോ പാർഥ നിമിത്താനി വിപരീതാനി പശ്യസി
    സ്വപ്നാന്തേ ജാഗരാന്തേ ച തസ്മാത് പ്രശമം ഇച്ഛസി
17 അഹോ നാശംസസേ കിം ചിത് പുംസ്ത്വം ക്ലീബ ഇവാത്മനി
    കശ്മലേനാഭിപന്നോ ഽസി തേന തേ വികൃതം മനഃ
18 ഉദ്വേപതേ തേ ഹൃദയം മനസ് തേ പ്രവിഷീദതി
    ഊരുസ്തംഭഗൃഹീതോ ഽസി തസ്മാത് പ്രശമം ഇച്ഛസി
19 അനിത്യം കില മർത്യസ്യ ചിത്തം പാർഥ ചലാചലം
    വാതവേഗപ്രചലിതാ അഷ്ഠീലാ ശാൽമലേർ ഇവ
20 തവൈഷാ വികൃതാ ബുദ്ധിർ ഗവാം വാഗ് ഇവ മാനുഷീ
    മനാംസി പാണ്ഡുപുത്രാണാം മജ്ജയത്യ് അപ്ലവാൻ ഇവ
21 ഇദം മേ മഹദ് ആശ്ചര്യം പർവതസ്യേവ സർപണം
    യദീദൃശം പ്രഭാഷേഥാ ഭീമസേനാസമം വചഃ
22 സ ദൃഷ്ട്വാ സ്വാനി കർമാണി കുലേ ജന്മ ച ഭാരത
    ഉത്തിഷ്ഠസ്വ വിഷാദം മാ കൃഥാ വീര സ്ഥിരോ ഭവ
23 ന ചൈതദ് അനുരൂപം തേ യത് തേ ഗ്ലാനിർ അരിന്ദമ
    യദ് ഓജസാ ന ലഭതേ ക്ഷത്രിയോ ന തദ് അശ്നുതേ