മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം94
| ←അധ്യായം93 | മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം രചന: അധ്യായം94 |
അധ്യായം95→ |
1 [വ്]
തസ്മിന്ന് അഭിഹിതേ വാക്യേ കേശവേന മഹാത്മനാ
സ്തിമിതാ ഹൃഷ്ടരോമാണ ആസൻ സർവേ സഭാസദഃ
2 കഃ സ്വിദ് ഉത്തരം ഏതസ്മാദ് വക്തും ഉത്സഹതേ പുമാൻ
ഇതി സർവേ മനോഭിസ് തേ ചിന്തയന്തി സ്മ പാർഥിവാഃ
3 തഥാ തേഷു ച സർവേഷു തൂഷ്ണീംഭൂതേഷു രാജസു
ജാമദഗ്ന്യ ഇദം വാക്യം അബ്രവീത് കുരുസംസദി
4 ഇമാം ഏകോപമാം രാജഞ് ശൃണു സത്യാം അശങ്കിതഃ
താം ശ്രുത്വാ ശ്രേയ ആദത്സ്വ യദി സാധ്വ് ഇതി മന്യസേ
5 രാജാ ദംഭോദ്ഭവോ നാമ സാർവഭൗമഃ പുരാഭവത്
അഖിലാം ബുഭുജേ സർവാം പൃഥിവീം ഇതി നഃ ശ്രുതം
6 സ സ്മ നിത്യം നിശാപായേ പ്രാതർ ഉത്ഥായ വീര്യവാൻ
ബ്രാഹ്മണാൻ ക്ഷത്രിയാംശ് ചൈവ പൃച്ഛന്ന് ആസ്തേ മഹാരഥഃ
7 അസ്തി കശ് ചിദ് വിശിഷ്ടോ വാ മദ്വിധോ വാ ഭവേദ് യുധി
ശുദ്രോ വൈശ്യഃ ക്ഷത്രിയോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാപി ശസ്ത്രഭൃത്
8 ഇതി ബ്രുവന്ന് അന്വചരത് സ രാജാ പൃഥിവീം ഇമാം
ദർപേണ മഹതാ മത്തഃ കം ചിദ് അന്യം അചിന്തയൻ
9 തം സ്മ വൈദ്യാ അകൃപണാ ബ്രാഹ്മണാഃ സർവതോ ഽഭയാഃ
പ്രത്യഷേധന്ത രാജാനം ശ്ലാഘമാനം പുനഃ പുനഃ
10 പ്രതിഷിധ്യമാനോ ഽപ്യ് അസകൃത് പൃച്ഛത്യ് ഏവ സ വൈ ദ്വിജാൻ
അഭിമാനീ ശ്രിയാ മത്തസ് തം ഊചുർ ബ്രാഹ്മണാസ് തദാ
11 തപസ്വിനോ മഹാത്മാനോ വേദ വ്രതസമന്വിതാഃ
ഉദീര്യമാണം രാജാനം ക്രോധദീപ്താ ദ്വിജാതയഃ
12 അനേകജനനം സഖ്യം യയോഃ പുരുഷസിംഹയോഃ
തയോസ് ത്വം ന സമോ രാജൻ ഭവിതാസി കദാ ചന
13 ഏവം ഉക്തഃ സ രാജാ തു പുനഃ പപ്രച്ഛ താൻ ദ്വിജാൻ
ക്വ തൗ വീരൗ ക്വ ജന്മാനൗ കിം കർമാണൗ ച കൗ ച തൗ
14 [ബ്രാഹ്മണാഹ്]
നരോ നാരായണശ് ചൈവ താപസാവ് ഇതി നഃ ശ്രുതം
ആയാതൗ മാനുഷേ ലോകേ താഭ്യാം യുധ്യസ്വ പാർഥിവ
15 ശ്രൂയതേ തൗ മഹാത്മാനൗ നരനാരായണാവ് ഉഭൗ
തപോ ഘോരം അനിർദേശ്യം തപ്യേതേ ഗന്ധമാദനേ
16 [രാമ]
സ രാജാ മഹതീം സേനാം യോജയിത്വാ ഷഡംഗിനീം
അമൃഷ്യമാണഃ സമ്പ്രായാദ് യത്ര താവ് അപരാജിതൗ
17 സ ഗത്വാ വിഷമം ഘോരം പർവതം ഗന്ധമാദനം
മൃഗയാണോ ഽന്വഗച്ഛത് തൗ താപസാവ് അപരാജിതൗ
18 തൗ ദൃഷ്ട്വാ ക്ഷുത്പിപാസാഭ്യാം കൃശൗ ധമനി സന്തതൗ
ശീതവാതാതപൈശ് ചൈവ കർശിതൗ പുരുഷോത്തമൗ
അഭിഗമ്യോപസംഗൃഹ്യ പര്യപൃച്ഛദ് അനാമയം
19 തം അർചിത്വാ മൂലഫലൈർ ആസനേനോദകേന ച
ന്യമന്ത്രയേതാം രാജാനം കിം കാര്യം ക്രിയതാം ഇതി
20 [ദംഭൗദ്ഭവ]
ബാഹുഭ്യാം മേ ജിതാ ഭൂമിർ നിഹതാഃ സർവശത്രവഃ
ഭവദ്ഭ്യാം യുദ്ധം ആകാങ്ക്ഷന്ന് ഉപയാതോ ഽസ്മി പർവതം
ആതിഥ്യം ദീയതാം ഏതത് കാങ്ക്ഷിതം മേ ചിരം പ്രതി
21 [നരനാരായണൗ]
അപേതക്രോധലോഭോ ഽയം ആശ്രമോ രാജസത്തമ
ന ഹ്യ് അസ്മിന്ന് ആശ്രമേ യുദ്ധം കുതഃ ശസ്ത്രം കുതോ ഽനൃജുഃ
അന്യത്ര യുദ്ധം ആകാങ്ക്ഷ്വ ബഹവഃ ക്ഷത്രിയാ ക്ഷിതൗ
22 [ർ]
ഉച്യമാനസ് തഥാപി സ്മ ഭൂയ ഏവാഭ്യഭാഷത
പുനഃ പുനഃ ക്ഷമ്യമാണഃ സാന്ത്വ്യമാനശ് ച ഭാരത
ദംഭോദ്ഭവോ യുദ്ധം ഇച്ഛന്ന് ആഹ്വയത്യ് ഏവ താപസൗ
23 തതോ നരസ് ത്വ് ഇഷീകാണാം മുഷ്ടിം ആദായ കൗരവ
അബ്രവീദ് ഏഹി യുധ്യസ്വ യുദ്ധകാമുക ക്ഷത്രിയ
24 സർവശസ്ത്രാണി ചാദത്സ്വ യോജയസ്വ ച വാഹിനീം
അഹം ഹി തേ വിനേഷ്യാമി യുദ്ധശ്രദ്ധാം ഇതഃ പരം
25 [ദ്]
യദ്യ് ഏതദ് അസ്ത്രം അസ്മാസു യുക്തം താപസ മന്യസേ
ഏതേനാപി ത്വയാ യോത്സ്യേ യുദ്ധാർഥീ ഹ്യ് അഹം ആഗതഃ
26 [ർ]
ഇത്യ് ഉക്ത്വാ ശരവർഷേണ സർവതഃ സമവാകിരത്
ദംഭോദ്ഭവസ് താപസം തം ജിഘാംസുഃ സഹ സൈനികഃ
27 തസ്യ താൻ അസ്യതോ ഘോരാൻ ഇഷൂൻ പരതനുച് ഛിദഃ
കദർഥീ കൃത്യസ മുനിർ ഇഷീകാഭിർ അപാനുദത്
28 തതോ ഽസ്മൈ പ്രാസൃജദ് ഘോരം ഐഷീകം അപരാജിതഃ
അസ്ത്രം അപ്രതിസന്ധേയം തദ് അദ്ഭുതം ഇവാഭവത്
29 തേഷാം അക്ഷീണി കർണാംശ് ച നസ്തകാംശ് ചൈവ മായയാ
നിമിത്തവേധീ സ മുനിർ ഇഷീകാഭിഃ സമർപയത്
30 സ ദൃഷ്ട്വാ ശ്വേതം ആകാശം ഇഷീകാഭിഃ സമാചിതം
പാദയോർ ന്യപതദ് രാജാ സ്വസ്തി മേ ഽസ്ത്വ് ഇതി ചാബ്രവീത്
31 തം അബ്രവീൻ നരോ രാജഞ് ശരണ്യഃ ശരണൈഷിണാം
ബ്രഹ്മണ്യോ ഭവ ധർമാത്മാ മാ ച സ്മൈവം പുനഃ കൃഥാഃ
32 മാ ച ദർപസമാവിഷ്ടഃ ക്ഷേപ്സീഃ കാംശ് ചിത് കദാ ചന
അൽപീയാംസം വിശിഷ്ടം വാ തത് തേ രാജൻ പരം ഹിതം
33 കൃതപ്രജ്ഞോ വീതലോഭോ നിരഹങ്കാര ആത്മവാൻ
ദാന്തഃ ക്ഷാന്തോ മൃദുഃ ക്ഷേമഃ പ്രജാഃ പാലയ പാർഥിവ
34 അനുജ്ഞാതഃ സ്വസ്തി ഗച്ഛ മൈവം ഭൂയഃ സമാചരേഃ
കുശലം ബ്രാഹ്മണാൻ പൃച്ഛേർ ആവയോർ വചനാദ് ഭൃശം
35 തതോ രാജാ തയോഃ പാദാവ് അഭിവാദ്യ മഹാത്മനോഃ
പ്രത്യാജഗാമ സ്വപുരം ധർമം ചൈവാചിനോദ് ഭൃശം
36 സുമഹച് ചാപി തത് കർമ യൻ നരേണ കൃതം പുരാ
തതോ ഗുണൈഃ സുബഹുഭിഃ ശ്രേഷ്ഠോ നാരായണോ ഽഭവത്
37 തസ്മാദ് യാവദ് ധനുഃശ്രേഷ്ഠേ ഗാണ്ഡീവേ ഽസ്വ്രം ന യുജ്യതേ
താവത് ത്വം മാനം ഉത്സൃജ്യ ഗച്ഛ രാജൻ ധനഞ്ജയം
38 കാകുദീകം ശുകം നാകം അക്ഷിസന്തർജനം തഥാ
സന്താനം നർതനം ഘോരം ആസ്യം ഓദകം അഷ്ടമം
39 ഏതൈർ വിദ്ധാഃ സർവ ഏവ മരണം യാന്തി മാനവാഃ
ഉന്മത്താശ് ച വിചേഷ്ടന്തേ നഷ്ടസഞ്ജ്ഞാ വിചേതസഃ
40 സ്വപന്തേ ച പ്ലവന്തേ ച ഛർദയന്തി ച മാനവാഃ
മൂത്രയന്തേ ച സതതം രുദന്തി ച ഹസന്തി ച
41 അസംഖ്യേയാ ഗുണാഃ പാർഥേ തദ് വിശിഷ്ടോ ജനാർദനഃ
ത്വം ഏവ ഭൂയോ ജാനാസി കുന്തീപുത്രം ധനഞ്ജയം
42 നരനാരായണൗ യൗ തൗ താവ് ഏവാർജുന കേശവൗ
വിനാജീഹി മഹാരാജ പ്രവീരൗ പുരുഷർഷഭൗ
43 യദ്യ് ഏതദ് ഏവം ജാനാസി ന ച മാം അതിശങ്കസേ
ആര്യാം മതിം സമാസ്ഥായ ശാമ്യ ഭാരത പാണ്ഡവൈഃ
44 അഥ ചേൻ മന്യസേ ശ്രേയോ ന മേ ഭേദോ ഭവേദ് ഇതി
പ്രശാമ്യ ഭരത ശ്രേഷ്ഠോ മാ ച യുദ്ധേ മനഃ കൃഥാഃ
45 ഭവതാം ച കുരുശ്രേഷ്ഠ കുലം ബഹുമതം ഭുവി
തത് തഥൈവാസ്തു ഭദ്രം തേ സ്വാർഥം ഏവാനുചിന്തയ