മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം97

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം97

1 [നാരദ]
     ഏതത് തു നാഗലോകസ്യ നാഭിസ്ഥാനേ സ്ഥിതം പുരം
     പാതാലം ഇതി വിഖ്യാതം ദൈത്യദാനവ സേവിതം
2 ഇദം അദ്ഭിഃ സമം പ്രാപ്താ യേ കേ ചിദ് ധ്രുവജംഗമാഃ
     പ്രവിശന്തോ മഹാനാദം നദന്തി ഭയപീഡിതാഃ
3 അത്രാസുരോ ഽഗ്നിഃ സതതം ദീപ്യതേ വാരി ഭോജനഃ
     വ്യാപാരേണ ധൃതാത്മാനം നിബദ്ധം സമബുധ്യത
4 അത്രാമൃതം സുരൈഃ പീത്വാ നിഹിതം നിഹതാരിഭിഃ
     അതഃ സോമസ്യ ഹാനിശ് ച വൃദ്ധിശ് ചൈവ പ്രദൃശ്യതേ
5 അത്ര ദിവ്യം ഹയശിരഃ കാലേ പർവണി പർവണി
     ഉത്തിഷ്ഠതി സുവർണാഭം വാർഭിർ ആപൂരയഞ് ജഗത്
6 യസ്മാദ് അത്ര സമഗ്രാസ് താഃ പതന്തി ജലമൂർതയഃ
     തസ്മാത് പാതാലം ഇത്യ് ഏതത് ഖ്യായതേ പുരം ഉത്തമം
7 ഐരാവതോ ഽസ്മാത് സലിലം ഗൃഹീത്വാ ജഗതോ ഹിതഃ
     മേഘേഷ്വ് ആമുഞ്ചതേ ശീതം യൻ മഹേന്ദ്രഃ പ്രവർഷതി
8 അത്ര നാനാവിധാകാരാസ് തിമയോ നൈകരൂപിണഃ
     അപ്സു സോമപ്രഭാം പീത്വാ വസന്തി ജലചാരിണഃ
9 അത്ര സൂര്യാംശുഭിർ ഭിന്നാഃ പാതാലതലം ആശ്രിതാഃ
     മൃതാ ദിവസതഃ സൂത പുനർ ജീവന്തി തേ നിശി
10 ഉദയേ നിത്യശശ് ചാത്ര ചന്ദ്രമാ രശ്മിഭിർ വൃതഃ
    അമൃതം സ്പൃശ്യ സംസ്പർശാത് സഞ്ജീവയതി ദേഹിനഃ
11 അത്ര തേ ഽധർമനിരതാ ബദ്ധാഃ കാലേന പീഡിതാഃ
    ദൈതേയാ നിവസന്തി സ്മ വാസവേന ഹൃതശ്രിയഃ
12 അത്ര ഭൂതപതിർ നാമ സർവഭൂതമഹേശ്വരഃ
    ഭൂതയേ സർവഭൂതാനാം അചരത് തപ ഉത്തമം
13 അത്ര ഗോവ്രതിനോ വിപ്രാഃ സ്വാധ്യായാമ്നായ കർശിതാഃ
    ത്യക്തപ്രാണാ ജിതസ്വർഗാ നിവസന്തി മഹർഷയഃ
14 യത്ര തത്ര ശയോ നിത്യം യേന കേന ചിദ് ആശിതഃ
    യേന കേന ചിദ് ആച്ഛന്നഃ സ ഗോവ്രത ഇഹോച്യതേ
15 ഐരാവതോ നാഗരാജോ വാമനഃ കുമുദോ ഽഞ്ജനഃ
    പ്രസൂതാഃ സുപ്രതീകസ്യ വംശേ വാരണസത്തമാഃ
16 പശ്യ യദ്യ് അത്ര തേ കശ് ചിദ് രോചതേ ഗുണതോ വരഃ
    വരയിഷ്യാവ തം ഗത്വാ യത്നം ആസ്ഥായ മാതലേ
17 അണ്ഡം ഏതജ് ജലേ ന്യസ്തം ദീപ്യമാനം ഇവ ശ്രിയാ
    ആ പ്രജാനാം നിസർഗാദ് വൈ നോദ്ഭിദ്യതി ന സർപതി
18 നാസ്യ ജാതിം നിസർഗം വാ കഥ്യമാനം ശൃണോമി വൈ
    പിതരം മാതരം വാപി നാസ്യ ജാനാതി കശ് ചന
19 അതഃ കില മഹാൻ അഗ്നിർ അന്തകാലേ സമുത്ഥിതഃ
    ധക്ഷ്യതേ മാതലേ സർവം ത്രൈലോക്യം സചരാചരം
20 [കണ്വ]
    മാതലിസ് ത്വ് അബ്രവീച് ഛ്രുത്വാ നാരദസ്യാഥ ഭാഷിതം
    ന മേ ഽത്ര രോചതേ കശ് ചിദ് അന്യതോ വ്രജ മാചിരം