മഹാഭാരതം മൂലം/കർണപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം12

1 [ധൃ]
     യഥാ സംശപ്തകൈഃ സാർധം അർജുനസ്യാഭവദ് രണഃ
     അന്യേഷാം ച മദീയാനാം പാണ്ഡവൈസ് തദ് ബ്രവീഹി മേ
 2 [സ്]
     ശൃണു രാജൻ യഥാവൃത്തം സംഗ്രാമം ബ്രുവതോ മമ
     വീരാണാം ശത്രുഭിഃ സാർധം ദേഹപാപ്മ പ്രണാശനം
 3 പാർഥഃ സംശപ്തക ഗണം പ്രവിശ്യാർണവ സംനിഭം
     വ്യക്ഷോഭയദ് അമിത്രഘ്നോ മഹാവാത ഇവാർണവം
 4 ശിരാംസ്യ് ഉന്മഥ്യ വീരാണാം ശിതൈർ ഭല്ലൈർ ധനഞ്ജയഃ
     പൂർണചന്ദ്രാഭവക്ത്രാണി സ്വക്ഷിഭ്രൂ ദശനാനി ച
     സന്തസ്താര ക്ഷിതിം ക്ഷിപ്രം വിനാലൈർ നലിനൈർ ഇവ
 5 സുവൃത്താൻ ആയതാൻ പുഷ്ടാംശ് ചന്ദനാഗുരുഭൂഷിതാൻ
     സായുധാൻ സ തനുത്രാണാൻ പഞ്ചാസ്യോരഗ സംനിഭാൻ
     ബാഹൂൻ ക്ഷുരൈർ അമിത്രാണാം വിചകർതാർജുനോ രണേ
 6 ധുര്യാൻ ധുര്യതരാൻ സൂതാൻ ധ്വജാംശ് ചാപാനി സായകാൻ
     പാണീൻ അരത്നാൻ അസകൃദ് ഭല്ലൈശ് ചിച്ഛേദ പാണ്ഡവഃ
 7 ദ്വിപാൻ ഹയാൻ രഥാംശ് ചൈവ സാരോഹാൻ അർജുനോ രണേ
     ശരൈർ അനേകസാഹസ്രൈ രാജൻ നിന്യേ യമക്ഷയം
 8 തം പ്രവീരം പ്രതീയാതാ നർദമാനാ ഇവർഷഭാഃ
     വാശിതാർഥം അഭിക്രുദ്ധാ ഹുങ്കൃത്വാ ചാഭിദുദ്രുവുഃ
     നിഘ്നന്തം അഭിജഘ്നുസ് തേ ശരൈഃ ശൃംഗൈർ ഇവർഷഭാഃ
 9 തസ്യ തേഷാം ച തദ് യുദ്ധം അഭവൽ ലോമഹർഷണം
     ത്രൈലോക്യവിജയേ യാദൃഗ് ദൈത്യാനാം സഹ വജ്രിണാ
 10 അസ്ത്രൈർ അസ്ത്രാണി സംവാര്യ ദ്വിഷതാം സർവതോ ഽർജുനഃ
    ഇഷുഭിർ ബഹുഭിസ് തൂർണം വിദ്ധ്വാ പ്രാണാൻ രരാസ സഃ
11 ഛിന്നത്രിവേണുചക്രാക്ഷാൻ ഹതയോധാശ്വസാരഥീൻ
    വിധ്വസ്തായുധ തൂണീരാൻ സമുന്മഥിത കേതനാൻ
12 സഞ്ഛിന്നയോക്ത്ര രശ്മീകാൻ വി ത്രിവേണൂൻ വി കൂബരാൻ
    വിധ്വസ്തബന്ധുർ അയുഗാൻ വിശസ്തായുധ മണ്ഡലാൻ
    രഥാൻ വിശകലീകുർവൻ മഹാഭ്രാണീവ മാരുതഃ
13 വിസ്മാപയൻ പ്രേക്ഷണീയം ദ്വിഷാതാം ഭയവർധനം
    മഹാരഥസഹസ്രസ്യ സമം കർമാർജുനോ ഽകരോത്
14 സിദ്ധദേവർഷിസംഘാശ് ച ചാരണാശ് ചൈവ തുഷ്ടുവുഃ
    ദേവദുന്ദുഭയോ നേദുഃ പുഷ്പവർഷാണി ചാപതൻ
    കേശവാർജുനയോർ മൂർധ്നി പ്രാഹ വാക് ചാശരീരിണീ
15 ചന്ദ്രാർകാനില വഹ്നീനാം കാന്തി ദീപ്തിബലദ്യുതീഃ
    യൗ സദാ ബിഭ്രതുർ വീരൗ താവ് ഇമൗ കേശവാർജുനൗ
16 ബ്രഹ്മേശാനാവ് ഇവാജയ്യൗ വീരാവ് ഏകരഥേ സ്ഥിതൗ
    സർവഭൂതവരൗ വീരൗ നരനാരായണാവ് ഉഭൗ
17 ഇത്യ് ഏതൻ മഹദ് ആശ്ചര്യം ദൃഷ്ട്വാ ശ്രുത്വാ ച ഭാരത
    അശ്വത്ഥാമാ സുസംയത്തഃ കൃഷ്ണാവ് അഭ്യദ്രവദ് രണേ
18 അഥ പാണ്ഡവം അസ്യന്തം യമ കാലാന്തകാഞ് ശരാൻ
    സേഷുണാ പാണിനാഹൂയ ഹസൻ ദ്രൗണിർ അഥാബ്രവീത്
19 യദി മാം മന്യസേ വീര പ്രാപ്തം അർഹം ഇവാതിഥിം
    തതഃ സർവാത്മനാദ്യ ത്വം യുദ്ധാതിഥ്യം പ്രയച്ഛ മേ
20 ഏവം ആചാര്യ പുത്രേണ സമാഹൂതോ യുയുത്സയാ
    ബഹു മേനേ ഽർജുനോ ഽഽത്മാനം ഇദം ചാഹ ജനാർദനം
21 സംശപ്തകാശ് ച മേ വധ്യാ ദ്രൗണിർ ആഹ്വയതേ ച മാം
    യദ് അത്രാനന്തരം പ്രാപ്തം പ്രശാധി ത്വം മഹാഭുജ
22 ഏവം ഉക്തോ ഽവഹത് പാർഥം കൃഷ്ണോ ദ്രോണാത്മജാന്തികം
    ജൈത്രേണ വിധിനാഹൂതം വായുർ ഇന്ദ്രം ഇവാധ്വരേ
23 തം ആമന്ത്ര്യൈക മനസാ കേശവോ ദ്രൗണിം അബ്രവീത്
    അശ്വത്ഥാമൻ സ്ഥിരോ ഭൂത്വാ പ്രഹരാശു സഹസ്വ ച
24 നിർവേഷ്ടും ഭർതൃപിണ്ഡം ഹി കാലോ ഽയം ഉപജീവിനാം
    സൂക്ഷ്മോ വിവാദോ വിപ്രാണാം സ്ഥൂലൗ ക്ഷാത്രൗ ജയാജയൗ
25 യാം ന സങ്ക്ഷമസേ മോഹാദ് ദിവ്യാം പാർഥസ്യ സത്ക്രിയാം
    താം ആപ്തും ഇച്ഛൻ യുധ്യസ്വ സ്ഥിരോ ഭൂത്വാദ്യ പാണ്ഡവം
26 ഇത്യ് ഉക്തോ വാസുദേവേന തഥേത്യ് ഉക്ത്വാ ദ്വിജോത്തമഃ
    വിവ്യാധ കേശവം ഷഷ്ട്യാ നാരാചൈർ അർജുനം ത്രിഭിഃ
27 തസ്യാർജുനഃ സുസങ്ക്രുദ്ധസ് ത്രിഭിർ ഭല്ലൈഃ ശരാസനം
    ചിച്ഛേദാഥാന്യദ് ആദത്ത ദ്രൗണിർ ഘോരതരം ധനുഃ
28 സ ജ്യം കൃത്വാ നിമേഷാത് തദ് വിവ്യാധാർജുന കേശവൗ
    ത്രിഭിഃ ശരൈർ വാസുദേവം സഹസ്രേണ ച പാണ്ഡവം
29 തതഃ ശരസഹസ്രാണി പ്രയുതാന്യ് അർബുദാനി ച
    സസൃജേ ദ്രൗണിർ ആയസ്തഃ സംസ്തഭ്യ ച രണേ ഽർജുനം
30 ഇഷുധേർ ധനുഷോ ജ്യായാ അംഗുലീഭ്യശ് ച മാരിഷ
    ബാഹ്വോഃ കരാഭ്യാം ഉരസോ വദനഘ്രാണനേത്രതഃ
31 കർണാഭ്യാം ശിരസോ ഽംഗേഭ്യോ ലോമ വർത്മഭ്യ ഏവ ച
    രഥധ്വജേഭ്യശ് ച ശരാ നിഷ്പേതുർ ബ്രഹ്മവാദിനഃ
32 ശരജാലേന മഹതാ വിദ്ധ്വാ കേശവ പാണ്ഡവൗ
    നനാദ മുദിതോ ദ്രൗണിർ മഹാമേഘൗഘനിസ്വനഃ
33 തസ്യ നാനദതഃ ശ്രുത്വാ പാണ്ഡവോ ഽച്യുതം അബ്രവീത്
    പശ്യ മാധവ ദൗരാത്മ്യം ദ്രോണപുത്രസ്യ മാം പ്രതി
34 വധപ്രാപ്തൗ മന്യതേ നൗ പ്രവേശ്യ ശരവേശ്മനി
    ഏഷോ ഽസ്യ ഹന്മി സങ്കൽപം ശിക്ഷയാ ച ബലേന ച
35 അശ്വത്ഥാമ്നഃ ശരാൻ അസ്താംശ് ഛിത്ത്വൈകൈകം ത്രിധാ ത്രിധാ
    വ്യധമദ് ഭരതശ്രേഷ്ഠോ നീഹാരം ഇവ മാരുതഃ
36 തതഃ സംശപ്തകാൻ ഭൂയഃ സാശ്വസൂത രഥദ്വിപാൻ
    ധ്വജപത്തിഗണാൻ ഉഗ്രൈർ ബാണൈർ വിവ്യാധ പാണ്ഡവഃ
37 യേ യേ ദദൃശിരേ തത്ര യദ് യദ് രൂപം യഥാ യഥാ
    തേ തേ തത് തച് ഛരൈർ വ്യാപ്തം മേനിരേ ഽഽത്മാനം ഏവ ച
38 തേ ഗാണ്ഡീവപ്രണുദിതാ നാനാരൂപാഃ പതത്രിണഃ
    ക്രോശേ സാഗ്രേ സ്ഥിതാൻ ഘ്നന്തി ദ്വിപാംശ് ച പുരുഷാൻ രണേ
39 ഭല്ലൈശ് ഛിന്നാഃ കരാഃ പേതുഃ കരിണാം മദകർഷിണാം
    ഛിന്നാ യഥാ പരശുഭിഃ പ്രവൃദ്ധാഃ ശരദി ദ്രുമാഃ
40 പശ്ചാത് തു ശൈലവത് പേതുസ് തേ ഗജാഃ സഹ സാദിഭിഃ
    വജ്രിവജ്രപ്രമഥിതാ യഥൈവാദ്രിചയാസ് തഥാ
41 ഗന്ധർവനഗരാകാരാൻ വിധിവത് കൽപിതാൻ രഥാൻ
    വിനീതജവനാന്യ് ഉക്താൻ ആസ്ഥിതാൻ യുദ്ധദുർമദാൻ
42 ശരൈർ വിശകലീകുർവന്ന് അമിത്രാൻ അഭ്യവീവൃഷത്
    അലങ്കൃതാൻ അശ്വസാദീൻ പതിംശ് ചാഹന്ധനഞ്ജയഃ
43 ധനഞ്ജയ യുഗാന്താർകഃ സംശപ്തക മഹാർണവം
    വ്യശോഷയത ദുഃശോഷം തീവ്രൈഃ ശരഗഭസ്തിഭിഃ
44 പുനർ ദ്രൗണിമഹാശൈലം നാരാചൈഃ സൂര്യസംനിഭൈഃ
    നിർബിഭേദ മഹാവേഗൈസ് ത്വരൻ വജ്രീവ പർവതം
45 തം ആചാര്യ സുതഃ ക്രുദ്ധഃ സാശ്വയന്താരം ആശുഗൈഃ
    യുയുത്സുർ നാശകദ് യോദ്ധും പാർഥസ് താൻ അന്തരാച്ഛിനത്
46 തതഃ പരമസങ്ക്രുദ്ധഃ കാണ്ഡകോശാൻ അവാസൃജത്
    അശ്വത്ഥാമാഭിരൂപായ ഗൃഹാൻ അതിഥയേ യഥാ
47 അഥ സംശപ്തകാംസ് ത്യക്ത്വാ പാണ്ഡവോ ദ്രൗണിം അഭ്യയാത്
    അപാങ്ക്തേയം ഇവ ത്യക്ത്വാ ദാതാ പാങ്ക്തേയം അർഥിനം
48 തതഃ സമഭവദ് യുദ്ധം ശുക്രാംഗിരസ വർചസോഃ
    നക്ഷത്രം അഭിതോ വ്യോമ്നി ശുക്രാംഗിരസയോർ ഇവ
49 സന്താപയന്താവ് അന്യോന്യം ദീപ്തൈഃ ശരഗഭസ്തിഭിഃ
    ലോകത്രാസ കരാവ് ആസ്താം വിമാർഗസ്ഥൗ ഗ്രഹാവ് ഇവ
50 തതോ ഽവിധ്യദ് ഭ്രുവോർ മധ്യേ നാരാചേനാർജുനോ ഭൃശം
    സ തേന വിബഭൗ ദ്രൗണിർ ഊർധ്വരശ്മിർ യഥാ രവിഃ
51 അഥ കൃഷ്ണൗ ശരശതൈർ അശ്വത്ഥാമ്നാർദിതൗ ഭൃശം
    സരശ്മി ജാലനികരൗ യുഗാന്താർകാവ് ഇവാസതുഃ
52 തതോ ഽർജുനഃ സർവതോ ധാരം അസ്ത്രം; അവാസൃജദ് വാസുദേവാഭിഗുപ്തഃ
    ദ്രൗണായനിം ചാഭ്യഹനത് പൃഷത്കൈർ; വജ്രാഗ്നിവൈവസ്വതദണ്ഡകൽപൈഃ
53 സ കേശവം ചാർജുനം ചാതിതേജാ; വിവ്യാധ മർമസ്വ് അതിരൗദ്ര കർമാ
    ബാണൈഃ സുമുക്തൈർ അതിതീവ്ര വേഗൈർ; യൈർ ആഹതോ മൃത്യുർ അപി വ്യഥേത
54 ദ്രൗണേർ ഇഷൂൻ അർജുനഃ സംനിവാര്യ; വ്യായച്ഛതസ് തദ് ദ്വിഗുണൈഃ സുപുംഖൈഃ
    തം സാശ്വസൂത ധ്വജം ഏകവീരം; ആവൃത്യ സംശപ്തക സൈന്യം ആർഛത്
55 ധനൂംഷി ബാണാൻ ഇഷുധീർ ധനുർജ്യാഃ; പാണീൻ ഭുജാൻ പാണിഗതം ച ശസ്ത്രം
    ഛത്രാണി കേതൂംസ് തുരഗാൻ അഥൈഷാം; വസ്ത്രാണി മാല്യാന്യ് അഥ ഭൂഷണാനി
56 ചർമാണി വർമാണി മനോരഥാംശ് ച; പ്രിയാണി സർവാണി ശിരാംസി ചൈവ
    ചിച്ഛേദ പാർഥോ ദ്വിഷതാം പ്രമുക്തൈർ; ബാണൈഃ സ്ഥിതാനാം അപരാങ്മുഖാനാം
57 സുകൽപിതാഃ സ്യന്ദനവാജിനാഗാഃ; സമാസ്ഥിതാഃ കൃതയത്നൈർ നൃവീരൈഃ
    പാർഥേരിതൈർ ബാണഗണൈർ നിരസ്താസ്; തൈർ ഏവ സാർധം നൃവരൈർ നിപേതുഃ
58 പദ്മാർക പൂർണേന്ദുസമാനനാനി; കിരീടമാലാ മുകുടോത്കടാനി
    ഭല്ലാർധ ചന്ദ്ര ക്ഷുര ഹിംസിതാനി; പ്രപേതുർ ഉർവ്യാം നൃശിരാംസ്യ് അജസ്രം
59 അഥ വിപൈർ ദേവപതിദ്വിപാഭൈർ; ദേവാരി ദർപോൽബണ മന്യുദർപൈഃ
    കലിംഗ വംഗാംഗനിഷാദവീരാ; ജിഘാംസവഃ പാണ്ഡവം അഭ്യധാവൻ
60 തേഷാം ദ്വിപാനാം വിചകർത പാർഥോ; വർമാണി മർമാണി കരാൻ നിയന്തൄൻ
    ധ്വജാഃ പതാകാശ് ച തതഃ പ്രപേതുർ; വജ്രാഹതാനീവ ഗിരേഃ ശിരാംസി
61 തേഷു പ്രരുഗ്ണേഷു ഗുരോസ് തനൂജം; ബാണൈഃ കിരീടീ നവ സൂര്യവർണൈഃ
    പ്രച്ഛാദയാം ആസ മഹാഭ്രജാലൈർ; വായുഃ സമുദ്യുക്തം ഇവാംശുമന്തം
62 തതോ ഽർജുനേഷൂൻ ഇഷുഭിർ നിരസ്യ; ദ്രൗണിഃ ശരൈർ അർജുന വാസുദേവൗ
    പ്രച്ഛാദയിത്വ ദിവി ചന്ദ്രസൂര്യൗ; നനാദ സോ ഽംഭോദ ഇവാതപാന്തേ
63 തം അർജുനസ് താംശ് ച പുനസ് ത്വദീയാൻ; അഭ്യർദിതസ് തൈർ അവികൃത്ത ശസ്ത്രൈഃ
    ബാണാന്ധ കാരം സഹസൈവ കൃത്വാ; വിവ്യാധ സർവാൻ ഇഷുഭിഃ സുപുംഖൈഃ
64 നാപ്യ് ആദദത് സന്ദധൻ നൈവ മുഞ്ചൻ; ബാണാൻ രണേ ഽദൃശ്യത സവ്യസാചീ
    ഹതാംശ് ച നാഗാംസ് തുരഗാൻ പദാതീൻ; സംസ്യൂത ദേഹാൻ ദദൃശൂ രഥാംശ് ച
65 സന്ധായ നാരാചവരാൻ ദശാശു; ദ്രൗണിസ് ത്വരന്ന് ഏകം ഇവോത്സസർജ
    തേഷാം ച പഞ്ചാർജുനം അഭ്യവിധ്യൻ; പഞ്ചാച്യുതം നിർബിഭിദുഃ സുമുക്താഃ
66 തൈർ ആഹതൗ സർവമനുഷ്യമുഖ്യാവ്; അസൃക് ക്ഷരന്തൗ ധനദേന്ദ്ര കൽപൗ
    സമാപ്തവിദ്യേന യഥാഭിഭൂതൗ; ഹതൗ സ്വിദ് ഏതൗ കിം ഉ മേനിരേ ഽന്യേ
67 അഥാർജുനം പ്രാഹ ദശാർഹ നാഥഃ; പ്രമാദ്യസേ കിം ജഹി യോധം ഏതം
    കുര്യാദ് ധി ദോഷം സമുപേക്ഷിതോ ഽസൗ; കഷ്ടോ ഭവേദ് വ്യാധിർ ഇവാക്രിയാവാൻ
68 തഥേതി ചോക്ത്വാച്യുതം അപ്രമാദീ; ദ്രൗണിം പ്രയത്നാദ് ഇഷുഭിസ് തതക്ഷ
    ഛിത്ത്വാശ്വരശ്മീംസ് തുരഗാൻ അവിധ്യത്; തേ തം രണാദ് ഊഹുർ അതീവ ദൂരം
69 ആവൃത്യ നേയേഷ പുനസ് തു യുദ്ധം; പാർഥേന സാർധം മതിമാൻ വിമൃശ്യ
    ജാനഞ് ജയം നിയതം വൃഷ്ണിവീരേ; ധനഞ്ജയേ ചാംഗിരസാം വരിഷ്ഠഃ
70 പ്രതീപ കായേ തു രണാദ് അശ്വത്ഥാമ്നി ഹൃതേ ഹയൈഃ
    മന്ത്രൗഷധിക്രിയാ ദാനൈർ വ്യാധൗ ദേഹാദ് ഇവാഹൃതേ
71 സംശപ്തകാൻ അഭിമുഖൗ പ്രയാതൗ കേശവാർജുനൗ
    വാതോദ്ധൂത പതാകേന സ്യന്ദനേനൗഘനാദിനാ