മഹാഭാരതം മൂലം/കർണപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം14

1 [സ്]
     പ്രത്യാഗത്യ പുനർ ജിഷ്ണുർ അഹൻ സംശപ്തകാൻ ബഹൂൻ
     വക്രാനുവക്ര ഗമനാദ് അംഗാരക ഇവ ഗ്രഹഃ
 2 പാർഥ ബാണഹതാ രാജൻ നരാശ്വരഥകുഞ്ജരാഃ
     വിചേലുർ ബഭ്രമുർ നേദുഃ പേതുർ മമ്ലുശ് ച മാരിഷ
 3 ധുര്യം ധുര്യതരാൻ സൂതാൻ രഥാംശ് ച പരിസങ്ക്ഷിപൻ
     പാണീൻ പാണിഗതം ശസ്ത്രം ബാഹൂൻ അപി ശിരാംസി ച
 4 ഭല്ലൈഃ ക്ഷുരൈർ അർധചന്ദ്രൈർ വത്സദന്തൈശ് ച പാണ്ഡവഃ
     ചിച്ഛേദാമിത്ര വീരാണാം സമരേ പ്രതിയുധ്യതാം
 5 വാശിതാർഥേ യുയുത്സന്തോ വൃഷഭാ വൃഷഭം യഥാ
     ആപതന്ത്യ് അർജുനം ശൂരാഃ ശതശോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
 6 തേഷാം തസ്യ ച തദ് യുദ്ധം അഭവൽ ലോമഹർഷണം
     ത്രൈലോക്യവിജയേ യാദൃഗ് ദൈത്യാനാം സഹ വജ്രിണാ
 7 തം അവിധ്യത് ത്രിഭിർ ബാണൈർ ദന്ദ ശൂകൈർ ഇവാഹിഭിഃ
     ഉഗ്രായുധസ് തതസ് തസ്യ ശിരഃ കായാദ് അപാഹരത്
 8 തേ ഽർജുനം സർവതഃ ക്രുദ്ധാ നാനാശസ്ത്രൈർ അവീവൃഷൻ
     മരുദ്ഭിഃ പ്രേഷിതാ മേഘാ ഹിമവന്തം ഇവോഷ്ണഗേ
 9 അസ്ത്രൈർ അസ്ത്രാണി സംവാര്യ ദ്വിഷതാം സർവതോ ഽർജുനഃ
     സമ്യഗ് അസ്തൈഃ ശരൈഃ സർവാൻ സഹിതാൻ അഹനദ് ബഹൂൻ
 10 ഛിന്നത്രിവേണുജംഘേഷാൻ നിഹതപാർഷ്ണി സാരഥീൻ
    സഞ്ഛിന്നരശ്മി യോക്ത്രാക്ഷാൻ വ്യനുകർഷ യുഗാൻ രഥാൻ
    വിധ്വസ്തസർവസംനാഹാൻ ബാണൈശ് ചക്രേ ഽർജുനസ് ത്വരൻ
11 തേ രഥാസ് തത്ര വിധ്വസ്താഃ പരാർധ്യാ ഭാന്ത്യ് അനേകശഃ
    ധനിനാം ഇവ വേശ്മാനി ഹതാന്യ് അഗ്ന്യനിലാംബുഭിഃ
12 ദ്വിപാഃ സംഭിന്നമർമാണോ വജ്രാശനിസമൈഃ ശരൈഃ
    പേതുർ ഗിര്യഗ്രവേശ്മാനി വജ്രവാതാഗ്നിഭിർ യഥാ
13 സാരോഹാസ് തുരഗാഃ പേതുർ ബഹവോ ഽർജുന താഡിതാഃ
    നിർജിഹ്വാന്ത്രാഃ ക്ഷിതൗ ക്ഷീണാ രുധിരാർദ്രാഃ സുദുർദൃശഃ
14 നരാശ്വനാഗാ നാരാചൈഃ സംസ്യൂതാഃ സവ്യസാചിനാ
    ബഭ്രമുശ് ചസ്ഖലുഃ പേതുർ നേദുർ മമ്ലുശ് ച മാരിഷ
15 അണകൈശ് ച ശിലാ ധാതൈർ വജ്രാശനിവിഷോപമൈഃ
    ശരൈർ നിജഘ്നിവാൻ പാർഥോ മഹേന്ദ്ര ഇവ ദാനവാൻ
16 മഹാർഹവർമാഭരണാ നാനാരൂപാംബരായുധാഃ
    സ രഥാഃ സ ധ്വജാ വീരാ ഹതാഃ പാർഥേന ശേരതേ
17 വിജിതാഃ പുണ്യകർമാണോ വിശിഷ്ടാഭിജന ശ്രുതാഃ
    ഗതാഃ ശരീരൈർ വസുധാം ഊർജിതൈഃ കർമഭിർ ദിവം
18 അഥാർജുന രഥം വീരാസ് ത്വദീയാഃ സമുപാദ്രവൻ
    നാനാജനപദാധ്യക്ഷാഃ സഗണാ ജാതമന്യവഃ
19 ഉഹ്യമാനാ രഥാശ്വൈസ് തേ പത്തയശ് ച ജിഘാംസവഃ
    സമഭ്യധാവന്ന് അസ്യന്തോ വിവിധം ക്ഷിപ്രം ആയുധം
20 തദായുധ മഹാവർഷം ക്ഷിപ്തം യോധമഹാംബുദൈഃ
    വ്യധമൻ നിശിതൈർ ബാണൈഃ ക്ഷിപ്രം അർജുന മാരുതഃ
21 സാശ്വപത്തിദ്വിപരഥം മഹാശസ്ത്രൗഘം അപ്ലവം
    സഹസാ സന്തിതീർഷന്തം പാർഥം ശസ്ത്രാസ്ത്രസേതുനാ
22 അഥാബ്രവീദ് വാസുദേവഃ പാർഥം കിം ക്രീഡസേ ഽനഘ
    സംശപ്തകാൻ പ്രമഥ്യൈതാംസ് തതഃ കർണവധേ ത്വര
23 തഥേത്യ് ഉക്ത്വാർജുനഃ ക്ഷിപ്രം ശിഷ്ടാൻ സംശപ്തകാംസ് തദാ
    ആക്ഷിപ്യ ശസ്ത്രേണ ബലാദ് ദൈത്യാൻ ഇന്ദ്ര ഇവാവധീത്
24 ആദധത് സന്ദധൻ നാഷൂൻ ദൃഷ്ടഃ കൈശ് ചിദ് രണേ ഽർജുനഃ
    വിമുഞ്ചൻ വാ ശരാഞ് ശീഘ്രം ദൃശ്യതേ സ്മ ഹി കൈർ അപി
25 ആശ്ചര്യം ഇതി ഗോവിന്ദോ ബ്രുവന്ന് അശ്വാൻ അചോദയത്
    ഹംസാംസ ഗൗരാസ് തേ സേനാം ഹംസാഃ സര ഇവാവിശൻ
26 തതഃ സംഗ്രാമഭൂമിം താം വർതമാനേ ജനക്ഷയേ
    അവേക്ഷമാണോ ഗോവിന്ദഃ സവ്യസാചിനം അബ്രവീത്
27 ഏഷ പാർഥ മഹാരൗദ്രോ വർതതേ ഭരതക്ഷയഃ
    പൃഥിവ്യാം പാർഥിവാനാം വൈ ദുര്യോധനകൃതേ മഹാൻ
28 പശ്യ ഭാരത ചാപാനി രുക്മപൃഷ്ഠാനി ധന്വിനാം
    മഹതാം അപവിദ്ധാനി കലാപാൻ ഇഷുധീസ് തഥാ
29 ജാതരൂപമയൈഃ പുംഖൈഃ ശരാംശ് ച നതപർവണഃ
    തൈലധൗതാംശ് ച നാരാചാൻ നിർമുക്താൻ ഇവ പന്നഗാൻ
30 ഹസ്തിദന്ത ത്സരൂൻ ഖഡ്ഗാഞ് ജാതരൂപപരിഷ്കൃതാൻ
    ആകീർണാംസ് തോമരാംശ് ചാപാംശ് ചിത്രാൻ ഹേമവിഭൂഷിതാൻ
31 വർമാണി ചാപവിദ്ധാനി രുക്മപൃഷ്ഠാനി ഭാരത
    സുവർണവികൃതാൻ പ്രാസാഞ് ശക്തീഃ കനകഭൂഷിതാഃ
32 ജാംബൂനദമയൈഃ പട്ടൈർ ബദ്ധാശ് ച വിപുലാ ഗദാഃ
    ജാതരൂപമയീശ് ചർഷ്ടീഃ പട്ടിശാൻ ഹേമഭൂഷിതാൻ
33 ദണ്ഡൈഃ കനകചിത്രൈശ് ച വിപ്രവിദ്ധാൻ പരശ്വധാൻ
    അയഃ കുശാന്താൻ പതിതാൻ മുസലാനി ഗുരൂണി ച
34 ശതഘ്നീഃ പശ്യ ചിത്രാശ് ച വിപുലാൻ പരിഘാംസ് തഥാ
    ചക്രാണി ചാപവിദ്ധാനി മുദ്ഗരാംശ് ച ബഹൂൻ രണേ
35 നാനാവിധാനി ശസ്ത്രാണി പ്രഗൃഹ്യ ജയ ഗൃദ്ധിനഃ
    ജീവന്ത ഇവ ലക്ഷ്യന്തേ ഗതസത്ത്വാസ് തരസ്വിനഃ
36 ഗദാ വിമഥിതൈർ ഗാത്രൈർ മുസലൈർ ഭിന്നമസ്തകാൻ
    ഗജവാജിരഥക്ഷുണ്ണാൻ പശ്യ യോധാൻ സഹസ്രശഃ
37 മനുഷ്യഗജവാജീനാം ശരശക്ത്യൃഷ്ടിതോമരൈഃ
    നിസ്ത്രിംശൈഃ പട്ടിശൈഃ പ്രാസൈർ നഖരൈർ ലഗുഡൈർ അപി
38 ശരീരൈർ ബഹുധാ ഭിന്നൈഃ ശോണിതൗഘപരിപ്ലുതൈഃ
    ഗതാസുഭിർ അമിത്രഘ്ന സംവൃതാ രണഭൂമയഃ
39 ബാഹുഭിശ് ചന്ദനാദിഗ്ധൈഃ സാംഗദൈഃ ശുഭഭൂഷണൈഃ
    സ തലത്രൈഃ സ കേയൂരൈർ ഭാതി ഭാരത മേദിനീ
40 സാംഗുലിത്രൈർ ഭുജാഗ്രൈശ് ച വിപ്രവിദ്ധൈർ അലങ്കൃതൈഃ
    ഹസ്തിഹസ്തോപമൈശ് ഛിന്നൈർ ഊരുഭിശ് ച തരസ്വിനാം
41 ബദ്ധചൂഡാ മണിവരൈഃ ശിരോഭിശ് ച സകുണ്ഡലൈഃ
    നികൃത്തൈർ വൃഷഭാക്ഷാണാം വിരാജതി വസുന്ധരാ
42 കബന്ധൈഃ ശോണിതാദിഗ്ധൈശ് ഛിന്നഗാത്രശിരോ ധരൈഃ
    ഭൂർ ഭാതി ഭരതശ്രേഷ്ഠ ശാന്താർചിർഭിർ ഇവാഗ്നിഭിഃ
43 രഥാൻ ബഹുവിധാൻ ഭഗ്നാൻ ഹേമകിങ്കിണിനഃ ശുഭാൻ
    അശ്വാംശ് ച ബഹുധാ പശ്യ ശോണിതേന പരിപ്ലുതാൻ
44 യോധാനാം ച മഹാശംഖാൻ പാണ്ഡുരാംശ് ച പ്രകീർണകാൻ
    നിരസ്തജിഹ്വാൻ മാതംഗാഞ് ശയാനാൻ പർവതോപമാൻ
45 വൈജയന്തീ വിചിത്രാംശ് ച ഹതാംശ് ച ഗജയോധിനഃ
    വാരണാനാം പരിസ്തോമാൻ സുയുക്താംബര കംബലാൻ
46 വിപാടിനാ വിചിത്രാശ് ച രൂപചിത്രാഃ കുഥാസ് തഥാ
    ഭിന്നാശ് ച ബഹുധാ ഘണ്ടാഃ പതദ്ഭിശ് ചൂർണിതാ ഗജൈഃ
47 വൈഡൂര്യ മണിദണ്ഡാംശ് ച പതിതാൻ അങ്കുശാൻ ഭുവി
    ബദ്ധാഃ സാദിധ്വജാഗ്രേഷു സുവർണവികൃതാഃ കശാഃ
48 വിചിത്രാൻ മണിചിത്രാംശ് ച ജാതരൂപപരിഷ്കൃതാൻ
    അശ്വാസ്തര പരിസ്തോമാൻ രാങ്കവാൻപതിതാൻ ഭുവി
49 ചൂഡാമണീൻ നരേന്ദ്രാണാം വിചിത്രാഃ കാഞ്ചനസ്രജഃ
    ഛത്രാണി ചാപവിദ്ധാനി ചാമാര വ്യജനാനി ച
50 ചന്ദ്ര നക്ഷത്രഭാസൈശ് ച വദനൈശ് ചാരുകുണ്ഡലൈഃ
    കൢപ്ത ശ്മശ്രുഭിർ അത്യർഥം വീരാണാം സമലങ്കൃതൈഃ
    വദനൈഃ പശ്യ സഞ്ഛന്നാം മഹീം ശോണിതകർദമാം
51 സ ജീവാംശ് ച നരാൻ പശ്യ കൂജമാനാൻ സമന്തതഃ
    ഉപാസ്യമാനാൻ ബഹുഭിർ ന്യസ്തശസ്ത്രൈർ വിശാം പതേ
52 ജ്ഞാതിഭിഃ സഹിതൈസ് തത്ര രോദമാനൈർ മുഹുർ മുഹുഃ
    വ്യുത്ക്രാന്താൻ അപരാൻ യോധാംശ് ഛാദയിത്വാ തരസ്വിനഃ
    പുനർ യുദ്ധായ ഗച്ഛന്തി ജയ ഗൃദ്ധാഃ പ്രമന്യവഃ
53 അപരേ തത്ര തത്രൈവ പരിധാവന്തി മാനിനഃ
    ജ്ഞാതിഭിഃ പതിതൈഃ ശൂരൈർ യാച്യമാനാസ് തഥോദകം
54 ജലാർഥം ച ഗതാഃ കേ ചിൻ നിഷ്പ്രാണാ ബഹവോ ഽർജുന
    സംനിവൃത്താശ് ച തേ ശൂരാസ് താൻ ദൃഷ്ട്വൈവ വിചേതസഃ
55 ജലം ദൃഷ്ട്വാ പ്രധാവന്തി ക്രോശമാനാഃ പരസ്പരം
    ജലം പീത്വാ മൃതാൻ പശ്യ പിബതോ ഽന്യാംശ് ച ഭാരത
56 പരിത്യജ്യ പ്രിയാൻ അന്യേ ബാന്ധവാൻ ബാന്ധവപ്രിയ
    വ്യുത്ക്രാന്താഃ സമദൃശ്യന്ത തത്ര തത്ര മഹാരണേ
57 പശ്യാപരാൻ നരശ്രേഷ്ഠ സന്ദഷ്ടൗഷ്ഠ പുടാൻ പുനഃ
    ഭ്രുകുടീ കുടിലൈർ വക്ത്രൈഃ പ്രേക്ഷമാണാൻ സമന്തതഃ
58 ഏതത് തവൈവാനുരൂപം കർമാർജുന മഹാഹവേ
    ദിവി വാ ദേവരാജസ്യ ത്വയാ യത്കൃതം ആഹവേ
59 ഏവം താം ദർശയൻ കൃഷ്ണോ യുദ്ധഭൂമിം കിരീടിനേ
    ഗച്ഛന്ന് ഏവാശൃണോച് ഛബ്ദം ദുര്യോധന ബലേ മഹത്
60 ശംഖദുന്ദുഭിനിർഘോഷാൻ ഭേരീ പണവമിശ്രിതാൻ
    രഥാശ്വഗജനാദാംശ് ച ശസ്ത്ത്ര ശബ്ദാംശ് ച ദാരുണാൻ
61 പ്രവിശ്യ തദ് ബലം കൃഷ്ണസ് തുരഗൈർ വാതവേഗിഭിഃ
    പാണ്ഡ്യേനാഭ്യർദിതാം സേനാം ത്വദീയാം വീക്ഷ്യ ധിഷ്ഠിതഃ
62 സഹി നാനാവിധൈർ ബാണൈർ ഇഷ്വാസ പ്രവരോ യുധി
    ന്യഹനദ് ദ്വിഷതാം വ്രാതാൻ ഗതാസൂൻ അന്തകോ യഥാ
63 ഗജവാജിമനുഷ്യാണാം ശരീരാണി ശിതൈഃ ശരൈഃ
    ഭിത്ത്വാ പ്രഹരതാം ശ്രേഷ്ഠോ വിദേഹാസൂംശ് ചകാര സഃ
64 ശത്രുപ്രവീരൈർ അസ്താനി നാനാശസ്ത്രാണി സായകൈഃ
    ഭിത്ത്വാ താൻ അഹനത് പാണ്ഡ്യഃ ശത്രൂഞ് ശക്ര ഇവാസുരാൻ