മഹാഭാരതം മൂലം/കർണപർവം/അധ്യായം42

←അധ്യായം41

മഹാഭാരതം മൂലം/കർണപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം42

അധ്യായം43→

1 [സ്]
     തതഃ പുനഃ സമാജഗ്മുർ അഭീതാഃ കുരുസൃഞ്ജയാഃ
     യുധിഷ്ഠിര മുഖാഃ പാർഥാ വൈകർതന മുഖാ വയം
 2 തതഃ പ്രവവൃതേ ഭീമഃ സംഗ്രാമോ ലോമഹർഷണഃ
     കർണസ്യ പാണ്ഡവാനാം ച യമ രാഷ്ട്രവിവർധനഃ
 3 തസ്മിൻ പ്രവൃത്തേ സംഗ്രാമേ തുമുലേ ശോണിതോദകേ
     സംശപ്തകേഷു ശൂരേഷു കിം ചിച് ഛിഷ്ടേഷു ഭാരത
 4 ധൃഷ്ടദ്യുമ്നോ മഹാരാജ സഹിതഃ സർവരാജഭിഃ
     കർണം ഏവാഭിദുദ്രാവ പാണ്ഡവാശ് ച മഹാരഥാഃ
 5 ആഗച്ഛമാനാംസ് താൻ സംഖ്യേ പ്രഹൃഷ്ടാൻ വിജയൈഷിണഃ
     ദധാരൈകോ രണേ കർണോ ജലൗഘാൻ ഇവ പർവതഃ
 6 തം ആസാദ്യ തു തേ കർണം വ്യശീര്യന്ത മഹാരഥഃ
     യഥാചലം സമാസാദ്യ ജലൗഘാഃ സർവതോദിശം
     തയോർ ആസീൻ മഹാരാജ സംഗ്രാമോ ലോമഹർഷണഃ
 7 ധൃഷ്ടദ്യുമ്നസ് തു രാധേയം ശരേണ നതപർവണാ
     താഡയാം ആസ സങ്ക്രുദ്ധസ് തിഷ്ഠ തിഷ്ഠേതി ചാബ്രവീത്
 8 വിജയം തു ധനുഃശ്രേഷ്ഠം വിധുന്വാനോ മഹാരഥഃ
     പാർഷതസ്യ ധനുശ് ഛിത്ത്വാ ശരാൻ ആശീവിഷോപമാൻ
     താഡയാം ആസ സങ്ക്രുദ്ധഃ പാർഷതം നവഭിഃ ശരൈഃ
 9 തേ വർമ ഹേമവികൃതം ഭിത്ത്വാ തസ്യ മഹാത്മനഃ
     ശോണിതാക്താ വ്യരാജന്ത ശക്ര ഗോപാ ഇവാനഘ
 10 തദ് അപാസ്യ ധനുശ് ഛിന്നം ധൃഷ്ടദ്യുമ്നോ മഹാരഥഃ
    അന്യദ് ധനുർ ഉപാദായ ശരാംശ് ചാശീവിഷോപമാൻ
    കർണം വിവ്യാധ സപ്തത്യാ ശരൈഃ സംനതപർവഭിഃ
11 തഥൈവ രാജൻ കർണോ ഽപി പാർഷതം ശത്രുതാപനം
    ദ്രോണ ശത്രും മഹേഷ്വാസോ വിവ്യാധ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
12 തസ്യ കർണോ മഹാരാജ ശരം കനകഭൂഷണം
    പ്രേഷയാം ആസ സങ്ക്രുദ്ധോ മൃത്യുദണ്ഡം ഇവാപരം
13 തം ആപതന്തം സഹസാ ഘോരരൂപം വിശാം പതേ
    ചിച്ഛേദ സപ്തധാ രാജഞ് ശൈനേയഃ കൃതഹസ്തവത്
14 ദൃഷ്ട്വാ വിനിഹിതം ബാണം ശരൈഃ കർണോ വിശാം പതേ
    സാത്യകിം ശരവർഷേണ സമന്താത് പര്യവാരയത്
15 വിവ്യാധ ചൈനം സമരേ നാരാചൈസ് തത്ര സപ്തഭിഃ
    തം പ്രത്യവിധ്യച് ഛൈനേയഃ ശരൈർ ഹേമവിഭൂഷിതൈഃ
16 തതോ യുദ്ധം അതീവാസീച് ചക്ഷുഃ ശ്രോത്രഭയാവഹം
    രാജൻ ഘോരം ച ചിത്രം ച പ്രേക്ഷണീയം സമന്തതഃ
17 സർവേഷാം തത്ര ഭൂതാനാം ലോമ ഹർഷോ വ്യജായത
    തദ് ദൃഷ്ട്വാ സമരേ കർമ കർണ ശൈനേയയോർ നൃപ
18 ഏതസ്മിന്ന് അന്തരേ ദ്രൗണിർ അഭ്യയാത് സുമഹാബലം
    പാർഷതം ശത്രുദമനം ശത്രുവീര്യാസു നാശനം
19 അഭ്യഭാഷത സങ്ക്രുദ്ധോ ദ്രൗണിർ ദൂരേ ധനഞ്ജയേ
    തിഷ്ഠ തിഷ്ഠാദ്യ ബ്രഹ്മഘ്ന ന മേ ജീവൻ വിമോക്ഷ്യസേ
20 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ സുഭൃശം വീരഃ ശീഘ്രകൃൻ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
    പാർഷതം ഛാദയാം ആസ ഘോരരൂപൈഃ സുതേജനൈഃ
    യതമാനം പരം ശക്ത്യാ യതമാനോ മഹാരഥഃ
21 യഥാ ഹി സമരേ ദ്രൗണിഃ പാർഷതം വീക്ഷ്യ മാരിഷ
    തഥാ ദ്രൗണിം രണേ ദൃഷ്ട്വാ പാർഷതഃ പരവീരഹാ
    നാതിഹൃഷ്ടമനാ ഭൂത്വാ മന്യതേ മൃത്യും ആത്മനഃ
22 ദ്രൗണിസ് തു ദൃഷ്ട്വാ രാജേന്ദ്ര ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം രണേ സ്ഥിതം
    ക്രോധേന നിഃശ്വസൻ വീരഃ പാർഷതം സമുപാദ്രവത്
    താവ് അന്യോന്യം തു ദൃഷ്ട്വൈവ സംരംഭം ജഗ്മതുഃ പരം
23 അഥാബ്രവീൻ മഹാരാജ ദ്രോണപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ
    ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം സമീപസ്ഥം ത്വരമാണോ വിശാം പതേ
    പാഞ്ചാലാപസദാദ്യ ത്വാം പ്രേഷയിഷ്യാമി മൃത്യവേ
24 പാപം ഹി യത് ത്വയാ കർമ ഘ്നതാ ദ്രോണം പുരാ കൃതം
    അദ്യ ത്വാ പത്സ്യതേ തദ് വൈ യഥാ ഹ്യ് അകുശലം തഥാ
25 അരക്ഷ്യമാണഃ പാർഥേന യദി തിഷ്ഠസി സംയുഗേ
    നാപക്രമസി വാ മൂഢ സത്യം ഏതദ് ബ്രവീമി തേ
26 ഏവം ഉക്തഃ പ്രത്യുവാച ധൃഷ്ടദ്യുമ്നഃ പ്രതാപവാൻ
    പ്രതിവാക്യം സ ഏവാസിർ മാമകോ ദാസ്യതേ തവ
    യേനൈവ തേ പിതുർ ദത്തം യതമാനസ്യ സംയുഗേ
27 യദി താവൻ മയാ ദ്രോണോ നിഹതോ ബ്രാഹ്മണ ബ്രുവഃ
    ത്വാം ഇദാനീം കഥം യുദ്ധേ ന ഹനിഷ്യാമി വിക്രമാത്
28 ഏവം ഉക്ത്വാ മഹാരാജ സേനാപതിർ അമർഷണഃ
    നിശിതേനാഥ ബാണേന ദ്രൗണിം വിവ്യാധ പാർഷത
29 തതോ ദ്രോണിഃ സുസങ്ക്രുദ്ധഃ ശരൈഃ സംനതപർവഭിഃ
    പ്രാച്ഛാദയദ് ദിശോ രാജൻ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നസ്യ സംയുഗേ
30 നൈവാന്തരിക്ഷം ന ദിശോ നൈവ യോധാഃ സമന്തതഃ
    ദൃശ്യന്തേ വൈ മഹാരാജ ശരൈശ് ഛന്നാഃ സഹസ്രശഃ
31 തഥൈവ പാർഷതോ രാജൻ ദ്രൗണിം ആഹവശോഭിനം
    ശരൈഃ സഞ്ഛാദയാം ആസ സൂതപുത്രസ്യ പശ്യതഃ
32 രാധേയോ ഽപി മഹാരാജ പാഞ്ചാലാൻ സഹ പാണ്ഡവൈഃ
    ദ്രൗപദേയാൻ യുധാമന്യും സാത്യകിം ച മഹാരഥം
    ഏകഃ സ വാരയാം ആസ പ്രേക്ഷണീയഃ സമന്തതഃ
33 ധൃഷ്ടദ്യുമ്നോ ഽപി സമരേ ദ്രൗണേശ് ചിച്ഛേദ കാർമുകം
    തദ് അപാസ്യ ധനുശ് ഛിന്നം അന്യദ് ആദത്ത കാർമുകം
    വേഗവത് സമരേ ഘോരം ശരാംശ് ചാശീവിഷോപമാൻ
34 സ പാർഷതസ്യ രാജേന്ദ്ര ധനുഃ ശക്തിം ഗദാം ധ്വജം
    ഹയാൻ സൂതം രഥം ചൈവ നിമേഷാദ് വ്യധമച് ഛരൈഃ
35 സ ഛിന്നധന്വാ വിരഥോ ഹതാശ്വോ ഹതസാരഥിഃ
    ഖഡ്ഗം ആദത്ത വിപുലം ശതചന്ദ്രം ച ഭാനുമത്
36 ദ്രൗണിസ് തദ് അപി രാജേന്ദ്ര ഭല്ലൈഃ ക്ഷിപ്രം മഹാരഥഃ
    ചിച്ഛേദ സമരേ വീരഃ ക്ഷിപ്രഹസ്തോ ദൃഢായുധഃ
    രഥാദ് അനവരൂഢസ്യ തദ് അദ്ഭുതം ഇവാഭവത്
37 ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം തു വിരഥം ഹതാശ്വം ഛിന്നകാർമുകം
    ശരൈശ് ച ബഹുധാ വിദ്ധം അസ്ത്രൈശ് ച ശകലീകൃതം
    നാതരദ് ഭരതശ്രേഷ്ഠ യതമാനോ മഹാരഥഃ
38 തസ്യാന്തം ഇഷുഭീ രാജൻ യദാ ദ്രൗണിർ ന ജഗ്മിവാൻ
    അഥ ത്യക്ത്വാ ധനുർ വീരഃ പാർഷതം ത്വരിതോ ഽന്വഗാത്
39 ആസീദ് ആദ്രവതോ രാജൻ വേഗസ് തസ്യ മഹാത്മനഃ
    ഗരുഡസ്യേവ പതതോ ജിഘൃക്ഷോഃ പന്നഗോത്തമം
40 ഏതസ്മിന്ന് ഏവ കാലേ തു മാധവോ ഽർജുനം അബ്രവീത്
    പശ്യ പാർഥ യഥാ ദ്രൗണിഃ പാർഷതസ്യ വധം പ്രതി
    യത്നം കരോതി വിപുലം ഹന്യാച് ചൈനം അസംശയം
41 തം മോചയ മഹാബാഹോ പാർഷതം ശത്രുതാപനം
    ദ്രൗണേർ ആസ്യം അനുപ്രാപ്തം മൃത്യോർ ആസ്യ ഗതം യഥാ
42 ഏവം ഉക്ത്വാ മഹാരാജ വാസുദേവഃ പ്രതാപവാൻ
    പ്രൈഷയത് തത്ര തുരഗാൻ യത്ര ദ്രൗണിർ വ്യവസ്ഥിതഃ
43 തേ ഹയാശ് ചന്ദ്രസങ്കാശാഃ കേശവേന പ്രചോദിതാഃ
    പിബന്ത ഇവ തദ് വ്യോമ ജഗ്മുർ ദ്രൗണി രഥം പ്രഥി
44 ദൃഷ്ട്വായാന്തൗ മഹാവീര്യാവ് ഉഭൗ കൃഷ്ണ ധനഞ്ജയൗ
    ധൃഷ്ടദ്യുമ്ന വധേ രാജംശ് ചക്രേ യത്നം മഹാബലഃ
45 വികൃഷ്യമാണം ദൃഷ്ട്വൈവ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം ജനേശ്വര
    ശരാംശ് ചിക്ഷേപ വൈ പാർഥോ ദ്രൗണിം പ്രതി മഹാബലഃ
46 തേ ശരാ ഹേമവികൃതാ ഗാണ്ഡീവപ്രേഷിതാ ഭൃശം
    ദ്രൗണിം ആസാദ്യ വിവിശുർ വൽമീകം ഇവ പന്നഗാഃ
47 സ വിദ്ധസ് തൈഃ ശരൈർ ഘോരൈർ ദ്രോണപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ
    രഥം ആരുരുഹേ വീരോ ധനഞ്ജയ ശരാർദിതഃ
    പ്രഗൃഹ്യ ച ധനുഃശ്രേഷ്ഠം പാർഥം വിവ്യാധ സായകൈഃ
48 ഏതസ്മിന്ന് അന്തരേ വീരഃ സഹദേവോ ജനാധിപ
    അപോവാഹ രഥേനാജൗ പാർഷതം ശത്രുതാപനം
49 അർജുനോ ഽപി മഹാരാജ ദ്രൗണിം വിവ്യാധ പത്രിഭിഃ
    തം ദ്രോണപുത്രഃ സങ്ക്രുദ്ധോ ബാഹ്വോർ ഉരസി ചാർദയത്
50 ക്രോധിതസ് തു രണേ പാർഥോ നാരാചം കാലസംമിതം
    ദ്രോണപുത്രായ ചിക്ഷേപ കാലദണ്ഡം ഇവാപരം
    സ ബ്രാഹ്മണസ്യാംസ ദേശേ കാലദണ്ഡം ഇവാപരം
51 സ വിഹ്വലോ മഹാരാജ ശരവേഗേന സംയുഗേ
    നിഷസാദ രഥോപസ്ഥേ വ്യാക്ഷിപദ് വിജയം ധനുഃ
52 അർജുനം സമരേ ക്രുദ്ധഃ പ്രേക്ഷമാണോ മുഹുർ മുഹുഃ
    ദ്വൈരഥം ചാപി പാർഥേന കാമയാനോ മഹാരണേ
53 തം തു ഹിത്വാ ഹതം വീരം സാരഥിഃ ശത്രുകർശനം
    അപോവാഹ രഥേനാജൗ ത്വരമാണോ രണാജിരാത്
54 അഥോത്ക്രുഷ്ടം മഹാ രാജപാഞ്ചാലൈർ ജിതകാശിഭിഃ
    മോക്ഷിതം പാർഷതം ദൃഷ്ട്വാ ദ്രോണപുത്രം ച പീഡിതം
55 വാദിത്രാണി ച ദിവ്യാനി പ്രാവാദ്യന്ത സഹസ്രശഃ
    സിംഹനാദശ് ച സഞ്ജജ്ഞേ ദൃഷ്ട്വാ ഘോരം മഹാദ്ഭുതം
56 ഏവം കൃത്വാബ്രവീത് പാർഥോ വാസുദേവം ധനഞ്ജയഃ
    യാഹി സംശപ്തകാൻ കൃഷ്ണ കാര്യം ഏതത് പരം മമ
57 തതഃ പ്രയാതോ ദാശാർഹഃ ശ്രുത്വാ പാണ്ഡവ ഭാഷിതം
    രഥേനാതിപതാകേന മനോമാരുതരംഹസാ