മഹാഭാരതം മൂലം/കർണപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം57

1 [സ്]
     അർജുനസ് തു മഹാരാജ കൃത്വാ സൈന്യം പൃഥഗ്വിധാം
     സൂതപുത്രം സുസംരബ്ധം ദൃഷ്ട്വാ ചൈവ മഹാരണേ
 2 ശോണിതോദാം മഹീം കൃത്വാ മാംസമജ്ജാസ്ഥി വാഹിനീം
     വാസുദേവം ഇദം വാക്യം അബ്രവീത് പുരുഷർഷഭ
 3 ഏഷ കേതൂ രണേ കൃഷ്ണ സൂതപുത്രസ്യ ദൃശ്യതേ
     ഭീമസേനാദയശ് ചൈതേ യോധയന്തി മഹാരഥാൻ
     ഏതേ ദ്രവന്തി പാഞ്ചാലാഃ കർണാസ് ത്രസ്താ ജനാർദന
 4 ഏഷ ദുര്യോധനോ രാജാ ശ്വേതച് ഛത്രേണ ഭാസ്വതാ
     കർണേന ഭഗ്നാൻ പാഞ്ചാലാൻ ദ്രാവയൻ ബഹു ശോഭതേ
 5 കൃപശ് ച കൃതവർമാ ച ദ്രൗണിശ് ചൈവ മഹാബലഃ
     ഏതേ രക്ഷന്തി രാജാനം സൂതപുത്രേണ രക്ഷിതാഃ
     അവധ്യമാനാസ് തേ ഽസ്മാഭിർ ഘാതയിഷ്യന്തി സോമകാൻ
 6 ഏഷ ശല്യോ രഥോപസ്ഥേ രശ്മിസഞ്ചാര കോവിദഃ
     സൂതപുത്ര രഥം കൃഷ്ണ വാഹയൻ ബഹു ശോഭതേ
 7 തത്ര മേ ബുദ്ധിർ ഉത്പന്നാ വാഹയാത്ര മഹാരഥം
     നാഹത്വാ സമരേ കർണം നിവർതിഷ്യേ കഥം ചന
 8 രാധേയോ ഽപ്യ് അന്യഥാ പർഥാൻ സൃഞ്ജയാംശ് ച മഹാരഥാൻ
     നിഃശേഷാൻ സമരേ കുര്യാത് പശ്യാതോർ നൗ ജനാർദന
 9 തതഃ പ്രായാദ് രഥേനാശു കേശവസ് തവ വാഹിനീം
     കർണം പ്രതി മഹേഷ്വാസം ദ്വൈരഥേ സവ്യസാചിനാ
 10 പ്രയാതശ് ച മഹാബാഹുഃ പാണ്ഡവാനുജ്ഞയാ ഹരിഃ
    ആശ്വാസയൻ രഥേനൈവ പാണ്ഡുസൈന്യാനി സർവശഃ
11 രഥഘോഷഃ സ സംഗ്രാമേ പാണ്ഡവേയസ്യ സംബഭൗ
    വാസവാശനി തുല്യസ്യ മഹൗഘസ്യേവ മാരിഷ
12 മഹതാ രഥഘോഷേണ പാണ്ഡവഃ സത്യവിക്രമഃ
    അഭ്യയാദ് അപ്രമേയാത്മാ വിജയസ് തവ വാഹിനീം
13 തം ആയാന്തം സമീക്ഷ്യൈവ ശ്വേതാശ്വം കൃഷ്ണസാരഥിം
    മദ്രരാജോ ഽബ്രവീത് കൃഷ്ണം കേതും ദൃഷ്ട്വാ മഹാത്മനഃ
14 അയം സ രഥ ആയാതി ശ്വേതാശ്വഃ കൃഷ്ണസാരഥിഃ
    നിഘ്നന്ന് അമിത്രാൻ സമരേ യം കർണ പരിപൃച്ഛസി
15 ഏഷ തിഷ്ഠതി കൗന്തേയഃ സംസ്പൃശൻ ഗാണ്ഡിവം ധനുഃ
    തം ഹനിഷ്യസി ചേദ് അദ്യ തൻ നഃ ശ്രേയോ ഭവിഷ്യതി
16 ഏഷാ വിദീര്യതേ സേനാ ധാർതരാഷ്ട്രീ സമന്തതഃ
    അർജുനസ്യ ഭയാത് തൂർണം നിഘ്നതഃ ശാത്രവാൻ ബഹൂൻ
17 വർജയൻ സർവസൈന്യാനി ത്വരതേ ഹി ധനഞ്ജയഃ
    ത്വദർഥം ഇതി മന്യേ ഽഹം യഥാസ്യോദീര്യതേ വപുഃ
18 ന ഹ്യ് അവസ്ഥാപ്യതേ പാർഥോ യുയുത്സുഃ കേന ചിത് സഹ
    ത്വാം ഋതേ ക്രോധദീപ്തോ ഹി പീഡ്യമാനേ വൃകോദരേ
19 വിരഥം ധർമരാജം ച ദൃഷ്ട്വാ സുദൃഢ വിക്ഷതം
    ശിഖണ്ഡിനം സാത്യകിം ച ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം ച പാർഷതം
20 ദ്രൗപദേയാൻ യുധാമന്യും ഉത്തമൗജസം ഏവ ച
    നകുലം സഹദേവം ച ഭ്രാതരൗ ദ്വൗ സമീക്ഷ്യ ച
21 സഹസൈക രഥഃ പാർഥസ് ത്വാം അഭ്യേതി പരന്തപ
    ക്രോധരക്തേക്ഷണഃ ക്രുദ്ധോ ജിഘാംസുഃ സർവധന്വിനാം
22 ത്വരിതോ ഽഭിപതത്യ് അസ്മാംസ് ത്യക്ത്വാ സൈന്യാന്യ് അസംശയം
    ത്വം കർണ പ്രതിയാഹ്യ് ഏനം നാസ്ത്യ് അന്യോ ഹി ധനുർധരഃ
23 ന തം പശ്യാമി ലോകേ ഽസ്മിംസ് ത്വത്തോ ഽപ്യ് അന്യം ധനുർധരം
    അർജുനം സമരേ ക്രുദ്ധാം യോ വേലാം ഇവ ധാരയേത്
24 ന ചാസ്യ രക്ഷാം പശ്യാമി പൃഷ്ഠതോ ന ച പാർശ്വതഃ
    ഏക ഏവാഭിയാതി ത്വാം പശ്യ സാഫല്യം ആത്മനഃ
25 ത്വം ഹി കൃഷ്ണൗ രണേ ശക്തഃ സംസാധയിതും ആഹവേ
    തവൈഷ ഭാരോ രാധേയ പ്രത്യുദ്യാഹി ധനഞ്ജയം
26 ത്വം കൃതോ ഹ്യ് ഏവ ഭീഷ്മേണ ദ്രോണ ദ്രൗണികൃപൈർ അപി
    സവ്യസാചി പ്രതിരഥസ് തം നിവർതത പാണ്ഡവം
27 ലേലിഹാനം യഥാ സർപം ഗർജന്തം ഋഷഭം യഥാ
    ലയസ്ഥിതം യഥാ വ്യാഘ്രം ജഹി കർണ ധനഞ്ജയം
28 ഏതേ ദ്രവന്തി സമരേ ധാർതരാഷ്ട്രാ മഹാരഥാഃ
    അർജുനസ്യാ ഭയാത് തൂർണം നിരപേക്ഷാ ജനാധിപാഃ
29 ദ്രവതാം അഥ തേഷാം തു യുധി നാന്യോ ഽസ്തി മാനവഃ
    ഭയഹാ യോ ഭവേദ് വീര ത്വാം ഋതേ സൂതനന്ദന
30 ഏതേ ത്വാം കുരവഃ സർവേ ദീപം ആസാദ്യ സംയുഗേ
    വിഷ്ഠിതാഃ പുരുഷവ്യാഘ്ര ത്വാത്തഃ ശരണ കാങ്ക്ഷിണഃ
31 വൈദേഹാംബഷ്ഠ കാംബോജാസ് തഥാ നഗ്ന ജിതസ് ത്വയാ
    ഗാന്ധാരാശ് ച യയാ ധൃത്യാ ജിതാഃ സംഖ്യേ സുദുർജയാഃ
32 താം ധൃതിം കുരു രാധേയ തതഃ പ്രത്യേഹി പാണ്ഡവം
    വാസുദേവം ച വാർഷ്ണേയം പ്രീയമാണം കിരീടിനാ
33 [കർണ]
    പ്രകൃതിസ്ഥോ ഹി മേ ശല്യ ഇദാനീം സംമതസ് തഥാ
    പ്രതിഭാസി മഹാബാഹോ വിഭീശ് ചൈവ ധനഞ്ജയാത്
34 പശ്യ ബാഹ്വോർ ബലം മേ ഽദ്യ ശിക്ഷിതസ്യ ച പശ്യ മേ
    ഏകോ ഽദ്യ നിഹനിഷ്യാമി പാണ്ഡവാനാം മഹാചമൂം
35 കൃഷ്ണൗ ച പുരുഷവ്യാഘ്രൗ തച് ച സത്യം ബ്രവീമി തേ
    നാഹത്വാ യുധി തൗ വീരാവ് അപയാസ്യേ കഥം ചന
36 സ്വപ്സ്യേ വാ നിഹ്യതസ് താഭ്യാം അസത്യോ ഹി രണേ ജയഃ
    കൃതാർഥോ വാ ഭവിഷ്യാമി ഹത്വാ താവ് അഥ വാ ഹതഃ
37 നൈതാദൃശോ ജാതു ബഭൂവ ലോകേ; രഥോത്തമോ യാവദ് അനുശ്രുതം നഃ
    തം ഈദൃശം പ്രതിയോത്സ്യാമി പാർഥം; മഹാഹവേ പശ്യ ച പൗരുഷം മേ
38 രഥേ ചരത്യ് ഏഷ രഥപ്രവീരഃ; ശീഘ്രൈർ ഹയൈഃ കൗരവ രാജപുത്രഃ
    സ വാദ്യ മാം നേഷ്യതി കൃച്ഛ്രം ഏതത്; കർണസ്യാന്താദ് ഏതദ് അന്താഃ സ്ഥ സർവേ
39 അസ്വേദിനൗ രാജപുത്രസ്യ ഹസ്താവ്; അവേപിനൗ ജാതകിണൗ ബൃഹന്തൗ
    ദൃഢായുധഃ കൃതിമാൻ ക്ഷിപ്രഹസ്തോ; ന പാണ്ഡവേയേന സമോ ഽസ്തി യോധഃ
40 ഗൃഹ്ണാത്യ് അനേകാൻ അപി കങ്കപത്രാൻ; ഏകം യഥാ താൻ ക്ഷിതിപാൻ പ്രമഥ്യ
    തേ ക്രോശമാത്രം നിപതന്ത്യ് അമോഘാഃ; കസ് തേന യോധോ ഽസ്തി സമഃ പൃഥിവ്യാം
41 അതോഷയത് പാണ്ഡവേയോ ഹുതാശം; കൃഷ്ണ ദ്വിതീയോ ഽതിരഥസ് തരസ്വീ
    ലേഭേ ചക്രം യത്ര കൃഷ്ണോ മഹാത്മാ; ധനുർ ഗാണ്ഡീവം പാണ്ഡവഃ സ്വ്യ സാചീ
42 ശ്വേതാശ്വയുക്തം ച സുഘോഷം അഗ്ര്യം; രഥം മഹാബാഹുർ അദീനസത്ത്വഃ
    മഹേഷുധീ ചാക്ഷയൗ ദിവ്യരൂപൗ; ശസ്ത്രാണി ദിവ്യാനി ച ഹവ്യവാഹാത്
43 തഥേന്ദ്ര ലോകേ നിജഘാന ദൈത്യാൻ; അസംഖ്യേയാൻ കാലകേയാംശ് ച സർവാൻ
    ലേഭേ ശംഖം ദേവദത്തം സ്മ തത്ര; കോ നാമ തേനാഭ്യധികഃ പൃഥിവ്യാം
44 മഹാദേവം തോഷയാം ആസ ചൈവ; സാക്ഷാത് സുയുദ്ധേന മഹാനുഭാവഃ
    ലേഭേ തതഃ പാശുപതം സുഘോരം; ത്രൈലോക്യസംഹാര കരം മഹാസ്ത്രം
45 പൃഥക്പൃഥഗ് ലോകപാലാഃ സമേതാ; ദദുർ ഹ്യ് അസ്ത്രാണ്യ് അപ്രമേയാണി യസ്യ
    യൈസ് താഞ് ജഘാനാശു രണേ നൃസിംഹാൻ; സ കാലഖഞ്ജാൻ അസുരാൻ സമേതാൻ
46 തഥാ വിരാടസ്യ പുരേ സമേതാൻ; സർവാൻ അസ്മാൻ ഏകരഥേന ജിത്വാ
    ജഹാര തദ് ഗോധനം ആജിമധ്യേ; വസ്ത്രാണി ചാദത്ത മഹാരഥേഭ്യഃ
47 തം ഈദൃശ്മ വീര്യഗുണോപപന്നം; കൃഷ്ണ ദ്വിതീയം വരയേ രണായ
    അനന്തവീര്യേണ ച കേശവേന; നാരായണേനാപ്രതിമേന ഗുപ്തം
48 വർഷായുതൈർ യസ്യ ഗുണാ ന ശക്യാ; വക്തും സമേതൈർ അപി സർവലോകൈഃ
    മഹാത്മനഃ ശംഖചക്രാസി പാണേർ; വിഷ്ണോർ ജിഷ്ണോർ വസുദേവാത്മജസ്യ
    ഭയം മേ വൈ ജായതേ സാധ്വസം ച; ദൃഷ്ട്വാ കൃഷ്ണാവ് ഏകരഥേ സമേതൗ
49 ഉഭൗ ഹി ശൂരൗ കൃതിനൗ ദൃഢാസ്ത്രൗ; മഹാരഥൗ സംഹനനോപപന്നൗ
    ഏതാദൃശൗ ഫൽഗുന വാസുദേവൗ; കോ ഽന്യഃ പ്രതീയാൻ മദ് ഋതേ നു ശല്യ
50 ഏതാവ് അഹം യുധി വാ പാതയിഷ്യേ; മാം വാ കൃഷ്ണൗ നിഹനിഷ്യതോ ഽദ്യ
    ഇതി ബ്രുവഞ് ശക്യം അമിത്രഹന്താ; കർണോ രണേ മേഘ ഇവോന്നനാദ
51 അഭ്യേത്യ പുത്രേണ തവാഭിനന്ദിതഃ; സമേത്യ ചോവാച കുരുപ്രവീരാൻ
    കൃപം ച ഭോജം ച മഹാഭുജാവ് ഉഭൗ; തഥൈവ ഗാന്ധാര നൃപം സഹാനുജം
    ഗുരോഃ സുതം ചാവരജം തഥാത്മനഃ; പദാതിനോ ഽഥ ദ്വിപസാദിനോ ഽന്യാൻ
52 നിരുന്ധതാഭിദ്രവതാച്യുതാർജുനൗ; ശ്രമേണ സംയോജയതാശു സർവതഃ
    യഥാ ഭവദ്ഭിർ ഭൃശവിക്ഷതാവ് ഉഭൗ; സുഖേന ഹന്യാം അഹം അദ്യ ഭൂമിപാഃ
53 തഥേതി ചോക്ത്വാ ത്വരിതാഃ സ്മ തേ ഽർജുനം; ജിഘാംസവോ വീരതമാഃ സമഭ്യയുഃ
    നദീനദാൻ ഭൂരി ജലോ മഹാർണവോ; യഥാതഥാ താൻ സമരേ ഽർജുനോ ഽഗ്രസത്
54 ന സന്ദധാനോ ന തഥാ ശരോത്തമാൻ; പ്രമുഞ്ചമാനോ രിപുഭിഃ പ്രദൃശ്യതേ
    ധനഞ്ജയസ് തസ്യ ശരൈശ് ച ദാരിതാ; ഹതാശ് ച പേതുർ നരവാജി കുഞ്ജരാഃ
55 ശരാർചിഷം ഗാണ്ഡിവചാരു മണ്ഡലം; യുഗാന്തസൂര്യപ്രതിമാന തേജസം
    ന കൗരവാഃ ശേകുർ ഉദീക്ഷിതും ജയം; യഥാ രവിം വ്യാധിത ചക്ഷുഷോ ജനാഃ
56 തം അഭ്യധാവദ് വിസൃജഞ് ശരാൻ കൃപസ്; തഥൈവ ഭോജസ് തവ ചാത്മജഃ സ്വയം
    ജിഘാംസുഭിസ് താൻ കുശലൈഃ ശരോത്തമാൻ; മഹാഹവേ സഞ്ജവിതാൻ പ്രയത്നതഃ
    ശരൈഃ പ്രചിച്ഛേദ ച പാണ്ഡവസ് ത്വരൻ; പരാഭിനദ് വക്ഷസി ച ത്രിഭിസ് ത്രിഭിഃ
57 സ ഗാണ്ഡിവാഭ്യായത പൂർണമണ്ഡലസ്; തപൻ രിപൂൻ അർജുന ഭാസ്കരോ ബഭൗ
    ശരോഗ്ര രശ്മിഃ ശുചി ശുക്രമധ്യഗോ; യഥൈവ സൂര്യഃ പരിവേഷഗസ് തഥാ
58 അഥാഗ്ര്യ ബാണൈർ ദശഭിർ ധനഞ്ജയം; പരാഭിനദ് ദ്രോണസുതോ ഽച്യുതം ത്രിഭിഃ
    ചതുർഭിർ അശ്വാംശ് ചതുരഃ കപിം തഥാ; ശരൈഃ സ നാരാചവരൈർ അവാകിരത്
59 തഥാ തു തത് തത് സ്ഫുരദ് ആത്തകാർമുകം; ത്രിഭിഃ ശരൈർ യന്തൃശിരഃ ക്ഷുരേണ
    ഹയാംശ് ചതുർഭിശ് ചതുരസ് ത്രിഭിർ ധ്വജം; ധനഞ്ജയോ ദ്രൗണിരഥാൻ ന്യപാതയത്
60 സ രോഷപൂർണോ ഽശനിവജ്രഹാടകൈർ; അലങ്കൃതം തക്ഷക ഭോഗവർചസം
    സുബന്ധനം കാർമുകം അന്യദ് ആദദേ; യഥാ മഹാഹിപ്രവരം ഗിരേസ് തഥാ
61 സ്വം ആയുധം ചോപവികീര്യ ഭൂതലേ; ധനുശ് ച കൃത്വാ സഗുണം ഗുണാധികഃ
    സമാനയാനാവ് അജിതൗ നരോത്തമൗ; ശരോത്തമൈർ ദ്രൗണിർ അവിധ്യദ് അന്തികാത്
62 കൃപശ് ച ഭോജശ് ച തഥാത്മജശ് ച തേ; തമോനുദം വാരിധരാ ഇവാപതൻ
    കൃപസ്യ പാർഥഃ സശരം ശരാസനം; ഹയാൻ ധ്വജം സാരഥിം ഏവ പത്രിഭിഃ
63 ശരൈഃ പ്രചിച്ഛേദ തവാത്മജസ്യ; ധ്വജം ധനുശ് ച പ്രചകർത നർദതഃ
    ജഘാന ചാശ്വാൻ കൃതവർമണഃ ശുഭാൻ; ധ്വജം ച ചിച്ഛേദ തതഃ പ്രതാപവാൻ
64 സവാജിസൂതേഷ്വ് അസനാൻ സകേതനാഞ്; ജഘാന നാഗാശ്വരഥാംസ് ത്വരംശ് ച സഃ
    തതഃ പ്രകീർണം സുമഹദ് ബലം തവ; പ്രദാരിതം സേതുർ ഇവാംഭസാ യഥാ
    തതോ ഽർജുനസ്യാശു രഥേന കേശവശ്; ചകാര ശത്രൂൻ അപസവ്യ മാതുരാൻ
65 തഥ പ്രയാന്തം ത്വരിതം ധനഞ്ജയം; ശതക്രതും വൃത്ര നിജഘ്നുഷം യഥാ
    സമന്വധാവൻ പുനർ ഉച്ഛ്രിതൈർ ധ്വജൈ; രഥൈഃ സുയുക്തൈർ അപരേ യുയുത്സവഃ
66 അഥാഭിസൃത്യ പ്രതിവാര്യ താൻ അരീൻ; ധനഞ്ജയസ്യാഭി രഥം മഹാരഥാഃ
    ശിഖണ്ഡിശൈനേയ യമാഃ ശിതൈഃ ശരൈർ; വിദാരയന്തോ വ്യനദൻ സുഭൗരവം
67 തതോ ഽഭിജഘ്നുഃ കുപിതാഃ പരസ്പരം; ശരൈസ് തദാഞ്ജോ ഗതിഭിഃ സുതേജനൈഃ
    കുരുപ്രവീരാഃ സഹ സൃഞ്ജയൈർ യഥാ; അസുരാഃ പുരാ ദേവവരൈർ അയോധയൻ
68 ജയേപ്സവഃ സ്വർഗമനായ ചോത്സുകാഃ; പതന്തി നാഗാശ്വരഥാഃ പരന്തപ
    ജഗർജുർ ഉച്ചൈർ ബലവച് ച വിവ്യധുഃ; ശരൈഃ സുമുക്തൈർ ഇതരേതരം പൃഥക്
69 ശരാന്ധകാരേ തു മഹാത്മഭിഃ കൃതേ; മഹാമൃധേ യോധവരൈഃ പരസ്പരം
    ബഭുർ ദശാശാ ന ദിവം ച പാർഥിവ; പ്രഭാ ച സൂര്യസ്യ തമോവൃതാഭവത്