മഹാഭാരതം മൂലം/കർണപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം68

1 [സ്]
     ശല്യസ് തു കർണാർജുനയോർ വിമർദേ; ബലാനി ദൃഷ്ട്വാ മൃദിതാനി ബാണൈഃ
     ദുര്യോധനം യാന്തം അവേക്ഷമാണോ; സന്ദർശയദ് ഭാരത യുദ്ധഭൂമിം
 2 നിപാതിതസ്യന്ദനവാജിനാഗം; ദൃഷ്ട്വാ ബലം തദ് ധതസൂതപുത്രം
     ദുര്യോധനോ ഽശ്രുപ്രതി പൂർണനേത്രോ; മുഹുർ മുഹുർ ന്യശ്വസദ് ആർതരൂപഃ
 3 കർമം തു ശൂരം പതിതം പൃഥിവ്യാം; ശരാചിതം ശോണിതദിഗ്ധ ഗാത്രം
     യദൃച്ഛയാ സൂര്യം ഇവാവനിസ്ഥം; ദിദൃക്ഷവഃ സമ്പരിവാര്യ തസ്ഥുഃ
 4 പ്രഹൃഷ്ടവിത്രസ്ത വിഷണ്ണവിസ്മൃതാസ്; തഥാപരേ ശോകഗതാ ഇവാഭവൻ
     പരേ ത്വദീയാശ് ച പരസ്പരേണ; യഥാ യഥൈഷാം പ്രകൃതിസ് തഥാഭവൻ
 5 പ്രവിദ്ധ വർമാഭരണാംബരായുധം; ധനഞ്ജയേനാഭിഹതം ഹതൗജസം
     നിശമ്യ കർണം കുരവഃ പ്രദുദ്രുവുർ; ഹതർഷഭാ ഗാവ ഇവാകുലാകുലാഃ
 6 കൃത്വാ വിമർദം ഭൃശം അർജുനേന; കർണം ഹതം കേസരിണേവ നാഗം
     ദൃഷ്ട്വാ ശയാനം ഭുവി മദ്രരാജോ; ഭീതോ ഽപസർപത് സരഥഃ സുശീഘ്രം
 7 മദ്രാധിപശ് ചാപി വിമൂഢചേതാസ്; തൂർണം രഥേനാപഹൃത ധ്വജേന
     ദുര്യോധനസ്യാന്തികം ഏത്യ ശീഘ്രം; സംഭാഷ്യ ദുഃഖാർതം ഉവാച വാക്യം
 8 വിശീർണനാഗാശ്വരഥപ്രവീരം; ബലം ത്വദിയം യമ രാഷ്ട്രകൽപം
     അന്യോന്യം ആസാദ്യ ഹതം മഹദ്ഭിർ; നരാശ്വനാഗൈർ ഗിരികൂട കൽപൈഃ
 9 നൈതാദൃശം ഭാരത യുദ്ധം ആസീദ്; യഥാദ്യ കർണാർജുനയോർ ബഭൂവ
     ഗ്രസ്തൗ ഹി കർണേന സമേത്യ കൃഷ്ണാവ്; അന്യേ ച സർവേ തവ ശത്രവോ യേ
 10 ദൈവം തു യത് തത് സ്വവശം പ്രവൃത്തം; തത് പാണ്ഡവാൻ പാതി ഹിനസ്തി ചാസ്മാൻ
    തവാർഥ സിദ്ധ്യർഥകരാ ഹി സർവേ; പ്രസഹ്യ വീരാ നിഹതാ ദ്വിഷദ്ഭിഃ
11 കുബേര വൈവസ്വതവാസവാനാം; തുല്യപ്രഭാവാംബുപതേശ് ച വീരാഃ
    വീര്യേണ ശൗര്യേണ ബലേന ചൈവ; തൈസ് തൈശ് ച യുക്താ വിപുലൈർ ഗുണൗഘൈഃ
12 അവധ്യകൽപാ നിഹതാ നരേന്ദ്രാസ്; തവാർഥ കാമാ യുധി പാണ്ഡവേയൈഃ
    തൻ മാ ശുചോ ഭാരത ദിഷ്ടം ഏതത്; പര്യായ സിദ്ധിർ ന സദാസ്തി സിദ്ധിഃ
13 ഏതദ് വചോ മദ്രപതേർ നിശമ്യ; സ്വം ചാപനീതം മനസാ നിരീക്ഷ്യ
    ദുര്യോധനോ ദീനമനാ വിസഞ്ജ്ഞഃ; പുനഃ പുനർ ന്യശ്വസദ് ആർതരൂപഃ
14 തം ധ്യാനമൂകം കൃപണം ഭൃശാർതം; ആർതായനിർ ദീനം ഉവാച വാക്യം
    പശ്യേദം ഉഗ്രം നരവാജി നാഗൈർ; ആയോധനം വീര ഹതൈഃ പ്രപന്നം
15 മഹീധരാഭൈഃ പതിതൈർ മഹാഗജൈഃ; സകൃത് പ്രവിദ്ധൈഃ ശരവിദ്ധ മർമഭിഃ
    തൈർ വിഹ്വലദ്ഭിശ് ച ഗതാസുഭിശ് ച; പ്രധ്വസ്ത യന്ത്രായുധ വർമ യോധൈഃ
16 വജ്രാപവിദ്ധൈർ ഇവ ചാചലേന്ദ്രൈർ; വിഭിന്നപാഷാണ മൃഗദ്രുമൗഷധൈഃ
    പ്രവിദ്ധ ഘണ്ടാങ്കുശ തോമരധ്വജൈഃ; സഹേമ മാലൈ രുധിരൗഘസമ്പ്ലുതൈഃ
17 ശരാവഭിന്നൈഃ പതിതൈശ് ച വാജിഭിഃ; ശ്വസദ്ഭിർ അന്യൈഃ ക്ഷതജം വമദ്ഭിഃ
    ദീനൈഃ സ്തനദ്ഭിഃ പരിവൃത്തനേത്രൈർ; മഹീം ദശദ്ഭിഃ കൃപണം നദദ്ഭിഃ
18 തഥാപവിദ്ധൈർ ഗജവാജിയോധൈർ; മന്ദാസുഭിശ് ചൈവ ഗതാസുഭിശ് ച
    നരാശ്വനാഗൈശ് ച രഥൈശ് ച മർദിതൈർ; മഹീ മഹാവൈതരണീവ ദുർദൃശാ
19 ഗജൈർ നികൃത്താപരഹസ്തഗാത്രൈർ; ഉദ്വേപമാനൈഃ പതിതൈഃ പൃഥിവ്യാം
    യശസ്വിഭിർ നാഗരഥാശ്വയോധിഭിഃ; പദാതിഭിശ് ചാഭിമുഖൈർ ഹതൈഃ പരൈഃ
    വിശീർണവർമാഭരണാംബരായുധൈർ; വൃതാ നിശാന്തൈർ ഇവ പാവകൈർ മഹീ
20 ശരപ്രഹാരാഭിഹതൈർ മഹാബലൈർ; അവേക്ഷ്യമാണൈഃ പതിതൈഃ സഹസ്രശഃ
    പ്രനഷ്ടസഞ്ജ്ഞൈഃ പുനർ ഉച്ഛ്വസദ്ഭിർ; മഹീ ബഭൂവാനുഗതൈർ ഇവാഗ്നിഭിഃ
    ദിവശ് ച്യുതൈർ ഭൂർ അതിദീപ്തം അദ്ഭിർ; നക്തം ഗ്രഹൈർ ദ്യൗർ അമലേവ ദീപ്തൈഃ
21 ശരാസ് തു കർണാർജുന ബാഹുമുക്താ; വിദാര്യ നാഗാശ്വമനുഷ്യദേഹാൻ
    പ്രാണാൻ നിരസ്യാശു മഹീം അതീയുർ; മഹോരഗാ വാസം ഇവാഭിതോ ഽസ്ത്രൈഃ
22 ഹതൈർ മനുഷ്യാശ്വഗജൈശ് ച സംഖ്യേ; ശരാവഭിന്നൈശ് ച രഥൈർ ബഭൂവ
    ധനഞ്ജയസ്യാധിരഥേശ് ച മാർഗേ; ഗജൈർ അഗമ്യാ വസുധാതിദുർഗാ
23 രഥൈർ വരേഷൂൻ മഥിതൈശ് ച യോധൈഃ; സംസ്യൂത സൂതാശ്വവരായുധധ്വജൈഃ
    വിശീർണശസ്ത്രൈർ വിനികൃത്തബന്ധുരൈർ; നികൃത്തചക്രാക്ഷ യുഗത്രിവേണുഭിഃ
24 വിമുക്തയന്ത്രൈർ നിഹതൈർ അയോമയൈർ; ഹതാനുഷംഗൈർ വിനിഷംഗ ബന്ധുരൈഃ
    പ്രഭഗ്നനീഡൈർ മണിഹേമമണ്ഡിതൈഃ; സ്തൃതാ മഹീ ദ്യൗർ ഇവ ശാരദൈർ ഘനൈഃ
25 വികൃഷ്യമണൈർ ജവനൈർ അലങ്കൃതൈർ; ഹതേശ്വരൈർ ആജിരഥൈഃ സുകൽപിതൈഃ
    മനുഷ്യമാതംഗരഥാശ്വരാശിഭിർ; ദ്രുതം വ്രജന്തോ ബഹുധാ വിചൂർണിതാഃ
26 സഹേമ പട്ടാഃ പരിഘാഃ പരശ്വധാഃ; കഡംഗ രായോ മുസലാനി പട്ടിശാഃ
    പേതുശ് ച ഖഡ്ഗാ വിമലാ വികോശാ; ഗദാശ് ച ജാംബൂനദപട്ട ബദ്ധാഃ
27 ചാപാനി രുക്മാംഗദ ഭൂഷണാനി; ശരാശ് ച കാർതസ്വരചിത്രപുംഖാഃ
    ഋഷ്ട്യശ് ച പീതാ വിമലാ വികോശാഃ; പ്രാസാഃ സഖഡ്ഗാഃ കനകാവഭാസാഃ
28 ഛത്ത്രാണി വാലവ്യജനാനി ശംഖാഃ; സ്രജശ് ച പുഷ്പോത്തമ ഹേമചിത്രാഃ
    കുഥാഃ പതാകാംബര വേഷ്ടിതാശ് ച; കിരീടമാലാ മുകുടാശ് ച ശുഭ്രാഃ
29 പ്രകീർണകാ വിപ്രകീർണാഃ കുഥാശ് ച; പ്രധാനമുക്താ തരലാശ് ച ഹാരാഃ
    ആപീഡ കേയൂരവരാംഗദാനി; ഗ്രൈവേയ നിഷ്കാഃ സസുവർണ സൂത്രാഃ
30 മണ്യുത്തമാ വജ്രസുവർണമുക്താ; രത്നാനി ചോച്ചാവചമംഗലാനി
    ഗാത്രാണി ചാത്യന്ത സുഖോചിതാനി; ശിരാംസി ചേന്ദു പ്രതിമാനനാനി
31 ദേഹാംശ് ച ഭോഗാംശ് ച പരിച്ഛദാംശ് ച; ത്യക്ത്വാ മനോജ്ഞാനി സുഖാനി ചാപി
    സ്വധർമനിഷ്ഠാം മഹതീം അവാപ്യ; വ്യാപ്താംശ് ച ലോകാൻ യശസാ സമീയുഃ
32 ഇത്യ് ഏവം ഉക്ത്വാ വിരരാമ ശല്യോ; ദുര്യോധനഃ ശോകപരീത ചേതാഃ
    ഹാ കർണ ഹാ കർണ ഇതി ബ്രുവാണ; ആർതോ വിസഞ്ജ്ഞോ ഭൃശം അശ്രുനേത്രഃ
33 തം ദ്രോണപുത്ര പ്രമുഖാ നരേന്ദ്രാഃ; സർവേ സമാശ്വാസ്യ സഹ പ്രയാന്തി
    നിരീക്ഷമാണാ മുഹുർ അർജുനസ്യ; ധ്വജം മഹാന്തം യശസാ ജ്വലന്തം
34 നരാശ്വമാതംഗശരീരജേന; രക്തേന സിക്താ രുധിരേണ ഭൂമിഃ
    രക്താംബരസ്രക് തപനീയയോഗാൻ; നാരീ പ്രകാശാ ഇവ സർവഗമ്യാ
35 പ്രച്ഛന്നരൂപാ രുധിരേണ രാജൻ; രൗദ്രേ മുഹൂർതേ ഽതിവിരാജമാനാഃ
    നൈവാവതസ്ഥുഃ കുരവഃ സമീക്ഷ്യ; പ്രവ്രാജിതാ ദേവലോകാശ് ച സർവേ
36 വധേന കർണസ്യ സുദുഃഖിതാസ് തേ; ഹാ കർണ ഹാ കർണ ഇതി ബ്രുവാണാഃ
    ദ്രുതം പ്രയാതാഃ ശിബിരാണി രാജൻ; ദിവാകരം രക്തം അവേക്ഷമാണാഃ
37 ഗാണ്ഡീവമുക്തൈസ് തു സുവർണപുംഖൈഃ; ശിതൈഃ ശരൈഃ ശോണിതദിഗ്ധ വാജൈഃ
    ശരൈശ് ചിതാംഗോ ഭുവി ഭാതി കർണോ; ഹതോ ഽപി സൻ സൂര്യ ഇവാംശുമാലീ
38 കർണസ്യ ദേഹം രുധിരാവസിക്തം; ഭക്താനുകമ്പീ ഭഗവാൻ വിവസ്വാൻ
    സ്പൃഷ്ട്വാ കരൈർ ലോഹിതരക്തരൂപഃ; സിഷ്ണാസുർ അഭ്യേതി പരം സമുദ്രം
39 ഇതീവ സഞ്ചിന്ത്യ സുരർഷിസംഘാഃ; സമ്പ്രഥിതാ യാന്തി യഥാനികേതം
    സഞ്ചിന്തയിത്വാ ച ജനാ വിസസ്രുർ; യഥാസുഖം ഖം ച മഹീതലം ച
40 തദ് അദ്ഭുതം പ്രാണഭൃതാം ഭയങ്കരം; നിശമ്യ യുദ്ധം കുരുവീരമുഖ്യയോഃ
    ധനഞ്ജയസ്യാധിരഥേശ് ച വിസ്മിതാഃ; പ്രശംസമാനാഃ പ്രയയുസ് തദാ ജനാഃ
41 ശരൈഃ സങ്കൃത്തവർമാണം വീരം ശിവസനേ ഹതം
    ഗതാസും അപി രാധേയം നൈവ ലക്ഷ്മീർ വ്യമുഞ്ചത
42 നാനാഭരണവാൻ രാജൻ മൃഷ്ടജാംബൂനദാംഗദഃ
    ഹതോ വൈകർതനഃ ശേതേ പാദപോ ഽങ്കുരവാൻ ഇവ
43 കനകോത്തമ സങ്കാശഃ പ്രദീപ്ത ഇവ പാവകഃ
    സപുത്രഃ പുരുഷവ്യാഘ്രഃ സംശാന്തഃ പാർഥ തേജസാ
    പ്രതാപ്യ പാണ്ഡവാൻ രാജൻ പാഞ്ചാലാംശ് ചാസ്ത്രതേജസാ
44 ദദാനീത്യ് ഏവ യോ ഽവോചൻ ന നാതീത്യ് അർഥിതോ ഽർഥിഭിഃ
    സദ്ഭിഃ സദാ സത്പുരുഷഃ സ ഹതോ ദ്വൈരഥേ വൃഷഃ
45 യസ്യ ബ്രാഹ്മണസാത് സർവം ആത്മാർഥം ന മഹാത്മനഃ
    നാദേയം ബ്രാഹ്മണേഷ്വ് ആസീദ് യസ്യ സ്വം അപി ജീവിതം
46 സദാ നൄണാം പ്രിയോ ദാതാ പ്രിയ ദാനോ ദിവം ഗതഃ
    ആദായ തവ പുത്രാണാം ജയാശാം ശർമ വർമ ച
47 ഹതേ സ്മ കർണേ സരിതോ ന സ്രവന്തി; ജഗാമ ചാസ്തം കലുഷോ ദിവാകരഃ
    ഗ്രഹശ് ച തിര്യഗ് ജ്വലിതാർകവർണോ; യമസ്യ പുത്രോ ഽഭ്യുദിയായ രാജൻ
48 നഭഃ പഫാലാഥ നനാദചോർവീ; വവുശ് ച വാതാഃ പരുഷാതിവേലം
    ദിശഃ സധൂമാശ് ച ഭൃശം പ്രജജ്വലുർ; മഹാർണവാശ് ചുക്ഷുഭിരേ ച സസ്വനാഃ
49 സകാനനാഃ സാദ്രി ചയാശ് ചകമ്പുഃ; പ്രവിവ്യഥുർ ഭൂതഗണാശ് ച മാരിഷ
    ബൃഹസ്പതീ രോഹിണീം സമ്പ്രപീഡ്യ; ബഭൂവ ചന്ദ്രാർകസമാനവർണഃ
50 ഹതേ കർണേ ന ദിശോ വിപ്രജജ്ഞുസ്; തമോവൃതാ ദ്യൗർ വിചചാല ഭൂമിഃ
    പപാത ചോൽകാ ജ്വലനപ്രകാശാ; നിശാചരാശ് ചാപ്യ് അഭവൻ പ്രഹൃഷ്ടാഃ
51 ശശിപ്രകാശാനനം അർജുനോ യദാ; ക്ഷുരേണ കർണസ്യ ശിരോ ന്യപാതയത്
    അഥാന്തരിക്ഷേ ദിവി ചേഹ ചാസകൃദ്; ബഭൂവ ഹാഹേതി ജനസ്യ നിസ്വനഃ
52 സ ദേവഗന്ധർവമനുഷ്യപൂജിതം; നിഹത്യ കർണം രിപും ആഹവേ ഽർജുനഃ
    രരാജ പാർഥഃ പരമേണ തേജസാ; വൃത്രം നിഹത്യേവ സഹസ്രലോചനഃ
53 തതോ രഥേനാംബുദവൃന്ദനാദിനാ; ശരൻ നഭോ മധ്യഗ ഭാസ്കരത്വിഷാ
    പതാകിനാ ഭീമ നിനാദ കേതുനാ; ഹിമേന്ദു ശംഖസ്ഫടികാവഭാസിനാ
    സുവർണമുക്താ മണിവജ്ര വിദ്രുമൈർ; അലങ്കൃതേനാപ്രതിമാന രംഹസാ
54 നരോത്തമൗ പാണ്ഡവ കേശി മർദനാവ്; ഉദാഹിതാവ് അഗ്നിദിവാകരോപമൗ
    രണാജിരേ വീതഭയൗ വിരേജതുഃ; സമാനയാനാവ് ഇവ വിഷ്ണുവാസവൗ
55 തതോ ധനുർജ്യാതലനേമി നിസ്വനൈഃ; പ്രസഹ്യ കൃത്വാ ച രിപൂൻ ഹതപ്രഭാൻ
    സംസാധയിത്വൈവ കുരൂഞ് ശരൗഘൈഃ; കപിധ്വജഃ പക്ഷിവരധ്വജശ് ച
    പ്രസഹ്യ ശംഖൗ ധമതുഃ സുഘോഷൗ; മനാംസ്യ് അരിണാം അവസാദയന്തൗ
56 സുവർണജാലാവതതൗ മഹാസ്വനൗ; ഹിമാവദാതൗ പരിഗൃഹ്യ പാണിഭിഃ
    ചുചുംബതുഃ ശംഖവരൗ നൃണാം വരൗ; വരാനനാഭ്യാം യുഗപച് ച ദധ്മതുഃ
57 പാഞ്ചജന്യസ്യ നിർഘോഷോ ദേവദത്തസ്യ ചോഭയോഃ
    പൃഥിവീം അന്തരിക്ഷം ച ദ്യാം അപശ് ചാപ്യ് അപൂരയത്
58 തൗ ശംഖശബ്ദേന നിനാദയന്തൗ; വനനൈ ശൈലാൻ സരിതോ ദിശശ് ച
    വിത്രാസയന്തൗ തവ പുത്ര സേനാം; യുധിഷ്ഠിരം നന്ദയതഃ സ്മ വീരൗ
59 തതഃ പ്രയാതാഃ കുരവോ ജവേന; ശ്രുത്വൈവ ശംഖസ്വനം ഈര്യമാണം
    വിഹായ മദ്രാധിപതിം പതിം ച; ദുര്യോധനം ഭാരത ഭാരതാനാം
60 മഹാഹവേ തം ബഹു ശോഭമാനം; ധനഞ്ജയം ഭൂതഗണാഃ സമേതാഃ
    തദാന്വമോദന്ത ജനാർദനം ച; പ്രഭാകരാവ് അഭ്യുദിതൗ യഥൈവ
61 സമാചിതൗ കർണ ശരൈഃ പരന്തപാവ്; ഉഭൗ വ്യഭാതാം സമരേ ഽച്യുതാർജുനൗ
    തമോ നിഹത്യാഭ്യുദിതൗ യഥാമലൗ; ശശാങ്കസൂര്യാവ് ഇവ രശ്മിമാലിനൗ
62 വിഹായ താൻ ബാണഗണാൻ അഥാഗതൗ; സുഹൃദ്വൃതാവ് അപ്രതിമാന വിക്രമൗ
    സുഖം പ്രവിഷ്ടൗ ശിബിരം സ്വം ഈശ്വരൗ; സദസ്യ ഹുതാവ് ഇവ വാസവാച്യുതൗ
63 സദേവഗന്ധർവമനുഷ്യചാരണൈർ; മഹർഷിഭിർ യക്ഷമഹോരഗൈർ അപി
    ജയാഭിവൃദ്ധ്യാ പരയാഭിപൂജിതൗ; നിഹത്യ കർണം പരമാഹവേ തദാ