മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം89
| ←അധ്യായം88 | മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം രചന: അധ്യായം89 |
അധ്യായം90→ |
1 [സ്]
വിമുഖീകൃത്യ താൻ സർവാംസ് താവകാൻ യുധി രാക്ഷസഃ
ജിഘാംസുർ ഭരതശ്രേഷ്ഠ ദുര്യോധനം ഉപാദ്രവത്
2 തം ആപതന്തം സമ്പ്രേക്ഷ്യ രാജാനം പ്രതി വേഗിതം
അഭ്യധാവജ് ജിഘാംസന്തസ് താവകാ യുദ്ധദുർമദാഃ
3 താലമാത്രാണി ചാപാനി വികർഷന്തോ മഹാബലാഃ
തം ഏകം അഭ്യധാവന്ത നദന്തഃ സിംഹസംഘവത്
4 അഥൈനം ശരവർഷേണ സമന്താത് പര്യവാരയൻ
പർവതം വാരിധാരാഭിഃ ശരദീവ ബലാഹകാഃ
5 സ ഗാഢവിദ്ധോ വ്യഥിതസ് തോത്ത്രാർദിത ഇവ ദ്വിപഃ
ഉത്പപാത തദാകാശം സമന്താദ് വൈനതേയവത്
6 വ്യനദത് സുമഹാനാദം ജീമൂത ഇവ ശാരദഃ
ദിശഃ ഖം പ്രദിശശ് ചൈവ നാദയൻ ഭൈരവസ്വനഃ
7 രാക്ഷസസ്യ തു തം ശബ്ദം ശ്രുത്വാ രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ
ഉവാച ഭരതശ്രേഷ്ഠോ ഭീമസേനം ഇദം വചഃ
8 യുധ്യതേ രാക്ഷസോ നൂനം ധാർതരാഷ്ട്രൈർ മഹാരഥൈഃ
യഥാസ്യ ശ്രൂയതേ ശബ്ദോ നദതോ ഭൈരവം സ്വനം
അതിഭാരം ച പശ്യാമി തത്ര താത സമാഹിതം
9 പിതാമഹശ് ച സങ്ക്രുദ്ധഃ പാഞ്ചാലാൻ ഹന്തും ഉദ്യതഃ
തേഷാം ച രക്ഷണാർഥായ യുധ്യതേ ഫൽഗുനഃ പരൈഃ
10 ഏതച് ഛ്രുത്വാ മഹാബാഹോ കാര്യദ്വയം ഉപസ്ഥിതം
ഗച്ഛ രക്ഷസ്വ ഹൈഡിംബം സംശയം പരമം ഗതം
11 ഭ്രാതുർ വചനം ആജ്ഞായ ത്വരമാണോ വൃകോദരഃ
പ്രയയൗ സിംഹനാദേന ത്രാസയൻ സർവപാർഥിവാൻ
വേഗേന മഹതാ രാജൻ പർവകാലേ യഥോദധിഃ
12 തം അന്വയാത് സത്യഘൃതിഃ സൗചിത്തിർ യുദ്ധദുർമദഃ
ശ്രേണിമാൻ വസു ദാനശ് ച പുത്രഃ കാശ്യസ്യ ചാഭിഭൂഃ
13 അഭിമന്യുമുഖാശ് ചൈവ ദ്രൗപദേയാ മഹാരഥാഃ
ക്ഷത്രദേവശ് ച വിക്രാന്തഃ ക്ഷത്രധർമാ തഥൈവ ച
14 അനൂപാധിപതിശ് ചൈവ നീലഃ സ്വബലം ആസ്ഥിതഃ
മഹതാ രഥവംശേന ഹൈഡിംബം പര്യവാരയൻ
15 കുഞ്ജരൈശ് ച സദാമത്തൈഃ ഷട് സഹസ്രൈഃ പ്രഹാരിഭിഃ
അഭ്യരക്ഷന്ത സഹിതാ രാക്ഷസേന്ദ്രം ഘടോത്കചം
16 സിംഹനാദേന മഹതാ നേമിഘോഷേണ ചൈവ ഹി
ഖുരശബ്ദനിനാദൈശ് ച കമ്പയന്തോ വസുന്ധരാം
17 തേമാം ആപതതാം ശ്രുത്വാ ശബ്ദം തം താവകം ബലം
ഭീമസേന ഭയോദ്വിഗ്നം വിവർണവദനം തഥാ
പരിവൃത്തം മഹാരാജ പരിത്യജ്യ ഘടോത്കചം
18 തതഃ പ്രവവൃതേ യുദ്ധം തത്ര തത്ര മഹാത്മനാം
താവകാനാം പരേഷാം ച സംഗ്രാമേഷ്വ് അനിവർതിനാം
19 നാനാരൂപാണി ശസ്ത്രാണി വിസൃജന്തോ മഹാരഥാഃ
അന്യോന്യം അഭിധാവന്തഃ സമ്പ്രഹാരം പ്രചക്രിരേ
വ്യതിഷക്തം മഹാരൗദ്രം യുദ്ധം ഭീരു ഭയാവഹം
20 ഹയാ ഗജൈഃ സമാജഗ്മുഃ പാദാതാ രഥിഭിഃ സഹ
അന്യോന്യം സമരേ രാജൻ പ്രാർഥയാനാ മഹദ് യശഃ
21 സഹസാ ചാഭവത് തീവ്രം സംനിപാതാൻ മഹദ് രജഃ
രഥാശ്വജഗ പത്തീനാം പദനേമി സമുദ്ധതം
22 ധൂമ്രാരുണം രജസ് തീവ്രം രണഭൂമിം സമാവൃണോത്
നൈവ സ്വേ ന പരേ രാജൻ സമജാനൻ പരസ്പരം
23 പിതാ പുത്രം ന ജാനീതേ പുത്രോ വാ പിതരം തഥാ
നിർമര്യാദേ തഥാ ഭൂതേ വൈശസേ ലോമഹർഷണേ
24 ശസ്ത്രാണാം ഭരതശ്രേഷ്ഠ മനുഷ്യാണാം ച ഗർജതാം
സുമഹാൻ അഭവച് ഛബ്ദോ വംശാനാം ഇവ ദഹ്യതാം
25 ഗജവാജിമനുഷ്യാണാം ശോണിതാന്ത്ര തരംഗിണീ
പ്രാവർതത നദീ തത്ര കേശശൈവലശാദ്വലാ
26 നരാണാം ചൈവ കായേഭ്യഃ ശിരസാം പതതാം രണേ
ശുശ്രുവേ സുമഹാഞ് ശബ്ദഃ പതതാം അശ്മനാം ഇവ
27 വിശിരസ്കൈർ മനുഷ്യൈശ് ച ഛിന്നഗാത്രൈശ് ച വാരണൈഃ
അശ്വൈഃ സംഭിന്നദേഹൈശ് ച സങ്കീർണാഭൂദ് വസുന്ധരാ
28 നാനാവിധാനി ശസ്ത്രാണി വിസൃജന്തോ മഹാരഥാഃ
അന്യോന്യം അഭിധാവന്തഃ സമ്പ്രഹാരം പ്രചക്രിരേ
29 ഹയാ ഹയാൻ സമാസാദ്യ പ്രേഷിതാ ഹയസാദിഭിഃ
സമാഹത്യ രണേ ഽന്യോന്യം നിപേതുർ ഗതജീവിതാഃ
30 നരാ നരാൻ സമാസാദ്യ ക്രോധരക്തേക്ഷണാ ഭൃശം
ഉരാംസ്യ് ഉരോഭിർ അന്യോന്യം സമാശ്ലിഷ്യ നിജഘ്നിരേ
31 പ്രേഷിതാശ് ച മഹാമാത്രൈർ വാരണാഃ പരവാരണാഃ
അഭിഘ്നന്തി വിഷാണാഗ്രൈർ വാരണാൻ ഏവ സംയുഗേ
32 തേ ജാതരുധിരാപീഡാഃ പതാകാഭിർ അലങ്കൃതാഃ
സംസക്താഃ പ്രത്യദൃശ്യന്ത മേഘാ ഇവ സ വിദ്യുതഃ
33 കേ ചിദ് ഭിന്നാ വിഷാണാഗ്രൈർ ഭിന്നകുംഭാശ് ച തോമരൈഃ
വിനദന്തോ ഽഭ്യധാവന്ത ഗർജന്തോ ജലദാ ഇവ
34 കേചിദ് ധസ്തൈർ ദ്വിധാ ഛിന്നൈശ് ഛിന്നഗാത്രാസ് തഥാപരേ
നിപേതുസ് തുമുലേ തസ്മിംശ് ഛിന്നപക്ഷാ ഇവാദ്രയഃ
35 പാർശ്വൈസ് തു ദാരിതൈർ അന്യേ വാരണൈർ വരവാരണാഃ
മുമുചുഃ ശോണിതം ഭൂരി ധാതൂൻ ഇവ മഹീധരാഃ
36 നാരാചാഭിഹതാസ് ത്വ് അന്യേ തഥാ വിദ്ധാശ് ച തോമരൈഃ
ഹതാരോഹാ വ്യദൃശ്യന്ത വിശൃംഗാ ഇവ പർവതാഃ
37 കേ ചിത് ക്രോധസമാവിഷ്ടാ മദാന്ധാ നിരവഗ്രഹാഃ
രഥാൻ ഹയാൻ പദാതാംശ് ച മമൃദുഃ ശതശോ രണേ
38 തഥാ ഹയാ ഹയാരോഹൈസ് താഡിതാഃ പ്രാസതോമരൈഃ
തേന തേനാഭ്യവർതന്ത കുർവന്തോ വ്യാകുലാ ദിശഃ
39 രഥിനോ രഥിഭിഃ സാർധം കുലപുത്രാസ് തനുത്യജഃ
പരാം ശക്തിം സമാസ്ഥായ ചക്രുഃ കർമാണ്യ് അഭീതവത്
40 സ്വയംവര ഇവാമർദേ പ്രജഹ്രുർ ഇതരേതരം
പ്രാർഥയാനാം യശോ രാജൻ സ്വർഗം വാ യുദ്ധശാലിനഃ
41 തസ്മിംസ് തഥാ വർതമാനേ സംഗ്രാമേ ലോമഹർഷണേ
ധാർതരാഷ്ട്രം മഹത് സൈന്യം പ്രായശോ വിമുഖീകൃതം