മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം13

1 [വൈ]
     ഭോജാഃ പ്രവ്രജിതാഞ് ശ്രുത്വാ വൃഷ്ണയശ് ചാന്ധകൈഃ സഹ
     പാണ്ഡവാൻ ദുഃഖസന്തപ്താൻ സമാജഗ്മുർ മഹാവനേ
 2 പാഞ്ചാലസ്യ ച ദായാദാ ധൃഷ്ടകേതുശ് ച ചേദിപഃ
     കേകയാശ് ച മഹാവീര്യാ ഭ്രാതരോ ലോകവിശ്രുതാഃ
 3 വനേ തേ ഽഭിയയുഃ പാർഥാൻ ക്രോധാമർശ സമന്വിതാഃ
     ഗർഹയന്തോ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ കിം കുർമ ഇതി ചാബ്രുവൻ
 4 വാസുദേവം പുരസ്കൃത്യ സർവേ തേ ക്ഷത്രിയർഷഭാഃ
     പരിവാര്യോപവിവിശുർ ധർമരാജം യുധിഷ്ഠിരം
 5 [വാ]
     ദുര്യോധനസ്യ കർണസ്യ ശകുനേശ് ച ദുരാത്മനഃ
     ദുഃശാസനചതുർഥാനാം ഭൂമിഃ പാസ്യതി ശോണിതം
 6 തതഃ സർവേ ഽഭിഷിഞ്ചാമോ ധർമരാജം യുധിഷ്ഠിരം
     നികൃത്യോപചരൻ വധ്യ ഏവ ധർമഃ സനാതനഃ
 7 [വൈ]
     പാർഥാനാം അഭിഷംഗേണ തഥാ ക്രുദ്ധം ജനാർദനം
     അർജുനഃ ശമയാം ആസാ ദിധക്ഷന്തം ഇവ പ്രജാഃ
 8 സങ്ക്രുദ്ധം കേശവം ദൃഷ്ട്വാ പൂർവദേഹേഷു ഫൽഗുനഃ
     കീർതയാം ആസ കർമാണി സത്യകീർതേർ മഹാത്മനഃ
 9 പുരുഷസ്യാപ്രമേയസ്യ സത്യസ്യാമിത തേജസഃ
     പ്രജാപതിപതേർ വിഷ്ണോർ ലോകനാഥസ്യ ധീമതഃ
 10 [അർ]
    ദശവർഷസഹസ്രാണി യത്രസായം ഗൃഹോ മുനിഃ
    വ്യചരസ് ത്വം പുരാ കൃഷ്ണ പർവതേ ഗന്ധമാദനേ
11 ദശവർഷസഹസ്രാണി ദശവർഷശതാനി ച
    പുഷ്കരേഷ്വ് അവസഃ കൃഷ്ണ ത്വം അപോ ഭക്ഷയൻ പുരാ
12 ഊർധ്വബാഹുർ വിശാലായാം ബദര്യാം മധുസൂദന
    അതിഷ്ഠ ഏകപാദേന വായുഭക്ഷഃ ശതം സമാഃ
13 അപകൃഷ്ടോത്തരാസംഗഃ കൃശോ ധമനി സന്തതഃ
    ആസീഃ കൃഷ്ണ സരസ്വത്യാം സത്രേ ദ്വാദശ വാർഷികേ
14 പ്രഭാസം ചാപ്യ് അഥാസാദ്യ തീർഥം പുണ്യജനോചിതം
    തഥാ കൃഷ്ണ മഹാതേജാ ദിവ്യം വർഷസഹസ്രകം
    ആതിഷ്ഠസ് തപ ഏകേന പാദേന നിയമേ സ്ഥിതഃ
15 ക്ഷേത്രജഃ സർവഭൂതാനാം ആദിർ അന്തശ് ച കേശവ
    നിധാനം തപസാം കൃഷ്ണ യജ്ഞസ് ത്വം ച സനാതനഃ
16 നിഹത്യ നരകം ഭൗമം ആഹൃത്യ മണികുണ്ഡലേ
    പ്രഥമോത്പാദിതം കൃഷ്ണ മേധ്യം അശ്വം അവാസൃജഃ
17 കൃത്വാ തത് കർമ ലോകാനാം ഋഷഭഃ സർവലോകജിത്
    അവധീസ് ത്വം രണേ സർവാൻ സമേതാൻ ദൈത്യദാനവാൻ
18 തതഃ സർവേശ്വരത്വം ച സമ്പ്രദായ ശചീപതേഃ
    മാനുഷേഷു മഹാബാഹോ പ്രാദുർഭൂതോ ഽസി കേശവ
19 സ ത്വം നാരായണോ ഭൂത്വാ ഹരിർ ആസീഃ പരന്തപ
    ബ്രഹ്മാ സോമശ് ച സൂര്യശ് ച ധർമോ ധാതാ യമോ ഽനലഃ
20 വായുർ വൈശ്രവണോ രുദ്രഃ കാലഃ ഖം പൃഥിവീ ദിശഃ
    അജശ് ചരാചരഗുരുഃ സ്രഷ്ടാ ത്വം പുരുഷോത്തമ
21 തുരായണാദിഭിർ ദേവക്രതുഭിർ ഭൂരിദക്ഷിണൈഃ
    അയജോ ഭൂരി തേജാ വൈ കൃഷ്ണ ചൈത്രരഥോ വനേ
22 ശതം ശതസഹസ്രാണി സുവർണസ്യ ജനാർദന
    ഏകൈകസ്മിംസ് തദാ രജ്ഞേ പരിപൂർണാനി ഭാഗശഃ
23 അദിതേർ അപി പുത്രത്വം ഏത്യ യാദവനന്ദന
    ത്വം വിഷ്ണുർ ഇതി വിഖ്യാത ഇന്ദ്രാദ് അവരജോ ഭുവി
24 ശിശുർ ഭൂത്വാ ദിവം ഖം ച പൃഥിവീം ച പരന്തപ
    ത്രിഭിർ വിക്രമണൈഃ കൃഷ്ണ ക്രാന്തവാൻ അസി തേജസാ
25 സമ്പ്രാപ്യ ദിവം ആകാശം ആദിത്യസദനേ സ്ഥിതഃ
    അത്യരോചശ് ച ഭൂതാത്മൻ ഭാസ്കരം സ്വേന തേജസാ
26 സാദിതാ മൗരവാഃ പാശാ നിസുന്ദ നരകൗ ഹതൗ
    കൃതഃ ക്ഷേമഃ പുനഃ പന്ഥാഃ പുരം പ്രാഗ്ജ്യോതിഷം പ്രതി
27 ജാരൂഥ്യാം ആഹുതിഃ ക്രാഥഃ ശിശുപാലോ ജനൈഃ സഹ
    ഭീമസേനശ് ച ശൈബ്യശ് ച ശതധന്വാ ച നിർജിതഃ
28 തഥാ പർജന്യഘോഷേണ രഥേനാദിത്യവർചസാ
    അവാക്ഷീർ മഹിഷീം ഭോജ്യാം രണേ നിർജിത്യ രുക്മിണം
29 ഇന്ദ്ര ദ്യുമ്നോ ഹതഃ കോപാദ് യവനശ് ച കശേരുമാൻ
    ഹതഃ സൗഭപതിഃ ശാല്വസ് ത്വയാ സൗഭം ച പാതിതം
30 ഇരാവത്യാം തഥാ ഭോജഃ കാർതവീര്യസമോ യുധി
    ഗോപതിസ് താലകേതുശ് ച ത്വയാ വിനിഹതാവ് ഉഭൗ
31 താം ച ഭോഗവതീം പുണ്യാം ഋഷികാന്താം ജനാർദന
    ദ്വാരകാം ആത്മസാത്കൃത്വാ സമുദ്രം ഗമയിഷ്യസി
32 ന ക്രോധോ ന ച മാത്സര്യം നാനൃതം മധുസൂദന
    ത്വയി തിഷ്ഠതി ദാശാർഹ ന നൃശംസ്യം കുതോ ഽനഘ
33 ആസീനം ചിത്തമധ്യേ ത്വാം ദീപ്യമാനം സ്വതേജസാ
    ആഗമ്യ ഋഷയഃ സർവേ ഽയാചന്താഭയം അച്യുത
34 യുഗാന്തേ സർവഭൂതാനി സങ്ക്ഷിപ്യ മധുസൂദന
    ആത്മന്യ് ഏവാത്മ സാത്കൃത്വാ ജഗദ് ആസ്സേ പരന്തപ
35 നൈവം പൂർവേ നാപരേ വാ കരിഷ്യന്തി കൃതാനി തേ
    കർമാണി യാനി ദേവ ത്വം ബാല ഏവ മഹാദ്യുതേ
36 കൃതവാൻ പുണ്ഡരീകാക്ഷ ബലദേവ സഹായവാൻ
    വൈരാജ ഭവനേ ചാപി ബ്രഹ്മണാ ന്യവസഃ സഹ
37 [വൈ]
    ഏവം ഉക്ത്വാ തദാത്മാനം ആത്മാ കൃഷ്ണസ്യ പാണ്ഡവഃ
    തൂഷ്ണീം ആസീത് തതഃ പാർഥം ഇത്യ് ഉവാച ജനാർദനഃ
38 മമൈവ ത്വം തവൈവാഹം യേ മദീയാസ് തവൈവ തേ
    യസ് ത്വാം ദ്വേഷ്ടി സ മാം ദ്വേഷ്ടി യസ് ത്വാം അനു സ മാം അനു
39 നരസ് ത്വം അസി ദുർധർഷ ഹരിർ നാരായണോ ഹ്യ് അഹം
    ലോകാൽ ലോകം ഇമം പ്രപ്തൗ നരനാരായണാവ് ഋഷീ
40 അനന്യഃ പാർഥ മത്തസ് ത്വം അഹം ത്വത്തശ് ച ഭാരത
    നാവയോർ അന്തരം ശക്യം വേദിതും ഭരതർഷഭ
41 തസ്മിൻ വീര സമാവായേ സംരബ്ധേഷ്വ് അഥ രാജസു
    ധൃഷ്ടദ്യുമ്നമുഖൈർ വീരൈർ ഭ്രാതൃഭിഃ പരിവാരിതാ
42 പാഞ്ചാലീ പുണ്ഡരീകാക്ഷം ആസീനം യാദവൈഃ സഹ
    അഭിഗമ്യാബ്രവീത് കൃഷ്ണാ ശരണ്യം ശരണൈഷിണീ
43 പൂർവേ പ്രജാ നിസർവേ ത്വാം ആഹുർ ഏകം പ്രജാപതിം
    സ്രഷ്ടാരം സർവഭൂതാനാം അസിതോ ദേവലോ ഽബ്രവീത്
44 വിഷ്ണുസ് ത്വം അസി ദുർധർഷ ത്വം യജ്ഞോ മധുസൂദന
    യഷ്ടാ ത്വം അസി യഷ്ടവ്യോ ജാമദഗ്ന്യോ യഥാബ്രവീത്
45 ഋഷയസ് ത്വാം ക്ഷമാം ആഹുഃ സത്യം ച പുരുഷോത്തമ
    സത്യാദ് യജ്ഞോ ഽസി സംഭൂതഃ കശ്യപസ് ത്വാം യഥാബ്രവീത്
46 സാധ്യാനാം അപി ദേവാനാം വസൂനാം ഈശ്വരേശ്വര
    ലോഭഭാവേന ലോകേശ യഥാ ത്വാം നാരദോ ഽബ്രവീത്
47 ദിവം തേ ശിരസാ വ്യാപ്തം പദ്ഭ്യാം ച പൃഥിവീ വിഭോ
    ജഠരം തേ ഇമേ ലോകാഃ പുരുഷോ ഽസി സനാതനഃ
48 വിദ്യാ തപോ ഽഭിതപ്താനാം തപസാ ഭാവിതാത്മനാം
    ആത്മദർശനസിദ്ധാനാം ഋഷീണാം ഋഷിസത്തമ
49 രാജർഷീണാം പുണ്യകൃതാം ആഹവേഷ്വ് അനിവർതിനാം
    സർവധർമോപപന്നാനാം ത്വം ഗതിഃ പുരുഷോത്തമ
50 ത്വം പ്രഭുസ് ത്വം വിഭുസ് ത്വം ഭൂർ ആത്മഭൂസ് ത്വം സനാതനഃ
    ലോകപാലാശ് ച ലോകാശ് ച നക്ഷത്രാണി ദിശോ ദശ
    നഭശ് ചന്ദ്രശ് ച സൂര്യശ് ച ത്വയി സർവം പ്രതിഷ്ഠിതം
51 മർത്യതാ ചൈവ ഭൂതാനാം അമരത്വം ദിവൗകസാം
    ത്വയി സർവം മഹാബാഹോ ലോകകാര്യം പ്രതിഷ്ഠിതം
52 സാ തേ ഽഹം ദുഃഖം ആഖ്യാസ്യേ പ്രണയാൻ മധുസൂദന
    ഈശസ് ത്വം സർവഭൂതാനാം യേ ദിവ്യാ യേ ച മാനുഷാഃ
53 കഥം നു ഭാര്യാ പാർഥാനാം തവ കൃഷ്ണ സഖീ വിഭോ
    ധൃഷ്ടദ്യുമ്നസ്യ ഭഗിനീ സഭാം കൃഷ്യേത മാദൃശീ
54 സ്ത്രീ ധർമിണീ വേപമാനാ രുധിരേണ സമുക്ഷിതാ
    ഏകവസ്ത്രാ വികൃഷ്ടാസ്മി ദുഃഖിതാ കുരുസംസദി
55 രാജമധ്യേ സഭായാം തു രജസാഭിസമീരിതാം
    ദൃഷ്ട്വാ ച മാം ധാർതരാഷ്ട്രഃ പ്രാഹസൻ പാപചേതസഃ
56 ദാസീ ഭാവേന ഭോക്തും മാം ഈഷുസ് തേ മധുസൂദന
    ജീവത്സു പാണ്ഡുപുത്രേഷു പാഞ്ചാലേഷ്വ് അഥ വൃഷ്ണിഷു
57 നന്വ് അഹം കൃഷ്ടഭീഷ്മസ്യ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ചോഭയോഃ
    സ്നുഷാ ഭവാമി ധർമേണ സാഹം ദാസീ കൃതാ ബലാത്
58 ഗർഹയേ പാണ്ഡവാംസ് ത്വ് ഏവ യുധി ശ്രേഷ്ഠാൻ മഹാബലാൻ
    യേ ക്ലിശ്യമാനാം പ്രേക്ഷന്തേ ധർമപത്നീം യശസ്വിനീം
59 ധിഗ് ബലം ഭീമസേനസ്യ ധിക് പാർഥസ്യ ധനുഷ്മതാം
    യൗ മാം വിപ്രകൃതാം ക്ഷുദ്രൈർ മർഷയേതാം ജനാർദന
60 ശാശ്വതോ ഽയം ധർമപഥഃ സദ്ഭിർ ആചരിതഃ സദാ
    യദ് ഭാര്യാം പരിരക്ഷന്തി ഭർതാരോ ഽൽപബലാ അപി
61 ഭാര്യായാം രക്ഷ്യമാണായാം പ്രജാ ഭവതി രക്ഷിതാ
    പ്രജായാം രക്ഷ്യമാണായാം ആത്മാ ഭവതി രക്ഷിതഃ
62 ആത്മാ ഹി ജായതേ തസ്യാം തസ്മാജ് ജായാ ഭവത്യ് ഉത
    ഭർതാ ച ഭാര്യയാ രക്ഷ്യഃ കഥം ജായാൻ മമോദരേ
63 നന്വ് ഇമേ ശരണം പ്രാപ്താൻ ന ത്യജന്തി കദാ ചന
    തേ മാം ശരണം ആപാന്നാം നാന്വപദ്യന്ത പാണ്ഡവാഃ
64 പഞ്ചേമേ പഞ്ചഭിർ ജാതാഃ കുമാരാശ് ചാമിതൗജസഃ
    ഏതേഷാം അപ്യ് അവേക്ഷാർഥം ത്രാതവ്യാസ്മി ജനാർദന
65 പ്രതിവിന്ധ്യോ യുധിഷ്ഠിരാത് സുത സോമോ വൃകോദരാത്
    അർജുനാച് ഛ്രുത കീരിത്സ് തു ശതാനീകസ് തു നാകുലിഃ
66 കനിഷ്ടാച് ഛ്രുത കർമാ തു സർവേ സത്യപരാക്രമാഃ
    പ്രദ്യുമ്നോ യാദൃശഃ കൃഷ്ണ താദൃശാസ് തേ മഹാരഥാഃ
67 നന്വ് ഇമേ ധനുഷി ശ്രേഷ്ഠാ അജേയാ യുധി ശാത്രവൈഃ
    കിമർഥം ധാർതരാഷ്ട്രാണാം സഹന്തേ ദുർബലീയസാം
68 അധാർമേണ ഹൃതം രാജ്യം സർവേ ദാസാഃ കൃതാസ് തഥാ
    സഭായാം പരികൃഷ്ടാഹം ഏകവസ്ത്രാ രജസ്വലാ
69 നാധിജ്യം അപി യച് ഛക്യം കർതും അന്യേന ഗാണ്ഡിവം
    അന്യത്രാർജുന ഭീമാഭ്യാം ത്വയാ വാ മധുസൂദന
70 ധിഗ് ഭീമസേനസ്യ ബലം ധിക് പാർഥസ്യ ച ഗാണ്ഡിവം
    യത്ര ദുര്യോധനഃ കൃഷ്ണ മുഹൂർതം അപി ജീവതി
71 യ ഏതാൻ ആക്ഷിപദ് രാഷ്ട്രാത് സഹ മാത്രാവിഹിംസകാൻ
    അധീയാനാൻ പുരാ ബാലാൻ വ്രതസ്ഥാൻ മധുസൂദന
72 ഭോജനേ ഭീമസേനസ്യ പാപഃ പ്രാക്ഷേപയദ് വിഷം
    കാലകൂടം നവം തീക്ഷ്ണം സംഭൃതം ലോമഹർഷണം
73 തജ് ജീർണം അവികാരേണ സഹാന്നേന ജനാർദന
    സശേഷത്വാൻ മഹാബാഹോ ഭീമസ്യ പുരുഷോത്തമ
74 പ്രമാണ കോട്യാം വിശ്വസ്തം തഥാ സുപ്തം വൃകോദരം
    ബദ്ധ്വൈനം കൃഷ്ണ ഗംഗായാം പ്രക്ഷിപ്യ പുനർ ആവ്രജത്
75 യദാ വിബുദ്ധഃ കൗന്തേയസ് തദാ സഞ്ഛിദ്യ ബന്ധനം
    ഉദതിഷ്ഠൻ മഹാബാഹുർ ഭീമസേനോ മഹാബലഃ
76 ആശീവിഷൈഃ കൃഷ്ണസർപൈഃ സുപ്തം ചൈനം അദർശയത്
    സർവേഷ്വ് ഏവാംഗദേശേഷു ന മമാര ച ശത്രുഹാ
77 പ്രതിബ്ബുദ്ധസ് തു കൗന്തേയഃ സർവാൻ സർപാൻ അപോഥയത്
    സാരഥിം ചാസ്യ ദയിതം അപഹസ്തേന ജഘ്നിവാൻ
78 പുനഃ സുപ്താൻ ഉപാധാക്ഷീദ് ബാലകാൻ വാരണാവതേ
    ശയാനാൻ ആര്യയാ സാർധം കോ നു തത് കർതും അർഹതി
79 യത്രാര്യാ രുദതീ ഭീതാ പാണ്ഡവാൻ ഇദം അബ്രവീത്
    മഹദ് വ്യസനം ആപന്നാ ശിഖിനാ പരിവാരിതാ
80 ഹാഹതാസ്മി കുതോ ന്വ് അദ്യ ഭവേച് ഛാന്തിർ ഇഹാനലാത്
    അനാഥാ വിനശിഷ്യാമി ബാലകൈഃ പുത്രകൈഃ സഹ
81 തത്ര ഭീമോ മഹാബാഹുർ വായുവേഗപരാക്രമഃ
    ആര്യാം ആശ്വാസയാം ആസ ഭ്രാതൄംശ് ചാപി വൃകോദരഃ
82 വൈനതേയോ യഥാ പക്ഷീ ഗരുഡഃ പതതാം വരഃ
    തഥൈവാഭിപതിഷ്യാമി ഭയം വോ നേഹ വിദ്യതേ
83 ആര്യാം അങ്കേന വാമേന രാജാനം ദക്ഷിണേന ച
    അംസയോശ് ച യമൗ കൃത്വാ പൃഷ്ഠേ ബീഭത്സും ഏവ ച
84 സഹസോത്പത്യ വേഗേന സർവാൻ ആദായ വീര്യവാൻ
    ഭ്രാതൄൻ ആര്യാം ച ബലവാൻ മോക്ഷയാം ആസ പാവകാത്
85 തേ രാത്രൗ പ്രസ്ഥിതാഃ സർവേ മാത്രാ സഹ യശസ്വിനഃ
    അഭ്യഗച്ഛൻ മഹാരണ്യം ഹിഡിംബവനം അന്തികാത്
86 ശ്രാന്താഃ പ്രസുപ്താസ് തത്രേമേ മാത്രാ സഹ സുദുഃഖിതാഃ
    സുപ്താംശ് ചൈനാൻ അഭ്യഗച്ഛദ് ധിഡിംബാ നാമ രാക്ഷസീ
87 ഭീമസ്യ പാദൗ കൃത്വാ തു ഖ ഉത്സംഗേ തതോ ബലാത്
    പര്യമർദത സംഹൃഷ്ടാ കല്യാണീ മൃദു പാണിനാ
88 താം അബുധ്യദ് അമേയാത്മാ ബലവാൻ സത്യവിക്രമഃ
    പര്യപൃച്ഛച് ച താം ഭീമഃ കിം ഇഹേച്ഛസ്യ് അനിന്ദിതേ
89 തയോഃ ശ്രുതാ തു കഥിതം ആഗച്ഛദ് രാക്ഷസാധമഃ
    ഭീമരൂപോ മഹാനാദാൻ വിസൃജൻ ഭീമദർശനഃ
90 കേന സാർധം കഥയസി ആനയൈനം മമാന്തികം
    ഹിഡിംബേ ഭക്ഷയിഷ്യാവോ നചിരം കർതും അർഹസി
91 സാ കൃപാ സംഗൃഹീതേന ഹൃദയേന മനസ്വിനീ
    നൈനം ഐഛത് തദാഖ്യാതും അനുക്രോശാദ് അനിന്ദിതാ
92 സ നാദാൻ വിനദൻ ഘോരാൻ രാക്ഷസഃ പുരുഷാദകഃ
    അഭ്യദ്രവത വേഗേന ഭീമസേനം തദാ കില
93 തം അഭിദ്രുത്യ സങ്ക്രുദ്ധോ വേഗേന മഹതാ ബലീ
    അഗൃഹ്ണാത് പാണിനാ പാണിം ഭീമസേനസ്യ രാക്ഷസഃ
94 ഇന്ദ്രാശനിസമസ്പർശം വജ്രസംഹനനം ദൃഢം
    സംഹത്യ ഭീമസേനായ വ്യാക്ഷിപത് സഹസാ കരം
95 ഗൃഹീതം പാണിനാ പാണിം ഭീമസേനോ ഽഥ രക്ഷസാ
    നാമൃഷ്യത മഹാബാഹുസ് തത്രാക്രുധ്യദ് വൃകോദരഃ
96 തത്രാസീത് തുമുലം യുദ്ധം ഭീമസേനഹിഡിംബയോഃ
    സർവാസ്ത്രവിദുഷോർ ഘോരം വൃത്രവാസവയോർ ഇവ
97 ഹത്വാ ഹിഡിംബം ഭീമോ ഽഥ പ്രസ്ഥിതോ ഭ്രാതൃഭിഃ സഹ
    ഹിഡിംബാം അഗ്രതഃ കൃത്വാ യസ്യാം ജാതോ ഘടോത്കചഃ
98 തതശ് ച പ്രാദ്രവൻ സർവേ സഹ മാത്രാ യശസ്വിനഃ
    ഏകചക്രാം അഭിമുഖാഃ സംവൃതാ ബ്രാഹ്മണ വ്രജൈഃ
99 പ്രസ്ഥാനേ വ്യാസ ഏഷാം ന മന്ത്രീ പ്രിയഹിതോ ഽഭവത്
    തതോ ഽഗച്ഛന്ന് ഏകചക്രാം പാണ്ഡവാഃ സംശിതവ്രതാഃ
100 തത്ര് അപ്യ് ആസാദയാം ആസുർ ബകം നാമ മഹാബലം
   പുരുഷാദം പ്രതിഭയം ഹിഡിംബേനൈവ സംമിതം
101 തം ചാപി വിനിഹത്യോഗ്രം ഭീമഃ പ്രഹരതാം വരഃ
   സഹിതോ ഭ്രാതൃഭിഃ സർവൈർ ദ്രുപദസ്യ പുരം യയൗ
102 ലബ്ധാഹം അപി തത്രൈവ വസതാ സവ്യസാചിനാ
   യഥാ ത്വയാ ജിതാ കൃഷ്ണ രുക്മിണീ ഭീഷ്മകാത്മജാ
103 ഏവം സുയുദ്ധേ പാർഥേന ജിതാഹം മധുസൂദന
   സ്വയംവരേ മഹത് കർമകൃത്വാ നസുകരം പരൈഃ
104 ഏവം ക്ലേശൈഃ സുബഹുഭിഃ ക്ലിശ്യമാനാഃ സുദുഃഖിതാഃ
   നിവസാം ആര്യയാ ഹീനാഃ കൃഷ്ണ ധൗമ്യ പുരഃസരാഃ
105 ത ഇമേ സിംഹവിക്രാന്താ വീര്യേണാഭ്യധികാ പരൈഃ
   വിഹീനൈഃ പരിക്ലിശ്യന്തീം സമുപേക്ഷന്ത മാം കഥം
106 ഏതാദൃശാനി ദുഃഖാനി സഹന്തേ ദുർബലീയസാം
   ദീർഘകാലം പ്രദീപ്താനി പാപാനാം ക്ഷുദ്രകർമണാം
107 കുലേ മഹതി ജാതാസ്മി ദിവ്യേന വിധിനാ കില
   പാണ്ഡവാനാം പ്രിയാ ഭാര്യാ സ്നുഷാ പാണ്ഡോർ മഹാത്മനഃ
108 കച ഗ്രഹം അനുപ്രാപ്താ സാസ്മി കൃഷ്ണ വരാ സതീ
   പഞ്ചാനാം ഇന്ദ്രകൽപാനാം പ്രേക്ഷതാം മധുസൂദന
109 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ പ്രാരുദത് കൃഷ്ണാ മുഖം പച്ഛാദ്യ പാണിനാ
   പദ്മകേശ പ്രകാശേന മൃദുനാ മൃദുഭാഷിണീ
110 സ്തനാവ് അപതിതൗ പീനൗ സുജാതൗ ശുഭലക്ഷണൗ
   അഭ്യവർഷത പാഞ്ചാലീ ദുഃഖജൈർ അശ്രുബിന്ദുഭിഃ
111 ചക്ഷുഷീ പരിമാർജന്തീ നിഃശ്വസന്തീ പുനഃ പുനഃ
   ബാഷ്പപൂർണേന കണ്ഠേന ക്രുദ്ധാ വചനം അബ്രവീത്
112 നൈവ മേ പതയഃ സന്തി ന പുത്രാ മധുസൂദന
   ന ഭ്രാതരോ ന ച പിതാ നൈവ ത്വം ന ച ബാന്ധവാഃ
113 യേ മാം വിപ്രകൃതാം ക്ഷുദ്രൈർ ഉപേക്ഷധ്വം വിശോകവത്
   ന ഹി മേ ശാമ്യതേ ദുഃഖം കർണോ യത് പ്രാഹസത് തദാ
114 അഥൈനാം അബ്രവീത് കൃഷ്ണസ് തസ്മിൻ വീര സമാഗമേ
   രോദിഷ്യന്തി സ്ത്രിയോ ഹ്യ് ഏവം യേഷാം ക്രുദ്ധാസി ഭാമിനി
115 ബീഭത്സു ശരസാഞ്ഛന്നാഞ് ശോണിതൗഘപരിപ്ലുതാൻ
   നിഹതാഞ് ജീവിതം ത്യക്ത്വാ ശയാനാൻ വസുധാതലേ
116 യത് സമർഥം പാണ്ഡവാനാം തത് കരിഷ്യാമി മാ ശുചഃ
   സത്യം തേ പ്രതിജാനാമി രാജ്ഞാം രാജ്ഞീ ഭവിഷ്യസി
117 പതേദ് ദ്യൗർ ഹിമവാഞ് ശീര്യേത് പൃഥിവീ ശകലീഭവേത്
   ശുഷ്യേത് തോയനിധിഃ കൃഷ്ണേ ന മേ മോഘം വചോ ഭവേത്
118 [ധൃസ്ത]
   അഹം ദ്രോണം ഹനിഷ്യാമി ശിഖണ്ഡീ തു പിതാമഹം
   ദുര്യോധനം ഭീമസേനഃ കർണം ഹന്താ ധനഞ്ജയഃ
119 രാമ കൃഷ്ണൗ വ്യപാശ്രിത്യ അജേയാഃ സ്മ ശുചിസ്മിതേ
   അപി വൃത്രഹണാ യുദ്ധേ കിം പുനർ ധൃതരാഷ്ട്രജൈഃ
120 [വൈ]
   ഇത്യ് ഉക്തേ ഽഭിമുഖാ വീരാ വാസുദേവ്വം ഉപസ്ഥിതാ
   തേഷാം മധ്യേ മഹാബാഹുഃ കേശവോ വാക്യം അബ്രവീത്