മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം132

1 [ൽ]
     യഃ കഥ്യതേ മന്ത്രവിദ് അഗ്ര്യബുദ്ധിർ; ഔദ്ദാലകിഃ ശ്വേതകേതുഃ പൃഥിവ്യാം
     തസ്യാശ്രമം പശ്യ നരേന്ദ്ര പുണ്യം; സദാ ഫലൈർ ഉപപന്നം മഹീ ജൈഃ
 2 സാക്ഷാദ് അത്ര ശ്വേതകേതുർ ദദർശ; സരോ വതീം മാനുഷദേഹരൂപാം
     വേത്സ്യാമി വാനീം ഇതി സമ്പ്രവൃത്താം; സരോ വതീം ശ്വേതകേതുർ ബഭാഷേ
 3 തസ്മിൻ കാലേ ബ്രഹ്മ വിദാം വരിഷ്ഠാവ്; ആസ്താം തദാ മാതുലഭാഗിനേയൗ
     അഷ്ടാവക്രശ് ചൈവ കഹോഡ സൂനുർ; ഔദ്ദാലകിഃ ശ്വേതകേതുശ് ച രാജൻ
 4 വിദേഹരാജസ്യ മഹീപതേസ് തൗ; വിപ്രാവ് ഉഭൗ മാതുലഭാഗിനേയൗ
     പ്രവിശ്യ യജ്ഞായതനം വിവാദേ; ബന്ദിം നിജഗ്രാഹതുർ അപ്രമേയം
 5 [യ്]
     കഥം പ്രഭാവഃ സ ബഭൂവ വിപ്രസ്; തഥായുക്തം യോ നിജഗ്രാഹ ബന്ദിം
     അഷ്ടാവക്രഃ കേന ചാസൗ ബഭൂവ; തത് സർവം മേ ലോമശ ശംസ തത്ത്വം
 6 ഉദ്ദാലകസ്യ നിയതഃ ശിഷ്യ ഏകോ; നാമ്നാ കഹോഡേതി ബഭൂവ രാജൻ
     ശുശ്രൂഷുർ ആചാര്യ വശാനുവർതീ; ദീർഘം കാലം സോ ഽധ്യയനം ചകാര
 7 തം വൈ വിപ്രാഃ പര്യഭവംശ് ച ശിഷ്യാസ്; തം ച ജ്ഞാത്വാ വിപ്രകാരം ഗുരുഃ സഃ
     തസ്മൈ പ്രാദാത് സദ്യ ഏവ ശ്രുതം ച; ഭാര്യാം ച വൈ ദുഹിതരം സ്വാം സുജാതാം
 8 തസ്യാ ഗർഭഃ സമഭവദ് അഗ്നികൽപഃ; സോ ഽധീയാനം പിതരം അഥാഭ്യുവാച
     സർവാം രാത്രിം അധ്യയനം കരോഷി; നേദം പിതഃ സമ്യഗ് ഇവോപവർതതേ
 9 ഉപാലബ്ധഃ ശിഷ്യമധ്യേ മഹർഷിഃ; സ തം കോപാദ് ഉദര സ്ഥം ശശാപ
     യസ്മാത് കുക്ഷൗ വർതമാനോ ബ്രവീഷി; തസ്മാദ് വക്രോ ഭവിതാസ്യ് അഷ്ട കൃത്വഃ
 10 സ വൈ തഥാ വക്ര ഏവാഭ്യജായദ്; അഷ്ടാവക്രഃ പ്രഥിതോ വൈ മഹർഷിഃ
    തസ്യാസീദ് വൈ മാതുലഃ ശ്വേതകേതുഃ; സ തേന തുല്യോ വയസാ ബഭൂവ
11 സമ്പീഡ്യമാനാ തു തദാ സുജാതാ; വിവർധമാനേന സുതേന കുക്ഷൗ
    ഉവാച ഭർതാരം ഇദം രഹോഗതാ; പ്രസാദ്യ ഹീനം വസുനാ ധനാർഥിനീ
12 കഥം കരിഷ്യാമ്യ് അധനാ മഹർഷേ; മാസശ് ചായം ദശമോ വർതതേ മേ
    ന ചാസ്തി തേ വസു കിം ചിത് പ്രജാതാ; യേനാഹം ഏതാം ആപദം നിസ്തരേയം
13 ഉക്തസ് ത്വ് ഏവം ഭാര്യയാ വൈ കഹോഡോ; വിത്തസ്യാർഥേ ജനകം അഥാഭ്യഗച്ഛത്
    സ വൈ തദാ വാദവിദാ നിഗൃഹ്യ; നിമജ്ജിതോ ബന്ദിനേഹാപ്സു വിപ്രഃ
14 ഉദ്ദാലകസ് തം തു തദാ നിശമ്യ; സൂതേന വാദേ ഽപ്സു തഥാ നിമജ്ജിതം
    ഉവാച താം തത്ര തതഃ സുജാതാം; അഷ്ടാവക്രേ ഗൂഹിതവ്യോ ഽയം അർഥഃ
15 രരക്ഷ സാ ചാപ്യ് അതി തം സുമന്ത്രം; ജാതോ ഽപ്യ് ഏവം ന സ ശുശ്രാവ വിപ്രഃ
    ഉദ്ദാലകം പിതൃവച് ചാപി മേനേ; അഷ്ടാവക്രോ ഭ്രാതൃവച് ഛ്വേത കേതും
16 തതോ വർഷേ ദ്വാദശേ ശ്വേതകേതുർ; അഷ്ടാവക്രം പിതുർ അങ്കേ നിസന്നം
    അപാകർഷദ് ഗൃഹ്യ പാണൗ രുദന്തം; നായം തവാങ്കഃ പിതുർ ഇത്യ് ഉക്തവാംശ് ച
17 യത് തേനോക്തം ദുർ ഉക്തം തത് തദാനീം; ഹൃദി സ്ഥിതം തസ്യ സുദുഃഖം ആസീത്
    ഗൃഹം ഗത്വാ മാതരം രോദമാനഃ; പപ്രച്ഛേദം ക്വ നു താതോ മമേതി
18 തതഃ സുജാതാ പരമാർതരൂപാ; ശാപാദ് ഭീതാ സർവം ഏവാചചക്ഷേ
    തദ് വൈ തത്ത്വം സർവം ആജ്ഞായ മാതുർ; ഇത്യ് അബ്രവീച് ഛ്വേത കേതും സ വിപ്രഃ
19 ഗച്ഛാവ യജ്ഞം ജനകസ്യ രാജ്ഞോ; ബഹ്വാശ്ചര്യഃ ശ്രൂയതേ തസ്യ യജ്ഞഃ
    ശ്രോഷ്യാവോ ഽത്ര ബ്രാഹ്മണാനാം വിവാദം; അന്നം ചാഗ്ര്യം തത്ര ഭോക്ഷ്യാവഹേ ച
    വിചക്ഷണ ത്വം ച ഭവിഷ്യതേ നൗ; ശിവശ് ച സൗമ്യശ് ച ഹി ബ്രഹ്മഘോഷഃ
20 തൗ ജഗ്മതുർ മാതുലഭാഗിനേയൗ; യജ്ഞം സമൃദ്ധം ജനകസ്യ രാജ്ഞഃ
    അഷ്ടാവക്രഃ പഥി രാജ്ഞാ സമേത്യ; ഉത്സാര്യമാണോ വാക്യം ഇദം ജഗാദ