മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം16

1 [യ്]
     വാസുദേവ മഹാബാഹോ വിസ്തരേണ മഹാമതേ
     സൗഭസ്യ വധം ആചക്ഷ്വ ന ഹി തൃപ്യാമി കഥ്യതഃ
 2 [വാ]
     ഹതം ശ്രുത്വാ മഹാബാഹോ മയാ ശ്രൗതശ്രവം നൃപം
     ഉപായാദ് ഭരതശ്രേഷ്ഠ ശാല്വോ ദ്വാരവതീം പുരീം
 3 അരുന്ധത് താം സുദുഷ്ടാത്മാ സർവതഃ പാണ്ഡുനന്ദന
     ശാല്വോ വൈഹായസം ചാപി തത് പുരം വ്യൂഹ്യ വിഷ്ഠിതഃ
 4 തത്രസ്ഥോ ഽഥ മഹീപാലോ യോധയാം ആസ താം പുരീം
     അഭിസാരേണ സർവേണ തത്ര യുദ്ധം അവർതത
 5 പുരീ സമന്താദ് വിഹിതാ സപതാകാ സതോരണാ
     സചക്രാ സഹുഡാ ചൈവ സയാന്ത്ര ഖനകാ തഥാ
 6 സോപതൽപ പ്രതോലീകാ സാട്ടാട്ടാകല ഗോപുരാ
     സകച ഗ്രഹണീ ചൈവ സോൽകാലാതാവപോഥികാ
 7 സോഷ്ട്രികാ ഭരതശ്രേഷ്ഠ സഭേരീ പണവാനകാ
     സമിത് തൃണകുശാ രാജൻ സശതഘ്നീക ലാംഗലാ
 8 സഭുശുണ്ഡ്യ് അശ്മല ഗുഡാ സായുധാ സപരശ്വധാ
     ലോഹചർമവതീ ചാപി സാഗ്നിഃ സഹുഡ ശൃംഗികാ
 9 ശാസ്ത്രദൃഷ്ടേന വിധിനാ സംയുക്താ ഭരതർഷഭ
     ദ്രവ്യൈർ അനേകൈർ വിവിധൈർ ഗദ സാംബോദ്ധവാദിഭിഃ
 10 പുരുഷൈഃ കുരുശാർദൂല സമർഥൈഃ പ്രതിബാധനേ
    അഭിഖ്യാത കുലൈർ വീരൈർ ദൃഷ്ടവീര്യൈശ് ച സംയുഗേ
11 മധ്യമേന ച ഗുൽമേന രക്ഷിതാ സാരസഞ്ജ്ഞിതാ
    ഉത്ക്ഷിപ്ത ഗുൽമൈശ് ച തഥാ ഹയൈശ് ചൈവ പദാതിഭിഃ
12 ആഘോഷിതം ച നഗരേ ന പാതവ്യാ സുരേതി ഹ
    പ്രമാദം പരിരക്ഷദ്ഭിർ ഉഗ്രസേനോദ്ധവാദിഭിഃ
13 പ്രമത്തേഷ്വ് അഭിഘാതം ഹി കുര്യാച് ഛാല്വോ നരാധിപഃ
    ഇതി കൃത്വാപ്രമത്താസ് തേ സരേ വൃഷ്ണ്യന്ധകാഃ സ്ഥിതാഃ
14 ആനർതാശ് ച തഥാ സർവേ നടനർതക ഗായനാഃ
    ബഹിർ വിവാസിതാഃ സർവേ രക്ഷദ്ഭിർ വിത്തസഞ്ചയാൻ
15 സങ്ക്രമാ ഭേദിതാഃ സർവേ നാവശ് ച പ്രതിഷേധിതാഃ
    പരിഖാശ് ചാപി കൗരവ്യ കീലൈഃ സുനിചിതാഃ കൃതാഃ
16 ഉദപാനാഃ കുരുശ്രേഷ്ഠ തഥൈവാപ്യ് അംബരീഷകാഃ
    സമന്താത് കോശമാത്രം ച കാരിതാ വിഷമാ ച ഭൂഃ
17 പ്രകൃത്യാ വിഷമം ദുർഗം പ്രകൃത്യാ ച സുരക്ഷിതം
    പ്രകൃത്യാ ചായുധോപേതം വിശേഷേണ തദാനഘ
18 സുരക്ഷിതം സുഗുപ്തം ച സരായുധ സമന്വിതം
    തത് പുരം ഭരതശ്രേഷ്ഠ യഥേന്ദ്ര ഭവനം തഥാ
19 ന ചാമുദ്രോ ഽഭിനിര്യാതി ന ചാമുദ്രഃ പ്രവേശ്യതേ
    വൃഷ്ണ്യന്ധകപുരേ രാജംസ് തദാ സൗഭസമാഗമേ
20 അനു രഥ്യാസു സർവാസു ചത്വരേഷു ച കൗരവ
    ബലം ബഭൂവ രാജേന്ദ്ര പ്രഭൂതഗജവാജിമത്
21 ദത്തവേതന ഭക്തം ച ദത്തായുധ പരിച്ഛദം
    കൃതാപദാനം ച തദാ ബലം ആസീൻ മഹാഭുജ
22 ന കുപ്യ വേതനീ കശ് ചിൻ ന ചാതിക്രാന്ത വേതനീ
    നാനുഗ്രഹഭൃതഃ കശ് ചിൻ ന ചാദൃഷ്ട പരാക്രമഃ
23 ഏവം സുവിഹിതാ രാജൻ ദ്വാരകാ ഭൂരിദക്ഷിണൈഃ
    ആഹുകേന സുഗുപ്താ ച രാജ്ഞാ രാജീവലോചന