മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം195

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം195

1 [മാർക്]
     ധുന്ധുർ നാമ മഹാതേജാ തയോഃ പുത്രോ മഹാദ്യുതിഃ
     സ തപോ ഽതപ്യത മഹൻ മഹാവീര്യപരാക്രമഃ
2 അതിഷ്ഠദ് ഏകപാദേന കൃശോ ധമനി സന്തതഃ
     തസ്മൈ ബ്രഹ്മാ ദദൗ പ്രീതോ വരം വവ്രേ സ ച പ്രഭോ
3 ദേവദാനവ യക്ഷാണാം സർപഗന്ധർവരക്ഷസാം
     അവധ്യോ ഽഹം ഭവേയം വൈ വര ഏഷ വൃതോ മയാ
4 ഏവം ഭവതു ഗച്ഛേതി തം ഉവാച പിതാമഹഃ
     സ ഏവം ഉക്തസ് തത് പാദൗ മൂർധ്നാ സ്പൃശ്യ ജഗാമ ഹ
5 സ തു ധുന്ധുർ വരം ലബ്ധ്വാ മഹാവീര്യപരാക്രമഃ
     അനുസ്മരൻ പിതൃവധം തതോ വിഷ്ണും ഉപാദ്രവത്
6 സ തു ദേവാൻ സഗന്ധർവാഞ് ജിത്വാ ധുന്ധുർ അമർഷണഃ
     ബബാധ സർവാൻ അസകൃദ് ദേവാൻ വിഷ്ണും ച വൈ ഭൃശം
7 സമുദ്രോ ബാലുകാ പൂർണ ഉജ്ജാനക ഇതി സ്മൃതഃ
     ആഗമ്യ ച സ ദുഷ്ടാത്മാ തം ദേശം ഭരതർഷഭ
     ബാധതേ സ്മ പരം ശക്ത്യാ തം ഉത്തങ്കാശ്രമം പ്രഭോ
8 അന്തർഭൂമി ഗതസ് തത്ര വാലുകാന്തർഹിതസ് തദാ
     മധുകൈടഭയോഃ പുത്രോ ധുന്ധുർ ഭീമപരാക്രമഃ
9 ശേതേ ലോകവിനാശായ തപോബലസമാശ്രിതഃ
     ഉത്തങ്കസ്യാശ്രമാഭ്യാശേ നിഃശ്വസൻ പാവകാർചിഷഃ
10 ഏതസ്മിന്ന് ഏവ കാലേ തു സംഭൃത്യ ബലവാഹനഃ
    കുവലാശ്വോ നരപതിർ അന്വിതോ ബലശാലിനാം
11 സഹസ്രൈർ ഏകവിംശത്യാ പുത്രാണാം അരിമർദനഃ
    പ്രായാദ് ഉത്തങ്ക സഹിതോ ധുന്ധോസ് തസ്യ നിവേശനം
12 തം ആവിശത് തതോ വിഷ്ണുർ ഭഗവാംസ് തേജസാ പ്രഭുഃ
    ഉത്തങ്കസ്യ നിയോഗേന ലോകാനാം ഹിതകാമ്യയാ
13 തസ്മിൻ പ്രയാതേ ദുർധർഷേ ദിവി ശബ്ദോ മഹാൻ അഭൂത്
    ഏഷ ശ്രീമാൻ നൃപസുതോ ധുന്ധുമാരോ ഭവിഷ്യതി
14 ദിവ്യൈശ് ച പുഷ്പൈസ് തം ദേവാഃ സമന്താത് പര്യവാകിരൻ
    ദേവദുന്ദുഭയശ് ചൈവ നേദുഃ സ്വയം ഉദീരിതാഃ
15 ശീതശ് ച വായുഃ പ്രവവൗ പ്രയാണേ തസ്യ ധീമതഃ
    വിപാംസുലാം മഹീം കുർവൻ വവർഷ ച സുരേശ്വരഃ
16 അന്തരിക്ഷേ വിമാനാനി ദേവതാനാം യുധിഷ്ഠിര
    തത്രൈവ സമദൃശ്യന്ത ധുന്ധുർ യത്ര മഹാസുരഃ
17 കുവലാശ്വസ്യ ധുന്ധോശ് ച യുദ്ധകൗതൂഹലാന്വിതാഃ
    ദേവഗന്ധർവസഹിതാഃ സമവൈക്ഷൻ മഹർഷയഃ
18 നാരായണേന കൗരവ്യ തേജസാപ്യായിതസ് തദാ
    സ ഗതോ നൃപതിഃ ക്ഷിപ്രം പുത്രൈസ് തൈഃ സർവതോദിശം
19 അർണവം ഖാനയാം ആസ കുവലാശ്വോ മഹീപതിഃ
    കുവലാശ്വസ്യ പുത്രൈസ് തു തസ്മിൻ വൈ വാലുകാർണവേ
20 സപ്തഭിർ ദിവസൈഃ ഖാത്വാ ദൃഷ്ടോ ധുന്ധുർ മഹാബലഃ
    ആസീദ് ഘോരം വപുസ് തസ്യ വാലുകാന്തർഹിതം മഹത്
    ദീപ്യമാനം യഥാ സൂര്യസ് തേജസാ ഭരതർഷഭ
21 തതോ ധുന്ധുർ മഹാരാജ ദിശം ആശ്രിത്യ പശ്ചിമാം
    സുപ്തോ ഽഭൂദ് രാജശാർദൂല കാലാനലസമദ്യുതിഃ
22 കുവലാശ്വസ്യ പുത്രൈസ് തു സർവതഃ പരിവാരിതഃ
    അഭിദുർതഃ ശരൈസ് തീക്ഷ്ണൈർ ഗദാഭിർ മുസലൈർ അപി
    പട്ടിഷൈഃ പരിഘൈഃ പ്രാസൈഃ ഖഡ്ഗൈശ് ച വിമലൈഃ ശിതൈഃ
23 സ വധ്യമാനഃ സങ്ക്രുദ്ധഃ സമുത്തസ്ഥൗ മഹാബലഃ
    ക്രുദ്ധശ് ചാഭക്ഷയത് തേഷാം ശസ്ത്രാണി വിവിധാനി ച
24 ആസ്യാദ് വമൻ പാവകം സ സംവർതക സമം തദാ
    താൻ സർവാൻ നൃപതേഃ പുത്രാൻ അദഹത് സ്വേന തേജസാ
25 മുഖജേനാഗ്നിനാ ക്രുദ്ധോ ലോകാൻ ഉദ്വർതയന്ന് ഇവ
    ക്ഷണേന രാജശാർദൂല പുരേവ കപിലഃ പ്രഭുഃ
    സഗരസ്യാത്മജാൻ ക്രുദ്ധസ് തദ് അദ്ഭുതം ഇവാഭവത്
26 തേഷു ക്രോധാഗ്നിദഗ്ധേഷു തദാ ഭരതസത്തമ
    തം പ്രബുദ്ധം മഹാത്മാനം കുംഭകർണം ഇവാപരം
    ആസസാദ മഹാതേജാ കുവലാശ്വോ മഹീപതിഃ
27 തസ്യ വാരി മഹാരാജ സുസ്രാവ ബഹു ദേഹതഃ
    തദ് ആപീയത തത് തേജോ രാജാ വാരിമയം നൃപ
    യോഗീ യോഗേന വഹ്നിം ച ശമയാം ആസ വാരിണാ
28 ബ്രഹ്മാസ്ത്രേണ തദാ രാജാ ദൈത്യം ക്രൂപ പരാക്രമം
    ദദാഹ ഭരതശ്രേഷ്ഠ സർവലോകാഭയായ വൈ
29 സോ ഽസ്ത്രേണ ദഗ്ധ്വാ രാജർഷിഃ കുവലാശ്വോ മഹാസുരം
    സുരശത്രും അമിത്രഘ്നസ് ത്രിലോകേശ ഇവാപരഃ
    ധുധുമാര ഇതി ഖ്യാതോ നാമ്നാ സമഭവത് തതഃ
30 പ്രീതൈശ് ച ത്രിദശൈഃ സർവൈർ മഹർഷിസഹിതൈസ് തദാ
    വരം വൃണീഷ്വേത്യ് ഉക്തഃ സ പ്രാഞ്ജലിഃ പ്രണതസ് തദാ
    അതീവ മുദിതോ രാജന്ന് ഇദം വചനം അബ്രവീത്
31 ദദ്യാം വിത്തം ദ്വിജാഗ്ര്യേഭ്യഃ ശത്രൂണാം ചാപി ദുർജയഃ
    സഖ്യം ച വിഷ്ണുനാ മേ സ്യാദ് ഭൂതേഷ്വ് അദ്രോഹ ഏവ ച
    ധർമേ രതിശ് ച സതതം സ്വർഗേ വാസസ് തഥാക്ഷയഃ
32 തഥാസ്ത്വ് ഇതി തതോ ദേവൈഃ പ്രീതൈർ ഉക്തഃ സ പാർഥിവഃ
    ഋഷിഭിശ് ച സഗന്ധർവൈർ ഉത്തങ്കേന ച ധീമതാ
33 സഭാജ്യ ചൈനം വിവിധൈർ ആശീർവാദൈസ് തതോ നൃപം
    ദേവാ മഹർഷയശ് ചൈവ സ്വാനി സ്ഥാനാനി ഭേജിരേ
34 തസ്യ പുത്രാസ് ത്രയഃ ശിഷ്ടാ യുധിഷ്ഠിര തദാഭവൻ
    ദൃഢാശ്വഃ കപിലാശ്വശ് ച ചന്ദ്രാശ്വശ് ചൈവ ഭാരത
    തേഭ്യഃ പരമ്പരാ രാജന്ന് ഇക്ഷ്വാകൂണാം മഹാത്മനാം
35 ഏവം സ നിഹതസ് തേന കുവലാശ്വേന സത്തമ
    ധുന്ധുർ ദൈത്യോ മഹാവീര്യോ മധുകൈടഭയോഃ സുതഃ
36 കുവലാശ്വസ് തു നൃപതിർ ധുന്ധുമാര ഇതി സ്മൃതഃ
    നാമ്നാ ച ഗുണസംയുക്തസ് തദാ പ്രഭൃതി സോ ഽഭവത്
37 ഏതത് തേ സർവം ആഖ്യാതം യൻ മാം ത്വം പരിപൃച്ഛസി
    ധൗന്ധുമാരം ഉപാഖ്യാനം പ്രഥിതം യസ്യ കർമണാ
38 ഇദം തു പുന്യം ആഖ്യാനം വിഷ്ണോഃ സമനുകീർതനം
    ശൃണുയാദ് യഃ സ ധർമാത്മാ പുത്രവാംശ് ച ഭവേൻ നരഃ
39 ആയുസ്മാൻ ധൃതിമാംശ് ചൈവ ശ്രുത്വാ ഭവതി പർവസു
    ന വ വ്യാധിഭയം കിം ചിത് പ്രാപ്നോതി വിഗതജ്വരഃ