മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം199

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം199

1 [മാർക്]
     സ തു വിപ്രം അഥോവാച ധർമവ്യാധോ യുധിഷ്ഠിര
     യദ് അഹം ഹ്യ് ആചരേ കർമ ഘോരം ഏതദ് അസംശയം
2 വിധിസ് തു ബലവാൻ ബ്രഹ്മൻ ദുസ്തരം ഹി പുരാകൃതം
     പുരാകൃതസ്യ പാപസ്യ കർമ ദോഷോ ഭവത്യ് അയം
     ദോഷസ്യൈതസ്യ വൈ ബ്രഹ്മൻ വിഘാതേ യത്നവാൻ അഹം
3 വിധിനാ വിഹിതേ പൂർവം നിമിത്തം ഘാതകോ ഭവേത്
     നിമിത്തഭൂതാ ഹി വയം കർമണോ ഽസ്യ ദ്വിജോത്തമ
4 യേഷാം ഹതാനാം മാംസാനി വിക്രീണാമോ വയം ദ്വിജ
     തേഷാം അപി ഭവേദ് ധർമ ഉപഭോഗേന ഭക്ഷണാത്
     ദേവതാതിഥിഭൃത്യാനാം പിതൄണാം പ്രതിപൂജനാത്
5 ഓഷധ്യോ വീരുധശ് ചാപി പശവോ മൃഗപക്ഷിണഃ
     അന്നാദ്യ ഭൂതാ ലോകസ്യ ഇത്യ് അപി ശ്രൂയതേ ശ്രുതിഃ
6 ആത്മമാംസ പ്രദാനേന ശിബിർ ഔശീനരോ നൃപഃ
     സ്വർഗം സുദുർലഭം പ്രാപ്തഃ ക്ഷമാവാൻ ദ്വിജസത്തമ
7 രാജ്ഞോ മഹാനസേ പൂർവം രന്തിദേവസ്യ വൈ ദ്വിജ
     ദ്വേ സഹസ്രേ തു വധ്യേതേ പശൂനാം അന്വഹം തദാ
8 സമാംസം ദദതോ ഹ്യ് അന്നം രന്തിദേവസ്യ നിത്യശഃ
     അതുലാ കീർതിർ അഭവൻ നൃപസ്യ ദ്വിജസത്തമ
     ചാതുർമാസ്യേഷു പശവോ വധ്യന്ത ഇതി നിത്യശഃ
9 അഗ്നയോ മാംസകാമാശ് ച ഇത്യ് അപി ശ്രൂയതേ ശ്രുതിഃ
     യജ്ഞേഷു പശവോ ബ്രഹ്മൻ വധ്യന്തേ സതതം ദ്വിജൈഃ
     സംസ്കൃതാഃ കില മന്ത്രൈശ് ച തേ ഽപി സ്വർഗം അവാപ്നുവൻ
10 യദി നൈവാഗ്നയോ ബ്രഹ്മൻ മാംസകാമാഭവൻ പുരാ
    ഭക്ഷ്യം നൈവ ഭവേൻ മാംസം കസ്യ ചിദ് ദ്വിജസത്തമ
11 അത്രാപി വിധിർ ഉക്തശ് ച മുനിഭിർ മാംസഭക്ഷണേ
    ദേവതാനാം പിതൄണാം ച ഭുങ്ക്തേ ദത്ത്വാ തു യഃ സദാ
    യഥാവിധി യഥാശ്രദ്ധം ന സ ദുഷ്യതി ഭക്ഷണാത്
12 അമാംസാശീ ഭവത്യ് ഏവം ഇത്യ് അപി ശ്രൂയതേ ശ്രുതിഃ
    ഭാര്യാം ഗച്ഛൻ ബ്രഹ്മചാരീ ഋതൗ ഭവതി ബ്രാഹ്മണഃ
13 സത്യാനൃതേ വിനിശ്ചിത്യ അത്രാപി വിധിർ ഉച്യതേ
    സൗദാസേന പുരാ രാജ്ഞാ മാനുഷാ ഭക്ഷിതാ ദ്വിജ
    ശാപാഭിഭൂതേന ഭൃശം അത്ര കിം പ്രതിഭാതി തേ
14 സ്വധർമ ഇതി കൃത്വാ തു ന ത്യജാമി ദ്വിജോത്തമ
    പുരാ കൃതം ഇതി ജ്ഞാത്വാ ജീവാമ്യ് ഏതേന കർമണാ
15 സ്വകർമ ത്യജതോ ബ്രഹ്മന്ന് അധർമ ഇഹ ദൃശ്യതേ
    സ്വകർമ നിരതോ യസ് തു സ ധർമ ഇതി നിശ്ചയഃ
16 പൂർവം ഹി വിഹിതം കർമ ദേഹിനം ന വിമുഞ്ചതി
    ധാത്രാ വിധിർ അയം ദൃഷ്ടോ ബഹുധാ കർമ നിർണയേ
17 ദ്രഷ്ടവ്യം തു ഭവേത് പ്രാജ്ഞ ക്രൂരേ കർമണി വർതതാ
    കഥം കർമ ശുഭം കുര്യാം കഥം മുച്യേ പരാഭവാത്
    കർമണസ് തസ്യ ഘോരസ്യ ബഹുധാ നിർണയോ ഭവേത്
18 ദാനേ ച സത്യവാക്യേ ച ഗുരുശുശ്രൂഷണേ തഥാ
    ദ്വിജാതിപൂജനേ ചാഹം ധർമേ ച നിരതഃ സദാ
    അതിവാദാതിമാനാഭ്യാം നിവൃത്തോ ഽസ്മി ദ്വിജോത്തമ
19 കൃഷിം സാധ്വ് ഇതി മന്യന്തേ തത്ര ഹിംസാ പരാ സ്മൃതാ
    കർഷന്തോ ലാംഗലൈഃ പുംസോ ഘ്നന്തി ഭൂമിശയാൻ ബഹൂൻ
    ജീവാൻ അന്യാംശ് ച ബഹുശസ് തത്ര കിം പ്രതിഭാതി തേ
20 ധാന്യബീജാനി യാന്യ് ആഹുർ വ്രീഹ്യ് ആദീനി ദ്വിജോത്തമ
    സർവാണ്യ് ഏതാനി ജീവന്തി തത്ര കിം പ്രതിഭാതി തേ
21 അധ്യാക്രമ്യ പശൂം ചാപി ഘ്നന്തി വൈ ഭക്ഷയന്തി ച
    വൃക്ഷാൻ അഥൗഷധീശ് ചൈവ് അഛിന്ദന്തി പുരുഷാ ദ്വിജ
22 ജീവാ ഹി ബഹവോ ബ്രഹ്മൻ വൃക്ഷേഷു ച ഫലേഷു ച
    ഉദകേ ബഹവശ് ചാപി തത്ര കിം പ്രതിഭാതി തേ
23 സർവം വ്യാപ്തം ഇദം ബ്രഹ്മൻ പ്രാണിഭിഃ പ്രാണിജീവനൈഃ
    മത്സ്യാ ഗ്രസന്തേ മത്സ്യാംശ് ച തത്ര കിം പ്രതിഭാതി തേ
24 സത്ത്വൈഃ സത്ത്വാനി ജീവന്തി ബഹുധാ ദ്വിജസത്തമ
    പ്രാണിനോ ഽന്യോന്യഭക്ഷാശ് ച തത്ര കിം പ്രതിഭാതി തേ
25 ചങ്ക്രമ്യമാണാ ജീവാംശ് ച ധരണീ സംശ്രിതാൻ ബഹൂൻ
    പദ്ഭ്യാം ഘ്നന്തി നരാ വിപ്ര തത്ര കിം പ്രതിഭാതി തേ
26 ഉപവിഷ്ടാഃ ശയാനാശ് ച ഘ്നന്തി ജീവാൻ അനേകശഃ
    ജ്ഞാനവിജ്ഞാനവന്തശ് ച തത്ര കിം പ്രതിഭാതി തേ
27 ജീവൈർ ഗ്രസ്തം ഇദം സർവം ആകാശം പൃഥിവീ തഥാ
    അവിജ്ഞാനാച് ച ഹിംസന്തി തത്ര കിം പ്രതിഭാതി തേ
28 അഹിംസേതി യദ് ഉക്തം ഹി പുരുഷൈർ വിസ്മിതൈഃ പുരാ
    കേ ന ഹിംസന്തി ജീവൻ വൈ ലോകേ ഽസ്മിൻ ദ്വിജസത്തമ
    ബഹു സഞ്ചിന്ത്യ ഇഹ വൈ നാസ്തി കശ് ചിദ് അഹിംസകഃ
29 അഹിംസായാം തു നിരതാ യതയോ ദ്വിജസത്തമ
    കുർവന്ത്യ് ഏവ ഹി ഹിംസാം തേ യത്നാദ് അൽപതരാ ഭവേത്
30 ആലക്ഷ്യാശ് ചൈവ പുരുഷാഃ കുലേ ജാതാ മഹാഗുണാഃ
    മഹാഘോരാണി കർമാണി കൃത്വാ ലജ്ജന്തി വൈ ന ച
31 സുഹൃദഃ സുഹൃദോ ഽന്യാംശ് ച ദുർഹൃദശ് ചാപി ദുർഹൃദഃ
    സമ്യക് പ്രവൃത്താൻ പുരുഷാൻ ന സമ്യഗ് അനുപശ്യതഃ
32 സമൃദ്ധൈശ് ച ന നന്ദന്തി ബാന്ധവാ ബാന്ധവൈർ അപി
    ഗുരൂംശ് ചൈവ വിനിന്ദന്തി മൂഢാഃ പണ്ഡിതമാനിനഃ
33 ബഹു ലോകേ വിപര്യസ്തം ദൃശ്യതേ ദ്വിജസത്തമ
    ധർമയുക്തം അധർമം ച തത്ര കിം പ്രതിഭാതി തേ
34 വക്തും ബഹുവിധം ശക്യം ധർമാധർമേഷു കർമസു
    സ്വകർമ നിരതോ യോ ഹി സ യശോ പ്രാപ്നുയാൻ മഹത്