മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം222

←അധ്യായം221

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം222

അധ്യായം223→

1 [വൈ]
     ഉപാസീനേഷു വിപ്രേഷു പാണ്ഡവേഷു മഹാത്മസു
     ദ്രൗപദീ സത്യഭാമാ ച വിവിശാതേ തദാ സമം
     ജാഹസ്യമാനേ സുപ്രീതേ സുഖം തത്ര നിഷീദതുഃ
 2 ചിരസ്യ ദൃഷ്ട്വാ രാജേന്ദ്ര തേ ഽന്യോന്യസ്യ പ്രിയംവദേ
     കഥയാം ആസതുശ് ചൈത്രാഃ കഥാഃ കുരു യദുക്ഷിതാം
 3 അഥാബ്രവീത് സത്യഭാമാ കൃഷ്ണസ്യ മഹിഷീ പ്രിയാ
     സാത്രാജിതീ യാജ്ഞസേനീം രഹസീദം സുമധ്യമാ
 4 കേന ദ്രൗപദി വൃത്തേന പാണ്ഡവാൻ ഉപതിഷ്ഠസി
     ലോകപാലോപമാൻ വീരാൻ യൂനഃ പരമസംമതാൻ
     കഥം ച വശഗാസ് തുഭ്യം ന കുപ്യന്തി ച തേ ശുഭേ
 5 തവ വശ്യാഹി സതതം പാണ്ഡവാഃ പ്രിയദർശനേ
     മുഖപ്രേക്ഷാശ് ച തേ സർവേ തത്ത്വം ഏതദ് ബ്രവീഹി മേ
 6 വ്രതചര്യാ തപോ വാപി സ്നാനമന്ത്രൗഷധാനി വാ
     വിദ്യാ വീര്യം മൂലവീര്യം ജപഹോമസ് തഥാഗദാഃ
 7 മമ ആചക്ഷ്വ പാഞ്ചാലി യശസ്യം ഭഗ വേദനം
     യേന കൃഷ്ണേ ഭവേൻ നിത്യം മമ കൃഷ്ണോ വശാനുഗഃ
 8 ഏവം ഉക്ത്വാ സത്യഭാമാ വിരരാമ യശസ്വിനീ
     പതിവ്രതാ മഹാഭാഗാ ദ്രൗപദീ പ്രത്യുവാച താം
 9 അസത് സ്ത്രീണാം സമാചാരം സത്യേ മാം അനുപൃച്ഛസി
     അസദ് ആചരിതേ മാർഗേ കഥം സ്യാദ് അനുകീർതനം
 10 അനുപ്രശ്നഃ സംശയോ വാ നൈതത് ത്വയ്യ് ഉപപദ്യതേ
    തഥാ ഹ്യ് ഉപേതാ ബുദ്ധ്യാ ത്വം കൃഷ്ടസ്യ മഹിഷീ പ്രിയാ
11 യദൈവ ഭർതാ ജാനീയാൻ മന്ത്രമൂലപരാം സ്ത്രിയം
    ഉദ്വിജേത തദൈവാസ്യാഃ സർവാദ് വേശ്മ ഗതാദ് ഇവ
12 ഉദ്വിഗ്നസ്യ കുതഃ ശാന്തിർ അശാന്തസ്യ കുതഃ സുഖം
    ന ജാതു വശഗോ ഭർതാ സ്ത്രിയാഃ സ്യാൻ മന്ത്രകാരണാത്
13 അമിത്രപ്രഹിതാംശ് ചാപി ഗദാൻ പരമദാരുണാൻ
    മൂലപ്രവാദൈർ ഹി വിഷം പ്രയച്ഛന്തി ജിഘാംസവഃ
14 ജിഹ്വയാ യാനി പുരുഷസ് ത്വചാ വാപ്യ് ഉപസേവതേ
    തത്ര ചൂർണാനി ദത്താനി ഹന്യുഃ ക്ഷിപ്രം അസംശയം
15 ജലോദര സമായുക്താഃ ശ്വിത്രിണഃ പലിതാസ് തഥാ
    അപുമാംസഃ കൃതാഃ സ്ത്രീഭിർ ജഡാന്ധബധിരാസ് തഥാ
16 പാപാനുഗാസ് തു പാപാസ് താഃ പതീൻ ഉപസൃജന്ത്യ് ഉത
    ന ജാതു വിപ്രിയം ഭർതുഃ സ്ത്രിയാ കാര്യം കഥം ചന
17 വർതാമ്യ് അഹം തു യാം വൃത്തിം പാണ്ഡവേഷു മഹാത്മസു
    താം സർവാം ശൃണു മേ സത്യാം സത്യഭാമേ യശസ്വിനി
18 അഹങ്കാരം വിഹായാഹം കാമക്രോധൗ ച സർവദാ
    സദാരാൻ പാണ്ഡവാൻ നിത്യം പ്രയതോപചരാമ്യ് അഹം
19 പ്രണയം പ്രതിസംഗൃഹ്യ നിധായാത്മാനം ആത്മനി
    ശുശ്രൂഷുർ നിരഭീമാനാ പതീനാം ചിത്തരക്ഷണീ
20 ദുർവ്യാഹൃതാച് ഛങ്കമാനാ ദുഃഖിതാ ദ്ദുരവേക്ഷിതാത്
    ദുരാസിതാദ് ദുർവ്രജിതാദ് ഇംഗിതാധ്യാസിതാദ് അപി
21 സൂര്യവൈശ്വാനര നിഭാൻ സോമകൽപാൻ മഹാരഥാൻ
    സേവേ ചക്ഷുർഹണഃ പാർഥാൻ ഉഗ്രതേജഃ പ്രതാപിനഃ
22 ദേവോ മനുഷ്യോ ഗന്ധർവോ യുവാ ചാപി സ്വലങ്കൃതഃ
    ദ്രവ്യവാൻ അഭിരൂപോ വാ ന മേ ഽന്യഃ പുരുഷോ മതഃ
23 നാഭുക്തവതി നാസ്നാതേ നാസംവിഷ്ടേ ച ഭർതരി
    ന സംവിശാമി നാശ്നാമി സദാ കർമ കരേഷ്വ് അപി
24 ക്ഷേത്രാദ് വനാദ് വാ ഗ്രാമാദ് വാ ഭർതാരം ഗൃഹം ആഗതം
    പ്രത്യുത്ഥായാഭിനന്ദാമി ആസനേനോദകേന ച
25 പ്രമൃഷ്ട ഭാണ്ഡാ മൃഷ്ടാന്നാ കാലേ ഭോജനദായിനീ
    സംയതാ ഗുപ്തധാന്യാ ച സുസംമൃഷ്ട നിവേശനാ
26 അതിരസ്കൃത സംഭാഷാ ദുഃസ്ത്രിയോ നാനുസേവതീ
    അനുകൂലവതീ നിത്യം ഭവാമ്യ് അനലസാ സദാ
27 അനർമേ ചാപി ഹസനം ദ്വാരി സ്ഥാനം അഭീക്ഷ്ണശഃ
    അവസ്കരേ ചിരസ്ഥാനം നിഷ്കുടേഷു ച വർജയേ
28 അതിഹാസാതിരോഷൗ ച ക്രോധസ്ഥാനം ച വർജയേ
    നിരതാഹം സദാ സത്യേ ഭർതൄണാം ഉപസേനവേ
    സർവഥാ ഭർതൃരഹിതം ന മമേഷ്ടം കഥം ചന
29 യദാ പ്രവസതേ ഭർതാ കുടുംബാർഥേന കേന ചിത്
    സുമനോവർണകാപേതാ ഭവാമി വ്രതചാരിണീ
30 യച് ച ഭർതാ ന പിബതി യച് ച ഭർതാ ന ഖാദതി
    യച് ച നാശ്നാതി മേ ഭർതാ സർവം തദ് വർജയാമ്യ് അഹം
31 യഥോപദേശം നിയതാ വർതമാനാ വരാംഗനേ
    സ്വലങ്കൃതാ സുപ്രയതാ ഭർതുഃ പ്രിയഹിതേ രതാ
32 യേ ച ധർമാഃ കുടുംബേഷു ശ്വശ്ര്വാ മേ കഥിതാഃ പുരാ
    ഭിക്ഷാ ബലിശ്രാധം ഇതി സ്ഥാലീ പാകാശ് ച പർവസു
    മാന്യാനാം മാനസത്കാരാ യേ ചാന്യേ വിദിതാ മയാ
33 താൻ സർവാൻ അനുവർതാമി ദിവാരാത്രം അതന്ദ്രിതാ
    വിനയാൻ നിയമാംശ് ചാപി സദാ സർവാത്മനാ ശ്രിതാ
34 മൃദൂൻ സതഃ സത്യശീലാൻ സത്യധർമാനുപാലിനഃ
    ആശീവിഷാൻ ഇവ ക്രുദ്ധാൻ പതീൻ പരിചരാമ്യ് അഹം
35 പത്യാശ്രയോ ഹി മേ ധർമോ മതഃ സ്ത്രീണാം സനാതനഃ
    സ ദേവഃ സാഗതിർ നാന്യാ തസ്യ കാ വിപ്രിയം ചരേത്
36 അഹം പതീൻ നാതിശയേ നാത്യശ്നേ നാതിഭൂഷയേ
    നാപി പരിവദേ ശ്വശ്രൂം സർവദാ പരിയന്ത്രിതാ
37 അവധാനേന സുഭഗേ നിത്യോത്ഥാനതയൈവ ച
    ഭർതാരോ വശഗാ മഹ്യം ഗുരുശുശ്രൂഷണേന ച
38 നിത്യം ആര്യാം അഹം കുന്തീം വീരസൂം സത്യവാദിനീം
    സ്വയം പരിചരാമ്യ് ഏകാ സ്നാനാച് ഛാദനഭോജനൈഃ
39 നൈതാം അതിശയേ ജാതു വസ്ത്രഭൂഷണ ഭോജനൈഃ
    നാപി പരിവദേ ചാഹം താം പൃഥാം പൃഥിവീസമാം
40 അഷ്ടാവ് അഗ്രേ ബ്രാഹ്മണാനാം സഹസ്രാണി സ്മ നിത്യദാ
    ഭുഞ്ജതേ രുക്മപാത്രീഷു യുധിഷ്ഠിര നിവേശനേ
41 അഷ്ടാശീതി സഹസ്രാണി സ്നാതകാ ഗൃഹമേധിനഃ
    ത്രിംശദ് ദാസീക ഏകൈകോ യാൻ ബിഭർതി യുധിഷ്ഠിരഃ
42 ദശാന്യാനി സഹസ്രാണി യേഷാം അന്നം സുസംസ്കൃതം
    ഹ്രിയതേ രുക്മപാത്രീഭിർ യതീനാം ഊർധ്വരേതസാം
43 താൻ സർവാൻ അഗ്രഹാരേണ ബ്രാഹ്മണാൻ ബ്രഹ്മവാദിനഃ
    യഥാർഹം പൂജയാമി സ്മ പാനാച് ഛാദനഭോജനൈഃ
44 ശതം ദാസീ സഹസ്രാണി കൗന്തേയസ്യ മഹാത്മനഃ
    കംബുകേയൂര ധാരിണ്യോ നിഷ്കകണ്ഠ്യോ സ്വലങ്കൃതാഃ
45 മഹാർഹമാല്യാഭരണാഃ സുവർണാശ് ചന്ദനോക്ഷിതാഃ
    മണീൻ ഹേമച ബിഭ്രത്യോ നൃത്യഗീതവിശാരദാഃ
46 താസാം നാമ ച രൂപം ച ഭോജനാച് ഛാദനാനി ച
    സർവാസാം ഏവ വേദാഹം കർമ ചൈവ കൃതാകൃതം
47 ശതം ദാസീ സഹസ്രാണി കുന്തീപുത്രസ്യ ധീമതഃ
    പാത്രീ ഹസ്താ ദിവാരാത്രം അതിഥീൻ ഭോജയന്ത്യ് ഉത
48 ശതം അശ്വസഹസ്രാണി ദശനാഗായുതാനി ച
    യുധിഷ്ഠിരസ്യാനുയാത്രം ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥ നിവാസിനഃ
49 ഏതദ് ആസീത് തദാ രാജ്ഞോ യൻ മഹീം പര്യപാലയത്
    യേഷാം സംഖ്യാ വിധിം ചൈവ പ്രദിശാമി ശൃണോമി ച
50 അന്തഃപുരാണാം സർവേഷാം ഭൃത്യാനാം ചൈവ സർവശഃ
    ആ ഗോപാലാവിപാലേഭ്യഃ സർവം വേദ കൃതാകൃതം
51 സർവം രാജ്ഞഃ സമുദയം ആയം ച വ്യയം ഏവ ച
    ഏകാഹം വേദ്മി കല്യാണി പാണ്ഡവാനാം യശസ്വിനാം
52 മയി സർവം സമാസജ്യ കുടുംബം ഭരതർഷഭാഃ
    ഉപാസന രതാഃ സർവേ ഘടന്തേ സ്മ ശുഭാനനേ
53 തം അഹം ഭാരം ആസക്തം അനാധൃഷ്യം ദുരാത്മഭിഃ
    സുഖം സർവം പരിത്യജ്യ രാത്ര്യഹാനി ഘടാമി വൈ
54 അധൃഷ്യം വരുണസ്യേവ നിധിപൂർണം ഇവോദധിം
    ഏകാഹം വേദ്മി കോശം വൈ പതീനാം ധർമചാരിണാം
55 അനിശായാം നിശായാം ച സഹായാഃ ക്ഷുത്പിപാസയോഃ
    ആരാധയന്ത്യാഃ കൗരവ്യാംസ് തുല്യാ രാത്രിർ അഹോ ച മേ
56 പ്രഥമം പ്രതിബുധ്യാമി ചരമം സംവിശാമി ച
    നിത്യകാലം അഹം സത്യേ ഏതത് സംവനനം മമ
57 ഏതജ് ജാനാമ്യ് അഹം കർതും ഭർതൃസംവനനം മഹത്
    അസത് സ്ത്രീണാം സമാചാരം നാഹം കുര്യാം ന കാമയേ
58 തച് ഛ്രുത്വാ ധർമസഹിതം വ്യാഹൃതം കൃഷ്ണയാ തദാ
    ഉവാച സത്യാ സത്കൃത്യ പാഞ്ചാലീം ധർമചാരിണീം
59 അഭിപന്നാസ്മി പാഞ്ചാലി യാജ്ഞസേനി ക്ഷമസ്വ മേ
    കാമകാരഃ സഖീനാം ഹി സോപഹാസം പ്രഭാഷിതും