മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം42

1 [വൈ]
     തസ്യ സമ്പശ്യതസ് ത്വ് ഏവ പിനാകീ വൃഷഭധ്വജഃ
     ജഗാമാദർശനം ഭാനുർ ലോകസ്യേവാസ്തം ഏയിവാൻ
 2 തതോ ഽർജുനഃ പരം ചക്രേ വിസ്മയം പരവീരഹാ
     മയാ സാക്ഷാൻ മഹാദേവോ ദൃഷ്ട ഇത്യ് ഏവ ഭാരത
 3 ധന്യോ ഽസ്മ്യ് അനുഗൃഹീതോ ഽസ്മി യൻ മയാ ത്ര്യംബകോ ഹരഃ
     പിനാകീ വരദോ രൂപീ ദൃഷ്ടഃ സ്പൃഷ്ടശ് ച പാണിനാ
 4 കൃതാർഥം ചാവഗച്ഛാമി പരം ആത്മാനം ആത്മനാ
     ശത്രൂംശ് ച വിജിതാൻ സർവാൻ നിർവൃത്തം ച പ്രയോജനം
 5 തതോ വൈഡൂര്യ വർണാഭോ ഭാസയൻ സർവതോദിശഃ
     യാദോഗണവൃതഃ ശ്രീമാൻ ആജഗാമ ജലേശ്വരഃ
 6 നാഗൈർ നദൈർ നദീഭിശ് ച ദൈത്യൈഃ സാധ്യൈശ് ച ദൈവതൈഃ
     വരുണോ യാദസാം ഭർതാ വശീതം ദേശം ആഗമത്
 7 അഥ ജാംബൂനദവപുർ വിമാനേന മഹാർചിഷാ
     കുബേരഃ സമനുപ്രാപ്തോ യക്ഷൈർ അനുഗതഃ പ്രഭുഃ
 8 വിദ്യോതയന്ന് ഇവാകാശം അദ്ഭുതോപമദർശനഃ
     ധനാനാം ഈശ്വരഃ ശ്രീമാൻ അർജുനം ദ്രഷ്ടും ആഗതഃ
 9 തഥാ ലോകാന്ത കൃച് ഛ്രീമാൻ യമഃ സാക്ഷാത് പ്രതാപവാൻ
     മൂർത്യ് അമൂർതി ധരൈഃ സാർധം പിതൃഭിർ ലോകഭാവനൈഃ
 10 ദണ്ഡപാണിർ അചിന്ത്യാത്മാ സർവഭൂതവിനാശകൃത്
    വൈവസ്വതോ ധർമരാജോ വിമാനേനാവഭാസയൻ
11 ത്രീംൽ ലോകാൻ ഗുഹ്യകാംശ് ചൈവ ഗന്ധർവാംശ് ച സപന്നഗാൻ
    ദ്വിതീയ ഇവ മാർതണ്ഡോ യുഗാന്തേ സമുപസ്ഥിതേ
12 ഭാനുമന്തി വിചിത്രാണി ശിഖരാണി മഹാഗിരേഃ
    സമാസ്ഥായാർജുനം തത്ര ദദൃശുസ് തപസാന്വിതഃ
13 തതോ മുഹൂർതാദ് ഭഗവാൻ ഐരാവത ശിരോ ഗതഃ
    ആജഗാമ സഹേന്ദ്രാണ്യാ ശക്രഃ സുരഗണൈർ വൃതഃ
14 പാണ്ഡുരേണാതപത്രേണ ധ്രിയമാണേന മൂർധനി
    ശുശുഭേ താരകാ രാജഃ സിതം അഭ്രം ഇവാസ്ഥിതഃ
15 സംസ്തൂയമാനോ ഗന്ധർവൈർ ഋഷിഭിശ് ച തപോധനൈഃ
    ശൃംഗം ഗിരേഃ സമാസാദ്യ തസ്ഥൗ സൂര്യ ഇവോദിതഃ
16 അഥ മേഘസ്വനോ ധീമാൻ വ്യാജഹാര ശുഭാം ഗിരം
    യമഃ പരമധർമജ്ഞോ ദക്ഷിണാം ദിശം ആസ്ഥിതഃ
17 അർജുനാർജുന പശ്യാസ്മാംൽ ലോകപാലാൻ സമാഗതാൻ
    ദൃഷ്ടിം തേ വിതരാമോ ഽദ്യ ഭവാൻ അർഹോ ഹി ദർശനം
18 പൂർവർഷിർ അമിതാത്മാ ത്വം നരോ നാമ മഹാബലഃ
    നിയോഗാദ് ബ്രഹ്മണസ് താത മർത്യതാം സമുപാഗതഃ
    ത്വം വാസവ സമുദ്ഭൂതോ മഹാവീര്യപരാക്രമഃ
19 ക്ഷത്രം ചാഗ്നിസമസ്പർശം ഭാരദ്വാജേന രക്ഷിതം
    ദാനവാശ് ച മഹാവീര്യാ യേ മനുഷ്യത്വം ആഗതാഃ
    നിവാതകവചാശ് ചൈവ സംസാധ്യാഃ കുരുനന്ദന
20 പിതുർ മമാംശോ ദേവസ്യ സർവലോകപ്രതാപിനഃ
    കർണഃ സ സുമഹാവീര്യസ് ത്വയാ വധ്യോ ധനഞ്ജയ
21 അംശാശ് ച ക്ഷിതിസമ്പ്രാപ്താ ദേവഗന്ധർവരക്ഷസാം
    തയാ നിപാതിതാ യുദ്ധേ സ്വകർമഫലനിർജിതാം
    ഗതിം പ്രാപ്സ്യന്തി കൗന്തേയ യഥാ സ്വം അരികർശന
22 അക്ഷയാ തവ കീർതിശ് ച ലോകേ സ്ഥാസ്യതി ഫൽഗുന
    ലഘ്വീ വസുമതീ ചാപി കർതവ്യാ വിഷ്ണുനാ സഹ
23 ഗൃഹാണാസ്ത്രം മഹാബാഹോ ദണ്ഡം അപ്രതിവാരണം
    അനേനാസ്ത്രേണ സുമഹത് ത്വം ഹി കർമ കരിഷ്യസി
24 പ്രതിജഗ്രാഹ തത് പാർഥോ വിധിവത് കുരുനന്ദനഃ
    സമന്ത്രം സോപചാരം ച സമോക്ഷം സനിവർതനം
25 തതോ ജലധര ശ്യാമോ വരുണോ യാദസാം പതിഃ
    പശ്ചിമാം ദിശം ആസ്ഥായ ഗിരം ഉച്ചാരയൻ പ്രഭുഃ
26 പാർഥ ക്ഷത്രിയ മുഖ്യസ് ത്വം ക്ഷത്രധർമേ വ്യവസ്ഥിതഃ
    പശ്യ മാം പൃഥു താമ്രാക്ഷ വരുണോ ഽസ്മി ജലേശ്വരഃ
27 മയാ സമുദ്യതാൻ പാശാൻ വാരുണാൻ അനിവാരണാൻ
    പ്രതിഗൃഹ്ണീഷ്വ കൗന്തേയ സരഹസ്യ നിവർതനാൻ
28 ഏഭിസ് തദാ മയാ വീര സംഗ്രാമേ താരകാമയേ
    ദൈതേയാനാം സഹസ്രാണി സംയതാനി മഹാത്മനാം
29 തസ്മാദ് ഇമാൻ മഹാസത്ത്വമത്പ്രസാദാത് സമുത്ഥിതാൻ
    ഗൃഹാണ ന ഹി തേ മുച്യേദ് അന്തകോ ഽപ്യ് ആതതായിനഃ
30 അനേന ത്വം യദാസ്ത്രേണ സംഗ്രാമേ വിചരിഷ്യസി
    തദാ നിഃക്ഷത്രിയാ ഭൂമിർ ഭവിഷ്യതി ന സംശയഃ
31 തതഃ കൈലാസനിലയോ ധനാധ്യക്ഷോ ഽഭ്യഭാഷത
    ദത്തേഷ്വ് അസ്ത്രേഷു ദിവ്യേഷു വരുണേന യമേന ച
32 സവ്യസാചിൻ മഹാബാഹോ പൂർവദേവ സനാതന
    സഹാസ്മാഭിർ ഭവാഞ് ശ്രാന്തഃ പുരാകൽപേഷു നിത്യശഃ
33 മത്തോ ഽപി ത്വം ഗൃഹാണാസ്ത്രം അന്തർധാനം പ്രിയം മമ
    ഓജസ് തേജോ ദ്യുതിഹരം പ്രസ്വാപനം അരാതിഹൻ
34 തതോ ഽർജുനോ മഹാബാഹുർ വിധിവത് കുരുനന്ദനഃ
    കൗബേരം അപി ജഗ്രാഹ ദിവ്യം അസ്ത്രം മഹാബലഃ
35 തതോ ഽബ്രവീദ് ദേവരാജഃ പാർഥം അക്ലിഷ്ടകാരിണം
    സാന്ത്വയഞ് ശ്ലക്ഷ്ണയാ വാചാ മേഘദുന്ദുഭി നിസ്വനഃ
36 കുന്തീ മാതർ മഹാബാഹോ ത്വം ഈശാനഃ പുരാതനഃ
    പരാം സിദ്ധിം അനുപ്രാപ്തഃ സാക്ഷാദ് ദേവ ഗതിം ഗതഃ
37 ദേവകാര്യം ഹി സുമഹത് ത്വയാ കാര്യം അരിന്ദമ
    ആരോഢവ്യസ് ത്വയാ സ്വർഗാഃ സജ്ജീഭവ മഹാദ്യുതേ
38 രഥോ മാതലിസംയുക്ത ആഗന്താ ത്വത്കൃതേ മഹീം
    തത്ര തേ ഽഹം പ്രദാസ്യാമി ദിവ്യാന്യ് അസ്ത്രാണി കൗരവ
39 താൻ ദൃഷ്ട്വാ ലോകപാലാംസ് തു സമേതാൻ ഗിരിമൂർധനി
    ജഗാമ വിസ്മയം ധീമാൻ കുന്തീപുത്രോ ധനഞ്ജയഃ
40 തതോ ഽർജുനോ മഹാതേജാ ലോകപാലാൻ സമാഗതാൻ
    പൂജയാം ആസ വിധിവദ് വാഗ്ഭിർ അദ്ഭിഃ ഫലൈർ അപി
41 തതഃ പ്രതിയയുർ ദേവാഃ പ്രതിപൂജ്യ ധനഞ്ജയം
    യഥാഗതേന വിബുധാഃ സർവേ കാമമനോ ജവാഃ
42 തതോ ഽർജുനോ മുദം ലേഭേ ലബ്ധാസ്ത്രഃ പുരുഷർഷഭഃ
    കൃതാർഥം ഇവ ചാത്മാനം സ മേനേ പൂർണമാനസഃ