മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം70
| ←അധ്യായം69 | മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം രചന: അധ്യായം70 |
അധ്യായം71→ |
1 ബൃഹദശ്വ ഉവാച
സ നദീഃ പർവതാംശ് ചൈവ വനാനി ച സരാംസി ച
അചിരേണാതിചക്രാമ ഖേചരഃ ഖേ ചരന്ന് ഇവ
2 തഥാ പ്രയാതേ തു രഥേ തദാ ഭാംഗസ്വരിർ നൃപഃ
ഉത്തരീയം അഥാപശ്യദ് ഭ്രഷ്ടം പരപുരഞ്ജയഃ
3 തതഃ സ ത്വരമാണസ് തു പടേ നിപതിതേ തദാ
ഗ്രഹീഷ്യാമീതി തം രാജാ നലം ആഹ മഹാമനാഃ
4 നിഗൃഹ്ണീഷ്വ മഹാബുദ്ധേ ഹയാൻ ഏതാൻ മഹാജവാൻ
വാർഷ്ണേയോ യാവദ് ഏതം മേ പടം ആനയതാം ഇതി
5 നലസ് തം പ്രത്യുവാചാഥ ദൂരേ ഭ്രഷ്ടഃ പടസ് തവ
യോജനം സമതിക്രാന്തോ ന സ ശക്യസ് ത്വയാ പുനഃ
6 ഏവം ഉക്തേ നലേനാഥ തദാ ഭാംഗസ്വരിർ നൃപഃ
ആസസാദ വനേ രാജൻ ഫലവന്തം ബിഭീതകം
7 തം ദൃഷ്ട്വാ ബാഹുകം രാജാ ത്വരമാണോ ഽഭ്യഭാഷത
മമാപി സൂത പശ്യ ത്വം സംഖ്യാനേ പരമം ബലം
8 സർവഃ സർവം ന ജാനാതി സർവജ്ഞോ നാസ്തി കശ് ചന
നൈകത്ര പരിനിഷ്ഠാസ്തി ജ്ഞാനസ്യ പുരുഷേ ക്വ ചിത്
9 വൃക്ഷേ ഽസ്മിൻ യാനി പർണാനി ഫലാന്യ് അപി ച ബാഹുക
പതിതാനി ച യാന്യ് അത്ര തത്രൈകം അധികം ശതം
ഏകപത്രാധികം പത്രം ഫലം ഏകം ച ബാഹുക
10 പഞ്ച കോട്യോ ഽഥ പത്രാണാം ദ്വയോർ അപി ച ശാഖയോഃ
പ്രചിനുഹ്യ് അസ്യ ശാഖേ ദ്വേ യാശ് ചാപ്യ് അന്യാഃ പ്രശാഖികാഃ
ആഭ്യാം ഫലസഹസ്രേ ദ്വേ പഞ്ചോനം ശതം ഏവ ച
11 തതോ രഥാദ് അവപ്ലുത്യ രാജാനം ബാഹുകോ ഽബ്രവീത്
പരോക്ഷം ഇവ മേ രാജൻ കത്ഥസേ ശത്രുകർശന
12 അഥ തേ ഗണിതേ രാജൻ വിദ്യതേ ന പരോക്ഷതാ
പ്രത്യക്ഷം തേ മഹാരാജ ഗണയിഷ്യേ ബിഭീതകം
13 അഹം ഹി നാഭിജാനാമി ഭവേദ് ഏവം ന വേതി ച
സംഖ്യാസ്യാമി ഫലാന്യ് അസ്യ പശ്യതസ് തേ നരാധിപ
മുഹൂർതം ഇവ വാർഷ്ണേയോ രശ്മീൻ യച്ഛതു വാജിനാം
14 തം അബ്രവീൻ നൃപഃ സൂതം നായം കാലോ വിലംബിതും
ബാഹുകസ് ത്വ് അബ്രവീദ് ഏനം പരം യത്നം സമാസ്ഥിതഃ
15 പ്രതീക്ഷസ്വ മുഹൂർതം ത്വം അഥ വാ ത്വരതേ ഭവാൻ
ഏഷ യാതി ശിവഃ പന്ഥാ യാഹി വാർഷ്ണേയസാരഥിഃ
16 അബ്രവീദ് ഋതുപർണസ് തം സാന്ത്വയൻ കുരുനന്ദന
ത്വം ഏവ യന്താ നാന്യോ ഽസ്തി പൃഥിവ്യാം അപി ബാഹുക
17 ത്വത്കൃതേ യാതും ഇച്ഛാമി വിദർഭാൻ ഹയകോവിദ
ശരണം ത്വാം പ്രപന്നോ ഽസ്മി ന വിഘ്നം കർതും അർഹസി
18 കാമം ച തേ കരിഷ്യാമി യൻ മാം വക്ഷ്യസി ബാഹുക
വിദർഭാൻ യദി യാത്വാദ്യ സൂര്യം ദർശയിതാസി മേ
19 അഥാബ്രവീദ് ബാഹുകസ് തം സംഖ്യായേമം ബിഭീതകം
തതോ വിദർഭാൻ യാസ്യാമി കുരുഷ്വേദം വചോ മമ
20 അകാമ ഇവ തം രാജാ ഗണയസ്വേത്യ് ഉവാച ഹ
സോ ഽവതീര്യ രഥാത് തൂർണം ശാതയാം ആസ തം ദ്രുമം
21 തതഃ സ വിസ്മയാവിഷ്ടോ രാജാനം ഇദം അബ്രവീത്
ഗണയിത്വാ യഥോക്താനി താവന്ത്യ് ഏവ ഫലാനി ച
22 അത്യദ്ഭുതം ഇദം രാജൻ ദൃഷ്ടവാൻ അസ്മി തേ ബലം
ശ്രോതും ഇച്ഛാമി താം വിദ്യാം യഥൈതജ് ജ്ഞായതേ നൃപ
23 തം ഉവാച തതോ രാജാ ത്വരിതോ ഗമനേ തദാ
വിദ്ധ്യ് അക്ഷഹൃദയജ്ഞം മാം സംഖ്യാനേ ച വിശാരദം
24 ബാഹുകസ് തം ഉവാചാഥ ദേഹി വിദ്യാം ഇമാം മമ
മത്തോ ഽപി ചാശ്വഹൃദയം ഗൃഹാണ പുരുഷർഷഭ
25 ഋതുപർണസ് തതോ രാജാ ബാഹുകം കാര്യഗൗരവാത്
ഹയജ്ഞാനസ്യ ലോഭാച് ച തഥേത്യ് ഏവാബ്രവീദ് വചഃ
26 യഥേഷ്ടം ത്വം ഗൃഹാണേദം അക്ഷാണാം ഹൃദയം പരം
നിക്ഷേപോ മേ ഽശ്വഹൃദയം ത്വയി തിഷ്ഠതു ബാഹുക
ഏവം ഉക്ത്വാ ദദൗ വിദ്യാം ഋതുപർണോ നലായ വൈ
27 തസ്യാക്ഷഹൃദയജ്ഞസ്യ ശരീരാൻ നിഃസൃതഃ കലിഃ
കർകോടകവിഷം തീക്ഷ്ണം മുഖാത് സതതം ഉദ്വമൻ
28 കലേസ് തസ്യ തദാർതസ്യ ശാപാഗ്നിഃ സ വിനിഃസൃതഃ
സ തേന കർശിതോ രാജാ ദീർഘകാലം അനാത്മവാൻ
29 തതോ വിഷവിമുക്താത്മാ സ്വരൂപം അകരോത് കലിഃ
തം ശപ്തും ഐച്ഛത് കുപിതോ നിഷധാധിപതിർ നലഃ
30 തം ഉവാച കലിർ ഭീതോ വേപമാനഃ കൃതാഞ്ജലിഃ
കോപം സംയച്ഛ നൃപതേ കീർതിം ദാസ്യാമി തേ പരാം
31 ഇന്ദ്രസേനസ്യ ജനനീ കുപിതാ മാശപത് പുരാ
യദാ ത്വയാ പരിത്യക്താ തതോ ഽഹം ഭൃശപീഡിതഃ
32 അവസം ത്വയി രാജേന്ദ്ര സുദുഃഖം അപരാജിത
വിഷേണ നാഗരാജസ്യ ദഹ്യമാനോ ദിവാനിശം
33 യേ ച ത്വാം മനുജാ ലോകേ കീർതയിഷ്യന്ത്യ് അതന്ദ്രിതാഃ
മത്പ്രസൂതം ഭയം തേഷാം ന കദാ ചിദ് ഭവിഷ്യതി
34 ഏവം ഉക്തോ നലോ രാജാ ന്യയച്ഛത് കോപം ആത്മനഃ
തതോ ഭീതഃ കലിഃ ക്ഷിപ്രം പ്രവിവേശ ബിഭീതകം
കലിസ് ത്വ് അന്യേന നാദൃശ്യത് കഥയൻ നൈഷധേന വൈ
35 തതോ ഗതജ്വരോ രാജാ നൈഷധഃ പരവീരഹാ
സമ്പ്രനഷ്ടേ കലൗ രാജൻ സംഖ്യായാഥ ഫലാന്യ് ഉത
36 മുദാ പരമയാ യുക്തസ് തേജസാ ച പരേണ ഹ
രഥം ആരുഹ്യ തേജസ്വീ പ്രയയൗ ജവനൈർ ഹയൈഃ
ബിഭീതകശ് ചാപ്രശഷ്ടഃ സംവൃത്തഃ കലിസംശ്രയാത്
37 ഹയോത്തമാൻ ഉത്പതതോ ദ്വിജാൻ ഇവ പുനഃ പുനഃ
നലഃ സഞ്ചോദയാം ആസ പ്രഹൃഷ്ടേനാന്തരാത്മനാ
38 വിദർഭാഭിമുഖോ രാജാ പ്രയയൗ സ മഹാമനാഃ
നലേ തു സമതിക്രാന്തേ കലിർ അപ്യ് അഗമദ് ഗൃഹാൻ
39 തതോ ഗതജ്വരോ രാജാ നലോ ഽഭൂത് പൃഥിവീപതേ
വിമുക്തഃ കലിനാ രാജൻ രൂപമാത്രവിയോജിതഃ