മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം75


1 ദമയന്ത്യ് ഉവാച
     ന മാം അർഹസി കല്യാണ പാപേന പരിശങ്കിതും
     മയാ ഹി ദേവാൻ ഉത്സൃജ്യ വൃതസ് ത്വം നിഷധാധിപ
 2 തവാഭിഗമനാർഥം തു സർവതോ ബ്രാഹ്മണാ ഗതാഃ
     വാക്യാനി മമ ഗാഥാഭിർ ഗായമാനാ ദിശോ ദശ
 3 തതസ് ത്വാം ബ്രാഹ്മണോ വിദ്വാൻ പർണാദോ നാമ പാർഥിവ
     അഭ്യഗച്ഛത് കോസലായാം ഋതുപർണനിവേശനേ
 4 തേന വാക്യേ ഹൃതേ സമ്യക് പ്രതിവാക്യേ തഥാഹൃതേ
     ഉപായോ ഽയം മയാ ദൃഷ്ടോ നൈഷധാനയനേ തവ
 5 ത്വാം ഋതേ ന ഹി ലോകേ ഽന്യ ഏകാഹ്നാ പൃഥിവീപതേ
     സമർഥോ യോജനശതം ഗന്തും അശ്വൈർ നരാധിപ
 6 തഥാ ചേമൗ മഹീപാല ഭജേ ഽഹം ചരണൗ തവ
     യഥാ നാസത്കൃതം കിം ചിൻ മനസാപി ചരാമ്യ് അഹം
 7 അയം ചരതി ലോകേ ഽസ്മിൻ ഭൂതസാക്ഷീ സദാഗതിഃ
     ഏഷ മുഞ്ചതു മേ പ്രാണാൻ യദി പാപം ചരാമ്യ് അഹം
 8 തഥാ ചരതി തിഗ്മാംശുഃ പരേണ ഭുവനം സദാ
     സ വിമുഞ്ചതു മേ പ്രാണാൻ യദി പാപം ചരാമ്യ് അഹം
 9 ചന്ദ്രമാഃ സർവഭൂതാനാം അന്തശ് ചരതി സാക്ഷിവത്
     സ വിമുഞ്ചതു മേ പ്രാണാൻ യദി പാപം ചരാമ്യ് അഹം
 10 ഏതേ ദേവാസ് ത്രയഃ കൃത്സ്നം ത്രൈലോക്യം ധാരയന്തി വൈ
    വിബ്രുവന്തു യഥാസത്യം ഏതേ വാദ്യ ത്യജന്തു മാം
11 ഏവം ഉക്തേ തതോ വായുർ അന്തരിക്ഷാദ് അഭാഷത
    നൈഷാ കൃതവതീ പാപം നലം സത്യം ബ്രവീമി തേ
12 രാജഞ് ശീലനിധിഃ സ്ഫീതോ ദമയന്ത്യാ സുരക്ഷിതഃ
    സാക്ഷിണോ രക്ഷിണശ് ചാസ്യാ വയം ത്രീൻ പരിവത്സരാൻ
13 ഉപായോ വിഹിതശ് ചായം ത്വദർഥം അതുലോ ഽനയാ
    ന ഹ്യ് ഏകാഹ്നാ ശതം ഗന്താ ത്വദൃതേ ഽന്യഃ പുമാൻ ഇഹ
14 ഉപപന്നാ ത്വയാ ഭൈമീ ത്വം ച ഭൈമ്യാ മഹീപതേ
    നാത്ര ശങ്കാ ത്വയാ കാര്യാ സംഗച്ഛ സഹ ഭാര്യയാ
15 തഥാ ബ്രുവതി വായൗ തു പുഷ്പവൃഷ്ടിഃ പപാത ഹ
    ദേവദുന്ദുഭയോ നേദുർ വവൗ ച പവനഃ ശിവഃ
16 തദ് അദ്ഭുതതമം ദൃഷ്ട്വാ നലോ രാജാഥ ഭാരത
    ദമയന്ത്യാം വിശങ്കാം താം വ്യപാകർഷദ് അരിന്ദമ
17 തതസ് തദ് വസ്ത്രം അരജഃ പ്രാവൃണോദ് വസുധാധിപഃ
    സംസ്മൃത്യ നാഗരാജാനം തതോ ലേഭേ വപുഃ സ്വകം
18 സ്വരൂപിണം തു ഭർതാരം ദൃഷ്ട്വാ ഭീമസുതാ തദാ
    പ്രാക്രോശദ് ഉച്ചൈർ ആലിംഗ്യ പുണ്യശ്ലോകം അനിന്ദിതാ
19 ഭൈമീം അപി നലോ രാജാ ഭ്രാജമാനോ യഥാ പുരാ
    സസ്വജേ സ്വസുതൗ ചാപി യഥാവത് പ്രത്യനന്ദത
20 തതഃ സ്വോരസി വിന്യസ്യ വക്ത്രം തസ്യ ശുഭാനനാ
    പരീതാ തേന ദുഃഖേന നിശശ്വാസായതേക്ഷണാ
21 തഥൈവ മലദിഗ്ധാംഗീ പരിഷ്വജ്യ ശുചിസ്മിതാ
    സുചിരം പുരുഷവ്യാഘ്രം തസ്ഥൗ സാശ്രുപരിപ്ലുതാ
22 തതഃ സർവം യഥാവൃത്തം ദമയന്ത്യാ നലസ്യ ച
    ഭീമായാകഥയത് പ്രീത്യാ വൈദർഭ്യാ ജനനീ നൃപ
23 തതോ ഽബ്രവീൻ മഹാരാജഃ കൃതശൗചം അഹം നലം
    ദമയന്ത്യാ സഹോപേതം കാല്യം ദ്രഷ്ടാ സുഖോഷിതം
24 തതസ് തൗ സഹിതൗ രാത്രിം കഥയന്തൗ പുരാതനം
    വനേ വിചരിതം സർവം ഊഷതുർ മുദിതൗ നൃപ
25 സ ചതുർഥേ തതോ വർഷേ സംഗമ്യ സഹ ഭാര്യയാ
    സർവകാമൈഃ സുസിദ്ധാർഥോ ലബ്ധവാൻ പരമാം മുദം
26 ദമയന്ത്യ് അപി ഭർതാരം അവാപ്യാപ്യായിതാ ഭൃശം
    അർധസഞ്ജാതസസ്യേവ തോയം പ്രാപ്യ വസുന്ധരാ
27 സൈവം സമേത്യ വ്യപനീതതന്ദ്രീ; ശാന്തജ്വരാ ഹർഷവിവൃദ്ധസത്ത്വാ
    രരാജ ഭൈമീ സമവാപ്തകാമാ; ശീതാംശുനാ രാത്രിർ ഇവോദിതേന